V De strijd in het Oosten BINNENLAND 82ste Jaargang DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1941 No. 24988 Langs de sectoren Verduisteren: Oproep van graaf Ciano Verspreide berichten Aanmelding Joodsch grondbezit Winkels, die van tot 6 open moeten 10 zijn 20.06 uur 7.08 uur J Huurpeil van nieuwe huizen wordt hooger De controle op de groenten- en fruitprijzen Gemengd Nieuws Contrasten VRIJWILI NI EGIOEN D LEIDSCH DAGBLAD Directeurs J. W. Henny Telef. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur:. B. W. Menkhorst, Lelden - FT.veFv.K. Been. Lelden Na de inneming van Schlüsselburg hebben Duitsche pioniers, naar het DNB, van militaire zijde verneemt, reeds meer dan 10.000 mijnen onschadelijk gemaakt, die om de stad waren aangebracht. In de komende dagen zullen ook de huizen gezuiverd wordèn. Zelfs in woningen en openbare gebouwen waren mijnen geplaatst De Duitsche troepen hebben bij hun verderen opmarsch in den Noordelijken sector van het Oostelijk front gisteren een belangrijk kruispunt van wegen ingenomen, dat de bolsjèwiki ver bitterd verdedigden. Dit kruispunt werd bevei ligd door bunkers en veldstellingen. De Sovjet-troepen poogden zich ten Zuiden van Ümenmeer herhaaldelijk achter mijnver- sperringen te nestelen. Maar de Duitschers over meesterden deze versperringen binnen zeer kor ten tijd, zoodat zij hun opmarsch konden voort zetten. Bij een aanval op een vrij groote plaats stuit ten Duitsche troepen op vnj sterke Sovjetfor- rnaties, waarbij zich tanks bevonden. Zonder eigen verliezen vernietigden' zij 15 bolsjewistische gepantserde vechtauto's, waaronder verscheidene van 52 ton. In den Zuidelijken sector van het Oostelijke front hebben Duitsche troepen Dinsdag, na hardnekkigen tegenstand te hebben gebroken, 700 soldaten gevangen genomen en 10 tanks vernietigd. Op een andere plaats werden 1000 soldaten gevangen genomen en 14 stukken ge schut en vier vrachtauto's buitgemaakt, elders eveneens 1000 gevangenen en 14 tanks Tijdens de gevechten van de laatste dagen hebben de bolsjèwiki door 't vuur van Duitsche infanterie en artillerie aan den benedenloop van den Dnjepr tal van kanonneerbooten, monitors, sleepbooten en andere vaartuigen verloren. Dinsdag is op den benedenloop van den Dnjepr ten Oosten van Cherzon een geladen bolsjewis tisch transportvaartuig door welgericht Duitsch vuur tot zinken gebracht. Het grootste deel der opvarenden verdronk. Stroomafwaarts van Kief is een monitor vernietigd. In aansluiting op het weermachtsbericht ver neemt het DU3. van militaire zijde, dat ten gevolge van de omsingeling van St. Petersburg ook de lichte schepen van de Sovjet-Oostzee- vloot niet meer naar de Witte Zee kunnen ont komen. Deze Oostzeevloot bestaat uit twee oudere linieschepen drie slagschepen zijn in aanbouw tenminste zes kruisers tot 10.000 ton ongeveer 30 torpedoboot jagers, waarvan bijna de helft beschadigd is, twaalf torpedobooten, onge veer 100 duikbooten, verscheidene mïjnenleggers. ongeveer 50 mijnenvegers en een groot aantal motortorpedo- en motorbooten. De Oostzeevloot is thans opeengedrongen in een klein gebied in de Finsche Golf. Weliswaar beschikt zij daar nog over de basis Kronstadt. doch zij wordt in haar vrijheid van beweging zeer belemmerd door het wegvallen van de verbindingen over land en de heerschappij van de Duitsch-Finsche marine en luchtmacht in de Finsche Golf, De Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano, heeft via de Italiaansche radio den volgenden oproep gepubliceerd: „Sinds den ochtend van 22 Juni is Europa in een strijd om zijn bevrijding gewikkeld. Vele