MAANDAG 17 FEBRUARI 1941
No. 24815
Strijd in de lucht en op zee
De situatie in het Verre Oosten
Verduisteren:
ilsfe Jaargang
Duiische
Weermachtsberichten
Italiaansche
Weermachtsberichten
Uit Frankrijk
Uit Amerika
Negentien dooden door
Engelsche
luchtaanvallen
Blijft gespannen
Chili legt beslag op
Deensche schepen
18.56 uur
8.51 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LE1DSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5. regels. Verplicht bewijsnummer 5 ets. Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden -f portokosten
(voor binnenland ƒ0,80 per 3 mnd.)
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelde Zaterdag mede:
Jachtvliegtuigen hebben gisteren boven
de Zuid-Oostkust van Engeland negen Brit
sche vliegtuigen van het type Spitfire neer
geschoten. Een vijandelijk gevechtsvlieg
tuig is aan de Nederlandsche kust neerge
haald.
In Cyrenaica hebben Duitsche formaties
jachtvliegers vijandelijke colonnes vracht
auto's en pantserwagens aangevallen en
verscheidene voertuigen in brand gescho
ten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben met
inslaande bommen militaire installatiesin
Benghazi en het Britsche steunpunt El
Ageila vernield.
Sterke afdeelingen gevechtsvliegers heb
ben den laatsten nacht industrieele doelen
in Londen en een reeks vliegvelden met
bommen van zwaar en het zwaarste kali
ber bestookt, waardoor branden en ont
ploffingen ontstonden.
De vijand heeft in den nacht van 14 op
15 Februari brisant- en brandbommen ge
worpen, in het bijzonder op een stad ii
West-Duitschland. Behalve een aantal doo-
den en gewonden onder de burgerbevol
king, ontstond slechts geringe schade aan
gebouwen in woonwijken. Een eigen vlieg
tuig wordt vermist.
En Zondag:
Een onderzeeboot meldt het tot zinken
brengen van drie gewapende vijandelijke
koopvaardijschepen van te zamen 19.000
B.R.T.
Een in overzeesche wateren opereerend
oorlogsschip, waarvan reeds bekendge
maakt is, dat het in den handelsoorlog bij
elkaar 110.000 B.R.T. vijandelijke scheeps-
ruimte tot zinken heeft gebracht, heeft
opnieuw 10,000 ton scheepsruimte vernie
tigd.
Verkenningsvliegtuigen hebben gisteren
bij aanvallen aan de monding van de
Theems en den Humber twee vijandelijke
koopvaardijschepen door bomtreffers zwaar
beschadigd.
Verdragend geschut van het leger heeft
op 14 en 15 Februari belangrijke militaire
doelen in Zuidoost-Engeland beschoten.
In Cyrenaica hebben duikbommenwer
pers van het Duitsche luchtwapen Brit
sche steunpunten met bommen van zwaar
kaliber bestookt.
Aanvallen van sterke formaties gevechts
vliegers waren in den nacht van 15 op 16
Februari op belangrijke militaire inrich
tingen in Zuidoost- en Midden-Engeland
gericht, alsmede op schepen. Bomtreffers
veroorzaakten op verscheiden vliegvelden
groote branden en vernielden schuilplaat
sen en vliegtuigen. Er ontstond groote
6chade aan de havenwerken aan de Theems
en in het havengebied van een stad aan
de Westkust. Twee koopvaardijschepen van
te zamen 8000 BJR.T. werden tot zinken
gebracht. Een ander vijandelijk koopvaar
dijschip werd in brand geschoten. Een ge
vechtsvliegtuig plaatste bomtreffers op
een lichten kruiser.
Pogingen van den vijand om het bezette
gebied binnen te vliegen, werden reeds aan
de kust verijdeld. Hierbij verloor de vijand
in luchtgevechten vijf vliegtuigen en wel
twee jagers en drie gevechtsvliegtuigen.
