No. 24878
Alle Grieksche eilanden
behalve Kreta bezet
Het beroep van den journalist
82ste Jaargang
ZATERDAG 3 MEI 1941
Heropening
der Leidsche Universiteit
De Britsche scheeps
verliezen
De wijziging in het
Britsche kabinet
Verduisteren
Regeling van staatswege
21.09
6.04
21.11
6.02
Hoe Duitschland den
oorlog financiert
Cudahy interviewt
Goebbels
Verspreide berichten
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar evgentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.47
per week0.19
Franco per post ƒ2.47 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Uit Berlijn meldt het A.N.P.:
Met uitzondering van Kreta zijn alle
strategisch belangrijke eilanden .van
Griekenland bezet.
Deze mededeeling werd gedaan in Ber-
lijnsche deskundige kringen ter gelegen
heid van de voltooiing van den veldtocht
in Griekenland. Hiermede zoo voegde
men van politieke zijde hier nog aan toe
is een nieuwe étappe der nieuwe Euro-
peesche ordening bereikt: Engeland is van
het continent verdreven.
Van welingelichte zijde wordt verder aan
het A.N.P. gemeld:
In Berlijnsche deskundige kringen ver
klaarde men, dat bij de reeds bekend ge
maakte verliezen van de Britsche trans-
portvloot, in welk geval het altijd slechts
om schepen ging, die in Grieksche havens
gelegen hadden voor het vervoer van het
Engelsche expeditieleger, ook die verliezen
gerekend moeten worden, die reeds op de
reis naar Griekenland vernietigd of bescha
digd zijn. Men herinnerde er daarbij vooral
aan dat Duitsche gevechtsvliegtuigen reeds
in den tijd van 6 Maart tot 3 April negen
succesvolle aanvallen op Britsche convooien
hebben ondernomen, die van Egypte op
weg waren in de richting van Griekenland
en waarvan 54.000 brt. vijandelijke scheeps-
ruimte tot zinken gebracht en nog 60.000
brt. beschadigd zijn. Het totale tonnage-
verlies aan Engelsche schepen, die of wel
in Grieksche wateren of op weg naar
Griekenland tot zinken gebracht of be
schadigd zijn, bedraagt dus 500.000 brt., het
geen ongeveer overeenkomt met de helft
van de laadruimte, welke Duitschland het
vorige jaar noodig had voor de uitvoering
van zijn onderneming in Noorwegen.
De achterlating van het zware oorlogs
materiaal der vluchtende Britsche strijd
krachten in Griekenland beteekent, naar
aan het D.N.B. wordt medegedeeld, een on
herstelbaar verlies voor een leger, dat zoo
als het Britsche, zoo ver van zijn vaderland
verwijderd is. Lichte wapens, b.v. pistolen
en geweren, kunnen steeds weer vervangen
worden. Het nasturen van zware wapens
echter, in het bijzonder van pantserwagens
artillerie, gepantserde verkenningswagens,
met het daarbij behoorende personeel voor
het onderhoud, de grondinstallaties van
het luchtwapen met al haar ravitaillee-
ringscolonnes want al deze factoren moet
men rekenen tot de zware wapenen is
zeer moeilijk. Gaan deze wapens in een
modernen oorlog verloren, dan beteekent
dit de totale weerloosheid van de strijd
krachten, die dezë wapens moeten missen.
de laatste uren voor de bezetting
van athene.
Aan het D.NJ3. wordt het volgende ge
meld over de laatste uren voor de bezetting
van Athene door de Duitsche troepen:
Athene bracht voor den intocht der Duit
sche troepen een dramatischen nacht door.
De verslagen Engelsche troepen vertoonden
de neiging, Athene te bezetten en het op
een straatgevecht te laten aankomen,
waarbij voor Athene het gevaar bestaan zou
hebben, verwoest te worden. De Engelschen
bezetten de heuvels in de omgeving van
Athene met stukken geschut.
