Maandag 25 Augustus 1941 Aan het Finsche front Het Kroatisch kustgebied onder Italiaansch militair bevel De druk op Iran Italiaansche. Weermachtsberïchten Verspreide berichten Duitsche critiek op neutraliteit STADSNIEUWS SPORT VRAGENRUBRIEK het gebied tusechen den Dnjepr en de Sosj, naar het Zuiden oprukten. Duitsche divi sies omsingelden pen andere vijandelijke groep ui het gebied len Zuid-Oosten van Rogatsjew en vernietigden deze. Bijna 20.000 vijanden moesten zich overgeven. Terwijl de sovjetmannen, die ten Zuid- Oosten van Rogatsjew waren omsingeld werden vernietigd, drongen Duitsche ge motoriseerde pantserformaties en lnfanteT rie ten Oosten van de Sosj. dus ten Zuid- Oosten van Kritsjew in verscheidene aan valsgolven naar het Zuiden op. De con centrische aanval op Gomel leidde 19 Augustus tot de verovering van dit be langrijke knooppunt van spoorlijnen en wegen, welke plaats, maarschalk Timosjen- ko tot zijn hoofdkwartier had gekozen. Ten Oosten van Gomel werd de aanval van het gebied van Kritsjew en Roslawl uit tot ten Zuid-Oosten van Klinzy dus on geveer honderd kilometer naar het Oosten, voortgezet. Van Gomel uit werd den Sovjets de mogelijkheid van een terugtocht naar het Oosten afgesneden. Zij moesten rond om en ten Noorden van Gomel slag leveren. Onderdeelen van 17 divisies infanterie, twee pantser- en vijf cavalerie-divisies, een ge motoriseerde divisie en twee over land aangevoerde luchtlandingstroepen werden door den Duitschen aanval overrompeld en verslagen, vernietigd en gevangen genomen. Het aantal gevangenen steeg in dit gebied na de jongste berichten tot 87,000; 169 pantserwagens, 912 stukken geschut en twee pantsertreinen vielen in Duitsche handen. Door de verklaringen van verscheidene gevangen sovjetsoldaten wordt bevestigd, dat de politieke sovjet-commissarissen ook tijdens de vernietigingsgevechten bij Gomel Duitsche soldaten, die gewond in hun han den waren gevallen, op beestachtige wijze mishandeld en omgebracht hebben. Naar het Finsche persbureau meldt, staan de Finsche troepen, die tegen Viipu- ri (Viborg) optrekken, op 15 km. van de stad. De Finsche troepen, die opereeren tus- schen de Finsche Golf en de rivier Vuoksi, zijn verder opgerukt en hebben de plaats jes Saekkijaervi, Nuijamaa en Raettijaervi bereikt. In den sector tusschen Kuurman Pohja en Raetijaervi vielen twaalf dorpen vrijwel onbeschadigd in Finsche handen. EEN MAATREGEL MET HET OOG OP DE BELANGEN VAN DE OORLOGVOERING. Stefani meldt uit Zagreb: De „Poglavnik" (Leider) van Kroatië, dr. PawelltsJ, heeft in een communiqué aan de pers bekend gemaakt, dat de regeering van Kroatië's bondgenoot Italië met het oog op de belangen van de oorlogvoering en in verband met militaire voorbereidingen aan de regeering van den Kroatischen staat heeft medegedeeld, dat zij een aanzienlijke versterking van het kustgebied van Fiume tot Montenegro volstrekt noodzakelijk acht. De Kroatische regeering, die verheugd is op nuttige wijze haar medewerking te ver- leenen bij de oplossing van het vraagstuk der gemeenschappelijke verdediging van de belangen der twee landen, heeft daarom het volgende bepaald: 1. Voor het hierboven bedoelde gebied van den Kroatischen Staat wordt een commis saris-generaal voor bestuursaangelegenhe den benoemd, die alle bestuursorganen in dat gebied onder zijn bevelen heet. 2, De commissaris-generaal heeft zijn ze tel in dezelfde plaats als de commandant van het tweede Italiaansche leger en hij Is ondergeschikt aan dien commandant in alle kwesties betreffende bestuursmaatre gelen tot nandhaving van orde en veilig heid in dat gebied. (3 De spoorlijn van Fiume naar Split (Spalato) wordt evenals de telegraaf- en telefoondiensten onder het bevel van den militairen bevelhebber gesteld. 