De Fuehrer richt tot Amerika zich ZMEIDAG 1 JUi 1941 Wat geschiedt er bij Syrië 82ste Jaargang No. 24906 Engelsche vloot voor de kust De Australische regeering protesteert te Londen Uit Amerika Verspreide berichten Frankrijk en Amerika Pawelitsj bij den Führer Interview met Cudahy Verduisteren 21.59 uur 5.18 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J.W.Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden Pl.verv.: K. Been, Lelde" PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.47 per weekƒ0.19 Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Betreffende de persverklaring van Huil over de Fransch-Amerikaansche betrekkin gen is gisteravond in Vichy het volgende officieele communiqué uitgegeven: De Amerikaansche minister van buiten landsche zaken, Huil, heeft op de perscon ferentie een verklaring afgelegd betreffende de Fransch-Amerikaansche betrekkingen, waarin hij heeft gezegd, dat wanneer de Fransche regeering een politiek van samen werking met andere mogendheden aan neemt met het doel aanvallen te doen en dwang te oefenen, deze politiek door de Vereenigde Staten als onvriendelijk be schouwd moet worden. In bevoegde Fransche kringen geeft men uitdrukking aan zijn verbazing, dat de Amerikaansche staatssecretaris Huil een politiek karakteriseert als politiek van aan val en dwang, terwijl die politiek tegen nie mand is gericht, de belangen van geen andere mogendheden schendt en zich al leen laat leiden door het streven, betere betrekkingen in Europa tot stand te bren gen en de vrijheid van het Fransche impe rium en zijn verkeerswegen tegen iederen aanval in stand te houden. Men wijst er op, dat de Fransche regeering van haar kant er grooten prijs op stelt met de Ver. Staten vriendschappelijke betrekkingen te behouden. Men verwondert er zich echter over, w&nneer de Vereenigde Staten niet kunnen begrijpen, dat de vaste taak der Fransche regeering in den buitengewoon moeilijken toestand, waarin zij zich be vindt, er in bestaat de vitale belangen van Frankrijk en zijn imperium te behartigen. Gisteren is onder voorzitterschap van Darlan een ministerraad gehouden. Ook verluidt in welingelichte kringen, dat behalve de algemeen gedelegeerde van de Fransche regeering in Afrika, generaal Weygand, de resident-generaal van Tunis, admiraal Esteva en de gouverneur-generaal van Fransch West-Afrika, Boisson, ook de gouverneur-generaal van Algerije, admiraal Abrial en de resident-generaal van Marokko generaal Nogues, te Vichy zijn ontboden. Reeds hieruit kan men, zoo wordt ver klaard, den aard en do draagwijdte van de gehouden regeeringsbesprekingen afleiden. Naar het A.N.P. uit Vichy meldt, heerscht volgens de laatste daar uit Beiroet aange komen berichten voor de Syrische kust een druk verkeer van de Britsche vloot, dat den schijn wekt, alsof een vlootcordon voor de kust wordt gelegd en tegelijkertijd landings manoeuvres worden ondernomen. Men merkt hierbij op, dat de kruisende eenheden schJjnen te steunen op een bijzonder sterke luchtafweer en met het oog hierop zijn uitgezocht. Naar uit Melbourne wordt gemeld, aldus verneemt het D.N.B., heeft de Australische premier Menzies, na de zitting van den oor logsraad een verklaring afgelegd, dat de regeering het groote openbare belang bij de situatie in het Midden-Oosten volledig beseft en in dagelijksche gedachtenwisse- ling met de Britsche regeering staat. D,e groote verliezen in Griekenland en bij de gevechten op Kreta zijn een groot ongeluk. Alles wordt gedaan om een