Amerika's steun aan
Engeland
82sie Jaargang
DONDERDAG 20 MAART 1941
No. 24842
Verduisteren:
Huis aanvaardt de - Duitschland zal beslissen
7 milliard
over de oorlogsvraag
De Duitsche
oorlogvoering ter zee
Actie in de lucht
Verspreide berichten
Mr J. B. Bomans
overleden
Mr Trip op verzoek
eervol ontslagen
'n TIP VAN BOOTZ
De Britsche
scheepsverliezen
19.52 uur
7.42 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. "Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum'
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbêtaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Nadat de oppositie in het Amerikaan-
sche Huis van Afgevaardigden ach nog
opnieuw geroerd had, heeft het Huis
Roosevelt met groote meerderheid de
gevraagde 7 milliard toegestaan, n.l.
met 33655 stemmen. Het voorstel
gaat nu naar den Senaat.
Voor de stemming had de republikein
Rich voorgesteld de in de wet op de hulp
verleening aan Engeland opgenomen 350
mihoen dollar voor landbouwproducten te
schrappen Ingeval Engeland de blokkade
tegen hongerlijdende vrouwen en kinderen
in Europa niet doet ophouden.
Dit voorstel werd echter verworpen.
President Roosevelt wordt op zijn vacan-
tiereis naar het Zuiden vergezeld door den
minister van binnenlandsche zaken, Ickes,
den minister van justitie, Jackson, en zijn
persoonlijken vriend, Harry Hopkins.
(DU.B.1
United Press meldt uit Washington:
Knudsen heeft in een commissie van het
Huis van Afgevaardigden verklaard, dat
tot nu toe wapeningsopdrachten tot een
bedrag van 12 milliard dollar zijn verstrekt
De republikeinsche afgevaardigde Oliver
heeft een voorstel ingediend betreffende
aanvaarding van een wet, welke de fede
rale scheepvaartoverheid volmacht zou ge
ven om buitenlandsche schepen voor het
transport van bewapeningsmateriaal naar
de Ver. Staten te charteren of te koopen.
Het doel van deze wet zou zijn vrijwillige
overeenkomsten met de betrokken reede-
rijen mogelijk te maken om zoo de nood
zakelijkheid uit te schakelen vreemde in
de Amerikaamsche havens vastliggende
schepen in beslag te moeten nemen.
MEDEDEELINGEN VAN KNOX.
De Amerikaansche minister van marine
Knox, heeft in de persconferentie medege
deeld, dat Engeland verzocht heeft om ma
rinewerven van de Vereenigde Staten te
mogen gebruiken voor herstel van in den
oorlog beschadigde schepen. Door de Ver
eenigde Staten, aldus Knox, is tot dusver
niets gedaan om aan dit verzoek te vol
doen. De marine heeft weliswaar eenige
beschikbare werven, die de Engelschen zou
den kunnen gebruiken. Het Engelsche ver
zoek is de laatste drie of vier dagen, dus na
dc aanvaarding van de wet op de hulpver
leening aan Engeland, ingediend. Ten slot
te zeide Knox, dat van de binnen het ka
der der wet op de hulpverleeing aan Enge
land op het program geplaatste kleine oor
logsschepen, zooals duikbootjagers, motor-
torpedobooten en andere „muskietschepen"
nog geen enkel aan Engeland is geleverd.
Knox weigerde de kwestie van het zenden
van meer torpedobootjagers naar Engeland
te bespreken. Hij voegde hieraan toe, dat
hij ook niets heeft gehoord van de levering
door de Vereenigde Staten van kruisers
aan Engeland. (DiN.B.)
ARBITRAGE IN CONFLICTEN IN
DE BEWAPENINGSINDUSTRIE.
President Roosevelt heeft een uit 11 le
den bestaand bureau voor arbitrage voor
conflicten in de tewapeningsindustrie ge
ïnstalleerd. In het decreet van Roosevelt
wordt gezegd, dat het arbitragebureau moet
ingrijpen, zoodra het ministerie van arbeid
melding maakt van een conflict, dat de
productie of het transport van bewape
ningsmateriaal dreigt in gevaar te brengen
en dat door de gebruikelijke arbitragecom
missies van het ministerie van arbeid niet
kan worden bijgelegd. Het arbitragebureau
krijgt volmacht om alle conflicten nauw
keurig te bestudeeren en voorstellen uit te
werken voor het bijleggen daarvan. Het bu
reau heeft echter geen machtiging tot ge
dwongen arbitrage. Het arbitragebureau
bestaat uit vertegenwoordigers van het
openbare leven, de arbeiders en de werk
gevers. Tot voorzitter van het arbitragebu
reau is benoemd de president der universi
teit te Wisconsin. Clarence Dijkstra. Bij
zonder opmerkelijk vindt men het in Ame
rikaansche economische kringen, dat ook
de voorzitter van het comité voor indu-
strieele organisatie Philipp Murray behoort
tot, de vier arbeidersvertegenwoordigers.
