De spanningen in het Verre Oosten Roosevelt's politiek jegens Zuid-Amerika 82 ste Jaargang ZAïERD/G 9 AUGUSTUS 1941 No. 24960 Circa 25 divisies vernietigd in de Oekraïne Zuiver agressief V Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten J Bijzonderheden. De rsdio-nieuwsberkhten voorlaan om 19.10 ,Waarom zoo sterke militaire voorbereidingen in Malakka Tokio volgt de houding van Moskou nauwkeurig Generaal Dentz geïnterneerd. Verspreide berichten EERSTE BLAD Feiten van den dag LEBDSCH Directeur: J W. Henny DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN B oordredacteur: B WMenJthorst, Lelden Pl verv.: K Been Lelden. PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zyn gevestigd Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewij r.mmer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden ƒ2.47 per weekƒ0.19 Franco per post 2.47 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt bekend In vervolg op de nieuwe opera ties, die in de laatste extra- berichten zijn aangekondigd, is in de Oekraïne reeds het eer ste groote succes behaald. Het zesde en twaalfde Sovjet-leger, benevens deelen van het acht tiende Sovjet-leger, in totaal omstreeks 25 divisies infante rie, berg- en pantsertroepen, zijn, naar zoo juist door de le gergroep van generaal-veld- maarschalk von Rundstedt wordt gemeld, vernietigd, in samenwerking met de lucht vloot van General-Oberst Loehr Honderddrieduizend gevange nen, onder wie de opperbevel hebber van het zesde en die van het twaalfde leger, zijn in onze handen gevallen. Driehonderdzeventien gepant serde vechtauto's, achthon derdachtenvijftig stukken ge schut en een onafzienbare hoeveelheid oorlogstuig van anderen aard, waaronder meer dan vijf-en-twintighonderd vrachtauto's, benevens volle spoortreinen, zijn buitgemaakt. De tegenstander heeft zeer zware, bloedige «verliezen gele den, waarvan de omvang tot dusver kon worden bepaald op meer dan tweehonderdduizend man. Duitsche Stuka's hebben bloedige verlie zen toegebracht aan terugtrekkende Sov jet-af deelingen in den Noordelijken sector van het front. Wegen en spoorwegen wer den door bomtreffers onbegaanbaar ge maakt. Deelen der terugtrekkende bolsje wisten werden door de vernieling van brug gen afgesneden. Woesdag hebben Duitsche gevechtsvlieg tuigen een bijzonder succesvollen aanval gedaan op een knooppunt van spoorwegen in de groote bocht van den Dnjepr in de buurt van Dnjepropetrofsk. Het station en het emplacement, waar tien groote goede rentreinen stonden, werden door de Duit sche bommen totaal overstelpt Alle treinen brandden geheel uit. In den middelsten sector van het Ooste lijk front heeft een vrij groote formatie van de Duitsche luchtmacht Woensdag 13 treinen en, 128 stukken weg vernield en 6 spoorlijnen' op verscheiden punten onder broken. Een batterij artillerie, vier batte rijen luchtdoelgeschut en drie mitrailleur- nesten werden vernietigd en twee tanks van een benzine-opslagplaats in brand ge schoten. Do8r voortdurende aanvallen op marcheerende colonnes werden den bolsje wisten bovendien zware, bloedige verliezen toegebracht. In de gevechten in den Zuidelijken sector heeft zioh cp 6 Augustus een Duitsche bat terij luchtafweergeschut bijzonder onder scheiden. Zij verijdelde zonder steun van infanterie een krachtige doorbraakpoging Er werden 100 gevangenen gemaakt en 70 vrachtauto's vernietigd. Op het slagveld telde men 580 gesneuvelde bolsjewisten. Naar voorts van welingelichte zijde wordt medegedeeld, heeft het luchtaf weergeschut der Duitsche luchtmacht tot dusverre meer dan 2500 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Van den Duitschen luchtaanval op Mos kou