herha ling van deze nederlagen te voorkomen. Volgens Engelsche berichten heeft de Australische oorlogsraad na zijn alleszins langdurige conferentie van Donderdag een memorandum naar Londen gezonden. Naar uit de weinige bijzonderheden blijkt, is dit memorandum een energiek protest. Tijdens de bijeenkomst van den raad zou den volgens Zweedsche bladen zeer booze, opgewonden woorden gevallen zijn, omdat Engeland telkens weer Australische of andere niet-Engelsche troepen in hope- looze gevechten werpt, waarbij groote ver liezen geleden worden. Bijzonder bitter ge stemd waren enkele sprekers, omdat alle Engelsche beloften, die na de sombere er varingen van den veldtocht in Griekenland waren gedaan, niet nagekomen zijn en ook Kreta weer een massagraf van Australische en andere troepen uit het empire is ge worden. Het memorandum aan de regeering te Londen bevat o.a. den eisch, dat Austra lische en andere niet-Engelsche troepen eerst weer in den strijd geworpen worden, als hun tevoren ook voldoende steun van het luchtwapen of van de verdediging op den grond gewaarborgd kan worden. VERKLARINGEN VAN ROOSEVELT. President Roosevelt heeft in de perscon ferentie medegedeeld, dat de Amerikaan sche ambassadeur te Londen, Winant, gee nerlei vredesvoornemens heeft meegebracht en dat Engeland geenszins aan het einde van rijn krachten is. Voorts zeide hij dat hij ©en wet had on derteekend, welke betrekking heeft op het verwerven vah vreemde, in de Amerikaan sche havens of in de Kanaalzone of op de Philippijnen werkloos opgelegde binnen- landsohe of buitenlandsche schepen. Voorts heeft hij een beschikking uitgevaardigd, waardoor de federale scheepvaartoverheid wordt gemachtigd deze schepen op eeniger- lei wijze aan te koopen en of wel zelf te ge bruiken of te vercharteren. Geen schip mag echter zónder zijn uitdrukkelijke machti ging onder een vreemde vlag gebracht wor den. Daarentegen mogen de schepen de vlaggen van de Vereen. Staten of van Ibero- Amerikaansche landen of andere neutralé staten voeren. De New-York Journal American meldt, dat de Vereen. Staten reeds 84 in Ameri kaansche havens opgelegde schepen hebben overgenomen. Onder hen zouden zich ook het Fransche luxe-schip „Normandie" en nog 11 andere Fransche schenen bevinden. (DNB) NIEUWE VERKLARINGEN VAN WILLKIE. In een redevoering, die Willkie te Chicago heeft uitgesproken, heeft hij o.m. de centra lisatie van de geheele wapenindustrie en het plaatsen van deze industrie onder één man, die rechtstreeks verantwoordelijk zou moe ten zijn aan den president, ceëischt. De af kondiging van den noodtoestand vergt, zoo zeide hij, ongewone maatregelen zooaLs de samenvatting van de geheele economie tot één groote machine. Ten aanzien van de positie van Engeland verklaarde Willkie, dat, wanneer de Engelsche scheepsverliezen niet ophielden of ten minste niet aanzien lijk verminderd werden, Engeland niet kan blijven voortbestaan. Anders ziet het er uit, wanneer Amerika de noodige leveranties beveiligt. (DNB). CONTROLE OP DE SCHEEPVAART. Het ministerie van Scheepvaart heeft de Scheepvaartwet van 1916 weer van kracht verklaard, welke dit ministerie zoo goed als volledige controle over de handelsmarine en de scheepsbouwindustrie van de Ver. Staten geeft (U.P.) BRITSCHE DUIKBOOT VERLOREN GEGAAN. Reuter publiceert het volgende officieele communiqué der Britsche admiraliteit. De raad der admiraliteit betreurt te moeten mededeelen, dat de duikboot Un daunted over tijd is en als verloren moet worden beschouwd. In