BINNENLAND
DE SCHOLEN BEGONNEN
LEEDSCH DAGBLAD, Zaterdag 6 September 1941
Derde Blad
No. 249B4
Plundering en heling te
Den Helder
BOUI-FIX
GELE SAUS^
BRAADJUS^
BOUI-FIXSM
DE SITTERLAAN 65
82sfe Jaargang
De werkloosheids
verzekering
De algemeene vergadering der
Heidemaatschappij
Gemengd Nieuws
De daders zwaar gestraft
DADIC
Vl LITER flO
SauS, düu
Zi LITER ftOl
Het ve&HL
•rfbruuugü JtfioducXi.
Cfatoib venSchdfencte
(htSze. $on\
rupzjtaft
IwmnsmA
DE HEER WOUDENBERG KONDIGT
VERBETERINGEN AAN.
Op uitnoodiglng van den rijksdienst voor
de werkverruiming en van het NW heeft een
excursie plaats gevonden naar een aantal
werkverruimingsobjecten in de provincie
Noord-Brabant.
De commissaris van het NW, de heer H.
J. Woudenberg, heeft daarbij in een rede
wederom zeer belangrijke verbeteringen op
het gebied van de sociale voorzieningen, na
melijk de werkloosheidsverzekering, aange
kondigd.
Om met de deur in huis te vallen: voor
de groote handarbeidersorganisatie be
dragen de uitkeeringen bij werkloosheid
gemiddeld 50 a 55 procent van het loon,
niettegenstaande het werkloosheidsbe
sluit 1917 de mogelijkheid opent van uit-
keering tot 70 irocent van het loon.
De heer Woudenberg nu deelde mede, dat
het in de bedoeling ligt per 1 October a.s.
de uitkeeringen van de bij het NW aange
sloten we rkloozenkassen op te voeren tot
70% van het loon, met een maximumgrens
naar boven, zonder daarbij contributiever-
hooging in te voeren. Dit laatste is moge
lijk door de sterk afgenomen werkloosheid.
Ruim een maand geleden zoo vervolgde
de heer Woudenberg is de nieuwe loons-
en arbeidsvoorwaardenregeling voor de
werkverruiming in werking getreden. Daar
bij is gebleken, dat bij de omschakeling niet
alle arbeiders een direct Ioonvoordeel kon
den boeken. Er waren er zelfs, die in verge
lijking met voorafgaande weken, eeniger-
mate achteruitgingen.
De oorzaken daarvan zijn velerlei. In de
eerste plaats toonden de weken na de invoe
ring eén zoodanig regenverlet, dat het een
veelvoud vormde van het verlet in de we
ken, voorafgaande aan den invoeringsdatum.
In de tweede plaats zijn door de gelijkscha
keling der tarieven, iets wat niet in het
loonbesluit is vastgelegd, talrijke misver
standen on/tstaan, die tot loonachteruitgang
aanleiding gaven. Het gevolg is geweest, dat
thans, mede dank zij de bemoeiingen van
het NW, door den rijksdienst op vele wer
ken de tarieven worden herzien.
Hoe men de zaak ook beziet, vast staat,
dat de nieuwe loonregeling practisch geen
achteruitgang kan geven, doch dat, zoo
deze zich toch voordoet, de oorzaken elders
liggen. Vanzelfsprekend zullen wij in samen
werking met het departement ook trachten
hierin een goede oplossing te vinden.
In het verloop der gistermiddag te Arn
hem gehouden algemeene vergadering der
Ned. Heidemaatschappij, werden als com
missarissen herkozen de heeren mr. S. Baron
van Heemstra te Arnhem, jhr. G. F. van
Tets van Goidschalxoord uit Zeist en mr.
dr. W. J. M. Westerwoudt te Overveen.
In de vacature ontstaan door het over
lijden van den heer C. L. Korteweg uit
Assen, werd gekozen mr. H. J. Dons te
Onthulling van het monument.
Nadat de voorzitter dit gedeelte der alge
meene vergadering gesloten had, begaven
de deelnemers zich naar den Apeldoornschen
weg, waar de onthulling geschiedde van het
monument, gewijd aan de nagedachtenis
van dr. H. J. Lovink, in leven directeur der
Ned. Heidemaatschappij, dat geplaatst is
in het plantsoen voor het gebouw der maat
schappij.
