Engeland blokkeert Bulgarije DONDERDAG 6 MAART 1941 No. 24830 Verduisteren: Het terreur- en sabotageproces 82s(e Jaargang Een Britsche nota 19.27 uur 8.14 uur v De „Simaloer" drijft brandend rond Actie in de lucht Uit Engeland De behandeling door het krijgsgerecht Er waren 43 verdachten Nieuwe burgemeester van Haarlem EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. - Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden 2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Het D.N.B. meldt uit Sofia: In een nota, die de Engelsche gezant gis terochtend heeft overhandigd aan den minister-president, is omtrent de motieven van Engeland tot het verbreken der diplo matieke betrekkingen met Bulgarije o.m. Terklaard, dat de Engelsche regeering het niet eens is met de verzekering van Bul garije, dat de Duitsche troepen in Bulgarije den vrede op den Balkan in stand houden. Het toetreden van Bulgarije tot het drie- mogendheden-pact zoo wordt in de nota verder gezegd en de opmarsch van Duit sche troepen, vormen de voornaamste rede nen voor het besluit van Engeland. De nota geeft uitdrukking aan de meening, dat er naar Engelsche opvatting geen twijfel aan bestaat, dat het het doel is van de Duitsche actie om „het met Groot-Britannië geal lieerde Griekenland te bedreigen en aan te vallen". De nota verwijt de Bulgaarsche re geering, dat zij de Duitsche voornemens begunstigd heeft. ENGELAND BESCHOUWT BULGARIJE ALS „DOOR DEN VIJAND BEZET GEBIED". Het D.N.B. meldt uit Berlijn: Volgens den Engelschen berichtendienst heeft het ministerie voor de blokkade een decreet gepubliceerd, volgens hetwelk Bul garije thans als „door den vijand bezet ge bied" beschouwd moet worden. Derhalve wordt Bulgarije met ingang van gisteren vijandelijke bestemming beschouwd en staan alle goederen die van Bulgaarschen oorsprong of Bulgaarsch eigendom zijn, bloot aan inbeslagneming. DE HOUDING VAN TURKIJE. Het D.NB. meldt uit Istanboel: Het Journal d'Orient meldt uit Ankara, dat de premier, Tewfik Saydam, binnen kort over de nieuwe begrooting zal spreken. Het is mogelijk dat hij bij die gelegenheid ook verklaringen over de algemeene posi tie van Turkije zal afleggen. De ministers van binnenlandsche zaken en van defensie zijn Dinsdag te Istamboel aangekomen. De minister van binnenland sche zaken verklaarde, dat de wijziging van de wet op de passieve defensie in voorbe reiding is. van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 12.13 uur en gaat vannacht onder te 3.05 uur (E. K.). Schip van de maatschappij „Nederland". HET WERD DOOR DUITSCHE VLIEGTUIGEN GETROFFEN. Het D.N.B. meldt: Duitsche verken ningsvliegtuigen hebben gisteren op eenige honderden kilometers ten Wes ten van de Schotsche eilanden het wrak waargenomen van een groot schip, dat Duitsche vliegtuigen met suc ces hadden aangevallen. Het was het onder Engelsche vlag; varende Neder- landsche koopvaardijschip „Simaloer", niet een tonnage van 6533 brt. Het met afweergeschut bewapende schip kreeg onder de waterlijn een zwaren treffer, waarop het door de bemanning verlaten werd. Het drijft als wrak brandend op zee rond. O De „Simaloer" werd in 1921 gebouwd en behoort aan de maatschappij „Ne derland". Het schip, dat een beperkte passagiers-accomodatie heeft, is lang 128 Meter en breed 16,6 Meter. EDEN BRENGT DEN GRIEKSCHEN MINISTER-PRESIDENT EEN AFSCHEIDSBEZOEK. Het D.N.B. meldt uit Berlijn: Volgens een bericht van den Britschen berichtendienst uit Athene heeft Eden gis terochtend een afscheidsbezoek gebracht aan den Griekschen minister-president om zijn reis tezamen met Dill, den chef van den generalen staf, naar Cairo voort te zet ten. BRITTEN AANGERADEN BELGRADO TE VERLATEN? De United Press meldt dat het Britsche gezantschap te Belgrado de leden van de Britsche kolonie te Belgrado