Men wijst er op. dat in de eerste plaats
het C.I.O. verantwoordelijk is voor de tal
rijke stakingen der laatste weken,
e
De bij de CI.O. aangesloten arbeiders
van de Chevrolet-automobielfabrieken en
van de Fisher carrosseriefabrieken zijn in
staking gegaan. Beide fabrieken liggen stil.
Te Galveston zijn door een staking van
2000 werfarbeiders de reparatiewerkzaam
heden aan tien schepen, die in de dokken
liggen, onderbroken. Vijf andere schepen,
die ter revisie in het dok liggen, kunnen
eveneens niet klaar gemaakt worden.
(DX.B.)
United Press meldt uit Berlijn:
In toonaangevende Duitsche kringen
wordt verklaard, dat de uitwerking van
den Amerikaanschen steun voor Enge
land nihil zal zijn. Duitschland zelf,
zoo voegde men hieraan toe, zal beslis
sen of de Amerikaansche hulpactie een
oorlogsdaad beteekent of niét.
Op de vraag, of de verplichtingen van
Japan op grond van het drie-mogendheden
verdrag thans van kracht worden, nu zoo
wel van de zijde der Vereenigde Staten als
van Engelsche zijde gezegd is, dat Amerika
thans „actief aan den oorlog deelneemt",
werd geantwoord: „Dat hangt er van af,
welke waarde men aan een dergelijke ver
klaring wil hechten. Wij en alleen wij zul
len beslissen of iemand zich met ons in
oorlog bevindt; als enkele Amerikanen er
de voorkeur aan geven te gelooven dat zij
zich niet met ons in oorlog bevinden, dan
zullen wij hen daarin niet hinderen. Wij
laten ons echter door niemand dicteeren,
of wij ons in een oorlogstoestand bevinden
of niet. Alles hangt ervan af welke waarde
men aan de hulpverleening door de Ver
eenigde Staten wil toekennen. Deze waarde
is nihil".
Op de vraag, of Duitschland de Monroe-
leer blijft erkennen, werd verklaard, dat
een dergelijke erkenning nooit formeel in
het kader van het internationale recht is
geschied. „Vele verklaringen van den
Führer, Von Ribbentrop -en andere leiden
de Duitsche staatslieden hebben echter
vastgesteld, dat deze leer dezelfde waarde
bezit, ook voor ons. Men moet echter wel
beseffen, dat volgens onze opvattin
gen de leer een dubbele werking heeft. Als
wij de Monroeleer voor Amerika aanvaar
den, dan moet Amerika die ook voor Europa
doen gelden. De natuurlijke consequentie
hiervan is, dat, als wij ons niet in de Ame
rikaansche aangelegenheden mengen, de
Vereenigde Staten zich ook niet met de
Europeesche zaken moeten bemoeien. Als
men dit in Amerika niet inziet, dan moe
ten wij ons daartegen verweren".
Ook het orgaan van Wallstreet, de „Com
mercial and financial Chronicle" keert zich
tegen den propagandlstischen en optimis-
tischen opmaak van de wet op de hulpver
leening aan Engeland. Het blad wijst er op,
dat de Ver. Staten voorloopig toch geen
invloed kunnen uitoefenen op het verdere
verloop van den Europeeschen oorlog. Het
congres kan wel milliarden dollar voteeren,
maar de snelle uitwerking daarvan tot oor
logstuig niet afdwingen. Op langen termijn
kan weliswaar niet getwijfeld worden adn
de productie-capaciteit der Amerikaansche
bewapeningsindustrie, dit jaar echter is
Engeland toch niet meer te redden van de
verplettering. Wapenfabrieken waarvoor de
ontwerpen den vorigen zomer reeds gereed
waren, hebben tot dusver haar productie
nog niet kunnen aanvangen. Het verleenen
van reusachtige credieten heeft derhalve in
het beste geval een psychologische uitwer
king. (D.N.B.)
