No. 24796 Antonescu sticht in Roemenië nieuw legioen Roosevelt en het pact van drie Siste Jaargang ZATERDAG 25 JANUARI 1941 Ook Horia Sima vervolgd Fransche nationale raad gevormd De strijd in Noord-Afrika Halifax in de Vereenigde Staten Japan's bemiddeling aanvaard Bescherming van Japan's koopvaardij WINTERHULP^pNEDERLAND Dr. Karl Megerle over Amerika's vijandige houding Verspreide Berichten Verduisteren s a 18.13 uur 9.31 uur 18.15 uur 9.30 uur V»J EERSTE BLAD Feiten van den dasg IS UW RADIO DEFECT? LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden 2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden 4- portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Het minister-presidium van Roemenië heeft over de radio de bevolking aange maand de verblijfplaatsen mede te deelen van degenen, die bij de incidenten der laat ste dagen betrokken zijn geweest. Tot hen wordt in dezen oproep ook Hora Sima ge rekend. Generaal Antonescu heeft een communi qué uitgegeven, waarin hij de ambtenaren en arbeiders aanspoort, onmiddellijk het werk te hervatten, op straffe van ontslag. Aan de autoriteiten heeft hij het verzoek gericht eventueele haarden van verzet te signaleeren, opdat onmiddellijk kan worden ingegrepen. Personen, die uit een huis op de gewapen de macht, op personeel van de openbare orde en burgers schieten, zullen ter plaatse gefusilleerd worden. Voorts deelde de generaal mede, dat thans in Roemenië onder zijn persoon lijke leiding een werkelijk legioen zal worden gevormd. De directie der posterijen deelt mede, dat het telegraafverkeer hervat is. De divisie-generaal Leovanu is benoemd tot directeur-generaal van de staatsveilig- heidspolitie. Brigade-generaal Mitrea is be noemd tot prefect van politie te Boekarest. De nieuwe Duitsche gezant, Freiherr von Killinger, is te Boekarest aangekomen en reeds door Antonescu ontvangen (DNB). Bij decreet is gisteren de Fransche natio nale raad van 200 leden ingesteld. Het is een raadgevende Kamer, waarvan de zit tingen geheim zijn. De verslagen der bijeenkomsten worden aan het staatshoofd voorgelegd, die alleen over de publicatie daarvan kan beslissen. De Nationale Raad daarop wordt in het bijzonder gewezen kan slechts een voor- loopige instelling zijn, die waarschijnlijk zal worden afgeschaft, zoodra Frankrijk een nieuwe grondwet gekregen heeft. De Nationale Raad heeft noch wetgevende macht, noch de bevoegdheid, om een grond wet tot stand te brengen. De leden van den Nationalen Raad hebben slechts een advi- seerende stem. Het Staatsblad publiceert de namen der leden. Onder de 188 reeds aangewezen le den bevinden zich talrijke leden van het vroegere parlement, personen uit geeste lijke en kunstkringen, bekende zakenlieden en industrleelen. Men leest onder meer de namen van Bardoux, Georges Bonnet, Chichéry, Doriot, Bergéry, oud-minister van oorlog Fabry, den sociaal-democraat Paul Faure, oud^minister van voorlichting Frossard, kardinaal Suhard, De la Rocque, den vroegeren ambassadeur te Parijs en Rome Francois Poncet en Jean Mistier. Een speciale correspondent van het agent schap Stefani in Noord-Afrika meldt: In den Westelijken sector van Tobroek bevinden zich nog detachementen Italianen die weerstand bieden. Zij weten, dat zij aan ahe kanten omsingeld zijn en dat zij een volstrekte minderheid vormen tegenover het verpletterende aantal vijandelijke strijdmicl delen. Sinds verscheidene dagen hebben deze soldaten geen respijt, maar toch wil len zij niet wijken en zij