Kabinetscrisis in Japan
Rusland het „Paradijs
der arbeiders"
Lf'RSCH DAGBLAD - Eersle Blad
Donderdag 17 Juli 1941
OFFICIEELE KENNISGEVING
Berlijn beschouwt Syrië thans als
vijandelijk gebied
Engelsche ministers
aan het woord
Verspreide "berichten
Konoje afgetreden
STADSNIEUWS
Schokkende feiten der officieele Sovjetstatiétiek
AMERIKA's HULP AAN DE SOVJETS
IN DRIEËRLEI VORM.
Volgens International News Service
(lebben ambtenaren van het federale pro
ductiebureau medegedeeld, dat de hulp der
Vereenigde Staten aan de Sovjetunie waar
schijnlijk drieërlei vorm zal hebben. In de
eerste plaats zullen vrij groote Sovjet-or
ders voor machines, vliegtuigen en brand
stof in de Vereenigde Staten geplaatst kun
nen worden. Voorts is men voornemens
Amerikaansche schepen naar Wladiwostok
te laten varen. Ten slotte zou een deel der
Britsche bestellingen in Amerika aan de
Sovjetunie worden overgedragen. (D.N.B.)
Het A.N.P. meldt uit Berlijn:
In politieke kringen der Duitsche rijks
hoofdstad, zoo vernemen wij van welin
gelichte zijde, acht men het begrijpelijk,
dat van Fransche zijde de onderteekening
van het wapenstilstandsverdrag in Syrië
met verbittering wordt opgenomen, niet
tegenstaande een aantal beleedigende voor
waarden, die oorspronkelijk door de Engel-
schen werden gesteld, ten slotte is -ver
vallen.
Volgens de Duitsche opvatting blijft on
danks alles het feit bestaan dat de Brit
ten, hoewel hun voorwendsel, dat er in
Syrië Duitsche troepen zouden zijn, intus-
schen valsch en leugenachtig was gebleken
desniettegenstaande, precies als bij Dakar
en Oran, niet hebben geaarzeld hun vroe-
geren bondgenoot te overvallen en van
zijn land te berooven.
In de Wilhelmstrasse beschouwt men de
beweringen van de Britsche propaganda,
n.l. dat Engeland aan de Syriërs de „vrij
heid" zal brengen, als een even leugen
achtige phrase als de beloften, die men tij
dens den vorigen wereldoorlog aan de
Arabieren heeft gegeven, om hen achteraf
toch te bedriegen.
Volgens de meening in officieuze kringen
alhier beschouwt men te Vichy den Syri-
schen wapenstilstand als een uitsluitend
militaire kwestie, gelijk ook van Duitsche
zijde de opvatting bestaat, dat alles, wat
daar werd toegegeven, onder militairen
druk van de Franschen is afgeperst, zoo
dat van een overeenkomst tusschen twee
partijen geen sprake kan zijn.
In de Wilhelmstrasse noemde men het
gisteren in dit verband derhalve zeer
natuurlijk, dat thans ook dit gebied
van Duitsche zijde als vijandelijk werd
beschouwd.
REDE VAN ALEXANDER.
De eerste lord van de Britsche admira
liteit Alexander,'heeft ter gelegenheid van
een maaltijd, waaraan o.a. de sovjet-am
bassadeur, Maisky en die van de Tsjoeng-
king-regeering Wellington Koo, deelnamen,
een rede gehóuden over den slag op den
Atlantischen Oceaan.
De Britsche berichtendienst meldt dat
hij om te beginnen van de buitenlandsche
gasten vooral den sovjet-ambassadeur wel
kom heette en daarna o.a. vergaarde, dat
Groot-Brittannië in Juni 1940 door Frank
rijk „in den steek was gelaten". Maar thans
heeft de sovjet unie zich aan Engelands
zijde gesteld. Destijds was Frankrijk in
slechts enkele weken verslagen, terwijl de
sovjet unie thans na meer dan drie weken
oorlog, aldus Alexander, sterker dan te
voren is."
