De strijd tegen Engeland STADSNIEUWS DONDERDAG 23 JANUARI 1941 No. 24794 Verduisteren: 81sfe Jaargang Bom-aanvallen Britsche torpedoboot- jager verloren gegaan Churchill in het Lagerhuis Verklaring van Bevin Uit Amerika De aanslag op majoor Doering Proclamatie van den Burgemeester Griep-epïdemie Uit het Verre Oosten Verspreide Berichten 18.09 uur 9.34 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 cte. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zün. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets, bij maximum aantal woorden vari 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maandenƒ3.85 J per weekƒ0.18 Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Gistermiddag, aldus het D.N.B., heeft een Dultsch gevechtsvliegtuig met succes een aanval in scheervlucht ondernomen op de spoorbaan van Ipswich naar Felixstone aan de Noordzeekust. De bommen troffen doel en vernielden den spoorweg op ver scheidene plaatsen. Duitsche jachtvliegtuigen hebben gister middag boven het Zuidelijk deel van de Noordzee een Ehgelsch vliegtuig van het type Bristol-Beaufort neergeschoten. Gistermiddag hebben Duitsche jacht vliegtuigen boven de Noordzee ook nog een Britsohen bommenwerper van het type Bristol-Blenheim na een kort gevecht neer geschoten. Een Duitsch gevechtsvliegtuig heeft gis terochtend van zeer geringe hoogte de haveninstallaties van Margate, aan de monding van de Theems, met succes aan gevallen. De bommen troffen de kade, en gebouwen aan de haven. Er konden aan houdende ontploffingen en branden wor den waargenomen. Hedennacht zijn eenige Britsche vlieg- tuigeh, weinig in getal, naar West-Duitsch- land gevlogen. Zij wierpen een klein aan tal brisant- en brandbommen neer, die slechts onbelangrijke schade aan particu liere eigendommen aanrichtten. Kleine branden, die uitbraken, werden in de kiem gesmoord. Verliezen van menschenlevens zijn tot dusver niet bekend geworden. Te Londen is officieel medegedeeld, dat de Britsche torpedoboot jager Hyperion ver loren is gegaap. Het schip is in 1936 in dienst genomen, en had een bemanning van 145 koppen. De waterverplaatsing be droeg 1340 ton 'en de bewapening bestond uit 4.7 duims geschut, benevens acht tor- pedolanceerbulzen. De snelheid bedroeg 36 knbopen. Het D.N.B. meldt: Naar de Engelsche berichtendienst meldt heeft Winston Churchill het tweedaagsche debat in het Lagerhuis over de Engelsche productie en het gebruik van het men- sclienmatèriaal besloten met een lange rede, waarin hij o.a. zeide, dat hij een oor- logskabinet, bestaande uit vier of vijf per sonen, die geen ministersfunctie hebben, op het oogenblik niet raadzaam acht. Met betrekking tot de werkzaamheden van den onlangs gevormden uitvoerenden raad voor den invoer meende Churchill, dat deze raad nog niet tot een conclusie heeft kunnen komen over de wijze, waarop men den invoer van Engeland het beste kan opvoeren. Bijzonder moeilijk noemde de premier de voorziening van de industrie met geschikt menschenmateriaal. In dit verband wees hij ook op de, als gevolg van het gebrek aan scheepsruimte. moeilijk ge worden militaire transporten naar overzee- sche gebieden, doch hij gaf ten slotte als zijn meening te kennen, dat de Britsche oorlogsmachine, binnen afzienbaren tijd op volle toeren zou draaien. Aan het slot van zijn rede zei Churchill: „Het is verre van mij, een rooskleurig beeld vgm het heden en de toekomst op te hangen. Ik geloof niet, dat het gerecht vaardigd is, dat wij andere dan' de som berste geluiden laten hooren, terwijl zich voor ons rijk, ja voor de geheele Engelsch- sprekende wereld een afgrond voordoet. Ik zou het een plichtsverzuim achten, wan neer