DINSDAG 18 FEBRUARI 1941 No. 24816 Veertien dooden te Rotterdam Bulgaarsch-Turksch nïet-aanvalsverdrag gesloten Verduisteren: gfsfe Jaargang Gevolg van den Engelschen bomaanval Felle brand in een ziekenhuis Inleiding en 4 punten Ontslagen beroepsofficieren moeien zich meiden De Engelsche scheeps ver liezen 18.58 uur 8.49 uur J EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 32 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum 5 regels. Verplicht bewijsnummer 5 ets. Incassokosten volgens postrecht. „Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling, alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ots. - Voor toezending van brieven wordt 10 ets. berekend. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ2.35 per week0.18 Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden -f portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) (Van een ANP-verslaggever) Rood-wit geblokte hekken versperren in de Rotterdamsche binnenstad een gedeelte van de Schiekade, den Prove nierssingel en den Molenwaterweg. Nog steeds beweegt zich een groote menigte erlangs, om een glimp op te vangen van de vreeselijke resultaten, die Zaterdag avond Engelsche vliegers weer hebben teweeggebracht. Het is een troostëlooze aanblik en er heerscht voronf .vaardi ging in Rotterdam, maar ook begrijpe lijke vrees. Veertien slachtoffers, waar onder jeugdige menschen, zijn ten offer gevallen aan Britsche onverantwoorde lijkheid en bovendien liggen nog vier zwaargewonden in de ziekenhuizen. Verschillende woonhuizen zijn voor een groot deel vernield, terwijl het' Sint Franciscusgasthuis aan de Schiekade door bomtreffers ernstig beschadigd werd. En alsof dit nog niet voldoende was vijf zusters, die zich op de boven ste verdieping bevonden, vonden daar bij den dood brak een uur later, circa 12 uur 's nachts, een groote brand uit in het ziekenhuis, waarin 450 patiënten werden verpleegd. De omvang deed groote vrees koesteren, dat het geheele ziekenhuis-complex een prooi der vlammen zou worden en men achtte het dan ook wensohelijk de brand weren van Oversobie, Hillegersberg, Schie- broek, Schiedam en Delft o:.l assistentie te verzoeken. De Rotterdamsche beroeps brandweer, de vrijwillige brandweer en de Feuersohutzpolizei in botterdam hadden een uur tevoren reeds met vereende krachten den brand, uitgebroken in de panden 14, 16 en 18 aan de Provenierssingel, aangepakt, maar om twaalf uur, toen alarm werd ge maakt voor het Sint Franciscusziekenhuis, had men op den tegenoverliggenden singel de handen nog vol werk. Het was een chaotische toestand. Hulp ploegen van den G.TD,, voorzien van ber gingsmateriaal, doktoren, verpleegsters, de G.GD. en een groot aantal auto's, o.a. die van de Posterijen, van de R.E.T. en van en- terrein van het onheil, om assistentie te verleenen bij de ontruiming van het zoo zwaar getroffen ziekenhuis, waartoe de ge neesheer-directeur zonder dralen bevel gaf. Deze ontruiming is onder de boven ge schetste omstandigheden een prachtig staaltje van beleid en doorzicht geweest. Aan deze ontruiming, die in snel tempo werd uitgevoerd, hebben colonnes van het Duitsche militaire Roode Kruis medege werkt. Zoo goed en zoo kwaad als men kon ar beiden, werd hulp geboden, waar deze noo- dig was. Behalve de ernstig gewonden, voor het leven van eenigen waarvan men vreest, zijn bij dezen aanval gedood de 40-jarige mevrouw J. M. G. KuykVer- hoogh, wonende de Schepenstraat, die zich in pand 12 aan den Molenwa terweg bevond, de 64-jarige man W. J. C. v. d. Broeck, in pand 16, de 31-jarige mevrouw A. C. BoonsDitters, in pand 20 b en voorts aan den Provenierssingel de 29-jarige mevr. L. van Zandbergen v. d. Tooien in pand 21, de 49-jarige mevr. C. J. Gardeniervan Nijnatten en haar zoon, de 21-jarige C. Gardenier, beiden in pand 16 b en voorts in pand 18 aan den Provenierssingel twee jeug dige dochtertjes van d familie Koenen, de 5-jarige W. A. K. Koenen en een kindje van 8 maanden, K. M. Koenen. Ook de 19-jarigè dienstbode van het gezin, mejuffrouw W. IT. v. d. Starre, verloor bij dezen bominslag het leven. Aan den Molenwaterweg wa.en in een wijden omtrek van het getroffen pand rui ten en sponningen vernield. O.a. heeft een school groote schade opgeloopen. Brisant- en brandbommen hebben aan den Prove nierssingel de panden 16, 18, 20 en 22 groo- tendeels