Tweede Blad
Rusland als voortdurende
bedreiging van Finland
82sfe jsi:g3ng
LEiOSCH DAGBLAD
S UW RADIO DEFECT?
Storminvloed
op kustvisscherij
DE FÜHRER bezoekt het Hoofdkwartier van
de groep Zuid Generaal-Veldmaarschalk von
Rundstedt. De Führer en Generaal-Veldmaarschalk
von Rundstedt .verlaten het Hoofdkwartier. In
het midden Generaal-Veldmaarschalk Keitel.
(Hoffmann)
DE CONTRóLE OP DE GROENTENVEILING TE AMSTER.
DAM. Een winkelier heeft te veel betaald voor een mand
snijboonen. Hij moet den controleurs wijzen bij welken
grosgier hij de boonen gekocht heeft. De grossier krijgt een
proces-verbaal en zijn waren worden in beslag genomen.
Polygoon-Nosfye)
DE RESTAURATIE van de twee oude
pakhuizen van de voormalige Oostindische
Compagnie te Hoorn is reeds zoover gevorderd,
dat de voorgevels gereed zijn. (Pol.-Kuiper)
TELEFOONDRADEN WORDEN AFGESNEDEN
om verraad te verhinderen en de Sovjets
te verrassen* (p-K- Wetterau-Hoffmann)
VOOR DE BEZOEKERS VAN DE KAASMARKT IN ALK
MAAR was het een verrassing, dat op de markt volks
dansen in West-Friesch costuum werden gehouden, georga
niseerd door de V.V.V. Op den jachtergrond het beroemde
Waaggebouw. Polygoon-Zeylemaker
WAT DE BUITENLANDSCHE JOURNALISTEN IN SMOLENSK ZAGEN. Op uitnoodiging van de Duit.
sche regeering werd den Berlijnschen vertegenwoordigers van de buitenlandsche pers gelegenheid gegeven
zich er persoonlijk van te overtuigen, dat de Sovjet-stad Smolensk zich in Duitsche handen bevindt en door
de Sovjets in brand werd gestoken. Vluchtelingen keeren onder bescherming van de Duitsche Weermacht
naar Smolensk terug. Hoffmanny
m.
Men schrijft ons van Finsche zijde:
Dorpat, 1920Om de tafel zitten Russische
en Finsche gedelegeerden en het gaat over
de vredesvoorwaarden, waarop een einde zal
worden gemaakt aan den Finsch-Russischen
oorlog, die met de mensjewistische revolutie
was begonnen, den oorlog, die voor Finland
vrijheid en onafhankelijkheid inluidde.
Onder de talrijke moeilijkheden, waarvoor
de vergadering een oplossing moet vinden,
behoort de grensregeling voor het vrije Fin
land in het Noorden: Finland maakt aan
spraak op een kuststrook aan de IJszee. Het
doet dat met goede gronden. In 1864 heeft
het grootvorstendom een stukje van de
Karelische landengte, en dat nog wel het
gedeelte, waarop de wapenfabriek van Raja-
Jokl ligt, aan Rusland moeten afstaan, en
bij die gelegenheid beloofde de Tsaar zulk
een kuststrook in ruil. Maar het bleef bij
beloven. Finland, dat eeuwen lang met
Noorwegen en Rusland de kust van de IJs
zee de Noren spraken duidelijk van
„Faellesdistrikten", het gemeenschappelijke
district had gebruikt, was er in 1826 door
een overeenkomst tusschen Noorwegen.
Zweden en Rusland van afgesneden. Eerst
nu, in Dorpat, biedt zich de gelegenheid aan
om inlossing te vorderen van het woord van
1864. De Finnen krijgen hun zinsedert 1920
bezitten zij een LJszeeprovincie, het district
van Petsamo.
De toerist, die door Finland naar de IJszee
wil, reist per trein tot Rovaniemi: „Hotel
Pohjanhovi" „het slot van het Noorden"
ontvangt zijn gasten met Europeesch com
fort en als zij op den avond van hun aan
komst een loopje buiten de stad maken zien
zij al heel gauw een viertalig bordje, dat
hen waarschuwt: „ge staat op den poolcir
kel".