De voorzitter sprak hier een begroetings
woord, in het bijzonder tot de kinderen van
wijlen dr. Lovink, die ongeveer 50 jaar ge
leden werd geroepen de directeursplaats der
N.H.M. in te nemen. Van het oogenblik dat
hij de leiding in handen nam, begon de ze
genrijke arbeid der jonge vereeniging zich
te ontplooien.
Spr. bracht hulde aan de ontwerpster en
vervaardigster van dit gedenkteeken, mej.
Rueb, die niettegenstaande de moeilijkheid
dr. Lovink niet persoonlijk te hebben gekend
een gelijkend beeld heeft ontworpen en
voorts aan haar medewerkers ir. Buys, die
haar als architect ter zijde stond en aan den
heer Binder, die het bronsgieten verzorgde.
Hierna onthulde ds. H. W. Lovink, predi
kant te Sexbierum en oudste zoon van wij
len dr. Lovink het monument met een korte
toespraak, waarin hij de commissarissen der
Ned. Heidemaatschappij dank bracht, dat
zij het iniatief tot de stichting van dit ge
denkteeken van den heer A. A. Nengerman,
vriend en vereerder van dr. Lovink en com
missaris der N.H.M.hebben verwezenlijkt.
Hierna sprak de burgemeester van Arn
hem, de heer H. P. J. Bloemers een rede uit,
waarin deze o.a. zeide:
De tot standkoming van het hier onthulde
gedenkteeken valt in een tijd. waarin het
belang in de bevordering van de bodemcul
tuur een ieder duidelijker dan ooit voor
oogen moet staan.
Het verdient daarom ten zeerste toe
juiching, dat dit monument van dezen dag
af de openbare aandacht blijft vragen voor
een man, wiens levenswerk op het gebied
van de bodemcultuur niet slechts voor zijn
eigen tijd, maar ook voor het nageslacht
van de grootste be teekenis was en blijft.
Het verheugt spr dat de directeur der
Heidemaatschappij dit gedenkteeken aan de
gemeente heeft willen aanbieden. Arnhem
komt daarmede in het bezit van een monu
ment, dat en om de persoon, aan wien het
gewijd is, en om de wijze van uitvoering
voor deze stad van groote waarde moet wor
den geacht.
Na aflonr» der plechtigheid bood het be
stuur der Heidemaatschappij een thee aan
bi de theeschenkerij in het park Sonsbeek.
De deelnemers begaven zich vervolgens per
trein neir Nijmegen waar men zich in het
gebouw Oo Vereen'"inv" aart pen gemeen-
schappelijken maaltijd vereenigde. Eenige
spreker aan dezen maaltijd was de voorzitter
der N.H.M., mr. J. C. A. van de Mortel uit
Tilburg.
BIERRANTSOEN VERLAAGD TOT
ZESTIG PROCENT.
Gedestilleerd thans 35 pet. van 1939.
Naar wij vernemen, aldus Het VacL, heb
ben de brouwerijen ter kennis van haar af
nemers gebracht, dat in verband met de
grondstoffenpositie het bierrantsoen dat
eenigen tijd geleden op tachtig pet. van het
verbruik in 1939 was bepaald tot zestig
pet. moet worden verlaagd.
In het begin van de vorige maand hebben
ook de destillateurs zich genoodzaakt ge
zien het rantsoen van gedestilleerde dran
ken te verminderen. Heeft dit rantsoen zich
den laatsten tijd vrijwel constant om de
vijftig pet. van het gebruik in 1939 bewogen,
thans is het vastgesteld op 35 pet.
Uit den aard der zaak is de positie van de
caféhouders er door dit alles niet gemakke
lijker op geworden. Er zijn er onder hen, die
op het oogenblik van de afkondiging van het
verlaagde jenever rantsoen nog wel over
eenigen voorraad beschikten, zoodat zij al
thans ten deele het hoofd konden bieden aan
de nadeelige gevolgen, voortvloeiend uit de
beperkte aflevering van dranken. Zoo lang
zamerhand echter zijn die voorraden ver
bruikt, met het gevolg dat alom in den lande
steeds meer caféhouders er toe moeten over
gaan hun zaak één of zelfs twee dagen in de
week gesloten te houden.
