V Binnenland DINSDAG 9 SEPTEMBER 1941 No. 24986 St. Petersburg volkomen omsingeld De 45ste Jaarbeurs geopend Verduisteren 82sfe Jaargang \T Victorie Duitscliland wint voor Europa op alle fronten Luchtstrijd-slachtoffers Het Greer-incïdent Verspreide berichten Italiaansch Weermachtsbericht Vooruitzichten lijken gunstig Afscheid Van burgemeester van Lanschof 20.10 uur 7.05 uur De korenschuur van i Europa VRIJV/ILI N EGIÖEN D Gemengd Nieuws Bemanning van de „Sitoebondo" in veiligheid LEIDSCH Directeur: J. W. Hennv Telef Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDÈN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden Pl.verv.: K Been. Lelden Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede: „Snelle divisies van het Duitsche leger, op voortreffelijke wijze gesteund door gevechtseskaders der luchtmacht, hebben over een breed front de Newa' ten Oosten van St. Petersburg bereikt en de stad Schluesselburg aan het Ladogamecr stormenderhand genomen. Daarmede is de Duitsch-Finsche ring om St.-Petersburg gesloten. De stad is thans van alle verbindingen over land afgesneden." Het aantal doqdeiyke slachtoffers van vijan delijke bomaanvallen op Duitsch gebied beliep in de periode tusschen het uitbreken van den oorlog en 2 Augustus ji. den laatsten dag, waarvoor nog officieele gegevens beschikbaar zijn 3853. Deze slachtoffers van den Engel- schen oorlog zijn in hoofdzaak in enkele steden en streken gevallen. Van Engelsche zijde wordt het aantal der doodelijke- slachtoffers der Duitsche vergeldings- aanvallen op bewapeningsinstallaties en oor- logs-economische bedrijven gesteld op 41.900. In werkelijkheid is het waarschijnlijk aanzienlijk meer. Maar ook 41.900 is meer dan tienmaal het aantal der slachtoffers, die de Engelsche bomaanvallen tot ondermijning van het weer standsvermogen van het Duitsche thuisfront in Duitschland vermochten te bereiken. Ter vergelijking is in dit geval wellicht be langwekkend, dat het aantal doodelijke slacht offers van verkeersongelukken in 1938 in Duitschland 7354 bedroeg. (D.N.B.) In toonaangevende kringen der Wilhelm- strasse verklaart men, aldus bericht A.N.P. uit Berlijn, dat de officieele Duitsche mededeeling over het voorval met den Amerikaanschen tor pedojager Greer onbetwistbaar is $n dat nie mand kan beweren, dat van Duitsche zijde twist gezocht is. De Duitsche mededeeling geeft een onweer legbare uiteenzetting der feiten, terwijl men de vraag kan stellen, of het oorspronkelijke rap port vair den commandant vary, den torpedoja ger misschien niet achteraf opgepoetst is Bo vendien kan men in Berlijn niet ontkomen aan den indruk, dat de voorstelling, welke in de V. S. van het voorval wordt gegeven, slechts een schakel is in de keten van tendentieuze mede- deelingen. waarmede men den oorlog naderbij wenscht te laten komen. Men herinnert in dit verband aan de vele opmerkingen van den Amerikaanschen minister van marine, Knox, die een incident wenschte. REDE VAN ROOSEVELT UITGESTELD. De aangekondigde radio-rede van Roosevelt, die morgenochtend vroeg om 4 uur gehouden zou worden is uitgesteld tot Donderdag. 270 SCHEPEN ONDER PANAMEESCHE VLAG. Volgens de New York Times heeft de Pana- meesche regeering medegedeeld, dat thans 270 schepen met een gezamenlijken inhoud van 1.175.000 ton onder Panameesche vlag varen. Er zijn 82 Amerikaansche schepen, waaronder 70 tankschepen, sedert het uitbreken van den oor log onder Panameesche vlag gebracht. (DNJ3.) GANDHI ONDER STRENGE BEWAKING. Volgens een bericht uit Bombay hebben de Britsch-Indische autoriteiten Gandhi onder strenge bewaking gesteld. De artikelen van Gandhi worden aan een strenge censuur onderworpen of achter gehou den. Ook het blad van Gandhi „Harljan" is verboden. Als motief voor hun optreden noemen de En- gelschen het standpunt van Gandhi in zake het deelnemen van Brltsch-Indië aan den oor log. De Britsche maatregelen hebben onder de Britsch-Indische bevolking een sterk misnoe gen gewekt. (DN.B.) DE REIS VAN MACKENZIE KING. Mackenzie King, heeft volgens de New-York Times en Canadian