4. De Kroatische legereenheden, die zich in het betrokken gebied bevinden, worden onder het eenhoofdige bevel van het twee de Italiaansche leger gesteld. De gezant dr. Andre Karchitch is be noemd tot commissaris-generaal voor be stuursaangelegenheden. Alle hierboven bedoelde maatregelen zijn van tijdelijken aard en zijn genomen voor den tijd, dat zij door de noodzaak van de militaire veiligheid en het gemeenschappe lijke belang van de twee verbonden staten worden vereiseht. De Poglavnik heeft tegelijkertijd de be volking van het betrokken gebied verzocht nauw samen te werken met de Kroatische organen en met de Italiaansche militaire autoriteiten in het belang van veiligheid en orde in het dagelijksche leven, evenals in het gemeenschappelijke belang der twee staten in den oorlog tegen den vijand. De gezant van Iran, te Washington heeft een onderhoud gehad met den Amerikaan- schen minister van buitenlandsche zaken Cordell Huil. Na afloop van de bespreking verklaarde de gezant aan de journalisten, dat Iran verzet zal bieden tegen eiken aanval, van welke zijde die ook moge komen. Iran zal strijden tegen elke mogendheid, zelfs wan neer zijn kansen slechts zouden ^taan een tegen tien. Vervolgens sprak de gezant de bewering tegen, over het bestaan van een z.g Duit sche „vijfde colonne" in Iran. Hij verklaar de, dat de Duitsche bevolking in Iran slechts 700 personen sterk is. In de laatste twee jaar zijn er geen vba aan Duitsche toeristen verstrekt Alle Duitschers worden, evenals de andere vreemdelingen in Iran, nauwkeurig gecontroleerd Iran heeft zijn neutraliteit afgekondigd. Het gelooft, dat deze neutraliteit in het belang is van alle nabuurstaten en vooral voor het belang van Engeland. De regeering der Vereenlgde Staten, zoo zeide Huil, heeft zich nooit vereenigd met de Engelsche beweringen over de aanwezig heid van 3000 tot 5000 Duitschers in Iran. Overigens verwijst hij naar een Vrijdag Zaterdag deelde het Italiaansche opper- b:,vel mede: Op de zegevierende actie van de lucht macht tegen vijandelijke vlooteenheden en tegen doelen van -de vesting Tobroek, waar van melding gemaakt is in het weer- machtsbericht van gisteren en waaraan formaties Italiaansche jachtvliegtuigen hebben deelgenomen, zijn nieuwe schitte rende successen van Duitsche jagers ge volgd, die in luchtgevechten nog tien andere Britsche vliegtuigen hebben neer gehaald. Engelsche vliegtuigen ondernamen aan vallen op de steden Tripolis en Derna zon der resultaat van beteekenis. Te Bardia heeft ons luchtdoelgeschut twee vijande lijke bommenwerpers neergehaald. In Oost-Afrika levendige activiteit van de artillerie en gevechtshandelingen, die verliepen in het voordeel van onze troe pen in de verschillende scetoren van het front van Gondar. De vijand werd overal afgeslagen en liet talrijke dooden op het1 slagveld achter. Er werden wapens en een groote hoeveelheid munitie buitgemaakt. En Zondag: „Aan het front van Tobroek in Cyrenaica aanzienlijke bedrijvigheid van de artillerie en luchtmacht der As-mogend- heden, Afdeelingen Duitsche vliegtuigen hebben met succes luchtafweerbatterijen en schepen te Tobroek gebombardeerd. Onze jagers hebben een vijandelijk vlieg tuig neergeschoten. Britsche toestellen heb ben Benghazi gebombardeerd en eeilige schade veroorzaakt. In Oost-Afrika nieuwe aanvallen van vijandelijke vliegtuigen op onze stellingen 1 te Woltsjefit. Voortdurende bedrijvigheid j van onze afdeelingen, die offensieve acties in de vijandelijke linies hebben verricht. In den afgeloopen nacht hebben afdee lingen van de Italiaansche luchtmacht het vliegveld Mlcabba op Malta gebombardeerd en talrijke branden veroorzaakt." door president Roosevelt afgelegde verkla ring, volgens