De jongste uitlating van Ohurchill, „dat
niet alleen Duitsche duikbooten, doch ook
Duitsche kruisers de Amerikaansche wate
ren van den Atlantischen Oceaan bevaren
en reeds verscheidene Engelsche schepen
tot zinken hebben gebracht", bevestigt,
naar van Duitsche zijde wordt opgemerkt,
het Duitsche standpunt, dat de gevaren
voor de Britsche scheepvaart niet eerst be
ginnen binnen de om Engeland getrokken
blokkadezone. doch dat de Duitsche zee
strijdkrachten de Britsche scheepvaart op
alle zeeën weten te treffen. Het noemen
van de Amerikaansche wateren door Chur
chill is echter, naar verder verklaard wordt,
slechts te beschouwen als een politieke
schaakzet, want Duitsche zeestrijdfcrachten
voeren weliswaar een kruiseroorlog op alle
wereldzeeën, echter niet in neutrale wa
teren.
De geweldige tonnage verliezen der Brit
sche koopvaardijscheepvaart veroorzaken
in toenemende mate, dat de Britsche vlag
van de wereldzeeën verdwijnt. Steeds dui
delijker blijkt zelfs, dat Engeland niet eens
meer in staat is, zijn scheepvaartverbin
dingen met de eigen koloniën en dominions
te handhaven. Dit wordt bijzonder duide
lijk geïllustreerd door den achteruitgang
van het Britsche scheepsverkeer door het
Panamakanaal, dat in Januari 1941, vol
gens de officieele statistiek, door nog slechts
14 Engelsche schepen in de richting van
en naar Australië en Nieuw-Zeeland ge
passeerd werd.
De aan Engeland geleverde Amerikaan
sche torpedojagers, die sedert 23 jaren
sedert het einde van den wereldoorlog
op een scheepskerkhof lagen, vertoonen wat
betreft de machinerieën en de geheele uit
rusting een dergelijke schade, dat zij sinds
den afgeloopen herfst op Engelsche scheeps
werven liggen om gerepareerd te worden.
Ohurchill heeft in zijn jongste redevoering
de belangwekkende aanduiding gegeven, dat
thans pas zeven maanden na den aan
koop een gedeelte van deze Amerikaan
sche torpedojagers langzamerhand bij de
Engelsche vloot ingedeeld kan worden. De
proef of zij voor den oorlog geschikt zijn,
moeten deze Amerikaansche torpedojagers,
zoo verklaart men te Berlijn, eerst nog in
den strijd afleggen. (D.N.B.)
Het D.N.B. deelt mede, dat de groote en
belangrijke Britsche havenstad Huil, aan
de Humber, in den nacht van 18 op 19
Maart een der zwaarste en doeltreffendste
Duitsche aanvallen heeft meegemaakt. In
denzelfden nacht heeft Londen het tot dus
ver langste luchtalarm van den oorlog be
leefd. Het Duitsche luchtwapen heeft het
Britsche eiland met sterke formaties aan
gevallen. Dit had niet het geval kunnen
zijn, wanneer het bericht van den Londen-
schen correspondent van het Madrileensch
blad A.B.C. overeenkomstig de feiten zou
zijn, dat een nieuw afweermiddel der Brit
ten zoo geperfectionneerd is, dat de naar
het Engelsche binnenland leidende luchtwe
gen practisch onbevliegbaar geworden zou
den zijn.
Vele honderden vliegtuigen bombardeer
den in Hull in voortdurende aanvallen tus-
schen half tien en drie uur des nachts bij
na zonder onderbreking de voor den oorlog
belangrijke doelen en wierpen weer vele
honderden tonnen brisantbommen van alle
kaliber en vele tienduizenden brandbom
men uit. Groote branden ontstonden, die
met buitengewone snelheid om zich heen
grepen. Ook deden zich ontploffingen in
de haveninstallaties voor.
Hedennacht is de aanval in hoofdzaak
weer gericht geweest op de Britsche hoofd
stad. Wederom waren eenige honderden ge
vechtsvliegtuigen in den strijd geworpen,
die bij helder zicht op den grond voor den
oorlog belangrijke doelen in Londen met
bommen van allerlei kaliber bestookten.
Door het neerwerpen van eenige tiendui
zenden brandbommen ontstonden tot op
verren afstand zichbare branden. Reeds de
tot dusver ontvangen berichten geven aan,
dat deze aanval een zeer groot succes heeft
gehad. De vijand daarentegen is in den af
geloopen nacht slechts met zeer zwakke
strijdkrachten naar West-Duitschland ge
vlogen. Hij heeft op woonwijken in een
stad een-gering aantal bommen geworpen.
De schade is van geen beteekenis.