Press in Londen verklaard, dat hij meer dan ooit gekant is tegen de vor ming van een oorlogskabinet voor het geheele Empire, waardoor slechts snelle beslissingen zouden worden verhinderd. JOSJIZAWA SPECIAAL GEVOLMACHTIGD AMBASSADEUR IN FRANSCH INDOCHINA. Medegedeeld wordt te Tokio, dat goedkeuring is gehecht aan de benoeming van Josjizawa tot speciaal Japansch gevolmachtigd ambassadeur in Fransch Indo-China. (Domei). DE STRIJD VAN FINLAND TEGEN HET BOLSJEWISME. Het Fipsche blad Uusi Suomi eischt in een artikel de algeheele vernietiging van het bolsje wisme. Finland kan niet in vrede leven alvorens het 'bolsjewistisch gevaar volledig overwonnen is. Iedere poging om tot een verzoening tusschen de Sovjet-Unie en Finland te komen moet als belachelijk worden beschouwd. Wij kunnen ons pas met de Sovjets verzoenen, aldus het blad, zoodra wijons volledig gewroken hebben. (ANP.) DE ENGELSCHE LUCHTAANVAL OP BERLIJN. De ANP.-correspondent meldt: De luchtaanval der Engelschen in den nacht van Zondag op Maandag op het gebied der Duitsche hoofdstad, waaromtrent het commu niqué van het opperbevel der weermacht be reids de feiten heeft meegedeeld, heeft we derom aangetoond, dat er slechts slachtoffers te betreuren vallen onder degenen, die 2ich buiten de schuilkelders bevinden. Een der getroffenen was op zijn weg om zijn plicht als lid van de hulp dienst te doen, toen hem de doodelijke scherf trof ëen eervolle dood in dienst van vader land en naastenliefde beide terwijl alle an deren, die getrofRm werden, verzuimd hadden, om tijdig ëen onderkomen te vinden In een hotel b.vwaar op eenigen afstand een bom ontplofte, werden gasten op de tweede en derde verdieping gedood of gewond. In den schuilkel der zouden zij volkomen ongedeerd zijn geble ven. Het is duidelijk, dat het gering aantal bom men, dat de weinige vliegtuigen, die de ver sperring weten te passeeren, practisch slechts lukraak kunnen afwerpen, niet meer dan een relatief geringe directe uitwerking kunnen heb- be. De metaalsplinters en weggeslingerde stee- nen evenwel bestrijken een grooter veld, waar bij men ook aan vallende metaaldeelen van de gransten moet denken. Hiertegen kan men zich volkomen in de kelders in veiligheid stellen. Het Italiaansche weermachtsbericht kon ^sto ren nog slechts gedeeltelijk in ons blad o„ oeno men worden. Hier volgt het yervolg: Duitsche bommenwerpers hebben doeltreffen de acties ondernomen op vooruitgeschoven vlieg velden en belangrijke doelen in Mersa Matroe Duitsche jagers schoten bij een ontmoeting met een vijandelijke formatie een machine van het type-Curtiss neer. Engelsche vliegtuigen hebben Wederom aan vallen gedaan op Barce en Benghasi en eenige nederzettingen van kolonisten te Djebel gebom bardeerd, zonder dat slachtoffers zijn te betreu ren. Twee machines werden door onzen afweer op den grond neergeschoten. De bemanningen van de beide machines, waarvan een bestond uit een officier en vijf onderofficieren, werden gevangen genomen. In den afgeloopen nacht hebben vijandelijke vliegtuigen in opeenvolgende golven Palermo aangevallen. Er vielen zestien dooden en vijf en twintig gewonden onder de burgerbevolking en er werd onbelangrijke schade aangericht. Een door onzen afweer getroffen vijandelijk toestel stortte brandend in zee. In Oost-Afrika bombardeerde het Engelsche luchtwapen in voortzetting van zijn aanvallen op onze lazaretten van geringe hoogte het voor naamste lazaret van Gondar, dat bestaat uit een afgelegen complex gebouwen, die zichtbaar voor zien zijn van het Roode Kruisteeken. Men be treurt in totaal een doode en 17.gewonden onder de artsen en patiënten. Bij Wolsjefit is een aanvalspoging van den te genstander door het onmiddellijk ingrijpen van onze troepen te niet gedaan. Een sterke afdeeling nationale en koloniale troepen van het garnizoen van Culquabert heeft onder bevel van lt.