In het yervolg van zijn rede erkende
Alexander, dat „het ergste deel van den
oorlog nog voor ons ligt" en eischte nog
meer en grooter inspaning van alle krach
ten van Engeland. Voorts verklaarde hij
,.van den Atlantischen Oceaan hangt ons
leven af 'eri als wij de duikböoten en de
vliegtuigen met groote actie-radius onder
den duim kunnen krijgen, zal onze kracht
staag toenemen en ten slotte overweldi
gend worden"
Tot slot van zijn weinig hoopvolle uit
eenzetting qualiflceerde Alexander de actie
van de Vereenigde Staten tegen IJsland
als een «hoogst belangrijke gebeurtenis" en
vervolgde
Ik koester de overtuiging, dat de Ver
eenigde Staten door deze onderneming in
staat zullen zijn hun uitgesproken, bedoe
ling n.l. bescherming van het Westelijk
halfrond, met de grootste doeltreffendheid
te verwezenlijken." (D.N.B.)
VERKLARING VAN DUFF „COOPER.
De Britsche minister van voorlichting
Duff Cooper, heeft in het Lagerhuis mede
gedeeld, dat de Zondagavonduitzendingen
van de Britsche radio tijdens welke de
volksliederen van Groot Brittannië en de
geallieerde landen worden gespeeld, voort
aan niet meer zullen plaats vinden. Als mo
tief gaf hij op, dat „het toenemende aan
tal volksliederen het onmogelijk maakt
deze binnen den beschikbaren tijd te
spelen."
Op de vraag van den labourafgevaardig-
de Shin well of de minister plotseling we
gens het spelen van de Internationale in
verlegenheid is geraakt, gaf Duff Cooper
een ontwijkend antwoord door te zeggen,
dat het geen „plotselinge" beslissing is.
(D.N.B.)
VAN SITTARD WENSCHT VERNIETIGING
VAN HET DUITSCHE VOLK.
De voornaamste diplomatieke raadsman
van het Britsche minsterie van buitenland-
sche zaken, van Sittard, heeft in een
persconferentie volledige vernietiging van
het Duitsche volk geëischt. Het geheele
Duitsche volk, aldus zeide hij woordelijk,
en niet alleen de Nat. Soc,,Partij, moet ver
nietigd en onder toezicht gesteld worden,
opdat de wereld na den oorlog zeker is van
vrede. (A.N.P.)
DUITSCHE EN ITALIAANSCHE CONSULS
VERTROKKEN.
Het s-s. Westpoint is met de door de Ame
rikaansche regeering uitgewezen Duitsche
en Italiaansche consuls aan boord, gister
middag uit New York naar Lissabon ver
trokken.
Naar Domei meldt is het kabinet
Konoje in zijn geheel afgetreden om
plaats te maken voor een sterkere
regeering, die het hoofd kan bieden
aan den nationalcn en internationalen
toestand. Op verzoek van den keizer
echter zal het kabinet Konoje nog
tijdelijk in fnnctie blijven.
(Het kabinet Konoje werd 23 Juli 1940
gevormd).
Deze officieele mededeeling is. naar Domei
verklaart, plotseling en op sensationeele
wijze gekomen, ongeveer 40 minuten nadat
Konoje uit de keizerlijke villa te Hayama
was teruggekeerd, waar hij door den keizer
gedurende 20 minuten in audiëntie was
ontvangen.
Tijdens een bijzondere zitting in de
ambtswoning van Konoje werd om halfzes
besloten af te treden, waarna minister
president Konoje zich onmiddellijk naar
Hayama begaf. Vervolgens keerde Konoje
naar Tokio terug, waar hij het kabinet
bijeen riep en mededeeling deed van het
bevel van den keizer om in functie te blij
ven, totdat de opvolgers gekozen zijn.
Matsoeoka heeft niet kunnen deelnemen
aan deze buitengewone zitting, daar hij
sinds eenige dagen lijdt aan een verkoud
heid.
De eerste secretaris van het kabinet.
Tomita. heeft een bezoek gebracht aan
Matsoeoka in diens woning om zijn ont
slagaanvrage m ontvangst te nemer..
