De Amerikaansche Senaat
aanvaardt leen- en pachtwet
Oproep van de Winterhulp
Van de gevechtsterreinen
MAANDAG 10 MAART 1941
No. 24833
Verduisteren:
82ste Jaargang
Met 60-31 stemmen Roosevelt tot de boeren
Van den Balkan
Een millioen landgenooten heeft hulp noodig
Duitsche
Weermachtsberichten
Italiaansche
Weermachtsberichten
Uit Frankrijk
19.34 uur
8.06 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2-85
per weekƒ0,18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Met 60 tegen 31 stemmen heeft de
Senaat der Ver. Staten Zaterdagavond
de wet tot hulpverleening- aan Enge
land aangenomen. Zij gaat thans nog
eens naar het Huis van Afgevaardig
den, dat verschillende door den Senaat
aangenomen wijzigingen en amende
menten moet goedkeuren.
De fractieleider der democraten in den
Senaat, Baxkley, heeft, volgens Reuter, aan
het slot der debatten gezegd, dat de wet op
zijn laatst hedenavond aan de Senaatscom
missie en Roosevelt zal worden voorgelegd.
Aan journalisten verklaarde hij, dat ook
de tegenstanders medewerkten om de eind
stemming dan te doen geschieden.
De wet komt, aldus D.N.B., o.a. hierop
neer, dat de regeering in eigen of parti
culiere bedrijven oorlogsmateriaal kan la
ten vervaardigen, om het dan bij wijze van
leening aan die landen af te staan, waar
van de verdediging den president „belang
rijk voor de eigen verdediging der Ver-
eenigde Staten voorkomt". Van het be
schikbare materiaal mag de president tot
een waarde van 1.3 milliard dollar onmid
dellijk aan andere mogendheden afstaan.
Eveneens is hij gemachtigd, in de havens
en in de fabrieken der Vereenigde Staten
oorlogsschepen, vliegtuigen of ander oor-
logsmaterieel van oorlogvoerende landen te
laten repareeren. De president mag voorts
inlichtingen over de bewapening van ande
re mogendheden doorgeven.
De geldigheidsduur van de wet loopt tot
1 Juli 1943, tenzij de meerderheid van het
Congres haar op een eerder tijdstip buiten
werking stelt.
Geen der bepalingen van de wet kan
volgens een amendement, dat werd aange
nomen, zóó worden uitgelegd, dat de pre
sident over bevoegdheid beschikt om de
verscheping van oorlogsmaterieel naar
andere mogendheden door de vloot te laten
convooieeren. De Senaat heeft echter ver
schillende voorstellen verworpen, welke
principieel het konvooieeren verbiedt. Even
eens zijn tal van pogingen der oppositie
mislukt om het optreden van de strijd
krachten der Vereenigde Staten tot het
Westelijk halfrond te beperken.
Zaterdag heeft president Roosevelt
naar het D.N.B. meldt voor de radio tot
de boeren van de Vereenigde Staten ge
sproken. Hij betoogde o.a., dat de landbouw
producten van de Vereenigde Staten toerei
kend zijn om in de eigen behoeften en in
die van de „vrienden van Amerika in an
dere landen, die thans voor hun bestaan
vechten'', te voorzien.
Deze landen voeren in naam van alle
democratische regeeringsvormen den strijd
tegen de beheersching der wereld door de
dictaturen. De democratie, zoo zeide Roose
velt verder, wordt in uitgestrekte deelen
van de Oude Wereld met uitroeiing bedreigd.
Geen democratisch landbouwprogramma in
de Vereenigde Staten kan hopen, den dood
der democratie in de rest der wereld te
overleven. Wij kunnen onze collectieve ver
antwoordelijkheid voor den levensvorm,
welke zidh uit den chaos ontwikkelt, dien
de wereld thans doormaakt, niet ontloopen.
Wij kunnen deze verantwoordelijkheid als
dwazen van de hand wijzen. Wij kunnen
ons echter niet aan de gevolgen van een
dergelijke houding onttrekken.