Van Rovaniemi gaat de reis per autobus:
580 kilometer tot Petsamo, dat zich in de
laatste twintig, maar vooral in de laatste
twee jaren heeft ontwikkeld tot een stadje
Jan groote en nog steeds toenemende betee-
kenis. Een ijsvrije haven in het Noorden
bezitten, wil zoo voor Finland als voor Rus
land, zeggen: Twee wegen voor uit- en in- i
voer. Eén door de Oostzee en de Finsche golf
en een „9m de Noord", naar het Finsche
Liinahamari of het Russische Moermansk.
De Russen legden al vroeg een spoorlijn aan,
jhfe van Leningrad over het nu felomstreden
Petrosawodsk en over Kandalaksja naar
Moermansk loopt. De Finnen bouwden hun
autoweg van Rovaniemi tot Petsamo. en zij
tollen stellig in de toekomst eveneens tot
het aanleggen van een spoorlijn besluiten.
Tot den dag, waarop' nieuwe vijandelijk
heden van Rusland tegen Finland begonnen,
is van den Finschen en ook van den Zweed-
schen invoer een belangrijk deel langs den
Noordelijken weg gekomen, aangezien de
Noordzee grootendeels oorlogsgebied was ge
worden en twee van de drie Scandinavische
staten in den krijg waren betrokken. Nooit
was er aan de kust van de Noordelijke IJs
zee een zoo groote bedrijvigheid als in die
periode. Langs den autoweg, die zich slingert
door een land van diepe eenzaamheid, en
waarover vroeger vrijwel alleen bussen en
particuliere wagens passeerden, rolden de
tien- of twaalftons vrachtwagens in soms
lange rijen. En in Liinahamari, tot voor
enkele jaren een visschersdorpje.' ontwik
kelde zich een modern havenbedrijf, nog
lang niet op de hoogte van zijn tijd hoe
zou het ook? waaraan, ook nu nog, on
onderbroken en met sterken steun van de
Finsche regeering wordt gewerkt. Wie bij
vrachtautoverkeer aan autostrada's denkt
met moderne bebakening en een afgepaste
„service" over het geheele traject, heeft een
bedenkelijk scheeve voorstelling van de
moeilijkheden, die de chauffeur van een
„oplegger" tusschen Petsamo en Rovaniemi
ontmoet. Want hier, in het land van de
groote stilte, slingert de veelal voor vracht
wagens te smalle weg door eindelooze vlak
ten en moerassen. Hier wachten geen repa
rateurs en geen kraanwagens op werk, hier
is maar een enkele pleisterplaats. Maar het
moet. Liinahamari heeft ernstig tekort aan
veemen en de goederen verdwijnen na los
sing dan ook regelrecht in de vrachtwagens,
die onmiddellijk na de lading hun rollende
reis beginnen. Rond tweeduizend ton per
dag daverde tot voor enkele weken langs
die lange baan naar Rovaniemi toe. Daar
wordt in spoorwagons gelost en voort gaat
het naar het Zuiden, naar Helsinki, naar
Tampere. Finlands moderne en hygiënische
industriestad, naar het oude Turku, naar
Kotka en de steden in het binnenland.
Helaas de oorlog heeft ook aan dit
stuk vreedzaam Finsch opbouwwerk plotse
ling een, zij hetMijdelijk, einde gemaakt. Nu
heel het land zich weer paraat moet houden
voor het weren van den Russlschen aanval
kan het van de haven Liinahamari niet
langer de voordeelen trekken, die het er in
den jongsten tijd, met inspanning van alle 1
krachten van genoten heeft.