Op verscheiden plaatsen in West-Duitsch
land liet de vijand in den afgeloopen nacht
een gering aantal brisant- en brandbom
men vallen, die eenige slachtoffers onder
de burgerbevolking maakten. Er ontstond
geen militaire schade. Bij deze vluchten
en bij nachtelijke aanvalspogingen op de
bezette gebieden schoten de nachtjagers
vier machines en de lucht doel artillerie, één
vijandelijk toestel neer. De gezamenlijke
verliezen van den vijand op 15 Februari
en in' den nacht van 15 op 16 Februari
bedroegen dientengevolge tien vliegtuigen.
Een eigen machine wordt vermist.
Zaterdag publiceerde het Italiaansche
opperbevel volgend weermachtsbericht:
Aan het Grieksche front zijn pogingen
van den tegenstander, om onze stellingen
te bereiken, gebroken door het energieke
optreden onzer troepen, die den vijand
zware verliezen hebben toegebracht.
In den nacht van 14 op 15 Februari heb
ben onze vliegtuigen installaties gebombar
deerd van de haven La Valletta en het
vliegveld Mikabba op Malta. In Noord-
Af rika niets van belang op het front te
land.
Onze vliegtuigen hebben gemechaniseer
de strijdmiddelen en schepen van den vij
and langs de kust gebombardeerd. Vlieg
tuigen van het Duitsche luchtcorps hebben
bombardementsacties uitgevoerd tegen
hoepen, gepantserde strijdmiddelen en ge
mechaniseerde strijdmiddelen. Een vlieg
tuig is niet teruggekeerd.
Boven de Aegeïsche Zee zijn tijdens
luchtaanvallen op 12 en 13 Februari twee
vijandelijke vliegtuigen neergehaald.
In Oost-Af rika heeft de vijand in den
sector van Keren zijn druk verminderd.
Tijdens zuiveringsacties, uitgevoerd na de
Gevechten van 13 Februari, heeft men
kunnen verifieeren, dat de vijand aanzien
lijke verliezen heeft geleden. Talrijke wa
pens en veel munitie werd ingezameld.
Beneden Djoeba worden felle gevechten
geleverd in de zone van KIsimaio. Onze
luchtfcrmaties hebben doeltreffend con
centraties van troepen gebombardeerd.
Een vijandelijke kruiser van het type
Cairo is getroffen door een van onze lucht-
formaties. Een tweede vijandelijke kruiser,
die zich vertoonde buiten Mogadiscio, werd
op de vlucht gedreven door de snelle tus-
schenkomst van onze bommenwerpers.
•Vijandelijke vliegtuigen hebben een plaats
je in Erythrea aangevallen, waar een
twintigtal inboorlingen werd gedood. Twee
onzer jachttoestellen werden neergescho
ten. De vliegers konden zich met hun val
scherm in veiligheid brengen.
En Zondag:
Gisteren hebben zich aan het Grieksche
front in den sector van het elfde leger
verwoede gevechten afgespeeld. Onze vlieg--
tuigen hebben troepenconcentraties en in
tendance-diensten gebombardeerd.
In Noord-Afrika hebben vliegtuigen van
het Duitsche luchtwapen krachtig de mili
taire werken van een vijandelijke basis
gebombardeerd.
Onze toestellen hebben een vijandelijke
luchtbasis op het eiland Kreta gebombar
deerd en eenige vliegtuigen beschadigd.
Vijandelijke vliegtuigen hebben eenige
brandbommen van klein kaliber geworpen
op het eiland Rhodos.
In Oost-Afrika zijn aanvallen van den
vijand aan het Noordelijke front, in den
sector van Cheren en de zone van Carora
(Noordelijk Erythrea) afgeslagen.
In het gebied aan den benedenloop van
de Djoeba worden de gevechten rond Kisi-
maio voortgezet.
De vijand heeft eenige luchtaanvallen
ondernomen op plaatsen in Erythrea. Te
Massaoea is een Engelsch vliegtuig door
luchtafweergeschut neergehaald. Een an
der vliegtuig is neergeschoten in den sec
tor van de Djoeba.