in den nacht van 6 op 7 Augustus, waarbij vooral de vliegtuigfabrieken door bomtreffers zwaar werden beschadigd, is, naar thans bekend wordt, slechts 1 vlieg tuig niet teruggekeerd. Ten gevolge van de hevige luchtaanvallen der laatste dagen op Moskou zijn in een enkele vliegtuigfabriek reeds tien groote branden uitgebroken. Bovendien werden vele brisant- en duizenden brandbommen geworpen op het centrum der stad. de bin nenzijde van de bocht der Moskwa en de wiiken ten Zuiden en ten Oosten daarvan. In de Golf van Riga heeft, naar het D.NB. meldt, een Duitsch gevechtsvliegtuig een bom geworpen op het achterdek van pen Sovjettorpedobootiacpr Fr werd op het vaartuig een buiten ge v/oon sterke rookontwikkeling waargenomen. Voorts werd een sov j et-pa trouille\raar- tuig to(: zinken gebracht. Donderdag hebban Duitsche gevechts vliegtuigen de Soviethaven Otsjakow aan de Zwarte Zee aangevallen Verscheidene koopvaardijschepen, wanorder tran^Dort- sehepen van verschillende grootte, werden door bommen ernstig beschadigd. DE RAVITAILLEERING VAN HET OOSTELIJKE FRONT. In geen enkelen tijdens dezen oorlog gevoerden veldtocht zijn aan de organisatie van de Duitsche nazending van materiaal en levensmiddelen zoo groote eischen ge steld als in den veldtocht in het Oosten, zoo wordt van deskundige zijde aan het DN.B. medegedeeld. Nergens echter zijn ook zoo groote, breede prestaties volbracht. Het Duitsche luchtwapen stond daarbij voor een aantal buitengewone opgaven. Het heeft met zijn transportvliegtuigen niet alleen oorlogstuig, levensmiddelen en troe pen naar het voorste front getransporteerd maar bij zijn vluchten terug op dezelfde wijze gewonden, in het bijzonder zwaarge wonden naar de lazaretten vervoerd. Men krijgt een beeld van de eischen, die gesteld zijn aan. maar ook van de prestaties, die verricht zijn door de beroemde Ju 52 trans portvliegtuigen door een optelling van de prestaties van een transporteskader van Instelling van een actueel half uur. MAX BLOKZIJL-CAUSERIE. De persdienst van den Nederlandschen Omroep meldt: Van Zondag 10 Augustus a.s. af zullen de eerste avondnieuwsberichten in plaats van op 20.00 uur reeds om 19.10 uur uitgezon den worden Het actueele praatje op Zon dag vervalt. De Nieuwsberichten op dien dag worden uitgezonden van 19.0019.20 uur. Tegelijkertijd wordt een z.g. actueel halfuurtje ingesteld als omlijsting der nieuwsberichten. De programma's zien er aldus uit: Hilversum I: 19 0019.10: actueel praatje 19.1019.20: Nieuwsberichten. 19.2019.30: Spiegel van den dag. Hilversum II: 19.0019.10: Vragen van den dag. 19.1019.20: Nieuwsberichten. 19.20—19.30: muziek. Voorts zal Max Blokzijl zijn bekende causerie houden op Maandag en Donderdag over Hilversum II, n.l. van 19.4520.00 uur. Op de overige dagen ~al op dezen tijd een reportage worden gegeven. een groote formatie van het luchtwapen in den centralen sector van het Oostelijke front. Deze groep van 15 Ju 52 volbracht in den tijd van 22 Juni tot 8 Augustus 2.336 vluchten en legde daarmede 444.000 K.M. af. Zij vervoerde 700.000 k.g. oorlogstuig naar- de vliegvelden aan het front, die ge deeltelijk nog onder het artillerievuur lagen en nog werden aangevallen door het vijandelijke luchtwapen. Bovendien werden 2.381 gewonden naar het achterland getransporteerd. Van de oorspronkelijke 15 vliegtuigen zijn thans nog 12 bruikbaar ..De Engelsche militaire voorbereidingen in het gebied van Malakka spreken voor zichzelf", aldus de woordvoerder der Ja- pansche regeering in de persconferentie voor de buitenlandsche correspondenten in verband met de recente uitlatingen van Eden. die hierop neerkwamen, dat Enge land geen aanvalsvoornemens