duizenden jonge Duitschers, Italianen, Finnen, Hongaren, Roemenen, Slowaken. Spanjaarden, Franschen, Kroaten, Walen, Vlamingen, Neder landers. Denen en Noren offeren op het .on metelijk oorlogstooneel in de sovjet-unie hun le ven om Europa van het grootste en ernstigste gevaar te bevrijden, dat ooit in den modernen tijd onze cultuur heeft bedreigd. Van de Noord pool tot aan de Zwarte Zee strekt zich het 3000 kilometer lange front van vuur en bloed uit. waardoor wij ons van deze bedreiging willen ontdoen. Niet een probleem der machtspolitiek wordt aan dit front beslist, doch het lot van drieduizend jaren cultuur van het avondland, van drieduizend jaren arbeid, waarmede vele generaties in Europa moeizaam'voor zich en de wereld die zeer hoog ontwikkelde vormen van religie, van het gezin en van den staat hebben verkregen, welke ons geestelijk en cultureel erf deel vormen, dat het bolsjewisme in blinde woede üit de harten der volken en uit de ge schiedenis heeft probeeren te verwijderen en thans nog probeert. Ht is de oude strijd tegen de barbaarschheid, welken EuroptT zoo vele ma len in den loop der eeuwen heeft uitgevochten en waaruit het zoo dikwijls tegen deze steeds terugkeerende bedreiging zegevierend te voor- Schijn is getreden. Het is de strijd voor onzen eigen haard, voor onze altaren en voor onze wetten. Deze goederen zijn het, waarvoor wij ten strijde zijn getrokken en waarvoor wij alle offers, die deze oorlog vergt, zullen brengen. Alle volken van deze wereld zullen met ons de vruchten van onze overwinning oogsten." (D.NJB.) ITALIAANSCHE VERLIEZEN. Het hoofdkwartier van de Italiaansche weer macht publiceert een lijst van de verliezen over de maand Augustus, benevens van die verliezen, welke niet op voorgaande lijsten zijn opgeno men. Noord-Afrika163 dooden, 173 gewonden. Griéksch-Albaansche en Albaansch-Zuidsla- visch front: 462 #en 876. District van "de hoofdstad, als gevolg van bombardementen uit de lucht, negen dooden. Oost-Afrika101 dooden. Marine: 68 dooden, 46 gewonden, 41 ver misten. MYRON TAYLOR TE ROME. De Paus heeft gisteravond om 18.30 uur den vertegenwoordiger van Roosevelt bij den Heili gen Stoel, ambassadeur Taylor, in particuliere audiëntie ontvangen. De audiëntie heeft een half uur geduurd. (DNB). AMERIKANEN IN ENGELAND. De beperkende maatregel, volgens welke de in Engeland levende Amerikanen geen gebruik mogen maken van schepen der oorlogvoerende landen, indien zij naar Amerika willen terug- keeren is opgeheven. Amerikaansche burgers mogen nu voortaan met Britsche schepen of vliegtuigen van Engeland naar de Vereenigde Staten terugkeeren. Huil verklaarde, dat dit slechts een noodmaat regel is. Ongeveer 100 Amerikaansche burgers moeten in de komende weken-terugkeeren, daar zij an ders hun nationaliteit zouden verliezen. Verder zijn er technici, die met een speciale opdracht naar Engeland zijn gestuurd en thans weer wil len terflgkeeren. In geen geval wordt hierdoor het reizen met schepen der oorlogvoerenden in het algemeen toegestaan, doch alleen diegenen, die willen te rugkeeren, kunnen, indien na een zorgvuldig Het rijkscommissariaat maakt bekend: Volgens paragraaf 3. alinea 3 van de ver ordening van den rijkscommissaris voor de bezette Nederlandsche gebieden r^o. 154/41 betreffende het Joodsche grondbezit moet dit grondbezit vóór 15 September 1941 met - gebruikmaking van de bij de kamers van Koophandel en Industrie te verkrijgen for mulieren btf de Nederlandsche administratie van onroerende goederen Den Haag, Juliana van Stolberglaan 45, aangegeven worden. Aangezien het bijeenbrengen