Het kabinet-Konoje heeft in verband
met zijn gezamenlijke aftreden een verkla
ring gepubliceerd van den volgenden inhoud
„Het kabinet Konoje heeft er tot het
uiterste naar gestreefd de meest verschil
lende problemen der binnen- en buiten-
landsche politiek tot een oplossing te bren
gen. Het kabinet heeft echter ingezien, dat
voor een succesvoile uitvoering van de als
noodzakelijk geziene maatregelen in ver
band met den voortdurend veranderenden
internat!oh alen toestand een versterking
en vernieuwing van de geheele inwendige
staatsstructuur onvermijdelijk is Het kabi
net was derhalve gedwongen af te treden
De keizer heeft voorloopig beslist, dat het
kabinet de loonende zaken blijft behartigen"
Naar het D.N.B uit Tokio meldt, heeft
de vroegere voorzitter der Seljoekai. Koe-
hara. zijn functie hij was lid van den
staf van adviseurs van het kabinet neer
gelegd In twep o-^sprekken met den oremler
Konoie, heeft Koenara er den nadruk op
gelegd, dat de adviseurs ook thans nog uit
de kringen der politieke partijen benoemd
worden, hoewel die partijen ontbonden zijn,
en dat daardoor de invloed der partijen
op het staatsbestuur blijft bestaan. Daar
hij zelf voor de afschaffing der partijen
heeft gevochten, wenscht hij dat zijn af
treden tot de definitieve ontbinding der
partijen zal leiden. In dezen tijd, aldus is
het standpunt van Koehara, mogen tus
schen volk en regeering geen politiek-ge-
kleurde groepen staan. Koehara noodigde
de andere leiders der vroegere partijen uit,
eveneens als adviseurs van het kabinet af
te treden.
De keizerlijke familie is intusschcn
naar Tokio teruggekeerd. De keizer
heeft terstond besprekingen gevoerd
en gistermiddag is Konoje ontboden,
waardoor het zeker is, dat hem ver
zocht zal worden een nieuw kabinet te
vormen.
De wensch, die in Japan tot uiting is
gekomen wat betreft de bijeenroeping van
het parlement in buitengewone zitting,
gaat, naar de correspondent van de Köl-
nische Zeitung te Jokohama meldt, uit van
de rechtsche partijen. Het politieke natio
nalisme en de weermacht verlangen dat
zal worden afgerekend met de „duister-
lingen", waarmede de pro-Britsche en de
pro-Amerikaansche kringen worden be
doeld. De bij eenroeping van den Rijksdag
zou ten doel hebben het aan het licht
brengen van het staatsgevaarlijke drijven
van deze anonieme duisterlingen, verder
het tot stand-brengen van overeenstem
ming van volk en staatsleiding, wat betreft
de consequenties van den oorlog tusschen
Duitschland en de Sovjet-Unie en ten der
de het bekleeden van de staatsleiding met
totalitaire volmachten, dat geschikt is aan
een zoo kritieken internationalen toestand
het hoofd te bieden.
CONTROLE OP LEVENSMIDDELEN
VOORZIENING.
De Japansche regeering heeft aangekon
digd, dat binnenkort de geheele levensmid
delenvoorziening van Japan onder con
trole zal worden gesteld, welke controle
mogelijk zal worden uitgebreid tot alle
landen van het yenblok, teneinde den
grondslag te beveiligen voor de zelfvoor
ziening van de Japansche economische
ruimte. Dé controle zal betrekking hebben
op in- en verkoop, evenals op het opslaan
en de verdeeling van de belangrijkste le
vensmiddelen. De regeering heeft het
voornemen in de eerste plaats rijst en
tarwe onder een monopolie te plaatsen
en vervolgens visch en vischconserven,
welke tot dusver voor den export waren
bestemd. Ook meststoffen, die tot dusver
werden geïmporteerd, zullen onder regee
ringscontrole worden geplaatst. (DN.B.)
EEN HALF MILLIO~N FRANSCHE
KRIJGSGEVANGENEN VRIJGELATEN
Uit Parijsche bron wordt medegedeeld,
dat tot dusverre door Duitschland 514.671
Fransche krijgsgevangenen zijn vrijgelaten.
De Parijsche pers maakt met voldoening
van dit bericht melding, waarbij zij er op
.wijst, dat dit de eerste maal is, dat een
zegevierende staat krijgsgevangenen vrij
laat, voordat een vredesverdrag is gesloten.
Dit grootmoedige gebaar van Duitschland
moet begrepen worden in verband met de
door Duitschland gewenschte samenwer
king. (A.N.P.)
WEYGAND GOUVERNEUR-GENERAAL
VAN ALGIERS.
Officieel wordt bekend gemaakt dat ge
neraal Weygand als opvolger van admiraal
Abrial benoemd is tot gouverneur-generaal
van Algiers, terwijl hij zijn functie als al-
gemeene gedelegeerde voor Nóord-Afrika
blijft bekleeden. Tot plaatsvervangenden
gouverneur-generaal van Algiers is de se
cretaris-generaal Chatel benoemd, die deze
functie sinds 10 October j.l. bekleedt. Op
zijn plaats komt secretaris-generaal Ettori.
