De achtervolging der
sovjet-troepen
No. 24945
82ste Jaargang
WOENSDAG 23 JULI 1941
Duitschland strijdt voor
Europa
Duitsch
weermachtsbericht
Geen eensgezinde
leiding meer bij
het Sovjetleger
Slagen voor de sovjets
Gelukwensch van den
Rijksmaarschalk aan den
Rijkscommissaris
Het bombardement van
Moskou
Waar wacht U op?
Weest zuinig met gas en
electriciteit.
Berlijn over het succes
van de Duitsche V-actie
Finnen behalen successen
Boliviaansche zaakgelastigde
moet Duitschland verlaten
Verduisteren:
21.47 uur
5.47 uur
Een Amerikaansche
leening aan Engeland
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur; J. W. Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv.: K. Been. Lelden.
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentscnappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bU vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Het opperbevel van de Duit-
sche weermacht maakte giste
ren bekend:
De doorbraakoperaties van
de Duitsche weermacht en haar
bondgenooten hebben het ver-
dedigingsfront van de Sovjets
in onsamenhangende groepen
gesplitst. Ondanks taai plaat
selijk verzet en hardnekkig on
dernomen tegenaanvallen valt
er geen eensgezinde leiding
van den vijand te onderschéi-
den. Aan het geheele Ooste
lijke front worden de operaties
gestadig voortgezet. De krijgs
verrichtingen zijn hier gericht
op verstrooiing en vernietiging
van de afzonderlijke gevechts
groepen der Sovjetweermacht.
Als vergelding voor de bols
jewistische luchtaanvallen op
de open havensteden der bond
genooten, Boekarest en Helsin
ki, heeft het luchtwapen van
nacht voor het eerst Moskou
aangevallen. Sterke formaties
gevechtsvliegtuigen bombar
deerden bij goed uitzicht zon
der ophouden militaire inrich
tingen van het bolsjewistische
verkeers- en bewapeningscen
trum.
In de buurt van het Krem
lin en van de bocht van de
Moskwa verwekten bomtreffers
talrijke branden. Gebouwen van
hooge dienstinstanties en over
heden der Sovjets alsmede ra-
Yitailleeringsbedrijven der stad
werden verwoest of zwaar ge
troffen.
In het zeegebied om Enge
land plaatsten gevechtsvliegtui
gen voltreffers op twee groote
vrachtschepen. Andere ge
vechtsvliegtuigen bombardeer
den in den afgeloopen nacht
havenwerken in het Zuidoosten
van het eiland.
Aan het Suezkanaal bestook
ten Duitsche gevechtsvliegtui
gen in den nacht van 21 op 22
Juli militaire werken met bom
men van allerlei kaliber. Jagers
schoten bij pogingen van den
vijand om overdag de kust van
het Kanaal aan te vallen, zes
Britsche vliegtuigen neer. Brit-
sche gevechtsvliegtuigen lieten
vannacht op verschillende
plaatsen in Zuid-West-Duitsch
land brisant- en brandbommen
vallen. Onder de burgerbevol
king ontstonden eenige verlie
zen aan dooden en gewonden.
Overwegend werden woonhui
zen verwoest of beschadigd.
Luchtdoelartillerie schoot een
der aanvallende Britsche ge
vechtsvliegtuigen omlaag.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben naar
het D.N.B. verneemt, Maandag Sovjet-
munitieopslagplaatsen succesrijk met bom
men bestookt. Gepaard gaande met hevige
ontploffingen, die door de Duitsche vlie
gers duidelijk werden bemerkt, vlogen ont
zaglijke hoeveelheden munitie in de lucht
Getroffen benzine-opslagplaatsen ontplof
ten, waardoor reusachtige rookzuilen ont
stonden. die weldra den hemel boven het
aanvalsgebied verduisterden.
De Duitsche luchtmacht heeft, behalve
voor den oorlog belangrijke doelen in Mos
kou, in den nacht van 21 op 22 Juli met
sterke formaties terugwijkende Sovjetco
lonnes, spoorwegen, stations en concentra
ties van pantserwagens aan het geheele
Gisteravond heeft de Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied,
rijksminister Seyss-Inquart het onder
staande gelukwenschtelegram ontvan
gen van rijksmaarschalk Goering:
Op dezen dag wenschen mijn vrouw
en ik u, geachten minister Seyss
Inquart, van harte geluk.
Heil Hitler
Uw Goering
Rijksmaarschalk van het
Groot Duitsche Rijk.