had jegens Thailand. Eden, aldus de spreker, heeft echter ook tegelijkertijd verklaard, dat de meest ver schillende militaire voorbereidingen in het gebied van Malakka voltooid zijn. Men moet zich dus afvragen, waarom Engeland zoo sterke militaire voorbereidingen treft in dit gebied. Bovendien zijn berichten ont vangen omtrent omvangrijke concentra ties van Engelsche strijdkrachten langs de grens tegenover Thailand. In verband met een bezoek van den Brit- schen ambassadeur aan het Japansche ministerie van buitenlandsche zaken, zeide de woordvoerder verder, dat ook wanneer door Eden. resp. van Engelsche zijde de omsingelingsvoornemens jegens Japan wor den tegengesproken, toch in ieder geval de militaire voorbereidingen van Engeland op zichzelf genoeg zeggen. Van Japansche zijde moeten derhalve zulke Engelsche verklaringen als twijfelachtig beschouwd worden. Op de vraag of ook volgens de officieele Japansche opvatting een omsingeling van Japan aan den gang is, verklaarde de woordvoerder: ..wij zijn gedwongen dit vast te stellen." Het gaat hierbij, zoo verklaar de hij verder, om het tegen Japan gerich te front der A.B.C.D.-staten. Men moet. zoo zeide de woordvoerder, blijven afwachten of ook de Sovjetunie aan deze insluiting zal deelnemen. Ishii zeide nog. volgens een United Pressbericht, dat de Ver. Staten de blokkeeringsmaat- regelen strenger toepassen dan Engeland DE WEG LOOR BIRMA. Volgens Japansche berichten heeft de regeering van Tsjoengking besloten 15.000 man Chineesche soldaten naar Birma te sturen om den Birma-weg te beschermen, indien dit van Britsche zijde wordt goed gekeurd. Dit besluit zou genomen zijn op de 1 Augustus in Kweiyang gehouden con ferentie waaraan ook de minister van oor log. Ho Jing tsjin, heeft deelgenomen. Naar Reuter meldt, heeft het Australi sche ministerie van voorlichting officieel medegedeeld, dat Amerikaansche jachtes- kaders op luchtbases in Birma klaar staan om alle luchtaanvallen te verijdelen welke Japan van zijn nieuwe steunpunten in Indo-China uit op den weg door Birma zou willen ondernemen en welke den gere- gelden aanvoer van Amerikaansch oorlogs- materieel volkomen zouden kunnen afsnij den. Op de vraag van persvertegenwoordi gers te Tokio of het pact tusschen Enge land en de Sovjet-unie in strijd is met den geest van het neutraliteitsverdrag tus schen Japan en de Sovjet-unie, heeft de minister van buitenlandsche zaken, To- joda, geantwoord: „Welk een verdrag En geland of de Vereenigde Staten ook met de Sovjet-unie mogen sluiten, het zal de houding van de Sovjet-unie zijn, die Ja pan als onderteekenaar van het neutrali teitsverdrag belang inboezemt. Japan kan natuurlijk niet onverschillig zijn voor de politieke en militaire ontwikkeling in zijn nabijheid. Het sla#t de ontwikkeling dan ook met de grootste belangstelling gade." In een persgesprek van een D.N.B.-cor- respondent met den Japanschen minister van buitenlandsche zaken, Tojoda, heeft deze uiting gegeven aan zijn stellige over tuiging, dat Duitschland, Italië en Japan door een officieel verdrag vereenigd, nauw zouden blijven samenwerken om de moei lijkheden te boven te komen, die op hun gemeenschappelijken weg liggen. Op deze wijze zouden zij hun uiteindelijk doel be reiken. Wat Japan betreft, zoo kan geen omsingeling van welken aard ook. het er van afbrengen, zijn vasten koers recht door zee voort te zetten. In geen geval kan Japan onverschillig blijven voor de ontwikkeling van een omsingelingsfront dat de veiligheid van het Japansche rijk en Oost-Azië bedreigt. De steun verleening aan Tsjang Kai sjek door bepaalde mogendheden verandert ook niets aan de vastberadenheid van Japan, om