V Uit de Oekraïne MAANDAG 4 AUGUSTUS 1941 No. 24955 r Duitschland strijdt voor Europa Groote vernietigingsslag ten Zuiden van Kief Duitsch Weermachtsbericht Verduisteren; 82ste Jaargang Verschrikkelijke toestanden J 21.28 uur 6.05 uur Beroemde namen VRIJWIL N EGIÖEN D Engeland beschouwt Finland als een vijandig land Ervaringen van een S.S.-man LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J W Hennj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: B WMeükhorst. Lelden Pl.verv K Been Lelden. PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels - Verplicht oewijs'iummer 5 ets - Incassokosten volgens postrecht „Kleihe Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend t>U vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets - Voor toezending van brleveD wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUn: per 3 maanden ƒ2.47 per weekƒ0.19 Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte Zaterdag be kend: In de Oekrajina zijn snelle Duit sche formaties diep doorgestooten in de terugtochtsbewegingen van den vijand. In het gebied op 250 K.M. ten Zuiden van Kief is een verdere, groo te vernietigingsslag aan den gang. De ten Oosten van Smolensk inge sloten Sovjetdivisies zijn nog meer in elkaar gedrukt. Gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht met goed effect ravitailleeringsbedrljven en militaire installaties in Moskou, benevens be langrijke spoorwegknooppunten aan de boven-Wolga en in het Zuiden van de Oekrajina gebombardeerd. In den strijd tegen Groot-Brittan - nië heeft het luchtwapen in den af geloopen nacht voor de Schotsche Oostkust, twee koopvaarders, o.m. een tankschip, met in totaal 16.000 b.r.t tot zinken gebracht en een vracht schip alsmede een patrouilleboot be schadigd. Andere doeltreffende lucht aanvallen waren gericht op haven installaties aan de Oostkust van Schotland en in Zuidwest Engeland, alsmede op een vliegveld, Vliegtui gen, die overdag voor gewapende verkenning opgestegen waren, heb ben ten Oosten van de Faröer een groot koopvaardijschip zwaar getrof fen en voltreffers met bommen ge plaatst op een barakkenkamp bij Holy Island. Een patrouilleboot heeft een Britsch gevechtsvliegtuig neer geschoten. De vijand is overdag noch des nachts het rijksgebied binnengevlo gen. En Zondag: Bij de vernietiging van vijande lijke formaties ten Westen van het Peipusmeer zijn 10.000 man gevan gengenomen en talrijke gevechtswa gens, stukken geschut en ander oor logstuig buitgemaakt. Aan de andere deelen van het Oostelijk front ver- loopen de operaties met succes. Sterke formaties gevechtsvliegtuigen bombardeerden in den afgeloopen nacht met goede uitwerking militai re inrichtingen te Moskou. In den strijd tegen de Britsche ra- vitailleeringsscheepvaart heeft het luchtwapen gisteren en vannacht groote successen behaald. Het ver nietigde voor de Britsche Oostkust zes koopvaardijschepen, deel uitma kende van krachtig beschermde kon vooien, waaronder twee tankbooten, met te zamen 40.000 b.r.t., en heeft een groot vrachtschip zwaar bescha digd. Bij de Faröer-eilanden werd een koopvaardijschip met bommen bestookt, waardoor het in brand ge raakte. Succesvolle aanvallen van Duitsche gevechtsvliegtuigen waren vannacht gericht op verschillende vliegvelden van het Britsche eiland. Voor de Nederlandsche kust scho ten twee booten, ter bescherming Van de havens, elk een Britsch ge vechtsvliegtuig omlaag. De Britsche vlootbasis Alexandrië werd in den nacht van 1 op 2 Augus tus door Duitsche gevechtsvliegtui gen gebombardeerd. Britsche gevechtsvliegtuigen lieten