Oostelijke front aangevallen. Talrijke pant
serwagens en voertuigen van allerlei soort
werden vernield. Transporttreinen werden
door volle treffers vernietigd en tot ont
sporing gebracht. De spoorlijnen in het ge
bied ten Zuiden van Tsjerkassi en ten Zui
den van Krementsjung zijn voor het spoor
wegverkeer onbruikbaar gemaakt. Boven
dien werden verscheidene rijdende treinen
op de spoorlijn St. PetersburgMoskou tot
ontsporing gebracht.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben ook
op 21 Juli ten Oosten van Smolensk in op
eenvolgende golven de terugstroomende
Sovjet-colonnes met sterk bombardement
aangevallen. De bolsjewisten leden bij de
zen aanval groote, bloedige verliezen.
De bolsjewistische luchtstrijdkrachten
hebben ook van 20 tot 21 Juli aanzienlijke
verliezen aan vliegtuigen ep manschappen
geleden.
Tijdens luchtgevechten werden door Duit
sche jagers 71 Sovjet-vliegtuigen neerge
schoten. Bovendien werden 39 vliegtuigen
der Sovjets met stelligheid op den grond
vernield. Het totale verlies der Sovjets be
draagt dus in 24 uur 110 vliegtuigen.
In een luchtgevecht in den sector van
den beneden Dnjester is Zaterdag de sov
jet-vlieger Wassily Gawrilowltsj Smijef
neergeschoten en gevangen genomen. Uit
zijn verhoor bleek, dat in de escadrille,
waartoe hij behoorde, ook een vrouwelijke
piloot meevloog. Deze escadrille, zoo ver
telde de gevangene, stond voortdurend on
der bewaking van een politieken commis
saris. Voor den start deelde deze commis
saris wodka en andere geestrijke dranken
uit, doch stapte vervolgens niet in een van
de gereedstaande bommenwerpers, maar
bleef op den beganen grond. Verscheiden
vliegers van deze escadrilles waren volgens
zeggen van genoemden gevangene niet in
staat hun eigen naam te schrijven, noch
kaarten te lezen.
Tijdens den snellen opmarsch in het ge
bied van den Dnjestr maakten Duitsche
pantsertroepen op 20 Juli 10.000 gevange
nen, en vernietigden 220 Sovjet-tanks als
mede 20 kanonnen. Duitsche tanks vernie
tigden denzelfden dag tijdens hevige ge
vechten in het gebied van Porsow 98 Sov
jettanks, onder zeer geringe eigen verlie
zen. In de buurt van Witebsk hadden 20
Juli hevige gevechten plaats tusschen
Duitsche en Sovjet tanks. Alle aanvallen
der Sovjets werden gekeerd, onder zware
verliezen voor den vijand. Van 130 aanval
lende Sovjets tanks werden 73 tanks ver
nietigd.
Op verschillende plaatsen van het Ooste
lijke front gelukt het den Duitschen troe
pen de laatste dagen vrij groote bolsjewis
tische eenheden te omsingelen. De Sovjets
probeerden op sommige plekken tevergeefs
door den ring heen te breken, teneinde
naar het Oosten te kunnen terugtrekken.
Op 20 en 21 Juii werd het verzet dat de
Sovjet-soldaten onder dreigementen van de
politieke commissarissen boden, verder ge
broken. De bloedige verliezen van de Sov
jets zijn aanzienlijk.
Een lijken- en een brandlucht hangt,
naar aan het D.N.B. wordt gemeld, over
de wegen, waarop de Duitsche troepenco
lonnes op 21 Juli in het gebied van Smo
lensk verder naar het Oosten oprukken.
Met groote kracht is hier de Duitsche
opmarsch in de afgeloopen dagen voort
gezet. Dit heeft den bolsjewisten de zwaar
ste verliezen toegebracht. Het land draagt
overal de sporen van den strijd. Vernietig
de luchtdoel- en artilleriebatterijen liggen
op de velden, bergen patronen en hand
granaten, uitgebrande auto's en pantser
wagens omzoomen de wegen. De loopen der
kanonnen steken verscholen uit het dichte
struikgewas. Tallooze graven getuigen van
de zware verliezen der sovjets; doch nog
duizenden lijken liggen op de omwoelde
slagvelden en worden door de nakomende
Duitsche soldaten in massagraven gelegd.
Een ten Noordoosten van Smolensk inge
sloten bolsjewistisch regiment, dat tijdens
de herhaalde pogingen om door te breken,
totaal in de pan werd gehakt, bestond
slechts voor tweederde uit geregelde sovjet
troepen. De rest bestond uit vrouwen in
sovjet uniformen. Uit de acties van het
regiment en de op de vrouwen gevonden
identiteitspapieren bleek, dat op 18 Juli
een transport vrouwen ter sterkte van een
bataljon als aanvulling van dit regiment
was aangekomen.
