De strijd in het Oosten BINNENLAND DINSDAG 23 SEPTEMBER 1941 No. 24998 Ontbindingsverschijnselen bij de ingesloten sovjets Verduisteren: 82ste Jaargang Duitsche vorderingen Laffe moord op Duitschen soldaat te Parijs Drie schepen Gibraltar tot in de haven van zinken gebracht Verspreide berichten \T Victorie Duitschland ivint voor Europa op alle fronten Duitsch op de lagere school Leerlingen op de lagere scholen Een harde winter Gemengd Nieuws EERSTE BLAD 19.38 uur 7.28 uur STADSNIEUWS LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J VJ Henny Tel et. Directie en Administratie 25041 (2 lynen) DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur: B W.Menkhorst. Lelden Pl.verv K Been Lelden De zwarte lijn geeft den stand weer der mili taire operaties aan het Oostfront van de Fln- sche golf tot aan de Zwarte Zee. In de zuidelijke Oekraïne hebben de Duitsche troepen inmiddels via Nikola jew en Cherson den Dnjepr overschreden en de zee van Azof bereikt. (In den uitersten hoek rechts onderaan van het kaartje aangegeven). De eilanden Oesel en Moon zijn in samen werking van lucht- en zeemacht genomen. Dit zijn de twee zuidelijke eilanden gelegen ten Noorden van Riga; om de twee Noordelijke Dagö en Worms wordt gestreden. In het omsingelde gebied tusschen den Dnjepr en de Desna zijn. naar het DN3. van welinge lichte zijde verneemt, in de totdusver geleverde gevechten ongeveer dertig sovjet-divisies ver nietigd. Uit welke uiteenloopende onderdeelen de sovjet-formaties in het omsingelde gebied ten oosten van Kief thans reeds bestaan, blijkt uit het feit, dat op een plaats gevangenen zijn gemaakt, die afkomstig aijn uit 34 verschillende sovjet-divisies. In den strijd om de verdediging van Lenin grad heeft op 21 September naar het D.NJB. verneemt een Duitsche divisie infanterie een doorbraak bewerkstelligd door een door de bolsjewisten taai verdedigde kazematlinie. Stormenderhand namen de Duitsche infante risten een plaatsje en een in de nabijheid ge legen belangrijke hoogte.' Bij hun verderen op- marsch overschreden de troepen van deze divi sie een rivier en wonnen verder terrein. Bij haar succesvollen aanval weerde de divisie tal rijke zware tegenaanvallen der bolsjewisten af. die gesteund werden door vele buitengewoon zwarê tanks. De sovjets leden hierbij zware ver liezen. Ook in den naburigen sector drongen de Duitsche troepen met succes verder door en wierpen de bolsjewisten terug. De Duitsche luchtmacht blijft bij voortduring zeer actief achter het sovjet-front. Ook Kroon- stadt ls zwaar getroffen. BRITSCHE EN AMERIKAANSCHE GEDELEGEERDEN TE MOSKOU AANGEKOMEN. Reuter meldt uit Moskou, dat de Britsche en Amerikaansche gedelegeerden voor de conferen tie te Moskou daar zijn aangekomen. ALS REPRESAILLEMAATREGEL TWAALF COMMUNISTEN DOODGESCHOTEN. De militaire bevelhebber in Frankrijk heeft bekend gemaakt, dat op 16 September een laffe moord is gepleegd op een Duitschen soldaat. Als vergeldingsmaatregel zijn twaalf met name genoemde communisten, die wegens agressieve handelingen jegens Duitsche solda ten. daden van sabotage, verspreiding van com munistische pamfletten en het dragen van wa penen waren gearresteerd, doodgeschoten. De militaire bevelhebber kondigt voorts aan, dat indien een nieuwe aanslag wordt gepleegd, een aanzienlijk grooter aantal communisten zal worden doodgeschoten. In scherpe bewoordingen geeselt „Paris Midi" den aanslag op den Duitschen soldaat en schrift, dat het Fransche volk eenstemmig de bolsjewistische aanslagen veroordeelt, die door Engelsche en Moskousche huurlingen in Frank rijk worden aangewakkerd. Het is echter niet voldoende, zoo vervolgt het blad, te veroordeelen EXTRA-BERICHT VAN HET ITALIAANSCHÈ OPPERBEVEL. Het opperbevel der Italiaansche weermacht publiceert het volgende beriQht Snelle vaartuigen van de marine welke de reede en de binnenhaven van de vesting Gibraltar waren binnengedrongen, hebben