ik het Huis niet deelgenoot maakte van mijn indruk, dat ons volk de eind- phase van den oorlog ingaat." Na^de rede van Churchill werd het La gerhuis verdaagd, zonder dat er gestemd werd. tijdsgroepen voor den dienst van de natio nale industrie in te deelen. Uitzonderingen tengevolge van rang of sociale positie zul len niet meer gemaakt kunnen worden. Bevin uitte voorts de meening dat het meerendeel der in aanmerking komende personen zich vrijwillig ter beschikking zal stellen. Hij zeide- „Wij zullen vele vrouwen voor den nationalen dienst moeten oproe pen, die onder normale omstandigheden geen beroep behoeven uit te oefenen. Voor-' al op de kantoren zal een groote vraag naar vrouwen- komen om de functies der mannen over te nemen. Als de vrouwen zich voor dezen dienst beschikbaar stel len, dan zal de staat een veel grooterever- antwoording voor de kinderen op zich moe ten nemen, dan tot dusverre 't geval was." United Press meldt: De Britsche minister van arbeid Bevin heeft in het Lagerhuis de debatten ge opend met de aankondiging dat werkge vers zoowel als werknemers nieuwe offers zullen moeten brengen. De minister verze kerde van de zijde der regeering „fair play" voor beide groepen. Bevin verklaar de dat op het oogenblik een plan in voor bereiding was voor de recruteering van jannen en vrouwen voor de oorlogsindu strie. voorzoover deze menschen niet reeds anders belangrijke functies te vervullen hebben. De tewerkstelling zal vooreerst vrijwillig zijn, maar kan in een directen dienstplicht veranderd worden, voor het geval de omstandigheden een dergelijken Maatregel vereischen. Bevin maakte bekend aat de vervaardiging van vliegtuigen en schepen verhoogd is. Hij voegde hier niet temin aan toe dat. hoewel het doel „op vrijwillige wijze bereikt kan en zal wor den", toch reeds een toestand is ingetreden Waarin het noodig is de arbeiders in leef- W ILK IE NAAR ENGELAND VERTROKKEN. Wendell Willkie is gisterochtend, met den Yankee Clipper via Lissabon naar Engeland vertrokken. Hij wordt vergezeld, door Cow- les, den hoofdredacteur van de „Minnea polis Star Jonural" en door den bankier Therne. Willkie verklaarde, dat zijn reis een particulier karakter draagt. Hij kon niet zeggen, wanneer hij naaT Amerika zou terugkeeren. Hij zeide te hopen terstond na zijn aankomst te Londen. Churchill, Bevin en de andere Engelsche staatslieden te ont moeten. (D.N.B.). AMERIKA BOUWT VRACHTSCHEPEN. De financieele commissie van het Huis van Afgevaardigden heeft geadviseerd tot het verleenen van een bijzonder orediet van 212,5 millioen dollar voor den bouw van 200 nieuwe vrachtschepen. (D.N.B.). DE AMERIKAANSCHE VLOOTBEWAPENING. Het Huis van Afgevaardigden heeft goed keuring gehecht aan een crediet ten bedrage van 909 millioen dollar voor de vlootbewa pening. Van dit bedrag zijn 400 millioen be stemd voor motortorpedobooten en andere kleine schepen, 315 millioen voor uitbrei ding van de scheepswerven en 194 millioen voor de bewapeningsindustrieën (D.N.B.). AMERIKAANSCHE BASES OP DE BERMUDA-EILANDEN. Te Hamilton op de Bermuda-eilanden is officieel bekend gemaakt, dat de eilanden Morgan en TuCker voor 99 jaar als luoht- bases aan de Vereenigde Staten zijn ver pacht (D.N.B.). HET EUROPEESCHE TEGOED IN DE VEREENIGDE STATEN. President Roosevelt heeft in een perscon ferentie verklaard dat „waarschijnlijk" vijf tig verordeningen van allerlei aard in be werking zijn, ten einde „aan alle eventuali teiten het hoofd te kunnen bieden". Hij voegde hieraan toe, dat een van deze ver ordeningen wellicht zoo noodig het blok- keeren van alle Europeesche saldi in de Ver. Staten behelst. Voorts zeide de president nog, dat deze