maandag 3 mm i94t
Duitsche troepen in Bulgarije
Van de gevechtsterreinen
82sfe Jaargang
No. 24827
Met toestemming der regeering te Sofia
De taak der Duitsche
troepen
De reis van Eden
Regeerings-
coi/imissarissen voor
Amsterdam, Hilversum
en Zaandam
Bulgaarsche grens is
gesloten
Uit Frankrijk
Duitsche
Weermachtsberichten
Italiaansche
Weermachtsberichten
Uit Amerika
Verduisteren:
19.22 uur
8.22 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. - Verplicht bewijsnummer 5. ets. - Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.8A per 3 mnd.)
Het opperbevel van de Duitsche weermacht deelde gisteren mede:
Ter bescherming tegen de bekend geworden Britsche maatregelen in Zuidoost-
Europa zijn, na toestemming te hebben verkregen van de koninklijke Bulgaarschc
regeering, sedert den tweeden Maart afdeelingen van de Duitsche weermacht bezig
Bulgarije binnen te rukken .De aankomende troepen worden door het Bulgaarsche
volk hartelijk begroet.
Blijkbaar ziet deze aanduiding van Brit
sche maatregelen op het volgende:
Het D-N.B. meldt uit Sofia:
Met de opheffing der centrale van den
Britschen „Intelligence Service" te Sofia,
waarbij vijftig personen gearresteerd wer
den, die contact onderhielden met het
Britsche gezantschap, is de Bulgaarsche
regeering een wijdvertakt complot op het
spoor gekomen. Reeds sinds eenige weken
viel er in Bulgarije een verhoogde actie van
agenten tè bespeuren, Er werden pamflet
ten verspreid en er werden praatjes rond
gestrooid, waarin men het volk tegen de
politiek der regeering probeerde op te hit
sen. Engelsche en Amerikaansche persbu-
reaux deden hun best, van een toenemende
onrust in Bulgarije te spreken en ver
spreidden berichten met de conclusie, dat
andere mogendheden in Bulgarije doelein
den nastreefden, waarmee b.v. Duitschland
zich niet kon vereenigen.
Naar thans gebleken is, was dit alles
slechts een onderdeel van een door het
Britsche gezantschap en den Britschen „In
telligence Service" opgesteld plan. Op den
rug van Bulgarije moest door deze machi
naties weer eens de oude Engelsche droom
verwezenlijkt worden, op den Balkan twee
dracht te zaaien. Zooals in Roemenië,
hoopte de Britsche politiek in Bulgarije
een haard van onrust te stichten, welke de
Bulgaarsche regeering een gewilliger oor
moest geven voor de raadgevingen van
den Britschén gezant in Sofia. Deze poging
is nu mislukt en de Bulgaarsche regeering
heeft slechts enkele dagen na de onder-
teekèning van het verdrag van vriendschap
aet Turkije de gelegenheid aangegrepen
om den door Britsche agenten gestichten
brand te blusschen.
Het technische onderzoek naar een bom,
die gevonden is in de nabijheid van de wa
tercentrale van Bojana bij Sofia, heeft on
dubbelzinnig uitgewezen, dat de springbom
van Engelsche herkomst is. Het betreft een
40 pond wegende zeer explosieve springbom,
die door Engelsche agenten was neergelegd
in de nabijheid van de filterinstallatie met
de bedoeling de watervoorziening van Sofia
te vernielen.
VERKLARING VAN TILOF.
De Bulgaarsche premier, prof. Filof, heeft,
naar D.N.B. verder uit Sofia meldt, gister
middag in een buitengewone zitting van het
parlement een regeeringsverklaring afge
legd, die als volgt luidde:
„De regeering van het Duitsche Rijk
heeft de regeering van Bulgarije toe
stemming verzocht om Duitsche troe
pen naar Bulgarije te zenden. Zij heeft
daarbij verklaard, dat de taak van deze
troepen van tijdelijken aard is en hand
having van vrede en rust op den Balkan
ten doel heeft. De regeering van het
Duitsche Rijk heeft van Bulgarije niets
verlangd, dat met zijn vreedzame poli
tiek en zijn verdragsverplichtingen je
gens zijn buren in tegenspraak zou
staan. Integendeel, de regeering van het
Duitsche Rijk heeft uitdrukkelijk reke
ning gehouden met de bestaande
vriendschapsverdragen, welke wij met
onze buren gesloten hebben en tevens
met de verklaring, die wij onlangs met
onzen buurman, Turkije, hebben onder-
teekend, een verklaring, die opnieuw de
vreedzame politiek van de Bulgaarsche
regeering heeft onderstreept. In deze
situatie heeft de regeering van Bulga
rije, nadat zij alle omstandigheden had
afgewogen en geleid door den wensch
bovenal de levensrechten van ons land
en ons volk te beschermen, terwijl zij
rekening hield met de vriendschap tus-
schen, Bulgarije en Duitschland en na
dat zij de verzekering had gekregen,
dat de wetten en de bestaande orde in
den staat ten volle behouden en de be
langen van Bulgarije beschermd wor
den, besloten het verzoek van de regee
ring van het Duitsche Rijk in te wil
ligen.