welke het niet overeenkom stig de werkelijkheid is, dat de Amerikaan- sche regeering het Engelsche optreden in Iran steunt. (D.N.B.) FRANSCHE TROEPEN UIT SYRIË. Weer zijn 3 schepen met Franschen uit Syrië te Marseille aangekomen. In totaal zijn thans 10 000 Franschen gerepatrieerd (D.N.B) ITALIANEN ONDERSCHEIDEN MET IJZEREN KRUIS. Aan 22 militairen van de Italiaansche weermacht heeft de rijksmaarschalk, als opperbevelhebber van de luchtmacht, uit naam van den Führer het IJzeren Kruis verleend wegens hun dapperheid tegenover den vijand bij hun optreden als jaehtvlie- ger en escorte van formaties Duitsche ge vechtsvliegtuigen in de gevechten bij To broek (D.N.B.) SCHEEPSWERF IN DE V. S. OVERGENOMEN. Roosevelt heeft bepakld, dat de scheeps werf der Federal Shipbuilding and Drydock Co. te Kearny in New Jersey, waar sedert begin Augustus gestaakt wordt, door het ministerie van Marine wordt overgenomen. Later zal worden medegedeeld of de regee ring de werf zal koopen, verpachten of in eigen exploitatie houden. De werf heeft op drachten voor den bouw van oorlogs- en koopvaardijschepen tot een bedrag van 493 millioen dollar. Morgen wordt het werk hervat. (D.N.B.) FRANKRIJK TEGEN HET COMMUNISME. In het staatsblad van de Fransche regee ring is, zoo bericht United Press, een ver ordening van Pétain gepubliceerd, volgens welke speciale militaire rechtbanken ge vormd zullen worden, wier taak het zal zijn, communistische en anarchistische sa botagedaden te behandelen. De leden zul len uit leger- en vlootofficieren gekozen worden. Zij zijn gemachtigd de doodstraf uit te spreken, welk vonnis dan binnen tien dagen na de arrestatie uitgesproken moet worden en onmiddellijk ten uitvoer gelegd. Een beroep tegen deze vonnissen is niet mogelijk. Admiraal Bard, de prefect van de Parijsche politie, heeft bekend gemaakt, dat 16.000 leden van het politiekorps inge zet worden, om „de communistische bacil uit te roeien". De Fransche minister van binnenlandsche zaken heeft in een verklaring over de door de Fransche regeering genomen maatregelen en over den vasten wil der regeering om de communistische en anarchistische kuipe rijen te bestrijden o.a. het volgende gezegd: Het ligt voor de hand dat de formaties van de communistische partij in Frankrijk op het oogenblik van den wanhopigen strijd der sovjet-unie aanwijzing hebben ontvan gen om met alle middelen en op iedere wijze de sovjets te helpen. De na,tle weet, dat een buitenlandsche partij geen aanspraak kan maken op het vaderland, een partij, wier geheele activiteit in de periode voor den oorlog ten doel had in Frankrijk de sociale eenheid door den klassestrijd te verbreken, een partij, die in het geheele Fransche im perium de volken tegen de Fransche souve- reiniteit opzette. Deze partij heeft jaren lang Frankrijk naar den oorlog gedreven en gelijktijdig alle pogingen in het werk gesteld om de defènsieve kracht van het land te verzwakken. Agenten, die door een sociaal regime betaald werden, dat in ghetto's is uitgedacht en in de steden verwezenlijkt is, kunnen geen aanspraak op het volk maken. Wij kennen hun droomen, zoo zeide Pucheu. Het voorbeeld van de Baltische landen heeft ons de oogen geopend. Na den massamoord op intellectueelen. de syndica listen en de leiders der boeren hebben daar menschen de heerschappij aan zich getrok ken, die afkomstig waren uit de Joodsche marxisten en pas genaturaliseerde buiten landers. De wetten en de politie geven mij het recht, zoo ging de minister voort, de schul digen op te sporen en hen onschadelijk te maken. (Ingez. Med.) GRIEKENLAND KRIJGT GRAAN. Het D.N.B. meldt uit Athene: Het Duit sche graanbureau heeft 10.000 ton tarwe beschikbaar gesteld als eerste leverantie voor de broodvoorziening