Vannacht hebben Britsche vliegtuigen
aanvallen ondernomen op Catania, Syra
cuse en Brindisi. In laatstgenoemde stad
werden twee vliegtuigen door het luchtaf
weergeschut van de vloot neergehaald. Een
der leden van de bemanning, die met een
valscherm omlaagsprong, is gevangengeno
men.
Volgens een officieel communiqué zijn
bij het recente bombardement van Genua
door Engelsche oorlogsschepen 144 men-
schen om het leven gekomen en 272 ge
kwetst.
VERLIEZEN BIJ ONDERGANG VAN DEN
BRITSCHEN KRUISER SOUTHAMPTON.
De Britsche admiraliteit heeft, naar uit
Londen gemeld wordt, bekend gemaakt,
dat bij den aanval van het Duitsche lucht
wapen op den kruiser Southampton op 10
Januari in totaal 93 officieren en man
schappen om het leven zijn gekomen. Het
Engelsche oorlogsschip is, zooals men weet,
door de Duitsche actie verloren gegaan.
(D.N.BJ
MINISTER PEYROUTHON AFGETREDEN.
Na afloop van een gisteren te Vichy ge
houden ministerraad heeft de secretaris-ge
neraal van Voorlichting, prof. Portman, me
degedeeld, dat de minister van Binnenland
sche Zaken, Peyrouthon, is afgetreden en
tot ambassadeur te Buenos Aires is be
noemd. Hij voegde hieraan toe, dat het mi
nisterie van Binnenlandsohe Zaken overge
nomen wordt door den vice-president, ad
miraal Darlan, die reeds de functies van
minister van Buitenlandsche Zaken en van
Marine bekleedt.
Tot secretarissen-generaal van het mini
sterie van Binnenlandsche Zaken zijn be
noemd de directeur van departementale en
gemeentezaken, Sabatier, en de directeur
van de Süreté Nationale, Ohavan. De eer
ste is benoemd voor bestuursaangelegenhe
den, de tweede voor politiezaken.
UIT INTERNEERINGSKAMP ONTSLAGEN.
De vroegere Fransche minister van ar
beid, Pomaret, en de vroegere senator en
minister van binnenlandsche zaken, Schra-
mel zijn uit het intemeeringskamp Vals-
les-bains, waar zij zich sedert drie maanden
in arrest bevonden, ontslagen (DNB).
HOPKU^S TERUG UIT EUROPA.
De speciale afgezant van Roosevelt, Harty
Hopkins, heeft na zijn terugkeer uit Europa
o.a. verklaard, dat hij waarschijnlijk in den
loop van deze week aan de Senaatscommis
sie- voor buitenlandsche zaken rapport zal
uitbrengen van de resultaten van zijn reis.
Hopkins trad niet in bijzonderheden over
het in behandeling zijnde wetsontwerp tot
steun aan Engeland en verklaarde, dat de
Engelschen een „eerlijke hulp" noodig had
den. Hij was van meening, zoo zeide hij,dat
zij deze hulp zouden krijgen. Engeland heeft
financieele hulp noodig, doch Hopkins wei
gerde eenige cijfers te noemen.
Tenslotte verklaarde hij nog, dat de Ver.
Staten Engeland geen soldaten ter beschik
king behoeven te stellen. Wat de Engel-
schen ontzaglijk hard noodig hebben, is
oorlogsmateriaal.
ZIEKENHUIS IN ROTTERDAM
GETROFFEN.
Het A.N.P. meldt:
De Engelsche luchtaanvallen in het
afgeloopen weekeinde, vooral in den
nacht van Zaterdag op Zondag, hebben
in ons land onder de burgerbevolking in
totaal 19 dooden en 30 gewonden, onder-
wie elf zwaar gewonden, geëischt, als
mede drie vermisten. Wederom moest
Rotterdam het grootste aandeel dragen.
In totaal zijn daar 9 burgers gedood,
8 zwaar gewond en 11 licht gewond.
Onder de dooden bevinden zich vier
patiënten en drie verpleegsters van het
St. Franciscusziekenhuis, dat door een
voltreffer is getroffen.