zake zijn verklaring tot de Fransche regeering, heeft Cordell Huil op een desbe treffende vraag geantwoord, dat hij deze verklaring in het geheel niet heeft afgelegd jegens de Fransche regeering, doch haar eenvoudig gericht heeft tot de algemeene openbare meening. Associated Press meldt, dat de Fransche ambassadeur, Henry Haye, in de persconfe rentie in antwoord op de verklaring van Cordell Huil als zijn meening heeft te ken nen gegeven, dat naar Fransche opvatting de schikkingen van Frankrijk nooit tegen die van Amerika kunnen indruischen. De ambassadeur deelde bij deze gelegenheid mede, dat hij Maandag een bezoek aan Huil zal brengen om de Amerikaansche vrees weg te nemen. Vervolgens sprak Henry Haye het bericht tegen, dat troepen der asmogend- heden uit de lucht op eenige bezitting van het Nabije Oosten geland zijn. Met nadruk wees hii erop, dat zich geen Duitsche troe pen in Syrië bevinden en hij voegde hieraan toe, dat Frankrijk ernaar streeft, uit het gebied aldaar alles te verwijderen, wat den Engelschen reden tot een aanval zou kun nen geven. Frankrijk, zoo betoogde de am bassadeur, zal zijn bezittingen tegen eiken aanval verdedigen. Echter zal het nooit, noch te land, in de lucht of ter zee, het militaire initiatief tegen de Engelschen nemen. (D.N.B.). Britsche 'bommenwerpers hebben een nieuwen aanval gedaan op de haven van Beiroet, waardoor de anti-Britsche stem ming onder de bevolking zeer is toegenomen, vooral omdat de Britten tot slot pamfletten uitwierpen, waarin zij verklaarden niet voor nemens te zijn de bevolking en haar steden te bombardeeren. Britsche gevechtsvliegtuigen hebben Woensdag het Fransche militaire kamp te Kassimiyet in het zuidelijke deel van den Libanon aangevallen. Het kamp werd met de boordwapens van de Britsche vliegtuigen beschoten. De luchtdoelartillerie trad in werking. Radio-Beiroet heeft Donderdag een op roep gericht tot de soldaten van de Gaulle in Palestina en Egypte, waarin zij werden aangespoord terug te keeren van den inge slagen weg en zich niet door Groot- Brittannië te laten misbruiken voor een aanval op Frankrijk en zijn koloniën. Naar uit Jeruzalem wordt gemeld, is de stemming in het kamp van de Gaulle met het oog op de wankele politie van Engeland in het naburige Oosten tot het nulpunt ge daald. Deserties zijn aan de orde van den dag. Ook zou er muiterij zijn voorgekomen. Generaal de Gaulle is in Palestina aange komen, om de stemming onder zijn soldaten te verbeteren. In Irak blijft de situatie onzeker. Nadat de Kroatische staatsleider Pawelitsj te Salzburg was aangekomen en ontvangen was door von Ribbentrop is hij gistermiddag om drie uur door den Führer voor eep alleszins uitvoerig onderhoud ontvangen, waaraan ook rijksmaarschalk Göring en de minister van buitenlandsche zaken von Ribbentrop deelnamen. Het onderhoud verliep in den geest van de hartelijke vriendschap, die tusschen het Duitsche en het Kroatische volk bestaat. Na de bespreking overhandigde dr.