Harerzijds acht de regeering van Bulga
rije het haar plicht, te verklaren, dat de
aanwezigheid van de Duitsche troepen in
tot land geenszins de vreedzame politiek
Tan Bulgarije wijzigt. Bulgarije blijft trouw
?an zijn verdragsverplichtingen en is vast
bloten van den grondslag der bovenge
noemde vreedzame politiek niet af te wij-
en derhalve van eiken aanval en van
«deren maatregel af te zien, die de belan
gen van iemand zou kunnen bedreigen.
Door dit besluit te nemen, gelooft de Bul
gaarsche regeering, dat daardoor in de hui
dige positie van Bulgarije zijn toekomst en
de vrede op den Balkan het beste worden
gediend. De regeering van Bulgarije hoopt,
dat haar houding allerzijds juist opgevat en
door het Bulgaarsche volk gebillijkt wordt."
De Kamer hoorde de verklaring van Filof
staande en met geestdriftig hoerageroep
aan. De Kamervoorzitter, Logofedof, sloot
de historische zitting met de verklaring, dat
de Kamer met absolute meerderheid de ver
klaring van den premier goedgekeurd en
aanvaard heeft. De Kamer heeft de regee
ring en in het bijzonder den premier, voor
dat zij uiteenging, nog een enthousiaste
ovatie gebracht.
BRITSCH PERSBUREAU IN SOFIA
GESLOTEN.
Naar Reuter meldt, is het persbureau van
het Britsche gezantschap in Sofia gesloten.
Bijna alle Britsche ..taatsburgers, met uit
zondering van het gezantschap en het per
soneel der consulaten, hebben het land
reeds verlaten. (D.N.B.)
V.-lgens een officieele mededeeling heb
ben de Britsche minister van buitenland-
sche zaken, Eden, en de chef van den ge
nerale staf, Dill, Zaterdag een bespreking
van ruim twee uren gehad met den presi
dent der Turksche republiek, in tegenwoor
digheid van den Britschen" ambassadeur en
.van den Turkschen minister van buiten-
landsche zaken. Voorts wordt gemeld, dat de
3ritsche ambassadeur te Moskou, Cripps, in
Ankara is aangekomen.
Het D. N. B. meldt uit Belgrado:
Omtrent het eigenlijke doel van de reis
van Eden naar Ankara bevat de Zondags
editie van de Vreme, een eigen bericht uit
de Turksche hoofdstad. Hierin wordt ge
zegd:
Naar wij in welingelichte politieke krin
gen vernemen, is het eigenlijke doel van de
reis van Eden naar Ankara, de politieke
voorwaarden te scheppen voor de bezetting
van Syrië door Engelsche troepen en zoo de
gewenschte verbinding tusschen Egypte en
Turkije voor den doormarsch van Britsche
troepen tot stand te brengen. Engeland acht
de instemming van Turkije voor de verwe
zenlijking van dit plan onmisbaar. Deze
instemming moet verkregen worden in ruil
voor een Engelsche belofte, Syrië na beëin
diging van den oorlog te ontruimen en aan
de Turken over te laten. De tot dusver nog
niet uit den weg geruimde moeilijkheden,
die zich gedurende den loop der besprekin
gen hebben voorgedaan, bestaan hierin, dat
de Turken deze belofte op schrift gesteld
willen zien, terwijl Engeland met het oog
op den terugslag in Frankrijk een schrifte
lijke formuleering wil vermijden.
Zondag is Eden te Athene aangekomen.
De koning heeft hem ontvangen. Voorts
voerde hij diverse besprekingen ipet de
ministers.
TURKSCHE MAATREGEL IN
DARDANELLEN.
In scheepvaartkringen te Istanboel ver
luidt, dat de Turksche scheepvaartautori
teiten bevolen hebben, dat alle buitenland-
sche schepen, die. door de Dardanellen wil
len varen, zioh van te voren moeten melden
en op een loods moeten wachten. (DNB).