van de voor de aanmelding noodige gegevens voor een deel niet binnen dezen termijn voltooid kon worden, kan de aanmelding voor zoover dit het geval is, nog geschieden tot 30 Sep tember 1941. In geval de aanmelding van Joodsch grondbezit en van de .onder de bepalingen vallende rechten niet voor dien datum ge schiedt, moet verwacht worden, dat de in hoofdstuk 6 van de verordening beschreven straffen en andere maatregelen worden toegepast. onderzoek van ieder geval afzonderlijk, hiertoe aanleiding bestaat, toestemming krijgen. Na tuurlijk zullen zij, die van deze schepen gebruik maken, voor eigen risico reizen. (DNB). DE AANVALLEN OP EGYPTE. De voortdurende aanvallen van de Duitsche luchtmacht op neder-Egypte hebben o.a. het ge- heele verkeersstelsel getroffen, want tal van spoorwegverbindingen heeft men geheel of ge deeltelijk moeten staken. (D.NJB.) De secretaris-generaal van handel, nij verheid en scheepvaart heeft het volgende bepaald 1. Winkels, waar uitsluitend of in hoofd zaak ten verkoop in voorraad zijn: a. één of meer der navolgende waren: brood, banket, suikerwerk, chocolade, al dan niet te zamen met consumptie-ijs; b. waren, welke te zamen tot ten minste vier der in artikel 1 van het Vestigingsbe- sluit Kruideniersbedrijf 1939 genoemde groepen van waren behooren; c. melk en zuivelproducten, al dan niet te zamen met consumptie-ijs; d. groenten en aardappelen en/of fruit; e. vleesch en/of vleeschwaren; f. heeren- en/of dameskleeding g. rijwielen, rijwielonderdeelen, rywiel- toebehooren of rijwielbanden; moeten op werkdagen van 10 uur des voor- middags tot uur des namiddags voor het publiek geopend zijn. 2. Voor zoover de verkoop van waren, als in het vorig lid genoemd, krachtens eenig wettelijk voorschrift verboden is, vindt het bepaalde in dat lid geen toepassing.' Deze beschikking treedt in werking met ingang van 15 dezer. van hedenavond tot morgenochtend De maan komt hedenavond op om 22.42 uur engaat morgen middag om 14 uur onder. Een groep verkenners steekt de rivier over. De brug hebben de sovjet-troepen bij hun terug tocht in br and gestoken. (Paul-Hoffmann) PRIJSVORMINGSBESLUIT WAAKT TEGEN ONBILLIJKHEDEN. Zooals men weet worden de huurprijzen vast gehouden op het peil van 9 Mei 1940, op grond van het huurprfjsbeslult. Dit besluit is echter niet van toepassing op hulzen, die eerst nè, 27 December 1940 gereed zijn gekomen. Bij het be palen van den huurprijs van nieuw gebouwde huizen zullen de eigenaren in de eerste plaats rekening houden met de bouwkosten. Daar deze sinds den genoemden datum gestegen zijn is het mogelijk dat hierdoor de huren hooger worden dan die. welke voor soortgelijke huizen op 9 Mei 1940 golden. Op zichzelf behoeft dit nog niet tot onbillijkheden te leiden. De gemachtigde voor de prijzen deelt echter mede, dat hem gevallen bekend zijn. waarin de huren van nieuwe huizen excessief hoog zijn gesteld. Hiertegen zal in het vervolg worden opgetreden en wel op grond van de bepalingen van het prijsvormingsbeslult dat dezer dagen werd gepubliceerd. In dit besluit wordt immers in het eerste artikel aan ieder de verplichting opgelegd „de prijzen en vergoedingen voor goederen diensten van eiken aard zoodanig te vormen dat deze beantwoorden aan de eischen, die het algemeen belang in het bizonder met betrekking tot de oorlogsómstandigheden stelt." Het is duidelijk dat het algemeen be lang op het oogenblik een straffe beheer- schlng vereischt van het huurpeil. Het ma ken van een hooger rendement dan voor nieuwen bouw redelijk is, kan niet in over eenstemming worden geacht met het alge meen belang. In