De Duitsche opmarsch
gaat voort
Wees zuinig met gas en
electriciteit
No. 24940
Strenge maatregelen te wachten
Luitenant-generaal Seyffardt
over het vrijwilligerslegioen
Verduisteren?
82ste Jaargang
DONDERDAG 17 JULI 1941
Sovjets trachten in achterhoede-gevechten
tijd te winnen
Smolensk en Kisjinev in
Duitsche handen
Nederlanders te wapen!
Het eerste contingent
vertrekt nog deze maand
21.55
5.37
uur
uur
Regeeringsbureaux
verlaten Moskou
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W.Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv.: K. Been. Lelden.
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad ztfn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 cfc6. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden 2.47
per weekƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Blijkbaar willen de bolsjewistische macht
hebbers met opoffering van sterke strijd
vaardige achterhoeden opnieuw een ver
dediging opstellen. De snelle Duitsche op
marsch naar St. Petersburg heeft de bols
jewistische strijdkrachten echter opnieuw
tot den strijd genoopt en haar aanzien
lijke verliezen berokkend, aldus het D.N.B.
De gevechten n.l., die de bolsjewisten
op hun terugtocht eergisteren ten Oosten
van Pskof hebben geleverd doen blijken,
dat de verslagen Sovjettroepen probeeren
door achterlating van sterke, strijdvaar
dige achterhoeden in verscheidene secto
ren van het Oostelijk front den afstand,
die hen van de Duitsche legers scheidt, te
vergrooten.
Duitsche verkenningsvliegtuigen boven het
Sovjetgebied hebben waargenomen, dat de
terugtocht van de Sovjetlegers meer en
meer ontaardt in een terugstroomen van
ongeordende massa's, die als kleine troep-
Naar het D.N.B. verneemt, is Smolensk
in Duitsche handen.
In een snellen aanval hebben Duit
sche en Roemeensche troepen op 16 Juli
de hoofdstad van Bessarabië, Kisjinev,
bereikt en na kortstondige doch hevige
gevechten genomen. Zij hebben talrijke
gevangenen gemaakt. Het gros der
sovjet-troepen, bestaande uit verschil
lende wapens, is met zijn materiaal ver
nietigd. (DNB).
jes elkaar verdringen op de wegen naar
het Oosten.
Van dergelijke massa's kan de normale
vechtcapaciteit niet meer verwacht' wor
den. naar D.N.B. verneemt. Hun toestand
geeft veeleer aanleiding tot de gevolgtrek
king, dat de Sovjettroepen nog slechts ten
deele in staat zijn om tegenstand te bie
den tegen de onophoudelijke Duitsche aan
vallen.
Verscheidene duizenden bolsjewisten, die
dch, vluchtend voor den zwaren Duitschen
aanval naar het Oosten, in een bosch ten
Westen van Goroditsje in Podolie Hadden
enesteld, zijn Dinsdag met uitzondering
/an vijfhonderd man, in de pan gehakt.
Terwijl de Duitsche stoottroepen links
en rechts voorbij het bosch oprukten, dron
gen andere Duitsche strijdkrachten op 15
Juli in een concentrischen aanval de
boschstelling binnen en brachten den bols-
jewistischen eenheden zware verliezen toe.
Talrijke stukken geschut en aanzienlijke
hoeveelheden munitie, handwapens en uit
rustingstukken vielen in Duitsche handen.
De Duitsche troepen, die geen noemens
waardige verliezen hadden geleden, zetten
thans hun opmarsch voort.
Nog meldt het D.N.B.:
De toestand aan het oostelijk front blijft
zich zeer gunstig voon de Duitsche weer
macht ontwikkelen, a!e thans nadat de
bres in de Stalinlinie vergroot is, tot diep
in het achterland oprukt. Het is begrijpe-
Aan het Oostelijk front, daar bulderen
de kanonnen, daar ratelen de machinegewe
ren, daar gieren de stuka's door het lucht
ruim. daar denderen de pantserwagens
langs de wegen, daar strijden mlllioenen
dappere kerels
Aan het Oostelijk front, daar worden de
barbaren horden van Stalin, daar wordt het
bolsjewistische beest teruggeslagen door de
legerscharen. die zioh inzetten voor de Wes-
tersche beschaving.-
Teruggeslagen wordt het sovjet-monster,
maar dit is niet voldoende. Zoolang de
wereldipest. die communisme heet. niet
totaal vernietigd is, zoolang is het uitge
sloten, dat de opbouw van het nieuwe
Europa er een zijn zal. die een vrede voor
honderden jaren waarborgt.