HET VERSLAG VAN EEN OOGGETUIGE.
Het D.N.B. heeft over den eersten groo-
ten aanval van de Duitsche luchtmacht op
Moskou het volgende ooggetuigeverslag
ontvangen:
Van de schemering tot aan middernacht
vlogen Duitsche gevechtsvliegtuigen naar
Moskou en bombardeerden de regeerings-
en bestuurswijk met brand- en brisant
bommen van zwaar kaliber. Ondanks het
feit, dat de bolsjewisten een geweldig af-
weervuur onderhielden, was omstreeks
middernacht alles rondom het Kreml een
zee van vlammen. Op het vliegveld in het
Oosten heerschte dezer dagen een heele
drukte. Deze slag -r- dat wisten allen, die
er bij mochten zijn moest zoo zwaar zijn,
dat den bolsjewistischen machthebbers
eens en vcor altijd de wensch naar een
herhaling zou vergaan. De ondergaande
zon werpt haar laatste stralen over het
vliegveld, als wij starten voor Moskou.
Brandende dorpen, het vuren der zware
artillerie, de lichtspoormunitie der mitrail
leurs toonen ons, dat daar beneden bij onze
kameraden van het leger ook in dezen
nacht de strijd niet gestaakt wordt. De
frontlinie, welke wij bij het begin van on
zen tocht op onze kaarten hebben aange
geven, is op enkele plaatsen al niet juist
meer. Onze troepen zijn al weer dieper het
vijandelijke land binnengedrongen. Doch
dan laten wij de frontlinie met haar bran
den achter ons en voor ons ligt een groote
uitgestrektheid. Op den grond is alles
kalm. Slechts zelden flikkert het licht van
een schijnwerper op en begint het afweer
geschut te vuren. Nog zijn wij te ver van
Moskou verwijderd om ons nauwkeuriger
te orlenteeren, doch iedere minuut brengt
ons nader tot ons doel. De Sovjet luchtaf
weer werd steeds intenser. Reeds grijpen
dertig, veertig, vijftig vangarmen in de
lucht, flitsen wild en gejaagd door elkaar
heen en zoeken en zoeken
Hoe meer wij naderen, des te duidelijker
blijkt het dat de kameraden voor ons
geen half werk hebben verricht. En toch
is dit alles slechts een begin. Eerst moeten
wij ons doel dicht zien te naderen. Het
wordt ons door den vijand werkelijk niet
gemakkelijk gemaakt. Hier hebben zij alle
afweerkracht geconcentreerd, welke ,hans
een waren regen van vuur naar de naderen
de Duitsche vliegtuigen zendt. Luchtdoel
granaten van alle kaliber leggen hun lich
tenden weg langs den nachtelijken hemel
af en honderden schijnwerpers doorboren
de duisternis. Thans zijn wij vlak boven
het doel. Onder ons ligt een ware hel. Ge
heele installaties staan in lichter laaie en
een dikke ondoordringbare rook trekt lang
zaam en traag over de ruine, welke door de
Duitsche bommen zijn veroorzaakt.
Wij zijn boven Londen en Liverpool, bo
ven Glasgow en Belfast, boven Huil en
Birmingham geweest. En wij hebben bo
vendien nog vele andere steden van het
Britsche eiland zien branden. Doch zelden
hebben wij in dezen oorlog branden van
een grooteren omvang en met een vernie
tigender indruk gezien. Daar beneden,
waar de verleide volksmassa's in de kelders
zitten, moet de hel zijn losgebroken. Ont
ploffing na ontploffing is waar te nemen.
Nieuwe branden ontstaan, oude branden
vinden steeds opnieuw voedsel en nog
steeds is het einde niet te zien. Voortdu
rend valt bom na bom op voor den oorlog
belangrijke doelen. Ook wij hebben onzen
bommenlast uitgeworpen, de plaats, waar
zij ontploffen waargenomen en keeren nu
terug.
Afwachten, de kat uit den boom kijken.
Dat is een eigenschap die ons en vaak
niet ten onrechte in de schoenen ge
schoven wordt, maar dit geldt toch zeker
niet in de ure des gevaars.
Door alle eeuwen heen wisten Nederlan
ders op het juiste oogenblik te handelen,
bliksemsnel en afdoende in te grijpen.
Zoo'n oogenblik is het nu ook nu moet
snel en krachtig gehandeld worden. Het
bolsjewisme heeft een aanslag gepleegd op
Europa. De horden, van Stalin, de barbaren
van de sovjet-unie. moeten vernietigd wor
den, de Westersche beschaving moet gered
worden.
