Franco ontmoet maarschalk
Pétain
Amerika's steun aan Engeland
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1941
No. 24813
Verduisteren:
81ste Jaargang
Besprekingen te
Montpellier
De Duitsche
zee-successen
De strijd in Afrika
De filmkeuring in
nieuwe banen
Uit het Verre Oosten
Senaatscommissie
aanvaardt de leen- en
pachtwet
Verspreide Berichten
Boete van100.000gulden
aan Heerlen opgelegd
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
18.51 uur
8.57 uur
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
32 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agent-schappen
van ons Blad zijn gevestigd. Andere advertenties 37 ets. per regel. Minimum
5 regels. Verplicht bewijsnummer 5 ets. Incassokosten volgens postrecht.
„Kleine Advertenties" (hoogstens 30 woorden) uitsluitend bij vooruitbetaling,
alleen 's Woensdags en 's Zaterdags 55 ets. - Voor toezending van brieven
wordt. 10 ets. berekend.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenfZ35
per week O-l 8
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.)
Generaad Franco heeft op de terugreis
van Italië te Montpellier in Zuid-Frankrijk
maarschalk Pétain ontmoet. Serrano Su-
ner de Spaansche minister van buitenland-
sche zaken, Lequirca de Spaansche ambas
sadeur te Vichy en Pietri de Fransche am
bassadeur te Madrid, waren tegenwoordig,
's Middags heeft maarschalk Pétain ter
eere van het Spaansche staatshoofd een
maaltijd aangeboden, waarna pétain en
Franco een onderhoud hadden van 20 mi
nuten, tefwijl de Spaanscheminister van
buitenlandsche zaken en admiraal Darlan
in een zijzaal confereerden, aldus het D.
N.B. Daarna ontmoetten alle betrokkenen
elkaar voor een laatste gemeenschappelijk
onderhoud. Generaal Franco is later met
zijn gezelschap in auto's naar de Spaan
sche grens gereden, die hij in de avond
uren overging.
Maarschalk Pétain is gisteravond om 10
uur, na van de burgerlijke en militaire
autoriteiten officieel afscheid te hebben
genomen,, per specialen trein uit Montpel
lier vertrokken. In zijn salonrijtuig heeft
de maarschalk nog een kort onderhoud ge
had met den Franschen ambassadeur te
Madrid, Francois Pietri.
Omtrent doel en draagwijdte van de ont
moeting bewaart men in bevoegde kringen
het strengste stilzwijgen.
Van verschillende zijden hoort men ech
ter de opvatting verkondigen dat men uit
de deelname van de ministers van buiten
landsche zaken der beide landen en de
ambassadeurs van Spanje eh Frankrijk te
Vichy resp. Madrid aan deze bijeenkomst
de conclusie kan trekken, dat het bezoek
van Franco het karakter van een beleefd
heidsgebaar heeft overschreden.
De Avenir schrijft, dat uit het korte be
zoek van het Spaansche staatshoofd aan
Frankrijk de hartelijkheid van de Fransch-
Spaansche betrekkingen, een der belang
rijkste elementen der Fransche buiten
landsche politiek, is gebleken, Frankrijken
Spanje streven in dezelfde mate naar hun
wedergeboorte.
.Voor Frankrijk en Spanje, aldus schrijft
de Memorial, is het een gelukkige omstan
digheid, dat beide staatshoofden soldaten
zijn, die dezelfde hoogstaande opvatting
hebben over de eer en de beginselen, waar
van het welzijn der volken afhankelijk is.
Na den oorlog kan de wereld haar even
wicht slechts terugvinden in een eerlijke
samenwerking zonder bijgedachten tus-
schen regeeringen, die hechten aan eer.
Gedurende de laatste jaren zijn Spanjaar
den en Franschen aan dezelfde ongezonde
propaganda blootgesteld geweest. (D.N.B.)
sche communiqué zelf neemt men tot dus
ver te Berlijn noch officieel noch officieus
een standpunt in. Men legt hier uitsluitend
den vinger op plaatsen in het communiqué
van Bordighera, dat o.a. de eenstemmig
heid tusschen de Italiaansche en de Spaan
sche regeering over de vraagstukken van
Europeesche beteekenis vaststelt.