In de buurt van het Duitsche gezant
schap en ook voor de woning van den Duit-
schen gezant werden kanonnen opgesteld.
In de voorsteden van Athene bevond zich
een sterke afdeeling Engelsche artillerie. De
terreur bereikte haar hoogtepunt toen
Engelsche gemotoriseerde troepen, die op
de vlucht geslagen waren, over den straat
weg van Eleusis en door het centrum van
Athene trokken. De toenmalige Grieksche
minister van Oorlog dreigde daarop tegen
de Engelsche officieren, dat indien de ka
nonnen en machinegeweren niet uit de
straten van Athene, uit de voorsteden en
van het Duitsche gezantschap werden weg
gehaald, hij den Grekschen militairen bevel
zou geven, de stad van de Engelschen te
zuiveren.
De Atheensche bevolking legde de laatste
dagen jegens de Engelschen een vijandige
houding aan den dag. Toen er bekend werd
dat een Engelschman eer! Griekschen oor-
logsgewonde had doodgeschoten, kende de
verontwaardiging van "de bevolking geen
grenzen meer. Het volk probeerde de En
gelschen te lynchen en alleen door het op
treden van de brandweer kon dit voorne
men verhinderd worden.
brief van een grieksche stad
aan hitler.
De Griexsche stad Grevena heeft aan den
Eührer het volgende schrijven gestuurd:
Aan Zijne Excellentie den rijkskanselier
en Führer van het Duitsche volk, Adolf
Hitler, Berlijn.
De Grieksche bevolking van de stad Gre
vena en omgeving betuigt Uwe Excellentie
persoonlijk, aan de dappere Duitsche troe
pen en vooral aan de gevechtsvliegers haar
diepe en opfechtê dartkbaarhèid" voor de
onberispelijke én vriendèlijke houding, die
de Duitsche troepen tegenover het onge
wapende volk hebben aangenomen. (D.N.B.)
diplo over proclamatie van
nieuwe grieksche regeering.
De Deutsche diplomatisch-politische Kor-
respondenz schrijft het volgende over de
proclamatie van de nieuwe Grieksche re
geering:
De proclamatie is voor de wereld een
schokkende balans van de gebeurtenissen
van enkele weken. De bitterste teleurstel
lingen zijn het, die den leider van een leger
op het oogenblik van het grootste gevaar
voor volk en vaderland tot het besluit ge
bracht hebben, de toekomst van het land
te redden. Het verraad der eigen bondge-
nooten en de vlucht van hen, die tot dus
ver regeerden, maakten dit besluit tot een
noodzakelijkheid. De Diplo wijst vervolgens
op de gelijke gebeurtenissen in Noorwegen,
Duinkerken en Oran en vervolgt:
Nu het waardelooze der beloften van de
tegenwoordige Angelsaksische regeerders
aan deze en gene zijde van den Atlantischen
Oceaan thans weer op de meest krasse
wijze aan den dag is getreden, breekt ein
delijk in Europa het vaste besluit baan,
zich voor eens en altyd los te maken van
hun even huichelachtige als bedrieglijke,
vooral verderfelijke kuiperijen. In de reeks
van landen, die reeds lang besloten hebben,
mede te werken aan den nieuwen opbouw
van het Europesche continent, bestaat de
oprechte hoop, dat het Grieksche volk uit
de ervaringen, die het geput heeft uit de
schunnige houding van valsche vrienden en
uit de vlucht van een onverantwoordelijke
regeering, oprecht en loyaal de noodige con
clusies zal trekken De ordenende mogend
heden ih Europa zijn stellig tot samenwer
king bereid, ipits in Griekenland de politiek
eerlijk zoo gevoerd wordt, als in de regee-
ringsverklaring geformuleerd is. (D.N.B.)