DEN BOSCH HEEFT 50.000 INWONERS.
Gisternacht heeft Den Bosch een nieuwe
mijlpaal in zijn bestaan bereikt door de ge
boorte van de vijftigduizendste inwoner. Een
arbeider kwam, zonder natuurlijk zelf de
beteekenis van zijn gang naar het gemeente
huis te beseffen, van de voor de geheele stad
gewichtige geboorte van een stevigen jongen
aangifte doen. De jonge Bosschenaar, die
onbewust van deze beroering de oorzaak was,
is het vierde kind van het echtpaar Van de
Bersselaar-Meyer. Burgemeester van Lan-
sohot nam persoonlijk de aangifte in ont
vangst en verrichtte de inschrijving in te
genwoordigheid van de drie wethouders en
den gemeente-secretaris. Hij bood den ge
lukkigen ouders een spaarbankboekje aan en
deelde tevens mede, dat reeds verschillende
geschenken aan den vijftigduizendste waren
toegezegd. Terwijl de buren van het geluk
kige gezin in allerijl de omgeving en het in
terieur van het geboortehuis versierden,
stroomden felicitaties in allerlei vorm het
huis binnen. Gisteravond hebben de plaat
selijke muziekcorpsen de feeststemming vol
tooid.
VERSPREIDE BERICHTEN.
De onlangs aangekondigde beperkingen in
het postverkeer met Roemenië zijn grooten-
deels opgeheven.
In de plaats van mr. M. Veeneklaas. die
naar Doesburg is gegaan om een functie
ln het bedrijfsleven te aanvaarden, is tot
directeur van het economisch technologisch
instituut Overijsel benoemd, mr. H. R.
Marius, te Amsterdam.
Laat U toch in Leiden leiden
Door ons fonds, oud en solied.
Mócht U dan in Leiden lijden,
SCHADE lijden doet U NIET.
Ziekenfonds „Tot Hulp det IVÏenschheid"
Zoeterwoudsche Singel 2 - Telef. 25018.
H42 (Ingez. Med.)
ÏVAN.P RM5ft\
Zooals mijn neefje Piet het ziet.
Zoo ziet een brave knaap het niet!
MET 200 K.G. HAM OP HET ZIEKBED.
De ambtenaren van den LandbouwerLsis-
opsporingsdienst kunnen soms merkwaar
dige avonturen beleven. Zoo gebeurde het
dezer dagen, dat zij een bezoek brachten bij
den caféhouder M_'A. te Geldrop. Hier lag
een dochter des huizes ziek, zoo vertelde hun
de caféhouder, die blijkbaar hoopte, dat de
lijdenssponde van zijn dochter door het
ambtelijk onderzoek wat zou worden ontzien.
Deze vlieger ging echter niet op; ook het
ziekbed werd onderzocht en daarin bleek
zich ruim 200 K.G. gedroogde ham, die on
gekeurd was, te bevinden. De ham ging in
officieele handen over en A. kreeg een pro
ces-verbaal.
Het Duitsche hooggerechtshof onder pre
sidium van Kammergerichtrat dr. Rande-
mann heeft in het gebouw van den Hoogen
Raad te 's-Gravenhage eenige dagen zit
ting gehouden ter behandeling van een
complex van diefstallen en helingen van
tallooze partijtjes levensmiddelen, rookwa
ren, sieraden, manufacturen en distributie
kaarten ten nadeeïe van ingezetenen van
Den Helder in de periode van November—
Maart j.l.
Niet minder dan dertien verdachten
waren in deze zaak gedagvaard, van
wie een tweetal als hoofdverdachten in
diverse inbraken en diefstallen en dc
overigen wegens heling van gestolen
artikelen.
De inbraken en diefstallen waren
nagenoeg alle gepleegd in de avond
uren tijdens de verplichte verduiste
ring en in magazijnen of woningen,
waarvan de bewoners 's nachts elders
vertoefden in verband met het gevaar
voor luchtaanvallen, dat in genoemde
stad was te duchten.