het bewind van Tsjoengking op de knieën te dwingen. Naar in politieke kringen in Berlijn ver luidt, zal de Duitsche pers zich zeer binnen kort bezig houden met documenten, die van officieele zijde reeds aangekondigd zijn en onthullingen doen over de agressieve poli tiek van Roosevelt in Zuid-Amerika. In de Wilhelmstrasse noemt men dit materiaal, dat reeds ter beschikking van de Duitsche pers gesteld is, buitengewoon leerzaam en verhelderend. De kaart, die daarbij gepubli ceerd wordt, onthult, aldus verklaart men in officieuze kringen, op overduidelijke wijze het geheim der politiek van Roosevelt: een zuiver machtsegoïsme tegenover de Zuid- Amerikaansche landen. Zij bewijst zonne klaar de werkelijke plannen en bedoelingen van den president: De greep naar Zuid- Amerika en de onderwerping der Zuid-Ame- rikaansche staten. Reeds publiceert de geheele Berlijnsche pers uitvoerige feitelijke berichten over de st-eunpuntenpolitiek van Roosevelt in Zuid- Amerika. In hun commentaren geven de bladen uiting aan de meening, dat de vol komen en ongedeelde heerschappij over het Zuid-Amerikaansche vasteland het doel dezer politiek is. Zoo wordt opgemerkt: De Vereenigde Staten hebben steeds weer gepoogd door de grootste intimidatie, gemo tiveerd door zoogenaamde aanvalsbedoelln- gen van de spilmogendheden ten aanzien van Zuid-Amerika, door middel van econo- mischen druk en leeningsaanbiedingen de Zuid-Amerikaansche staten voor hun steun punten politiek ontvankelijk te maken. Na een jaar Amerikaanschen druk op de Ibero- Amerikaansche landen is op het vasteland van Zuid-Amerika de volgende situatie ont staan: Volledig succes trad aan den dag in de kleine centraal Amerikaansche landen. Daar worden vliegtuigbases, zoogenaamd in op dracht van de Amerikaansche luchtvaart maatschappij Pan American Airways, door Amerikaansche technici en met Ameri kaansch materiaal gebouwd en wel op Haiti en Nicaragua, Guatamala. Mexico heeft zich bereid verklaard zijn defensie op eigen kos ten uit te breiden en dit in geval van oorlog ter beschikking van de Vereenigde Staten te stellen. De drie republieken, Venezuela. Columbia en Ecuador hebben den Vereenig- den Staten verlof gegeven tot opmeting van hun kustwateren en eilanden door Amerl- kaansche officieren met het oog op den bouw van bases. Ook hier wordt de bouw verzorgd door Amerikaansche firma's. Het groote Brazilië was het voorwerp van bijzonderen druk, omdat de Ver. Staten den Atlantische» Oceaan tusschen Natal en Da kar (West-Afrika) willen beheerschen. In Peru heeft de Senaat een wetsontwerp over den bouw van een Amerikaansche werf en een torpedostation aangenomen, die in ge val van oorlog ter beschikking van de Ver eenigde Staten zal worden gesteld. Uruguay verborg zijn bereidwilligheid achter de for mule, dat zijn steunpunten ter beschikking van alle Amerikaansche landen zouden staan ter gemeenschappelijke verdediging van het continent. In Paraguay en Bolivia is het belang der Vereenigde Staten op den afstand van luchtbasis gericht. Bij de uitvoering van de plannen der Ver eenigde Staten spelen hun nauwe betrek kingen met de strijdkrachten van de Ibero- Amerikaansche landen een beslissende rol. Militaire missies der Vereenigde Staten be vinden zich in alle centraal Amerikaansche republieken. Het centrum hiervoor is Pa nama. In Venezuela bevindt zich een marine commissie der Vereenigde Staten om de Venezulaansche marine krachtens de over eenkomst van dit voorjaar advies te verlee- nen. Te Peru bevindt zich eveneens een ma rinecommissie. Bevelhebber van de Peru- aansche luchtmacht is een Amerikaansche officier. In Chili vertoeft een commissie van de luchtmacht onder