de leden van de Britsche kolonie te Belgrado heeft aan gespoord, hun gezinnen zoo spoedig moge lijk te evacueeren. Officieel is dit nog niet bevestigd! De politie te Split (Spalato) heeft een terreurorganisatie opgespoord, waaraan daden van sabotage tegen bauxietschepen ten laste gelegd konden worden. Tot dus ver zijn vijf personen gearresteerd. Hierbij is een brandbom gevonden, die afkomstig is van het Engelsche consulaat-generaal te Zagreb (Agram). (D.N.B.) Het D.N.B. meldt uit Berlijn: Formaties Duitsche jagers hebben gister- ren een aanval over het Kanaal onderno men. Onder de Engelsche kust stuitten zij op Britsche jagers en noopten ze tot den strijd. Op verscheidene plaatsen ontwikkel den zich luchtgevechten tusschen afzon derlijke toestellen en groepen vliegtuigen. Volgens tot dusver ontvangen berichten zijn zes Britsche jagers van het type Spit fire neergeschoten. Enkele Britsche bommenwerpers hebben gisteren onder escorte van een formatie jagers en onder dekking van laaghangende wolken weer de stad Boulogne aangeval len. Enkele bommen vielen op woonhuizen en beschadigden een voor de burgerbevol king belangrijke ravitailleeringsinstallatie. De Duitsche afweer verijdelde een groot- scheepsche uitwerking van den aanval en verjoeg de vijandelijke formaties. Bij de achtervolging werd een Britsche jager van het type Spitfire door Duitsche jagers neer geschoten. MARINE-BEGROOTING AANGENOMEN. Het D.N.B. meldt: - Naar de Londensche nieuwsdienst mee deelt, heeft het Lagerhuis met algemeene stemmen de marinebegrooting aangeno men. De eerste lord der admiraliteit Alexander wees op het aandeel, dat de Britsche vloot heeft gehad in de oorlogvoering. Deze vloot, verklaarde hij, is niet slechts het symbool van de macht van Groot-Brittannië, doch een veilige bescherming tegen de vijande lijke mogendheden. Opdat zij echter zoo sterk mogelijk zij, heeft zij steeds meer schepen en manschappen noodig. Alexander wees er op, hoe haar oorlogs- taak nog verzwaard was door de ineenstor ting van Frankrijk. Moeilijke operaties in de Noorsche wateren en aan de Belgische kust hadden verliezen gekost. Over het ge heel genomen was, naar Alexander het tegenover het Engelsche parlement voor stelde, de Britsche vloot van Augustus 1939 ongeschonden. Zij beschikte op het oogen- blik zelfs over meer torpedoboot jagers dan toen en met de schepen, die thans in aan bouw waren, zou zij sterker zijn dan ooit. In het afgeloopen jaar waren 154 fabrieken voor de vervaardiging van vlootmateriaal gebouwd en voor een deel reeds in gebruik genomen. Met het oog op den strijd op den Atlantischen' Oceaan, die wel zeer spoedig beginnen zou, had Engeland echter iedere gram energie van zijn arbeiders en een voortdurend toenemende productie noodig. Alexander wees er vervolgens op, dat het bedrag der begrooting slechts een symboli sche som vormt, daar het ware bedrag ge heim moet worden gehouden. Alexander voegde er aan toe. dat de Britsche marine geen symbolische marine is, dat haar sche pen geen spookschepen zijn. Men kan ech ter verwachten, dat de vijand hevige aan vallen zal ondernemen en dat Engeland daarbij zware slagen te verduren zal krij gen. De eerste taak van de Britsche vloot zoo vervolgde de minister, is het bescher men van den Britschen overzeeschen han del. In dit verband geloofde hij. dat de Britsche koopvaardij kan rekenen op ver sterking uit de Vereenigde Staten en de dominions. In den loop van het daarop -olgende de bat zeide een labour-afgevaardigde o.a., dat een weinig meer openhartigheid in net bekend maken van de activiteit der Brit sche marine de zaak van de oorlogsmarine in haar geheel ten goede zou komen. Men zie voor vervolg pag. 2 van het Eerste Blad. (Van een A-N.P.