zr4"
rjË&'-Jtk J-
De vaststelling der prijzen:
82sfe Jaargang LESDSCH DAGBLAD Tweede Blad
I
Overeenkomstig het algemeen belang
Verbod van koppel
verkoop
■MJN/T !M lETTCRttj^j
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
VRAGENRUBRIEK
GENERALOBERST LÖHR BEZOEKT STUKA-
VLIEGERS. De Generaal heeft zijn vliegtuig
verlaten en wordt door den commandant van het
Stuka-eskader begroet. (P-K> Dietrich-HoffmannX
OP TE WERVE TE RIJSWIJK werden atletiek
wedstrijden om den Te Werve-wisselbeker gehouden.
De 1500 m. werd gewonnen door den Haarlem-athleet
de Roode, gevolgd door Dobbelare (2de) en den
Limburger Petit. i (Polygoon-Meyer),
DE GROOTE VERNIETIGINGSSLAG IN DE
ZUIDELIJKE OEKRAÏNE. Deze Sovjettank
dacht, zoo goed verborgen te zijnzij „kroop"
in een boerenhuis, maar het hielp niets, zij was
al gauw buiten gevecht gesteld. (Orbis-Holland)
DE STRIJD IN HET OOSTEN. DEZE SCHUTTERS VAN EEN DUITSCHE PANTSER-EENHEID ZULLEN DEN
LAATSTEN WEERSTAND VAN DEN SOVJET-TEGENSTANDER BREKEN EN DEN WEG VOOR DEN VERDEREN
OPMARSCH VRIJMAKEN. (Orbis-Holland)
OP DEN BERGSCHEN VOORPLAS TE
HILLEGERSBERG is de jaarlijksche
Hillegersbergsche zeilweek begonnen. He
laas waren de weersomstandigheden op den
eersten dag uitermate ongunstig weinig
wind en veel regen. (Polygoon-Hof)
EEN BLIJDE EN ZELDZAME GEBEURTENIS IN DE PAARDEN-
WERELD. De merrie „Zita" te St. Oedenrode verraste onlangs
haar eigenaar met de geboorte van een tweeling merrie-veulens.
De gelukkige moeder met haar beide dochters.
(Het Zuiden-Spierings)
In de Zaterdag te Den Haag gehouden
persconferentie heeft de gemachtigde voor
de prijzen, mr. H. C. Schokker, uitvoerige
toelichtingen gegeven op de nieuwe voor
schriften, welke zijn vervat in het zoo juist
gepubliceerde Prijsvormingsbesluit 1941. Het
nieuwe besluit beteekent eenerzijds een be
langrijke uitbouw, anderzijds een afron
ding van het tot dusver bestaande systeem
der prijsvoorschriften. Het bevat voorschrif
ten ten aanzien van de taak van het be
drijfsleven met betrekking tot de prijsvor
ming, ten aanzien van de calculatie van
de prijzen voor zoogenaamde „nieuwe goe
deren". waaronder vooral de surrogaten een
belangrijke plaats innemen, ten aanzien van
verkoopweigering, koppelverkoop en maat
schappelijk niet verantwoorde inschakeling
in den handel, terwijl ten slotte een aantal
voorschriften wordt gegeven met betrek
king tot de administratie van prijzen en het
verstrekken van inlichtingen ten behoeve
van de prijsvorming.
De belangrijkste bepaling van het nieu
we besluit is neergelegd in art. 1, waarin
aan een iedder de verplichting wordt opge
legd „de prijzen en vergoedingen voor goe
deren en diensten van eiken aard zoodanig
te vormen, dat deze beantwoorden aan de
eischen, welke het algemeen belang in het
bijzonder met betrekking tot de oorlogs
omstandigheden stelt".
In de eerste plaats heeft deze bepaling
ten doel te groote winsten, welke ondanks
de getroffen prijsregelingen hier en daar
ontstaan, in de toekomst te vermijden en
de prijsverlagingen, welke hieruit voort
vloeien ten goede van den consument te
doen komen.