Behalve Roosevelt hebben ook vice-pre
sident Wallace en de minister van Land
bouw, Wickard, voor de radio gesproken.
Wallace noemde Roosevelt „den besten
vriend van de landbouwers". Roosevelt, zoo
zeide hij, houdt van den vrede en doet
moeite den oorlog van Amerlka's kusten
verwijderd te houden.
Het is echter geen waarborg voor den
vrede, wanneer men den anderen demo
cratieën hulp wil weigeren. In dit stadium
der geschiedenis beteekent pacificatie-poli
tiek de weg naar de slavernij. Ook voor
de boeren der Vereenigde Staten staat met
het lot der democratie oneindig veel op het
spel. Millioenen Amerikanen zijn recht
streeks van den buitenla'ndsohen handel
afhankelijk, welke bij een nederlaag der
democratie nauwelijks nog toekomst heeft.
Wallace sprak de verwachting uit, dat de
boeren der Vereenigde Staten aan het „her
stel van goede betrekkingen met Zuid-Ame-
rika" zouden meewerken, want de Ver
eenigde Staten mogen niet toelaten, dat
Latijnsch Amerika onder vreemde controle
komt.
WHEELER GAAT REDEVOERINGEN
HOUDEN.
Senator Wheeler heeft medegedeeld, dat
hij van plan is in het geheele land rede
voeringen te gaan houden om de openbare
meening in verzet te brengen tegen moge
lijke pogingen tot het doen deelnemen van
de Vereenigde Staten aan den oorlog, in
samenhang met de wet tot hulpverleening
aan Engeland. Wheeler verzocht allen
tegenstanders van de wet, aan dezen „kruis
tocht" deel te nemen als tegenwicht tegen
den verwachten „propagandastroom" met
zijn oorlogsgevaar. (D.N.B.)
DE DEENSCEE SCHEPEN.
Waarschijnlijk zullen, naar de Britsche
nieuwsdienst meldt, 37 Deensche schepen,
die op het oogenblik in Amerikaansche ha
vens liggen, voor het vervoer van Ameri-
kaansch oorlogsmateriaal naar Engeland
gebruikt worden.
Naar Associated Press verder uit Was
hington meldt, zullen niet alleen de opge
roepen leden van de burgerwacht langer
dan hun oefentijd van een jaar onder de
wapenen gehouden worden, doch ook de re-
cruten, die 1.1. heffst krachtens de wet op
den dienstplicht zijn gemobiliseerd. De le
gerleiding is bovendien voornemens vóór
den herfst van dit jaar zes volledig uitge
ruste pantserdivisies te vormen.
Het ministerie van Oorlog heeft, naar het
DUB. verder uit Washington seint, mede
gedeeld, dat de luchtverdediging op het
vasteland der Vereenigde Staten voortaan
onder het eenhoofdige opperbevel van ge-
neraal-majoor Chaney is geplaatst.
DE POSITIE VAN ZUID-SLAVIË.
De situatie op den Balkan is verder nog
onveranderd gebleven. Het D. N. B. meldt
echter:
Naar wij van bevoegde zijde verne
men, heeft Hitier op Maandag j.l. prins-
regent Paul van Zuid-Slavië te Berch-
tesgaden ontvangen.
U. P. geeft volgend bericht:
Het grootste Joego-Slavische blad „Poli-
tika" wijdt een hoofdartikel aan de betrek
kingen tusschen Joego-Slavië en Duitsch-
land en zegt daarin o.a.: „Joego-Slavië
heeft steeds het grootste belang gehecht
aan zijn betrekkingen met Duitschland. Bij
deze betrekkingen heeft Joego-Slavië steeds
voor de handhaving van zijn vrede en be
langen gearbeid. In dit verband moeten wij
erop wijzen, dat betrouwbare kringen in
Berlijn verklaarden dat de voortreffelijke
betrekkingen tusschen het Duitsche rijk en
Joego-Slavië niets te wenschen overlaten".