Bovendien zijn een verpleegster en
twee kinderen, die onder puin zijn be
dolven, vermist.
NOG EEN MISSIE NAAR ENGELAND.
Voor wetenschappelijk onderzoek.
Roosevelt heeft James Conant, den rector
van de Harvard-universiteit opgedragen
zich als leider van een speciale missie per
vliegtuig naar Engeland te begeven om „we
tenschappelijke inlichtingen, die voor de
verdedigin" van de Ver. Staten van belang
zijn," te verzamelen. Conant wordt verge
zeld door Caroll Wilson en Frederick Hoydos
van de universiteit van Rochester. Conant
en Wilson zijn leden van de commissie van
onderzoek voor nationale verdedigings-
vraagstukken. Hun verblijf in Engeland is
op een maand berekend.
In een verklaring van het Witte Huis
wordt nog gezegd, dat een persoonlijke be
studeering van Engelands wetenschappe
lijke onderzoekingen en ervaringen van het
grootste belang is voor het Amerikaansche
programma der landsverdediging. De Ame
rikaansche regeering zal tot dit doel van
tijd tot tijd Amerikaansche geleerden naar
Engeland zenden. Conant is scheikundige.
Hij bepleit reeds geruimen tijd volledige
hulp aan Engeland en kort geleden heeft
hij er, aldus het DNB, voor de Senaatscom
missie van buitenlandsche zaken ook op
aangedrongen, dat de Vereenigde Staten
aan den oorlog deelnemen.
De situatie in .het Verre Oosten blijft ge
spannen, maar is toch nog niet als hope
loos te zien.
Bij de overhandiging van zijn geloofs
brief aan president Roosevelt, heeft No-
moera, de nieuwe Japansche gezant, o.a.
gezegd: De recente ontwikkelingen in de
J apanschAmerikaansche betrekkingen
hebben aan weerskanten van den oceaan
aanzienlijke bezorgdheid te voorschijn ge
roepen. Meer dan ooit is het thans noodig
een beter begrip voor de positie over en
weer te doen post vatten om de belangen
en welvaart beider naties te verzekeren en
aldus den vrede in den Stille Oceaan te
bewaren. Voor deze doeleinden is hij beslo
ten alles te doen wat in zijn vermogen is.
Roosevelt bevestigde in zijn antwoord, dat
er in de betrekkingen tusschen beide lan
den zich zorgwekkende feiten hebben voor
gedaan. Hij verheugt zich over de verzeke
ring van den ambassadeur, dat hij al het.
mogelijke zal doen om een beter begrip tot
stand te brengen. Nomoera kan zich verze
kerd houden dat de regeering der Ver. Sta
ten hem te allen tijde bij de uitoefening van
zijn ambt ter zijde zal staan.
Later hadden zij nog een onderhoud. Do
mei meldt daaromtrent:
Hun gesprek beperkte zich tot de alge-
meene lijnen van de Japansch-Amerikaan
sche betrekkingen, waarvan Roosevelt zeide
dat hij deze op vriendschappelijken grond
slag wenscht te houden. Roosevelt zeide
voorts, te vertrouwen, dat wanneer de
vraagstukken worden behandeld op grond
slag van het wederzij dsch verlangen de
vriendschap te bewaren, een conflict tus
schen beide landen nog vermeden kan wor
den. Wat Europa betreft, zou Roosevelt het
voornemen van de Vereenigde Staten heb
ben bevestigd, voort te gaan met de hulp
verleening aan Groot-Brittannië op de
crootst mogelijke schaal.
Ten slotte gaf Roosevelt uiting aan de
groote bezorgdheid in Amerika ten aanzien
van China, welke bezorgdheid nog was toe
genomen door het geloof, dat het Chinee-
sche en het Europeesche conflict deel gaan
uitmaken van één enkelen strijd.