Engelsche vliegers, aldus het DJN.B. na
der, hebben gisternacht gedurende ver
scheidene uren een groot aantal brand- en
brisantbommen geworpen op het stadsge
bied van Kiel en de naaste omstreken, die
grootendeels op woon- en zakenwijken te
recht kwamen. De brandbommen veroor
zaakten groote en kleine branden, die bij
na alle terstond gebluscht konden worden.
Een kliniek en een school werden eveneens
door brandbommen beschadigd. Onder de
burgerbevolking vallen eenige dooden te be
treuren. Verscheidene personen werden ge
wond.
Na het overlijden van verscheidene zwaar
gewonden betreurt Hamburg thans 57 doo
den als slachtoffers van de tegen het vol
kenrecht indruischende Britsche luchtaan
vallen op woonwijken der stad in de nach
ten van 12 op 13 en van 13 op 14 Maart.
United Press meldt ten slotte:
In een officieel communiqué wordt me
degedeeld, dat tengevolge van de Duitsche
aanvallen op Liverpool en Birkenhead in de
nachten op Woensdag en Donderdag van
verleden week, 500 personen gedood en even
velé gewond zijn. Tengevolge van de aan
vallen in de nachten op Donderdag en Vrij
dag op de Firth of Clyde, zijn 500 personen
gedood en ongeveer 800 gewond.
REDE VAN MAARSCHALK PÉTAIN.
Maarschalk Pétain, het hoofd van den
Frans chen staat, heeft gistermiddag te
Grenoble een door de radio verspreide rede
voering gehouden waarin hij o.a. het vol
gende zeide
Het herstel van Frankrijk zal te meer tijd
kosten omdat de regeèring gekant is tegen
dë denkbeelden van een zeker aantal Fran-
schen, die nog niet de noodzakelijkheid
van een nieuwe orde hebben begrepen.
Frankrijk zal alleen zijn moeilijkheden kun
nen oplossen, wanneer het zich de strengste
discipline oplegt. De regeering zal nog dik
wijls haar gezag moeten toonen. zonder
zich om den tegenstand van enkelingen of
coalitie-belangen te bekommeren. De maar
schalk kondigde aan. dat hij bezig was een
nieuwe grondwet voor te bereiden, waar
van de beginselen reeds vaststaan. (D.N.B.)
EDEN ONTMOET SARADJOGLOE.
Naar de Engelsche berichtendienst meldt,
heeft de Engelsche minister van buitenland-
sohe zaken. Anthony Eden, eergisteren op
Cyprus een ontmoeting met zijn Turkschen
confrater Saradjogloe gehad. Radio Ankara
heeft gisteravond nog eens het bericht be
vestigd. dat Eden op Cyprus een ontmoeting
met Saradjoglie heeft gehad, op verzoek
van eerstgenoemde, volgens het radiobe
richt Vandaag is de Turksche minister weer
te Ankara. (D.N.B.)
HIJ WAS LID VAN GEDEP. STATEN
VAN NOORDHOLLAND.
In den afgeloopen nacht is te zijnen
huize te Heemstede overleden mr. J. B.
Bomans, advocaat-procureur en lid van
Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land.
Mr. Bomans is gisteravond door e®n
beroerte getroffen en na voorzien te
zijn van de laatste sacramenten, eenige
uren later overleden.
De heer Bomans werd In 1885 te Amster
dam geboren en was dus 55 jaar. Na zijn
opleiding op het gymnasium te Rolduc
ging hij aanvankelijk in den handel. Hij
aanvaardde een functie bij de Nederland-
sche Petroleum Maatschappij. Later stu
deerde hij te Leiden rechtwetenschappen
en promoveerde in 1913, waarna hij zich als
advocaat en procureur in Haarlem vestigde
In 1915 werd hij lid van den gemeente
raad aldaar en een jaar later lid der Twee
de Kamer voor de r.k. staatspartij.
Ook werd hij gekozen tot lid van de pro
vinciale staten van Noord-holland. In 1917
werd hij wethouder van bedrijven en later
wethouder van financiën van Haarlem. In
1923 werd hij tot lid van Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland gekozen, welke
functie hij tot zijn dood heeft vervuld.
Na het overlijden van mr. dr. A. Baron
Röell was mr. Bomans tot aan de benoe
ming van mr. A. J. Backer waarnemend
commissaris der provincie Noord-Holland.
Mr. Bomans was ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw.
ALS SECRETARIS-GENERAAL EN ALS
PRESIDENT DER NEDERLANDSCHE BANK
Foto Archief „L. D."
u
Hoesten, proesten, rillen.
Drankjes, poeiers, pillen.
De Griep!!! Opgepast!!
