De hertog van Spoleto
Solloem en Fort Capuzzo
weer in handen der as
82sfe Jaargang
MAANDAG 19 MEI 1941
No. 24891
Koning van Kroatië
Verduisteren
Duitsche
Weermachtsberichten
Italiaansche
Weermachtsberichten
21.34 uur
5.38 uur
J
F ransch-Amerikaansche
verhoudingen
De strijd rond Irak
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
DSCH
DAGBLAD
Directeur: J.W.Henny
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv.. K. Been, Lelden.
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en *s Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per weekƒ0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
1 In een plechtige bijeenkomst in het
Quirinaal heeft koning-keizer Victor
Emanuel III gisteren op verzoek van
de Kroatische delegatie onder leiding
van dr. Ante Pawelitsj, tot koning van
Kroatië aangewezen Aimone di Savoia-
Aosta, hertog van Spoleto.
In de troonzaal van het Quirinaal had
den zich alle hoogwaardigheidsbekleders
van het Italiaansche rijk vereenigd onder
leiding van den duce, die de fascistische
uniform droeg. De koning-keizer, gekleed
als eerste maarschalk van het rijk, trad
tegen half twaalf binnen en nam plaats op
de verhooging. Ter rechterzijde van den
troon stelden de prins van Piemont, de
graaf van Turijn en de hertog van Pis-
toia zich op, ter linkerzijde de hertogen
van Spoleto, Genua en Ancona.
Foto Scherrl.
HET VERZOEK.
Ante Pawelitsj richtte een korte toe
spraak in de Italiaansche taal tot den
koning-keizer, waarin hij o.m. zeide, dat
de staatsraad en ministerraad zijner
regiering eenparig enkele dagen geleden
geproclameerd hadden, dat de kroon van
Zwodimir, die de souvereiniteit van den
onafhankelijken Kroatischen staat beli
chaamt, plechtig gerestaureerd moest wor
den en haar als bekrachtiging van den
levenswil van het vrije Kroatische volk en
zijn eeuwenoude traditie na tientallen ja
ren van onderdrukking en strijd aan een
prins van het Italiaansche koningshuis zou
worden aangeboden.
Vervolgens zeide hij het volgende:
„Majesteit: Uit Uw doorluchtig Huis,
dat zich beroemen kan op groote veldhee-
ren, verlichte prinsen en rechtvaardige en
machtige heerschers, verwacht het Kroa-
Foto Holland.
HET NIEUWE KONINGSPAAR.
Aimone, hertog van Spoleto, werd 9 Ma art 1900 geboren. In 1929 was hij leider van
een expeditie naar de Karakorum, welke georganisiseerd was door de Alpenclub en
de Italiaansche Geografische Vereeniging. Te Florence trad de hertog van Spoleto op
1 Juli 1939 in het huwelijk met Irene, prinses van Griekenland en Denemarken,
in de oude basiliek van Santa Maria del Fiore. De hertog van Aosta, broeder van
den bruidegom en de prins van Piemont waren getuige bij dit huwelijk, dat in
tegenwoordigheid van vele vorstelijke personen plaats vond.
De nieuwe Kroatische koning is sportliefhebber en nam deel aan verschillende
motorwedstrij den.
tische volk den monarch, die een nieuwe
Kroatische dynastie zal stichten en ons zal
voorgaan bij den wederopbouw. Wij zijn
op den Koning, die den Kroatischen troon
zal bestijgen, even trotsch als op onze
staats- en nationale onafhankelijkheid.
Door aan Uwe Majesteit het verzoek te
richten, een prins van Uw doorluchtig Huis
te willen aanwijzen, zijn wij er van over
tuigd, dat zijn regeering en die van zijn
rechtmatige opvolgers gelukkig zullen zijn
tot welzijn van het Kroatische volk, van
de duurzame vriendschap, van het bond-
ge: -otschap en van de samenwerking, die
de Duce van het fascisme onder de regee-
rin van Uwe Majesteit tusschen Italië en
Kroatië tot stand heeft gebracht".
DE BENOEMING.