verordening slechts bij. wijze wijze van voorzorg worden voorbereid, ten einde ze bij de hand te hebben, wanneer het plotseling dringend noodig zou zijn ze uit te vaardigen. (Reuter). HET OPBRENGEN VAN DE „MENDOZA". De Braziliaansche minister van buiten- landsche zaken heeft de regeering van Pa nama telegrafisch verzocht met de andere Amerikaansohe staten te overleggen over een gemeenschappelijk protest tegen de schending van de Pan-Amerikaansche vei ligheidszone door Engeland bij het kapen van de „Mendoza". De minister heeft tege lijkertijd medegedeeld, dat de Braziliaan- schè regeering zelf reeds een protestnota tot de Britsche regeering heeft gericht. (D.N.B.). In den aanslag op een majoor van den Duitschen generalen staf in Roemenië ziet de Deutsche diplomatisch-politièche Kor- respondenz een bewijs, dat Engeland zijn pogingen om onrust te wekken op den Bal kan nog niet heeft opgegeven. De Diplo wijst er op, dat de moord is ge pleegd door een veil individu, wiens cheque boek, geld en paspoort, benevens de op hem gevonden geheime documenten voldoende aantoonen, uit welke richting deze daad komt. De aanslag was minder gericht op den Duitschen officier dan op de rust in dit deel van het Europeesche vasteland, welks vreedzame opbouw klaarblijkelijk niet overal gaarne wordt gezien. Wanneer de bedoeling van den aanslag was onrust als zoodanig in het land te wek ken, zoo gaat de Diplo verder, dan was de speculatie hierop op zichzelf juist. Alleen heeft men zich vergist in de bepaling, tegen wien de algemeene onwil gericht zou wor den. Wanneer in Roemenië, als gevolg van den aanslag op den Duitschen officier on rust is ontstaan, dan lag de reden daarvoor in scherpe meeningsverschillen over de vraag of interne Roemeensohe dienstinstan- ties eenigerlei verwijten tén aanzien van de veiligheid der als vriend in het land ver toevende vreemde militairen konden worden gedaan. In de veroordeeling van de daad en in de overtuiging wie er achter steekt, zijn alle Roemenen het eens. Voortgaande wijst de Diplo er op, dat het Roemeensche volk het vorige jaar door smartelijke gebeurtenissen, die het land on voorbereid troffen, een reeks van de zwaar ste binnenlandsche crises heeft moeten be leven. Het is volkomen begrijpelijk, wanneer h§t volk deze schokken niet zoo snel kan overwinnen. Het Duitsche rijk echter, aldus de Korrespondenz ten slotte, heeft jegens het Roemeensche volk de garantie op zich genomen, dat het het land niet in den steek laat in zijn moeilijk loó. Duitschland kent de persoonlijkheid, die op het moeilijkste uur de verantv/oordelijkheid op zich nam en de gezonde krachten, die om der wille van haar volk de Roemeensche natie naar een betere toekomst willen leiden. Het samenwerken dezer krachten vormt de voorwaarde en ook de waarborg voor het succes. Dit doel is echter ook het doel van Duitschland. (D.-N.B.) EINDE CONFLICT THAILAND- INDOCHINA IN ZICHT? Ten aanzien van het conflict tusschen Thailand en Indochina publiceert het Ja- pansche blad Asahi een speciaal telegram uit Bangkok, waarin gemeld wordt, dat, naar daar verluidt, wordt verwacht, dat Fransch Indo-China de Thailandsche eischen zal inwilligen betreffende terug gave aan Thailand van de streek van Luangprabang in het Noorden van Laos en de streken langs de rivier Mekong rondom Lakse. In dit telegram wordt er op gewe zen, dat deze gebieden niet van belang zijn voor Indo-China. (Domei). WAARSCHUWING AAN DE BURGERIJ. De Burgemeester, mr. A, van de Sande Bafchuyzen, heeft volgende proclamatie ge richt aan de Burgerij van Leiden In verband met eenige hier te lande voor gekomen sabotagehandelingen tegen de Duitsche weermacht of aan