Over het toenemende oorlogsgevaar op den
Balkan schrijft het blad o.a.: „Joego-Slavië
zal ook in de toekomst zijn politiek van
vred2 en niet-inmenging trouw blijven en
zal op dezen weg als belangrijke Balkanmo-
gendheid verder gaan. De leiders van Joego-
Slavië zullen over de politiek van dit land
waken en voor zijn onkwetsbaarheid en on
afhankelijkheid zorgen".
Toen vijf maanden geleden de Winter
hulp Nederland werd opgericht, had haar
leiding, zich een denkbeeld gevormd van
den nood, die onder Nederlanders moest
heerschen.
Geleerd door de ervaring komt zij thans
tot de ontstellende ontdekking, dat de
armoede, welke in Nederland wordt gele
den, veel en veel grooter is, dan zij zich in
October 1940 kon Indenken.
Op zijn minst een millioen Nederlanders
mannen, vrouwen en kinderen, hebben
geen deel aan die aardsohe goederen, wel
ke noodig zijn om een gezin met eenlge
vreugde en moed aan het leven van ons
volk te laten deelnemen. Al voortwerkende
ontvangt de leiding van de W.H.N. dage
lijks meer berichten over gevallen van
nood, die te zamen tot één conclusie voe
ren:
Het Nederlandsche volk moet wakker
worden en op dit gebied kennis nemen van
de feiten, opdat het zich van zijn plicht
tot naastenliefde bewust worde en zich
aaneensluite om de daad te volbrengen,
welke tegenover die landgenooten nood
zakelijk is.
De W.H.N. moet over veel meer middelen
beschikken, dan haar ten dienste staan.
Om die in te zamelen zijn veel medewer
kers noodig, die ln de week van 17 tot 23
Maart a s. enkele uren beschikbaar stellen
in den dienst van dit noodlge, en daar
door zoo mooie werk.
Nederlanders, laat u niet de kans ont
gaan, om op deze wijze van uw liefde tot
uw volk te getuigen. Ge zult straks navol-
brachten arbeid met zoovele anderen, die
u reeds voorgingen, de voldoening kunnen
smaken ln moeilijke tijden daadwerkelijk
aan de instandhouding en den opbouw
van ons volk te hebben medegeholpen.
Vele helpende handen zijn nog noodig:
meldt u direct aan bij het plaatselijke bu
reau van de Winterhulp in uwe gemeente.
Werkgevers, verstaat gij uw plicht te
genover deze actie, door aan de leden van
uw personeel, die willen medewerken, voor
de hun toegewezen uren vrij te geven zon
der aftrek van loon en vacantlettjd?
Laten wij allen onze taak beseffen: in
een der beslissende uren van de wereld
geschiedenis, nu volkeren om hun bestaan
worstelen, moet het Nederlandsche volk
bewijzen, dat het ln staat ls zich zelf ln
stand te houden.
Toont u dezen tijd waardig!
Millioenen handen zijn onzichtbaar naar
u uitgestrekt!
Offert! Schenkt tijd en moeite en geld!
De gewezen president van de voormalige
Tsjecho-Slowaaksche republiek, dr. Benesj,
heeft naar het D.N.B. meldt, via de Engel-
sche radio een oproep gericht tot Joego-Sla
vië om zijn eer te redden door actief aan
den strijd tegen de asmogendheden deel te
nemen. Dat daaraan geen beteekenls be
hoeft te worden toegekend, spreekt voor
zich zelf!
BEKENDMAKING VAN ANTONESCU.
In een bekendmaking aan het land ver
klaart de conducator, generaal Antonescu,
dat alle huidige en toekomstige overeen
komsten, die de ontwikkeling van de Roe-
meensche industrie of landbouw raken, re
kening moeten houden met de beide vol
gende punten: 1. De nationale rijkdom mag
niet in vreemde handen overgaan. 2. In de
staatshuishouding mag men slechts door
dringen met toestemming der regeering en
dan alleen voor zoover de staat gelegenheid
behoudt het economische leven onder toe
zicht te houden. Dientengevolge kan geen
transactie zonder toestemming der regee
ring gesloten worden.