willen strijden tot de laatste mogelijkheid. De geheele verbeten slag van Tobroek vormt een nieuw bewijs voor den helden moed der Italianen. In deze dagen van ver schrikkelijke gevechten waren en blijken onze soldaten de verrichters van legenda rische heldenfeiten. Soldaten der infanterie en artillerie, zwarthemden, .zeelieden en vliegers trachtten elkander te overtreffen in wilskracht, moed. opofferingsgezindheid en doodsverachting. Na op een afstand te hebben gestreden, trachtten de infantaris- ten met handgranaten en bajonetten den vijand tegen te houden. Tal van mannen waagden vele malen hun leven om de tanks te naderen en de* kwetsbaarste plekken te raken. Na met het geschut te hebben ge vuurd tot een afstand van 50 M. deden de artilleristen aanvallen op den vijand met handgranaten en sloegen verschrikkelijke bv °en in zijn gelederen. Et. 'ra aüïon zwarthemden, bestaande uit in Libye wo nende Italianen, die er het terrein hadden ontgonnen en er als boeren leefden en die de wapens opnamen, blijde om te kunnen vechten, strijdt nog in de zone ten Westen van Tobroek. De zeelieden, zoowel zij, die de kustbatterijen bedienden als de mannen van de San Giorgio, ontvingen, nadat zij tot de laatste granaat hadden doorgevuurd de Australiërs met hagelbuien mitrailleur- en geweervuur. De vliegers vielen voort durend de aanvalsmiddelen van den vij and aan. De verdedigers van Tobroek, zoo besluit de correspondent, verdienen de dankbaar heid der natie en de bewondering van het opperbevel. Zelfs de vijand, die zeer aan zienlijke verliezen leed. is gedwongen hun groote dapperheid te erkennen. De nieuwe Britsche ambassadeur te Washington. Lord Halifax, is op Ameri- kaanschen bodem geland. President Roo sevelt is het slagschip King George V, (is vorig jaar gereed gekomen, plm. 35.000 ton groot en zwaar bewapend tegen duikboot- en luchtaanvallen, loopende 30 knoopen), waarmede lord Halifax den overtocht had gemaakt, tegemoet gevaren aan boord van het presidentieele jacht Potomac. Hij be geleidde den Britschen ambassadeur naar de federale hoofdstad. In gezelschap van den president bevonden zich de minister van marine. Knox, de chef der operaties van de Amerikaansche marine, admiraal Stark en de militaire en vlootadjudanten van Roosevelt. Dit was de eerste maal in de geschiedenis der Vereenigde Staten, dat de president een ambassadeur van een vreemde mogend heid tegemoet is gevaren. (D.N.B.) EEN OVEREENKOMST BETREFFENDE DEN BELGISCHEN KONGO. Uit een correspondentie uit Bern aan de Frankfurter Zeitung blijkt, dat in een over eenkomst, gesloten tusschen de Engelsche regeering en de uitgeweken Belgische minis ters te Londen een verdrag is afgesloten over den Belgischen Kongo, waarbij de ge heele goudproductie van het Kongogebied aan Engeland wordt geleverd. Hoe gewichtig voor Engeland deze produc tie ook moge zijn, zoo voegt de correspon dent van het Frankfurter blad hieraan toe (in 1938 beliep zij 13.000 kilo), de beteekenis van de overeenkomst gaat toch veel verder. Wanneer een Londensch bericht van de Neue Zürcher Zeitung, aldus de correspon dent, de overeenkomst karakteriseert als een „inschakeling van den Belgischen Kongo in de economische en financieele samenhang van het Britsche Empire op basis van gelijk- gerechtigheid met de Britsche koloniën in Afrika", dan is duidelijk, dat de Engelsche regeering hiermee de poging heeft gedaan om een deel van haar nieuwe ordening, die de Times kort geleden openhartig als een uitbreiding van het