De botsingen in Irak
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Wad
Maandag 5 Mei 1941
Van de gevechtsterreinen
Duitsche
Weermachtsberichten
Meer dan een millioen
ton in April vernield
ïtaliaansche
Weermachtsberichten
Deelen van Slovenië
geannexeerd
De Duitsche Blitzkrieg
Rede van Churchill
Verspreide berichten
Dagbladreclame
is niet te vervangen
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
VRAGENRUBRIEK
Zaterdag deelde het opperbevel der Duit
sche "weermacht mede
De strijd tegen de vijandelijke koop-
vaardijscheepvaart had in de maand
April bijzonder groot succes. In deze
maand brachten het luchtwapen en
boven- en onderwaterstrijdkrachten
van de marine te zamen 1.000.211 h.r.t.
Britsche of voor de Britten bruikbare
koopvaardijscheepsruimte tot zinken,
waarvan 400.000 b.r.t. in de Grieksche
wateren. Bovendien werden nog 250
andere schepen beschadigd. Ook van
deze schepen moet een deel als verlo
ren beschouwd worden. Bij deze cijfers
zijn niet gerekend de vijandelijke
schepen, welke door het loopen op mij
nen vernietigd of door het luchtwapen
tot zinken gebracht of beschadigd zijn.
Het luchtwapen bombardeerde ook in
den afgeloopen nacht bij goed zicht op de
aarde het gebied van de Mersey. In de
havenwerken van Liverpool ontstonden
zware branden en hevige ontploffingen.
Andere luchtaanvallen waren gericht op
voor 'de oorlogvoering belangrijke doelen
aan. de Zuid- en Zuid-Oostkust van Enge
land. Voor Oromer werd een koopvaardij
schip van 3000 b.r.t. vernietigd.
In Noord-Afrika drongen deelen van het
Duitsche Afrikacorps bij een plaatselijken
aanval tot diep in de door Britsche troe
pen taai verdedigde vestinglinies van To-
broek doorè Een groot aantal kazematten
werd ingenomen, verscheidene honderden
manschappen werdengevangen genomen.
De vijand liet vannacht op verscheidene
plaatsen van het West-Dultsche kustge
bied brisant- en brandbommen vallen.
Materieele schade werd aangericht in de
buitenwijken van Hamburg, in de omge
ving van Bremen en elders. Onder de bur
gerbevolking ontstonden eenige verliezen
aan dooden en gewonden. Nachtjagers en
luchtdoelartillerie schoten drie der aanval
lende Britsche vliegtuigen omlaag. Het
jachteskader Galland behaalde op den
eersten Mei zijn 500ste overwinning in de
lucht.
En Zondag:
Verscheiden honderden gevechtsvlieg
tuigen hebben in den afgeloopen nacht
verscheiden uren lang met het groot
ste effect de ravitailleeringshaven Li
verpool aangevallen. In de installaties
aan den Oostelijken oever van de Mer
sey. in droogdokken, graan- en wol-
pafchuizen en andere voor de oorlog
voering belangrijke doelen ontstonden
talrijke groote branden en van verre
zichtbare oppervlaktebranden van ge
weldigen omvang.
Een tweede belangrijke opslagplaats aan
de Westkust van Midden-Engeland werd
bestookt met bommen van het zwaarste
kaliber. Andere succesvolle luchtaanval
len waren gericht op het havengebied en
de fabrieken van Middlesborough aan de
Britsche Oostkust, benevens op een wa
penfabriek en een nacht vliegveld in Zuid-
Engeland.
In Noord-Afrlka hebben de in de fortifi
caties van Tobroek binnengedrongen strijd
krachten van het Duitsche Afrikacorps
herhaalde, door pantserstrijdkrachten on-
derstéunde tegenaanvallen der Britten af
geslagen. De laatste dagen werden bij deze
gevechten zestien vijandelijke pantserwa
gens stukgeschoten en verscheidene stuk
ken geschut buitgemaakt.