Als eerste verdachte had zioh de 19-ja-
rige loopjongen A. P. N. te verantwoorden,
die een 15-tal plunderingen van dezen
aard deels te zamen met den 40-jarigen
werkman J. de G.. zou hebben verricht.
Laatstgenoemde had reeds 24 veroordeelin
gen wegens diefstal, inbraak e.d. achter
den rug. Derde verdachte was de koopman
J. N.. die de meeste der gestolen goederen
van A. P. N. en De G. opkocht of verborg
en die te zamen met zijn vrouw des avonds
thuis daartoe ontving.
Het geld. dat de gestolen waren opbrach
ten. besteedden A. P. N. en De G. in hoofd
zaak voer amusementsdoeleinden.
De overige verdachten speelden in deze
affaire minder belangrijke rollen.
In zijn requisitoir legde Staatsanwalt dr.
Durth qllet*erst den nadruk op den ernst
van de door A. P. N. gepleegde feiten; het
stelen van allerlei goederen uit winkels en
pakhuizen, tijdens de verduistering en tij
dens afwezigheid van de eigenaars wegens
het gevaar van oorlogshandelingen. Op
deze misdrijven staat principieel do dood
straf. Slechts de jeugd van dezen ver
dachte, die, toen de feiten werden begaan,
nauwelijks achttien iaar was, kan oorzaak
zijn, dat hij den ernst van zijn misdrijven
niet in die mate heeft beseft als met een
volwassene het geval zou zijn geweest.
Wat het echtpaar N. betreft, een bekend
spreekwoord zegt: de heler is erger dan de
steler. Zoo is het ook hier gegaan, aldus
spreker, want, indien J. N. de goederen had
geweigerd, dan zou A. P. N. waarschijnlijk
niet met deze diefstallen zijn doorgegaan.
Ook ten aanzien van de meeste der ove
rige van heling verdachten was spreker
van meening, dat in ernstige mate schuld
aanwezig was. In het bijzonder de ver
dachten B. en S., die de distributiekaarten
in grooten getale van A. P. N. en De G.
hadden „gekocht", moeten geweten hebben,
dat deze kaarten gestolen waren.
Spr. eischte tegen A. P. N. een tucht
huisstraf van 10 jaren, tegen J. N. vijf
jaren tuchthuisstraf, tegen de cchtge-
noote van J. N. een jaar en zes maan
den tuchthuisstraf, tegen B. en S. ieder
twee jaar en zes maanden gevangenis
straf, tegen zekeren D., die eveneens
een groot deel van den buit had ge
kocht, een jaar en zes maanden ge
vangenisstraf en tegen vier andere
verdachten geldboeten van f. 120 tot
f. 300.
Slechts ten aanzien van twee verdach
ten. het echtpaar K., oordeelde spreker het
bewijs niet wettig en overtuigend geleverd,
zoodat voor hen vrijspraak werd gevraagd.
Ten opzichte van den verdachte De G.
gaf dr. Durth in overweging de behande
ling af te scheiden en een onderzoek naar
diens geestestoestand in te stellen, omdat
De G. beweerde meermalen aan geestes
ziekte geleden te hebben.
Het hooggerechtshof veroordeelde heden
A. P. N. tot tien jaren tuchthuisstraf, J. N.
tot vijf jaren idem en twee verdachten tot
gevangenisstraffen van een jaar en minder,
terwijl enkele verdachten er met geldboeten
afkwamen. Twee verdachten (K. en echt-
genoote) werden vrijgesproken.
De behandeling van de zaak tegen De G.,
zoomede die tegen B. en S., welke daar
mede verband hield, werd uitgesteld.
WIELRIJDSTER.
WEEK ONVERWACHTS UIT.
Zij werd door een auto gegrepen.
Gistermiddag omstreeks 3 uur is de 20-
jarige wielrijdster H. S. R., uit de Eksterlaan
te Den Haag, op den Wassenaarscheweg
aldaar ter hoogte van de Neuhuyskade,
doordat zij onverwachts uitweek door een
juist passeerenden auto 'aangereden. Zij
was op slag dood.
ZIJN EIGEN THEE GEKOCHT.