der Grieljsche burgerbevolking en in het bijzonder voor Athene en den Piraeus. De Duitsche autori teiten lubben voor het transport extra treinen gerequireerd. Ook van Italiaansche zijde zijn maatregelen getroffen voor de levering van groote hoeveelheden graan voor het bezette Griekenland. LINDBERGH S OORDEEL. In een onderhoud met de New York Journal American heeft Lindbergh, naar het D.N.B. meldt, verklaard, dat. hij zich met de controverse inzake Amerika's deel neming aan den oorlog heeft ingelaten, omdat de Vereenigde Staten de grootste crisis sedert den Secessie-oorlog beleven. Hij acht zich jegens zijn vaderland ver plicht, zelfs op gevaar af van belasterd te worden, bericht ie geven over de Europee- sche gebeurtenissen, waarvan hij de ont wikkeling met eigen oogen heeft gadege slagen. Vele Amerikanen hebben geen denk beeld van den toestand, doordat zij geen juiste inlichtingen krijgen. De vraag is thans niet, wat de Vereenigde Staten in Europa moeten doen, maar wat zij kunnén doen. Dat moet men nauwkeu rig overwegen en eerst daarna handelen. Lindbergh zeide voorts, dat de mogelijk heid van een Duitsche overwinning op Engeland bestaat. Een Britsche overwin ning acht hij onmogelijk, zelfs met Ameri- kaansche hulp. Engeland zou er beter aan toe zijn, wanneer het vrede sloot op de basis van den tegenwoordigen toestand, dan wanneer het oorlog blijft voeren. De voortzetting van den oorlog door de Ame- rikaansche hulp roept een economischen chaos in het leven zooals de Vereenigde Staten nog nooit hebben meegemaakt. Lindbergh zeide nog, dat het Amerikaan- sche wapenprogramma slechts langzaam vordert, doordat het volk niet een is. De Amerikanen hebben het lot van Amerika met dat van Europa laten vereenigen. Om eenheid te krijgen, moet Amerika de oogen van Europa afwenden en zich concentree- ren op de toekomst van het eigen land. AANLEG VAN PETROLEUMLEIDING IN AMERIKA. Op den terugtocht van Hydepark naar Washington heeft Roosevelt bij decreet op dracht gegeven tot het onmiddellijk aan leggen van een petroleumleiding tusschen Batonrouge (Louisiana) en Greensboro (Noord-Karolina) teneinde de schaarschte aan petroleum in de Oostelijke staten op te heffen. Naar de New York Daily News meldt, heeft Roosevelt voorts van zijn specialen trein uit de congresleiders voor een confe rentie in het Witte Huis bijeengeroepen. Deze conferentie zal onmiddellijk na aan komst in Washington worden gehouden. (D.N.B.) VLAAMSCHE PLECHTIGHEDEN AAN DEN YSER. Bij den Ysertoren te Dlxmuiden, het geweldige Vlaamsche oorlogsgedenkteeken en symbool van den Vlaamschen vrijheids strijd, is gisteren, zooals ieder jaar na den wereldoorlog, een plechtigheid gehouden ter eere van de gesneuvelden, die hun leven in den loop der eeuwen voor Vlaanderen hebben opgeofferd. In tegenwoordigheid van" vooraanstaande mannen uit het Vlaamsche leven en hooge vertegenwoordigers van het Duitsche mili taire en civiele bestuur werd in de crypte ZWEDEN EN ZWITSERLAND. Het D.NB. meldt: De Völkischer Beobachter behandelt het vraagstuk der Zweedsche neutraliteit in den Europeeschen strijd tegen de Sovjet- Unie. In tegenstelling tot den eersten oor log tusschen Finland en de Sovjet-Unie, aldus het blad, heeft men zich thans in Zweden officieel bezonnen op de „integrale neutraliteit", met het motief, dat het nau welijks gewicht in de schaal zou leggen, in dien Zweden actief aan den oorlog tegen de Sovjets ging deelnemen. Het Zweedsche volk en vooral de jeugd schaamt zich er over, dat het neutraal moet blijven, hoewel het kleine Finland weer naar de wapenen grijpt. Bovendien beseft het Zweedsche volk, dat het door zijn afzijdigheid de oude aanspraak op de leiding in Noord-Europa zal verliezen. Hier, zoo vervolgt het