VERNIETIGING BRITSCHE
KOOPVAARDERS.
Het D.N.B meldt uit Berlijn:
De vernietiging van dertien schepen en
de verstrooiing van de rest van het Brit-
sche konvooi door Duitsche oorlogsschepen
in den Atlantischen Oceaan treffen de En
gelsche oorlogvoering des te harder, aan
gezien de laatste week reeds heel gevoe
lige verliezen aan scheepsruimte geleden
zijn. Zoo zijn, volgens de berichten van
het opperbevel van de Duitsche weermacht,
in den tijd van 4 tot 11 Februari 117.500 brt.
tot zinken gebracht. Hiervan komt voor
rekening van de gevechtsactie der Duitsche
marine 73.500 brt., voorts werd 40.000 brt.
door een in overzeesche wateren opereeren-
den Duitschen kaper en 33.500 brt. door
duikbooten tot zinken gebracht. Het lucht-
wapen bracht in dit tijdvak 44.000 brt. tot
zinken.
Nog zegt het D.N.B.dat dit binnen drrie
maanden tijds het tweede geval is, dat
Duitsche oorlogsschepen In overzeesche
wateren Van groote vijandelijke konvooien,
die onder de bescherming van sterke zee-
strijdkrachten varen, schepen aanvallen en
vernietigend treffen. Voor het eerst ver
meldde het weermachtsbericht van 8 No
vember 1940, dat Duitsche oorlogsbodems
in Atlantische wateren een Britsch kon
vooi volkomen vernietigd en hierbij 86.000
brt. tot zinken gebracht hadden. Men kan
er zeker van zijn, dat deze heide voor den
vijand zoo rampspoedige gebeurtenissen in
het verdere verloop van den oorlog niet
de eenige van haar soort zullen blijven.
Ten aanzien van de ontmoeting Franco-
Mussolini wordt volgens D.N.B. in bevoeg
de Italiaansche krtng'en de Spaansche
pers sluit zich daarbij aan in het bij
zonder op de volgende drie punten gewe
zen:
Een ontmoeting tusschen twee regee-
ringsleiders. die, zooals dit met den Duce
en den Caudillo het geval is, door zoo nau
we betrekkingen van politieke vriendschap
verhonden zijn, heeft steeds groote betee
kenis. De politieke en militaire omstandig
heden van het huidige historische oogen-
blik onderstrepen deze beteekenis nog.
Dit eerste bezoek van den Caudillo aan
Italië,-ook al droeg het wegens den oor
logstoestand geen plechtig en feestelijk
karakter, is in Italië met de volle broeder
lijke sympathie opgenomen, die het Itali
aansche volk met het Spaansche verbindt,
welks vertegenwoordiger, zijn roemruchte
leider van den staat, een welkome gast van
den Duce is. Natuurlijk gold de bijeenkomst
te Bordighera vooral het onderzoek van de
aangelegenheden, die voor de beide landen
van belang zijn.
Ondanks zijn schematische nuchterheid
is het communiqué duidelijk genoeg, daar
het de beide punten aanduidt welke ter
sprake gekomen zijn. n.l. de vraagstukken
van Europeesch karakter, die verband hou
den met het tegenwoordig conflict en met
de reorganisatie van Europa alsmede vraag
stukken, die op dit tijdsgewricht voor de
heide landen van belang zijn. waarbij ge
dacht kan worden aan de Middellandsche
Zee en aan Afrika. Met betrekking tot deze
heide groepen, waarvan de eene een meer
omvattend en algemeen karakter draagt,
de andere echter op bijzondere vraagstuk
ken betrekking heeft is volkomen eenstem
migheid vastgesteld.