Bij een inbraak te Groningen in een goe
derenloods van de stoomtram „Oostelijk
Groningen", werd kort geleden een hoeveel
heid thee gestolen, toebehoorend aan een
winkelier te Oude Pekela. Bij het politie
onderzoek kwam aan het licht, dat deze
thee thans weer in het bezit was van den
betrokken winkelier, die op deze wijze voor
de tweede maal zijn eigen thee had gekocht
van den dief, die kon worden gearresteerd.
Een kleine hoeveelheid thee kon nog in
beslag worden genomen.
VERDRONKEN.
Gistermiddag om ongeveer half zes is te
Woerden het 12-jarige zoontje van den heer
Mur bij het spelen op een schuit te water
geraakt en verdronken.
MOTORRIJWIEL SLOEG OVER DEN KOP.
Op den provincialen verkeersweg Loos-
drechtHilversum is gistermiddag een
motorongeluk gebeurd. Vermoedelijk tenge
volge van een defect aan de stuurinrichting
sloeg een motorrijder met duopassagier over
den kop. Beide personen, die afkomstig wa
ren uit Amsterdam, kwamen op het wegdek
terecht. Geeneeskundige hulp was spoedig
ter plaatse. De beide slachtoffers zijn naar
een ziekeninrichting overgebracht.
KOLENSLIK-OVERSTROOMING
TE HEERLEN.
In de zoogenaamde Huskenskolonie, een
nederzetting van mijnwerkers der Oranje
Nassaumijn te Heerlen, is Woensdagavond
tusschen zeven en acht uur geheel onver
wacht een hooge dijk aan den voet van een
steenberg bezweken. Een groote massa ko
lenslik, die door dezen dijk werd tegenge
houden, kwam in beweging, overstroomde
als lava de terreinen en kwam zelfs terecht
op verschillende huizen van de kolonie, in
sommige tot ruim een halven meter hoogte.
De zware brijachtige massa richtte in ka
mers, keukens en kelders veel schade aan.
Vooral de Maasstraat werd getroffen. Den
geheelen Donderdag zijn mijnwerkers bezig
geweest met de opruimingswerken.
VOOR ZONDAG 7 SEPTEMBER.
Hilversum I, 415,5 M. 8.00 Gewade muziek
(gr.pl.) 8.30 BNO: Nieuwsber. 8.45 Gram.-
muziek 9.30 Orgelconcert (opn.) 10.00 Ge
wijde muziek 10.30 Ned. Herv. Kerkdienst
12.00 De Melodisten en solist 12.45 BNO:
Nieuws- en economische ber. 1.00 Nederl.
Verbond voor Sibbekunde: Wapens van boeren
geslachten 1.15 Eerste Nederl. Radiomuziel:-
feest voor harmonie- en fanfare-orkesten. Als
intermezzo: Declamatie en gram.muziek 3 15
Radiotooneel 3.30 Gram.muziek 3.40 Ver
volg van 1.15 4.05 Gram.muziek 4.30 Dc
Romancers en soliste 5.10 Orgelconcert
5.30 Voor de jeugd 6.00 Gram.muziek 6.10
Soeppasta
Windsorsoep 1
Koninginnesoep
Amandel
Frambozen
Chocolade
GROSSIERSADRESSEN OP AANVRAAG.
DEPOT
LEIDEN TEL. 22401
1798
(Ingez. Med.)
Sport van den dag 6.35 Otto Hendriks en
zijn orkest 7.00 Actueel halfuurtje 7.30
Cabaretprogramma (gr.pL) 8.10 Radiotooneel
8.50 Orkest Boyd Bachman 9.30 Grmuziek
9.45 BNO: Nieuwsbe. —1 0.00—10.15 BNO:
Engelsche uitzending: „An American sees Hol
land".
Hilversum II, 301,5 M. 8.00 Gr am .muziek
8.30 BNO: Nieuwsberichten 8.45 Gram.muz.
10.00 Zondagmorgen zonder zorgen 12.00
Cyclus „Eens Christens relze naar de Eeuwig
heid in dezen tijd" (opn.) (Voorbereid door de
Christ. Radio Stichting) 12.15 Bachcantate
(opn.) 12.45 BNO: Nieuws- en economische
belichten 1.00 Gerard Lebon en zijn orkest
en gram.muziek 2.00 Causerie „Taal bij den
weg" 2.15 Nederl. Kamerorkest, soliste en
gram.muziek 4.00 Wijdingswoord (Voorbereid
door de Christ. Radio Stichting) 5.30 ANP:
Sport ber 5.35 Rococo-octet 6.00 Declama
tie 6.10 Salonorkest 7.00 Actueel half
uurtje 7.30 Reportage 7.45 Omroeporkest
en soliste 9.00 Gram muziek 9.45 BNO:
Nieuwsberichten 10.0010.15 Grjnuziek.