DE TURKSCHE POLITIEK
ONVERANDERD.
In verband met de publicatie van het
communiqué betreffende het bezoek van
Eden wijzen de Turksche bladen er op, dat
de besprekingen te Ankara niet tot nieuwe
'besluiten buiten het bestaande pact hebben
geleid. De regeering, aldus het DNB uit
Istanboel, stelt de nationale belangen se
dert twintig oorlogsmaanden boven alles en
blijft daarbij. Ondanks het bondgenoot
schap met Engeland heeft de Turksche po
litiek nooit haar onafhankelijkheid verloren
en zij stelt de eigen belangen boven iedere
overweging.
Een heden verschijnend veror
deningenblad bevat een veror
dening krachtens welke bepaal
de gemeentelijke organen bui
ten werking kunnen worden
gesteld en regeeringscommis-
sarissen in de plaats daarvan
kunnen worden benoemd.
Een tweede verordening ver
klaart dezen maatregel van toe
passing op Amsterdam, Hilver
sum en Zaandam.
De Bulgaarsche regeering heeft tot nader
order een sluiting der grenzen gelast. Ver
trek uit Bulgarije is slechts veroorloofd met
uitdrukkelijke goedkeuring van het mini
sterie van oylog. (D.N.B.)
VERKLARING VAN PÉTAIN.
Maarschalk Pétain heeft. Zaterdagmiddag
te St. Etienne ln een vergadering van arbei
ders gesproken over sociaal-politieke begin
selen. De rede werd over de Fransche radio
uitgezonden. Pétain begon met te herinne
ren aan zijn boodschap van 10 October,
waarin hij verklaard had, dat men den klas
senstrijd niet kan, overwinnen zonder le
Zaterdag maakte het Dutlsche opperbe
vel bekend
Afzonderlijk vliegende gevechtstoestellen
hebben ondanks den ongunstigen weers-
toestand havenwerken en voor den oorlog
belangrijke doelen aan de Britsche Zuid
oostkust doeltreffend met bommen be
stookt.
In Noord-Afriika zijn drie haveninstalla
ties in Cyrenalca, benevens op den grond
staande vliegtuigen met succes aangevallen.
In den afgeloopen nacht zijn aanvallen
van afzonderlijke vliegtuigen gericht op be
wapeningsinstallaties in en om Londen.
De vijand is in den afgeloopen nacht
met een vrij groot aantal vliegtuigen de
Duitsche Bocht binnengevlogen, doch heeft
op slechts enkele plaatsen in Noordwest
Duitschland eenige brisant- en brandbom
men geworpen. Er ontstond slechts geringe
schade aan gebouwen. Nachtjagers en ar
tillerie schoten elk een vijandelijk vlieg
tuig neer.
De marine en het luchtwapen hebben
den handelsoorlog tegen Engeland in
Februari met zeer bijzonder resultaat
gevoerd. De vijand verloor die maand
in totaal 740.000 brt. scheepsruïmte der
koopvaardij. Van dit succes kort 550.000
b.r.t. op rekening van de marine en
190.000 brt. op rekening van het lucht
wapen. Bovendien zijn 67 vijandelijke
koopvaarders zwaar beschadigd. Ver
wacht kan worden, dat ook een deel
van deze schepen verloren is.
En Zondag
Gevechtsvliegtuigen der gewapende ver
kenning hebben gisteren twee koopvaardij
schepen van te zamen 8000 brt. tot zinken
gebracht en drie andere schepen zwaar
beschadigd. Lange-afstands-verkennings
vliegtuigen hebben in de late avonduren
voor de Schotsche Oostkust twee konvooien
aangevallen, een koopvaardijschip van 8000
brt. tot zinken gebracht en 5 groote sche
pen zoo zwaar getroffen, dat aangenomen
kan worden, dat zij verloren zijn.
Vrij sterke formaties gevechtsvliegtuigen
hebben in den nacht van 1 op 2 Maart ge
slaagde aanvallen ondernomen op strategi
sche doelen in Hull. Cardiff, Southampton
en Great Yarmouth, alsmede op nacht-
vlieghavens in Oost-Engeland, havenwer
ken in Noord-Schotland en verscheidene
havens aan de Britsche Zuid- en Z.O.-kust.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben met
succes strategische doelen in de haven van
Valetta op het eiland Malta met bommen
van elk kaliber aangevallen. Op fortifica
ties en luchtdoelbatterijen werden bomtref-
fers geplaatst en een ponton met twee
kanonnen werd tot zinken gebracht.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
met vrij sterke strijdkrachten op verschei
dene plaatsen in West-Duitschland, vooral
in het gebied rond Keulen, brisant- en
brandbommen geworpen. Op verscheidene
plaatsen werden woonhuizen verwoest. De
schade aan militaire en voor de oorlogvoe
ring belangrijke doelen is onbeteekenend.