dezen zin zullen de eige naren van nieuw gebouwde huizen dus ter dege rekening moeten houden met het prijsvormingsbeslult en zoo noodig de huren dienen te verlagen. Voldoen zij niet aan de opgelegde verplichting, dan overtreden zij de prijsvoorschriften; een strafbaar feit, dat door de inspecteurs voor de prijsbeheersching zal worden berecht. HET RESULTAAT IS BEVREDIGEND. Sinds eenige weken wordt nu de controle op de prijzen van groente en fruit uitgevoerd aan de hand van de prijslijsten, welk door den ge machtigde voor de prijzen zijn vastgesteld. Deze controle is in alle deelen van het land' zoowel door de politie als door verschillende opsporings organisaties onmiddellijk niet kracht ter hand genomen. Bij de behandeling dezer zaken is gebleken, dat de prijsovertredingen zoowel in den groot als in den kleinhandel plaats vinden. Naast pro- cessenverbaal. opgemaakt tegen enkele veilin gen. zijn er vrij veel grossiers in overtreding ge weest: alleen in de stad Rotterdam reeds een dertigtal. Ook in het ressort Amsterdam kwa men ongeveer 40 verbalen tegen grossiers binnen De detaillisten zijn uiteraard in belangrijk grooter aantal in overtreding geweest. Bij de inspectie 's-Gravenhage wachten niet minder dan een 200 zaken op behandeling, terwijl Am sterdam reeds meer dan 100 vonnissen heeft gewezen Ook de andere inspecties voor de prijs beheersching te Leeuwarden, Arnhem en 's-Her- togenbosch. zijn actief en dagelijks worden daar grossiers en detaillisten die te hooge prijzen voor hun waren gevraagd hebben berecht. Tegen het niet of niet-voldoende nakomen van den prijsaanduidingsplicht moet eveneens steeds weer worden opgetreden. Het resultaat van deze actie, welke gevoerd wordt om te komen tot verantwoorde groenten en fruitprijzen is. voorzoover dit nu reeds over zien kan worden, bevredigend. In vele plaatsen zijn verschillende prijzen scherp gedaald, het geen door het publiek zeer gewaardeerd wordt. Dit werkt dan ook in alle opzichten mede- bij de naleving der voorschriften. Tijdens het bezoek van den Japanschen ambassadeur te Berlijn, generaal Osjima. werd in Den Haag een parade gehouden. Generaal Osjima en generaal der vliegers Fr. Christiansen in- specteeren den troep. (Polygoon-v. d. Werff) EEN HAMSTERAAR VAN KARPERS. In het Muider kelder-aquarium. Een medewerker schrijft aan de N. R. Crt.: Niet elke huisvader kan den winter, wat de vischvoorziening betreft, zoo rustig tegemoet zien als de heer A. H., die in zijn woning aan de Heerengracht te Muiden een aquarium bezit, waarop menige vischhandelaar jaloersch kan zijn. Reeds eerder leverde dit, zich in den kelder bevindende bassin, dat een oppervlakte van on geveer 30sm2. beslaat, stof tot een bespreking, toen n.l. na den strengen winter van 1939—'40 de Vecht ijsvrij was geraakt en duizenden vis- schen bedwelmd aan de oppervlakte waren ko men drijven. Deze gelegenheid werd destijds door den ^heer H. aangegrepen om zijn kelder aquarium, waarin steeds frisch water aanwezig is, van nieuwen voorraad te voorzien, zoodat daarin op een gegeven oogenblik méér dan 400 visschen van de edelste soorten rondzwommen. Maar de tijdsomstandigheden veranderden en de visch verdween gaandeweg in de magen van de familie H., waarbij destijds nog de mogelijk heid kwam, dat deze ruime kelder als gemeente lijke schuilkelder zou worden ingericht. Het aquarium werd toen met behulp van een motor geheel leeggepompt, doch dit bleek vergeefsche moeite geweest te zijn, want de schuilkelder- plannen wijz.igden zich weer. De kelder is sinds dien weer völgeloopen met helder, frisch water, dat in