In den loop van 2 Mei hebben Duitsche
en Italiaansohe formaties duikbommen
werpers, gesteund door gevechtsvliegtuigen
en jachtkruisers verscheidene malen met
goed effect de haveninstallaties en forti
ficaties van Tobroek aangevallen. Zij bom
bardeerden artilleriestellingen, pantserwa
gens en troepenconcentraties. In de haven
van Tobroek kreeg een vrij groot vracht
schip door inslaande bommen zware schade
In het Oosten van de Middellandsche
Zee bracht het Duitsche luchtwapen op 3
Mei in de Soeda-baai op Kreta een koop
vaardijschip van 10.000 b.r.t. tot zinken en
beschadigde een tweede groot schip Zwaar.
Op het eilnad Malta deden Duitsche for
maties gevechts- en duikbommenwerpers
aanvallen op de haveninstallaties van Va-
letta en plaatsten voltreffers op de staats-
werf, de olieopslagplaatsen, luchtafweer-
stellingen en dokinstallaties.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
met zwakke strijdkrachten op verscheidene
plaatsen in West-Duitschland een gering
aantal brisant- en brandbommen neerge
worpen, die noch militaire noch militair-
economische schade hebben veroorzaakt.
De burgerbevolking heeft eenige verliezen
aan dooden en gewonden geleden. Nacht
jagers en marine-artillerie schoten elk een
vijandelijk vliegtuig neer.
Zaterdag deelde het ïtaliaansche opper
bevel mede:
In Cyrenaica hevige activiteit van ar
tillerie en patrouilles tegen de vijandelijke
stellingen van Tobroek. In den nacht van
1 op 2 Mei hebben vijandelijke vliegtuigen
een aanval gedaan op Benghazi. Er vielen
eenige slachtoffers en er werd e'enige scha
de aangericht. Een Engelsche bommenwer
per werd door ons luchtdoelgeschut bran
dend neergehaald.
In Oost-Afrika, in den sector van Am-
ba-Alogi, sloegen onze troepen een hevfgen
aanval af en brachten den vijand zware
verliezen toe.
En Zondag:
In het Westen van de Middellandsche
Zee hebben onze formaties bommenwerpers
met bommen van groot kaliber een vijan
delijken kruiser getroffen.
In Cyrenaica wordt de aanval op Tobroek
met succes voortgezet. Twee pogingen van
den vijand om met steun van tanks tegen
aanvallen te doen, zijn beslissend afgesla
gen. ïtaliaansche en Duitsche formaties
luchtstrijdkrachten volgden elkander op bij
het bombardeeren van voor anker liggen
de schepen, fortificaties, batterijen en vij-
anderlljke troepenconcentraties. Mersa Ma-
troeh is gebombardeerd.
De vijand heeft luchtaanvallen gedaan
op Tripolls en Benghasi: Eenige schade en
eenige slachtoffers. Een Engelsche bom
menwerper is neergeschoten.
In Oost-Afrika activiteit van de weder-
zijdsche artillerie in den sector van Amba
Alagi.
ZOON VAN BADOGLIO GESNEUVELD.
Officieel wordt medegedeeld:
Op 30 April is bij de vervulling van zijn
plicht de luitenant van het luchtwapen,
hertog Paolo Badoglio van Addis Abeba,
zoon van den maarschalk van Italië, Pie-
tro Badoglio, gevallen. Hij heeft het laatst
dienst gedaan bij een eskader in Noord-
Afrlka.
De ïtaliaansche kranten maken de an
nexatie van de provincie Lublana (Ljoebl-
jana, hoofdstad van Slovenië) bekend.
De kranten zien deze gebeurtenis als een
natuurlijk uitvloesel van de ontbinding van
den te Versailles gevoranden Joego-Slavi-
schen staat. Het gebied van Slovenië wordt
met het Koninkrijk Italië vereenigd, ter
wijl het deel, dat steeds Duitschen invloed
heeft ondergaan, door Duitscliland gean
nexeerd zal worden. De provincie Lubiana
zal evenwel een bijzonder statuut krijgen
en een zekere mate van autonomie genie
ten, die zich aanpast bij het Slavische ka
rakter der bevolking, dat door Italië er
kend en gerespecteerd wordt.