Reeds voegden legioenen van anderelan
den zich bij de Duitsche legers, waarmede
zij schouder aan schouder strijden tegen
de moordbenden van de duivelsche misda
digers uit Moskou.
Reeds is de Stalin-linie op alle belang
rijke plaatsen doorbroken, reeds melden de
couranten nieuwe, schitterende wapenfei
ten, reedsmaar genoegNederlan
ders waar wacht gij op?
De kat uit den boom kijken, terwijl an
deren a^n den strijd deelnemen en alle
krachten inspannen om Europa, dus ook u.
te redden? Dat nooit, dat verdraagt onze
eer niet, dat zou een onuitwischbare schande
zijn, dat zou ons stempelen tot een volk
van lafaards, dat zou ons voorgoed onmo
gelijk maken in het nieuwe Europa.
En omdat wij dit niet wilden, daarom
groeit ons legioen van uur tot uur Duizen
den zijn er die zich scharen om onze va
nen, gereed om zich in te zetten, ons volk
en vaderland te dienen, de gevaren die het
bedreigen, te bezweren. Duizenden Neder
landsche strijders haken naar het oogen
blik. dat zij zich in den strijd kunnen wer
pen en gijwaar wacht gij op?uw
plaats is bij ons. dus:
Meldt u aan bij het vrijwilligerslegioen
Nederland.
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
OOK IN HOTELS EN RESTAURANTS.
Weest zuinig met gas en electriciteit en
bedenk, dat uw bedrijf in groote moeilijkhe
den geraakt, indien het toegewezen rant
soen wordt overschreden.
In hotels en- restaurants moet geen licht
branden wanneer het daglicht voldoende is.
Ongetwijfeld draagt een goede verlichting
in hooge mate bij tot de gezelligheid, maar
in dezen tijd staan belangrijker dingen op
het spel.
Laat geen licht branden in gangen, op
trappen of in bedrijfsruimten, waar dit niet
strikt noodig is en draai het licht uit, in
dien gij de bedrijfsruimte verlaat.
Zet uw machines stop wanneer zij niet in
gebruik zijn. Laat den motor niet door
draaien, want dit kost stroom en heeft geen
enkel nut.
Regel uw werkzaamheden in de linnen
kamer zóó, dat gij alles achter elkaar af
kunt doen.
Stookt uw fornuis zoo voordeelig moge
lijk. Laat uw gasbranders nazien door een
vakman en laat deze tevens den toevoer
controleeren. Op deze wijze krijgt u het
grootste rendement van uw gasverbruik.
Wijst uw personeel op de absolute nood
zakelijkheid van bezuiniging op gas en elec
triciteit. Laat het personeel beseffen, dat
men de bedrijfsleiding behulpzaam moet
zijn bij het uitvoeren van deze besparings
maatregelen.
„DE KLEINE V VAN CHURCHILL
ZINKT ERBIJ IN HET NIET".
Het A.N.P. meldt uit Berlijn:
In politieke kringen der Duitsche hoofd
stad beschouwde men, zoo vernemen wij
van welingelichte zijde, de Duitsche propa-
ganda-aetie voor de Ietter V niet meer als
een veldslag, doch als een overwinning. De
poging van Churchill om zich in deze actie
te mengen en mede te spelen, Is volgens
de meening in deze kringen jammerlijk
mislukt.
In dit verband wijst men hier op een be
richt van de Londensche radio, volgens het
welk van Britsche zijde de V-actie defini
tief is gestaakt, waarbij als motief werd
opgegeven, dat In de Engelsche taal niet
alleen het woord ..overwinning", doch ook
het woord „wraak" met de letter V begint,
een opmerking, die in politieke kringen
alhier belachelijk wordt genoemd. Wanneer
alle gevechten om het alphabet zoo eindi
gen, hebben wij geen zorg.
In officieuze kringen alhier achtte men
het gisteren op de persconferentie van
geen belang om te onderzoeken, wie met
de propaganda voor de V is begonnen. Van
belang is alleen het feit, zoo voegde men
hieraan toe, dat men van Duitsche zijde
op het denkbeeld Is gekomen de V tot een
teeken van de Duitsche overwinning aan
alle fronten te proclameeren en dat dit in
Europa een overweldigend succes ls gewor
den. De kleine V van Churchill, zoo ver
klaarde men ten slotte nog, zinkt hierbij
geheel in het niet.
Bij daglicht zijn wij vertrokken, bij dag
licht zijn wij terug. Daar tusschenin ligt
een nacht vol afgrijzen, een nacht, die
geschud heeft aan het bestaan van het
bolsjewisme.