(D.N.B.)
DE BRITSCHE TROEPEN OP IJSLAND.
Het DN.B. meldt uit Berlijn:
De Engelsche minister van buitenland-
sche zaken, Eden, heeft in het Lagerhuis op
een vraag, wanneer de Britsche troepen IJs
land zouden verlaten, geantwoord, dat dit
slechts een kwestie van tijd was.
Deze aangelegenheid dient beschouwd te
worden in den geest van de verklaring van
Roosevelt aan den IJslandschen minister
president, dat hij bereid is Amerikaansche
troepen te zenden, ten einde de Britsche
troepen te completeeren en ten slotte te
vervangen.
HITLER VERLEENT ONDERSCHEIDINGEN
De Fuehrer en opperste bevelhebber van
de Duitsche weermacht heeft aan den kapi
tein in een jachteskaöer, Oesau, naar aan
leiding van zijn tachtigste overwinning in
de lucht, als derden officier van de Duit
sche weermacht het eikenloof met de zwaar
den, behoorende bij het ridderkruis van het
IJzeren Kruis verleend.
Voorts heeft de Fuehrer luitenant-kolonel
Moelders, wien de hoogste onderscheiding
voor dapperheid is verleend, een persoonlijk
schrijven doen toekomen, waarin hij den
vlieger hamens het geheele Duitsche volk
dank zegt. "(D.N.B.)
CONCERT IN „ENDEGEEST".
Gisteravond is het twe'ede buitenconcert
gegeven voor patiënten en personeel van
.Endegeest" op het kasteelplein, dat werd
aangeboden door de Harmoniekapel „Werk-
mans Wilskracht". Onder leiding van den
heer Ger. Dik is een prachtig programma
uitgevoerd, waaraan ook het corps tam
boers en bazuinblazers heeft medegewerkt.
Bij verhindering van den directeur-genees
heer, heeft dr. H. W. Borgerhoff Mulder zijn
groote waardeering uitgesproken voor den
mooien avond.
STEDELIJK MUSEUM „DE LAKENHAL".
Tentoonstellingen verlengd.
De tentoonstelling van merk-, teeken- en
stoplappen is wegens de groote belangstel
ling, welke deze tentoonstelling van de
zijde van het publiek ondervindt, verlengd
tot het einde van Augustus.
Ook de tentoonstelling van het werk der
leden van het Leidsch schildergenootschap
Kunst om de Kunst" is verlengd en wel
tot Zaterdag 27 Juli.
Bezuiniging komt steeds van pas
Dus ook bij electriciteit en gas.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor candidaatsexamen ge
neeskunde: mej. S. M. Siccema, te Wasse
naar (cum laude), mej. E. H. de Bruijn, te
Katwijk aan Zee (cum laude), mej. Th. H.
Neumann, te Den Haag en de heeren: M.
C. de Bruijn, Den Haag; J. Schouten, Vlis-
singen: J. J. Prick, Der Haag; P. J. Kuij-
jer, Den Haag (cum laude); E. Hammel-
burg, Rotterdam; F. Gevers, Voorburg, J. A.
Noordijk, Den Haag; E. L. Noach, Leiden;
P. J. van Leeuwen, Den Haag; J. P. M.
Trouw, Hillegersberg; D. van Tetterode,
Leiden; D. B. Morisco; Rotterdam; J. Ver
hulst, Den Haag; C. K. W. van Dommelen,
Den Haag (ciftn laude); P.' Kooij, Den
Haag; W. S. Cramer, Den Haag, H. J. A.
Lammers. Den Haag; J. A. Crezee, Rijs-
oord; J. P. Hoeneveld, Rotterdam; J. C
Wtsdorp, Ridderkerk- (cum laude); M. L.
Levie, Den Haag; I. v. d. Sluis, Den Haag
en A. J. J. M. Lindner, Den Haag.
MULO-EXAMENS.
Geslaagd voor het eXamen diploma B:
G. Schoneveld, Katwijk a. d. Rijn; W. H.
van Duyn, Katwijk aan Zee; C. Wehrmann,
Katwijk aan Zee; D. Brussee, Katwijk aan
Zee; J. Durieux, Katwijk ad. Rijn; C. van
der Marei, Katwijk a. Zee; C. van Rijn,
Katwijk aan Zee; W. A. T. Marijt; J. Meel;
B. de Klerk Wolters; G. P. D. Pos; T. H.
Kriek; J, van der Woerd.