Britsche gemeenebest van naties gekenmerkt heeft, reeds gedu rende den oorlog te verwerkelijken. Enge land heeft een z.g. garantie van afzet voor bepaalde producten van den Kongo op zich genomen. Wanneer men echter hoort, dat daartoe bijvoorbeeld 126.000 ton koper be hoort, dan is gemakkelijk in te zien, dat deze formule een verdraaiing van de feiten is. Op het oogenblik is geen enkel land bezorgd om zijn kooer af te zpften. Orider and®™ n,"o- ducten worden opgesomd katoen, palmpitten en palmolie. IN CONFLICT THAILAND—INDO-CHINA. Volgens gelijkluidende berichten uit Hanoi en Bangkok zijn zoowel de Thailandsche re geering als het gouvernement-generaal van Fransch Indo-China bereid tot een vreed zame regeling van het conflict. Gouverneur-generaal Decoux, zoo wordt j voorts verklaard, heeft zich reeds, na een nauwkeurige inspectie der situatie aan de grens en na bestudeering van den door Bangkok gestelden eisch tot afstand van gebieden, die vroeger tot Thailand behoor den, tot Vichy gewend, met het verzoek om instructies voor het geval over een compro mis onderhandeld zou worden. Fransch Indo-China eischt echter, zoo wordt voorts gemeld dat Thailand de door den Franschen gezant te Bangkok gedane tegenvoorstellen in verzoenlijken geest be studeert. Volgens een bericht uit Bangkok zijn de vijandelijkheden tusschen Fransch Indo-China en Thailand gestaakt. Er wordt een wapenstilstandsverdrag voor bereid. Officieel is te Tokio medegedeeld, dat Frankrijk en Thailand de bemiddeling van Japan tot bijlegging van de grens geschillen hebben aanvaard. De minister van buitenlandsche zaken Matsoeoka, heeft voorgesteld, dat vertegenwoordi gers van beide staten te Tokio in con ferentie bijeenkomen. (D.N.B.) DESBETREFFEND WETSONTWERP AAN DEN RIJKSDAG VOORGELEGD. De Japansche regeering heeft den rijksdag een wetsontwerp voorgelegd betreffende de bescherming van de koopvaardijscheepvaart, krachtens hetwelk de marine gemachtigd wordt, de geheele koopvaardijscheepvaart en visscherij van Japan met de gewapende macht te laten beschermen. Voorts heeft de wet ten doel te verhin- UITKEERINGEN, COLLECTEN EN COLLECTANTEN. Gedurende de laatste drie dagen werden wederom in deze gemeente een 120-tal ge zinnen waardebonnen Winterhulp uitgereikt Aangezien op de waardebonnen niet langer naam en adres van den betrokken persoon, doch slechts het nummer van de distributie stamkaart van het hoofd van het gezin be hoeft te worden vermeld, kon de uitreiking der waardebonnen op vertoon van de distri butie-stamkaart geschieden op het Plaat selijk Bureau Leiden ten Stadhuize, en be hoefde van de zeer gewaardeerde diensten der wijkverpleegsters geen gebruik meer te worden gemaakt. Het is de bedoeling, dat de winkeliers de waardebonnen met de distributie-stamkaart-nummers vergelijken Natuurlijk is voor het regelmatig uitrei ken van deze waardebonnen aan hen, die daarvoor in aanmerking komen, veel geld noodig, geld, dat behalve uit giften, in hoofdzaak wordt gevonden uit de opbrengst van collecten. Wil deze collecte-opbrengst aan haar doel kunnen beantwoorden, dan zijn daarvoor uiteraard vele collectanten noodig. Daarom verwijzen wij dan ook gaar ne naar de in dit blad voorkomende offici- eele kennisgeving, waarbij de Burgemeester een dringend beroep doet op hen, die zich beschikbaar willen stellen voor de op 31 Jan. en 1 Febr. a.s. en eventueel volgende dagen te houden collecte langs de huizen met inteekenlijsten. Dames en heeren, die hiertoe bereid zijn, gelieven