V
BINNENLAND
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1941
No. 24994
De Duitschers over de Dnjepr
Verduisteren:
Brood- en boterrantsoenen
worden verminderd
82sie Jaargang
Een nieuwe phase
Uit Iran
Uit Amerika
Verspreide berichten
S. S.-P. K. Nederland
VRIJWILI
N
EGIOEN
D
Het rantsoen vleesch
De Najaarsbeurs
volkomen geslaagd
19.49 uur
7.20 uur
Meer aardappelen ter
beschikking
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Hermy
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen)
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv K Been. Leider
In aansluiting op het weermachtsbericht van
gisteren verneemt het D.N.B. het volgende:
Een nieuwe fase in de succesvolle gevechten
tegen de Sovjets is ingetreden, nu de Duitsche
zuidelijke vleugel weder den strijd heeft opge
nomen en een energieken aanval tot over den
Dnjepr heeft ingezet. Achter dezen belangrij
ke riviersector waande de Sovjetverdediging
zich voorloopig volkomen veilig, te meer daar
het aanhoudend slechte weer der laatste we
ken de bewegingsmogelijkheid der Duitsche een
heden buitengewoon bemoeilijkte. Hoewel de
Dnjepr in zijn benedenloop 1 k 2 K.M. breed
is, zijn de Duitsche troepen er toch in ge
slaagd hem op die plaatsen te bedwingen, wel
ke voor de voortzetting der operaties van belang
zijn. Evenals tijdens den veldtocht in het Wes
ten de Maas bij Sedan en den Boven-Rijn bij
Colmar ondanks hardnekkige verdediging van
den tegenstander werden bedwongen, gelukte
ook thans de overtocht over den Dnjepr, hoe
wel de Sovjets zeer waakzaam waren en her
haaldelijk hevige tegenaanvallen ondernamen
op de snel gevormde bruggehoofden. Een door
slaand succes van den nieuwen Duitschen aan
val ten Oosten van de bruggehoofden kan het
geheele Dnjeprfront der Sovjets in gevaar bren
gen. Ten Oosten van den Dnjepr liggen de be
langrijke industriegebieden van Charkov en het
Donetzbekken, beide op ongeveer tweehonderd
kilometer afstand van de Dnjeprbocht. De vol
gende groote natuurlijke verdedigingslinie ligt
echter achter de Donetz, dus ten Oosten van de
C°noemde industriegebieden.
Nog meldt het D.NJB.:
Bij de gevechten om den overtocht over den
Dnjepr is het Duitschen pantserwagens naar
het D.N.B. van militaire zijde verneemt gelukt,
te zamen met vluchtende bolsjewisten over een
1200 meter lange noodbrug over den Dnjepr op
te rukken en op die wijze het eerste brugge-
hoofd aan den Oostelijken oever van den Dnjepr
te vormen. Ondanks de hardnekkige tegenaan
vallen der Sovjets, die eenige dagen aanhiel
den, konden de Duitsche troepen onder zware
verliezen der Sovjets het bruggehoofd behou
den en verder uitbouwen.
Op andere plaatsen aan den Dnjepr drongen
eveneens Duitsche troepen tot den Oostelijken
oever van den Dnjepr door en leden de volledig
verraste bolsjewisten ook in deze gevechten
zware bloedige verliezen. De telkens weer tegen
de bruggehoofden ondernomen bolsjewistische
aanvallen mislukten door de standvastigheid
der Duitsche soldaten.
Van de honderd Sovjetpantserwagens, die in
den sector, van een Duitsch legercorps aanvie
len, werden er in korten tijd 68 vernield, bij
een den volgenden dag ohderomen Sovjetaan-
val bleven 29 pantserwagens in den strijd. Door
een den volgenden dag ondernomen Sovjetaan-
gen 97 Sovjetpantserwagens vernietigd.
In gevechten, die verscheidene dagen duur
den. verloren de Sovjets bij pantseraanvallen
op een lichte Duitsche divisie 127 pantserwa
gens. Een Duitsche divisie infanterie maakte
bij een aanval, van een bruggehoofd uit onder
nomen. in anderhalven dag 3700 gevangenen.