Het A.N.P. meldt:
In politieke kringen van de Rijkshoofd
stad had men groote belangstelling voor de
wijziging in het Britsche kabinet. Vooral het
feit, dat juist bij de beide belangrijkste af-
deelingen in een oorlogvoerenden staat als
Engeland, nX scheepvaart en transport, op
het huidige tijdstip tot een wijziging wordt
overgegaan, heeft in Berlijn sterk dc aan
dacht getrokken. Kennelijk waren de resul
taten, die de beide ministers op hun posten
te zien gegeven hebben, niet bevredigend
genoeg, hoewel men in Londen nog enkele
weken geleden de beide betrokken staats
lieden buitengewoon geprezen had. Aan de
constructieve ontwikkeling van het Engel
sche oorlogsbedrijf moet dus, volgens'de op
vatting van Berlijn, iets haperen.
In de Wilhelmstrasse kenmerkte men de
Engelsche regeeringswijziglng als een typisch
crisisverschijnsel, dat symptomatisch schijnt
te zijn voor de verwarde houding in Londen
en voor de ontstemming in den boezem van
de Engelsche regeering. Deze gebeurtenissen
in Londen bewijzen, zoo zeide men verder
aan Duitsche zijde ,dat er in Engeland en
ook elders een stemming van doodsstrijd
heerscht.
Ook het politieke leven van lord Woolton
als minister voor de voedselvoorziening zou
in gevaar zijn.
Lord Beaverbrook krijgt voorloopig geen
nieuw arbeidsveld toegewezen, naar blijkt
uit een officieele Britsche uitlating over de
kabinetswijziging Het plotselinge einde van
de carrière van den krantenmagnaat aan
het ministerie van vliegtuigproductie wordt
UITSLUITEND VOOR PROMOTIES
EN EXAMENS.
Het rijkscommissariaat maakt het vol
gende bekend':
Op voorstel van den secretaris-generaal
van het departement van opvoeding, weten
schap en cultuurbescherming heeft de com
missaris-generaal voor bestuur en justitie
den rector-magnificus der universiteit al
hier gemachtigd, om toe te staan, dat vanaf
heden promoties en examens aan de univer
siteit weer mogen plaats vinden.
In zoover echter tot dusver er publieke
toegang tot de examens bestond, moet
deze tot de naaste verwanten en vrienden
beperkt worden. Overigens blijft de inder
tijd afgekondigde sluiting der universiteit
tot nader order van kracht.
Indien bij de voorbereiding en bij het
plaats vinden van promoties en examens
niet alles zal achterwege blijven, wat op
eenigerlei wijze als tegen de bezettings
macht en haar verordeningen gericht zou
kunnen worden uitgelegd, zou het plaats
vinden van promoties en examens dadelijk
weer moeten worden gestaakt.
van hedenavond
tot morgenochtend
en van Zondagavond
tot Maandagmorgen
De maan kwam heden op te
11.31 uur en gaat vannacht
onder te 2.45 uur. Morgen komt
de maan op te 12.38 uur om in
den nacht van Zondag op
Maandag om 3.17 uur onder te
gaan (Laatste kwartier)
in de volgende bewoordingen gecommen
tarieerd:
Beaverbrook verlaat het ministerie van
vliegtuigproductie om minister van staat te
v/orden. Hij heeft het aanzijn gegeven aan
de enorme ontwikkeling, die zich in de vlieg
tuigproductie heeft voltrokken en thans zal
hij als minister zonder portefeuille in staat
zijn al zijn aandacht te concentreeren op de
problemen, waarvoor het ministerie van
oorlog is gesteld.
Volgens Associated Press beschouwen
Britsche politieke waarnemers de wijziging
van het Britsche kabinet als het antwoord
van Churchill op de critiek, die op de mis
lukking van de Britsche oorlogsproductie
wees. Men verwacht, dat lord Beaverbrook
de behandeling van alle economische vraag
stukken van den oorlog op zich zal nemen,
zoodat Churchill zich volkomen aan de po
litieke problemen kan wijden. Men gelooft,
dat een nieuwe portefeuille ingesteld zal
worden. Beaverbrook wordt voor den opvol
ger van Churchill gehouden, indien deze
mocht aftreden. De vereeniging van het
ministerie van csheepvaart met dat van .ver
voer in een hand wordt als de sensatie van
de kabinetswijziging gequalificeerd (D.N.B.)