zich spoedig mondeling of schriftelijk te richten tot het Plaatselijk Bureau Leiden. Winterhulp Ne derland, kamer 27, Stadhuis. Door zich voor deze collecte beschikbaar te stellen verricht men een daad waardoor men niet alleen het welslagen van Winter hulp Nederland helpt bevorderen, doch waardoor men tevens indirect het leed van behoeftige Nederlanders helpt verzachten. Een daad dus van sociaal belang en tevens een daad van barmhartigheid. Thans is toch wel overtuigend gebleken dat de opbrengst der collecten aan Winter hulp Nederland ten goede komt en dat die opbrengst ook uitsluitend aan die perso nen, welke behoeftig zijn, wordt uitgekeerd. Men verzoekt ons voorts mede te deelen, dat elke gift door inteekening op de lijsten, welke 31 Jan. of 1 Febr. worden aangebo den, hoe groot of hoe klein deze ook moge zijn, van harte welkom is en uitsluitend aan behoeftige medeburgers ten goede komt. Ook giften buiten de inteekenlijsten wor den gaarne ingewacht. Men gelieve deze te zenden aan den Burgemeester van Leiden, Plaatselijk Directeur Leiden Winterhulp Nederland of men storte deze op het giro nummer 6155 van den Gemeente-Ontvanger die ambtshalve penningmeester is. De bekende publicist dr. Karl Megerle publiceert in het tijdschrift „Berlin-Rom- Tokio", dat nauw contact onderhoudt met de Wilhelmstrasse, een opmerkelijk artikel over het driemogendhedenpact. De schrijver behandelt eerst de voorge schiedenis van het pact en keert zich scherp tegen de verwijten van president Roosevelt, die de beteekenis van het pact welbewust misvormde, toen hij den drie bondgenooten een expansieprogram, dat naar wereldheerschappij streeft, in de schoenen schoof. Geen der beginselen of artikelen van het driemogendhedenpact, zoo betoogt daarentegen Megerle, behelst een agressief element, geen streeft naar de wereldheerschappij. De in het pact verbonden mogendheden willen samenwerken met allen, die van goe den wil zijn. Allen zijn uitgenoodigd om zich te vereenigen in het streven, dat den we reldvrede als einddoel heeft. De geografische omheining is eveneens duidelijk. Zij geldt evenzeer voor het Euro- peesche als voor het Groot-Aziatische ge bied. Leiden en ordenen, niet veroveren en tyranniseeren, een einde maken aan de tweedracht, geen vernieling der onafhan kelijkheid en vrijheid is het doel. Megerle wijst er voorts op, dat het Roose velt spijt, dat de landen van het driemo gendhedenpact zich niet hebben laten uit dagen en weigerden hem ook maar een gram der verantwoording af te nemen voor het feit, dat hij zonder eenige zakelijke re den zijn volk tegen drie groote mogendhe den heeft opgezet. Tusschen Duitsohland en de Vereenigde Staten bestaan er geen ge schilpunten wat betreft grondgebied, of in strategisch, economisch en politiek op zicht. Duitsohland eerbiedigt de Ameri kaansche levensbelangen, maar wenscht hetzelfde voor zichzelf. Het heeft zich van elk vijandig gebaar jegens de Vereenigde Staten onthouden, maar heeft geen dien overeenkomstige houding van de Vereenig de Staten ontmoet. Integendeel, de atmos feer tussohen twee bevriende volkeren, is door dc eene partij stelselmatig verstoord. Bestond het Duitsche gevaar werkelijk, dan zou de groote mogendheid Amerika zich niet door een Engeland laten verdedi gen, dat ecor^misch en militair reeds kreu pel geslagen is. Vooral, zoo vervolgt Megele, is de geschie denis der Japansch-Amerikaansche betrek kingen gekenmerkt door een onuitputte lijke hoeveelheid goeden wil aan Japansche