Zoo blijft de solidaire houding van Span
je met de beide spilmogendheden voort
bestaan.
a
Van welingelichte zijde verneemt de Ber-
Mjnsche correspondent van het A.N.P.:
hi de Wilhelmstrasse noemt men de ont
moeting tusschen Mussolini en generaal
Franco" kenmerkend voor de betrekkingen
tusschen deze twee groote Middellandsche
Zeelanden. In politieke kringen van de
hoofdstad ziet men in deze ontmoeting
een politiek feit van de eerste beteekenis.
Ten aanzien van het Italiaansch-Spaan-
Een Duitsch gevechtsvliegtuig, dat gis
termiddag in het bestek van de gewapende
verkenning boven de Noordzee in de nabij
heid van de Engelsche Oostkust vloog, heeft
aan de Britsche scheepvaart gevoelige sla
gen toegebracht. Ter hoogte van Harwich
ontmoette het een tankboot van 7 of 8000
brt. De Duitsche vliegers troffen met en
kele bommen zoo goed, dat het groote schip
in zeer korten tijd onderging.
Niet ver van deze plek viel het vliegtuig
een Oceaanschip van 10.000 ton aan en
trof het achterschip terzijde. De bemanning
van het gevechtsvliegtuig nam een ont
ploffing met groot rood vuurschijnsel waar.
De boot werd zwaar - beschadigd.
Tijdens denzelfden tocht kreeg ditzelfde
gevechtsvliegtuig een vijandelijken onder
zeeër in het zicht, die op het punt stond
te duiken. Deze werd eveneens terstond
aangevallen en verscheidene bommen trof
fen 'doel. Na de ontploffing van de bom
men kon van de duikboot niets meer waar
genomen worden. Zij is waarschijnlijk ver
nietigd. (D.NB.)
4
New Yorksche scheepvaartkringen maken
bekend, dat de Britsche vrachtstoomer West
Wales, groot 4353 brt., die op weg was van
Engeland naar de Vereenigde Staten, getor
pedeerd en gezonken is. Naar verder ls
medegedeeld, zijn door de oorlogsoperaties
het Engelsche s.s. Saint Denis, groot 435 brt.
en de in Britschen dienst varende Deensche
treiler Thurid, vergaan. (D.N.B.
ENGELSCH SUCCES MEER PROPAGANDA
DAN VAN MILITAIR NUT.
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrijft:
Ondanks het ophemelen van de Britsche
successen in Afrika, zooals door Churchill
is geschied, bhjft men in internationale
militaire kringen gereserveerd ten aanzien
van de werkelijke beteekenis der Engelsche
krijgsverrichtingen binnen het algemeene
bestek van den oorlog. Ondanks het ver
lies van Cyrenaica handhaaft het Italiaan
sche rijk zich in Afrika in zijn volle kracht
Overal bieden de Italianen tegenstand. Het
Italiaansche verzet heeft nog mogelijkhe
den en reserves en verrassingen zijn niet
uitgesloten. De toestand in Albanië is voor
de Engelschen en Grieken allesbehalve
duidelijk. Londen heeft' van de gebeurte
nissen in Afrika een terugslag gehoopt, zoo
wel op de betrekkingen tusschen Italië en
Duitschland als op het binnenlandsche
front van Italië. In beide gevallen is de
terugslag juist het omgekeerde geweest van
hetgeen men in Londen gehoopt had. De
Itahaansch-Duitsche solidariteit is nooit
zoo stevig geweest als thans. De gebeurte
nissen in Noord-Afrika hebben haar nog
hechter gemaakt. Hetzelfde verschijnsel
heeft zich voorgedaan aan het binnenland
sche Italiaansche front. Neutrale waarne-
IR. VAN DER VEGTE VOORZITTER.
Bij beschikking van den secretaris
generaal van het departement van volks,
voorlichting en kunsten zijn de leden
van de centrale commissie voor de film
keuring met ingang van 11 Februari
uit hun functie ontheven, met dank
voor de door hen bewezen diensten.