Het D.N.B meldt, uit New York, dat staats
secretaris Huil een onderhoud heeft gevoerd
met den Britschen gezant lord Halifax en
den gezant van Australië Casey. Buitendien
overlegde hij met Sumner Welles. Vólgens
Associated Press moet bij deze besprekingen
in hoofdzaak de toestand in het Zuidelijke
deel van den Stillen Oceaan behandeld zijn.
Het gerucht, dat tusschen de Ver. Staten,
Australië en Nieuw Zeeland overeenstem
ming bereikt werd, is niet bevestigd, maar
van officieele zijde wordt aangeduid, dat
de regeering der Ver. Staten alle vraagstuk
ken van den Pacific, waarin de belangen
van de drie genoemde stateh elkander dek
ken, met sympathie in overweging zal
nemen.
De plaatsvervangende ministerpresident
van Australië, Fadden, heeft Vrijdagavond
het oorlogskabinet bijeengeroepen en na
afloop aan de pers onthuld, dat de toe
stand in het Zuidelijke deel van den Stil
len Oceaan ernstig maar niet „uiterst cri-
tiek" is, aldus meldt Domei uit Sidney,
waaraan wordt toegevoegd, dat de plaats
vervangende ministerpresident het volk
heeft aangeraden rustig te blijven en geen
acht te slaan op wilde geruchten.
Intusschen worden echter allerlei maat
regelen getroffen.
De Londensche radio heeft gisteren de
scheepvaart gewaarschuwd tegen het be
varen van de wateren ten Noordoosten van
Singapore, aan de Oostkust van de Zui
delijke punt van het schiereiland Malakka.
In deze met de geografische lengte en
breedte aangegeven gebieden zullen zonder
nadere kennisgeving mijnen worden gelegd.
Schepen, welke door dit gebied willen varen,
moeten bij de Britsche marine-autoriteiten
te Singapore een reisroute aanvragen.
In de samentrekking van 50.000 man In
dische troepen in Singapore ziet de Japan
sche Sihako Sjimboen een slinkschheid van
de Britsche politiek, om Japan met het oog
op den voortdurend slechter wordenden
toestand üi Europa in bedwang te hóuden.
Het blad meent, dat het voorbereidingen
van Engeland betreft in geval het in Europa
ineenstort. Wanneer Engeland van het con
tinent en uit de Middellandsche Zee is ver
dreven blijft alleen nog Canada of Austra
lië als toevluchtsoord over. Daarom kan het
voor Engeland een volstrekte noodzakelijk
heid worden Indië als ravitailleeringscen-
trum te beveiligen. De voortdurende nood
kreten van Londen aangaande een op han
den zijnden Japanschen aanval zijn er
slechts op berekend Amerika voorgoed aan
den kant van Engeland te brengen. Enge
land speelt dus een spel met zijn prestige
om daarvoor veiligheid in ruil te krijgen.
Het prominente lid van de Koakjoekai in
het Japansche Hoogerhuis, graaf Nideo Ko-
dama, heeft bijeenroeping gevraagd van een
buitengewone zitting van het parlement
voor het geval verdere ernstige verwikke
lingen in den internationalen toestand ont
staan. Met het oog op de gecompliceerde
situatie, zoo zei graaf Kodama volgens D.
N. B., kan elk oogenblik een buitengewoon
ernstig feit opkomen. Om het hoofd te bie
den aan een dergelijke mogelijkheid noo-
digde Kodama de regeering uit den Rijks
dag bijeen te roepen om de heele natie als
één man tot haar plicht op te roepen.
Naar aanleiding van Roosevelt's laatste
verklaring over de situatie in het Verre
Oosten schrijft de „Sin Shu Pao" te Sjang
hai dat Roosevelt is „de verborgen duivel
in de grootste tragedie van de wereld. On
der het voorwendsel der rechtvaardigheid
poogt Roosevelt zooveel mogelijk naar zich
toe te halen om zijn nimmer verzadigde
maag te bevredigen, en daardoor drijft hij
de Vereenigde Staten naar den oorlog".
(U. P.)
