DINSDAG 18 FEBRUARI 1941
No. 24816
Veertien dooden te Rotterdam
Bulgaarsch-Turksch
nïet-aanvalsverdrag gesloten
Verduisteren:
gfsfe Jaargang
Gevolg van den Engelschen bomaanval
Felle brand in een
ziekenhuis
Inleiding en 4 punten
Ontslagen beroepsofficieren
moeien zich meiden
De Engelsche
scheeps ver liezen
18.58 uur
8.49 uur
J
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. Verplicht bewijsnummer 5 ets. Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ots. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per week0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
(Van een ANP-verslaggever)
Rood-wit geblokte hekken versperren
in de Rotterdamsche binnenstad een
gedeelte van de Schiekade, den Prove
nierssingel en den Molenwaterweg. Nog
steeds beweegt zich een groote menigte
erlangs, om een glimp op te vangen van
de vreeselijke resultaten, die Zaterdag
avond Engelsche vliegers weer hebben
teweeggebracht. Het is een troostëlooze
aanblik en er heerscht voronf .vaardi
ging in Rotterdam, maar ook begrijpe
lijke vrees. Veertien slachtoffers, waar
onder jeugdige menschen, zijn ten offer
gevallen aan Britsche onverantwoorde
lijkheid en bovendien liggen nog vier
zwaargewonden in de ziekenhuizen.
Verschillende woonhuizen zijn voor een
groot deel vernield, terwijl het' Sint
Franciscusgasthuis aan de Schiekade
door bomtreffers ernstig beschadigd
werd. En alsof dit nog niet voldoende
was vijf zusters, die zich op de boven
ste verdieping bevonden, vonden daar
bij den dood brak een uur later, circa
12 uur 's nachts, een groote brand uit
in het ziekenhuis, waarin 450 patiënten
werden verpleegd.
De omvang deed groote vrees koesteren,
dat het geheele ziekenhuis-complex een
prooi der vlammen zou worden en men
achtte het dan ook wensohelijk de brand
weren van Oversobie, Hillegersberg, Schie-
broek, Schiedam en Delft o:.l assistentie te
verzoeken. De Rotterdamsche beroeps
brandweer, de vrijwillige brandweer en de
Feuersohutzpolizei in botterdam hadden een
uur tevoren reeds met vereende krachten
den brand, uitgebroken in de panden 14, 16
en 18 aan de Provenierssingel, aangepakt,
maar om twaalf uur, toen alarm werd ge
maakt voor het Sint Franciscusziekenhuis,
had men op den tegenoverliggenden singel
de handen nog vol werk.
Het was een chaotische toestand. Hulp
ploegen van den G.TD,, voorzien van ber
gingsmateriaal, doktoren, verpleegsters, de
G.GD. en een groot aantal auto's, o.a. die
van de Posterijen, van de R.E.T. en van en-
terrein van het onheil, om assistentie te
verleenen bij de ontruiming van het zoo
zwaar getroffen ziekenhuis, waartoe de ge
neesheer-directeur zonder dralen bevel gaf.
Deze ontruiming is onder de boven ge
schetste omstandigheden een prachtig
staaltje van beleid en doorzicht geweest.
Aan deze ontruiming, die in snel tempo
werd uitgevoerd, hebben colonnes van het
Duitsche militaire Roode Kruis medege
werkt.
Zoo goed en zoo kwaad als men kon ar
beiden, werd hulp geboden, waar deze noo-
dig was.
Behalve de ernstig gewonden, voor
het leven van eenigen waarvan men
vreest, zijn bij dezen aanval gedood de
40-jarige mevrouw J. M. G. KuykVer-
hoogh, wonende de Schepenstraat,
die zich in pand 12 aan den Molenwa
terweg bevond, de 64-jarige man W. J.