Met ingang van denzelfden datum is
tot waarnemend voorzitter van de een-
trale commissie voor de filmkeuring
benoemd ir. W. L. Z. v. d. Vegte, raad
adviseur bij het departement van volks
voorlichting en kunsten.
Beide beschikkingen zijn getroffen
in afwachting van een nadere regeling
van de rijksfilmkeuring. De filmkeuring
vindt echter ongestoord voortgang.
Het departement van volksvoorlichting
en kunsten merkt in verband met het bo
venstaande op:
Met deze beschikkingen is de eerste stap
gezet op den weg naar een grondige ver
nieuwing van de filmkeuring in Nederland,
Dat een vernieuwing van dit instituut
dringend noodig was, is in den loop der
jaren van verschillende zijden en bij her
haling betoogd.
Het voornaamste bezwaar tegen den
ouden toestand betrof het eenzijdige ka
rakter van de maatstaven, die bij de keu
ring werden aangelegd. Het kwam er op
aan datgene uit de film te weren, dat in
zedelijk of maatschappelijk, opzicht afkeu
renswaardig geacht kon worden. Deze
normen werden echter zoo eng opgevat,
dat films, die in cultureel opzicht waarde
loos waren, op de oppervlakkigheid.' en sma
keloosheid van het publiek speculeerden of
gebrek aan eerbied voor volk en ras aan
den dag legden, ongehinderd konden wor
den gedraaid.
Ook werd het als een bezwaar gevoeld,
dat de filmkeuring geschiedde door per
sonen. voor wie deze werkzaamheid slechts
een bijkomstig karakter droeg.
De filmkeuring zal Ln de toekomst be-
heerscht worden door den opbouwenden en
positieven geest, die allen arbeid voor het
nieuwe Nederland kenmerkt.
mers zijn van meëning, dat onder indnik
van de gebeurtenissen in Afrika, het bin
nenlandsche front van Italië verstevigd is.
Niet alleen blijft het volk kalm, maar bo
vendien is het bezield met den onwrikba-
ren wil de tijdelijk verloren gegane gebie
den te heroveren. De gebeurtenissen heb
ben de liefde van het Italiaansche volk
voor zijn bezittingen in Afrika doen toe
nemen. Engeland heeft het koloniale be
wustzijn in Italië versterkt.
Een zelfde verschijnsel heeft men in Ita
lië kunnen waarnemen ten tijde van de
sancties en zij, die de Italianen kennen,
zijn er van overtuigd, dat feiten als die
van Genua een tegengestelde uitwerking
hebben tot hetgeen Londen had nage
streefd. Het Italiaansche volk reageert op
béleedigingen en keert zich tegen brutali
teit. Daar komt bij het militaire verschijn
sel van de versnippering der Britsche strijd
krachten in Palestina, in Noord-Afrika en
aan de lange fronten van Abessynië. Zal
Engeland er in slagen zijn strijdkrachten
tijdig te groepeeren? Hoeveel van zijn
strijdkrachten zullen in de bezette gebie
den moeten blijven om het hoofd te bieden
aan een altijd mogelijk offensief van de
Italianen? Die vragen stellen de neutrale
militaire waarnemers. Engeland heeft noch
in Albanië noch in Afrika eenig beslissend
resultaat verkregen. Het heeft een aan
zienlijk deel van zijn militaire vrijheid van
bewegen verloren. Het Italiaansche verzet
eischt aan alle sectoren de aanwezigheid
van groote Britsche strijdkrachten, welke
tot niets doen genoopt zijn. In de Middel
landsche Zee blijft de algemeene toestand
vrijwel gelijk aan dien van October-No
vember.
Europeesche militaire kringen hebben den
indruk, dat de Engelsche operaties in Afri
ka, ondanks haar schitterend uiterlijk, nut
tiger zijn voor de Britsche propaganda dan
voor den Britschen generalen staf. Specta
culaire en voor propagandadoeleinden die
nende acties hebben geen wijziging gebracht
in den strategischen politieken toestand,
zooals Londen dien gewenscht had.
DE BRITSCHE LUCHTSTRIJDKRACHTEN
TE SINGAPORE.