STELSELMATIGE TERUGTOCHT DER
SOVJETS NAAR NIEUWE STELLINGEN?
Uit Helsinki verneemt het D.N.B.:
De laatste 24 uur hebben de Finsche troe
pen, naar van gezaghebbende zijde wordt
medegedeeld, aan het Oostelijk front weer
groote successen behaald. Ten Oosten van
het Ladogameer werd op Sovjet-gebied een
vijandelijk regiment van 3000 man door een
numeriek aanzielijk zwakkere aanvalsgroep
vernietigd, waarbij een veelheid van oorlogs-
materieel werd veroverd. Op verschillende
plaatsen aan het front konden vrij groote
Sovjetformaties worden omsingeld. In Sov-
jet-Karelië werd voorts een aantal strate
gisch belangrijke plaatsen bezet. Het schijnt,
dat de vijand algemeen en stelselmatig poogt
terug te trekken en nieuwe stellingen ln te
nemen. In luchtgevechten en door den
luchtafweer zijn in de laatste 23 uur acht
vijandelijke vliegtuigen vernietigd.
ENGELSCH-FINSCHE BETREKKINGEN
NOG NIET VERBROKEN.
In het Britsche Hoogerhuis heeft Lord
Snell. naar Reuter meldt, een verklaring af
gelegd omtrent de diplomatieke betrekkin
gen tusschen Engeland en Finland. De
Engelsche regeering, zoo betoogde hij. heeft
besloten voorloopig de diplomatieke betrek
kingen met Finland te handhaven. Zij heeft
de Finsche regeering evenwel duidelijk te
verstaan gegeven, dat deze beslissing elk
oogenblik, al naar den loop der gebeurtenis
sen, kan worden gewijzigd. Engeland geeft
geen navicerts meer af voor goederen, die
naar Finland gaan en evenmin wordt aan
schepen met bestemming Finland eenigerlei
faciliteit verleend. (D.N.B.).
ALS REPRESAILLE.
De Duitsche gezant te La Paz heeft aan de
Boliviaansche regeering, in opdracht van de
rijksregeering de volgende nota over
handigd:
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te
5.06 uur en gaat onder te 20.50 uur.
„De Boliviaansche regeering heeft mij op
15 Juli laten mededeelen, dat zij mij niet
langer als persona grata beschouwt en dat
zij wenscht, dat ik voor 22 Juli vertrek.
Eenigerlei motief, dat dit optreden van de
Boliviaansche regeering zou kunnen recht
vaardigen, is mij, noch de Rijksregeering
medegedeeld en bestaat natuurlijk ook niet.
De door een vertegenwoordiger van de Boli
viaansche regeering naderhand aan de pers
medegedeelde motiveering typeert zich zelf
als een zuiver verzinsel, waaraan iedere
basis ontbreekt. In opdracht van de Rijks
regeering protesteer ik ten scherpste tegen
het optreden der Boliviaansche regeering,
dat in strijd ls met alle regelen van het
internationale verkeer.
De Rijksregeering heeft zich harerzijds ge
noodzaakt gezien den Boliviaanschen zaak
gelastigde te Berlijn mede te deelen, dat hij
niet langer beschouwd wordt als persona
grata en binnen drie dagen Duitschland
moet verlaten".
425 MILLIOEN DOLLAR GROOT.
Reuter meldt, dat tusschen Engeland en
de Vereenigde Staten een overeenkomst
onderteekend ls, volgens welke Amerika aan
Groot-Brittannië 425 millioen dollar tegen
drie procent zal leenen. De leening wordt
verstrekt door de Reconstruction Finance
Corporation, teneinde Groot-Brittannië te
voorzien van deviezen ter betaling van de
oorlogsleveranties, welke waren overeenge
komen voor het in werking treden van de
leen- en pachtwet. Als onderpand worden
investeeringen en courante effecten ver
strekt. (D.N.B.).
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Oprichting Technische Noodhulp in Neder
land. (Binnenland, 2e Blad).
De laatste dag van de Kaagweek; de win
naars der hoofdprijzen. (Sport, 3e BI.)
Benoemd tot burgemeester van Waddinx-
veen de heer H. B. N. Mumsen, burge-
gemeester van Woubrugge; tot burge
meester van Woubrugge de heer D.
Rijnders, burgemeester van Oude Tonge
(2e Blad).
Buitenland
Bijzonderheden over den strijd in het Oos
ten (le en 3e Blad).
Karl Megerle over den strijd tegen het
bolsjewisme. (2e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD. J