Het belangrijkste element is, dat voortaan
iedere ondernemer, hetzij groot of klein,
zich heeft af te vragen of de prijs, welken
hij voor zijn goederen of diensten vraagt,
wel overeenkomt met het belang, dat de
door hem verrichte prestatie voor de ge
meenschap heeft. Wanneer een prijs inge
volge de reeds bestaande voorschriften, zoo
als bijvoorbeeld de voorschriften van de
Prijzenbeschikking 1940 no. 1, die uiteraard
geheel van kracht blijft, toegelaten is, kan
deze prijs toch een winstelement bevatten,
(lat met het oog op het algemeen belang
h het bijzonder onder de tegenwoordige
omstandigheden te hoog moet worden ge
acht In dit geval moet de prijs ingevolge
art. 1 van het nieuwe besluit verlaagd wor
den. Deze verlaging moet allereerst plaats
vinden bij die producten, welke van belang
zijn voor het dagelijksch levensonderhoud,
zooals voedingsmiddelen, huishoudelijke ar
tikelen en kleeding.
Het bepaalde in art. 1 vormt een volko
men nieuw element in de prijspolitiek, om
dat de ondernemer zich zelf zal moeten af
vragen. welke prijs voor hem de juiste, is.
Hiermede geeft de overheid te kennen, dat
de zorg voor de maatschappelijk verant
woorde prijsvorming niet alleen bij haar
berust, doch evenzeer behoort tot de taak
van het bedrijfsleven zelf.
In de „eerste uitvoeringsbeschikking van
het prijsvormingsbesluit 1941" worden reeds
enkele gevallen aangeduid, waarin op eigen
initiatief de prijzen zullen moeten worden
verlaagd. Een van die gevallen doet zich
bijvoorbeeld voor, wanneer de ondernemer
als gevolg van een vergronting van den om
zet een hoogere winst maakt dan vroeger.
Hij moet den prijs zoodanig verlagen, dat
de winst weder op het oude niveau terug
komt.
In het algemeen wordt er naar gestreefd
door het voorschrift omtrent de maatschap
pelijk verantwoorde prijszetting het be
drijfsleven zooveel mogelijk vrij te laten.
Vandaar dat in de reeds genoemde eerste
uitvoeringsbeschikking in art. 4 is bepaald,
dat de ondernemers, die hun prijzen in ver
band met gestegen omzetten hebben ver
laagd deze weder mogen verhoogen, indien
en naar mate zich na de prijsverlaging
kostenstijgingen voordoen. Het maximum
wordt weer bereikt bij den vroegeren prijs.
Ten slotte zij opgemerkt, dat de plicht
tot prijsverlaging ook geldt voor die arti
kelen of diensten waarvoor maximum-prij
zen zijn vastgesteld.
PRIJZEN NIEUWE GOEDEREN.
Een ander voorschrift van groote betee-
kenis geeft richtlijnen voor de prijzen, waar
tegen nieuwe goederen mogen worden ver
kocht. Zooals bekend mag worden veron
dersteld, zijn er sinds Mei 1040 tal van goe
deren in het verkeer gebracht, die in zoo
danige mate van de vroegere goederen af
wijken, dat zij hiermede niet kunnen wor
den vergeleken. In het bijzonder geldt dit
wel voor de surrogaten. Het gevolg hiervan
is echter, dat de prijzenstop van 9 Mei niet
I op deze goederen toepasselijk is, zocd-t in
I de prijsregeling een ruimte ontstond. Met
het nieuwe voorschrift van art. 2 van het
prijsvormingsbesluit wordt dus een belang
rijke leemte in het bestaande systeem van
prijsvoorschriften opgevuld.
In de eerste instantie is het dc onderne
mer zelf, die zijn prijzen moet calculeeren
aan de hand van de wettelijke voorschrif
ten. Ook ten aanzien van de prijsbepaling
voor nieuwe goederen wordt dus de verant
woordelijkheid binnen het kader van de ge
geven richtlijnen op den ondernemer ge
legd. Hoewel ook hierbij de mogelijkheid
bestaat, dat hij vooraf zijn calculatie in
dient, is het algemeene principe van de
prijsregeling voor nieuwe goederen, dat de
ondernemer zijn prijzen binnen het kader
van de gegeven richtlijnen zelf vaststelt.
Daarnaast bestaat de mogelijkheid voor be
paalde categorieën van goederen te bepa
len. dat zij niet eerder mogen worden ver
kocht dan nadat aan de bevoegde prijzen-
instantie een uitvoerige prijsberekening is
voorgelegd.