zeer gunstigen zin afwijkt van het vocht, dat doorgaans in kelders wordt aangetroffen. Het opmerkelijke hiervan is, dat ook de eige naar van di'trtn zijn soort wel unieke aquarium, met geen mogelijkheid kan zeggen, hóe het water in den kelder binnendringt. Vermoedelijk be vindt zich onder den kelder een wel, doch zeker heid hieromtrent bestaat er niet. In elk geval is de heer H. voornemens, zijn kelder opnieuw te gaan gebruiken als aquarium en reeds zwemt er weer een aantal kostelijke karpers in rond. die voorbestemd zijn, in een niet verre toekomst, op den middagdisch van de familie H. te prijken. Naar de eigenaar van het kelder-aquarium ons toevertrouwde, worden voorloopig alle karpers, die hU in de Vecht buit maakt deze Muide- naar staat bekend als een hengel-enthouslast ln het aquarium gedeponeerd. SECRETARIS COMMISSIE-POSTHUMA. Ir. W, F. Gerhard benoemd. Naar wij vernemen is dezer dagen de benoe ming van ir. W. F. Gerhard tot secretaris der commissie-Posthuma afgekomen. De heer Gerhard zal de plaats innemen van dr. M. D. Dijt, die is aangesteld als redacteur van financiën en economie bij het Algemeen Handelsblad. Ir. Gerhard is van begin af ten nauwste met den Nederlandschen productieslag verbonden geweest en heeft meer in het bijzonde* in de propaganda een zeer werkzaam aandeel gehad. VERGADERING VAN DEN BONÏ) HEEMSCHUT. De Bond Heemschut heeft gisteren te Haar lem zijn algemeene vergadering gehouden ofa- der voorzitterschap van dr. J. A. Bierens de Haan. De jaarverslagen wefden goedgekeurd. De af tredende bestuursleden werden herkozen. Na de vergaderirig werd een bezoek gebracht aan de Bakenesserkerk en het Bakenesserhofje. Des middags bezocht men de gerestaureerde groote of St. Bavokerk en eenige andere oude kerken en hofjes. DE HEER L. HOEJENBOS OVERLEDEN. Na een kortstondige ziekte is op 65-jarigen leeftijd overleden de heer L. Hoejenbos. die van 1919 tot 1 Juni van dit jaar het directeurschap bekleedde van Maatschappelijk Hulpbetoon te Den Haag. De heer Hoejenbos werd in Utrecht geboren. Van 1908 tot 1919 was hij adjunct-directeur van de Centrale Arbeiders Verzekerings- en Depo- sitobank. waarna hij commissaris van deze in stelling werd. In 1907 kwam de heer Hoejenbos als tweede sociaal-democratisch raadslid in den Haagschen gemeenteraad. In 1919 trad hij als zoodanig af om genoemde functie bü Maat schappelijk Hulpbetoon te gaan bekleeden. Van 1920 tot 1935 was hij lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland. DE NIEUWE ORIENTEERING VAN HET BEDRIJFSAUTOVERKEER. Te Utrecht is gisteren in den stadsschouw burg het congres gehouden van den bond van bedrijfsautoverkeer. Na het openingswoord memoreerden de beide prae-adviseurs de heeren M. Piek. hoofd van den technischen dienst van den B.B.N, en N.- J.M van Poll, voorzitter van de afdeeling be- roepsgoederenverkeer in den B.B.N., de hoofd lijnen van door hen uitgebrachte en reeds in druk verschenen prae-adviezen, respectievelijk getiteld: ,.De instandhouding van het vervoer op den weg ln "Nederland na 10 Mei 1940" en ..De organisatie van. het wegvervoer.' Na afloop der ochtendvergadering werden de congresgangers ten stadhuize door het gemeen tebestuur ontvangen, terwijl zij des middags een bezoek brachten aan de jaarbeurs. De foto's in de couranten laten u de gebeur tenissen zien aan het Oostfront. Zij geven u een inzicht in de moeilijkheden, die overwonnen moeten wordtn om den aartsvijand van alle be schaafde volkeren, het bolsjewisme, te vernie tigen. Deze foto's toonen u de aanvallen der stoottroepen, acties van de luchtmacht en van het