blad, kan men overgaan tot een algemeene beschouwing der neutraliteit. Hier raakt men de draden- die bij voorbeeld ook naar Zwitserland lei den. De verdediging der neutraliteit tegen de aanvallen, waaraan zij in lederen oorlog tusschen groote mogendheden is blootge steld, kan slechts bestaan uit de verdedi ging van waarden, welker behoud noodza kelijk lijkt. In Zwitserland heeft men dat zeer goed begrepen en verdedigt men daaromschijnwaarden. Men ziet in Zwitserland een soort ark van Noach voor de Europeesche beschaving en in de Rütli den berg Ararat, waarop de ark met haar merkwaardige menagerie van schijnwaar den zal vastraken, wanneer de wateren van den Europeeschen vloed dalen. In Zweden is men niet zoo zeker van zichzelf, men is sceptischer en heeft meer I wereldervaring. De verdediging van schijn waarden democratie, vrijhandel en hoe ze meer heeten geschiedt daar ook niet met de robuste en vertoornde bekrompen heid der Zwitsers. Men heeft zeer wel oog voor het problematische der eigen positie en kan daar toch niet van los komen. Geen Zweed voelt zich gelukkig in dezen toe stand, aldus de Völkischer Beobachter. Want men kan niet de vernietiging van het bolsjewisme toejuichen en tegelijkertijd sympathie blijven betuigen aan dc Engel- schen en Roosevelt, die met .de bolsjewisten een bondgenootschap hebben gesloten. Men kan zich niet als een deel van het Euro peesche vastelnad beschouwen en tevens eischen, dat dit vasteland speciaal rekening houdt met de Zweedsche oeconomische behoeften. Men kan ook niet blijven vast houden aan een aanspraak op leiding en tegelijkertijd een ander aspect aan de ac tieve verdediging tegen het bolsjewisme geven dan anderhalf jaar geleden. Er begint, aldus besluit het blad, in Zwe den een verandering te komen, doch die is nog gering en kan niet veel Invloed oefe nen op de houding van een regeering, die in laveeren de eenige mogelijkheid ziet om Zweden door de stormachtige golven van den oorlog te sturen. Zweden zal zijn posi tie in het nieuwe Europa slechts kunnen veroveren door offervaardigheid en inzicht, door overtuiging en daad. GESLAAGD UITSTAPJE VAN „D.V.V.". Gisteren heeft de jeugdvereeniging „Door Vriendschap Vereenigd" het zomerseizoen besloten met een boottocht naar Amster dam. De mooie tocht werd gemaakt met de salonboot .Succes" van de firma Harland. Liet het weer zich aanvankelijk slecht aan zien, toch is het bijzonder meegevallen. In Amsterdam werd een tocht door de binnen stad gemaakt o.a. werden het Vondelpark en het van Heutsmonument bezocht. Nadat allen een verfrissching hadden gebruikt, werd de terugreis aanvaard. Ook deze maal werd genoten van den heerlijken tocht en zoo werd in een uitbundige stemming Leiden bereikt, waar zéér vele ouders hun kinderen opwachtten, „D.V.V." kan op een uitstekend geslaagd zomerseizoen terugzien. EEN GOEDE VANGST. In ons Blad van Zaterdag konden wij nog melding maken van de arrestatie van den 28-jarigen H. A. W. van I. en den 33-jarigen A. R., beiden alhier, die ervan werden ver dacht zich te hebben schuldig gemaakt aan rijwieldiefstal. Het nader door de politie ingesteld onder zoek heeft dat vermoeden bevestigd. Bij een huiszoeking ten huize van eerstgenoemde in de Weversstraat werd een gedemonteerd heerenrijwiel gevonden, waarvan de onder deelen zoo goed als nieuw waren. Daar van I. voor de aanwezigheid dezer onderdeelen geen aannemelijke verklaring kon geven en merkwaardig genoeg de beide wielen ont braken, werd een nader onderzoek ingesteld en toen kwam aan het licht, dat de beide wielen door een rijwielhandelaar, die overigens geheel te goeder trouw was, in een oude fiets van Van I. waren gezet. Ei* bleek evenwel ook nog een tweede persoon in het spel te zijn, namelijk