-kolonel Augusto Ugolini een koenen aanval gedaan op de vijandelijke stellin gen van de bergen van Dengel. De overrompel de vijand werd na korten tegenstand uit zijn versterkte stellingen verdreven en het op het slagveld tegen de honderd dooden achter. Groote hoeveelheden munitie en wapens van allerlei aard, o.m. belangrijke hoeveelheden levensmid delen vielen in onze handen. De aanvalsgeest van onze nationale en Askaritroepen is uitste kend. Een tweede feit, dat bij het jongste lucht alarm opnieuw bevestiging vond. was de spoe dige assistentie en voorbeeldige organisatie van de Berlijnsche hulpdiensten. Een der bommen, welke bijna uitsluitend op woonwijken vielen, ver van elk in militair op zicht belangrijk punt, trof een wegkruising, waardoor ëenige huizen in de nabijheid zwaar beschadigd werden. Terstond waren instanties der N. S. partij, politie, veiligheids-, hulp- en andere diensten aanwezig, om de eerste assis tentie teverleenen. Vai^ een nabijgelegen zie kenhuis liit werden de noodige maatregelen ge troffen, en direct na beëindiging van het alarm konden de dakloozen in een school onderdak, bedden en algeheele verzorging genieten. Uit de stemming sprak behalve dankbaarheid, ook kordaatheid en vertrouwen. Het ligt voor de hand dat de slachtoffers ook zonder verwijl uit de moeilijkheden van distributiekaarten enz. werden geholpen. Ten slotte bleek, hoe men ook den gevallen vijand wist te helpen: bij een brandend neer gekomen Engelsch vliegtuig stroomde even snel van alle kanten deskundige hulp toe, als gold het eigen getroffen landslieden. Een met een valscherm in een kanaal neergekomen Tommy kon men nog veilig op het droge brengen. Te Utrecht is heden de 45ste Jaarbeurs geopend met een rede van dr. J. Milius, een der directeuren van het instituut, die er op wees dat het instituut zelf thans een kwarteeuw oud is. Bedroeg de in beslag ge nomen ruimte bij de vorige najaarsbeurs 17.407 M2., ditmaal bedraagt deze 17.796 M2. en zü is dus de grootste, welke tot dusverre werd gehouden, hetgeen te danken is aan de omstandigheid, dat. hoewel de meubel groep thans slechts in beperkten omvang deelneemt, de inzending van landbouw werktuigen en machines o.a. op het Vre- denburgterrein, de vermindering aan be zette ruimte in de gebouwen ruimschoots goed maakt. De nijverheid wil de jaarbeursbemiddeling meer en meer benutten om door collectief deel nemen van1 bedrijf sgenooten in een bepaalde groep de aandacht van haar afnemers, ge deeltelijk ook van den consument, te vestigen op haar prestatievermogen. Een 35.000 ton slagschip in Nicolajef buitgemaakt. Bij de inneming van de belangrijke sovjet-marinewerf van Nicolajef viel den Duitschen troepen ook dit op stapel staande 35.000- ton slagschip in handen. (P.K. Weber-Hoffmann) De jaarbeurs krijgt daarnaast, behalve als markt, meer en meer beteekenis als centrum van economische voorlichting, vooral nu sinds 1936 ook de land-, tuin- en boschbouw in het jaarbeurskader zijn opgenomen en dit derhalve thans reeds gedurende zes jaren de drie be langrijke takken van het nationale bedrijfsle ven: industrie, handel en landbouw omvat. En deze dubbele functie van het jaarbeurs- instituut verhoogt in niet geringe mate zijn waarde voor deelnemer en bezoeker, omdat dank zij de wijzigingen op economisch gebied, welke zich hebben voltrokken en nog dagelijks plaats vinden, oriëntatie en heroriëntatie voor den zakenman dure plicht worden, welke niet straffeloos kan worden veronachtzaamd. Hij, die thans verzuimt tijdig met open oog en koel verstand zich rekenschap te geven van de ingrijpende wijzigingen, die zich voordoen en niet reeds thans zijn kansen benut en zijn standpunt bepaalt, zal bij een herstel van nor maler verhoudingen een slag achter zijn en den voorsprong van zijn actiever bedrijfsgenoot moeilijk meer kunnen inhalen. Op de agrarische afdeeling zijn nijverheid, handel en landbouw onder één dak vereenigd en de heer Milius noemde dit een gelukkige gedachte. Het is hier voornamelijk, dat industrie en handel het agrarisch bedrijfsleven ter jaarbeurs kunnen terzijde staan, terwijl daarnaast de jaarbeurs als stimulans voor den afzet en mid del tot propaganda van bepaalde, daarvoor ge schikte agrarische producten beteekenis heeft. Spreker wees