vannacht op eenige plaatsen van Noordwest en Noord-Duitschland een gering aantal brisant- en brandbom men vallen. Zwakke strijdkrachten drongen door tot Berlijn. Als gevolg van het optreden van het luchtdoel geschut konden slechts enkele vlieg tuigen de stad zelf bereiken. Onder de burgerbevolking ontstonden eeni ge verliezen. Drie Britsche gevechts vliegtuigen werden neergeschoten. divisie bestaan. Ook verscheiden legers tel len na de bloedige verliepen van de laatste dagen nog maar een of twee divisies meer. Te Moskou wordt gepoogd de divisies door een andere opstelling te completeeren. Be wapening en uitrusting der bolsjewiki zijn grootendeels door de Duitsche luchtmacht in de magazijnen vernietigd. Het gebrek aan munitie en benzine is catastrophaal. Ge poogd wordt door strenge rantsoeneering het nijpend gebrek te ondervangen, doch het is onmogelijk ook slechts eenigermate voldoen de hoeveelheden benzine en munitie aan te voeren, daar de Duitsche luchtmacht de be langrijkste toevoerwegen en omvangrijke opslagplaatsen heeft verwoest. De levens middelenvoorziening van den troep is vol strekt ontoereikend. De transportmoeilijkhe den zijn ongeloofelijke mate toegenomen. Ook de aanvulling met reservetroepen is ge heel en al bezweken. Van een regelmatige Opleiding, zoo eindigde de generaal, kan vol strekt niet meer gesproken worden, daar er niet alleen gebrek bosraat aan instructie personeel, maar ook aan uniformen, wapens en ander tuig. De strijdkracht, ook in de verte, van de bolsjewistische formaties is aanzienlijk tekort geschoten. (D.NJB.0 Ter aanvulling verneemt het D.N.B. nog van militaire zijde: De thans afgesloten week vertoont bijna hetzelfde beeld als de vorige, slechts met dit verschil, dat ook in deze week de ge- vechtsgebieden opnieuw verder naar het Oosten zijn geschoven. In den Zuidelijken sector zijn de Duit sche en verbonden troepen na een hevige worsteling ten Zuiden van Kief in den loop van deze week overgegaan tot de ach tervolging van den terugtrekkenden vij and, welke achtervolging door een ingetre den verbetering in de weersgesteldheid be gunstigd wordt. De thans reeds twee weken durende slag bij Smolensk is zijn succesvol einde dichter genaderd. Ook in de afgeloopen week heb ben de Sovjets tevergeefs getracht hun in gesloten armeeën te ontzetten. De in het kader van dezen geweldigen vernietigings slag ingesloten Sovjetformaties zijn in den loop van deze week voor het grootste deel in de pan gehakt. De hardnekkige pogin gen der Sovjetleiding om den opmarsch der Duitsche troepen in het gebied ten Westen van Moskou tot staan te brengen heeft geleid tot dezen grooten vernieti gingsslag, met als resultaat dat waarschijn lijk binnenkort de weg naar Moskou aan de Duitsche troepen moet worden prijs gegeven. In den Noordelijken sector zijn de Sov jetformaties aldaar, die zich ten Westen van het Peipusmeer hadden genesteld, eveneens ingesloten en vernietigd, terwijl de overblijfselen in Noordelijke richting naar de kust terugtrekken. In den sector rondom Petersburg hebben de operaties ook in de afgeloopen week, ondanks het scherpste verzet van de Sovjets, dat ver wacht werd, voortgang gevonden. Hierbij was bijzonder opmerkelijk de energieke aanval van de Finnen ten Noorden en N.