een pe- troleumtankschip van 10.000 bx.t., een ander tankschip van 6000 b.r.t. tot zinken gebracht en een ander met oorlogsmaterieel geladen koop vaardijschip van 12.000 b.r.t. zwaar beschadigd. Het laatstgenoemde schip dreef af en liep op de rotsen, zoodat het als verloren kan wor den beschouwd. en de moordenaars te laten vluchten, neen, het geheele volk moet actief meewerken aan de onderdrukking van deze laffe handelingen. De chef van den staat, maarschalk Pétain, heeft zich door den omroep tot de Franschen van het bezette gebied gericht om hun er op te v/ijzen, dat aanslagen, op soldaten van het be zettingsleger gepleegd, misdadig zijn en slechts ongeluk kunnen teweegbrengen. Zij moeten worden toegeschreven aan buitenlandsche agen ten, want het is niet in overeenstemming met de Fransche traditie, om in de duisternis sol daten te overvallen, die gehoorzamen aan het hun gegeven bevel. De regeering keurt de aan slagen in eiken vorm af. en verzoekt de bevol king de opsporingswerkzaamheden zooveel mo gelijk te bevorderen. Wanneer deze misdadige handelingen niet onderdrukt zouden worden, zouden onschuldigen gestraft worden. De moei lijke omstandigheden, waarin het land zich be vindt. leggen de bevolking in haar geheel een bijzonder zware verantwoordelijkheid op. De voornaamste plicht daarbij is in alle omstan digheden de eenheid van Frankrijk te bewaren. Dit eischt in de eerste plaats handhaving van de openbare orde. (D.N3.). UIT IRAN. Naar Reuter meldt, is te Simla een officieel bericht gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat de berichten over een bezetting van Teheran door Britsche en Sovjettroepen onjuist zijn. De geallieerde strijdkrachten bevinden zich nog steeds in kampen buiten de stad." Naar gemeld wordt, heeft dê nieuwe sjah van Iran onder bolsjewistisch-Engelschen druk een bevel tot arrestatie tegen zijn vader ondertee kend. teneinde met alle middelen zijn zetel als sjah in Iran te behouden. Volgens de Associated Press is in Londen officieel bekend gemaakt dat het in Londen be legde vermogen van den vroegeren sjah van Iran geblokkeerd is. Hoe groot dit vermogen is, werd niet bekend gemaakt. Uit Teheran wordt voorts gemeld, dat het diplomatieke corp9 dat by het keizerlijke hof geaccrediteerd is. gisteren door den sjah in het marmeren paleis ontvangen is. De minister van buitenlandsche zaken stelde de leiders der bui tenlandsche missies voor. die den nieuwen vorst hun gelukwenschen aanboden. (D.NB.) Het agentschap Pars'meldt, dat de regeering van Iran haar diplomatieke vertegenwoordigers uit Duitschland, Italië en Roemenië zal terug trekken. Volgens de perscommentaren op de gisteren gehouden bijeenkomst van het parlement heeft de nieuwe regeering ook büzonderheden ver strekt over het nieuwe regeeringsprogram. De nieuwe regeering zou het voornemen hebben om met inachtneming van de belangen des lands zich tot de nauwste samenwerking te verplich ten met de regeeringen „welker belangen met de onze verbonden zijn." (DNB). VROEGERE KONING VAN GRIEKENLAND TE LONDEN. De vroegere koning van Griekenland, George, is gisteravond te Londen aangekomen. Hij werd op het station verwelkomd door den koning en de koningin van Engeland, door Churchill, Eden en andere leden der regeering. (D.N.B.) DE DYNAMIET AANSLAG TE AGRAM. Het Kroatische minsterie van binnenlandsche zaken deelt mede, dat op 19 September vyftig Joden en communisten standrechtelijk ter dood zijn veroordeeld en doodgeschoten, daar zy de intellectueele aanstichters waren van den dy- namietaanslag in de telefooncentrale te Agram en verantwoordelijk zyn voor communistische propaganda. Verder wordt officieel medegedeeld, dat te Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt in een extra-bericht be kend: Nadat de uitvalspogingen van de bolsje wistische strijdkrachten, die in het gebied ten Oosten van Kief waren ingesloten, zonder succes