vernield. Toen hier brand ontstond was het vernielingswerk binnen een uur ;eheel voltooid. Een bom viel nabij pand 83 aan de Schie kade, en had vreeselijke gevolgen. Alle achtergevels van de panden 83, 85 en 87 werden totaal uiteengerukt en vernield, ter wijl aan pand 3 aan den Provenierssingel eveneens groote schade werd aangericht. Het Sint Franciscusgasthuis is even eens zwaar getroffen. Op de bovenste verdieping van den Zuidelijken vleugel sloeg een brisantbom in de zusterver- vail utj jtv7ölajiijcxl, vo.ll u.c i- kele groote firma's spoedden zich naar hetl blijven, waar vijf leerling-verpleegsters onmiddellijk werden gedood. Het waren de 17-jarige J. E. T. I. M. Sweegers, de 20-jarige J. C. H .Ooms, de 20-jarige A. M. van Son en haar 23-jarige zuster C. C. M. van Son en de 21-jarige E. C. M. Verbeke. Voorts sloegen bommen in in het rij dek van de Schiekade en vlak achter het zieken huis in den tuin, waardoor aan de buiten zijde eveneens groote schade werd aange richt. De in het begin ontstane brand in eenige materialen op de plaats van den inslag in het ziekenhuis werd door het snel optreden van de Rotterdamsche brandweer onmiddellijk gebluscht. Tus- schen het dakbeschot en de kamer- beschieting moeten echter nog vonken, onzichtbaar voor het oog, hebben voort- gesmeuld, want ongeveer een uur later werd de brandweer wederom gealar meerd. Fel sloegen de vlammen weer uit het groote ziekenhuis en onmiddellijk kwamen de Duitsche, de Rotterdamsche vrijwillige en de beroepsbrandweer ge zamenlijk in actie, om het vuur te be strijden. In totaal heeft men met circa 13 stralen het snel voortvretende vuur ingesloten, niaar men kon niet verhin deren, dat het grootste gedeelte van de bovenverdieping uitbrandde. Bij den linkertoren echter heeft men de vlammen weten te bedwingen en ofschoon de nablussching nog vrijwel den geheelen Zondag in beslag heeft genomen, had men het vuur in den nanacht onder de knie. Een ernstig feit was nog, dat in het ziekenhuis door den brisantbom de waterleiding on klaar was geraakt, zoodat men van binnen uit in de eerste oogenblikken geen water kon geven. In totaal hebben 2 ladderauto's, vier Rotterdamsche autospuiten, 1 Hille- gersbergsche autospuit en een autospuit van de Feuerschutzpolizei aan het blusschings- werk deelgenomen, behalve de vele slangen wagens van de vrijwillige brandweer, een aantal baby-spuiten en de blokbrandweer in de omgeving. De Rotterdamsche beroepsbrandweer heeft onmiddellijk na aankomst uit een der brandende panden aan den Provenierssingel nog door kordaat optreden een bewustelooze gered. Zoo is door wel onverklaarbaar, maar in ieder geval grenzeloos onverantwoordelijk optreden van de Britsche luchtmacht in Rotterdam weer rouw over vele gezinnen gebracht en niet alleen over de betrokken gezinnen, maar ook over tallooze burgers, die dezen aanval hebben biigewoond en be gaan zijn met het smartelijk lot van stad- genooten. Twee jeugdige kinderen zijn ver brand en verschillende andere jonge levens, o.a. van .vi.if verpleegsters, zijn Afgesneden. Bommen zijn weer van groote hoogte ge worpen in een dichtbevolkt stadscentrum, waar bovendien een der grootste ziekenhui zen staat, dat duideliik gekenmerkt is door groote wit-rood geschilderde kruisen ot> het dank Dat desondanks op deze Dlaats bom men zijn geworpen door haar leden, betee- kent weer een zwarte bladzijde temeer ih de geschiedenis van de Britsche Royal Air- Force. Tusschen Bulgarije en Turkije is een niet-aanvalsverdrag gesloten. Het sluiten van dit vriendschaps- en niet- aanvalsverdrag is in den loop van gister avond te Sofia bekend gemaakt. Het be staat uit een inleiding en vier punten. De sluiting van het verdrag heeft in politieke kringen aldaar oprechte voldoening en be vrediging gewekt. In het bijzonder juicht men de wederzijdsche verzekering toe, dat de beide staten zich zullen onthouden van iederen aanval. Daardoor, zoo verklaart men, wordt op weldadige wijze een oplos sing tot stand gebracht vap de spanning, die v/as ontstaan in den laatsten tijd door de wederzij dsche militaire veiligheidsmaat regelen. Men verwacht, dat door de ver klaring een terstond merkbare kalmeering van de openbare meening verkregen zal worden. In Bulgaarsche kringen juicht men de bepaling, dat de economische betrekkingen in overeenstemming met de belangen van