In zware gevechten om een ander bruggehoofd
werden 13.000 gevangenen gemaakt.
De laatste vier dagen zijn 268 sovjetvliegtuigen
vernield, aldus meldde DJST.B. Dinsdag, terwijl
slechts 22 Duitsche toestellen verloren gingen,
een verhouding van 12 tegen 1.
WAVELL NAAR TIFLIS.
Generaal Wavell wordt, naar „Aftonbladet"
uit Istanboel meldt, in Tiflis verwacht. Men
neemt aan, zoo schrijft het blad, dat daar een
Engelsch bolsjewistische militaire commissie
plannen voor de voortzetting der verdediging
moet uitwerken. (D.N.B.).
De Engelsche Nieuwsdienst meldt uit Teheran,
dat de kroonprins van Iran gistermiddag m het
parlement zijn eed van loyauteit als nieuwe sjah
heeft afgelegd.
Voorts meldt Reuter uit Teheran, dat de
minister-president van Iran. Ali Foeroeghi, in
het parlement bekend heeft gemaakt, dat de
nieuwe sjah als volkomen constitutioneel vorst
wil heerschen.
De „Evening Standard" schrijft, dat Groot-
Brittannië en de sovjet-unie den nieuwen sjah
aanvaarden. Zijn status zal echter zeer ver
schillen van die van zijn vader. Het Iraansche
parlement zal een nieuwe grondwet moeten op
stellen, welke de rechten van den sjah nauw
keurig omschrijft. De nieuwe sjah krijgt a.h.w.
een proeftijd en moet gedurende dezen tijd de
geallieerden ondersteunen.
Zoowel de Engelsche als sovjet-troepen heb
ben de voorsteden van Teheran bereikt en de
sovjet-troepen zouden reeds de hoofdstad zijn
binnengerukt.
De toestand in Iran kan, voor zoover het
Duitschland aangaat, volgens hetgeen A.NP. in
welingelichte kringen te Berlijn hoort, als
volgt worden samengevat: De mannelijke Rijks-
Duitschers van dienstplichtigen leeftijd moesten
aan de Engelschen worden uitgeleverd, die hen
van hun kant aan de sovjets hebben overge
dragen. Over de modaliteiten inzake het ver
trek van de Rijks-Duitsche vrouwen en kinde
ren, alsmede oudere mannelijke personen en het
personeel van het gezantschap worden op het
oogenblik nog besprekingen gevoerd. De ver
trekdatum was bepaald op 17 September, doch
op het oogenblik zijn nog geen berichten ont
vangen over een vertrek. Na het heengaan van
het gezantschaps-personeel zal Zweden de be
langen van Duitschland in de bezette gebieden
van Iran behartigen.
Wat betreft den door het aftreden van den
Sjah gekenmerkten toestand in Iran is men in
kringen der Wilhelmstrasse van meening. dat
het besluit van den Sjah een onmiskenbaar
teeken is van het feit. dat hü met zijn politiek
van tegemoetkoming jegens de Engelschen en
sovjets, op wier beloften hij meende te kunnen
vertrouwen, schipbreuk heeft geleden. De Sjah,
evenals andere kringen in het midden-Oosten,
hebben klaarblijkelijk, zoo merkt men op, met
schrik gezien, dat de Engelschen zich bereid
hebben getoond deelen van het land evenals de
aan de gebeurtenissen part noch deel hebbende
Rijks-Duitschers aan de bolsjewisten uit te
leveren. Er zijn vele berichten ontvangen, waar
uit ondubbelzinnig de indruk blijkt, dien hét
Britsche optreden in het midden-Oosten heeft
gemaakt.
De diplomatieke correspondent van Reuter
meldt, dat in het bijzonder voldoening is ge
wekt door de volkomen overeenstemming in
methoden en oogmerken van de Britsche en de
sovjet-maatregelen. Tusschen Eden en den sov
jet-ambassadeur Maisky is volkomen overeen
stemming bereikt.
Het Bulgaarsche gezantschap heeft op aan
dringen van Engeland en de sovjet-unie Te
heran verlaten. Het Zweedsche gezantschap
heeft zich met de behartiging van de Bulgaar
sche belangen belast.