zijde en een onuitputtelijke hoeveelheid uit dagingen en onvriendelijkheden aan de andere zijde. Japansche staatslieden, het laatst de minister-president Konoje en de minister van buitenlandsche zaken, Mat soeoka, hebben, zoo onderstreept Megerle, steeds weer hun goeden wil tot overleg ge toond. Thans zijn de bondgenooten niet alleen door nieuwe bewijzen der agressieve vijandschap van den Amerikaanschen pre sident gerechtvaardigd, maar ook door de onthulling der laatste oorlogsdoelen van het Angelsaksendom. De wereld dient nu pas goed aan een An gelsaksische ordening te worden onderwor pen. Deze machtsaanspraak kent geen grenzen. Zij eischt van de beschavingen de onderwerping aan de Angelsaksische le venswijze. van de volkeren de invoering der Angelsaksische democratie, van de rassen de erkenning van het Angelsaksische eerst geboorterecht. De Angelsaksische strijd krachten zullen de wereld „ordelijk" hou den. De Angelsaksische strijdkrachten zul len zeeën beheerschen. De Angelsaksi sche wereld-trusts zullen over de sociale en economische levensmogelijkheden der an dere volkeren beschikken. Dat is overmoed. Maar de wereld is en wordt niet Angelsaksisch. Duitschland en zijn vrienden hebben zich over de werke lijke voornemens van Roosevelt nooit il lusies gemaakt, doch daar rekening mede gehouden. De drie bondgenooten hebben hun buitenlandsche politiek op dit pact ge bouwd, teneinde tegen eiken nieuwen toe stand bestand te zijn. De onderteekenaars van dit pact ziin voornemens om het. wan neer zij zich daartoe genoopt zien, tegen over eiken aanvaller in zijn geheele 'draag wijdte te gebruiken. deren, dat handel en verkeer door vijande lijk optreden worden bedreigd of gestag neerd. De wet is, zoo wordt in de bijgevoegde verklaring gezegd, eenig in haar soort en op den.totalen oorlog ingesteld. Aanvallen van derde staten en het in beslag nemen van Japansche goederen moeten op deze wijze voortaan onmogelijk gemaakt worden. De minister van marine wordt gemachtigd om na contact met de koopvaardijscheep vaart de noodige maatregelen te nemen ter bescherming van den Japanschen handel. (D.N.B.). DERTIEN POLEN TER DOOD VEROORDEELD. Voor een speciale rechtbank hebben 22 Polen terecht gestaan, die in September 1939 als leden van de z.g. Obrona Narodowa, een „volksweer" met het karakter van een militie, 36 volksduitsche mannen en vrou wen hadden vermoord. Dertien hunner wer den tot de doodstraf veroordeeld, de overigen tot langdurige gevangenisstraffen. (D.N.B.). KOLONEL DONOVAN VERLIEST ZIJN PORTEFEUILLE. Naar vernomen wordt heeft kolonel Dono van, de bijzondere afgezant van president Roosevelt, terwijl hij zich met den Ameri kaanschen gezant en andere personen in een café te Sofia bevond, zijn portefeuille met al zijn documenten verloren. De pogingen wel ke tot dusver in het werk gesteld zijn om de portefeuille terug te vinden, zijn vruch teloos gebleven en kolonel Donovan was ge noodzaakt naar Joegoslavië te vertrekken na geld geleend te hebben en zich een pas te hebben laten klaarmaken. (Stefani). DUITSCHE JOURNALISTEN BEZOEKEN ZWEDEN. Op uitnoodiging van den Zweedsohen mi nister van buitenlandsche zaken is een uit vooraanstaande medewerkers der Duitsche pers bestaande delegatie van Duitsche journalisten in Stockholm aangekomen om een tiendaagsch bezoek aan Zweden te bren gen. De Duitsche delegatie wordt vergezeld door den ministerialdirigent professor dr. Boemer van het rijksministerie voor volks voorlichting en propaganda en