Onder de burgerbevolking is een aantal
dooden en gewonden, in hoofdzaak buiten
de schuilkelders, te 'betreuren.
Zaterdag deelde het Italiaansche hoofd
kwartier mede:
Aan het Grieksche front niets belangrijks
te melden. Formaties bommenwerpers heb
ben kleine bommen uitgeworpen en fel
mitrailleurvuur gericht op troepenconcen
traties. Ben belangrijke vijandelijke vloot-
basis is gebombardeerd. Tijdens een hevig
luchtgevecht zijn 9 vijandelijke toestellen
neergeschoten. Vier onzer vliegtuigen zijn
niet teruggekeerd.
In de Aegeïsche zee heeft op 25 Februari
een Engelsch expeditiecorps, gesteund door
vlootformaties, een massalen aanval onder
nomen op het kleine Italiaansche eiland
Kasteloreiso, dat een oppervlakte heeft van
10 km.2 en een garnizoen had van eenige
soldaten en zeelieden. Op het eiland was
geen enkele basis voor watervliegtuigen. De
sterke vijandelijke strijdkrachten, die ge
mobiliseerd" waren, bezetten het eiland, na
het te hebben gebombardeerd en na ons
garnizoen te hebben onderdrukt.
Op 20 Februari zetten onze torpedoboo
ten met doeltreffende medewerking van
onze luchtmacht een ontschepingsdetache
ment aan land. dat snel het Engelsche
garnizoen vernielde en opnieuw ons bezit
op het eiland vestigde, waarbij gevange
nen werden gemaakt en een buit van wa
pens, munitie en een Engelsche vlag in onze
handen viel.
(Kasteloreiso is het Oostelijkste eiland van
den Dodekanesos. Het ligt ongeveer 100 km.
ten Oosten van R'hodos dicht bij de kust).
In Noord-Afrika hebben onze bommen
werpers doeltreffend gemechaniseerde
vijandelijke strijdmiddelen getroffen ten
Zuidwesten van Agedabia.
In Oost-Afrika is de felle vijandelijke
druk ten Noorden van Mogadiscio voort
gezet, waartegen verbeten weerstand wordt
geboden door onze troepen. In andere sec
toren acties van plaatselijken aard. De
vijand heeft Asmara gebombardeerd. Er vie
len dooden en gewonden onder de burger
bevolking. Ben vijandelijk vliegtuig werd
neergeschoten.
En Zondag:
Aan het Grieksche front te land geen
activiteit van beteekenis. Onze luchtfor-
rnaties hebben met bommen van zwaar
kaliber kampementen, verdedigingswerken,
ravitailleeringsbases en verbindingswegen
bestookt. Een belangrijke vijandelijke vloot-
basis kreeg treffers met groote uitwerking.
Vliegtuigen van het Duitsche vliegerkorps
hebben met duidelijk zichtbare uitwerking
de haven van Valette (Malta) aangevallen.
Een .groote, met twee kanonnen bewapende
pont werd tot zinken gebracht.
In Oost-Afrika zijn vijandelijke afdeelin
gen in den sector van Arresa en in het
gebied van Sirgoli (ten Zuidwesten van
Asosa) op de vlucht gejaagd.
Nog meldt het D.NB. dat aan den aan
val op Koefra Fransche troepen van de
Gaulle deelnamen. Van Italiaansche zijde
verklaart men, dat deze troepen volgens de
internationale regels niet het recht kun
nen opeischen als strijdkrachten van een
oorlogvoerende natie te worden behandeld.
De .rechtstoestand kan zonder twijfel wor
den afgeleid uit het feit dat Italië op 10 Juni
den oorlog verklaarde aan Frankrijk, waar
na Frankrijk op 24 Juni het wapenstilstands
verdrag met Italië onderteekende. Dien
overeenkomstig worden de troepen van De
Gaulle, wanneer zij met de wapens in de
hand in Italiaansche gevangenschap gera
ken, als vrljscharen behandeld en voor een
Italiaanschen krijgsraad gebracht.
DÉFILÉ TE TRIPOLI.