Volgens een bericht van de Asahi Sjim-
boen zijn de Britsche luchtstrijdkrachten
te Singapore onlangs aanzienlijk versterkt.
De Japansche correspondent acht het bui
tengewoon kenmerkend, dat tegelijkertijd
wijziging is gebracht in de verdeeling der
luchtstrijdkrachten in achter-Indië, door
dat een eskader bommenwerpers van Sin
gapore is verplaatst naar de Noordgrens
van Malaya. (DN.B.)
AUSTRALIË EN DE OORLOG.
De fungeerende Australische premier,
Faddin, heeft, naar uit Sydney gemeld
wordt, onverwacht een zitting van de advi-
seerende oorlogscommissie verdaagd en te
gen morgen een speciale zitting van het
De Amerikaansche Senaatscommissie van
buitenlandsche zaken heeft met vijftien
tegen acht stemmen het wetsontwerp tot
steun aan Engeland in den door het Huis
van Afgevaardigden goedgekeurden vorm
aangenomen. Tevoren waren twee amende
menten om de volmachten van den presi
dent in dier voege te beperken, dat de
strijdkrachten van de Vereenigde Staten
niet buiten het westelijk halfrond zouden
mogen komen, verworpen.
Drie voorstellen werden aangenomen.
Ten eerste moet de president goedkeuring
van het congres vragen, voor hij door
andere naties aan de Vereenigde Staten ge
geven bewapeningsopdrachten mag plaat
sen en het wapenmateriaal aan de op
drachtgevers mag leveren. Ten tweede moet
in de wet een bepaling worden gevoegd,
volgens welke betalingen voor wapenleve
ranties, die binnenkomen na den in het
voorstel vastgelegden datum, niet mogen
worden gebruikt voor steun aan Engeland,
maar gestort moeten worden in de federale
schatkist. Ten derde moet het besluit van
het Huis van Afgevaardigden, volgens het
welk de volmachten van den president
voortdurend bij eenvoudig meerderheidsbe
sluit van beide huizen kunnen worden her
roepen, aan een technische herziening wor
den onderworpen.
De voorzitter van de senaatscommissie
noemde het eerste amendement bijzonder
belangrijk. Volgens dit amendement krijgt
het congres de volmacht om van tijd tot
tijd geldmiddelen te voteeren voor bewape
ningsmateriaal en machtiging te geven tot
het plaateen van'opdrachten.
Maandag zal de Senaat in een plenaire
vergadering beginnen met de debatten over
het wetsontwerp.
Voor het senaatsgebouw is hét gekomen
tot een levendige betooging van een vrij
groote menigte vrouwen, die protesteerden
tegen de aanvaarding van de wet op de hulp
aan Engeland. Het kwam ten slotte zoo ver,
dat politie gebruikt moest worden om de
betooging te verspreiden.(D.N.B.)
AMERIKA'S BEHOEFTE AAN
KOOPVAARDIJ-TONNAGE.
Een opdracht aan admiraal Land.
Het DN.B. meldt uit New York:
President Roosevelt heeft den leider van
de scheepvaartcommissie, admiraal Land,
opdracht gegeven hem van advies te dienen
inzake het beschikbaar houden van een
voldoende koopvaardij tonnage voor de be
hoeften van de Vereenigde Staten. De taak
van Land bestaat o.a. in het vaststellen van
de behoefte aan tonnage voor de marine en
voor het landleger en voor andere over-
heidsinrichtingen.
In nauw contact met de reeders moet hij
beschikbare koopvaardij tonnage over de
afzonderlijke scheepvaartlijnen naar maat
staf van de te verschepen goederen ver-
deelen.
Land moet de plannen voor het verwer
ven van aanvullende scheepsruimte, de mo
gelijkheden en behoeften van de werven in
overeenstemming brengen met de behoef
ten voor den aanvoer van de strategisch
belangrijke grondstoffen alsmede met den
hulpdienst ten behoeve van de marine. Ten
slotte moet Land voorstellen uitwerken
voor het verkrijgen van buitenlandsche
schepen, alsmede voor de verzoeken van
derde landen» inzake het overdoen van
Amerikaansche schepen.