A. R. Toen de politie bij hem een huiszoeking wilde ver richten en zich daartoe aan zijn woning aan de Middelstegracht vervoegde, werd op haar bellen niet open gedaan. R. bleek lont te hebben geroken en had een zoo goed als nieuw jongensrijwiel aan de achterzijde van het huis over een muur in den tuin bij de buren gegooid. De beide verdachten beweerden deze rij wielen als belooning te hebben ontvangen voor hun bemiddeling, welke zij hadden verleend bij den verkoop van fietsbanden. De recherche zette haar nasporingen voort en slaagde erin nog zes in goeden staat verkeerende fietsbanden op te sporen. Ten slotte kwam ook de herkomst van al deze zaken aan het licht: zoowel het heeren als het jongensrijwiel en de banden bleken te zijn gestolen uit een schuurtje in Noord- .wijk, dat tijdelijk is gehuurd door een Haag- schen arts. De dieven hadden ieder een fiets meegenomen en van de overige aldaar staande rijwielen de banden gestolen. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: N, V. Algemeene Beton Compagnie A.B.C.. Amstel 216, War mond. Hoofdzaak: Amsterdam. Wijziging: De Leidsche Broodfabriek, Nieuwe Mare 1, Leiden. Uittredend Commissaris: Mr. H. R. Goudsmit. Donderdag a.s. hoopt de heer D. F. Verplancke den dag te herdenken, dat hij voor 25 jaar in dienst trad bij de firma E. J. J. v. d. Linden, electrische lichtdrukkerij Vliet 4a, alhier. Zaterdagavond omstreeks middernacht is de 65-jarige J. de T., wonende aan den Oude Singel, door de duisternis misleid met zijn fiets in het water van de Heerengracht gereden. Een voorbijganger, die den plons hoorde, slaagde erin den drenkeling die reeds het bewustzijn had verloren, op den wal te trekken. Toevallig passeerde juist een ziekenauto van den E.H.Dzoodat onmid dellijk deskundige hulp bij de hand was en kunstmatige ademhaling werd toegepast, waarna de levensgeesten spoedig terugkeer den. De man is daarna voor observatie nog meegenomen naar het Academisch Zieken huis. Zuinigheid met licht ls nationale plicht BRIDGE. KAMPIOENSCHAP NEDERLANDSCHE BRIDGE-BOND. „De Sleutels" (Leiden) op de derde plaats. Zaterdag en gisteren werden te Amsterdam de landskampioenschappen voor de viertallen competitie van den Nederlandschen Bridgebond gehouden. Voor de hoofdklasse behaalden zoowel De Oude Bond" uit Amsterdam als Honnors uit Hilver sum 6 punten uit 4 wedstrijden. Als derde ïlaatste zich De Sleutels uit Leiden met 5 pun- ;en. Een beslissingswedstrijd tusschen de beide eerstaangekomenen zal 7 September te Am sterdam worden gehouden. Voor de eerste klasse werd een driehoekswed strijd gespeeld tusschen teams uit Amsterdam, Rotterdam en Hilversum, welke eveneens onbe slist eindigde, daar alle teams een wedstrijd wonnen en een verloren. Deze wedstrijd zal 31 dezer te Rotterdam worden overgespeeld. van den machtigen kruisvormigen Yser toren een herdenkingsgodsdienstoefening gehouden. Twee bekende Vlaamsche leiders brach ten in hun redevoeringen de onwrikbare strijdvaardigheid van alle Vlamingen voor het verkrijgen van een volksche eenheid Vlaanderen naar voren. (D.N.B.). H. A. V. te L. - Voor inlichtingen betref fende de Vestigingswet verwijzen wij u naar de Kamer van Koophandel aan den Stationsweg alhier. Wij maken u er op opmerkzaam, dat u als persfotograaf allereerst moet zijn toegelaten als lid van het Verbond van Ned. Journalisten en ook een speciale vergunning moet hebben aJs erkend persfotograaf, alvorens foto's te mogen maken, S. te L. - Het adres is Moreelsche Laan 2 te Utrecht. J. C. te L. Een speciale opleiding als door u bedoeld, bestaat hier ter stede niet. De aan gewezen weg is dus een opleiding aan een der beide plaatselijke Vakscholen voor Meisjes. 2—1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 2