De strijd tegen Engeland MAANDAG 27 JANUARI 1941 No. 24797 Japan en de Vereenigde Staten Verduisteren: Bericht Siste Jaargang dagblad voor leiden en omstreken prijs der advertenties prijs dezer courant Duitsche Weermachtsberichten Italiaansche Weermachtsberichten De „Beemsterdijk" zinkende 18.17 uur 9.28 uur J Lord Halifax in Amerika Oproep van de Winterhulp Nederland: Graaf Csaky overleden EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van' 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden 2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Het opperbevel der Duitsche weermacht deelde Zaterdag mede: Snelbooten hebben onder ongunstige weersomstandigheden in het Kanaal met succes verkenningen uitgevoerd. Zij kwa men eenige malen met den vijand in con tact. De Duitsche booten zijn ongeschadigd op haar steunpunten teruggekeerd. Ook het Duitsche luchtwapen heeft giste ren, als gevolg van het ongunstige weer, zijn activiteit tot gewapende verkenning beperkt. In de Middellandsche Zee hebben Duit sche gevechtsvliegtuigen een door zeestrijd krachten beveiligd vijandelijk konvooi ten Westen van Kreta aangevallen. Verschei dene bomtroffers van middelbaar kaliber op drie zware eenheden van de Engelsche vlootformaties werden onmiskenbaar waar genomen. Een vijandelijk vliegtuig is neer geschoten. En Zondag: De luchtmacht heeft de gewapende ver kenning stelselmatig voortgezet. Hierbij heeft een lange afstandsbommenwerper 500 km. ten Westen van Ierland een koopvaar dijschip van 4.000 b.r.t. tot zinken gebracht. Aan de Britsche Oostkust zijn twee koop vaardijschepen, alsmede voor de oorlogvoe ring belangrijke installaties van een haven met bommen gestookt. In den afgeloopen nacht hebben gevechts vliegtuigen aanvallen ondernomen op vlieg velden in Z.W.-Engeland. Een patrouillevaartuig heeft den aanval van vijandelijke torpedovliegtuigen met succes afgeslagen. De vijand heeft noch overdag noch des nachts boven Duitsch Rijksgebied of het bezette gebied gevlogen. LONDEN VERWACHT NIEUWE FAZE IN DEN LUCHTOORLOG. De Dagens Nyheter meldt uit Londen, dat men daar tegen het voorjaar een vol komen nieuwe faze in den luchtoorlog ver wacht. Men legt er den nadruk op, dat Duitschland gedurende den geheelen oor log zijn luchtmachtreserve niet heeft aan gesproken. De groote meerderheid der En- gelschen gelooft, dat Duitschland een on gekend hevig 'offensief tegen Engeland en zijn Atlantische verbindingen zal onder nemen. Engeland heeft in het bijzonder te lijden van den nieuwen Duitschen bom menwerper met grooten actieradius, den „Kurier." Engeland bezit nog geen jagers, die de convooien tegen dezen bommenwer per kunnen beschermen. (D.N.B.) VOLGT OP DEN VAL VAN HET MOEDER LAND DE INEENSTORTING VAN HET BRITSCHE WERELDRIJK? De Voelkischer Beobaehter, de boven staande vraag stellend, zegt om.: De toekomst zal bewijzen, dat de Engel sche oorlogsverklaring aan het Duitsche rijk niet slechts een misdaad was jegens Europa, welks lot Engeland sedert lang niet meer om Europeesche, doch alleen nog uit Britsche imperialistische redenen be lang inboezemde, zij was ook de noodlot- gste dwaasheid in de geschiedenis van .iet Britsche rijk. Het blad komt tot de conclusie, dat de Britsche berekeningen niet opgegaan zijn. Sedert het moederland tot oorlogstooneel is geworden, ontbreekt de beslissende voor waarde voor de overwinning en ontbreekt de voorwaarde voor het voortbestaan vah het wereldrijk in zijn tegenwoordigen vorm Geen der wereldrijken heeft de innerlijke ineenstorting overleefd en hun structuur is minder gecompliceerd en kwetsbaar ge weest. Het blad besluit: het proces van het zelf standig worden der ver uiteenliggende rijksdeelen en daarmede de ontbinding van het nog slechts kunstmatig in stand ge