- Pawe litsj den Führer een vlag uit den Zeven jarigen Oorlog en een schaakspel van Frederik den Groote. Gisteravond is Pawelitsj naar Kroatië teruggekeerd (A.N.P.). De „New ^York Times" maakt melding van een onderhoud, dat de Führer op 23 Mei heeft gehad met den Amerikaanschen journalist Cudahy. Cudahy, aldus dit bericht, heeft den Führer gezegd, dat de oppositie tegen Duitschland in de Vereenigde Staten in hoofdzaak berust op de vrees, dat de vei ligheid van het Westelijk halfrond be dreigd wordt door een Duitschen aanval. Hitier lachte daarom en zeide, dat het denkbeeld van een inval op het Weste lijk halfrond even fantastisch is als dat van een invasie op de maan. Hij zeide een te hooge opvatting van het ver stand der Amerikanen to hebben om te kunnen gelooven, dat een Ameri kaan, die nadenkt, werkelijk iets der gelijks zou kunnen vreezen. Hij was er van overtuigd, dat de invasie-praatjes tegen beter weten in in omloop waren gebracht door oorlogsdrijvers, die een oorlog een winstgevende aangelegen- hei^ achten. De Amerikaansche vloot- en legercom mandanten, aldus Hitier, zijn ongetwijfeld evenals de Duitsche deskundigen van mee ning, dat een dergelijke inval onmogelijk is. De gezamenlijke scheepsruimte van En geland. de Vereenigde Staten en Duitsch land zou volkomen ontoereikend zijn om een millioenenleger, dat noodig zou zijn voor de verovering van het Westelijk Half rond, over te brengen. Als de aanval op Kreta reeds moeilijk scheen, is een aanval over een open zeegebied van 2500 mijl iets, dat men zich niet kan voorstellen. De Führer zeide nooit gehoord te heb ben. dat iemand in Duitschland de Missis- sipi de Duitsche grens noemde, zooals de Australische minister-president den Rijn de grens van Australië genoemd had. Duitschland heeft te veel ernstige vraag stukken in Europa om ooit aan een Inval in Amerika te denken. Cudahy verklaarde daarop, dat vele Amerikanen van oordeel zijn, dat een Duitsche overwinning een ramp voor de Vereenigde Staten zou zijn. doordat de _2 levensstandaard van den Duitschen arbeider het de Amerikaansche nijverheid niet mogelijk zou maken tegen Duitsch land te concurreeren. Hitier antwoordde, dat het nationaal-so cialistische streven naar verhooging van het levenspeil der arbeiders door den oor log onderbroken is, maar dat het na den vrede met verdubbelde kracht hervat zal worden. Hij zeide zich af te vragen, waar om men Duitschland heeft uitverkoren als ecnomische bedreiging van Amerika, of schoon Duitschland slechts een bevolking van 85 millioen zielen op een oppervlakte van slechts 600.000 tot 700.000 vierkante KM. heeft, terwijl het Britsche rijk een bevolking van 400 millioen, Japan een van 100 millioen en Rusland een van 170 mil lioen heeft en de andere landen 500 mil lioen zielen tellen. Hitier stelde voorts de vraag, waarom men Duitschland van zijn koloniën beroofd heeft, ofschoon de ontginning der koloniën de afzet voor de Duitsche industrie en productie beteekende en waarom de Ver eenigde Staten zich verzetten tegen een organisatie van Europa, die in Europa af zetmarkten voor Duitsche goederen wil scheppen en daardoor de waarschijnlijk heid van concurrentie met de Vereenigde Staten verkleint. De volgende vraag van Cudahy was, of Hitier voor Europa een handelsunie tot stand wilde brengen met afschaffing van tolmuren, valuta-beperkingen enz. De Führer antwoordde, dat naar zijn oordeel alle handelsbetrekkingen verzekerd kunnen worden door handelsverdragen op langen termijn, welke voor beide partijen voordeelig zijn en het element van specu latie uitschakelen. De toekomstige Duit sche handel zal niet gebaseerd zijn op pa pier, maar op goederenruil. Duitschland is door de herstelbetalingen van alle goud beroofd. Het is daardoor gedwongen een stelsel van internationalen handel te ontwerpen zonder goud. Hitier verklaarde echter te beseffen, dat goud nuttig is voor een meer elastisch handelsverkeer tusschen de sta ten en ook als grondslag van crediet. Cudahy zeide noz. 