De Duitsche minister van Financiën,
graaf Schwerin von Krosigk, heeft gister
avond in een der zalen van het Hongaar-
sche parlement een lezing gehouden over
de vraagstukken van de Duitsche oorlogs
financiering. Deze lezing werd bijgewoond
door den premier en minister van buiten-
landschè zaken, Von Bardossy, alle leden
der regeering en talrijke andere hoogge
plaatste persoonlijkheden.
Graaf Schweriri begon met er op te wij
zen, dat de Duitsche financieele politiek de
vraagstukken van den oorlog niet onvoor
bereid tegemoet trad. De financieele en
economische ontwikkeling van den wereld
oorlog was een harde, maar heilzame leer
meesteres geweest. Men heeft de verma
ning ter harte genomen, dat een volk. dat
zijn eigen leger niet wil onderhouden, dat
van den vijand moet onderhouden en dat
weerloosheid het duurst van al is. Het volle
prestatievermogen van een volk moet in
het geweer geroepen worden.
Voor de oplossing van de economische
en financieele vraagstukken staat een
volksinkomen van honderd milliard mark
ter beschikking. Dit waarborgt een belas
tingopbrengst van dertig milliard in dit
jaar, zoodat men den oorlog voor de helft
met belastingen kan financieren. Dit ver-
houdingscijfer is vee) gunstiger dan in En
geland. De omvang van de schuld ad 79
milliard mark werd door den minister niet
bedenkelijk geacht Hij wees daarbij op de
voortdurende toeneming van de spaargel
den en op den in verhouding tot de belas
tingopbrengst geringen Duitschen rentelast
ad "2.9 milliard mark.
De New-York Times publiceert een in
terview, dat de Duische minister van pro
paganda, dr. Goebbels. toegestaan heeft
aan den voormaligen Amerikaanschen am
bassadeur te Brussel, Cudahy.
Goebbels verklaarde, dat hij de beteeke-
nis van de kans op de deelneming van
Amerika aan den oorlog niet onderschatte,
doch dat Düitschland anderzijds de mili
taire uitwerking hiervan niet vreest. Zij
zou echter tot verlenging van den oorlog
leiden en storing van het internationale
economische leven, toenemende armoede,
ellende en wanorde veroorzaken.
Goebbels gaf uiting aan zijn onwankel
baar vertrouwen in Duitschland's suppre-
matie op het vasteland en in het vermo
gen van de Duitsche weermacht haar be-
heerschende positie onbegrensd te hand-
Verschenen is thans het besluit van den
secretaris-generaal van het departement
van volksvoorlichting en kunsten betreffen
de het beroep van journalist (journalisten-
besluit). Hieraan is het volgende ontleend:
Artikel 1.
(1) Het bij wijze van hoofdberoep of op
grond van een benoeming tot hoofdredac
teur medewerken aan de vorming van den
redaotioneelen inhoud van in het bezette
Nederlandsche gebied uitgegeven nieuws
bladen of van aldaar uitgegeven tijdschrif
ten, welke voorlichting geven op het gebied
van het volksleven, is, onverschillig of zulks
geschiedt door artikelen, berichten of il
lustraties, een openbare taak, welke, voor
wat betreft de daaraan verbonden beroeps
plichten en -rechten, bij dit besluit van
staatwege wordt geregeld.
(2) Zij, op wie deze taak rust, worden
journalisten genoemd. Niemand is gerech
tigd zich journalist te noemen, die niet
overeenkomstig artikel 7 in het beroepsre
gister \z ingeschreven.
(3) Alle journalisten zijn in het Verbond
van Nederlandsche Journalisten vereenigd.
(4) Het Verbond van Nederlandsche
Journalisten waakt er over, dat de beroeps-
ge nootcn elk voor zich hun plichten ver
vullen, en zorgt voor hun rechten en hun
welzijn.