VOOR MAANDAG 8 SEPTEMBER.
Hilversum I, 415,5 M. 6.45 Grammuziek
6.50 Ochtendgymnastiek 7.00 Grammuziek
7.45 Ochtendgymnastiek 8.00 BNO: Nieuws
berichten 8.15 Morgenwijding 8.25 Gram.
muziek 8.40 Wiesbadener Collegium Musicus
(gr.pl.) 9.15 Voor de huisvrouw 9.20 Gr.-
muziek 11.00 Amabile-sextet 11.25 Decla
matie 11.45 Amabilesextet 12.00 Zang met
pianobegeleiding en gram.muziek 12.25 Gr.-
muziek 12.40 Almanak 12.45 BNO: Nieuws-
en economische berichten 1.00 Utrechtsch
Strijkkwartet en grammuziek 2.00 Otto Hen
driks en zijn orkest en gram.muziek 3.00
Voor de vrouw 3.45 Grammuziek 4.45
Voor de jeugd 5.15 BNO: Nieuws-, economi
sche en beursber. 5.30 Omroeporkest en so
list 6.15 Voor de vrouw: Reportage 6.30
Klaas van Beeck en zijn orkest 7.00 Actueel
halfuurtje 7.30 Omroep-Symphonie-orkest en
solist. In de pauze: Causerie over Dvorak 8.55
Declamatie 9.15 Grammuziek 9.45 BNO:
Nieuwsber. 10.0010.15 BNO: Engelsche uit
zending: „Things worth knowing about Hol
land".
Hilversum II, 301,5 M. 6.45—8.00 Zie Hil
versum I 8.00 BNO: Nieuwsberichten 8.15
Gram.muziek 10.00 Morgendienst (Voorbe
reid door de Christ. Radio Stichting) 10.20
Gram.muziek 11.00 Declamatie 11.20 Pia
novoordracht en gram.muziek 12.00 De Gooi-
la nders 12 45 BNO: Nieuws- en economische
berichten 1 00 De Ramblers 130 Orgelspel
en zang 2.00 Gram.muziek 4.00 De Melo
disten en soliste 4.30 Gram.muziek 5.00
Declamatie 'Voorbereid door de Christelijke
Radio Stichting) 5.15 BNO: Nieuws-, econo
mische en beursber 5.30 Zang, clavecimbel
en cello 6.00 Wijdingswoord 6.15 Orkest
Boyd Bachman 7.00 Actueel halfuurtje
7.30 Gram.muziek 7.45 Politiek weekpraatje
8 00 Amusementsorkest en het Vroolljke Kla
verblad 8.30 Voor den boer 9.00 De Ro
mancers. 9ollst en dameskoor ..Aethercharme".
Als Intermezzo: orgelspel 9 45 BNO: Nieuws
ber. 10.0010.15 Gram.muziek.
GEM. RADIODISTRIBUTIEBEDRIJF.
Zondag 7 September.
lste programma: 8.00—22.15 Hilversum I
22.15—24.00 Duitsch Programma.
2de Programma: 8.0022.15 Hilversum II
22.15—23.00 Programma, uitsluitend voor aan
geslotenen bij de Radio Centrales 23.00—2100
Duitsch Programma.
3de en 4de programma: 7.0024.00 Duitsch
programma.
Maandag 8 September.
lste programma: 6.45—22.15 Hilversum I
22.1524.00 Duitsch Programma.
2de programma: 6.45—22 15 Hilversum II
22.15—23.00 Programma uitsluitend voor aan
geslotenen bij de Radio Centrales 23.00—24.00
Duitsch Programma.
3de en 4de programma: 6.4524.00 Duitsch
programma.