Voor het diploma A slaagden:
M. van den Br andhof, N^prdwijkerhout;
C. Vooys. Katwijk a. Zee; ÏJ. C. van der
Hoeven; M. de Moed; J. de Moed; W. Lam
me; J. Kroeze, Oegstgeest D. G. .ran Zuilen;
H. M. Hanegraaf; J. de Heer, Oegstgeest;
E. W. Jagerman: J. L. Kooy, Oegstgeest; J.
D. yan Biemen; M. E. van den Berg; F. de
la Bije; J. W. van Beuten en M. C Bergman.
Waar geen plaatsnaam is vermeld, is deze
Leiden.
Geslaagd voor het diploma boekhou
den Mercurius de heer D. B. Gaykema al
hier.
Voor het examen Duitsche handels
correspondentie der Vereen, van Leeraren
slaagde mej. Betty Snuif; voor het examen
Engelsche handelscorrespondentie de heer
Neuteboom, beiden alhier.
INLEVERING VAN METALEN DOOR
PARTICULIEREN.
Toezending oproepingen.
De Burgemeester van Leiden maakt be
kend:
Dat de oproepingen tot inlevering op
Zaterdag 19 Juli zijn verzonden, aan hen,
die woonachtig zijn:
Bilderdijkstraat
Ger. Doustraat 151
H. de Grootstraat
Langebrug 95109
Vreewijkstraat
v. d. Brandelerk. 124
Cronestelnkade
Du Rteustraat
Fruinlaan 1018
De M. v. Streefkstraat
De Ridderstraat
Roodenburgerstraat
Tib. Siegenb.straat
C
Merelstraat
Roodborststraat
Wassenaarscheweg
D
v. Baerlestraat 6a14
Brederostraat
Coornhertstraat
Ger. Brandstraat
Vondellaan
Balistraat
Borneostraat 44a68
Lombokstraat 181a en 260r
De oproepingen vermelden tijd en plaats
van het bureau, waar de inlevering dient
te geschieden.
Bureaux zijn gevestigd: voor groep:
A. Meisjes H.B.S., Garenmarkt.
B. Gymnasium, Fruinlaan.
C. Christelijke HS.S, Kagerstraat.
Q. School Paul Krugerstraat.
E. School van der Werffstraat 98-100,
hoek Oude Vest, bij de haven,
NB. Voor inlevering van metalen, deel
uitmakende van bedrijfs- en magazijn-
voorraden van overheidsbedrijven of toe-
behoorende aan winkeliers, warenhuizen,
groot- en kleinhandelaren, fabrikanten en
vertegenwoordigers volge men de gepubli
ceerde aanwijzingen.
De bureaux zijn geopend van 8.3012.30
en van 1417 uur."
Rijksduitschers die een oproeplngskaart
mijnerzijds ontvangen moeten de inleve
ring desniettemin' uitsluitend verrichten
bij den met de uitvoering der metaalinle
vering belasten Ortsgruppenleiter; (zie on
derstaande regeling).
Het niet ontvangen van een oproeping
ontheft de inleveringsplichtigen niet van
hun verplichtingen.
De Burgemeester, STEVENINCK.
Leiden, 17 Juli 1941. 233
Für Reichsdeutsche lm Arbeitsbereleh der
NSDAP in den Niederlanden Ortsgruppe
Leiden, finden die Einlieferungen betreffs
Metallsammlung in Hotel „De Burcht" Lei
den Burgsteeg 14 statt.
Die Reichsdeutschen mit den Anfangs-
buchstaben Ihres Fanailiennamens van:
A—H Mittwoch 16-7-41 von 19—22 Uhr
Samstag 19-7-41 von 1520 Uhr
I—Q Mittwoch 23.7.41 von 19—22 Uhr
Samstag 26-7-41 von 1520 Uhr.
R—Z Mittwooh 30-7-41 von 19—22 Uhr.
Samstag 2-8-41 von 1520 Uhr.
Ortsgruppenleiter STEFFIN.