Nadat de koning-keizer in zijn begroe-
ti.igsrede zijn genoegdoening en dankbaar-
1 .id had uitgesproken over het verzoek
van de Kroatische natie, verklaarde Victor
Emanuel verder:
„De woorden, waarmede gij uw verzoek,
om een prins van het Huis Savoye aan te
wijzen voor den troon van den onafhan-
kelijken staat Kroatië hebt ingekleed, ge
tuigen van den wil van uw volk om met
Italië in een geest van nauwe vriendschap
samen te werken en vinden in onze gevoe
lens en in die van het geheele Italiaan
sche volk grooten weerklank. Wij begroeten
de wedergeboorte van de Kroatische natie,
welker geschiedenis door zoovele banden
met de onze verbonden is en die door de
eeuwen heen haar geestelijk en moreel
leven op Rome instelde, als een hoopvol
voorteeken voor de nieuwe ordening, die
zich in Europa voltrekt. Italië heeft van
daag niet voor het eerst door daden zijn
volledig begrip en zijn levendige sympathie
voor de aspiraties getoond, die in u, Po-
glavnik, haar meest vastbesloten voor
vechter hebben gevonden. Thans, nu de
sedert eeuwen gekoesterde wensch van het
Kroatische volk, om zijn staatseenheid te
herwinnen, door de overwinning der Als
geheel verwezenlijkt is, vervult het ons met
vreugde naar aanleiding van deze plech
tige gebeurtenissen, U, mijne heeren afge
vaardigden van den onaf hankelij ken Kroa
tischen staat, te verklaren, dat Italië van
ganscher harte uwe -edele natie terzijde
staat en dat het bereid is aan de samen
werking in broederlijke gemeenschap in
woord en daad de grootste ondersteuning
te doen toekomen. Van deze gevoelens be
zield zijn wij gelukkig het verzoek van het
Kroatische volk te kunnen aanvaarden en
benoemen onzen geachten neef, Zijne
Koninklijke Hoogheid Aimone van Savoye-
Aosta, hertog van Spoleto, tot den drager
van de kroon van het koninkrijk Kroatië.
Onze wenschen en die van het Italiaan
sche volk vergezellen hem bij zijn verheven
zending. Het Kroatische volk wenschen wij
een tijdperk van welvaart en vruchtbaren
vooruitgang toe".
Binnenkort zal de nieuwe koning van
Kroatië te Agram worden gekroond. Zoo
wel de koning als Pawelitsj zijn door den
Paus ontvangen.
Pawelitsj had voorts ontmoetingen met
den Duce en graaf Ciano.
Zaterdag deelde het opperbevel der
Duitsche Weermacht mede:
Een duikboot onder bevel van den eer
sten luitenant ter zee Schewe rapporteert
het tot zinken brengen van vijf Britsche
koopvaardijschepen met tezamen 33.612 brt.
Gevechtsvliegtuigen vernietigden in het
zeegebied Oostelijk van Schotland en Noord-
Westelijk van Ierland drie gewapende koop
vaardijschepen met tezamen 16.000 brt. en
plaatsten bomtreffers op twee andere sche
pen. Formaties gevechtsvliegtuigen deden
vannacht gedurende verscheidene uren
aanvallen op bewapenings- en ravitaillee-
ringsbedrijven eener stad in de Middlands.
(Dit blijkt naar D.NJB. later meldt, Bir
mingham te zijn geweest).
De aanvallen hadden een goede uitwerking.
Daarbij werd een Britsch vliegtuig boven
vijandelijk gebied neergeschoten. Gevechts-
en jachtvliegtuigen bombardeerden overdag
en des nachts Britsche vliegvelden, waar
onder met succes de luchthaven van Haw-
kings. Op het vliegveld St. Eval ontstond
door treffers in hangars, kwartierruimten
en op de startbaan ernstige schade.
Marine-artillerie nam vijandelijke sche
pen, die de kust van het Kanaal probeer
den te naderen, onder vuur en dwong hen
terug te keeren.
In Noord-Afrika ondernamen patrouilles
van het Duitsche Afrika-corps bij Tobroek
geslaagde ondernemingen en brachten een
aantal gevangenen binnen. Twee vijande
lijke pantserwagens werden vernield.
De in Solloem en het fort Capuzzo bin
nengedrongen Britsche strijdkrachten
werden in een dapperen tegenaanval
weer naar het Oosten verdreven. Sol
loem en het fort Capuzzo alsmede alle
vroegere stellingen zijn weer in handen
van het Afrikacorps.
Duitsche gevechtsvliegtuigen namen met
goede uitwerking aan de gevechten bij Sol
loem en Tobroek deel.
In het gebied van de Middellandsche Zee
deden eenheden van het Duitsche luchtwa-
pen in den nacht van 15 op 16 Mei en
gisteren meermalen met succes aanvallen
op vliegvelden en haveninrichtingen op het
eiland Malta.