gebleven waren, hebben zich toenemende verschijnselen van ont binding onder de vijandelijke strijdkrach ten vertoond. Op vele plaatsen hebben de officieren en commissarissen der sovjets op laffe wijze de vlucht genomen en hun troepen in den steek gelaten, ten einde zichzelf in veiligheid te stellen. Niettemin konden zü hun lot niét ontgaan. Het aan tal krijgsgevangenen uit dezen veldslag is inmiddels gestegen tot 380.000. Meer dan 570 pantserwagens en 2100 stukken ge schut werden tot dusver buitgemaakt of vernietigd. Deze cijfers stijgen nog voort durend. Vijftig divisies der sovjets kunnen als volkomen vernietigd beschouwd wor den. Onder de gevangenen bevindt zich de opperbevelhebber van het vijfde sovjet- leger. Behalve de reeds genoemde legers hebben aan den gelukkigen afloop van den slag ook de legers van general-oberst Freiherr von Weichs en van den generaal der infanterie Von Stuelpnagel een be langrijk aandeel gehad. -J DRIE UUR PER WEEK. De Staatscourant bevat een besluit van den secretaris-generaal van het departe ment van opvoeding, wetenschap cn cul tuurbescherming, waarbij o.m. wordt be paald, dat aan het leerplan' van een school voor gewoon lager onderwijs, voor wat be treft het zevende leerjaar, het vak Duitsche taal wordt toegevoegd. De vakken Fransche taal en Engelsche taal mogen behoudens goedkeuring door den secretaris-generaal van het departement van opvoeding, wetenschap en cultuurbe scherming, in het in het vorig lid genoemde "leerjaar niet aan het leerplan worden toe gevoegd. Het leerplan van een school voor gewoon lager onderwijs wijst- aan, dat in het zevende leerjaar drie uren aan Duitsch zullen wor den besteed. GEEN OVERSCHRIJVING MIDDEN IN DEN CURSUS. Een in de Staatscourant opgenomen besluit van den secretaris-generaal van het departe ment van opvoeding, wetenschap en cultuurbe scherming. bepaalt, dat ten aanzien van leer lingen. die by den aanvang van het schooljaar of den schoolcursus een bepaalde lagere school bezoeken, overschrijving in den loop van dit schooljaar of dien schoolcursus naar een andere school, behoudens in geval van verhuizing, al leen is toegelaten met goedkeuring van den inspecteur. Een afwyzende beschikking van den inspec teur moet met redenen omkleed zyn. Van deze beschikking staat binnen veertien dagen, te rekenen van den datum, waarop zy den belanghebbende is toegezonden, beroep open bij den secretaris-generaal van het depar tement van opvoeding, wetenschap en cultuur bescherming. JUBILEUM BISSCHOP VAN VLIJMEN. Huldiging te Haarlem. In een plechtigen dienst in de oud-katholieke kerk te Haarlem is gisteren het feit herdacht, dat bisschop H. Th. J. van Vhjmen 25 jaar ge leden tot bisschop van Haarlem werd gewyd. Deze plechtigheid werd o.a. bijgewoond door den aartsbisschop van Utrecht van de oud- katholieke kerk, mgr. prof. dr. A. Rinkel en vele geestelyken van deze kerk. Nadat de jubileerende bisschop de H. Mis had gecelebreerd, hield pastoor J. van der Kroatisch meubelmakersgezel, die als wilde oestasji's op eigen houtje Serviërs hebben ver moord en beroofd, standrechtelyk ter dood zyn veroordeeld. Het vonnis is reeds voltrokken. (DNB) Troepen van het Duitsche Afrika-corps en soldaten van de Italiaansche Weermacht lichten de in de haven van Bardia gezonken Engelsche troepentransportschepen. (Orbis-Holland). bisdom en de gemeente van groote dankbaar heid vervuld zyn. Bisschop Van Viymen heeft altyd den vrede gezocht en dezen ook gevon den. 47 jaren heeft hij mogen werken in het Goddeiyk licht. Na afloop van den dienst werd een receptie gehouden, waarbij de aartsbisschop zich tot den jubilaris richtte met een toespraak, waarin hij uiting gaf aan zijn waardeering voor het werk van bisschop van Vhjmen. Pastoor Nieuwenhuüzen. voorzitter van het feestcomité, verklaarde dat de jubilaris geen pérsooniyke wenschen had en dat derhalve be sloten is als feestgave een bedrag