C. v. d. Broeck, in pand 16, de 31-jarige
mevrouw A. C. BoonsDitters, in pand
20 b en voorts aan den Provenierssingel
de 29-jarige mevr. L. van Zandbergen
v. d. Tooien in pand 21, de 49-jarige
mevr. C. J. Gardeniervan Nijnatten
en haar zoon, de 21-jarige C. Gardenier,
beiden in pand 16 b en voorts in pand
18 aan den Provenierssingel twee jeug
dige dochtertjes van d familie Koenen,
de 5-jarige W. A. K. Koenen en een
kindje van 8 maanden, K. M. Koenen.
Ook de 19-jarigè dienstbode van het
gezin, mejuffrouw W. IT. v. d. Starre,
verloor bij dezen bominslag het leven.
Aan den Molenwaterweg wa.en in een
wijden omtrek van het getroffen pand rui
ten en sponningen vernield. O.a. heeft een
school groote schade opgeloopen. Brisant-
en brandbommen hebben aan den Prove
nierssingel de panden 16, 18, 20 en 22 groo-
tendeels vernield. Toen hier brand ontstond
was het vernielingswerk binnen een uur
;eheel voltooid.
Een bom viel nabij pand 83 aan de Schie
kade, en had vreeselijke gevolgen. Alle
achtergevels van de panden 83, 85 en 87
werden totaal uiteengerukt en vernield, ter
wijl aan pand 3 aan den Provenierssingel
eveneens groote schade werd aangericht.
Het Sint Franciscusgasthuis is even
eens zwaar getroffen. Op de bovenste
verdieping van den Zuidelijken vleugel
sloeg een brisantbom in de zusterver-
vail utj jtv7ölajiijcxl, vo.ll u.c i-
kele groote firma's spoedden zich naar hetl blijven, waar vijf leerling-verpleegsters
onmiddellijk werden gedood. Het waren
de 17-jarige J. E. T. I. M. Sweegers, de
20-jarige J. C. H .Ooms, de 20-jarige A.
M. van Son en haar 23-jarige zuster C.
C. M. van Son en de 21-jarige E. C. M.
Verbeke.
Voorts sloegen bommen in in het rij dek
van de Schiekade en vlak achter het zieken
huis in den tuin, waardoor aan de buiten
zijde eveneens groote schade werd aange
richt.
De in het begin ontstane brand in
eenige materialen op de plaats van den
inslag in het ziekenhuis werd door het
snel optreden van de Rotterdamsche
brandweer onmiddellijk gebluscht. Tus-
schen het dakbeschot en de kamer-
beschieting moeten echter nog vonken,
onzichtbaar voor het oog, hebben voort-
gesmeuld, want ongeveer een uur later
werd de brandweer wederom gealar
meerd. Fel sloegen de vlammen weer uit
het groote ziekenhuis en onmiddellijk
kwamen de Duitsche, de Rotterdamsche
vrijwillige en de beroepsbrandweer ge
zamenlijk in actie, om het vuur te be
strijden. In totaal heeft men met circa
13 stralen het snel voortvretende vuur
ingesloten, niaar men kon niet verhin
deren, dat het grootste gedeelte van de
bovenverdieping uitbrandde.
Bij den linkertoren echter heeft men de
vlammen weten te bedwingen en ofschoon
de nablussching nog vrijwel den geheelen
Zondag in beslag heeft genomen, had men
het vuur in den nanacht onder de knie. Een
ernstig feit was nog, dat in het ziekenhuis
door den brisantbom de waterleiding on
klaar was geraakt, zoodat men van binnen
uit in de eerste oogenblikken geen water
kon geven. In totaal hebben 2 ladderauto's,
vier Rotterdamsche autospuiten, 1 Hille-
gersbergsche autospuit en een autospuit van
de Feuerschutzpolizei aan het blusschings-
werk deelgenomen, behalve de vele slangen
wagens van de vrijwillige brandweer, een
aantal baby-spuiten en de blokbrandweer in
de omgeving.
De Rotterdamsche beroepsbrandweer
heeft onmiddellijk na aankomst uit een der
brandende panden aan den Provenierssingel
nog door kordaat optreden een bewustelooze
gered.