-verslaggever) In de laatste dagen heeft, zooals reeds gemeld, in het gebouw van den Hoogen Raad aan het Plein te Den Haag, een proces plaats gehad tegen leidende functionarissen van en medewerkers aan een geheime organisatie, welke ten doel had sabotage en terreurdaden tegen leden der Duitsche weermacht en daar toe behoorende inrichtingen te begaan en ook om inlichtingen aan Engeland te verstrekken met het oog op lucht aanvallen. Het aantal verdachten bedroeg 43, die werden verdedigd door negen advocaten. Het is geen géwoonte, dat deze soort pro cessen in het openbaar gehouden wordt. In dit geval echter hadden de militaire autoriteiten persvertegenwoordigers toege laten, waarbij zij zich lieten leiden door de volgende overwegingenhet publiek zou uit dit proces weder kunnen zien, hoe grondig de Duitsche justitie zulk een zaak behandelt en tevens, dat hier werkelijk recht gesproken wordt. Ook zou de Neder landsche courantenlezer ervaren met wat voor elementen men hier te. doen heeft. Slechts twee getuigen waren in deze zaak gedagvaard. De 43 verdachten oefenden de meest verschillende beroepen uit. Ook had den zij behoord tot verschillende politieke partijen. Nadat de aanklager ten aanzien van ieder der verdachten de beschuldigingen van spionnage, sabotage, verboden wapen bezit en franctireurschaip e.d. voorgelezen had en iedere verdachte uitvoerig verhoord was omtrent zijn afkomst, enz., begon het eigenlijke proces met het verhoor van den hoofdverdachte, een 43-jarigen Haarlemmer Deze gaf toe, af te weten van deze geheime organisatie, waarvan het doel was met alle beschikbare middelen hier het leven van de Duitsche bezetting onmogelijk te maken. Er was ook een orgaan, waarin tot sabo tagedaden werd aangespoord. De verdachte ontkende echter in die organisatie een rol van beteekenis te hebben gespeeld. Hij ont kende haar leider te zijn. maar beweerde iemand boven zich te hebben gehad, die nu onvindbaar was. Hij zeide ook dat het hier eigenlijk geen terreur-organlsatie betrof, maar dat het de bedoeling was samen te werken met de Engelschen, wanneer dezen hier zouden landen. ORGANISATIE OP MILITAIREN VOET GESCHOEID. Uit het verdere verhoor bleek, dat de organisatie ook beschikte over ontplofbare stoffen en andere wapenen, en dat zij ge heel op militairen voet geschoeid was. De genen, die de „militaire rangen" bekleed den. tooiden zich met schuilnamen. De hoofdverdachte, die in de organisatie den rang van kolonel bekleedde, heette „kolo nel van Verdun", terwijl in Vlaardingen ook nog een „majoor" rondliep, die zich „Wolf" noemde. Hij stond aan het hoofd van een wandelclub in Vlaardingen, die op een ge schikte wijze kon worden ingeschakeld. Er was voorts een militair adviseur en men werkte volgens schriftelijke aanwijzingen •betreffende de wijze waarop op bepaalde plaatsen sabotage zou kunnen worden ge pleegd. Ook werden besprekingen gevoerd over vergiften, waarmede op uitgebreide schaal zou worden gewerkt. De groep Maas sluis had een speciale taak, namelijk de vernieling van bruggen. De organisatie maakte gebruik van telkens wisselende wachtwoorden, waaraan de leden elkaar als zoodanig konden herkennen. De leden kenden de eigenlijke leiders niet, maar hadden alleen contact met hen door mid del van verbindingsofficieren. Voorts bleek uit het verhoor van de ver dere verdachten, dat op velen van hen ge gevens gevonden waren omtrent installaties van de Duitsche weermacht. Verklaard werd dat deze gegevens, welke in opdracht ge maakt werden, bestemd' waren voor Enge land. Vele verdachten betoogden niet te weten dat de actie der organisatie gericht was tegen de Duitsche weermacht. Zij ver klaarden gedacht te hebben, dat deze actie voorn amehj'k gericht was tégen de N.SJ3. en dat voorts de vervaardigde stukken wel eens te pas zouden kunnen komen als de oorlog hier hervat zou worden. Gedurende