Ook het Hongaarsche gezantschap is naar te
Boedapest verluidt vertrokken.
ROOSEVELT NIET ONVOLDAAN.
In de persconferentie heeft Roosevelt het
denkbeeld, dat alle koopvaarders tot IJsland
zullen worden opgenomen in een convooieerings-
systeem, „amateurstrategie" genoemd.
Op de opmerking, dat tot dusver onder de
machtigingswet slechts buitengewoon geringe
hoeveelheden oorlogsmateriaal naar Engeland
zijn gezonden, heeft Roosevelt verklaard, dat
er geen reden tot teleurstelling is, want ruim
99^.der in aanmerking komende artikelen kan
men niet uit voorraad koopen,- maar moet men
bestellen cn laten vervaardigen.
Roosevelt heeft aan den vroegeren leider van
het prioriteitsbureau Stettinius aanzienlijk uit
gebreide volmachten verstrekt voor de uitvoe
ring van de wet inzake de hulp aan Engeland,
zoodat Stettinius thans feitelijk de plaats van
Hopkins inneemt. (DNB.).
VOORSTEL VAN HAMILTON FISH.
De afgevaardigde Hamilton Fish heeft er in
een persgesprek Roosevelt van beschuldigd, dat
deze kunstmatig een oorlogsmotief tracht te
construeeren. Roosevelt tracht thans een oor
logsmotief op te bouwen door te beweren, dat
de V. S. verantwoordelijk zijn voor de tot zinken
gebrachte Panameesche schepen.
Fish verklaarde weldra in het Congres een
voorstel tot oorlogsverklaring te zullen in
dienen. De stemming zal dan wel aantoonen,
hoe sterk de oppositie tegen een oorlogs
verklaring is.
VERKLARINGEN VAN MINISTER KNOX.
De minister van marine. Knox, heeft gisteren
in de persconferentie verklaard, dat de Ameri-
kaansche vloot „alle methoden" zal gebruiken
om een veilige aankomst van het materiaal
voor de hulpverleening aan Engeland te garan
deeren. Het konvooieeren door slagschepen is
slechts een der vele gebruikte methoden. Voor
het eerst gaf de minister te verstaan, dat sche
pen en vliegtuigen der Vereenlgde Staten op
het Noordelijke deel van den Atlantischen
Oceaan zullen worden gebruikt. Op een vraag,
of de Amerikaansche bescherming slechts ge
geven zal worden tot een bepaald punt voor
IJsland en of de schepen dan aan de Britsche
bescherming zullen worden overgegeven, ant
woordde Knox, dat het onverstandig en indis
creet zou zijn, nadere bijzonderheden mede te
deelen. Op de vraag of de Britsche en geal
lieerde schepen, welke de haven van New-York
zijn binnengeloopen, tot een konvooi zullen
worden samengesteld, gaf de minister slechts
vage antwoorden. Voorts maakte Knox bekend,
dat voorbereidingen getroffen worden voor net-
versperringen aan de ingangen van de groote
Amerikaansche havens, alsmede voor mijnver-
sperringen ter bescherming van de inrichtingen
te land der Amerikaansche marine. Zoowel aan
de West- als aan de Oostkust zijn reeds opslag
plaatsen voor netversperringen ingericht en
bijna het geheele hiervoor benoodigde mate
riaal is reeds aan de marine geleverd. In San
Francisco en New Port (Rhode Island) worden
de officieren en manschappen voor de netten-
leggers en begeleidende vaartuigen opgeleid.
(D.NB.)
NIEUWE FRANSCHE VRIJWILLIGERS
VERTROKKEN.
Het tweede contingent Fransche vrijwilligers
✓oor den strijd tegen het bolsjewisme heeft
gisteren Versailles verlaten op weg naar het
opleidingskamp (D.NJB.).
PROCES IN ZWEDEN.
Het sedert eeriigen tijd gaande zijnde groote
proces tegen de in Zweden aanwezige leden van
de communistische sabotage-liga heeft nieuwe
interessante onthullingen opgeleverd.