door den gezant dr. Paul Schmidt van het ministerie van buitenlandsche zaken. Dr. Schmidt wees er op, dat Duitschland er thans voor honderd procent op inge richt is, in den reeds gewonnen oorlog de eindoverwinning te behalen. Bovendien is Duitschland thans reeds in staat om te beginnen aan de nieuwe ordening van Europa. Europa moet worden opgebouwd op de eerbiediging van gemeenschappelijke Europeesche idealen en rechtsbegrippen en op de wederzijdsche achting der volkeren. Het bondgenootschap met Italië, het drie mogendhedenpact en de verdragen met de sovjetunie zijn etappes op den weg naai de hervorming van Europa. Daarbij geldt evenals in den tijd van Frederik den Groote voor de Duitsche buitenlandsche politiek het beginsel, dat elkeen op zijn manier leven kan. Dr. Boemer wees op de beteekenis en positie der pers in het nieu we Duitschland, die thans volkomen op de eindoverwinning is ingericht. Voorts wees hij op alle in het buitenland verpreide ver keerde voorstellingen over het werkelijke karakter van de Duitsche pers. Geen staat heeft aan de pers zulk een hooge taak toe bedeeld als het nieuwe Duitschland De Duitsche pers werkt voor het welzijn van het geheele volk en is een werktuig van de staatsleiding. (D.N.B.) DRIEHONDERD EGYPTISCHE NATIONALISTEN GEARRESTEERD. Op last van den Engelschen politiechef te Cairo, Russell, zijn, naar thans uit Cairo gemeld wordt, driehonderd leden van de nationalistische partij „Jong Egypte" (Masr el Fattat) gearresteerd. Onder de arrestan ten bevindt zich een leeraar der Moham- medaansche universiteit van Cairo. Het eerste bericht over het optreden van de Masr el Fattat, die de bevrijding van Egypte van het Engelsche juk ten doel heeft, werd eenige maanden voor het uit breken van den oorlog door den Engel schen politiechef ontvangen, die een offi cier van den secret service, kolonel Fitz- van hedenavond tot morgenochtend en van morgenavond tot Maandagochtend De maan kwam heden op te 7.37 uur en ging onder te 16.34 uur; voor morgen ziin deze tijdstippen respectievelijk 8.24 uur en 17.38 uur. Patrick, met de bewaking van de Masr el Fattat belastte. Onlangs werd een geheime vergadering van de partij in de steengroe ven ten Noorden van Caïro ontdekt, waar bij groote hoeveelheden ontplofbare stof fen gevonden werden. Andere sporen voer den naar Opper-Egypte, waar ten huize van een ambtenaar, die lid van de partij is. wapens gevonden werden. De arresten- ten zullen voor een militaire rechtbank gedaagd worden. (D.N.B.) HONGAARSCHE MINISTER VAN OORLOG TE BERLIJN. De Hongaarsche minister van oorlog, Vi- tez Bartha, die op uitnoodiging van den chef van het opperbevel der Duitsche weer macht voor een verblijf van eenige dagen in Berlijn is aangekomen, heeft ter herin nering aan de gesneuvelden uit den wereld oorlog een krans neergelegd bij het gedenk- teeken Unter den Linden. (D.N.B.) Dit nummer bevat VIER Bladen Binnenland Een raad van bestuur in arbeidszaken; mr. D. U. Stikker voorzitter. (Binnen land, 3e Blad). Geen nieuwe vergunningen meer voor hout gas-generatoren. (Binnenland, 3e Bl.) Buitenland De vijandelijkheden tusschen Thailand en Indochina gestaakt. Japan's bemidde ling is aanvaard. (Ie Blad). Antonescu vormt in Roemenië een eigen legioen. Vervolging van Horia Sima. (Ie Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAGINA 3 VAN HET TWEEDE BLAD. Bel 24244 De Radiotechnjscbc Dienst IEMCO n.v. NIEUWE KIJN 32. Ö798 (Ingez. Meü.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1