pantserwapen. Kortom, zij doen u meeleven met den strijd, die in het Oosten door de dap- peré beschermers van onze beschaving gestre den wordt. De foto's toonen u tevens, dat in de zelfde couranten 'foto's kunnen verschijnen over cultureele gebeurtenissen in Nederland, over opbouwenden arbeid, over wetenschap en tech niek. Inderdaad, dit Is een fel contrast. Dit is een feit dat wij accepteeren zonder meer. waar bij wij echter vergeten dat wij dit te danken hebben aan hen, die zich wierpen in den strijd tegen het bolsjewisme en zoodoende het gevaar bulten onze grenzen hielden. Contrasten zijn er altijd en zij zijn er ook in dezen tijd. Steeds weer moet de mensch keuze doen, beslissen aan welken kant hy behoort. Dit is ook nu weer het geval. Daarom namen zü dienst in ons legioen. En nu wordt «aan u gevraagd: wat wilt u, welken kant kiesf gij Bewijst dat u inderdaad Hollandsch bloed in uw aderen hebt, meldt u aan bij het: Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage. INVAL IN EEN SPEELHOL TE DEN. HAAG. De Haagsche politie heeft gisteren opnieuw een succes kunnen boeken in haar strijd tegen de «clandestiene speelgelegenheden. Haar was ter oore gekomen, dat in perceel van Limburg Sti- rumstraat 26 alhier vermoedelijk gelegenheid tot hazardspel werd gegeven. Gistermiddag om half vijf reden twee politieauto's met inspecteurs van den justitieelen dienst naar het bewuste per ceel. Toen op het bellen niet direct werd open gedaan, hebben de politiemannen met een breekijzer de deur opengebroken, waarna zij de trap opstormden. In een voorkamer op de eerste étage troffen zij inderdaad een gezelschap aan, bestaand uit 16 personen, welke gezeten waren om een met groen laken bedekte groote tafel, waarop zich een aantal fishes bevond. Bij een verder ingesteld onderzoek werden ook in vazen en tusschen stoelzittingen nog meer fishes gevonden, terwijl onder een canapé een roulette was verborgen. Deze goederen werden ln beslag genomen, ter wijl alle personen werden gearresteerd en naar het bureau van den justitieelen dienst overge bracht. Na verhoor zijn zij weer op vrije voeten ge steld, met uitzondering van den hoofdbewoner van het perceel, den 42-jarigen G. A. J., die als bankhouder had gefungeerd, den 49-jarigen C. J. A., die croupier was en den 50-jarigen P. L. J. S., die als assistent' van den bankhouder waa opgetreden. NIET OP DE TRAM GELET. Dame te Heemstede gewond. Gistermiddag te ongeveer 4 uur had te Heem stede een ernstig verkeersongeval plaajts. De 68-jarige mevr. B. geb. S. uit Amsterdam, die tijdelijk bij haar zoon in Heemstede woonde, wilde de trambaan oversteken, juist ®p het oogenblik toen een tram uit de richting Haar lem naderde. De bestuurder remde uit alle macht doch kon niet verhinderen, dat mevr. B. door den motorwagen gegrepen werd. Zij geraakte onder den baanschuiver en werd eenige meters meegesleurd. Mevr. B. bekwam een gecompliceer.de onder beenbreuk. inwendige kneuzingen en ernstige hoofdwonden. Op advies van dr. Luin, die juist passeerde en de eerste hulp verleende, werd zij per ziekenauto naar het diaconessen-ziekenhuis te Haarlem overgebracht. Naar wf) in den loop van den avond verna men, was de toestand van mevr. B. ernstig, doch niet hopeloos. BUITENLANDSCH GEMENGD. GROOTE BRAND IN CHICAGO. In een uit vier verdiepingen bestaand pak huis In Chicago os een geweldige brand uitge broken, waartegen alle brandweerploegen-van de stad moesten optreden. Het blusschingswerk werd bemoeilijkt door talrijke ontploffingen, die afkomstig waren van munitie en olie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1