De verdachte Ceder poogde met alle moge
lijke kunstgrepen en "bedreigingen ertsarbelders
in de Noord-Zweedsche haven voor ertsver
scheping Lulea te winnen voor de sabotage-
werkzaamheid, die vooral tegen Duitsche sche
pen moest worden gericht. Men streefde er
daarbij in het bijzonder naar deskundigen op
het gebied van ontplofbare stoffen voor deze
communistische aanslagen aan te werven. Ceder
zei bij zulke pogingen rechtstreeks, dat men
daarbij dacht aan een oorlog tusschen Duitsch
land en de sovjet-unie. Er moesten pakjes ont
plofbare stoffen aan boord van de schepen
worden gebracht. Ceder had daarbij gedreigd,
dat ieder die de sabotage-liga verried, het
levenslicht zou worden uitgeblazen.
O.a. werd de aanslag behandeld op het Pool-
sche schip .Batory", aan bobrd waarvan men
op 28 Januari 1938 een doos met een ontplof
bare stof en een tijdlont had gevonden. Toen
maals had de tegenwoordige verdachte Wollen-
weber verklaard, dat de aanslag op de „Batory"
een vergeldingsactie was voor Poolsche aansla
gen op sovjet-spoorwagens.
De communistische sabotage-liga maakte
voorts ooi: communistische propaganda onder
de vast of tijdelijk té Lulea verblijf houdende
zeelieden.
De Zweedsche politie te Lulea heeft in het
geheel 24 personen verhoord over hun verbin
dingen met de sabotage-liga. (D.N.B.).
Van de Nederlandsche propagandakompagnie
aan het Oostfront kwamen de eerste berichten
binnen. De SJS.-P.K. Nederland bestaat uit een
aantal Nederlandsche journalisten, filmopera
teurs. fotografen, radio-omroepers met bedie
ningspersoneel voor auto's en motoren, die aan
het Oostfront werken en zorgen dat zij, die
achterbleven, in hun couranten, op de film en
via hun radio-toestel op de hoogte blijven van
de krijgsverrichtingen in het Oosten.
S.S.-PJX. Nedeerland bericht:en dan
volgen verslagen, die vertellen van den-strijd
tegen de bolsjewisten staaltjes van moed en
trouw, van offervaardigheid, doorzettingsvermo
gen en van goede kameraadschap. Dan zullen
verslagen volgen van daden, verricht door Ne
derlandsche mannen, die met de wapens in de
hand de eer van ons volk en land hooghouden.
De eer van ons land en volk. die gebiedt dat
ook een legioen bestaande uit Nederlanders,
zich schaart aan de zijde van hen, die begrij
pen en weten wat er verwacht wordt van een
natie, die straks als gelijkwaardige partner wil
deelnemen aan den opbouw van een nieuw
Europa.
S.S.-P.K. Nederland zal berichten over trot-
sche daden, verricht door waarachtige Neder
landers, waaraan straks ons volk oneindig veel
te danken zal hebben.
Indien u meent, dat bovenstaande overdreven
is blijft u dan weg, want er is geen plaats in
het legioen voor betweters en afwachters. Maar
indien u de teekenen van dezen tijd verstaat,
indien ook u begrijpt en weet, waarom de Euro-
peesche wapenen aan het Oostfront moeten
overwinnen, meldt u dan aan bij het
Koninginnegracht 22, 's-Qravcnhagc.
Niets kan den Duitschen troepen den opmarsch beletten. Ook deze
tankversperring der Sovjets vormde geen hindernis voor de voortstuwende
Duitsche troepen. Op onze foto- een Duitsch arbeidsbataillon verwijdert
de ingegraven boomstammen. (Orbis-Holland)
De secretaris-generaal van het departement
van landbouw en vlsscherij maakt het volgen
de bekend met betrekking tot het percentage
been, dat bü de distributie van vleesch mag
worden gerekend.
In eenige gemeenten zijn on de plaatselijke
bladen of in slagerijen vaste beenpercentages
gepubliceerd, waardoor het publiek den indruk
zou kunnen krijgen, dat het vleeschrantsoen
gewijzigd is.