Artikel 3:
De in dit besluit omtrent nieuwsbladen
gegeven bepalingen zijn eveneens van toe
passing ten aanzien van tijdschriften, welke
voorlichting geven op het gebied van het
volksleven.
Artikel 4:
Onder „medewerken aan de vorming van
den redactioneelen inhoud van in het be
zette Nederlandsche gebied uitgegeven
nieuwsbladen of van aldaar uitgegeven tijd
schriften, welke voorlichting geven op het
gebied van het volksleven" wordt mede verr
staan: het verrichten van zoodanigen ar
beid, indien deze niet in het bedrijf van een
nieuwsblad of van zoodanig tijdschrift
plaats vindt, doch bij een onderneming,
welke bestemd is artikelen, berichten of il
lustraties aan nieuwsbladen of tijdschrif
ten, als vorenbedoeld te leveren.
Artikel 5:
(1) Journalist kan slechts zijn hij die:
1) Nederlander is,
2) den leeftijd van 21 jaar heeft bereikt,
3) vakopleiding heeft genoten,
4) de eigenschappen bezit, welke noodig
zijn om de taak van het voorlichten der
openbare meening te vervullen.
Artikel 6. Vakopleiding heeft genoten
hij, die gedurende ten minste een jaar bij
de redactie van een nieuwsblad of bij een
onderneming, als bedoeld in artikel 4, in
het bezette Nederlandsche gebied is opge
leid en. daardoor de voor een journalist ver-
eischte kennis heeft verworven (leerling
journalist) en dit kan aantoonen door een
getuigschrift der redactie. De opleiding bij
een in het buitenland uitgegeven nieuws
blad kan door het verbond van Nederland
sche journalisten gelijkgesteld worden met
de opleiding bij een in het bezette Neder
landsche gebied uitgegeven nieuwsblad.
Artikel 7. (1) De toelating tot het be
roep van journalist geschiedt op gedaan
verzoek door de inschrijving in het beroeps
register van journalisten.
(2) Dit beroepsregister wordt ten kan
tore van het Verbond van Nederlandsche
Journalisten bijgehouden.
Artikel 12. (1) Journalisten zijn ver
plicht hun beroep naar eer en geweten uit
te oefenen en zich door hun gedrag zoowel
in als buiten hun beroep de achting waar
dig te toonen, welke het vereischt.
(2) Het .is de taak der journalisten de
stof, welke zij behandelen, waarheidsge
trouw weer te geven en naar ,hun besté
weten te beoordeelen.
Artikel 13 Meer in het bijzonder zijn
journalisten verplicht al datgene uit de
nieuwsbladen te weren:
1) Wat persoonlijke of groepsbelangen op
een de openbare meening misleidende wijze
met gemeenschapsbelangen verwart.
2) Wat er toe lelden kan de belangen of
het streven naar gemeenschap van het Ne
derlandsche Volk, zijn cultuur of econo
misch leven te verzwakken of de godsdien
stige gevoelens van anderen te kwetsen.
3) Wat de eer of het welzijn van een
ander wederrechtelijk aantast of zijn goe
den naam schaadt.
4) Wat om andere redenen in strijd is
met de openbare orde en goede zeden.
Artikel 14 De uitgever van een nieuws
blad kan een journalist bij overeenkomst
verplichten tot het in acht nemen van
richtlijnen ten aanzien van het principieele
karakter van het nieuwsblad. De openbare
plichten en rechten van een journalist,
welke voortvloeien uit de artikelen 12 en 13.
kunnen door deze richtlijnen in geen geval
wo'den aangetast.
Artikel 17. De hoofdredacteur is ver
plicht, in overeenstemming met den in
houd van zijn arbeidsovereenkomst en met
eventueele aanvullende instructies van den
uitgever, een schriftelijk plan van werk-
verdeeling op te stellen, waaruit moet blij
ken welk gedeelte van den redactioneelen
arbeid elke journalist moet verrichten en
in hoeverre deze tegenover andere journa
listen de bevoegdheid bezit hun aanwijzin
gen te geven.