De vijand liet vannacht met vrij zwakke
krachten in West-Duitschland een aantal
brisant- en brandbommen vallen. Behalve
een kleine fabriek werden geen doelen van
militair belang getroffen. Nachtjagers en
marine-artillerie schoten twee der aanval
lende Britsche vliegtuigen omlaag.
En Zondag:
Gevechtsvliegtuigen hebben in Het Kanaal
twee schepen van te zamen 5500 b.r.t. aan
gevallen en in den loop van den nacht nog
vier vrachtbooten beschadigd. Bovendien
werden luchtaanvallen ondernomen op ver
scheiden havens aan de Zuid- en Zuidoost
kust van Engeland. In luchtgevechten bo
ven Engeland werden drie Britsche jagers
neergeschoten.
In Noord-Afrika liepen verscheiden door
de Britten, met steun van artillerie en pant
serwagens, ondernomen tegenaanvallen uit
Tobroek te pletter op het vuur der artillerie
van het Duitsche Afrika-corps. Duitsch-Ita-
liaansche strijdkrachten maakten bij een
tegenaanval een aantal gevangenen.
In de jongste gevechten bij Solloem en
fort Capuzzo werden 4 vijandelijke pant
serwagens en ander oorlogstuig buitge
maakt. benevens een \antal gevangenen.
De vijand heefi- in den afgeloopen nacht
op verschillende plaatsen in West-Duitsch-
land. o.a. te Keulen, brisant- en brandbom
men laten vallen. Woonhuizen werden ver
woest en spoorwegemplacementen in ge
ringe mate beschadigd. De burgerbevolking
leed eenige verliezen aan dooden en gewon
den. Nachtjagers schoten twee der aanval
lende vliegtuigen neer.
In de periode van 1517 Mei heeft de
vijand in totaal 26 vliegtuigen verloren.
Hiervan werden er 19 in luchtgevechten en
door nachtjagers neergeschoten, 5 door
lucht-doelartillerie en 2 door eenheden van
de marine. In dezelfde periode gingen 11
eigen vliegtuigen verloren.
Het Italiaansche hoofdkwartier deelde
Zaterdag mede:
Noord-Afrika: Met aanzienlijke strijd
krachten had de vijand een aanval onder
nomen aan het front van Solloem en aan
vankelijk eenige successen behaald op onze
verkenningsafdeelingen. De Italiaansch-
Duitsche strijdkrachten hebben thans ech
ter een tegenaanval ondernomen, die tot
gevolg had, dat de vijand op de vlucht ge
slagen is Onze troepen hebben het contact
hersteld met de vooruitgeschoven Italiaan
sche posten, die door den vijand overrom
peld waren, doch niettemin standvastig in
het bezit van hun stellingen gebleven wa
ren. Wij hebben den vijand aanzienlijke
verliezen toegebracht.
De Italiaansche en de Dultschè lucht
macht hebben daadwerkelijk tot de succes
sen der geallieerde troepen bijgedragen. In
den sector Tobroek hebben wij eenige kaze
matten veroverd. Onze jagers hebben een
vliegtuig van het type Blenheim, dat de ha
ven Benghazi probeerde aan te vallen, bran
dend omlaag geschoten. Formatie^ van het
Duitsche luchtwapen hebben marinesteun
punten op Malta aangevallen, waarbij bran
den en ontploffingen verwekt werden en
ernstige schade werd toegebracht aan mili
taire inrichtingen.
Oost-Afrika: De toestand is ongewijzigd
En Zondag:
Noord-Afrika: Onze reactie op de vijan
delijke aanvallen aan het front van Solloem
heeft volledig succes gehad. De vijand werd
gedwongen terug te trekken en liet daarbij
gevangenen en materieel achter. Onze
luchtformaties bombardeerden de basis van
Tobroek en defensieve installaties, troepen
concentraties en gemotoriseerde strijdmid
delen In de zone ten Oosten van Solloem.
Tijdens luchtgevechten werden een vijande
lijke bommenwerper en twee jagers neer
geschoten.
In de Egeïsche Zee deden 'vijandelijke
vliegtuigen een aanval op het eiland Rho-
dos, waarbij onbelangrijke schade werd
aangericht.
In Oost-Afrika zetten de laatste verdedi
gers hun hardnekkigen tegenstand voort.