'dat vele Amerikanen gelooven, dat de Duitsche hegemonie in Europa een onderdrukking beteekent van de moedertaal en de nationale gebruiken en instellingen. Het is eigenaardig, aldus antwoordde Hitier, wanneer men de Engelschen hoort spreken over de beheersching der wereld, terwijl zij zelf millioenen onderdanen in Britsch-Indië, Egypte en Arabië onder drukken. Duitschland zal de betrekkingen zoo regelen, dat allen kunnen leven en zich in voorspoed verheugen, Duitschland heeft er geen belang bij een volk tot slaaf te maken. CRIPPS NAAR LONDEN ONTBODEN. Het D.N.B. meldt uit Stockholm: Gistermiddag is te Londen officieel me degedeeld. dat de minister van buitenland sche zaken, Eden, den Britschen ambassa deur te Moskou, Sir Stafford Cripps, ver zocht heeft zoo snel mogelijk naar Londen te komen, om daar eenige .dagen met" de regeering te beraadslagen. Cripps, aldus werd verder gezegd, zal eenige dagen te Londen blijven, om met den minister-president en de bevoegde ministers aangelegenheden te bespreken, die onder zijn ressort vallen. Hij is reeds gisterochtend per vliegtuig uit Moskou vertrokken om zich over Stockholm naar Engeland te begeven. AMERIKAANSCHE KAAS VOOR ENGELAND. De Amerikaansche minister van landbouw, Wickard, heeft een beroep gedaan op het Amerikaansche volk, het verbruik van kaas te beperken, teneinde een grootere hoeveel heid ter beschikking van Engeland te kun nen stellen. Tevens verzocht de minister den farmers, de taptemelk, die tot dusver hoofdzakelijk voor veevoer gebruikt werd, voor de consumptie beschikbaar te stellen. (D.N.B.) HOE VALSCHERMJAGERS OP KRETA MISHANDELD WERDEN. Na de inneming van Kreta zijn nauwkeu rige onderzoekingen geopend naar de gru welijke daden, welke de Kretensische ben den en in burger gekleede Britsche soldaten op gewonde valschermjagers en op vliegers die eennoodlanding moesten maken, ge pleegd hebben. Een Duitsch officier, die na den aanval der eerste gevechtstroepen met zijn eenheid het vliegveld Maleme bezette, verklaarde onder eede o.a. het volgende: ,Ik lag met mijn troep op de hoogte 1.5 kmi. ten Zuiden van het vliegveld in stel ling. Wij bereikten de hoogte op 24 Mei tegen den middag. Op den weg daarheen zagen wij talrijke doode valschermjagers liggen, die op afschuwelijke wijze verminkt waren. Achter een boschje vonden wij nog twee gewonden, die alvorens den laatsten adem uit te blazen, verklaarden, dat deze gruwelijke daden door Kretensische burgers en ook door Britsche soldaten bedreven wa ren die in burgerkleeding gestoken waren en als vrijschaarsoldaten rondtrokken". Voorts is een opzienbare onthulling ge daan over de vlucht van den opperbevel hebber van de Britsche troepen op Kreta, generaal Freyberg. Bij de verovering van een Britsche com mandopost in het gevechtsgebied in het Zuiden van Kreta werden o.a. ook verschei dene Britsche officieren gevangen genomen die deel hadden uitgemaakt van den staf van den generaal. Zij verklaarden, dat zij ondanks alle pogin gen de vlucht van hun generaal niet had den kunnen verhinderen. De generaal ging klaarblijkelijk gedrukt onder hevige depres sies. Walgend van de afgrijselijke misdaden, die zijn soldaten jegens talrijke Duitsche valschermjagers pleegden, heeft hij na zijn terugtocht uit Herakleion meermalen ge zegd: „dit is het einde van deze hel. Nu is ook het moreel van onze troepen verdwe nen. Met dergelijke soldaten kan men niet meer vechten". (D.N.B.) ZWARE STRAFFEN IN ROEMENIË. Door de Roemeensche radio werd offi cieel bekend gemaakt dat voor iedere sa