- Oostwaarts van het Ladogameer, waardoor de Finsche strijdkrachtep aldaar reeds ver over de oude Finsch-Russische grens naar het Zuid-Oosten konden oprukken. De Duitsche luchtmacht heeft in de af geloopen week haar vernietigenden strijd tegen de Sovjetvliegers opnieuw met suc ces voortgezet en bovendien de operaties van. het leger door vernietigende aanval len op kazematstellingen, colonnes en transportwegen aan en achter het Sovjet front ondersteund, waarbij de Sovjets zware verliezen aan menschen en mate rieel leden. Het bewapenings- en verKeerscentrum Moskou werd bijna iederen nacht door de Duitsche luchtmacht aangevallen, zoodat militaire en verkeerslnstallaties, alsmede de bewapenings- en ravltailleeringsbedrij- ven schade opliepen. Bovendien werden nog andere belang rijke spoorwegknooppunten achter het Sov jetfront mét bommen bestookt. De Britsche propaganda achtte het nut tig aanduidingen te geven volgens welke het in het Oosten reeds tot een stelling oorlog was gekomen. De Duitsche leiding begrijpt (fezen wensch der Britten om den oorlog te verlengen zeer goed. Zij beschikt echter over voldoen de krachten en middelen om ook in het Oosten de beslissing af te dwingen. Deze beslissing is de voorwaarde voor den laat- sten aanval op Engeland zelf, dat met ge latenheid aanziet hoe zijn bolsjewistische vrienden verbloeden en klaarblijkelijk aan een daadkrachtige hulp aan de Sovjet- Unie in het geheel niet denkt. BOLSJEWISTISCHE GENERAAL GEVANGENGENOMEN. Duitsche troepen hebben aan het Oostelijk front den bevelvoerenden generaal van een bolsjewistisch legercorps gevangengenomen. Deze generaal bevestigde, dat de bolsjewiki vooral de laatste dagen buitengewoon zware verliezen aan menschen en materiaal heb ben geleden. De regimenten zijn over het al gemeen nog slechts 250 tot ten hoogste 300 man sterk. Bij talrijke corpsen zijn er in het geheel geen pantserformaties meer. Er zijn Sovjetlegercorpsen, die nog slechts uit een van hedenavond tot morgenochtend De maan komt hedenavond op te 19.12 uur en gaat vannacht te 4.09 nnr onder. Een vreeselijke ontdekking is dezer dagen gedaan door een Duitsche verkenningstroep in een bolsjewistisch kindertehuis in een op een kasteel gelijkend gebouw, gelegen in een park in de nabijheid van een sovjetdorp. In een door het D.N.B. hierover ontvangen ver slag wordt verhaald: In heit hoofdgebouw bevonden zich onge veer 200 kinderen in den leeftijd van een tot vier jaar, die naar het schijnt reeds ver scheidene dagen zonder voedsel of verzor ging in de volkomen vervuilde kamers ver bleven. Naakt, of slechts met een hemdje gekleed, liepen zij voor een deel in het park rond, honger lijdend en koud drukten zij zich tegen de Duitsche soldaten aan. Hun voeten waren voor het grootste deel gewond door glassplinters. Sovjetartillerie had de ruiten van het gebouw vernield en de gehee- le omgeving onder vuur genomen. Vele kin deren waren gewond. Een kind van ongeveer twee jaar liep rond met eeen zwaar bloeden de hoofdwond, huilend en snikkend. De vreeselijkste aanblik echter was voor de Duitschers het aanschouwen van de slaapzalen. Op volkomen vervuilde, primi tieve vloeren lagen bedden waren er in het geheel niet doode kinderen, zwaarge wonde, uitgehongerde, vervuilde kleine stumperds. Hullen, schreeuwen en jamme ren klonk door de zalen. Tusschen de kleine lijkjes speelden andere kinderen, vroolijk en zorgeloos. Zij begrepen niet in wat voor ont zettende omgeving zij vertoefden. Meedoo- genloos en alleen bedacht op eigen veilig heid, was het geheele verplegende personeel gevlucht en had de kleine in zijn zorg aanbe volen kinderen weerloos uitgeleverd aan de verschrikkingen van den oorlog. Ofschoon ieder oogenblik vuurovervallen van de Sovjets verwacht konden worden, be- Brest-Litowsk, Lemberg, Minsk, Smo lensk. Beroemde namen! Namen, die de gehééle wereld kent, want daar was het