Aan het Oostelijk front woedt de strijd,
die beslissen zal over de toekomst van
Europa. Daar wordt gestreden door Duit
sche .soldaten, schouder aan schouder met
strijders uit alle beschaafde landen van
Europa. Zij vormen het front der bescha
ving. zij trekken op en zij zullen ze ver
nietigen. de duivelsche machten, ontketend
door de misdadigersbende in Moskou. In
dat front Nederlanders is ook uw plaats
Het is Uw plicht tegenover Uw volk en Uw
vaderland. Uw plicht als christen bovenal,
U in te zetten, opdat de plaats van ons
land. straks in het nieuwe Europa, een
eervolle plaats zal zijn.
Nederlanders, te wapen! Op voor chris
tendom, beschaving en cultuur. De tijd
van praten is voorbij, er wordt een daad
van U verwacht en daarom:
Meldt U aan bij het vrijwilligerslegioen
Nederland
Hoofdkwartier Vrijwilligerslegioen
Nederland, Koninginnegracht 22,
Den Haag.
lijk, dat het opperbevel van de Duitsche
weermacht over de afzonderlijke aanvals
richtingen nog het stilzwijgen moet be
waren, doch thans is reeds te overzien,
dat tegen het einde van de vierde week
van den oorlog tegen de Sovjets, ondanks
hun wanhopigen tegenstand, nieuwe be
langrijke successen in het Oosten voor de#
deur staan. De Sovjetleiding tracht tever
geefs door het in den strijd werpen van
alle mogelijke Sovjetformaties den storm
vloed in te dammen, die thans de Sovjet
unie bedreigt. Reeds thans blijkt, dat in
vele frontsectoren niet meer gesproken
kan worden van een uniforme leiding der
hevig dooreen geworpen Sovjettroepen.
Steeds sterker wordt ook het verbreken
van de achterwaartsche verbindingen der
Sovjets door de Duitsche luchtmacht, n.l.
van de spoorlijnen in de districten Kief,
Moskou en St. Petersburg gevoeld. Ook de
Duitsche marine heeft in de Oostzee bij
den aanval van Duitsche motortorpedo-
booten op een formatie vijandelijke zee
strijdkrachten opnieuw een mooi succes
behaald.
Ondanks den krachtlgen afweer der sov
jets wisten de Duitsche booten een torpe-
Eenige dagen geleden is er reeds op ge
wezen, dat de strengere rantsoeneering van
electriciteit en gas, welke op 1 Juli is in
gegaan, nog onvoldoende besparing ten
gevolge heeft gehad. Bij deze regeling is
aan alle verbruikers, met uitzondering van
enkele bijzondere bedrijven, voorgeschreven
het verbuik van electricteit en gas per
2-maandelijksche periode tot 76' van het
verbruik in de overeenkomstige periode van
het vorige jaar terug te brengen.
Hierbij zijn echter minima toegestaan,
waaromtrent het volgende medegedeeld kan
worden:
Eleetriciteit.
Voor verlichting er andere huishoude
lijke doeleinden dan koken enz. zijn de
volgende minima gesteld:
a. voor hen. bij wie de meteropneming
plaats gehad heeft tusschen IS Juni en 15
Juli resp. 18, 36 en 52 kwh voor de 4e, 5e
en 6e tweemaandelijksche periode van dit
jaar;
b. voor hen. bij toie de meteropneming zal
plaats hebben tusschen 15 Juli en 15 Aug.
resp. 24, 46 en 52 kwh voor de 4e, 5e en 6e
tweemaandelijksche periode van dit jaar.
Voor hen, die electrisch koken, is het
minimum bepaald op 150 kwh per twee
maandelijksche periode.
Gas.
Het minimum, dat voor het gasverbruik
is toegestaan, is 60 M3 per tweemaande
lijksche periode.