Generaal Antonescu verklaart voorts, dat
de Duitsche troepen in Roemenië uit
Duitschland geapproviandeerd worden en
Zaterdag deelde het Duitsche opperbevel
mede:
Bij gunstig weer blijven de bewegingen
der in Bulgarije binnenrukkende Duitsche
troepen zich overeenkomstig de bevelen
ontwikkelen.
Een duikboot meldt het tot zinken bren
gen van vijf gewapende vijandelijke koop
vaardijschepen met een totalen inhoud van
33.000 ton, die in een krachtig beschermd
konvooi voeren. Bij een aanval op de Zuid
oostkust van Engeland hebben motortor-
pedobooten krachtig beschermde konvooien
aangevallen en, in weerwil van den hefti-
gen afweer, twee Britsche torpedoboot ja
gers en zes gewapende koopvaarders met
'een gezamenlijken inhoud van 28.400 ton,
waaronder twee groote tankschepen, ver
nietigd.
Duitsche afdeelingen gevechtsvliegers en
Stuka's hebben ook gisteren militaire in
stallaties op Malta herhaalde malen met
succes aangevallen. Door rechtstreeksc-he
treffers van zwaar kaliber ontstond een
hevige brand in een torpedo-opslagplaats.
Duitsche jagers hebben boven het eiland
Malta een vijandelijken jager en een vij
andelijken bommenwerper neergeschoten
en in duikvlucht een Sunderland-vliegboot
in brand geschoten.
Tijdens gewapende verkenning boven de
Noordzee heeft de luchtmacht een koop
vaardijschip van ongeveer 1200 ton tot
zinken gebracht en drie andere schepen
ernstig beschadigd. Aanvallen van alleen-
vliegende Duitsche gevechtsvliegtuigen wa
ren gisteren gericht op vliegvelden in Zuid
en Midden-Engeland. In hangars en schuil
plaatsen werden groote verwoestingen aan
gericht. Bij moedige aanvallen in duik
vlucht op een belangrijke wapenfabriek bij
Newark werden verscheidene treffers ge
plaatst. Een andere wapenfabriek in de
nabijheid van Bristol kreeg bom treffers in
de fabriekshallen en op het terrein.
Overdag noch des nachts zijn vijande
lijke vliegtuigen boven Duitsche gebied
verschenen.
Bij de aanvallen op de wapenfabriek bij
Newark heeft de bemanning van twee ge
vechtsvliegtuigen zich bijzonder onder
scheiden. De bemanning van het eerste
vliegtuig bestond uit den eersten luitenant
Knauth, de Oberfeldwebels Schumm, Heil
en Moelier en den onderofficier Berger; die
van het tweede toestel uit de luitenants
Raudolph en Metzmacher en de onderof
ficieren Groeper en Hahn.
En Zondag:
Duikbooten melden het tot zinken bren
gen van 18.000 B.R.T. vijandelijke koop
vaardij tonnage.
Een aanval van vrij sterke formaties ge
vechtsvliegtuigen heeft in den afgeloopen
nacht haven- en dokinstallaties te Londen
met groote kracht getroffen. Uit verschei
dene groote en talrijke kleine branden en
ontploffingen bleek de goed uitwerking van
den aanval. Andere succesvolle aanvallen
waren gericht op vliegvelden ten Noorden
van Londen, aan de Oostkust van Schot
land en op de Orkaden. Bomtreffers ver
nielden hangars en onderkomens. Ook op
de haveninstallaties van Portsmouth zijn
verscheidene treffers geplaatst.