VERBETERING VAN HAVENS EN
RIVIEREN.
President Roosevelt heeft het congres
verzocht terstond in het belang van het
Amerikaansche bewapeningsprogram 35,2
millioen dollar te voteeren voor de verbete
ring van havens en rivieren. Van dit bedrag
zal rond 17,6 millioen besteed worden voor
de uitbreiding van de haven van Los
Angeles, terwijl rond 11 millioen dollar uit
getrokken worden voor aanvullende be
schermingsmaatregelen in de zone van het
Panamakanaal (DN.B.).
AMERIKAANSCH MILITAIR ATTACHÉ
IN DUBLIN.
De Amerikaansche vice-minister van oor
log Robert Patterson, heeft in een perscon
ferentie medegedeeld, dat de majoor der
cavallerie John Wofford benoemd is tot
eersten Amerikaanschen militairen attaché
in Dublin. De benoeming is slechts geschied
om de taak te verlichten van den Ameri
kaanschen militairen attaché in Londen.
(D.N3.)
ooflogskabinet bijeengeroepen ter bespre
king van de Australische politiek in het
Verre Oosten. De toespitsing van den toe
stand in den Stillen Oceaan maakt dit
noodzakelijk. (D.N.B.)
DE VREDESCONFERENTIE TE TOKIO.
Betreffende de Thailandsch-Indo-Chi-
neesche vredesconferentie, die thans in- de
Japansche hoofdstad wordt gehouden, heeft
de woordvoerder van het Japansche cen
trale bureau voor de inlichtingen verklaard,
dat men van Japansche zijde hoopt binnen
twee weken tot een succesvol einde te kun
nen komen. Om die reden is het wapen-
stilstandsaccoord ook met 14 dagen ver
lengd. De onderhandelingen bevinden zich
op het oogenblik nog in een preliminair
stadium. (DN.B.)
AMERIKANEN WORDT DRINGEND AAN
GERADEN SJANGHAI TE VERLATEN.
Officieele Amerikaansche instanties te
Sjanghai hebben een dringende aansporing
gericht tot de Amerikaansche vrouwen en
kinderen, benevens tot de Amerikaansche
staatsburgers, die geen bezigheden hebben
of wier arbeid niet onmisbaar is voor de
Amerikaansche belangen, om onverwijld
naar de Vereenigde Staten te vertrekken.
Deze mededeeling klinkt veel beslister dan
vroegere opwekkingen van dezelfde strek
king. Overeenkomstige aanwijzingen zijn
ook door Amerikaansche instanties in an
dere plaatsen in China verstrekt. (D.N.B.)
Van bevoegde zijde vernemen
wij dat de Duitsche instanties
zich genoodzaakt hebben ge
zien de gemeente Heerlen een
geldboete van f 100.000.op te
leggen. Deze strafmaatregel
vindt zijn motiveering in het
ongedisciplineerde gedrag, in
de overtredingen door bepaalde
kringen der bevolking, alsmede
in de anti-Duitsche provocaties,
die zich in deze stad op 31
Januari hebben voorgedaan. In
verband hiermede is tevens de
commissaris van politie te Heer
len uit zijn ambt ontheven.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan ging hedenochtend
onder te 9.54 u. en komt heden
avond te 22.25 uur weer op.
Nieuwe distributiebonnen aangewezen; ook
briketten vallen onder de distributie.
(3e Blad).
Te Den Haag is, 80 jaar oud, overleden ir.
H. A. van IJsselsteyn oud-minister van
landbouw, nijverheid en handel. (Bin
nenland, 3e Blad).
Buitenland
Franco brengt een bezoek aan Pétain. (Ie
Blad).
Amerikaansche Senaatscommissie aan
vaardt steun wet aan Engeland. (Ie
Blad).
De Duitsche successen ter zee. (Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