Zoo is door wel onverklaarbaar, maar in
ieder geval grenzeloos onverantwoordelijk
optreden van de Britsche luchtmacht in
Rotterdam weer rouw over vele gezinnen
gebracht en niet alleen over de betrokken
gezinnen, maar ook over tallooze burgers,
die dezen aanval hebben biigewoond en be
gaan zijn met het smartelijk lot van stad-
genooten. Twee jeugdige kinderen zijn ver
brand en verschillende andere jonge levens,
o.a. van .vi.if verpleegsters, zijn Afgesneden.
Bommen zijn weer van groote hoogte ge
worpen in een dichtbevolkt stadscentrum,
waar bovendien een der grootste ziekenhui
zen staat, dat duideliik gekenmerkt is door
groote wit-rood geschilderde kruisen ot> het
dank Dat desondanks op deze Dlaats bom
men zijn geworpen door haar leden, betee-
kent weer een zwarte bladzijde temeer ih
de geschiedenis van de Britsche Royal Air-
Force.
Tusschen Bulgarije en Turkije is een
niet-aanvalsverdrag gesloten.
Het sluiten van dit vriendschaps- en niet-
aanvalsverdrag is in den loop van gister
avond te Sofia bekend gemaakt. Het be
staat uit een inleiding en vier punten. De
sluiting van het verdrag heeft in politieke
kringen aldaar oprechte voldoening en be
vrediging gewekt. In het bijzonder juicht
men de wederzijdsche verzekering toe, dat
de beide staten zich zullen onthouden van
iederen aanval. Daardoor, zoo verklaart
men, wordt op weldadige wijze een oplos
sing tot stand gebracht vap de spanning,
die v/as ontstaan in den laatsten tijd door
de wederzij dsche militaire veiligheidsmaat
regelen. Men verwacht, dat door de ver
klaring een terstond merkbare kalmeering
van de openbare meening verkregen zal
worden.
In Bulgaarsche kringen juicht men de
bepaling, dat de economische betrekkingen
in overeenstemming met de belangen van
beide landen uitgebreid zullen worden, te
meer toe, daar sedert langen tijd de wensch
gevoeld worüt het handelsverkeer met Tur
kije levendiger te doen worden. Men neemt
daarom aan, dat een Turksche delegatie
voor onderhandelingen over een handels
verdrag spoedig in Sofia zal aankomen.
Niet in de laatste plaats wordt ook de be-
lofte, dat men de perspolitiek zal aanpas
sen aan de betrekkingen van goede nabuur
schap en vriendschap, met voldoening op
genomen.
Algemeen ziet men in het verdrag een
verijdeling van de Engelsche plannen tot
Uitbreiding van den oorlog op den Balkan.
De inleiding tot de verklaring, die door
den Turkschen minister van buitenlandsche
zaken, Saradjogloe, en den Bulgaarschen
gezant in Ankara, Kiroff, is onderteekend,
heeft den volgenden tekst:
„De Turksche en de Bulgaarsche regee
ringen constateeren, dat een gunstig resul
taat is verkregen van de gedachten'wisse-
ling, die den laatsten tijd is gevoerd ten
einde de richting van haar buitenlandsche
politiek ten aanzien van haar wederzijd-
sche belangen te definieeren, alsook over de
gemeenschappelijke doelstellingen om het
trouw aan haar vriendschapspact, dat den
beide landen in stand te houden. Zij blijven
vertrouwen en de vriendschap tusschen de
vrede beveiligt en een oprechte en eeuwige
vriendschap tusschen Turkije en Bulgarije
waarborgt.
Met den wensch deze politiek van ver
trouwen voort te zetten, welke in de moei
lijkste oogenblikken de beveiliging van den
vrede en de instandhouding van de rust
door wederzij dsche eerbiediging van haar
veiligheid heeft gewaarborgd, hebben zij
besloten over te gaan tot een nieuwe ge-
dachtenwisseling in het licht van de ge
beurtenissen. Bijgevolg komen zij overeen,
ongeacht hun verdragsverplichtingen met
andere staten, zich te houden aan de vol
gende vier punten:
In het eerste punt wordt verklaard,
dat. de beide landen afzien van iederen
aanval op elkander. In punt twee wordt
gezegd, dat de betrekkingen tusschen
de beide landen berusten op goede na
buurschap en op den geest van vriend-
Cart. Bureau v. Pelt.