Een ieder is dus gehouden om zijn ver
bruik met 25 te verminderen. Slechts in
die gevallen, dat men daarbij beneden de
hierboven vermelde minima zou komen,
mag men het toegestane minimumverbruik
aanhouden.
Bij overschrijding van deze voorschriften
kan een boete opgelegd worden ten be
drage van 50 °/o tot 300 van het te hooge
verbruik en kan afsnijding van den toe
voer volgen Behoudens de met name ge
noemde uitzonderingen (bedrijven van
openbaar nut en bedrijven, welke voor de
voedselvoorziening werken) is ook ieder
bedrijf verplicht tot een beperking van
25
Aangezien een regelmatige voorziening
met gas en electriciteit alleen gewaarborgd
zal zijn, wanneer door samenwerking van
alle verbruikers de noodzakelijke bespa
ring wordt verkregen, zal in de naaste
toekomst zeer streng worden opgetreden
tegen overschrijding van de verbrulkshoe-
veelheden, waarop men recht heeft.
De overschrijding van de rantsoenen be
hoeft niet meer per 2-maandelijksche pe
riode geconstateerd te worden, doch over
schrijding in een bepaald gedeelte dezer
periode van een evenredig deel van het
rantsoen, waarop de betrokkene voor de
geheele periode recht heeft, is eveneens ten
strengste verboden. Dit gedeelte der periode
zal echter niet korter zijn dan een week.
Slechts voor industrleele bedrijven, welker
aard een gelijkmatige verdeeling van het
rantsoen over de geheele periode niet toe
laat, kan een uitzondering gemaakt worden
In alle plaatsen des lands zullen in ver
band hiermede tusschentijdsche meterop-
nemingen plaats hebben en indien bij be
paalde verbruikers overtreding wordt ge
constateerd, zal tot het nemen van maat
regelen, als onmiddellijke afsluiting van
den toevoer, worden overgegaan.
Het kan niet worden geduld, dat door
gebrek aan medewerking van een deel der
verbruikers de geheele voorziening met
electriciteit en gas zou moeten worden stop
gezet. Een dergelijk gebrek aan gemeen
schapszin zal met de daarmede in over
eenstemming zijnde gestrengheid worden
behandeld.
„Naast mondelinge, stroomen schrif
telijke aanmeldingen in een niet te stel
pen vloed bij de verschillende bureaux
binnen, zoodat ik vol vertrouwen ben,
dat wij met een behoorlijk legioen voor
den dag zullen komen", zoo verklaarde
dezer dagen de gep. luitenant-generaal
H. A. Seyffardt, oud-chef van den gene-
ralen staf, tijdens een onderhoud met
een verslaggever van het A.N.P.
De oproep in de dagbladen zoo
ging hij verder heeft in breede lagen
van het Nederlandsche volk weerklank
gevonden. Dit stemt ons tot groote
blijdschap.
Kunt u mededeelen. wie het initiatief
tot de vorming van het legioen heeft ge
nomen?
Ja en nee. De idee is een spontane
uiting geweest van eenige goed nationaal
voelende Nederlanders van uiteenloopend
politiek inzicht, die den nieuwen tijd be
grijpen en onafhankelijk van elkaar hun
v/eg naar mij vonden. Daarop heb ik met
den rijkscommissaris besprekingen gevoerd.
Dr. Seyss Inquart toonde groote belangstel
ling en vooral aanzijn daadwerkelijke mede
werking is het te danken geweest, dat reeds
aanstonds de vorming van een vrijwilligers
legioen ter hand kon worden genomen. De
rijkscommissaris heeft tevens uiting gege
ven aan den wensch, dat dit legioen een zui
ver Nederlandsch karakter zal dragen en dat
het een uitdrukking zal zijn van Nederland
sche kracht, zooals trouwens ook in mijn
oproep staat.
Ik ontvang dagelijks een overstelpend
aantal brieven zoo ging de generaal ver
der. Ik ontvang ze van oud-kameraden
ook van het Nederlandsch Indische leger
en van onbekenden, die spontaan hun geest
driftige instemming te kennen geven. Ook
ontvang ik anonieme brieven, die ik echter
niet lees, maar die een bron van belangstel
ling en soms van hilariteit vormen voor mijn
bureau-personeel. Ik heb zielsmedelijden
met deze verdwaalden, die in machtelooze
woede naar de pen grijpen, omdat zij niets
van het groote wereldgebeuren begrijpen.