o.a., dat de Duitsche legers den vijand de slagen toebrachten, die tot de totale ver nietiging van het sovjet-systeem zullen leiden. Namen in het boek der beschavingsge schiedenis. Voorloopers "van nieuwe namen en groo te overwinningen, waarbij ook Nederlan ders betrokken zullen zijn, wanthet legioen marcheert! Dappere Nederlandsche mannen hebben zich gemeld en strijden reeds mee. Ook het legioen is gereed en als straks weer be langrijke successen worden behaald, dan zullen daarbij nieuwe Nederlandsche strij ders hun krachten hebben ingezet, samen met hun kameraden van de Duitsche Weermacht en de andere legioenen en nieuwe beroemde namen zullen aan de be staande reeks worden toegevoegd. Onze geschiedenis kent vele beroemde namen en schitterende wapenfeiten. Onze geschiedenis zal zekerlijk de hel dendaden vermelden van Nederlandsche mannen, die thans de eer van ons land hooghouden in den strijd tegen het bols jewisme. Nederlanders, deze strijd moét gewonnen worden. Meldt u dus aan bij het Vrijwilligerslegioen Nederland, Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage, sloot de leider van den verkerviingstroep hulp te bieden, voor zoover dat in zijn ver mogen lag. Uit de naast bijzijnde nederzet ting werden eenige vrouwen gedwongen de kinderen te verzorgen en te voeden. Als halt verhongerde kleine wolven vielen de kinde ren aan op de beschuiten, die de Duitsche soldaten het eerst brachten. Den volgenden avond vond een andere verkenningstroep het bolsjewistische kinder tehuis in lichterlaaie staan. Bolsjewistische kozakkenhorden, wastrvan een deel nog aan Duitsche machinegeweren ten offer viel. hadden het kindertehuis met .de kleine be woners in brand gestoken, evenals hetpaablj- liggende dorp. Aangenomen moet worden, dat daarbij ook alle nog levende kinderen om het leven zijn gekomen. Het Britsche ministerie van handel en het ministerie voor de blokkade hebben, volgens Reuter, medegedeeld, dat Finland beschouwd moet worden als een door den vijand bezet souverein gebied. De bepalingen inzake de handelsbetrek kingen met den vijand en de economische oorlogvoering worden derhalve ook op Finland van toepassing verklaard. Van Zaterdag af geldt Finland in het kader der blokkademaatregelen als een vijandig land. (D.N.B.) Omtrent het verbreken der Engelsch— Finsche diplomatieke betrekkingen schrijft de Deutsche Diplomatisch-Politische Kor- respondenz, dat Engeland voor de tweede maal, door zijn vriendschap voor Finland op huichelachtige wijze te betuigen, ge tracht heeft juist met behulp van derge lijke betuigingen den „vriend" op de ge meenste wijze te verraden. Reeds in het eerste conflict tusschen Finland en de sov jetunie is deze Britsche karaktertrek op bijzonder cynische wijze naar voren geko men. Zijn toenmalige vriendschapsbetui gingen hadden slechts ten doel een oor logsuitbreiding in het Noorden te verkrij gen, teneinde in het bezit te kunnen komen van de Scandinavische ertsvelden. Het heeft toen zelfs op het laatste oogenblik de mogelijkheid van een vergelijk tusschen de sovjets en Finland getracht te doen mis lukken, steeds nog in de hoop via dit con flict zijn plan, in Scandinavië vasten voet te vatten, te kunnen verwezenlijken. Ook nu weer, bij het uitbreken van het tegen woordige conflict tusschen Finland en de sovjetunie, is Engeland met schoone frasen niet zuinig geweest. De Diplo wijst in dit verband op de verklaring van Londen, dat men daar geen aanleiding ziet tot ophef fing van de wederzijdsche diplomatieke be trekkingen, ondanks de huidige strijdge meenschap van Finland met