Deze publicaties dragen echter geen enkel
officieel karakter. Het beenpercentage is af
hankelijk van de kwaliteit van het vleesch en
kan derhalve niet vooraf vastgesteld worden.
Wel kan In het algemeen worden gezegd, dat
ongeveer 20 tot 30 pCt. van de hoeveelheid
vleesch, waarop de distributiebonnen recht ge
ven, mag worden berekend voor been.
Een rantsoen vleesch, dat. zooals bekend is,
100 gram bedraagt, zal dus thans ongeveer 70
tot 80 gram vleesch en 20 tot 30 gram been
mogen bevatten.
Indien de klant zulks verlangt, moet het been
worden bijgeleverd.
DE GENEESKUNDIGE DIENST AAN
„SOCIALE ZAKEN".
De Staatscourant bevat een besluit van den
secretaris-generaal van het departement van
sociale zaken, waarbij wordt bepaald, dat met
ingang van 16 September de „geneeskundige
dienst" als nieuwe zelfstandige dienst wordt ge
plaatst onder het departement van sociale za
ken (afdeeling volksgezondheid) en gesteld on
der toezicht van den geneeskundig hoofdinspec
teur van de volksgezondheid,
VEREEN. „NEDERLANDSCH FABRIKAAT".
Gisteren had in het gebouw „Excelsior" te
•s-Gravenhage de ledenvergadering der vereeni-
ging „Nederlandsch Fabrikaat" plaats, onder
leiding van den voorzitter, dr. ir. M. H. Damme.
Nadat verschillende huishoudelijke zaken wa
ren afgehandeld en de begrooting voor het
jaar 1942 was vastgesteld, gaf de voorzitter
een overzicht van de werkzaamheden der ver-
eeniging, waarbij spreker o.a. wees op de in
voorbereiding zijnde industriekalender 1942, die
evenals voor 1941, thans ook voor het komende
jaar in gelijken geest zal worden uitgevoerd
in een oplage van 100.000 exemplaren.
Als slot van deze vergadering werden twee
verkorte films vertoond van de door de ver-
eeniging reeds tot stand gebrachte groote
films, n.l. „Het land van Dordt" en „Schie
dam. hoe het werkt en leeft," welke films
groote belangstelling ondervonden.
OPMERKELIJKGROOTER BELANG
STELLING VAN DE BOEREN.
In een onderhoud met een redacteur van het
A.NP. verklaarde de heer mr. J. Milius, zakelijk
directeur van de Jaarbeurs, dat de belangstel
ling voor de heden te sluiten Najaarsbeurs bui
tengewoon groot is geweest, zoodat de beurs
van 1940 verre werd overtroffen voor wat be
treft het aantal bezoekers. Dinsdag alleen b.v.
bezochten 16.0000 menschen dit handelscentrum.
Verheugend is. dat het percentage boeren, dat
deze beurs bezocht, grooter is dan het ooit ge
weest is. Er zijn naar deze beurs 247 boeren-
excursies geweest, nog ongeacht de uitstapjes
van boerenvereenigingen. die aan haar bezoek
geen officieel karakter wilden geven en dus on
bekend zijn gebleven, Op de vorige najaarsbeurs
werden „slechts" 130 boerenexcursies naar
Utrecht gemaakt.
De op de beurs gedreven handel is moeilijk
in cijfers uit te drukken. Deze beurs droeg sterk
het karakter van een oorlogsbeurs, waar de af
nemer vooral heen ging om te zien of er nog
iets te krijgen was. Uit de verdeeling van het
bezoek bleek, dat menigeen dacht aan het
spreekwoord „Wie het eerst komt, het eerst
maalt". De eerste dagen werden verreweg de
meeste bezoekers ontvangen.
De afdeelingen verwarmingsindustrie, het
handwerk en de surrogaten hebben het over
stelpend druk gehad.
Het logies-vraagstuk is door de plaatselijke
V.V.V. schitterend tot oplossing gebracht.