De regeeringsmacht zal geoefend worden
door een hoogen commissaris, die op voor
stel van den Duce wordt benoemd. Deze
■hooge commissaris wordt terzijde gestaan
door een adviseerend lichaam van veertien
vertegenwoordigers der producentenklassen
van de Sloveensdhe bevolking. Voor de Slo-
veensche bevolking van de provincie Lubi
ana zal geen militaire dienstplicht bestaan.
Het onderwijs op de lagere school zal in de
Sloveensche taal worden gegeven. Op de
middelbare en hoogescholen kan het onder
wijs in het Itallaansch gegeven worden, in
dien hiervoor voorkeur bestaat. Alle offi-
cieele stukken zullen in beide talen worden
opgesteld.
Omtrent de methoden van den Duitschen
bliksemoorlog wordt aan het D.N.B. van
welingelichte militaire zijde het volgende
medegedeeld:
Het geheim van de Duitsche bliksemsuc-
cessen ligt in het verdrag van Versailles.
Duitscliland was van den aanvang of su
perieur aan zijn tegenstanders, omdat het
later bewapende. De Maginotlinie was er
reeds, toen Duitschland zijn weermacht
opbouwde. Dus moest de Duitsche artillerie
zoo geconstrueerd worden, dat zij de Ma
ginotlinie kon vernielen. De anderen had
den reeds tanks, dus moest het Duitsche
pantserwapen beter zijn. Het had geen zin
alleen maar vliegtuigen te bouwen. Het
Duitsche luchtwapen moest sneller, veili
ger en uitgebreider zijn. De anderen had
den ook infanterie. Dus moest de Duitsche
meer gespecialiseerd en technisch beter
uitgerust zijn dan alle mogelijke vijanden.
Er zijn regimenten bij de Duitsche weer
macht, waarbij nauwelijks geweerdragende
soldaten zijn. Ieder man bijna beheerscht
een speciaal wapen, dat men vaak niet an
ders kan aanduiden dan als een geheim
wapen. Deze speciale wapens bevechten den
doorbraak en waar in den wereldoorlog
twee regimenten vaak niet voldoende wa
ren oni één bunker te nemen zijn thans zes
tot acht specialisten voldoende. Het Duit
sche beginsel is, dat men de menschen ont
ziet en met materiaal niet zuinig is.
Naar aanleiding van het feit, dat het 150
jaar geleden is, dat de Poolsche grondwet
van 1191 werd opgesteld, heeft de Britsche
premier een radiorede gericht „tot het
Poolsche volk". Hij noemde in zijn toe
spraak deze grondwet voorbeeldig en be
zield van intelligente politieke gedachten.
Aan den eenen kant gaf Churchill te ver
staan, dat het den Polen in de jaren van
hun onafhankelijkheid als staat niet was
gelukt hun positie te consolideeren, aan
den anderen kant sprak hij de meening uit,
dat Duitschland in 1939 door de door Po
len behaalde successen hij de reorganisatie
van hun staat verontrust was. De Engel
sche premier loofde de Polen om hun hou
ding in de Septemberdagen van 1939 en
verklaarde, dat de Polen toen niet geaar
zeld hebben om alle vorderingen, die zij
hadden gemaakt, op het spel te zetten. Zij
hebben zelfs een geest van opoffering ge
toond. Churchill sprak de hoop uit, dat de
aanwezigheid van Poolsche politici en mi
litairen in Engeland de Engelsch-Poolsche
betrekkingen zal versterken. Ten slotte
zeide Churchill, dat de democratieën de
wederopstanding van Polen als natie zou
den toejuichen. (D.NB.)
Cart. Bureau v. Pelt.
De regeering" van Irak heeft eenige com
muniqués uitgegeven, naar het D.N.B.
meldt, waarin gezegd wordt:
Op het vliegveld Habanija zijn vijf op
den beganen grond staande Britsche vlieg
tuigen vernield. Vrijdag werden in totaal
26 Britsche vliegtuigen vernietigd. Iraksche
vliegers hebben dertig ton bommen gewor
pen op het vliegveld Habanija. Een poging
van gemotoriseerde Britsche afdeelingen
om den post Routba en het daarbij behoo-
rende vliegveld, het meest Westelijke van
Irak, dat op gelijken afstand ligt van de
grenzen van Syrië, Transjordanië en
Saoedi-Axabië met geweld te bezetten, werd
verijdeld en afgeslagen. Op het slagveld
bleven verscheidene vernielde Britsche
thans achter.