De Duitsche legerberichten melden iederen
dag groote successen. Steeds dieper dringen
de Duitsche troepen naar het Oosten. Be
staat niet de mogelijkheid, dat ons vrijwil
ligerskorps te laat komt*5
Deze vraag wordt mij niet voor de eer
ste maal gesteld. Inderdaad hebben de
Duitsche legers de bolsjewistische horden
voor een belangrijk deel vernietigend
verslagen. Maar de strijd is nog niet ten
einde. Het is het werk van de vrijwilligers-
'cpioenen uit alle landen van Europa en dus
ook van onze vrijscharen, zich op te maken
om de even groote als grootsche taak der
Duitsche legers enigszins te verlichten.
DATA VAN VERTREK.
Kunt u reeds mededeelen, wanneer
het Nederlandsche legioen gereed is en
vertrekt?
Een definitieven datum kan ik nog
niet noemen. Maar er wordt hard ge
werkt. Het ligt in de bedoeling, dat het
eerste contingent nog deze maand naar
zijn standplaats achter het Oostfront
zal vertrekken om aldaar een spoed
opleiding te volgen.
Hét tweede contingent zal enkele
weken later volgen.
Sprekende over de z.g. „afwachters" zeide
de generaal, dat het zooveel gemakkelijker
voor hem geweest zou zijn om geen oproep te
plaatsen en eveneens maar af te wachten.
Maar tegen dat afwachten zoo sprak de
opperofficier komt mijn geheele gemoed
en mijn Nederlandsche hart in opstand. Er
moet iets gedaan worden om te toonen. dat
wij nog een volk zijn, waar pit in zit, dat
wij een volk zijn, dat voelt en begrijpt, dat
wij in het groot moeten denken, dat wij
moeten denken aan de onvermijdelijk ko
mende groote Europeesche statengemeen
schap, waarvan wij toch met eere een deel
willen uitmaken. Een volk van echt Ger-
maanschen stam zooals wij Nederlanders
zal een belangrijk en zelfstandig deel
daarvan kunnen vormen, wanneer het zich
dat waardig maakt. En dat kan het Neder
landsche volk niet doen door afwachten,
maar alleen door daden. Duitschland en
Nederland geheel Europa trouwens
heeft op dit oogenblik een gemeenschappe-
lijken vijand. Een vijand, dien men zich niet
vreeselijker en afschuwelijker kan voorstel
len. Deze vijand is de bolsjewiekenhorde,
die z!ch reeds had opgemaakt de Europee
sche beschaving en cultuur te gaan ver
nietigen en Europa dus ook Nederland
aan de afzichtelijke ellende van het bolsje
wisme te onderwerpen.
Vele jonge Nederlanders, die het nog niet
geheel met zichzelf eens zijn, zouden een
voorbeeld kunnen nemen aan het zeer groote
aantal oud-gedlenden en gep. militairen, dat
zich reeds aanstonds spontaan meldde en
van wie velen door hun hoogen leeftijd tot
miln soijt geen deel van het legioen kunnen
uitmaken.
Ten aanzien van de verzorging van
achterblijvende gezinnen, zeide de gene
raal, dat eer. regeling in voorbereiding
is, waarmede de vrijwilligers naar zijn
meening ongetwiifeld zullen kunnen in
stemmen. Hetzelfde geldt voor de geval
len. indien men gev/ond of invalide
wordt, dan wel sneuvelt.
Verder wordt binnenkort verwacht,
dat een verordening wordt uitgevaar
digd, waarbij wordt bepaald, dat perso
neel in overheidsdienst 85 pet. van zijn
salaris, alsmede zijn betrekking behoudt.