Het luchtwapen heeft van een konvooi
in het Kanaal van St. George een Brit-
schen koopvaarder van 10.000 B.R.T. tot
zinken gebracht. Het schip zonk na een
voltreffer binnen enkele minuten. Bij aan
vallen op twee konvooien in den Atlanti-
schen Oceaan en aan de Zuidoostkust vas
Engeland kregen twee groote koopvaardij
schepen bomtreffers en vertoonden slagzij.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in
Cyrenaica ten Oosten van Alen el Gad Brit
sche pantserwagens met bommen be
stookt.
De vijand heeft met zwakke strijdkrach
ten bommen geworpen in het bezette ge
bied, zonder noemenswaardige schade aan
te richten.
Bij het groote succes van het snelboot-
wapen, dat bekendgemaakt werd in het
weermachtbericht van gisteren, hebben de
snelbootformaties onder bevel van Korvet-
tenkapitan Petersen, luitenant ter zee
eerste klasse Birnbacher en luitenant ter
zee tweede klasse Wuppermann zich bij
zonder onderscheiden.
Aan de luchtverkenning voor de Zuid
oostkust van Engeland heeft de beman
ning van een verkenningsvliegtuig, eerste
luitenant Schofer, Feldwebel, Nowakowski,
Feldwebel Rüstig en Obergefreiter Schu
bert, een groot aandeel gehad.
De succesvolle aanval op een bewapenings-
fabriek bij Bristol, vermeld in het weer-
machtsbericht van 8 Maart, werd uitge
voerd door een bemanning, bestaande uit
eerste luitenant Lohmann. Oberfeldwe-
bel Beckmann. Stabsfeldwebel Koster,
Stabsfeldwebel Trageser en Gefreiter Hey.
Deze bemanning heeft zich reeds bij ver
scheidene andere duikaanvallen bijzonder
onderscheiden.
ENGELSCHE KUSTSTROOK VOOR
VREEMDELINGEN GESLOTEN.
Naar de Engelsche berichtendienst meldt
is een breede strook langs de Engelsche
kust tusschen Brighton en Little Hampton
voor vreemdelingen gesloten. (D.N.B.)
HET BRITSCHE S.S. OROPESA
GEZONKEN.
Op reis van Zuid-Amerika naar Enge
land is, volgens een bericht uit Havana,
het Britsche passagiers- en vrachtschip
Oropesa van 14.075 ton in den Atlantischen
Oceaan tot zinken gebracht. De Oropesa
was met koelinrichtingen uitgerust en had
een lading vleesch aan boord. Pas enkele
dagen tevoren was het verlies van het En
gelsche s s. Anchises van 10.000 brt. bekend
geworden, dat eveneens met een lading be
vroren vleesch naar Engeland onderweg
was. (D.N.B.)
Zaterdag meldde het Italiaansche hoofd
kwartier:
„Aan het Grieksche front heeft onze
luchtmacht vijandelijke kampementen,
troepenconcentraties en verdedigingswer
ken bestookt met lichte en zware bommen
en machinegeweervuur.
In Noord-Afrika heeft de vijand een
nieuwen aanval op Dzjaraboeb gedaan. Hij
werd teruggeslagen Onze vliegtuigen heb
ben met succes de haven van Benghazi,
een luchtbasis en een gemechaniseerle vij
andelijke colonne gebombardeerd.
In Oost-Afrika heeft de vijand luchtaan
vallen gedaan op eenige plaatsen in Ery-
threa, zonder schade aan te richten.
Bij een vlucht boven Malta hebben jacht-
toestellen van het Duitsche vliegercorps
tijdens een luchtgevecht een Hurricane en
een Blenheim neergeschoten en van zeer
geringe hoogte een watervliegtuig van het
type Sunderland met machinegeweervuur
bestookt en in brand geschoten.
Een oorlogsschip van middelbare tonna
ge is in de Middellandsche Zee gezonken
door niet vastgestelde oorzaak. Een groot
deel van de bemanning is gered".