Sedert bijna 100 jaren, n.l. van de publi
catie van het communistisch manifest van
Karl Marx af, noemt het communisme
zichzelf de ware voorvechter van de hoog
ste sociale rechten van het "proletariaat. In
de geheele wereld voeren de adepten van
het Russische bolsjewisme hun propaganda
onder den werkenden stand met verwijzin
gen naar hetgeen in sovjet-Rusland op so
ciaal gebied tot stand is gebracht. Het bols
jewistische Rusland wordt door de commu
nistische agitatoren een „paradijs" der ar
beiders genoemd. In deze propaganda wordt
de indruk gewekt, alsof in sovjet- Rusland
de meest moderne sociale wetgeving be
stond, die tegelijkertijd den hoogsten levens
standaard, di£ bereikt kan worden voor alle
werkende menschen waarborgt.
De werkelijkheid ziet er heel anders uit.
Juist zooals het bolsjewisme op vele andere
gebieden, vooral in organisatie en techniek,
in handel en bedrijf, in het verkeer en ook
in de opvoeding tevergeefs getracht heeft
ook maar bij benadering de prestaties weer
te behalen, die het tsjaristische Rusland
kon. toonen, heeft het ook gefaald op zijn
meest eigene gebied, n.l. in de oplossing van
de groote sociaal-politieke problemen. Ook
al ontzegt men den sovjet-machthebbers
den goeden wil niet' belangrijk zijn alleen
de resultaten van een meer dan 20-jarige
van den opbouw" zijn schrikwekkend.
De sovjet-Russische sociale wetgeving is 2
activiteit. De resultaten .van deze „periode
jaar geleden opnieuw geregeld door een
verordening, die een revolutie was en die is
onderteekend door Stalin, Molotof en deïi
vakvereenigingsleider Sjwernik. Deze nieu
we arbeidswetten zijn gepubliceerd na een
langdurige systematische campagne in de
oers, waarbij talrijke misstanden op het ge
bied van den arbeid aan de kaak werden
gesteld. Deze compagne richtte zich tegen
„luilakken en leegloopers", tegen niet op
tijd komen in de fabrieken, tegen 'de groote
verwisseling van werkplaatsen en in
verband daarmee tegen -misbruik van de
vacantiebepalingen. Het resultaat van de
nieuwe sociale wetten was over het geheel
een belangrijke verslechtering van de so
ciale positie van den arbeider en een rigou
reuze verscherping van de disciplinaire be
palingen.
De bedrijfsleidingen en autoriteiten zijn
volgens het geldende sociale recht bevoegd
vérstrekkende straffen toe te dienen. Bij
vergrijpen tegen het nakomen van den ar
beidstijd wordt eerst een berisping gegeven.
Bij herhaling krijgt de schuldige slechter
betaald werk voor den tijd tot drie maanden
toe. Hij kan echter ook voor langeren
gedegradeerd worden. Wie in 1 maand tijds
tijd bij wijze van straf tot een lagere post
3 maal te laat komt wordt gestraft met on
onmiddellijk ontslag. In dit geval gaan de
aanspraken op de sociale verzekering ver
loren. Wie om disciplinaire redenen wordt
ontslagen moet voorzoover hij een dienst-
of arbeidswoning heeft zijn woning bin
nen 10 dagen ontruimen zonder aanspraak
te kunnen maken op een andere woning. De
vacantie wordt algemeen verkort, de mi
nimum arbeidstijd verlengd en voor zwan
gere vrouwen is de verloftijd verminderd.
Ten slotte is door de nieuwe sociale wet
geving de mogelijkheid tot vrijwillig ver
anderen van werk zeer bemoeilijkt. De ar
beider en kantoorbediende kan nauwelijks
meer, zonder zichzelf ernstig nadeel te be
rokkenen, zijn ontslag nemen uit zijn po
sitie en ergens anders gaan werken. De
nieuwe arbeidswetten hebben door haar
hardheid tot uitgebreide opstanden der ar
beiders en kantoorbedienden geleid.