te overhan digen om hiermede verschillende wenschen op kerkeiyk gebied in de gemeenten van het bis dom te kunnen vervullen. TJen slotte heeft bisschop Van Vlymen woor den van dank gesproken. Ir. D. MOLENAAR, t Te Zutphen is op byna 90-jarigen leeftyd overleden ir. D. Molenaar, oud-sectie-ingenieur van de voormalige Mij. tot exploitatie van Staatsspoorwegen. Van 1909 tot 1923 is hü wet houder van Zutphen geweest. Voor zijn werk ten bate van de gemeente verricht, werd hem by zyn aftreden de eerepenning van de stad verleend. RIJKSLANDBOUWWINTERSCHOLEN. Naar ons van bevoegde zyde "wordt medege deeld. zal aan de nieuwe rijkslandbouwwinter- scholen te Zetten en te Assen nog dit najaar met het onderwys worden aangevangen. w De winter vraagt van iedereen extra uitgaven. Vele landgenooten moeten daardoor gebrek lyden. Winterhulp Nederland zal zich weer over die Nederlanders ontfer men. Uw bydrage is daarvoor echter onmisbaar. Brengt daarom een bewust offer bij de begin October te houden ïystencollecte. UITBARSTING VAN DE SMEROE. Het U. P. meldt uit New-York: Het Nederlandsch-Indische persbureau Aneta meldt een uitbarsting van de vulkaan Smeroe op midden-Java. Een aschregen heeft den hemel boven Malang volkomen verduisterd. VERSPREIDE BERICHTEN. By besluit van den secretaris-generaal van het Departement van Justitie is benoemd tot substituut-griffier bij het gerechtshof te 's-Gravenhagemr. J. Tuinstra, kapitein der infanterie op non-activiteit te Voorburg. By besluit van den secretaris-generaal van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming, is de hoogleeraar dr. J. M. N. Kapteyn voor het studiejaar 1941—1942 benoemd tot rector-magnificus van de ryks- universiteit te Groningen. FIETSENDIEF IN HET BEEN GESCHOTEN. Maar eerst werd een burger geraakt. De gemeenteveldwachter van Zaandyk be trapte eergisteravond omstreeks negen uur een fietsendief, die er op een andermans karretje van door was gegaan. De politieman ging er achter aan en trok zyn revolver. Door de duis ternis misleid, raakte hy eerst een burger, die aan de achtervolging deelnam, in het been, waarna hy ook den dief in het been schoot. Het bleek de Wormerveerder W. J. te zyn, die reeds meerdere rywleleen gestolen bleek te heb ben. De burger en de dief bleken beiden lichte verwondingen aan het been te hebben opge- loopen en werden ter plaatse verbonden. De fietsendief is in arrest genomen. DIEVEN OP HEETERDAAD BETRAPT. Terwyi een controleur van den Zwelschen nachtveiligheidsdienst zyn ronde deed langs de Willemsvaart bemerkte ny, dat by het perceel van de firma G. de achterdeur was opengebro ken. Hy begaf zich naar binnen met zyn hond en doorzocht de fabriek. Achter manden ver scholen trof hy daar twee mannen aan, die hy sommeerde voor den dag te komen. Nadat zij aan dit bevel hadden voldaan beval hy hen zich naar een nabygelegen woning te begeven. Daar werd de politie gealarmeerd, die de twee mannen in bewaring nam. Het bleken de Zwollenaren H. B. en C. O. te zijn. Zy waren in het bezit van inbrekerswerk tuigen. In de fabriek de firma G. exploi teert een likeurstokery stonden al flesschen gereed om meegenomen te worden. Van enkele andere flesschen was de inhoud genuttigd. Dit Nummei bevat TWEE Bladen UITSLAANDE BRAND IN KURKFABRIEK „HOLLAND IA". Eergisteravond is om ongeveer 11 uur by de kurkfabriek „Hollandia" aan de Brouwerstraat te Den Haag brand uitgebroken. Het fabrieks gebouw, dat uit vier verdiepingen bestaat, brandde geheel uit, terwijl groote schade aan den aanwezigen kurkvoorraad werd aangericht. De brandweer, die met zes stralen het vuur bestreed, was tot circa vier uur met de blus- sching bezig. DOOR BETONPAAL GETROFFEN EN OVERLEDEN. Gistermorgen is aan den Stadionweg te Rot terdam een doodelyk ongeval gebeurd. De circa 60-jarige werkman P. Venix, uit de Jeanne Bouwensstraat. werd getroffen door een vallen den betonpaal. Hij werd doodelyk