En Zondag:
Aan het Grieksche front zijn vijande
lijke aanvallen in den sector van het elfde
leger volkomen afgeslagen door onze aan
vallen, die den vijand aanmerkelijke ver
liezen hebben berokkend. Onze luchtstrijd
krachten hebben installaties, batterijen en
troepen van den vijand intensief met bom
men en mitrailleurvuur bestookt en be
langrijke bases van den vijand getroffen
In Noord-Afrika heeft onze luchtmacht
militaire inrichtingen te Benghazi en een
vijandelijke luchtbasis in Cyrenaica ge
bombardeerd.
In Oost-Afrika heeft een onzer detache
menten in den sector van Keren een vij
andelijk detachement aangevallen en uit
eengedreven. In den Somali-sector hebben
onze vliegtuigen Britsche gemotoriseerde
strijdmiddelen en pantserwagens gebom
bardeerd. Vijandelijke vliegtuigen hebben
een plaats in Erythrea gebombardeerd.
Geen slachtoffers; geen materieele schade.
Op 7 dezer hebben vliegtuigen van het
Duitsche luchtcorps militaire inrichtingen
op Malta gebombardeerd.
VERLIESCIJFERS.
Het opperbevel van de Italiaansche weer
macht deelt voorts mede:
Door de gebeurtenissen van den oorlog,
vooral in Cyrenaica, was het niet mogelijk
van de afdeelingscommandanten, die te
zorgen hebben voor het opmaken en door
geven der verliezen, de volledige opgaven
met naam en toenaam te verkrijgen. De
volgende cijfers hebben betrekking op de
verliezen in de maand Februari en op die
verliezen, die nog niet op vroegere lijsten
voorkwamen en op verliezen, waarvan tot
en met 28 Februari van dit jaar de voor
geschreven documenten of officieele rap
porten zijn ontvangen.
Aan het Grieksche front: gesneuveld
2.386, gewond: 4.841. vermist: 5.590, Alba-
neezen: gesneuveld 14, vermist 42.
In Oost-Afrika: Italianen: gesneuveld 127.
gewerd 530. vermist 126.
In Noord-Afrika: Italianen: gesneu
veld 68, gewond 98, vermist 12.230, marine:
gesneuveld 35, gewond 20, vermist 142.
Het luchtwapen: gesneuveld 37, gewond
87, vermist 165.
den Roemeenschen staat geenerlei offers
opleggen.
Ten slotte betoogde de conducator, dat
het Roemeensche volk zich vol vertrouwen
kan verlaten op het bondgenootschap met
het Groot-Dultsche rijk.
TÜRKSCH BLAD VERBODEN.
Het Turksche blad „Yeni Sabah" is voor
onbepaalden tijd verboden. Het had enkele
dagen geleden een hoofdartikel gepubli
ceerd, dat zware beleedigingen aan het
adres van Duitschland inhield. Na 24 uur
is het verbod opgeheven. (D.N.B.)
NIEUWE MAATREGELEN.
Het D.NJ3. meldt:
Darlan uitte onverholen zijn bevrediging
over het succes van de besprekingen, die hij
te Parijs met Laval, den Duitschen ambas
sadeur in het bezette Frankrijk Abetz, kar
dinaal Suchard en andere gezaghebbende
Duitsche en Fransche persoonlijkheden
heeft gehad.
De secretaris van Darlan, Paul Marion,
van hedenavond
tot morgenochtend
Do maan kwam heden op
te 16.05 uur en gaat morgenoch
tend onder te 6.49 uur.
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Uitzonderingstoestand in Noord-Holland op
geheven. (Binnenland, 3e Blad).
De richtprijzen voor land- en tuinbouw
producten toegelicht. (3e Blad).
Buitenland
De Amerikaansche Senaat neemt met 6031
stemmen de pacht- en leenwet aan.
(Ie Blad).
Van de gevechtsfronten. (Ie Blad).
Prins Paul van Zuid-Slavië was bij den
Fuehrer. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEÏT
EERSTE BLAD.