De kort geleden in Libye aangekomen
Italiaansche troepen hebben naar Ste-
fani uit Tripoli meldt onder toejuichin
gen der toeschouwers voor hooge militaire
en burgerlijke autoriteiten gedefileerd. Bij
het défilé waren o.a. tegenwoordig de op
perbevelhebber der troepen in Noord-Afri-
ka, de chef van den generalen staf van het
opperbevel in Noord-Afrika en comman
dant van het Duitsche corps in Afrika. Het
défilé werd niet alleen een demonstratie
van militaire kracht, maar ook een nieuw
bewijs van solidariteit, welke meer dan ooit
volk en leger vereenigd.
TROUWBETUIGINGEN IN ABESSYNIË.
Volgens een D.N.B.-telegram uit Addis
Abeba hebben de stamhoofden van. de pro
vincies Galla en Sidamo te Gimmar in een
groote samenkomst hun trouw betuigd.
Tijdens deze betooging herhaalden de stam
hoofden uit eigen naam en namens de
volksstammen tegenoVer den gouverneur
der provincie het besluit voor Italië te strij
den en hun bloed te vergieten om hun
schuld der dankbaarheid te betalen voor
den welstand en de cultuur, die de Itali
aansche regeering hun gebieden heeft doen
geworden. Deze regeering is er in geslaagd
de wonden van de barbarij van den negus
die thans door Engeland wordt gesteund,
te heelen. De gouverneur verklaarde, dat
Italië zich na den oorlog de verdiensten
van de stamhoofden en de stammen zal
weten te herinneren.
oorzaken daarvoor te hebben weggenomen.
Deze redenen zijn het spook van de werk
loosheid, de nachtmerrie der ellende, welke
op de gezinnen drukt, de woningtoestanden,
enz. Er zal geen sociale vrede bestaan, zoo
lang deze onrechtvaardigheden aanhouden.
Om het groote werk van den socialen vrede
te dienen, zal een uitgebreid onderzoek wor
den ondernomen, waaraan alle betrokkenen
moeten deelnemen. Werkgevers en werkne
mers moeten de mogelijkheid hebben hun
billijke eischen te verdedigen en hun wen-
schen te uiten. Daarom moet men organi
saties oprichten, die snel opkomende
kwesties ofwel oplossen ofwel, wanneer dit
niet mogelijk is, den staat de mogelijkheid
verschaffen deze kwesties te regelen. Dit
punt zal het voorwerp zijn van een eerste
wet over de beroepsorganisatie. Deze wet zal
enkelvoudige organisaties oprichten, sociale
commissies, waarin werkgevers en werkne
mers gemeenschappelijk aan de oplossing
der hangende problemen zullen werken.
De maarschalk deed tenslotte een beroep
op de werkgevers en werknemers, ijverig
aan het werk van het nationale herstel op
sociaal gebied mede te werken.
ÉÉN BEWAPENINGSSYSTEEM.
Terwijl in den Senaat het debat over de
leen- en pachtwet voortduurt en steeds
heftiger vormen aanneemt, meldt de cor
respondent van de „New-York Times", Tur
ner Catledge, dat Roosevelt aan den mi
nister van Buitenlandsche Zaken Huil, den
minister van Financiën Morgenthau, den
minister van Oorlog Stimson en den mi
nister van Marine Knox, opdracht heeft
gegeven voorbereidingen te treffen, dat het
bewapeningsmateriaal voor Engeland en
Amerika volgens het systeem van een
enkele en in één hand vereenlgde opdracht
wordt verkregen. Tevens moeten voorkeurs
rechten voor Amerikaansche en Engelsche
behoeften worden ingesteld. De vier minis
ters hebben tevens opdracht gekregen te
fungeeren als adviseurs en uitvoerende in
stanties bij de economische samenwerking
met Engeland, waarvan men gelooft, dat
zij aanzienlijk lean worden uitgebreid.
(DÜ.B,)
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan ging heden onder
te 0.07 uur en kwam op te
.J
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Zware bomaanval op het centrum
van Den Haag: 8 dooden en
19 zwaargewonden (1ste Blad,
pag. 3).
Bevestiging en intrede van ds. D. J. Vossers
bij de Ned. Herv. Gemeente van Leiden
(Stadsnieuws, 2e Blad).
Vervanging van verloren gegane effecten
(3e Blad).
De organisatie der lichamelijke opvoeding
in een vergevorderd stadium (Binnen
land, 3e Blad)
Er komt weer schapenvleesch (Binnenland,
3e Blad).
Buitenland
Duitsche troepen trekken Bulgarije binnen
(le Blad).
Bulgarije's toetreden tot het Drie-mogend-
hedenpact (3e Blad).
De Leipziger Messe geopend (3e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE
EERSTE BLAD.
BERICHTEN**