houden geheel, zal onweerstaanbaar voort schrijden, wanneer het historische middel punt, dat voor het bijeenhouden dient, valt. Engeland heeft de afscheiding van Eire niet kunnen verhinderen, toen het nog sterk was. Het zal Zuid-Afrika niet kunnen houden, wanneer het zwak is, en ook voor de andere dominions zal het uur komen, waarop er geen arm meer is, die het naar beneden rollende wiel in de spa ken grijpt. Het 232ste Italiaansche weermachtsbe- richt luidde: De laatste afdeelingen, die in den Weste lijken sector van Tobroek hardnekkig te genstand bleven bieden aan den vijande- lijken aanval moesten gisteren wijken. De strijdkrachten, die zich in de versterking Tobroek bevonden, bestonden uit een di visie infanterie Sirte, een bataljon grens wacht, en bataljon zwarthemden, afdee- lngen zeesoldaten en artillerie, 20.000 man in totaal. Deze strijdmacht heeft 19 dagen lang tegenstand geboden aan een onop houdelijk drievoudig bombardement te land, ter zee en in de lucht en vier dagen lang aan den eindaanval. Onze artillerie In de Japansche Kamer is de minister van buitenlandsche zaken, Matsoeoka, inge gaan op het verwijt van zijn Amerikaan- schen ambtsgenoot, Huil,, volgens wien het optreden van Japan in Mandsjoekwo de inleiding tot de vernietiging van de grond slagen der beschaafde wereld zou zijn ge weest. Door deze bewering, aldus zeide Matsoeoka, worden de feiten op hun kop gezet. De Mandsjoerijsche kwestie is niet de oorzaak, maar het gevolg geweest van een internationale ontwikkeling onder den voortdurenden druk der Angelsaksische staten, die geen verandering van den status quo wenschen, ofschoon de Angelsaksen steeds, wanneer het tegen Japan gaat, den door hen verdedigden status quo trachten omver te werpen. Van consequent zijn kan men dus niet spreken. Indien Japan ver weten wordt, dat het een overheerschende positie in het Westen van den Stillen Oceaan tracht te veroveren, dan kan men antwoorden, dat het doel van Japan is: de stichting van een vreedzaam en bloeiend groot Oost-Azië, waarin geen plaats meer is voor verovering, onderdrukking en uit buiting. De V. St. hebben een overheer- schenden invloed op het Westelijk halfrond en het zou beter zijn, indien zij zich niet bekommerden om andere streken, zooals Oost-Azië, waar Japan een positie inneemt, die vrede en orde waarborgen. Indien zij dieper nadenken, moet het den Amerikanen duidelijk worden, dat de eigenlijke oorzaak van het conflict tusschen Japan en de V. St. in* de inmengingspolitiek van Amerika schuilt. Op de bewering, dat de Amerikaansche regeering Japan heeft gewezen op het be lang, dat het heeft bij een vreedzame ont wikkeling zijner betrekkingen met dc V. St., kan geantwoord worden, aldus vervolgde Matsoeoka, dat Japan steeds bezield is ge weest door een oprecht verlangen naar vriendschappelijke betrekkingen. Maar bet begrip voor den toestand van den ander blijft voorwaarde voor een dergelijke ont wikkeling. Helaas toont Amerika geen be grip voor dezen toestand. Zoolang de V. St. in China hun eerste verdedigingslinie zien. zal een vriendschappelijke verhouding tus schen Japan en Amerika een illusie blijven. In dit verband wees Matsoeoka de ver dachtmaking van de hand, dat de partijen van het driemogendhedenverdrag een pro gramma van ongelimiteerde veroveringen zouden hebben opgesteld. Het is er haar slechts om te doen, een rechtvaardiger en rechtschapener wereld tot stand te brengen. Voor den wereldvrede zou het voordeeliger zijn, indien het Amerikaansche volk een andere houding zou aannemen en niet den internationalen toestand, die zonder dat reeds ernstig is, zouden willen verergeren door bekrompenheid en „kruistochtengeest". Het voornemen der V. St., ook Australië en Nieuw-Zeeland als hun voorste linie te