botage van het economische plan der re geering de 'doodstraf uitgesproken zal worden. Men maakte bekend, dat ontdekt is, dat 13.000 varkens en runderen clan destien zijn geslacht en onderhands aan de bevolking verkocht. Ook 160.000 ton graan zou buiten de distributie om zijn verkocht. In de uitzending werd verklaard dat dit de laatste waarschuwing van Antonescu aan de bevolking beteekent en dat in de toe komst onverbiddelijk de doodstraf voor dergelijke delicten zal worden uitgespro ken. (U.P.) DE STAKINGSGEVOLGEN IN AMERIKA* De fabrieksleiding van de Ford Company heeft bekend gemaakt, dat zij zich genood zaakt ziet, het bedrijf te River Rouge en 16 andere fabrieken heden stil te leggen. Deze eendaagsche sluiting, zoo deelt de di rectie mede, is noodzakelijk geworden, om dat door de stakingen schaarschte aan mo toren is ontstaan. De fabrieken te River Rouge kunnen in plaats van de vereischte 5350 motoren, die dagelijks gemaakt moe ten worden, om de productie aan de loopen- de band in 16 andere fabrieken te handha ven, slechts 4500 motoren gereedmaken. Door het gebrek aan motoren moesten Maandag j.l. reeds negen fabrieken het werk neerleggen en moesten Vrijdag twee andere fabrieken de productie staken. De sluiting van het bedrijf op heden staat ge lijk met een verlies van 25.000 werkdagen. (D.N.B.) Ben vooraanstaand lid van de regeering. dat, naar de Associated Press meldt, onbe kend wil blijven, heelt bevestigd, dat de regeering Maandag a.s. de North American Aviation Company, die door een staking stil ligt, krachtens het besluit van presi dent Roosevelt zal overnemen, wanneer de stakers dan het werk nog niet hervat zullen hebben. De marine en het federale productiebureau eisohen, dat de regeering zal ingrijpen, daar de staking bij dit groote bedrijf orders voor vliegtuigen ten bedrage van bijna 200 millioen dollar heeft ver traagd. Op de vraag, hoe de regeening de ■hervatting van het werk wil bewerkstelli gen, antwoordde het lid van de regeenng dat de autoriteiten van de arbeiders een voudig de hervatting van het werk zouden eisohen. Wanneer zii aan dezen oproep geen gevolg geven, beschikt de regeering over middelen en wegen om haar eisohen door te zetten. (D.N.B.) ONDERHOUD TUSSCHEN EDEN EN JAPANSCHEN AMBASSADEUR. Domei meldt uit Londen, dat Donderdag op verlangen van den Engelschen minister van buitenlandschen zaken een bespreking van een uur heeft plaats gehad tusschen Eden en den Ja/pansdhen ambassadeur. Daar Sjigemitsoe binnenkort naar Tokio terugkeert om verslag uit te brengen, heeft Eden blijkbaar willen constateeren met welke indrukken, ln het bijzonder over de betrekkingen tusschen Japan en Engeland, de ambassadeur uit Londen vertrekt. Bovendien heeft Eden den Japanschen ambassadeur tot een maaltijd uitgenoodigd. van heden- en Zondagavond tot resp. morgen- en Maandagochtend De maan komt heden op te 19,16 uur en gaat vannacht onder te 4-55 uur. Morgenavond komt dc maan op te 20,32 uur om Maan dagochtend te 5,41 uur onder te gaan. Dit Nummei bevat DRIE Bladen Binnenland Verhooging van de bieraccijns (Binnenland, 3e Blad). Maatregelen inzake luchtbescherming; aandrang tot ontruiming van zolders (Binnenland, 3e Blad). De roeiwedstrijden van Hollandia (Sport, 3e Blad). Buitenland Een interview met den Führer over Amerika (le Blad). Wat geschiedt om Syrië? (le Blad). BERICHTEN" ZIE VOORTS „LAATSTE EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 1 VAN HET DERDE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1