De Iraksche troepen in het Westen zet
ten de insluiting van het vliegveld Cinel-
debane voort. De artillerie heeft Cinelde-
bane beschoten, waarbij in de olietanks
brand en in de'munitie-opslagplaatsen ont
ploffingen zijn ontstaan. In het Zuiden
heerscht wederzijdsche artilleriebedrijvig
heid.
Alle oliebromien en pijpleidingen zijn
door de troepen van Irak bezet.
Naar het Fransche agentschap Ofi uit
Bagdad meldt, heeft de Iraksche regee
ring medegedeeld, dat krachtens haar be
sluit het werk op de olievelden van de
Iracian petroleum company gestaakt is. Er
wordt ook geen petroleum door de buis
leiding naar Haifa gezonden. In bepaalde
raffinaderijen wordt nog gewerkt voor het
Iraksche leger. Uit bezu'inigingsoverwegin-
gen heeft de regeering besloten tot rant
soeneering van benzine voor particuliere
wagens.
In een speciale mededeeling van het
Iraksche opperbevel wordt gezegd: Vijan
delijke vliegtuigen hebben Zaterdag de
open stad Falloeja, gelegen aan de
Euphraat tusschen Bagdad en Habbanijah,
gebombardeerd, waarbij een moskee ge
troffen is. Er zijn slachtoffers onder de
burgerbevolking gevallen".
„HEILIGE OORLOG".
Talrijke sprekers voor" de Iraksche radio
en de geestelijkheid in de moskeeën spre
ken, naar D.N.B. uit Istanboel meldt, reeds
van de uitroeping van den „heiligen oor
log". Zonder ónderbreking wordt de bevol
king er in toespraken op gewezen, dat
thans de strijd tegen den ouden vijand van
de Arabische wereld, Engeland, een aan
vang heeft genomen en dat deze oorlog tot
de overwinning zal leiden.
Te Bagdad zijn talrijke stamhoofden uit
alle Iraksche provincies aangekomen, die
de strijdbare mannen van hun stam ter
beschikking van de regeering voor den
strijd tegen Engeland hebben gesteld.
Te Bagdad is verduistering bevolen en
de luchtbescherming versterkt.
In toonaangevende Iraksche kringen ver
klaart men, dat Irak 300.000 man kan mo
biliseren en in staat is, tegen den Brit-
schen inval ook zonder buitenlandsche
hulp den noodigen tegenstand te bieden.
De regeering van Irak heeft, naar Asso
ciated Press meldt, talrijke Britsche agen
ten laten arresteeren,die gepoogd hadden
de bevolking op te stoken. Alle Britten in
staatsdienst zijn ontslagen. Voorts worden
de Joden te Bagdad beschuldigd van een,
poging om door het sluiten van hun zaken
een paniek te verwekken onder de bevol
king. Tot dit doel verspreidden zij ook de
faitistische geruchten. De toonaangevende
Joden zijn gearresteerd.
De Messaggero meldt, dat in alle centra
van het nabije Oosten sympathiebetoogin-
gen voor Irak worden gehouden. In Cairo
is de bewakingsdienst versterkt. Talrijke
personen zijn door de Britsche politie ge
arresteerd. In Jeruzalem en Jaffa zijn
nieuwe onlusten uitgebroken. De Britsche
troepen hebben op de menigte geschoten,
waarbij dooden en gewonden zijn gevallen.
Voor de ambtswoning van den Britschen
hoogen commissaris is een bom ontploft.
EMIR ABDOELLAH OP HET
OORLOGSPAD.
Uit Amman wordt gemeld, dat in
Transjordanië een nieuw leger wordt op
gesteld, dat den naam „Leger des Hëils"
draagt. Opperbevelhebber is Emir Abdoel-
lah van Transjordanië. Chef van den
Generalen Staf is de uit Irak gevluchte
regent Emir Abdoellah, zijn plaatsvervan
ger Noeri Said Pasja, de gewezen Irak
sche premier. Aanzienlijke geldmiddelen
zijn door den gedelegeerde van den Engel-
schen hoogen commissaris in Palestina be
schikbaar gesteld voor de opleiding en uit
rusting van dit leger. De Transjordaansche
versterkingen aan de Iraksche grens zijn
onder leiding van Engelsche officieren uit
gebreid.