leiding van een Ame rikaanschen kolonel. Over steunpunten in Columbia en Ecuador is in het bovenstaan de reeds gesproken. De bekroning van de totale steunpun- tenpolitlek vinden wij evenwel in een di plomatieke acte. Zoo heeft de Uruguayaan- sche regeering in Juni door haar gezan ten in alle landen van het Amerikaan sche werelddeel een ontwerp besluit over handigd, waarin wordt voorgesteld, dat de Amerikaansche landen een Amerikaan schen staat, die zich in oorlog bevindt met een niet-Amerikaansche mogendheid, niet als oorlogvoerend zullen beschouwen, al ging dit voorstel ook uit van Uruguay, toch is er geen twijfel aan, dat het door de Vereenigde Staten is geïnspireerd. (D.N.B.) Het persbureau Ofi publiceert het vol gende bericht: Generaal Dentz en 35 offi cieren van het Levantleger zijn door de Engelsche autoriteiten in Syrië geïnter neerd. De Engelsche autoriteiten verklaren dat zij eerst weer in vrijheid gesteld zullen worden, als alle gevangenen, die de Fran- schen hebben gemaakt,' in overeenstem ming met de bepalingen van den wapen stilstand van Saint Jean d'Arce, eveneens vrijgelaten zijn." Het Engelsche agentschap Reuter noemt dit een tegenmaatregel naar aanleiding van het niet-vrijlaten van officieren, die aan Britsche zijde hebben gevochten. Te Vichy heeft dit groote verontwaardi ging gewekt. (D.N.B.) EEN GEVLUCHTE NOOR IN HET NAUW VAN CALAIS. De bemanning van een Duitsch patrouil levaartuig heeft eenige dagen geleden een opzienbarende ontdekking gedaan. Toen het vaartuig in het Nauw van Calais kruis te, zag de commandant door zijn kijker plotseling een bootje. Niet weinig verbaasd waren de Duitsche mariniers, toen zij bij het naderbij komen in het nietige vaar tuigje een Engelschen sergeant in uni form herkenden, die de Duitsche soldaten vriendelijk toewuifde en hen met Heil Hit- Ier begroette. In vloeiend Duitsch verklaarde de gered de. dat hij geen Engelschman maar een Noorsch burger was en door het uitbreken van den oorlog in Engeland, waar hij sportleeraar geweest was, was verrast. Hij was toen voor den legerdienst opgeroepen en in korten tijd tot sergeant bevorderd. Wat ik inmiddels in Engeland beleefd heb. heeft mij het verblijfaldaar volko men vergald, zoo meldde de gevluchte Noor. Terwijl de bezittende klassen niet genoeg krijgen van de braspartijen, lijdt de arme bevolking bitteren nood. De wei nige levensmiddelen die er nog zijn. zijn voor den kleinen man onbereikbaar. De laatste weken is de sombere stemming in de groote steden, vooral in Londen, voort durend toegenomen. Reeds sinds lang had ik het voornemen te vluchten. Na een licht rubber bootje gekocht te hebben, voerde ik mijn besluit uit. Ik reed eerst met den trein naar Folkestone. Daar hier echter geen gelegenheid bestond, mijn boot on gemerkt in het water neer te laten, wan delde ik naar Hythe, een badplaatsje aan de Engelsche Zuid-Oostkust, vanwaar ik door de mijnversperring wist te komen en bij het ochtendkrieken in het open vaar water geraakte. 18 uren ben ik in het Ka naal onderweg geweest. Mijn boot is vol water geloopen, maar nu is mijn vlucht gelukt en ben ik blij eindelijk het onzalige Engeland den rug te hebben kunnen toe- keeren (D.N.B.) Dit Nummer bevat DRIE Bladen Binnenland De aardappelendistributie; voorloopige bon voor I1/- K.G. (Binnenland, 3e Blad). Credietgeving voor hotel- en pensionbe- drijven. (2e Blad). Buitenland Nieuwe Duitsche overwinning in de Oe kraïne. (Ie Blad). Roosevelt's agressie tegen Zuid-Amerika. (Ie Blad). Men zie voor vervolg pag. 2 van het Eerste Blad. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 1 VAN HET DERDE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1