Onder rechtstreeksche leiding van Z. K. H.
den hertog van Aosta verrichten zij wonde
ren van moed onder omstandigheden, die
van uur tot uur moeilijker worden als ge
volg van gebrek aan materieel, geleden ver
liezen en de onmogelijkheid de gewonden
weg te voeren en te verzorgen. In den sec
tor van Galla en Sidamo werd een vijande
lijke aanval afgeslagen. In de andere secto
ren is de situatie ongewijzigd.
GEWEZEN EGYPTISCHE STAFCHEF
GEVLUCHT.
Regeering looft 1000 p.st. uit.
De Egyptische regeering heeft, naar Reu-
te]- uit Cairo meldt, een belooning van
1000 pond sterling uitgeloofd voor den-
gene, die in staat is, haar de verblijfplaats
van den vroegeren chef van den Egypti-
schen generalen staf, Aziz 'el Mazri Pasja,
mede te deelen. Aziz is op 16 Mei, naar
het Engelsche agentschap meldt, in een
vliegtuig, dat door twee officieren van het
Egyptische luchtwapen bestuurd werd, van
het vliegveld Almaza in de buurt van
Cairo vertrokken. Hij had klaarblijkelijk
het voornemen, uit, het land te vluchten.
Het vliegtuig moest echter een noodlan
ding maken. Daarbij raakte het telegraaf
draden en werd het bij de landing ver
nield. De drie inzittenden zijn gevlucht en
men gelooft, dat zij zich te Cairo bevin
den.
In Romeinsche diplomatieke kringen
heeft men, aldus Stefani, met zeer leven
dige -verbazing en belangstelling de vlucht
van Aziz vernomen.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kom.t heden op te 3.0(5
uur en gaat onder te 14 30 uur.
United Press meldt uit Vichy: Naar aan
leiding van Roosevelt's verklaring over de
Duitsch-Fransche samenwerking heeft
een woordvoerder der regeering eraan her
innerd, dat maarschalk Pétain het woord
samenwerking in zuiver politieken en eco-
nomischen zin heeft gebruikt. Van een
militaire samenwerking is geen sprake, De
woordvoerder voegde hieraan toe, dat
Frankrijk vertrouwen stelt in het woord
van Hitier.
Het A.N.P. meldt echter uit Vichy:
Naar van welingelichte zijde vernomen
wordt, kan binnenkort een Duitsch-Fran
sche verklaring tegemoet gezien worden,
v/elke bijzonderheden behelst over de be
spreking van admiraal Darlan met den
Führer. Waarschijnlijk zal deze verklaring
te Parijs verstrekt worden, wanneer ad
miraal Darlan zich naar Parijs zal bege
ven. Het is mogelijk, dat deze verklaring
zich niet uitsluitend tot de Duitsch-Fran
sche betrekkingen in de toekomstige eco
nomische samenwerking zal beperken Zij
kan ook een politiek karakter dragen en
wellicht een rechtstreekse!) antwoord vor
men op de aanvallen van Eden en Roose
velt.
United Press meldt uit Washington:
Knox. de minister van Marine, zeide over
maarschalk Pétain. dat deze naar Duitsch-
lands pijpen danst. Hij kan zelf nietsdoen.
Niemand weet wat er nog gebeuren kan.
De Fransche pers wijst iedere poging van
Amerika een soort voogdij uit te oefenen
over Frankrijk met beslistheid af.
Onder het opschrift: ..wat de V. S. on
der humaniteit verstaan", publiceert de
Berliner Lokalanzeiger een bericht uit
New-York, volgens hetwelk van bevoegde
zijde te Washington bekend wordt ge
maakt. dat de V. S verdere scheepsladin
gen levensmiddelen voor Frankrijk hebben
vastgehouden. Als reden wordt opgegeven,
dat de regeering-Pétain besloten heeft tot
een nauwere Duitsch-Fransche samenwer
king.