Artikel 18. De journalisten van een
nieuwsblad dragen voor den redactioneelen
inhoud daarvan in zooverre de beroeps-,
straf- en civiel-rechtelijke verantwoorde
lijkheid. als zij de bijdragen daartoe zelf
hebben geleverd of deze tot opneming heb
ben aangewezen. De straf- of civelrechte-
lijke verantwoordelijkheid van andere per
sonen blijft desniettegenstaande onvermin
derd bestaan.
Artikel 20. 1. Elk journalist is krach
tens zijn Inschrijving in het beroepsregis
ter lid van het Verbond van Nederlandsche
Journalisten.
2. Het Verbond van Nederlandsche Jour
nalisten is een rechtspersoonlijkheid be
zittend publiekrechtelijk lichaam. Zijn ze
tel is gevestigd te 's-Grawenhage.
Artikel 26. De secretaris-generaal van
het departement van volksvoorlichting en
kunster* kan een journalist bestraffen met
waarschuwing, geldboete en doorhaling van
de inschrijving van het beroepsregister.
haven. Militair gesproken is het zeker, dat
Engeland verslagen wordt, alvorens Ame
rika zijn oorlogspotentieel doeltreffend in
den strijd kan werpen
Voorfes verklaarde de bewindsman, dat
Duitschland geen schuld heeft aan de hui
dige betrekkingen tusschen Duitschland en
de Ver. Staten. Duitschland heeft sinds
het overnemen van de macht geen enkel
onvriendelijk gebaar tegen de V. S. ge
maakt.
De gedachte aan een landing van Duit
sche troepen op Amerikaanscb grondgebied
wees dr Goebbels als fantastisch van de
hand. De Duitsche generale staf heeft ech
ter ook de overtuiging, dat geen Ameri
ka ansch leger ooii voet aan wal kan zetten
op het vasteland van Europa, daar de Ka
naalhavens in Duitsch bezit zijn.
(d.n.b.)
mussolini leidt autarkie-
commissie.
Onder voorzitterschap van Mussolini is,
naar officieel wordt meegedeeld, gisteren in
het Palazzo Venezia de interministerieele
commissie voor economische autarkievraag-
stukken bijeengekomen De onderstaatsse
cretaris, Amicucci. bracht uitvoerig ver
slag uit over het door de commissie ver
richte werk, vooral op industrieel gebied
Mussolini toonde een bijzondere belang
stelling voor het door de commissie geno
men initiatief en gaf nauwkeurige richt
snoeren voor een snelle verwezenlijking van
de economische onafhankelijkheid en het
militaire prestatievermogen de« lands.
(DNB).
MENZIES BIJ ENGELSCHEN KONING.
Reis naar Amerika aangekondigd.
De koning van Engeland heeft gisteren
volgens den Engelschen berichtendienst
den Australischen premier, Menzies, in ge
hoor ontvangen. Na afloop deelde Menzies
aan persvertegenwoordigers mede, dat tij
dens zijn verblijf in Engeland ook de vraag
besproken was, of een oorlogskabinet van
het Britsche wereldrijk gevormd moest wor
den of niet. Men was echter tot de conclu
sie gekomen, dat dit op het oogenblik nog
niet kon geschieden.
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Een extra rantsoen rijst toegewezen (Bin
nenland. 3de Blad).
Bestrijding van Engelsche ziekte bij Rottcr-
damsche kinderen (Binnenland, 3e BI.)
Een loterij voor interhulp Nederland
(Laatste Bêrichten, le Blad).
Buitenland
Engelschen in conflict met Irak (le Blad).
Behalve Kreta de voornaamste Grieksche
eilanden bezet (le Blad).
ZIE VOORTS .LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
men zie voor ons kort verhaal
pagina 3 van het tweede blad.