In Beiroet zijn berichten binnengeko
men, waaruit blijkt, dat aan de Zuidelijke
grens van Transjordanië een aanzienlijke
concentratie van Saoedisch-Ararabische
troepen te constateeren valt. (D.N.B.)
ENGELANDS BELANG BIJ IRAK.
Volgens een bericht van United Press
uit Londen, opgenomen in Nya Dagligt
Allehanda, wijst men in de Britsche hoofd
stad op de beteekenis van Irak voor de En
gelsche vloot en voor het luchtwapen. Deze
beteekenis kan haast niet overschat wor
den. Derhalve moeten de Engelschen zich
duidelijk voor. oogen stellen, zoo verklaart
men te Londen, dat van de zijde der Brit
sche autoriteiten alles moet worden ge
daan 0111 de volledige beheersohing van de
olievóorziening uit Iran en Irak te verzeke
ren, als Engeland tenminste nog in staat
wil zijn den oorlog in het Oostelijk deel
van d? Middellandsche Zee voort te, zetter^
Volgens een bericht van de Popoio dl
Roma zijn Vrijdag 13.000 Britsche soldaten
en den volgenden dag ongeveer 20.000
Indiërs in Basra aan land gezet. Ook vanuit
Transjordanië wordt versterking gehaald.
(D.N.B.)
TURKIJE WAAKZAAM.
Naar gemeldt wordt, volgt Turkije de
gebeurtenissen- met groote aandacht.
De Levant-radio meldt, dat Saradjogloe,
de Turksche minister van buitenlandsche
zaken, de gezanten der met Turkije ver-
"bonden mogendheden van het z.g. pact van
Saad-Abad, t.w. Irak, Iran en Afganistan,
bij zich ontvangen heeft.
De z.g. afspraken van Sa-ad-Abad zijn
ontstaan in 1937, waarbij de vier landen
van het Naburig Oosten, n.l. Turkije, Irak,
Iran en Afganistan na regeling van hun
grenskwesties zich tot „goede naburen"
aaneensloten)
SPANNING IN EGYPTE.
Vijf ministers afgetreden.
De Messaggero meldt uit Beiroet, dat vijf
Egyptische ministers, die met de politiek
der regeering niet" accoord gaan,-zijn afge
treden. Hiermede is de vorming eener re
geering op breeden parlementairen grond
slag onmogelijk geworden. Zooals reeds is
gemeld, probeert koning Faroek een com
promis met de Wafd-partij aan te gaan.
Deze partij elscht als voorwaarde voor haar
medewerking het uitschrijven van nieuwe
verkiezingen. (D.N.B.)
TWEE BRITSCHE TORPEDOJAGERS EN
EEN HULPKRUISER GEZONKEN.
De Britsche admiraliteit maakt bekend,
dat bij de reddingsoperaties in Griekenland
door de Britsche troepen de beide Britsche
torpedojagers Diamond en Wryneck als ge
volg van een Duitschen stuka-aanval zijn
gezonken. Men vreest dat het aantal slacht
offers zeer groot is. Tevens wordt het ver
lies gemeld van den hulpkruiser Voltaire.
UfT AMERIKA.
In een brief aan den voorzitter der be-
grootingscommissie van het Huis van Afge
vaardigden heeft president Roosevelt het
Congres om goedkeuring verzocht van 3.5
milliard dollar aan belastingen voor bewa-
penhigsdoeleinden.
De bladen melden, dat Roosevelt in de
persconferentie van Vrijdag den 24-urigen
arbeidsdag en de arbeidsweek van 77 uur
voor de bewapeningsindustrie heeft ge-
eischt.
De regeering heeft een waarschuwing ge
publiceerd, waarin er op gewezen wordt, dat
alle ongerechtvaardigde prijsstijgingen van
levensmiddelen en kleeding een interventie
van de regeering ten gevolge zullen hebben,
ten einde een inflatie te voorkomen.