beschouwen, noemde Matsoeoka een verval- sching van de Monroeleer. Japan moet van de V. St. verlangen, dat zij hun standpunt herzien, anders is er maar weinig kans op vriendschap pelijke bètrekkingen tusschen beide mo gendheden. Opbloei of verval van de wereldbeschaving zijn in laatste instan tie afhankelijk van de houding der V.St. Tenslotte verklaarde Matsoeoka, dat Japan zich niet zal onttrekken aan zijn verplichtingen krachtens artikel 3 van het driemogendhedenverdrag. (D.N.B.) Voorts heeft Matsoeoka in de begrotings commissie van den rijksdag over de kwestie der Japansche bemiddeling tusschen Thai land en Frankrijk verklaard, dat Frankrijk het voorstal van Japan voor een vreedzame regeling eerst heeft geweigerd, blijkbaar op grond van dergelijke voorstellen door bepaalde andere landen. Het is denkbaar, dat de' Japansche politiek in de Zuidelijke gebieden zou zijn verstoord wanneer Frank rijk op andere voorstellen zou zijn ingegaan Aan geen derde land kan worden toege staan, zich in deze zaak te mengen zonder met Japan rekening te houden. Matsoeoka juichte het besluit van Thailand en Frank rijk toe, de door Japan aangeboden bemid deling te aanvaarden. Cordell Huil verklaarde, dat door de Ver. Staten geen bemiddeling was aangeboden. Het bericht van staken der vijandelijk heden tusschen Thailand en Indo-China was voprbarig. (D.N.B.) GEVOLG VAN EEN ONTPLOFFING. Het D.N.B. meldt uit New-York: Het voor Engeland varende Nederlandsche s.s. „Beemster dijk", groot 6869 b.r.t., heeft S.O.S.- signalen uitgezonden. Het schip deelde mede, dat het na een „ont ploffing" in zinkenden toestand verkeerde en dat de bemanning het schip verliet. Als positie werd opgegeven 12 zeemijl van de Brit sche kust. (De „Beemsterdijk" was in 1922 gebouwd door de maatschappij Fijenoord te Rotterdam en behoor de toe aan de HollandAmerika- lijn). schoot tot aan de laatste granaat en ver oorzaakte ontzaglijke verliezen onder de afdeelingen Australiërs. Onze verliezen wa ren eveneens aanzienlijk. Volgens vijande lijke radioberichten heeft men meer dan 2000 gewonde Italianen uit Tobroek weg gedragen. Tijdens den slag van Tobroek, die volgens erkenning van den vijand zelf zeer zwaar was, vochten de Italiaansche strijd krachten heldhaftig. Na Tobroek heeft de slag zich naar het Westen verplaatst, waar aanvallen van gepantserde vijandelijke strijdmiddelen afgeslagen werden door ons vuur, benevens het bombardement en het mitrailleurv.uur van onze luchtmacht. Een vliegtuig van het type Blenheim werd door onze jagers-neergeschoten. Aan het Grieksche front zijn onder ongunstige weersomstandigheden bij ope raties van plaatselijk karakter belangrijke stellingen bezet en aan den vijand zijn ge voelige verliezen toegebracht door de ver meestering van krijsgevangenen en auto matische wapens. In Oost-Afrika zijn de gevechten aan het Soedanfront voortgezet in het gebied van Tsjeroe en dat van Aicota, met moedige medewerking van onze afdeelingen lucht strijdkrachten. Formaties bommenwerpers van het Duit sche luchtcorps hebben gisteren laat op den middag een vijandelijke vlootformatie in het centrale deel van de Middellandsche Zee aangevaren. Volgens <Ie eerste inlich tingen schijnt een zware vijandelijke krui ser aan den achtersteven door een bom van groot kaliber getroffen te zijn. Op den Atlantischen Oceaan heeft een van onze duikbooten onder bevel van kor- vettenkapitein Carlo Alberto Teppaki het Grieksche schip Eleni van 6000 ton tot zinken gebracht. Een andere onderzeeër onder bevel van korvettenkapitein Salva- tore Todaro heeft na zwaren. strijd den Engelschen hulpkruiser Eumdeus van 7000 ton met troepen aan boord tot zinken ge bracht. Dat van Zondag vermeldt: Aan het Grieksche front gevechten van plaatselijk karakter. Onze