Generaal Seyffardt eindigde het onder
houd met uiting te geven aan de hoop, dat
de toeloop zoo groot zal zijn, dat het Neder
landsche volk zich later, wanneer de eind
strijd is gestreden, zich tegenover andere
Europeesche volkeren niet behoeft te scha
men en dat het dan niet wordt aangekeken
voor een volk von thuisblijvers, dat anderen
de kastanjes uit het vuur laat halen.
dotreffer te plaatsen, waardoor een sov
jetkruiser zwaar werd beschadigd. De mo-
tortorpedobooten zetten zonder verliezen
hun actie voort. Het D.N.B. voegt erbij, dat
de marine der bolsjewisten tot dusver
noch in de Zwarte Zee, noch in de Oostzee
een operatie heeft kunnen ondernemen.
Het Duitsche luchtwapen en de Duitsche
marine daarentegen hebben door doeltref
fende aanvallen te zamen met hun bond-
genooten aan de sovjet-marine zware ver
liezen toegebracht.
ACTIES VAN DE DUITSCHE
LUCHTMACHT.
Twee Duitsche gevechtsvliegtuigen heb
ben op 15 Juli des avonds een ten Zuiden
van St. Petersburg gelegen Sovjet verlaad -
station met bommen bestookt. Reeds bij
den eersten aanval kwamen de bommen op
de rails terecht en troffen verscheidene
goederenwagons.
De geweldige ontploffingen, die volgden,
verraadden dat een munitietrein was ge
troffen. De luchtdruk van de ontploffingen
was zoo hevig dat de Duitsche vliegtuigen
in de hoogte werden gedrukt.
Bij een tweeden aanval troffen de bom
men een juist binnenrijdenden goederen
trein met talrijke tankwagons. In een oog
wenk stond de geheele omgeving in brand,
die alles in een dikken walm en rookwol
ken zette. Talrijke kleine en groote ont
ploffingen volgden. Een Duitsch vliegtuig
werd door de in de lucht ronddwarrelende
stukken van een locomotief licht bescha
digd.
Een van de grootste successen van de
Duitsche luchtmacht is, naar aan het
D.N.B. van deskundige Duitsche zijde wordt
gemeld, de vernieling van den berichten
dienst der Sovjets en de vernieling van een
groot aantal kleine en groote stafkwartie
ren, waardoor de strijdende troepen van
hun leiding zijn gescheiden of in het ge
heel van hun leiding zijn beroofd. Gevan
gen genomen officieren van het Sovjetleger
hebben bevestigd, dat het sovjet berichten-
apparaat reeds in de eerste 72 uur van den
oorlog in het ongereede was geraakt, nadat
de Duitsche vliegtuigen postkantoren en
telefoonleidingen over grooten afstand
door bomtreffers hadden vernield.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te 1.30
aur en ging onder te 15.26 uur.
Op grond van te Washington ontvangen
berichten aldus het D.N.B. meldt de
New York Times, dat de regeeringsbureaux
en de Sovjet-autoriteiten Moskou verlaten
en zich te Kazan, 450 mijl ten Oosten van
de hoofdstad, vestigen. Slechts het minis
terie van buitenlandsche zaken zou voor-
loopig te Moskou blijven. Daarom zal ook
het diplomatieke corps nog niet vertrek
ken.
De Nouvellst publiceert het volgende be
richt uit Ankara:
Volgens verklaringen van vluchtelingen,
die uit de sovjetunie komen en geslaagd
zijn ln overschrijding van de Turksche
grens heerscht te Moskou een splonage-
crlsls. Alle buitenlanders zijn het voor
werp van het strengste toezicht. Zooge
naamde vertrouwenstroepen zijn terugge
roepen van het front om de orde ln het
binnenland te handhaven. Talrijke ver
dachte lieden zijn gearresteerd en door
krijgsraden gevonnist. Te Leninakan wach
ten honderden vluchtelingen zonder voed
sel en dekking op vergunning om de grens
te overschrijden en zij worden voortdurend
aan verhooren onderworpen. De mannen
worden ontkleed en vervolgens wordt hun
lichaam ingewreven met een chemisch
product om eventueel geheimschrift aan
het licht te brengen.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
De stand der rijksmiddelen. (2e Blad).
Het vleeschrantsoen wordt verhoogd;
voortaan alleen taptemelk. (Ie Blad).
Buitenland
De Duitsche opmarsch in het Oosten golft
verder. (Ie Blad).
Kabinetscrisis in Japan. Konoje weer for
mateur. (Ie Blad).
Uit de sovjet-hel. (2e Blad).
J
•'TE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