Wat de voedselvoorzieriing betreft, dank zij de
loyale medewerking van de overheid waren bij
tijds allerhande voorzieningen getroffen om een
storing zooals bij de vorige beurs het geval was.
te voorkomen. Het zal misschien op de spitsuren
van de allerdrukste dagen wel eens een keer
vastgeloopen zijn, maar globaal genomen, is het
geheele voedselprobleem eigenlijk geen probleem
geweest.
Eigenlijk was er niet voldoende expositie
ruimte. doch de deelnemers hebben zich kunnen
behelpen met de 4100 vierkante meter, die be
schikbaar waren
De slotconclusie mag zeker zijn. dat het Ne
derlandsche publiek en de zakenwereld voldaan
zijn over het verloop van deze beurs, waarvan de
resultaten veel grooter zijn dan de directie had
durven hopen.
INLEVERING VAN RIJST.
De Staatscourant bevat een besluit van den
secretaris-generaal van het departement van
landbouw en visscherij. waarbij wordt bepaald,
dat hij. die rijst voorhanden of In voorraad
heeft, verplicht is deze bij de stichting Neder
landsche Meelcentrale, te 's-Gravenhage. in te
leveren, tot een hoeveelheid, op het tijdstip en
op de wijze, als de directeur van voornoemde
stichting zal bepalen.
Voor de rijst wordt een vergoeding toegekend,
welke zal worden vastgesteld door den directeur
van voornoemde stichting in overleg met den
directeur-generaal van de voedselvoorziening.
var, hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te 3.47
uur en gaat onder te 18.40 uur.
BURGEMEESTER VAN BLOEMENDAAL
GAAT HEEN.
De staatscourant van gisteren bevat het be
richt. dat bij besluit van den rijkscommissaris
voor het hezetta.Nederlandsche gebied van 12
September aan jhr. mr. C. J. A. den Tex, ont
slag is verleend als burgemeester der gemeen
te Bloemendaal.
BURGEMEESTERS.
Bij besluit van den secretaris-generaal van
het departement van binnenlandsche zaken is
de voorloopige verlengde ambtsperiode van den
burgemeester der gemeente Geertruidenberg, J.
L. F. M. Bianchi, met Ingang van heden ge
ëindigd. Verder is mr. J. Duckmeester. met in
gang van 24 October a.s. opnieuw tot burge
meester van de gemeente Zutphen benoemd..
LOONEN IN WERKVERRUIMING.
Geen korting voor de „vereveningsheffing".
De rijksdienst voor de werkverruiming heeft,
ter beantwoording van een van verschillende
zijden gestelde vraag, na gepleegd overleg met
het college van rijksbemiddelaars, aan de bur
gemeesters een circulaire gericht, waarin wordt
medegedeeld, dat van het loon der in de werk
verruiming te werk gestelde arbeiders geen kor
ting ten behoeve van de zoogenaamde ..ver
eveningsheffing" mag plaats vinden.
OMRUILING VAN MELKKAARTEN.
De secretaris-generaal van het departement
van landbouw en visscherij maakt bekend, dat
nog tot Woensdag 1 October a.s. de gelegen
heid wordt gegeven groene melkkaarten bij de
distributiediensten te ruilen tegen r-melkkaar-
ten. Zooals reeds eerder is gepubliceerd, komen
uitsluitend de groene melkkaarten van kinde
ren, die op 1 Februari JL nog geen 14 jaar oud
waren, in aanmerking voor dit inruilen. Bij het
ruilen moet de distributiestamkaart van het
betrokken kind getoond worden.
Na 1 October a.s. zal geen gelegenheid tot
ruilen meer geboden worden.
ARBEIDSOVEREENKOMST HEEREN-
KLEEDENGBEDRIJF.
Het college van rijksbemiddelaars heeft bU
beschikking d.d. lö September 1941 Inzake de
tarieven der collectieve arbeidsovereenkomst
d.d. 1 Maart 1938 voor het heerenkleeding-
maat annex confectiebedrijf, de in artikel 4 dier
overeenkomst opgenomen regeling, vervangen
door een nieuwe, bindend vastgestelde indee
ling.