Het statistische bureau berioht, dat de
kleinhandelprijzen voor alle levensmiddelen
tusschen den 18en Maart en den 15den April
m de groote steden dér Ver. Staten met
2y2 pCt. gestegen zijn. Dat beteekent een
verhooging van 5 pCt. sedert Augustus 1940.
Vet is 151/2, eieren 10.8, suiker 6.6, boter 5.1
en koffie 2.3 pCt. gestegen.
De Britsche ambassadeur i-11 Washington,
Lord Halifax, en de Britsche hooge commis
saris in Canada, Mac Donald, hebben Vrij
dag een bezoek gebracht aan president Roo
sevelt. Over den inhoud der besprekingen
tusschen de drie staatsmannen wordt een
volkomen stilzwijgen bewaard. (D.N.B.)
EX-KONING CAROL NAAR AMERIKA.
Ex-koning Carol van Roemenië en mevr.
Lupescu zijn Vrijdagavond met het Ameri-
kaansche schip „Excambion" in alle stilte
en onder schuilnamen uit Lissabon in de
richting Cuba vertrokken. Het plotselinge
vertrek van Carol werd tot na het vertrek
van het schip volkomen geheim gehouden.
VAN DE FRANSCHE NATIONALITEIT
VERVALLEN VERKLAARD.
De Fransche staatscourant publiceert een
decreet, waarbij aan 29 personen de Fran
sche nationaliteit wordt ontnomen. Onder
hen bevinden zich de tooneelschrijver Hen
ry Bernstein en de dochter van de ontdek-
ster van het radium, Eve Curie, die naar
Amerika zijn gevlucht. (DN.B.)
9 O
De Daily Sketch van 30 AprjJ meldt, dat
de ambassadeur der Ver. Staten te Vichy,
Leahy, verklaard heeft „dat de steunver
lening aan Frankrijk door de Ver. Staten
en Zuid-Amerika gestaakt zal worden, in
dien Frankrijk zijn houding tegenover
Groot-Brittannië niet wijzigt."
Uit dit bericht van het Engelsche blad
blijkt weer, doch thans zelfs op officieele
wijze, dat de Amerikaansche leveranties van
levensmiddelen aan Frankrijk slechts een
politiek zaakje vormen en niet een daad
van menschlievendheid zijn. (A.N.P.)
GEBOREN:
Hendrik Jan Willem, Z. van J. v. d. Velde
en G. Verweïj Karei Frederik, Z. van K. F.
v. Buuren en S. Zwaan Waltherus Johan
nes, Z. van P. M. Hageman en D. Biegstraaten
Irène Hermina Beatrix, D. van M. J. Wij"
tènburg en J. W. Teunissen.
ONDERTROUWD:
H. Collé jm. 28 j. en J. Breijer jd. 22 j.
W. v. d. Lelie jm. 23 j. en A. Redel jd. 21 j.
A. Overmeer jm. 28 j. en A. v. Egmond jd. 25 j.
G. J. Stekelenburrg jm. 29 j. en W. A. Vin-
kestein jd. 29 j, H J Tan jm. 27 j. en J. C,
Boerée jd. 22 j. L. G; J. Tegelaar jm. 27 j.
en H. S. Vermeer jd". 23 j. J. v. d. Water
jm 27 j. en T. W. Sommeling jd. 27 j. A. C.
de Wit jm. 26 j. en E. v.d.Weyden jd. 27 j.
OVERLEDEN:
Leupe, v. d. Reijden, wede. 71 j.
A. F. te L. - Voor kost en inwoning wordt
f.6 per week berekend. De Inspecteur der di
recte belastingen is evenwel bevoegd te bepa
len, dat een geringer bedrag als geldswaarde in
aanmerking kan worden genomen, indien «e
werknemer aantoont, dat deze geldswaarde m
zijn geval aanmerkelijk te hoog is. Uw zoon
behoeft o.i geen loonbelasting te betalen.
W. v. S. te L. - De forensenbelastinS
wordt niet meer geheven. U moet e.v. alleen
loonbelasting betalen.