het verhoor der verdachten moest de president van het krijgsgerecht herhaaldelijk wijzen op de onbeschaamd heid en de plompe wijze waarop bepaalde verdachten stonden te liegen. Hierna werd voortgegaan met het ver hoor der verdachten. Als een staaltje van de domheid, waarmede te werk werd ge gaan, gelde, dat een der hoofdfunctiona rissen een verdachte, die naar Engeland wilde, adviseerde zich te wenden tot den heer Colijn, die Amerikaanschen staatsbur ger zou zijn geworden. Prompt ging de ver dachte naar hij vertelde, naar de woning van den heer Colijn, dien hij niet thuis trof. Hij werd ontvangen door een heer, van wien de verdachte wel vermoedde dat hij ook tot de „Geuzen" behoorde. Hij sta melde daarom eenige keeren bet wacht woord. De heer, die hem te woord stond, begreep er niets van, zeide bovendien dat de heer Colijn niets van doen had met lie den, die naar Engeland wilden en zette zijn bezoeker vervolgens de deur uit. Uitvoerige mededeelingen werden ge daan over vergiften, die dienden in de eerste plaats om leden der Duitsche weer macht van kant te maken. Men zou wer ken met vergiftigde potlooden, punaises en ook wel met een vergiftigden drank, wel ken men noemde „Molotow-cocktail" of ook wel „moffenóhampagne". Verscheidenen der verdachten waren werkzaam op een groote scheepswerf. Een van hen stond nog in verbinding met een andere organisatie wélke onder leiding stond van een Delft- schen hoogleeraar. De bedoeling dezer or ganisatie was om te verhinderen dat, wan neer de Duitsche troepen zouden moeten terugtrekken, de N.S.B. een staatsgreep zou uitvoeren. REQUISITOIR. Nadat dit verdachten-verhoor vijf dagen in beslag genomen had werd door twee ver tegenwoordigers van het openbaar mini sterie requisitoir genomen. Hierin werd ge zegd dat de Duitschers groote achting heb ben voor hen, die voor hun vaderland vechten. Nu is het zoo dat de strijd in Ne derland geëindigd is door de overgave van het Nederlandsche leger. Daarmede was de oorlog afgeloopen. De Führer had daar na de grootmoedigheid, de Nederlandsche krijgsgevangenen allen weer naar huis te zenden. Om het lot van de bevolking zoo veel mogelijk te verlichten, is hier een bur gerlijk bestuur ingesteld. Een en ander brengt natuurlijk mee den eisch, dat de Nederlandsche bevolking zich onthoudt van vijandige daden. Deze organisatie nu had ten doel het plegen van spionnage en sa botage aan den loopenden band. Voor de gemeenste middelen schrok men niet terug Het spreekt vanzelf dat de bezettende macht hiertegen ten scherpste moet op treden. Het O.M. eischte ten aanzien van den hoofdverdachte en zijn naasten mede werker ter dood veroordeeling en eenige malen bovendien tuchthuisstraf. Verder werd tegen een der hoofdfunctionarissen drie maal ter dood veroordeeling geëisoht wegens drie feiten en twaalf jaar wegens een vierde feit. Tegen een anderen func tionaris, een leeraar, werd vier maal do doodstraf gevraagd en 10 jaar tuchthuis straf. Voorts werd de doodstraf geëischt tegen nog achttien verdachten en tucht huisstraffen tot tien jaar. Voor twee jeug dige verdachten werd resp. gevraagd zes jaar en 2Va jaar tuchthuisstraf met aftrek van preventieve hechtenis. Ten aanzien van vier verdachten werd vrijspraak ge vraagd en ten aanzien der overigen van een tot zes jaar tuchthuisstraf. DE VERDEDIGING. Hierna waren de negen advocaten die de verdachten verdedigden, aan het woord. De meening werd uitgesproken dat de oor spronkelijke dagvaarding niet op alle pun ten overeenkwam met de werkelijkheid. Dat hier strafbare feiten begaan zijn is niet te gen te spreken maar het gerecht houde re kening met het feit dat de meesten dezer menschen zich de draagwijdte van hun daden niet bewust zijn geweest. Voorts werd ook een aantal juridische punten bepleit. De laatste pleiter