De nieuwe regeling wijzigt de tarlefgrenzen
en daardoor de voor de vervaardiging ver
schuldigde loonen in dier voege, dat deze ta
rlefgrenzen zijn aangepast aan de gemiddelde
prijsstijging der verwerkte grondstoffen.
Van deskundige zijde ttrneemt het ANP dat
de ongunstige weersomstandigheden, die de
oogstopbrengst gedrukt hebben, de voedselvoor
ziening voor den komenden winter in ons land
niet gemakkelijker maken.
Reeds in normale tijden zijn wij van invoer
van elders afhankelijk. Ons land is op één na
het dichtstbevolkte land van Europa. België
heeft 4.6 inwoners per H.A. cultuurgrond, Ne
derland 3.7, en het is onmogelijk een volk van
9 millioen zielen te voeden van de opbrengst
van den hier beschikbaren cultuurgrond.
Steeds moest een aanzienlijk deel van het be
noodigde worden ingevoerd. En is de oogst-op-
brengst, gelijk thans het geval is, niet al te gun
stig, dan stijgt de noodzakelijkheid van invoer
in dezelfde mate. Nu is het bekend, dat Enge
land zich van het wel of wee der burgerbevol
king van zijn voormalige bondgenooten zeer
weinig aantrekt. Het heeft den voedseltoevoer
naar alle door de as-mogendheden bezette lan
den zonder meer stopgezet.
Zoodoende slaat de ongunst van het weer
en de vermindering van de oogstopbrengst
op de distributiemogelijkheden terug en
dwingt tot eenige beperkingen. Het brood
rantsoen zal, daar de graanoogst vrijwel
overal lager geweest is dan normaal, eenige
vermindering ondergaan. Ook de vetpositie
van ons land wordt er, gezien het feit, dat
het krachtvoer voor het vee Inkrimpt, niet
beter op en een kleine vermindering der
rantsoenen behoort niet tot de onmogelijk
heden.
Inmiddels wordt al het mogelijke gedaan. Wij
verklappen geen geheim, wanneer wy zeggen,
dat de Duitsche autoriteiten hier te lande zich
zeer veel inspanning getroosten, ook bij de
autoriteiten te Berlijn, om de voedselpositie van
Nederland zoo gunstig mogelijk te maken en
aan de Nederlandsche distributie-autoriteiten
alle mogelijken steun bieden.
De Nederlandsche distributie-autoriteiten ge
voelen diep leed over elke beperking, die zij
aan de bevolking jnoeten opleggen en zouden
liever blijde klanken doen hooren. Doch voor
zichtig en vooruitziend beleid is nu eenmaal
eisch en dit beleid zal te meer succes hebben
naarmate de bevolking de autoriteiten sterker
steunt en alleszins helpt om het saboteeren der
distributie door den sluikhandel tegen te gaan.
Inmiddels behoeft ook dit stukje niet en
kel somberheid ie ademen. Het aardappel
rantsoen wordt verhoogd. Wat wij in gra
nen te kort komen, hebben wjj des te rui
mer in aardappelen mogen oogsten. Het zijn
voorloopig in hoofdzaak veenaardappelen,
die een maximale opbrengst gaven en het
eerst op moeten en dit zijn niet de mooiste
aardappelen. Maar daarna komen de
mooiere aardapppelen.
Dit koude seizoen maakt de vergelijking met
de overwintering op Nova Zembla actueel Tol
lens gaf de volgende versregelen daarover ten
beste:
Zij zien den leeftocht na.
Herzien hem keer op keer,
Bepeinzen voor hoe lang,
Berekenen voor hoe velen,
En stellen vast rantsoen.
Om dagelijks uit te deelen.
Wij leerden reeds op de schoolbanken de Hol
landers, die op Nova Zembla overwinterden, te
bewonderen.
Al zullen van ons in het komende wintersei
zoen niet direct heldendaden worden gevraagd,
als van Willem Barentsz. en de zijnen, het Kol-
landsche hart kan zich toch ook heden aan hen
sterken.
De winter moge koud zijn en de distributie
af en toe wat aan den krappen kant, de vol
hardende kracht van het Nederlandsche volk
blijft den ouden volksroem gestand doen.