Volgens berichten in de Prawda is het
herhaaldelijk tot openlijke rebellie gekomen
welke door de justitie met drakonische
strengheid is onderdrukt. Zelfs op de staats-
werf in Kronstadt is het tot een protest
staking gekomen, die ten slotte door zwaar
gewapende afdeelingen der Gepeoe moest
worden onderdrukt. Bedrijfsleiders die niet
met groote strengheid optreden tegen ver
grijpen, worden hard gestraft. Bijna dage
lijks maken de sovjetbladen melding van
dergelijke maatregelen. De nieuwe sociale
wetten vormen echter slechts het kader
voor een officieele sociale politiek die op
haar belangrijkste punt, n.l. het loonpeil
een schrikwekkend laag niveau heeft be
reikt. De laatste jaren is de roebel nog
maals gedevalueerd, zonder dat er vereffe
ning bereikt werd in de prijzen van levens
middelen en verbruiksgoederen. De arbeider
verdient thans in het arbeidersparadijs der
sovjet veel minder dan de arbeider van
welke cultuurnatie ook. W^t echter vooral
van belang is, hij verdient nog slechts een
deel van hetgeen betaald werd ondenfhet
tsaristische „kapitalisme". Daarvoor bestaan
talrijke officieele sovjetbewijzen.
Volgens een statistiek, die in de Prawda
is verschenen, over het arbeidsloon der rond
25 millioen arbeiders in de sovjet-unie is
het gemiddelde maandelijksche loon 230
roebels. Daarbij moet men echter reeds in
het oog houden dat bij de berekening van
het gemiddelde alle topsalarissen van de
hoogst betaalde sovjet-functionarissen, de
specialisten, directeuren, ambtenaren, enz.
berekend zijn, salarissen die ook thans nog
in vele gevallen boven de 10.000 roebels
groot zijn. Dientengevolge ligt het gemid
delde inkomen van de groote massa nog
onder de 230 roebel in de maand.
Welke koopkracht bezit nu dit maande
lijksche loon van de groote massa? Het ant
woord wordt door de officieele sovjetsta
tistiek zelf gegeven. Voor één roebel krijgt
de gewone sovjetburger tegenwoordig 1.25
K.G. brood (roggebrood) terwijl voor den
wereldoorlog voor 1 roebel 20 K.G. brood ge
kocht kon worden. Nu is weliswaar in bijna
alle categorieën der „arbeiders" 't maande-
lijksch inkomen in roebels uitgedrukt
gestegen vergeleken met den tijd voor den
wereldoorlog, maar de koopkracht van het
tegenwoordige inkomen is zeer veel lager
dan toen. Bij een nadere beschouwing ziet
men schokkende feiten.
Eenige voorbeelden:
Voor den wereldoorlog bedroeg het loon
van een ongeschoold arbeider 18 tot 24 roe
bel. Daarvoor kon 360 tot 480 K.G. rogge
brood gekocht worden. Thans krijgt deze
beider 90 tot 110 roebel hetgeen voldoende
is voor het koopen van 112 tot 138 K.G.
broöd. Een bouwvakarbeider had vroeger 25
tot 40 roebel, waarvoor men 800 K.G. brood
kon koopen. Thans krijgt krijgt hij 120 tot
220 roebel, waarvoor hij 150 tot 275 K.G.
brood kar koopen. Een arbeider in den
mijnbouw kreeg vroeger 60 roebel, waar
voor 1200 K.G. brood kon worden gekocht,
tegenwoordig 180 tot 300 roebel of 225 tot
375 K.G. brood.
Zulke voorbeelden kunnen in groot aan
tal worden aangehaald. Wanneer in plaats
van den broodprijs andere verbruiks- of
levensmiddelen voor vergelijking gebruikt
zouden zijn, zou men nog krassere resulta
ten hebben gekregen. Een K.G. vleesch kost
in de sovjetunie gemiddeld 10 roebel. Aan
gezien het dagloon 7.3 roebel bedraagt,
blijkt, dat voor de groote massa van de sov
jetbevolking het gebruik van vleesch een
luxe is. Nog erger worden de toestanden
wanneer het om schoenen of kledingstuk
ken gaat. De verdienste van een maand
(230 roebel) is nauwelijks voldoende om een
paar goedkoope mannenschoenen te beta
len, terwijl damesschoenen voor dezen prijs
heelemaal niet gekocht kunnen worden. Om
een gewoon, goedkoop costuum te kunnen
koopen moet de sovjetbediende een inko
men van twee maanden uitgeven waarbij
het dan overigens nog de vraag is of een
costuum voorradig is. Zoo ziet het er uit in
het „paradijs der arbeiders", in het bolsje
wistische Rusland. T\vintig jaar heeft het
bolsjewisme tijd gehad om dragelijke sociale
toestanden voor een groot volk in het leven
te roepen. Het is niet gelukt. Integendeel:
de ellende van het proletariaat heeft onder
het bolsjewisme steeds grootere vorderingen
gemaakt. (AN.P.)
2—1