deed een beroep op het gerecht in aanmerking te nemen dat deze verdachten gehandeld heb ben uit nationale gevoelens en liefde voor hun vaderland. VONNISSEN. Nadat de advocaten hun pleidooien beëindigd hadden, heeft het gerecht op den dag daarna de volgende uitspraken gedaan: een verdachte werd wegens vier feiten voor ieder feit afzonderlijk ter dood veroordeeld en wegens een vijfde feit tot 10 j. tuchthuisstraf. De hoofd verdachte werd driemaal ter dood ver oordeeld en bovendien tot 15 jaar tucht huisstraf. Daarna werden nog zestien verdachten ter dood veroordeeld met tuchthuisstraffen van twee tot tien jaar. Een verdachte kreeg vijf jaar tuchthuisstraf met aftrek van preven tieve hechtenis, benevens een boete van f. 500.000.een andere verdachte resp. vier jaar en 100.000 gld. boete. Twee jeugdige verdachten werden veroordeeld met toepassing der jeugdgerechtswet tot gevangenisstraffen met aftrek van pre ventieve hechtenis. Zes verdachten wer den vrijgesproken, de overigen werden veroordeeld tot tuchthuisstraffen van 1 Yz tot 7 jaren, sommigen met aftrek van preventieve hechtenis en eenigen met verbeurdverklaring van hun bezit tingen. Voor de vrijgesprokenen werd de hechtenis opgeheven. Aan het einde van het proces heeft de president nog een zeer uitvoerig overzicht gegeven van de werkzaamheid van ieder der verdachten in deze organisatie. Hij hield ook een beschouwing over de straf maat en legde den nadruk op den strijd van Duitschland voor een betere wereld. Gedurende dezen grooten en beslissenden strijd was Duitschland gedwongen ook dit land te bezetten. Het spreekt vanzelf, dat de bezettende macht organisaties als de on derhavige niet dulden kan. Aan de verdedigers is nog de mogelijkheid gegeven, schriftelijke bezwaren in te dienen tegen de vonnissen of om gratie te ver zoeken. De heer Plekker benoemd. HIJ IS TEVENS REGEERINGS- COMMISSARIS. Naar wij vernemen, zal hel verordeningenblad van he denavond een verordening bevatten, waarin de verorde ning Nr. 36 inzake het bestuur van gemeenten van toepas sing wordt verklaard op de gemeente Haarlem. Naar het rijkscommissariaat mededeelt is tot burgemeester- regeeringscommïssarïs be noemd d® heer S. L. A. Plekker De heer S. L. A. Plekker is 17 Maart 1883 te Amsterdam geboren. Reeds op Jeugdigen leeftijd ging hij naar Ned.-Indië, waar hij I Mevrouw was met al hare krachten Weer de schoonmaak aan het betrachten Meneer hield daar niet van, Maar zij riep: „Klaag niet, man, Want je TIP staat, als altijd, te wachten!" 'n TIP VAN BOOTZ 34 Inz. Mej. B. M. te Zandvoort ontvangt een flesch TIP. (Ingez. Med.) van 19031926 administrateur was van ver scheidene tabaksondernemingen. Nadat hij in Nederland was teruggekeerd in 1926, wijdde hij zich aan de studie der economie. In 1927 werd hij benoemd tot secretaris van een landbouw-cultuur-maatschappij. Sedert 1932 bewoog hij zich uitsluitend in het politieke leven. Reeds in 1932 trad hij tot de N.S.B. toe en tot nu toe was hij ge volmachtigde van den leider der N.S.B. in Noord-Holland. Voor zijn oprecht karakter en zijn krach tige verdediging van zijn politieke overtui ging aldus het A.N.P. heeft hij zich algemeen achting verworven. De heer Plekker is gehuwd en heeft twee kinderen. Burgemeester van Haarlem was sinds 15' November 1937 mr. dr. J. E. baron De Vos van Steen wijk. Dit nummer bevat VIER Bladen Binnenland Te Den Haag is, 84 jaar oud, overleden mr. dr. F. W. J. G. Snijder van Wissen- kerke, oud-voorzitter van den Octrooi- raad (Binnenland, 2e Blad). Het afscheid van den burgemeester van Aalsmeer, den heer J. Kastelein (2e Blad). Buitenland De situatie op den Balkan (le Blad). De verliezen van het Fransche leger (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN* EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1