Verkoopweigering, die geschiedt met het
oogmerk bij andere of latere leveringen
hoogere dan de geoorloofde prijzen te ver
krijgen, is verboden. Verkoopweigering, die
slechts ten doel heeft de beschikbare goe
deren over de regelmatige klanten te ver-
deelen, is niet verboden. Vooral tal van
detaillisten dragen op deze wijze belangrijk
bij tot een billijke goederenverdeeling. Dit
blijft ook in de toekomst geoorloofd. Hierbij
moet echter wel uitdrukkelijk vaststaan,
dat de verdeeling plaats vindt op een wijze,
die aan de belangen van de afnemers tege
moet komt.
KOPPELVERKOOP.
Een ander gebruik, dat den laatsten tijd
ernstige vormen dreigt aan te nemen, is
dat der koppelverkoopen. Steeds meer
wordt er een gewoonte van gemaakt, den
verkoop van een bepaald goed afhankelijk
te stellen van den gelijktijdige afname van
andere goederen, waarop de koopers eigen
lijk in het geheel geen prijs stellen. Het is
duidelijk, dat op deze wijze de kooper een
hoogeren prijs moet betalen voor het goed,
dat hij werkelijk wenscht. Het verbod van
koppelverkoopen, voor zoover deze op 9
Mei 1940 niet gebruikelijk waren, zal een
eind maken aan dit euvel.
Het derde voorschrift is in de eerste
plaats gericht tegen den kettinghandel.
Een ieder zal zich voortaan zorgvuldig heb
ben af te vragen of zijn schakeling in het
goederenverkeer, wanneer deze tot prijsver-
hooging aanleiding geeft, maatschappelijk
verantwoord is.
Onder den derden titel zijn eenige voor
schriften opgenomen, welke een vergemak
kelijking beoogen van het werk der met de
prijsvorming en prijsbeheersching belaste
autoriteiten. Fabrikanten en groothande
laren zijn verplicht aanteekening te hou
den van hun verkoopprijzen. De totstand
koming daarvan moet uit de administratie
kunnen worden aangetoond.
Tenslotte is nog bepaald, dat men ver
plicht is aan de daartoe aangewezen in
stanties alle inlichtingen te verstrekken
over prijzen en vergoedingen of de bere
kening daarvan. Zoo noodig zal men in
zage moeten verleenen van de boeken en
bescheiden en bezichtiging der bedrijf slo-
kalen en magazijnen moeten toestaan.
Voor het geheele systeem der prijsvoor
schriften blijkt de prijzenstop per 9 Mei
1940 het uitgangspunt. Deze werd geleide
lijk uitgebouwd door nieuwe voorschriften.
In alle regelingen werd echter de hoogst
toelaatbare prijs van overheidswege vast
gesteld. Deze hoogst toelaatbare prijs
vormt ook heden de bovenste grens, waar
beneden zich de nieuwe prijsvorming onder
verantwoordelijkheid van den ondernemer
moet voltrekken.
Ten aanzien van de nieuwe goederen is
thans een andere weg ingeslagen, omdat
de overheid zich hierbij beperkt tot het
aangeven van eenige richtlijnen en den
ondernemer in staat stelt aan de hand
daarvan de prijzen zelf te bepalen.
CONCERT REMONSTRANTSCHE KERK.
Dinsdag 2 September 's avonds half acht
geeft Frederick de Nie, organist een concert
in bovengenoemde kerk.
Aan dit concert verleenen medewerking:
Emmy Hakkert, viool; Joan Zweer, orgel
en het dameskoor „Echo der Duinen" te
Katwijk a. d. Rijn onder leiding van Han
Zirkzee. Uitgevoerd worden werken van
Sweelinck, Bach, Ces. Franck, Widor en H.
W. de Wolff.
NIEUWE UITGAVE.
„Landverraders".
Van het departement van volksvoorlichting
en kunsten, afdeeling Algemeene Propaganda,
ontvingen wij de brochure „Landverraders",
waarin de eerste reeks radiotoespraken van
Max Blokzijl werd samengevat.
Deze brochure wordt in geheel Nederland huis
aan huis verspreid.