Bij'den vrede van Maart 1910 hebben de
Finnen het Pet. omodi.ctriet vrijwel onge
schonden kunnen behouden. Geneiapl Wal-
ienius, die het Noordelijke Finsche leger
commandeerde, had zijn hoofdkwartier in
Rovaniemi en leidde van daar uit de ope- -
raties tegen het door de Russen aan van- I
kelijk veroverde, later prijsgegeven, toen
heroverde Petsamo. en ook die aan het
front van Salla, achter Kemijaervi, waar
zoo verwoed is gevochten. Petsamo bleef
behouden, maar toch moesten de Finnen
zich neerleggen bij vredesvoorwaarden, die
ook voor hun Noordelijke districten een
voortdurende bedreiging inhielden. De Rus
sen eischten den aanleg van een spoorlijn,
die Kandalaksja (aan den Moermansk-
spoorweg) met Kemijaervi verbindt. Zij
eischten vrijen doortocht door de Finsche
noordelijke districten naar Scandinavië. Zij
wilden zooveel was zonneklaar bij
voortduring een dolk op Petsamo gericht
houden. Salla zelf viel den Russen in han
den. In allerijl begonnen zij hun deel van
den begeerden spoorweg te bouwen, en de
Finnen, noodgedrongen, zetten zich tot den
aanleg van het hun afgeperste traject dat
binnen een jaar klaar moest zijn. Zoo was
het bij den „vrede" gedicteerd. Geen deel
van het vredesverdrag, den Finnen opge
legd, bewijst Ruslands ware oorlogsbedoe
lingen duidelijker dan het samenstel van
bepalingen, die handelen over de verbin
dingen van de sovjet-unie in Scandinavi
sche richting. Waartoe de eisch, dat Rus
land een spoorlijn moet hebben, die Moer
mansk recht met Zweden verbindt? Waar
toe de eisch, dat de Engelsche belangen bij
de nikkelmijnen in het Noorden aan de
Russen zullen worden overgedaan? Waar
toe de eisch, dat Gredni en Rabatsji twee
schiereilanden, ten westen van Petsamo
gelegen, aan Rusland moeten worden af
gestaan? Waartoe de eisch van Douanevrij
verkeer door het Finsche noorden? „Be
vrijding van het Finsche volk" was toch de
inzet van den Russischen aanval geweest?
Wordt dan soms die bevrijding een stap
nader gebracht door strategische spoorlij
nen, ongecontroleerde spoor- en luchtrou-
tes, overgenomen aandeelen, en geroofde
schiereilanden? Weineen natuurlijk. Maar
toen het op zaken doen aankwam konden
Stalin en Molotof him drang naar het
Westen niet langer onder stoelen en ban
ken steken, niet langer wegmoffelen ach-
ter den schoonen schijn van altruïstische
leuzen, die even zoovele leugens waren.
Wat overschoot was een stuk naakt en
stuitend imperialisme, bedreven door ver-
fomfaaiers van een vrijheidsideaal, dat in
hen belagers instede van dragers vond.
De Finnen hebben het goed begrepen.
Het gezwets over hun „bevrijding" legden
zij naast zich neer, maar op verdediging
van hun vrijheid tegen den machtszuchti-
gen indringer trokken zij al him krachten
samen. Voor hen was dit spel zoo oud als
hun geschiedenis, aaneenrijging gelijk zij
is van oorlogen, waarin dit kleine volk zich
moest verweren tegen Ruslands westelijken
machtshonger. En toen in Maart van het
vorige i^or d° ■Me van Mo~kou een einde
maakte aan een verbitterden verdedigings
strijd van vier barre wintermaanden was
Rel 24?tJ
De Radirttcrhnischr Dienst I t M C n.v.
NIEUWE RIJN
5798
(Inges. MeU.)
het den Finnen duidelijk, dat zij &1 hun
werkkracht en die is groot zouden
moeten samenrapen om hun gehavend
land door den nasleep van den oorlog heen
te halen. Zij inventariseerden hun zorgen
en daaronder was behoud en versteviging
van hun positie in het Noordelijkste Noor
den niet de geringste. Hangoe was als ma
rinebasis aan de Russen afgestaan, Suur-
saari aan Molotofs machtsbegeerte ten
prooi gevallen. De zeeweg naar Helsinki,
toch al bedreigd door Ruslands greep naar
het Estisch Baltischport, kon op elk oogen-
blik door de heeren van het Kreml geslo
ten worden. Hoe pleitten dus de trieste om
standigheden voor behoud en versteviging
van den weg om de Noord. De Finnen, taai
in hun werkkracht, zakelijk van blik, en
nimmer geneigd om bij de pakken te gaan
neerzitten, wierpen zich op de „openleg
ging" van het Noorden.
Hun nikkelmijnen waren, gelukkig, maar
onbelangrijk verwoest. Liinahamari kon tot
een moderne zeehaven opgewerkt, de auto
weg verbeterd en op den duur met een
spoorlijn aangevuld worden. Zoo werd uit
den nood van 1940 een „noordelijk pro
gram" geboren. Zoo werd de stilte in het
wijde leege Petsamodistrict omgezet in be
drijvige drukte.