Duitschland in den oorlog tegen de met Engeland verbon den sovjetunie. De ware achtergrond voor dit „edelmoedige" standpunt is, aldus de Diplo, niet anders geweest dan wat de Daily Herald heeft onthuld: het Britsche gezantschap in. Helsinki zoolang mogelijk open te laten als uitstekende luisterpost en als een schitterende bron van inlichtingen. Voor de tweede maal heeft Engeland dus den vriend op de gemeenste wijze willen verraden, in bondgenootschap met dezelfde mogendheid, waarvan twee jaar geleden de Finsche „democratie" door hetzelfde En geland „gered" moest worden. Onder de camouflage van vriendschap heeft Enge land dus een positie trachten open te hou den, die den bolsjewistischen doodsvijand alle nuttige militaire bronnen van informa tie ter beschikking had te stellen. Lang voor van het afbreken der wederzijdsche betrekkingen sprake kon zijn, was reeds een Britsch vliegtuigmoederschip voor de bombardeering van Finsch gebied en ter Van den S.S.-man dr. R. Lagrou van de S.S. Kriegsberichterkompanie, ontving het A.NP. een ooggetuige verslag van den strijd in het Oosten. Het volgende is eraan ontleend Van den strijd tegen de Sovjet-*unie had den wij gedurende een ganschen dag alleen de ontvangst beleefd, die de Oekrainers ons hadden bereid. Enkelen pruilden: bestaat dit land dan alleen uit vluchtende bolsje wisten, dat afschuwelijk stof, dat wij den geheelen dag eten, stukgeschoten tanks enspandoeken? Pas later zouden zij ervaren, in welke mate zij ongelijk hadden. De bolsjewisten vechten hardnekkig en met alle middelen, al is dit niet met de onze. Uit de vreugde, waarmee de Oekrai ners ons ontvangen, kan men reeds eenigs- zins de hitte, waarmee de strijd was ge voerd en de gewelddadigheid van het bol sjewistische schrikbewind opmaken, Lemberg is gevallen. Nu velen beweerd hadden, dat de bolsjewisten, die in de om streken van deze stad een geweldige troe penmacht hadden samengetrokken, haar de taak zouden hebben toegewezen om Oekraine te behouden, was het inderdaad treffend te zien hoe ongaarne de vijand dit centrum ontruimd had. Hij liet Lemberg niet achter zonder zijn nationalen en so cialen haat op verscheidene honderden Oekrainers, mannen en vrouwen, en Duit schers te botvieren. Zij werden op afschu welijke wijze afgemaakt; met Aziatische wreedheid verminkt, waarna de verminkte lijken ten deele ip putten werden gewor pen. Overal werd jacht gemaakt op de vijfde colonne en vergreep men zich aan verdachten. Wij begrepen langzamerhand de begroe ting van de Oekrainers. De bevolking komt reeds, na die enkele dagen wederzijdsche beschieting, haar have opzoeken. Velen vinden een nog rookenden puinhoop, in het rond verspreid huisraad, of een door de I bolsjewisten geplunderde woning. Zij Juicht ons toe, niet uitbundig, doch zeer innig. Kinderen en vrouwen heffen den arm en brengen, nog onhandig, den Duitschen groet. De mannen ontblooten het hoofd en blijven uren lang met de pet in de hand staan, bij het voorbijrazen van onze colon nes. In ons begroeten zij werkelijk hun toe komst, hun nieuwe leven. De hoofdstraat van de eerste stad is met een. breed doek overspannen, waarop de woorden: Heil Hit- Ier. Duitsche en Oekrainsche wimpels waaien over onze wagens. In een volgende stad hetzelfde: „Heil Hitier, Heli Führer d. Ukr. nationalisten". Vraagt men een man of hij Pool is. dan schudt hij het hoofd, of hij Rus is, dan wordt de ontkennning hard nekkig, of hij communist is, dan breekt het stotterend wegens het geweld, los: „nee, nee Oekraïner". Bij dat volk is het begrip communisme-bolsjewisme onafscheidelijk