luchtmacht heeft ravitailleeringscolonnes en troepenconcen traties aangevallen en met bommen en granaten bestookt. Een formatie bommenwerpers heeft mili taire installaties te Saloniki aangevallen, waarbij havenwerken, brandstofdepots, pakhuizen en het station werden getrof fen. Omvangrijke branden werden waarge nomen. Bij luchtgevechten met vijandelijke jagers zijn twee toestellen van dén vijand neergehaald. Een onzer bómmenwerpers is niet teruggekeerd. Onze vloot-strijdkrachten hebben vijande lijke stellingen 'aan de Grieksch-Albanee- sche kust gebombardeerd. In Cyrenaica zijn gevechten aan den gang met doeltreffende medewerking van onze luchtmacht, die onvermoeibaar vijandelijke troepen en gemotoriseerde strijdrriiddelen met bommen en machinegeweren bestookt. Gisteren hebben onze jachtvliegtuigen, die een vijandelijke formatie ontmoetten, vier van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 9.04 uur en gaat onder te 18.45 uur. Het is beden Nieuwe Maan. toestellen van het type Gloster brandepd neergehaald. In Oost-Afrika is van het front te land niets van beteekenis te melden. Onze lucht macht heeft vijandelijke strijdkrachten ge bombardeerd. Vier Britsche vliegtuigen zijn brandend neergehaald. Bij den in het weermachtbericht van gis teren vermelden aanval, dien vliegtuigen van het Duitsche legerkorps op 24 Januari j.l. hebben gedaan, zijn, naar uit later ont vangen en behoorlijk gecontroleerde inlich tingen blijkt, behalve de reeds gemelde kruiser, nog twee andere eenheden, t.w. een slagschip en nog een kruiser, getroffen, elk met twee bommen van zwaar kaliber. Gebleken is, dat bij den op 9 Januari on dernomen luchtaanval op Britsche vloot- strijdkrachten in de Middellandsche Zeë, als in het communiqué No. 217 vermeld, be halve de reeds als getroffen gemelde een heden, nog twee kruisers, die op het oogen- blik voor herstel te Alexandrië liggen, ern stig beschadigd zijn. LEDEN VAN DE ITALIAANSCHE REGEERING NAAR HET FRONT. Nadat reeds de minister voor Volksvoor lichting, Pavolini, en de minister voor de Corporaties, Ricci, alsmede onderstaatsse cretaris Cianetti zich den laatsten tijd voor het aanvaarden van een commando bij hun troep naar het front hebben begeven, zul len, naar in Italiaansche regeeringskringen verluidt, binnenkort nog meer leden van de regeering, die zich eveneens reeds sinds langen tijd hebben aangemeld, spoedig naar het front vertrekken. (D.N.B.) BRITSCHE AANVAL OP ITALIAANSCH HOSPITAALSCHIP. De speciale Stefani-correspondent te Benghazi meldt, dat in een der laatste nachten een Britsch vliegtuig het op de reede van Ras Hilal liggende Italiaansche hospitaalschip „Orlando" heeft aangeval len. Gedurende tien minuten heeft de En gelsche bommenwerper het schip, dat ver licht was en waarvan de Roode Kruisteeke nen duidelijk zichtbaar waren, met bom men bestookt. De correspondent herinnert er aan, dat deze schending van de inter nationale conventie van Genève direct op de vernietiging van een vliegtuig van het Italiaansche Roode Kruis volgt. NIEUWE ITALIAANSCHE LEENING. United Press meldt uit Rome, dat in de tweede helft van Februari een nieuwe staatsleening zal worden uitgegeven. De hoogte daarvan is tot dusverre nog niet bekend. Dit wordt de eerste staatsleening sedert Italië zich in den oorlog heeft be geven. De looptijd is negen jaar, de rente vijf procent. De nominale waarde der stuk ken zal 100 lire. bedragen en de koers van uitgifte 97y2%. Het bedrag der leening zal worden gebruikt voor het aflossen van de in Mei afloopende oude vijf procents lee ning en verder zal de regeering daardoor nieuwe geldmiddelen ter beschikking krijgen. ONDERHOUD MET HULL. Dé nieuw benoemde Britsche ambassa deur in de V. St., lord Halifax, heeft Zater dag een bezoek van