gewond. Na aankomst in het Zuiderziekenhuis overleed hy aan zyn kwetsuren. ZAND INPLAATS VAN KOFFIE. Een Utrechtenaar, dit koffie wilde koopen, trachtte die langs clandestienen weg in zyn bezit te krygen. Hij stak hier en daar zyn voelhorens eens uit en kwam ten slotte ln een café daar ter stede met enkele lieden in con nectie, die hem vertelden, dat zy hem voor 1.24 per k.g. koffie zouden kunnen leveren. De Utrechtenaar had hier wel ooren naar. vooral toen men eenige dagen later met een monster van deze koffie aan zyn huis kwam, dat van voortreffelyke kwaliteit bleek te zyn. Hy be sloot 100 kg. voor f.960 te koopen. Het bedrag werd al vast voldaan en enkele dagen latei- kwam een der mannen opnieuw by den koo- per. Thans had hy een zware kist by zich, waarin de koffie was verpakt. De kooper wilde zich echter wel even vergewissen van den in houd. waarop de leverancier van de koffie ant woordde. dat hij dan zijn fiets, welke voor de deur stond, even op slot moest zetten. Inder daad begaf de man zich ook naar buiten, om echter niet meer terug te komen. Inmiddels had de kooper het kistje met veel moeite open gemaakt. Hy kwam daarby tot de onaangename ontdekking, dat in alle pakjes koffie zand zat. De gedupeerde kooper heeft zich thans tot de politie gewend, die een onderzoek instelt. FELLE BRAND TE HORST (LIMBURG). Zaterdagmiddag is te Horst een brand ont staan in het amusementspaleis van den kermis exploitant V., die met een inrichting van ver- makelykheid op de kermis aanwezig was. De inrichting brandde van binnen nagenoeg totaal uit. De materieele schade is belangryk. Do eigenaar is tegen brandschade verzekerd. BUITENLANDSCH GEMENGD. ZWARE WOLKBREUKEN IN IN NIEUW-MEXICO. Het geheele Oostelijk deel van den staat Nieuw-Mexico is door zware wolkbreuken ge teisterd. Verscheidene plaatsen geraakten door de overstroomingen in groot gevaar. Tot dusver worden minstens vyftien personen vermist. Uw huis is eerst dan goed ver duisterd, wanneer buiten niet zichtbaar is, dat er binnen licht brandt. van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 10.12 uur en gaat vanavond onder te 20.56 uur. VREUGDE EN ARBEID. De Werkgemeenschap van het N.V.V. „Vreugde en Arbeid" zal Dinsdag 30 September a.s. in de Stadsgehoorzaal een tooneelvoorstelling organl- seeren. waar het gezelschap van Willem van der Veer het blyspel in 3 bedryven van H. Schmitt „Je zult wat belevenopvoert. Ver dere medewerkenden zyn: Mien Erfmann-Sas- bach, Cilly Bach en Jacques Reule. SCHOOL MEDUSASTRAAT B. Zaterdag j.l. heeft de voorzitter der ouder commissie van bovengenoemde school, de heer A. Verlint aan de bekroonde deelnemers der ge houden Floralia-tentoonstelling met een toepas- seiyk woord de prijzen uitgereikt. De Leidsche Bloemistenvereeniging verleende aan de school een diploma met eervolle vermel ding, zoodat onderwijzend personeel en ouder commissie, behalve de herinnering aan een zeer geslaagde tentoonstelling daaraan ook een biy- vend aandenken bewaren. NOORDERLICHT. Laag boven den horizon in het noorden is er gisteravond tegen twaalf uur opnieuw noorder licht te zien geweest. Het vertoonde zich als een fantastisch snel ln sterkte wisselende lichtbank. die midden op een donkere cirkellijn scheen te rusten. Af en toe traden er prachtige verkleuringen van het groe nige licht op. Zuinigheid met licht ls nationale plicht. BEROEP AANGENOMEN. De heer A. B. Bekius. theologisch candidaat alhier heeft het op hem uitgebrachte beroep naar de Ned. Herv. Gemeente van Kimswerd (Fr.) aangenomen. - Gistermiddag te kwart voor zes is de 7-ja- rige H. B„ wonende aan den Oude-Ryn, die in de Haarlemmerstraat een vouwstoeltje vervoerde met zyn hand daartusschen bekneld geraakt, met het gevolg, dat de top van een zyner vin gers werd afgekneld. De Eerste Hulpdienst ver voerde den knaap naar het Academisch Zie kenhuis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1