EEN REGELING VASTGESTELD.
De weermachtbevelhebber in Neder
land heeft den aanmeldingsplicht voor
de ontslagen beroepsofficieren der voor
malige Nederlandsche land- en zee
macht gelast.
Alle beroepsofficieren der voormalige
Nederlandsche land- en zeemacht, die
sinds 15 Mei 1940 den actieven dienst
hebben verlaten, zijn verplicht zich
aan te melden.
Vrijgesteld van deze aanmelding zijn
alleen die beroepsofficieren, die in ac
tieven dienst van het hoofdregelings-
bureau en het regelingsbureau depar
tement van defensie staan.
Voor de aanmelding moet de aan-
meldingsplichtige persoonlijk op het
bureau van den stafofficier der Ord-
nungspolizei bij den gevolmachtigde
van den rijkscommissaris voor de pro
vincies in die provincie verschijnen,
waar de aanmeldingsplichtige zijn
woonplaats heeft. Bij de aanmelding
is een vragenlijst in duplo in te vullen.
De aanmelding moet, wat Zuid- en Noord-
holland betreft, als volgt geschieden:
De aanmeldingsplichtigen der provincie
Zuid-Holland op 24 en 25 Februari 1941 In
Den Haag, Wehrmachtheim, Kazernestraat
38b, als volgt:
Beginletters va nden familienaam:
A—E: 24 Februari 912 uur
F—K: 24 15—18 uur
Lr—R: 25 912 uur
S—Z: 25 15—18 uur
De aanmeldingsplichtigen der provincie
Noord-Holland op 24 en 25 Februari 1941
in Haarlem, Kenaupark 19, als volgt:
Beginletters van den familienaam:
AE: 24 Februari 9—12 uur
F—K: 24 150.8 uur
LR: 25 912 uur
3Z: 25 1518 uur
Ieder aanmeldingsplichtige heeft zich
over zijn persoon te legitimeeren door het
toon en van het legitimatiebewijs en zijn
acte van aanstelling. Bovendien moet hij
2 pas kort geleden ln burgerkleedlng ge
maakte pasfoto's medebrengen.
Indien een aanmeldingspliohtige op den
voorgeschreven dag van aanmelding niet
verschijnt of de vragenlijst onvolledig of
onjuist Invult, dan worden de strafbe
palingen van de verordening van den
rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied nr. 20 van 7 Februari 1941
van kracht, welke openbaar zijn gemaakt
in verorleningenblad stuk 5 van 10 Febru
ari 1941.
De Times heeft in een beschouwing over
de Britsche scheepsverliezen een diagram
gepubliceerd, waarin het aantal schepen,
dat in dezen oorlog tot zinken is gebracht,
vergeleken wordt met de overeenkomstige
cijfers van den wereldoorlog. Het blad
knoopt er de meening aan vast, dat deze
verliezenkurve, waarvan de cijfers overigens
beneden de nauwkeurige Duitsche bereke
ningen blijven, op het eerste gezicht hoop
gevend schijnt te zijn, doch het waar
schuwt er voor, uit een vluchtigen blik op
deze statistiek optimistische conclusies te
trekken. Het blad motiveert deze waar
schuwing met een aantal gezichtspunten,
die naar zijn oordeel voldoende reden tot
bezorgdheid opleveren.
1. In de eerste plaats wordt er op gewe
zen, dat de Duitsche duikbooten natuurlijk
tijdens de stormen en de korte dagen van
den Atlantischen winter minder successen
hebben kunnen behalen. Vermindering van
het aantal tot zinken gebrachte schepen in
dezen tijd van het jaar behoeft derhalve
niet noodzakelijk het resultaat van verbe
terde afweer te zijn.