Naar te Washington verluidt, heeft de Do-
minicaansche republiek zich bereid ver
klaard er in toe te stemmen, dat Ameri
kaansche patrouillevaartuigen en vliegtul
gen gebruik maken van de Dominicaansche
havens en territoriale wateren, zonder dat
formaliteiten vervuld behoeven te worden.
(D.N.B.)
Volgens berichten uit Chineesche bron
worden thans onderhandelingen gevoerd
over een geheim militair bondgenootschap
tusschen Engeland en Tsjoengking, zoo
meldt dè Jomioeri Sjimboen uit Bangkok.
Op deze wijze zou Engeland thans door het
oprichten van een front van Tsjoengking
via Birma tot aan Singapore het opdrin
gen van Japan naar het Zuiden willen te
genhouden. De Engelschen stellen voorts
pogingen in het werk, Chineezen te bewe
gen in het Britsche leger te gaan dienen
en verhoogde levering van Amerikaansch
oorlogsmateriaal via den Birma-weg voort
te zetten. Van Thailand eischt Engeland
een houding van volkomen neutraliteit,
waarbij het dit land tevens verzekert, dat
de concentratie van Britsche strijdkrachten
in het Noorden van het schiereiland Ma
lakka geen bedreiging voor Thailand be-
teekent. JD.N.BJ
Het dak van het ziekenhuis is geheel
verbrand. De brand was zeer hevig,
zoodat de geheele Zondag aan het na-
blusschen moest worden besteed. Een
bom trof ook het zuster-verblijf, waar
groote verwoestingen zijn aangericht.
Slechts aan het snelle en kordate op
treden van leiding en personeel van
het ziekenhuis is het te danken, dat er
niet nog meer slachtoffers zijn te be
treuren. Bij het begin van den lucht
aanval is met de ontruiming van het
ziekenhuis begonnen en ook na den
bominslag is daarmede krachtig door
gegaan.
In de omgeving van het ziekenhuis
zijn vier huizen vernield.
Buiten Rotterdam is een gToot aantal
steden en dorpen aangevallen. Daarbij
zijn verschillende particuliere huizen
en boerderijen beschadigd. Het aantal
daarvan loopt in de honderden. Bij
zonder droevig is het, dat in het Oosten
des lands een sanatorium door brand
bommen is beschadigd.
Vier Engelsche vliegtuigen zijn bij de
aanvallen der Engelschen door de Duit
sche verdedigers neergeschoten.
ATTACHE'S BENOEMD TE BERLIJN EN
ROME.
Naar uit Washington wordt gemeld, heeft
het departement van Marine medegedeeld,
dat kapitein Adolf von Picfchardt tot ma
rine-attaché der Ver. Staten te Berlijn is
benoemd, kapitein Lawrence MacMair
wordt marine-attaché te Rome.
Het D.N.B. meldt uit Santigo do
Chili:
De Chileensche regeering heeft door
middel van een decreet de drie in de
haven van Talcuhuano liggende Deen
sche vrachtschepen „Lotta", „Frid^"
en „Helga" voor den duur van den
oorlog in beslag genomen. Zij zullen in
de Chileensche koopvaardijvloot wor
den opgenomen en onder Chileensche
vlag varen.
De waarde van de schepen en de inrich
ting zal door een speciale commissie wor
den vastgesteld Officieren en manschap
pen van de Deensche vrachtschepen wor
den aan land gebracht en ontvangen een
maandelijksche schadeloosstelling voor zoo
ver zij In Chili willen blijven. Zij kunnen
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op te
I.01 uur en ging onder te
II.24 uur.
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
Oprichting eener Nederlandsch-Duitsche
Kuituurgemeenschap (3de Blad).
Installatie van den commissaris van de
provincie Limburg (Binnenland, 2de
Blad).
Inbrekersbende aangehouden te Rotterdam
(Gemengd, 2de Blad).
De installatie van Sassenheim's nieuwen
burgemeester, jhr. mr. R. Sandberg van
Boelens (3de Blad).
Buitenland
Strijd in de lucht en ter zee (1ste Blad).
De spanningen in het Verre Oosten (1ste
Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