beide landen uitgebreid zullen worden, te meer toe, daar sedert langen tijd de wensch gevoeld worüt het handelsverkeer met Tur kije levendiger te doen worden. Men neemt daarom aan, dat een Turksche delegatie voor onderhandelingen over een handels verdrag spoedig in Sofia zal aankomen. Niet in de laatste plaats wordt ook de be- lofte, dat men de perspolitiek zal aanpas sen aan de betrekkingen van goede nabuur schap en vriendschap, met voldoening op genomen. Algemeen ziet men in het verdrag een verijdeling van de Engelsche plannen tot Uitbreiding van den oorlog op den Balkan. De inleiding tot de verklaring, die door den Turkschen minister van buitenlandsche zaken, Saradjogloe, en den Bulgaarschen gezant in Ankara, Kiroff, is onderteekend, heeft den volgenden tekst: „De Turksche en de Bulgaarsche regee ringen constateeren, dat een gunstig resul taat is verkregen van de gedachten'wisse- ling, die den laatsten tijd is gevoerd ten einde de richting van haar buitenlandsche politiek ten aanzien van haar wederzijd- sche belangen te definieeren, alsook over de gemeenschappelijke doelstellingen om het trouw aan haar vriendschapspact, dat den beide landen in stand te houden. Zij blijven vertrouwen en de vriendschap tusschen de vrede beveiligt en een oprechte en eeuwige vriendschap tusschen Turkije en Bulgarije waarborgt. Met den wensch deze politiek van ver trouwen voort te zetten, welke in de moei lijkste oogenblikken de beveiliging van den vrede en de instandhouding van de rust door wederzij dsche eerbiediging van haar veiligheid heeft gewaarborgd, hebben zij besloten over te gaan tot een nieuwe ge- dachtenwisseling in het licht van de ge beurtenissen. Bijgevolg komen zij overeen, ongeacht hun verdragsverplichtingen met andere staten, zich te houden aan de vol gende vier punten: In het eerste punt wordt verklaard, dat. de beide landen afzien van iederen aanval op elkander. In punt twee wordt gezegd, dat de betrekkingen tusschen de beide landen berusten op goede na buurschap en op den geest van vriend- Cart. Bureau v. Pelt. EEN REGELING VASTGESTELD. De weermachtbevelhebber in Neder land heeft den aanmeldingsplicht voor de ontslagen beroepsofficieren der voor malige Nederlandsche land- en zee macht gelast. Alle beroepsofficieren der voormalige Nederlandsche land- en zeemacht, die sinds 15 Mei 1940 den actieven dienst hebben verlaten, zijn verplicht zich aan te melden. Vrijgesteld van deze aanmelding zijn alleen die beroepsofficieren, die in ac tieven dienst van het hoofdregelings- bureau en het regelingsbureau depar tement van defensie staan. Voor de aanmelding moet de aan- meldingsplichtige persoonlijk op het bureau van den stafofficier der Ord- nungspolizei bij den gevolmachtigde van den rijkscommissaris voor de pro vincies in die provincie verschijnen, waar de aanmeldingsplichtige zijn woonplaats heeft. Bij de aanmelding is een vragenlijst in duplo in te vullen. De aanmelding moet, wat Zuid- en Noord- holland betreft, als volgt geschieden: De aanmeldingsplichtigen der provincie Zuid-Holland op 24 en 25 Februari 1941 In Den Haag, Wehrmachtheim, Kazernestraat 38b, als volgt: Beginletters va nden familienaam: A—E: 24 Februari 912 uur F—K: 24 15—18 uur Lr—R: 25 912 uur S—Z: 25 15—18 uur De aanmeldingsplichtigen der provincie Noord-Holland op 24 en 25 Februari 1941 in Haarlem, Kenaupark 19, als volgt: Beginletters van den familienaam: AE: 24 Februari 9—12 uur F—K: 24 150.8 uur LR: 25 912 uur 3Z: 25 1518 uur Ieder aanmeldingsplichtige heeft zich over zijn persoon te legitimeeren door het toon en van het legitimatiebewijs en zijn acte van aanstelling. Bovendien moet hij 2 pas kort geleden ln burgerkleedlng ge maakte pasfoto's medebrengen. Indien een aanmeldingspliohtige op den voorgeschreven dag van aanmelding niet verschijnt of de vragenlijst onvolledig of onjuist Invult, dan worden de strafbe palingen van de verordening van den rijkscommissaris voor het bezette Neder landsche gebied nr. 20 van 7 Februari 1941 van kracht, welke openbaar zijn gemaakt in verorleningenblad stuk 5 van 10 Febru ari 1941. De Times heeft in een beschouwing over de Britsche scheepsverliezen een diagram gepubliceerd, waarin het aantal schepen, dat in dezen oorlog tot zinken is gebracht, vergeleken wordt met de overeenkomstige cijfers van den wereldoorlog. Het blad knoopt er de meening aan vast, dat deze verliezenkurve, waarvan de cijfers overigens beneden de nauwkeurige Duitsche bereke ningen blijven, op het eerste gezicht hoop gevend schijnt te zijn, doch het waar schuwt er voor, uit een vluchtigen blik op deze statistiek optimistische conclusies te trekken. Het blad motiveert deze waar schuwing met een aantal gezichtspunten, die naar zijn oordeel voldoende reden tot bezorgdheid opleveren. 