2. Duitschland maakt bovendien bij zijn
aanvallen op de scheepvaart meer en meer
gebruik van vliegtuigen voor den langen
afstand. Voor het gebruik hiervan, aldus
het blad, schijnt een techniek te zijn uitge
werkt, welke het mogelijk maakt, op zeer
groote afstanden van het Britsche eiland
groote schade aan te richten. Deze opmer
king is naar Duitsche meening daarom bij
zonder veelzeggend, omdat daarmede voor
de eerste maal de merkbare uitwerking van
de Duitsche lange afstandsbommenwerpers
in den strijd tegen de Britsche koopvaardij
uitdrukkelijk wordt toégegeven.
3. Tenslotte wijst het Londensche blad
EUROPA'S ZUID-OOSTEN.
schap. In punt drie verklaren de beide
regeeringen, dat het in het belang is
van de beide staten om de wederzijd-
sche handelsbetrekkingen uit te brei
den. In punt vier beloven de beide re
geeringen elkander haar pers zóó te be-
invloeden, dat de wedcrzijdsche aanval
len achterwege blijven, en dat de pers-
politiek gevoerd wordt in den geest van
deze verklaring. (D.N.B.)
VERKLARING VAN POPOFF.
De Bulgaarsche minister van buitenland
sche zaken, Popoff, heeft een verklaring
afgelegd. Het is bijzonder verheugend, zoo
zeide hij, dat na een zoo vriendschappelijke
en oprechte gedachtenwisseling de Bul
gaarsch-Turksche vriendschapsverklaring
tot stand is gekomen. Wanneer haar in
houd ook bescheiden is, deze verklaring zal
toch bijdragen tot versteviging van het tus
schen Bulgarije en Turkije bestaande
vriendschapsverdrag en een nieuw bewijs
vormen voor de vredelievendheid van beide
landen en hun op wederzijdsche belangen
berustende vriendschappelijke betrekkingen.
VERKLARING VAN SARADJOGLOE.
Naar het Anatolische Nieuwsagentschap
meldt, heeft na de onderteekenlng van de
Bulgaarsch-Turksche verklaring de Turk
sche minister van buitenlandsche zaken,
Saradjogloe, tegenover een verslaggever van
het Anatolische Nieuwsagentschap zijn in
drukken met de volgende woorden weerge
geven:
„Kleine dingen kunnen soms groote re
sultaten bewerkstelligen en veel goeds
brengen. Het bescheiden document, dat wij
hebben onderteekend. kan wellicht een
complicatie op den Balkan verhinderen."
(DN3,).
er op, dat de totale omvang der beschik
bare scheepsruimte thans kleiner is dan ln
den wereldoorlog. De afstanden voor de in
het handelsverkeer en voor oorlogsdoelein
den gebruikte schepen zijn langer en ook
kan het zijn, dat de militaire expedities in
overzeesche gebieden thans meer scheeps
ruimte eischen.
Resumeerend gelooft de Times, dat Enge
land op het gebied der scheepvaart thans
minder speling heeft dan in den vorigen
oorlog. Naar Duitsche meening heeft het
Londensche blad de dingen juist, zij het
ook nog niet in hun vollen omvang, inge
zien. De van het grootste belang zijnde
Duitsche verklaring, dat de duikbootoorlog
in het voorjaar beginnen zal en tegelijker
tijd ook een belangrijke verscherping van
den luchtoorlog te verwachten is, vormt
derhalve een belangrijke aanvulling op de
beschouwingen van de Times. (A.N.P.)
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op
te 2.16 uur en ging onder te
12.01 uur.
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Achter de schermen van het distributie-be
drijf. (2e Blad)
Twee dooden en drie zwaar gewonden bij
auto-ongeluk te Vries.
Gemengd, 2e Blad)
Buitenland
Niet-aanvalspact geteekend tusschen Bul
garije en Turkije. (Ie Blad)
De spanningen in het Verre Oosten.
(2e Blad)
Italiaansch-Duitsche vlootbesprekingen.
(Ie Blad)
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 3 VAN HET TWEEDE BLAD.