De flesch TIP uit de kast
En dood zijn alle bacillen.
Inz. P. M. v. W. te Hoorn ontvangt een flesch TEP
595 (Ingez Meel.)
Ten aanzien van het slotrapport van
Lloyds betreffende de Britsche scheepsver
liezen, vooral bij Duinkerken, schrijft de
„Voelkischer Beobacihter", dat daaruit het
volgende blijkt:
1. De Duitsche verlies-besommingen zijn
buitengewoon voorzichtig en blijven vaak
beneden de werkelijk behaalde successen.
2. Ofschoon de raming van de grootte
van schepen uit gevechtsvliegtuigen uiter
aard moeilijk is, is zij in hoofdzaak toch
juist.
3. Voor de verliesopgaven in den handels
oorlog uit de lucht gelden natuurlijk de
zelfde maatstaven als voor de onderneming
van Duinkerken,
4. De Engelsche opgaven zijn slechts ge
deeltelijke bekentenissen, die slechts bij
tijd en wijle later worden afgerond, wan
neer de verliezen zoo bekend zijn, dat zij
niet meer verdoezeld kunnen worden. In
samenvattende getallen moeten de gelogen
afzonderlijke cijfers, die vroeger gegeven
waren, ondergaan.
5. Derhalve weerspiegelen de weekcijfers,
die de Britsche admiraliteit bekend maakt,
niet de feitelijke verliezen, die bijna steeds
eenige malen grooter zijn. Deze getallen
dienen slechts voor de propagandistische
behoefte de cijfers te houden binnen gren
zen, die nog juist voor de zenuwen van het
Engelsche volk te dragen zijn.
Precies zoo deed men immers ook in den
wereldoorlog. Eerst in vredestijd werden
toen de werkelijke getallen medegedeeld:
het drievoudige der oorlogscijfers.
HET VERMOGEN VAN WIJLEN
NEVILLE CHAMBERLAIN.
De overleden vroegere Britsche minister
president, Neville Chamberlain, heeft, naar
Reuter meldt, in totaal een vermogen van
184.013 pond sterling nagelaten.
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam in don afge
loopen nacht op te 3.26 uur en
ging onder te 12.23 uur. (Eerste
kwartier)
Mr. L. J. A. Trip.
Het A.N.P. verneemt het volgende:
De secretaris-generaal van het depar
tement van financiën, mr. L. J. A. Trip,
heeft den rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied, rijksminis
ter Seyss Inquart verzocht, hem ont
slag te verleenen uit zijn ambt van
secretaris-generaal van het departe
ment van financiën, en hem dit ontslag
eervol te verleenen.
De rijkscommissaris heeft aan dezen
wensch voldaan, terwijl hij tevens aan
mr. Trip ontheffing verleende van zijn
functie als president der Nederlandsche
Bank, en hem zijn dank tot uitdrukking
bracht voor den in het belang van het
Nederlandsche economische leven ver
richten arbeid.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DENEMARKEN.
Naar het Deensche telegraafagentschap
meldt, zijn in den nacht van Dinsdag op
Woensdag Engelsche vliegtuigen boven De
nemarken verschenen. Zij lieten eenige
brandbommen vallen, die echter zeer ge
ringe schade aanrichtten. Op het eiland
Funen werden eenige ruiten van een boer
derij vernield en een koe gedood. (D.N.B.)
DE BRITSCHE SPIONNAGE EN
SABOTAGE IN BULGARIJE.
„Geen Bulgaar mag luisteren naar den
Londenschen omroep," zoo heeft de Buï-
gaarsche minister van binnenlandsche za
ken, Gabrowski, verklaard in verband met
het rapport van de politiedirectie alhier,
betreffende de bedrijvigheid der Engelsche
spionnage en sabotage in Bulgarije. De
Bulgaarsche bevolking moet zich hoeden
voor de propaganda van zekere buitenland
sche radiostations, in het bijzonder het
Londensche. De onthullingen der politie
over de Engelsche spionnage en sabotage
in Bulgarije zijn naar de meening van den
minister van groote beteekenis. - (D.N.B.)
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
De Jaarbeurs te Utrecht een volkomen
succes. (2e Blad).
Fraaie resultaten onzer zwemsters in
Duitschland. (Sport, 2e Blad)
Buitenland
Het Amerikaansche Huis van Afgevaardig
den aanvaardt de door Roosevelt ge
vraagde 7 milliard. (Ie Blad).
Cijfers over de Britsche scheepsverliezen.
(Ie Blad).
ZIE VOORTS ..LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