1. In de eerste plaats wordt er op gewe zen, dat de Duitsche duikbooten natuurlijk tijdens de stormen en de korte dagen van den Atlantischen winter minder successen hebben kunnen behalen. Vermindering van het aantal tot zinken gebrachte schepen in dezen tijd van het jaar behoeft derhalve niet noodzakelijk het resultaat van verbe terde afweer te zijn. 2. Duitschland maakt bovendien bij zijn aanvallen op de scheepvaart meer en meer gebruik van vliegtuigen voor den langen afstand. Voor het gebruik hiervan, aldus het blad, schijnt een techniek te zijn uitge werkt, welke het mogelijk maakt, op zeer groote afstanden van het Britsche eiland groote schade aan te richten. Deze opmer king is naar Duitsche meening daarom bij zonder veelzeggend, omdat daarmede voor de eerste maal de merkbare uitwerking van de Duitsche lange afstandsbommenwerpers in den strijd tegen de Britsche koopvaardij uitdrukkelijk wordt toégegeven. 3. Tenslotte wijst het Londensche blad EUROPA'S ZUID-OOSTEN. schap. In punt drie verklaren de beide regeeringen, dat het in het belang is van de beide staten om de wederzijd- sche handelsbetrekkingen uit te brei den. In punt vier beloven de beide re geeringen elkander haar pers zóó te be- invloeden, dat de wedcrzijdsche aanval len achterwege blijven, en dat de pers- politiek gevoerd wordt in den geest van deze verklaring. (D.N.B.) VERKLARING VAN POPOFF. De Bulgaarsche minister van buitenland sche zaken, Popoff, heeft een verklaring afgelegd. Het is bijzonder verheugend, zoo zeide hij, dat na een zoo vriendschappelijke en oprechte gedachtenwisseling de Bul gaarsch-Turksche vriendschapsverklaring tot stand is gekomen. Wanneer haar in houd ook bescheiden is, deze verklaring zal toch bijdragen tot versteviging van het tus schen Bulgarije en Turkije bestaande vriendschapsverdrag en een nieuw bewijs vormen voor de vredelievendheid van beide landen en hun op wederzijdsche belangen berustende vriendschappelijke betrekkingen. VERKLARING VAN SARADJOGLOE. Naar het Anatolische Nieuwsagentschap meldt, heeft na de onderteekenlng van de Bulgaarsch-Turksche verklaring de Turk sche minister van buitenlandsche zaken, Saradjogloe, tegenover een verslaggever van het Anatolische Nieuwsagentschap zijn in drukken met de volgende woorden weerge geven: „Kleine dingen kunnen soms groote re sultaten bewerkstelligen en veel goeds brengen. Het bescheiden document, dat wij hebben onderteekend. kan wellicht een complicatie op den Balkan verhinderen." (DN3,). er op, dat de totale omvang der beschik bare scheepsruimte thans kleiner is dan ln den wereldoorlog. De afstanden voor de in het handelsverkeer en voor oorlogsdoelein den gebruikte schepen zijn langer en ook kan het zijn, dat de militaire expedities in overzeesche gebieden thans meer scheeps ruimte eischen. Resumeerend gelooft de Times, dat Enge land op het gebied der scheepvaart thans minder speling heeft dan in den vorigen oorlog. Naar Duitsche meening heeft het Londensche blad de dingen juist, zij het ook nog niet in hun vollen omvang, inge zien. De van het grootste belang zijnde Duitsche verklaring, dat de duikbootoorlog in het voorjaar beginnen zal en tegelijker tijd ook een belangrijke verscherping van den luchtoorlog te verwachten is, vormt derhalve een belangrijke aanvulling op de beschouwingen van de Times. (A.N.P.) van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 2.16 uur en ging onder te 12.01 uur. Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland Achter de schermen van het distributie-be drijf. (2e Blad) Twee dooden en drie zwaar gewonden bij auto-ongeluk te Vries. Gemengd, 2e Blad) Buitenland Niet-aanvalspact geteekend tusschen Bul garije en Turkije. (Ie Blad) De spanningen in het Verre Oosten. (2e Blad) Italiaansch-Duitsche vlootbesprekingen. (Ie Blad) ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAGINA 3 VAN HET TWEEDE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1