De heer N. Oosterbaan schreef een inleiding
voor dit met eenige teekeningeties ven-ijkte ge
schrift.
GEBOREN:
Wilhelmus Leonardus. Z. van P. B. Th. de
Jong en A. C. H. Fruytier Samuel Pieter, 2.
van H. C. v. d. Horst en P. C. Ouwersloot
Johannes Frederik, Z. van J. H. Driessen en G.
J. Neuteboom.
ONDERTROUWD:
A. van der Zeeuw 26 jaar jm. en J. de Gunst
24 jaar jd. D. de Wolf 24 jaar jm. en S. W.
VOOR DINSDAG 26 AUGUSTUS.
Hilversum I, 415,5 M. 6.45 Gram muziek
6.50 Ochtendgymnastiek 7.00 Gram muziek
7.45 Ochtendgymnastiek 8.00 BNO: Nieuws
berichten 8.15 Schriftlezing en meditatie
(Voorbereid door de Christ. Radio-Stichting)
8.25 Gram.muzlek 9.15 Voor de hulsvrouw
9.25 Gram.muzlek 11.00 Declamatie 11.20
Gr am.muziek 12.00 Ensemble Jonny Kroon
12.25 Het kwartier van den Arbeid 12.40 Al
manak 12 45 BNO: Nieuws- en economische
berichten 1.00 Pianovoordracht 1.30 Spran
kelende middagklanken 2.50 Gram.muzlek
3.00 Amabile-sextet 3.30 Grammuziek 4.00
Cyclus „Arm en rijk in het Nieuwe Testament"
4.20 Gram.muziek 4.45 Voor de jeugd
5 15 BNO: Nieuws-, economische en beursberich
ten 5.30 Orgelconcert 6.00 Causerie „Alleen
voor mannen" 6.15 Gevarieerd programma
7.00 Actueel halfuurtje 7.30 Omroeporkest en
soliste 8.30 Gram.muziek 8.45 Voor den
boer 9.00 Cello en plano 9.30 Gram muziek
9.45 BNO: Nieuwsberichten 10.0010.15
BNO: Engelsche uitzending: Economie News
from Holland.
Hilversum II. 301,5 M. 6 45—8.00 Zie Hil
versum I 8.00 Nieuwsberichten 8 15 Gram.
muziek 10.20 Zang met clavecimbel- en npia-
nobege,leiding 10.40 Declamatie 11.00 En
semble Amende en gram.muzlek 12.00 Gram.
muziek 12 15 Gerard Lebon en zijn orkest
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten
1.00 Trio Jonny Ombach 1.40 Gram.mu
ziek 2 00 Utrechtsch Stedelijk Orkest 3 30
Voor de zieken 4 00 Grammuziek 5.15 BNO:
Nieuws-, economische en beursberichten 5.30
Klaas van Beeck en zijn orkest 6.00 Orgel
opnamen 6.15 Boekbespreking 6.30 Gram.
muziek 7.00 Actueel halfuurtje 7.30 Repor
tage 8.00 Grammuziek 8 15 Radiotooneel
Sport en lichamelijke opvoeding voor d9
vrouw, causerie 9.15 Ensemble Bandi Balogh
9.45 BNO: Nieuwsberichten 10.00 Avond
wijding 10.0510.15 Politiek weekpraatje
(opn.).
GEM. RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Dinsdag 26 Augustus.
lste Programma: 6.45—22.15 Hilversum I
22.1524.00 Duitsch Programma.
2de Programma: 8.00—22.15 Hilversum II
22.15—23.00 Programma uitsluitend voor Radio
Centrales 23.0024.00 Duitsch Programma.
3de en 4de Programma: 6.4524.00 Puitsch
Programma.
F. B. te L. - Met verwarmde eau de cologne
of spiritus. Een vlek van melk. die nog achter
blijft, met benzine of tetra.
de Boer 24 jaar jd. J. Verschoor 21 Jaar jm.
en H. van der Meü 21 jaar jd. E van dei-
Blom 27 Jaar jm. en C. Rijnsburger 25 Jaar jd.
OVERLEDEN:
M. G. Bervoets, M. 66 J. G. H. Blom Zn.
18 jaar.