De vrachtwagens begonnen te rollen,
steeds meer schepen, vooral uit Noord- en
Zuid-Amerika (Argentinië verscheepte bij
voorbeeld een zeer belangrijke hoeveelheid
aan Finland geschonken graan langs den
weg „om de Noord"), meerden aan Liina-
hamari's eenlge kade, benzine- en olie
tanks verrezen op de fjordheuvels, Rova
niemi, tevoren marktstadje voor den om
trek en uitvalspoort voor den toerist, werd
overlaadstation voor duizenden tonnen in
gevoerde goederen, de moderne techniek
veroverde het land, dat zich boven den
Poolcirkel uitstrekt en dat eens het domein
was van trekkende Lappen en rendierkud
den. Maar boven de verwezenlijking van dit
Noordelijk program dreef de Russische be
dreiging als een zware, zwarte wolk. Moto-
tofs hand lag om de keel van het Finsche
volk.
Nu is de lont opnieuw in het kruit ge
gaan. Wéér wordt er. ook in het Noorden,
om de Finsche vrijheid gevochten. Weer
trekken de Finsche patrouilles door de ein
delooze bosschen achter Kemijaervi en
wellicht is het weer Wallenius, die in het
Noorden, van Rovaniemi uit, het comman
do voert die deze streken kent op zijn
miim
DE A.8. OPENING VAN HET
MOSSELSEIZOEN.
(Van onzen deskundigen medewerker).
De kustvisschertj ondervond veel last van
het stprmachtige weer In de afgeloopen week.
Van Scheveningen alt konden de schokkers
dan ook op verschillende dagen niet uit
varen. De aanvoeren waren gering, doch
dank zij de hooge prijzen konden op de
dagen, dat gevischt werd, toch nog aardige
besommingen geboekt worden. De visschcrij
op dc kost blijft schraal.
Maandag kwamen te LJmuiden 25 motor
schepen en enkele stroomtreilers aan de markt.
De aanvoeren van de motorloggers waren in het
algemeen niet groot. De hoogste besommer was
de Sch. 324 met f. 2200.De stoomtreilers had
den mooie ladingen. De eerste twee dagen van
de week kwamen er 9 van deze schepen aan de
markt die van f. 5000.tot ruim f. 10.000— per
schip besomden. Dit zijn resultaten, die den
laatsten tijd niet meer voorkwamen.
Tengevolge van de kleine aanvoeren en de
groote vraag liepen de vischprijzen tot een hoog
peil. Betaald werd voor griet van f.60 tot f. 180:
mooie schol f.90 tot f.116; kleine schol f.52 tot
f.92; puischol f.7 tot f.50; schar f.21 tot f.39;
roode poon (kleiu) f.36 tot f.70; pieterman f.79
tot f.90; wijting f.51 tot f.62; horsmakreel i 27
tot f.39; van deze twee laatste soorten komt er
weinig meer aan; tarbot f.90 tot f.225 alles per
kist van 50 kg. Tong f. 2.10 tot f.5.30 per kg.
De resultaten van de motorloggers over de
maand Juli waren niet zóó gunstig als de voor
gaande maanden. De motorloggers besomden
van f.3000 tot f.9000; de hoogste besommer was
de KW 47. De stoomtreilers besomden gemid
deld ongeveer f. 13.000; de hoogste besommer was
de IJM 22 met f. 20.700. Van de snurrevaders
was de IJM 222 de hoogste met f. 13.000.
De garnalenvisscherb op de kust blijft onbe
vredigende resultaten opleveren. De schepen
konden slechts enkele dagen vlsschen en do
vangsten zün zeer klein. De vraag naar garnalen
is vooral op de vleeschlooze dagen enorm en de
aanvoeren zijn geheel onvoldoende om aan de
stijgende vraag te voldoen.
Het mosselseizoen wordt begin September
geopend. Er bestaat thans reeds een enorme
vraag naar dit artikel Voor de vischwinkels
zal het een mooie aanvulling zjjn bij het
gering aantal artikelen, dat thans wordt
aangeboden.
De aal- en palingvangsten op het IJsselmeer
verminderen. Verschillende schepen gaan thans
hun geluk op de snoekbaars beproeven. De
vangsten van deze laatste soort zijn reeds be
langrijk ruimer.
De Finsche geschiedenis herhaalt zichzelf
altiji' opnieuw, als de geschiedenis van een
flink en begaafd volk, dat géén prijs te'
hoog acht voor het behoud van zijn 'onaf
hankelijkheid.