anderhalf uur gebracht aan den Amerikaanschen minister van Bui tenlandsche Zaken, Cordell Huil. Nq afloop verklaarde Halifax, dat hij in den geest van Churchill verslag had uitgebracht en mede gedeeld, wat Engeland noodig heeft. Hoe sneller de Vereenigde,Staten zouden helpen, des te beter. De ambassadeur gaf te ver staan, dat Groot-Brittannië een moeilijken tijd doormaakt. Nederlanders, kent uw plicht tegenover uw behoeftige land- genooten. De winterhulp Nederland heeft een groot corps van vrij willige medewerkers noodig. Er moeten steeds menschen gereed staan als collectanten, als huisbezoekers om de nooden te kunnen vaststellen en om voor een doelmatige verdéeling van de bijeengebrachte goede ren te kunnen zorg dragen. Stelt een gedeelte van uw vrijen tijd ter beschikking van dit mooie werk. Meldt u zoo spoedig mogelijk aan bij het gemeentehuis of het stedelijk bureau der WHN in uw woonplaats. Helpt mede, .de nooden van den wintertijd te verzachten. Bouwt mede aan een krach tig Nederlandsch volk. HONGAARSCH MINISTER VAN BUITENLANDSCHE ZAKEN. Wijlen graaf Csaky. De ziekte van den Hongaarsohen minis ter van buitenlandsche zaken graaf Csaky, heeft plotseling een ernstige wending ge nomen en is hem noodlottig geworden. He dennacht is hij overleden aan een nieront steking. Graaf Stephan Csaky was een afstam meling van een oude Zevenburgsche adelij- ke familie. Hij werd in 1894 in Scaesburg geboren. Hij bezocht de consulaire academie m Weenen en promoveerde tijdens den we reldoorlog tot doctor in de staatsweten schappen aan de universiteit te Boedapest. Aan de vredesonderhandelingen in Trianon nam hij reeds deel als Hongaarsoh diplo maat in de functie van legatiesecretaris. Zijn buitenlandsche posten waren te Rome, Madrid. Lissabon en Boekarest. In 1932 werd hij perschef van het ministerie van buitenlandsche zaken, onder graaf Bethlen en in 1935 kabinetschef van den toenmali- gen minister van buitenlandsche zaken, Kanya. Aan de viermogendheden-conferen- tie van München in 1938 nam hij deel als waarnemer van de Hongaarsche regeering. Eind 1938 werd Csaky minister van buiten landsche zaken in het kabinet van Imredy. In December 1940 ging Csaky voor de af sluiting van een Honga arsch - Zu idslavisch vriendschapsverdrag naar Belgrado. Eeni ge dagen na zijn terugkeer werd hij ziek. Sindsdien was hij aan het ziekbed gekluis terd. Nu de dagen weer beginnen te lengen en het 's avonds langer licht is, zal ons Blad weer op denzelfden tijd als vroeger verschijnen. DE DIRECTIE. Het Amerikaansche troepentransport- schip „Alexander" is, volgens een bericht uit St. John (New Foundland), Zaterdag j.l. met de eerste contingenten, welke voor de bezetting van de door'Engeland afgestane steunpunten gebruikt zullen worden, in zee gestoken. De vlootbasis van Georgetown (de hoofd stad van Britsch Guyana) is naar de Ita liaansche „Messaggero" uit Caracas meldt, eveneens door Engeland aan de V. St. afge staan. Te Georgetown verblijft thans een commissie van Amerikaansche technici, die de mogelijkheid van uitbreiding dezer basis bestudeeren. Naar het blad verder meldt, zal Amerika ook trachten in Cayenne een groote luchtbasis te verkrijgen. (D.N.B.) Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Pleidooien in de zaak-Korthuis (2e Blad). Een uiteenzetting over de waardevermeer deringsbelasting (Binnenland, 2e Blad) Te Amersfoort is overleden, 76 jaar oud, de heer W. Wijk, oud-president der on- derofficiersvereeniging „Ons Belang" (Binnenland, 2e Blad). Buitenland De Hongaarsche minister van buitenland sche zaken, graaf Csaky, is overleden (le Blad). Matsoeoka- beantwoordt de verklaring van Huil (le Blad). Antonescu is de situatie in Roemenië meester (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1