er verder op, dat ditmaal onder leiding van den economischen voorlichtings dienst van het departement van nijverheid, han del en scheepvaart, op ruimer schaal en in collectief verband, aandacht zal worden ge schonken aan de beteekenis van het Neder- landsche handwerk en de plaats, welke dit in ons land inneemt, zoomede aan de instellingen, welke zich van overheidswege of met medewwer- king van de overheid met de ontwikkeling en de bevordering van het ambacht bezighouden. Wat de buitenlandsche secties betreft heeft de Duifeche officieele inzending een aanzienlijk grootere oppervlakte gekregen. Zij is naar den beganen grond verhuisd cn in het 3de jaar beursgebouw ondergebracht. Voornamelijk is zij aan den landbouw gewijd. De vooruitzichten, voor de 45ste Nederland- sche jaarbeurs aldus dr. Milius lijken gun stig. De te bereiken resultaten zullen in de komende dagen duidelijker worden. Mogen deze een voordeelig overschot beteekenen. hetwelk de jaarbeurs op het conto van deelnemers en be zoekers en van allen, die hun krachten aan het ijersterken van het instituut hebben gegeven, kan overschrijden. De herdenking van den W.A.-man Peter Ton door de heerban 's-Gravenhage der N.S.B. Het défilé langs het graf. (Polygoon-Meyer) Gisteren heeft burgemeester F. J. van'Lan- schot afscheid genomen van het personeel der gemeente en de burgerij van Den Bosch. De af- scheidsdag ving aan met een plechtigen dank dienst in de basiliek van St. Jan, welke werd gecelebreerd door den deken der stad, mgr. J. Brekelmans. Om halftwaalf had in de raadzaal ten stad- huize het afscheid van het gemeentepersoneel plaats. Namens de ambtenaren voerde hier de direc teur van het licht- en waterbedrijf, de heer L. J. Robosch het woord. Hij bracht den burge meester dank voor de wijze, waax-op hij steeds allen is voorgegaan en bood hem een door Charles Dony geschilderd portret aan. Burgemeester van Lanschot dankte voor de attentie, hem zajn portret aan- te bieden en deelde zijn besluit mede, om het naast dat van zijn vader, die eveneens burgemeester derstad is geweest, in het stadhuis een plaats te geven. Hierna vertolkte de heer Adr. van Esch de gevoelens van de werklieden. Als blijk van hulde en erkentelijkheid bood hij een Louis XVI leun stoel aan, benevens een tweetal vazen, door freudé Van der Does de Willebois beschilderd. Mevrouw van Lanschot ontving een fraaie tuil bloemen. Nadat de burgemeester ook de werklieden had ibedankt, namen allen met een handdruk af scheid. yan vier tot zes uur hield mr. Van Lanschot receptie ten stadhuize, waarbij de belangstelling van de zijde der burgerij overweldigend was. Om halfzes was het comité gevormd uit de burgerij aanwezig. Aller gevoelens vonden uitdrukking in een groot in lederen band gevat herinneringsalbum, dat door Herman Moerkerk is geïllustreerd en waarin duizenden Bosschenaren huh handtee- kening plaatsten. Notaris Van Hellenberg Hubar deed de toe zegging van het plaatsen van een artistiek uit- gevoérd monument, dat tot het nageslacht zal spreken van dezen burgervader, die getoond heeft wat courage vermag en van de edele ge voelens van zijn burgers. De gedenkwaardige dag werd met een serenade door de harmonie besloten. J. W. WELLEN OVERLEDEN. Te Nijmegen is op 59-jarigen leeftijd over leden de heer J. W. Wellen, directeur der xoenfabriek Wellen en Co., aldaar. De over ledene was gedurende eenige Jaren lid van den gemeenteraad van Nijmegen, en was een der stichters van hét boschpark „De Vossenlaan". VERHANDELEN VAN SLACHTGEVOGELTE. In de Staatscourant is verschenen een besluit van den secretaris-generaal van het departe ment van landbouw en visscherij. dat in de plaats treedt van het gevogelte-inventarisatie- besluit 1940. Hierbij wordt bepaald, dat het verhandelen van slachtgevogelte slechts mag geschieden door erkende handelaren. Een uit zondering wordt gemaakt voor door de centrale voor eieren en pluimvee aangewezen fok- of leg- dleren. MR. C. DE ROON SWAAN OVERLEDEN. In den ouderdom van 69 Jaar is te Velp (G.) overleden mr. C. de Roon Swaan, oud-vice-pre- sident van het hooggerechtshof in Ned.