met dat van Rus zelf verbonden. Het lijkt een verworden, doch in zijn diepsten grond gezond-gebleven volk te zijn. Wellicht be roert het vraagstuk van een staatsburger schap het niet in de eerste plaats, doch het lijkt gebukt te gaan onder de bitterheid van het gewelddadig afbreken van een tra ditie. Als geslagen honden komen zij uit de bosschen en eindelooze velden te voor schijn, v/aar zij zich tegen de laatste wraak van de bolsjewieken verborgen hadden ge houden. Voor de beschieting als zoodanig bleken zij weinig vrees te koesteren, want zij bewegen zich onbevangen tusschen de troepen, ook waar ons schroot over hun hoofden heenfluit en de ontploffingen van vijandelijk geschut naast hen, in veld of dorp, den grond openscheuren. Geregeld komen ons, wanneer gevochten is, Oekrainers in Sovjetuniform tegemoet. Zij hebben ergens hun geweer, muts en meestal hun vest laten liggen. Zij melden zich ergens aan. Met open gelaat kijken zij ons aan, goedmoedig en dom. Zij vinden het vanzelfsprekend, dat zij de bolsjewisti sche legers ontvlucht zijn en zich thans on gestoord tusschen de onze bewegen. Wij trouwens ook. Wij laten ze loopen. De Sovjets weten het ook. Tijdens posi tie kiezen van „pak", „flak" en licht infan- teriegeschut voor het afslaan van een pant- seraanval hooren wij plotseling, in onmid dellijke nabijheid, een pistoolschot los branden. Wij er op af. Er spiedt een Rus sisch burger. Hij doet verbaasd en roept aanhoudend „Oekrainer". Hij wordt terdege gefouilleerd en als blijkt, dat hij gewapend is, wordt hij natuurlijk onmiddellijk ter plaatse neerge schoten. Zijn vrouw, die zich eveneens in de nabijheid blijkt te hebben opgehouden, komt heel eenvoudig, ietwat voorovergebo gen naar het lijk toe gaat naast het hoofd neerzitten en weent maar; Jonge meisjes brengen ons* bloemen, of werpen ze in het voorbijsnorren in onze wagens. Wat kunnen wij nu met bloemen aanvangen. Elke nagel of haak, elke plaats in iederen wagen heeft zijn eigen functie. En heb je onze mannen al eens bekeken? Dat stof van die akelige Russische wegen zet zich een vinger dik op ons vast. Onze laarzen, helmen, kleeren zien alle even bleek grijs en ons gelaat, waarop het stof zich met zweet heeft gemengd en onze baarden, waarin het als gemetseld is, zijn met een glimmende cementlaag bedekt. De Oekrainers brengen ons melk, maar niet uit berekenende vriendelijkheid. In belangrijke plaatsen loopen de Oekrainsche nationalisten met een blauw gelen armband rond en stellen zich#geheel ter beschikking van ons leger, meestal zon der daarvoor eenige vergoeding te willen aannemen. Zij brengen hun eersten, alhoewel ge- ringen cijns voor hun bevrijding. Velen be graven gesneuvelden. Anderen treden in onze vervoerdiensten en w.orden met hun kleine vlugge paardjes en lange, lage wa gens in de kolonnen van de weermacht in geschakeld. Een hoog officier verhaalt het volgende, dat hij van een vliegerofficier heeft ver nomen: Een Duitsch vliegtuig was getrof fen, doch kon nog behoorlijk landen. De bemanning was ongedeerd gebleven. En kele honderden meters verder lagen rond om de communisten. Uit een huis wenkte men de vliegers. Zij werden bij de Oekrai ners verstopt en bleven er tot onze troe pen de streek van §pvjets gezuiverd hadden. De verschrikkingen van dezen oorlog, waarbij ook zij have en goed voor zoo ver het nog van hen was verloren heb ben zien gaan, verkiezen zij boven de bol sjewistische slavernij. Uit alles moeten wij opmaken, dat zij er ditmaal het uiterste op willen zetten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1