Het blad schrijft in verband hiermede:
In de Ver. Staten is men het juist den
laatsten tijd niet moede geworden om uit
drukking te geven aan dp bijzondere
sympathie, din men gevoelt, iegens frank
rijk Ook de Amerikaansche ambassadeur
Leahy in Vichy heeft in verschillende de-
devoeringen de oude Amerikaanse!)-Fran
sche vriendschap zeer levendig uitgespro
ken. Het bovengenoemde besluit van
Washington toont nu, wat men moet den
ken van deze verklaringen. Om volken
rechtelijke en humanitaire redenen wa
ren de Ver. Staten zoo werd beweerd, er
toe bereid om uit den eigen overvloed de
onder de gevolgen van den oorlog en voor
al onder de Engelsche blokkade lijdende
Franschen te helpen. Thans echter blijkt,
dat deze er zoo onschadelijk en vriend
schappelijk uitziende zendingen levensmid
delen in waarheid gedacht waren als po
litieke boeien. Zoodra Frankrijk uit vrijen
wil aanstalten maakt om een Europee-
schen koers in te slaan, laat men alle
overwegingen van recht en menschelijk-
heid varen en stelt een onwaardige po
ging in het werk om een zoo groote natie
door een paar zendingen levensmiddelen te
beïnvloeden in haar voor de toekomst des
lands beslissende bepaling van een poli
tiek standpunt. (D.N.B.)
DE POSITIE VAN SYRIË.
United Press meldt uit Beiroet: De Fran
sche autoriteiten alhier hebben de berich
ten tegengesproken, volgens welke zich
Duitsche vliegtuigen in Syrië zouden be
vinden. Deze autoriteiten verklaarden, dat
zij zich strikt aan de wapenstilstandsbepa
lingen hielden. Uit Engelsche vliegtuigen
worden dagelijks pamfletten geworpen, die
door generaal Catroux. den aanhanger van
De Gaulle, die op 't oogenbllk in Palestina
is, onderteekend zijn.
De door de Engelschen op Syrische plaat
sen uitgevoerde bombardementen waren,
naar hier verluidt, tegen Aleppo, Damascus
en Palmyre gericht.
De Engelschen verschenen echter met ge
ringe krachten en dientengevolge waren de
schade en het aantal slachtoffers klein.
Palmyre bezit een der belangrijkste vlieg
velden van de woestijn in de richting van
Irak.
Naar uit Beiroet wordt gemeld, hebben
de Engelschen hun bomaanvallen op Syri
sche vliegvelden Zaterdagochtend vroeg
voortgezet. Onder de civiele bevolking zijn
slachtoffers gevallen. De Franschen hebben
een aantal soldaten en officieren verloren.
De Fransche hooge commissaris, generaal
Dentz, heeft gisteravond een radiorede ge
houden tot de Franschen in Syrië en Liba
non. Hij verwees naar het beroep van
maarschalk Pétain tot orde en vrede en
zeide, dat op hetzelfde oogenblik Engelsche
vliegersonverwachts Syrische vliegvelden
hebben aangevallen. Na den overval op
Mers-el-Kebir en op Dakar heeft Engeland
opnieuw Fransch bloed vergoten. Al koestert
Frankrijk geen aanvalsbedoelingen jegens
Engeland, aan eiken aanval zal toch verzet
geboden worden. Syrië en Libanon zijn
nauw met Frankrijk verbonden. Ten slotte
verklaarde generaal Dentz, dat hij de op
dracht ontvangen heeft, de Levant te be
waren en in de lucht te verdedlgena Deze
opdracht zal zonder mankeeren worden uit
gevoerd. Als antwoord op den oproep van
maarschalk Pétain, den oppersten leider, is
het Levantleger bereid, tegen geweld geweld
te gebruiken. (D.N.B.)
Naar uit Londen wordt vernomen, heeft
de Britsche admiraliteit het Oostelijk bek
ken van de Middellandsche Zee, met uit
zondering van de Turksche territoriale wa
teren, tot gevaarlijke zone voor de scheep
vaart verklaard.
Dit Oostelijk bekken wordt begrensd: in
het Noorden door het door Duitschland be
zette Griekenland en de daartoe behooren-
de eilandengroep, de Cycladen en de ande
re eilanden van de Aegaeïsche Zee: verder
door Klein Azië dat tot in de uiterst Noord-
Oost-punt van het bekken tot het Turk
sche Rijk behoort; hierlangs loopen dus de
genoemde territoriale wateren. Aan de
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Bloem en meel op broodbonnen verkrijg
baar (Binnenland, 2e Blad).
Geen recht op weduwenpensioen voor ge
demobiliseerde officieren (Binnenland,
2e Blad).
Overmaas kampioen der tweede klasse B
(Sport, 3e Blad).
Buitenland
De hertog van Spoleto koning van Kroatië
(le Blad).
Een Italiaansch Kroalisch verdrag getee-
kend. (le Blad)..
ZIE VOORTS ..LAATSTE BERICHTEN*?
EERSTE BLAD.