-Indië, plaatsvervangend raadsheer in het gerechtshof te Arnhem en ridder in de orde van den Neder- landschep Leeuw. In het kerkelijk leven nam mr. De Roon Swaan een vooraanstaande plaats in. Hij was lid van de algemeene synode der Ned. Herv. Kerk, lid van de algemeene synodale commissie dezer kerk. Voorts was hij voorzitter van den bond van evangelisatiën in en ten bate van de Ned.-Herv. Kerk, bestuurslid van de wees- inrichting Neerbosch, voorzitter van de Chr. kweekschoql op den Klokkenberg te Nijmegen, bestuurslid van de Chr. philantropische inrich tingen te Doetinchem, enz. van hedenavond tot morgenochtend De maan komt hedenavond op te 21.46 uur en gaat morgenmiddag te 12.01 uur onder. Dat ls de Oekraïne, de landstreek in het Zui den van Rusland, waar de bewoners weer moed gevat hebben, een gelukkige toekomst tegemoet gaan, nu zij door de Duitsche weermacht bevrijd zijn van hun onmenscheiyke onderdrukkers. Overal in de Oekraïne worden de Duitsche soldaten en hun bondgenooten geestdriftig ver welkomd. Overal gaan zii weer aan den arbeid en halen, daar in de kolenschuur van Europa, den oogst binnen. x Ziehier een der resultaten van den strijd tegen het bolsjewisme. Overal waar de trawanten van Stalin vernietigd zijn, gaat een gelukkige bevol king aan het werk en helpt spontaan mede aan den opbouw van het nieuwe Europa. De. strijd tegen het bolsjewisme is een strijd, die gestreden wordt ter wille van ons aller toe komst. Het ls een strijd, die Duitschland begon nen is en die het met behulp van zijn bondge nooten en de vrijwilligerslegioenen, zal voeren totdat de overwinning behaald zal zijn. De strijd tegen het bolsjewisme ls een strijd, waarin beslist wordt ook over de toekomst van Nederland. Daarom zijn reeds duizenden Neder- landsche mannen, strijders in de^ gelederen van ons legioen en daarom wordt ook van u ver wacht. dat u zult helpen onderdrukte volkeren te bevrijden van het bolsjewistische juk. Doet wat van u verwacht wordt, doet uw plicht, meldt u aan bij het Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage. DIRECTEUR VAN HET P. EN T.-KANTOOR TE UTRECHT GAAT HEEN. sHet ingang van 1 October a.s. ls aan den heer H. A. J. Boudier, directeur van het post en telegraafkantoor te Utrecht op 'zijn ver zoek eervol ontslag als zoodanig verleend. De heer Boudier werd 12 Maart 1878 te Zierlkzeo geboren. Na de H.B.S. te hebben doorloopen. werd hij in 1897 benoemd tot surnumerair der posterijen en telegraphie. O.m. werd hy van 1927 tot 1931 Jpspecteur der post en telegraphie te Groningen en Utrecht en sinds 1931 was hy directeur van het hoofdpost en telegraafkantoor te Utrecht. CHINEESCHE WOLHANDKRAB GEVANGEN. Een visscher uit Den Bosch, die Zondag avond in de Maas by Empel op de palingvangst was, ving een groote Chineesche wolhandkrab met den hengel. De man, C. Werts, heeft van zyn vangst by de politie aangifte gedaan en haar het dier afgestaan. VERSPREIDE BERICHTEN. Te zynen huize aan den Drlebergscheweg te Zeist is na een kortstondige ziekte op 80- jarigen leeftyd overleden de bekende Zeister dokter N. A. Kortlandt Sr. De directie van den Rotterdamschen Lloyd te Rotterdam deelt ons mede, geruststellend be richt te hebben ontvangen van haar agentschap te Lissabon inzake de bemanning van haar ver loren gegaan stoomschip „Sitoebondo". Uit dit bericht valt af te leiden, dat de geheele be manning zich in veiligheid bevindt. In verband met de tydsomstandigheden moet de directie deze mededeeling doen onder alle voorbehoud. T DOODELIJK ONGELUK BIJ HET DORSCHEN, By het dorschen op de boerdery van den heer N. Chr. Renken, te Nieuwe-Scheerada, re- raakte de 29-jarlge gehuwde arbeider JR. ,T'-' - sing uit Westerlee tusschen de glemenwv?n i machine. Hy werd eenige malen mee rondg?- ^lcurd voor men de machine kon stoppen. Ernstig gewond werd hy per gro'efie kruisauto naar het academisch ziekenhuis te Groningen vervoerd, waar hy in den naruiddag aan de be komen verwondingen is cverledön.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1