haar toebehoo- rende goederen, wijs ik er de burgerij nog eens op, dat dergelijke handelingen niet alleen voor de daders, doch ook voor de andere burgers, hoe rustig die zich ook mogen gedragen, ernstige gevolgen kunnen hebben. Bedoelde handelingen verdienen dan oök in de hoogste mate afkeuring en ik meen daarom nogmaals daartegen te moeten waarschuwen, zulks mede in het belang van de gemeente zelf, vermits die handelingen eveneens op de gemeente kunnen worden verhaald. OVER HET ALGEMEEN DRAAGT DE ZIEKTE EEN GOEDAARDIG KARAKTER. Er heerscht sedert eenige dagen in onze stad een ware griep-epidemie, waardoor in tal van kantoren en in stellingen het personeel sterk is inge krompen en men groote moeite heeft het werk op de gewone wijze te doen functionneeren. Op de Meisjes H.B.S. aan de Garenmarkt was het aantal patiënten onder het onder wijzend personeel en de leerlingen zóó groot dat moest worden besloten de school voor eenige dagen te sluiten. Ook onder het ge- meentepersoneel doen zich vele gevallen voor. Gelukkig, aldus deelde de directeur van den Gem. Geneeskundigen' Dienst, dr. M. D. Horst ons des gevraagd mede, draagt de ziekte over het algemeen een goedaardig karakter, en zijn er slechts enkele gevallen, waarin zich ernstige symptomen voordoen. De huisartsen worden overstelpt met aan- VTagen voor patiëntenbezoek, waaraan het hun ln verband met de benzlneschaarschte moeilijk viel te voldoen. Om die reden is hun een extra-toewijzing van benzine ver strekt. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDIZi. Wijzigingen: Internationale Tobis-Cinema N.V, (fili aal), Breestraat 31, Haarlemmersrtraat 52, Leiden. HoofdzetelStadhouderskade 41a, Amsterdam, Uittredend Beheerder filiaal: J. J. H, H. Tapke Lokenberg, Leiden. Nieu we Beheerder filiaal: A. W. H. Hendrlksen, Leiden. Horlogerie van Leeuwen, Doezastraat 29- 29 a, Lelden. Overleden Eigenaar: J. van Leeuwen, Lelden, dd. 13 Jan. 1941. TEN ONRECHTE GEWAARSCHUWD. Op verzoek van de politie plaatsten wij gisteren een waarschuwing, welke gericht was tegen een tweetal mannen, waarvan verondersteld werd, dat zij zich ten on rechte bij verscheidene ingezetenen had den vervoegd, voorgevende dat zij controle kwamen uitoefenen in verband met de kolendistributie. Naderhand is gebleken, dat het hier twee controleurs van het Rijkskolenbureau te Den Haag betrof, die de bevoegdheid tot hun optreden wel degelijk bezitten. Zij zijn voornamelijk belast met de con trole op de klein-lndustrle teneinde na te gaan of de ln het najaar door deze ln- dustrieelen verstrekte opgave betreffende hun brandstoffenvoorraden overeenkom stig de waarheid was geschied. Naar wij vernemen Is ln enkele gevallen geconstateerd, dat dit laatste niet het ge val ls geweest, waarna de controleurs een aantal bonnen van de distributiekaart hebben verwijderd. DE BRITSCHE MISSIE IN ZUID-AMERIKA. HET JAPANSCHE PAPRLEMENT. De Japansche Rijksdag heeft de inge diende motie met algemeene stemmen aangenomen. Invloedrijke regeeringskrlngen zouden, naar Domei meldt, van meening zijn, dat het kabinet met uitgebreide volmachten dient te worden bekleed, om bij een snel wisselenden Internationalen toestand de voor de landsverdediging noodige maatre gelen te kunnen treffen. Daarom moet de wet op de algemeene mobilisatie dienovereenkomstig aangevuld worden en moet de regeering volmachten krijgen: 1. Voor het uitvoeren van de in de wet voorziene maatregelen en 2. voor het bijeenbrengen van de hiertoe noodige middelen. Het plannenburëau is, naar verluidt DE REIS VAN KOLONEL DONOVAN. Na door koning Boris van Bulgarije te zijn ontvangen, is kolonel Donovan. Roo sevelt's buitengewoon gevolmachtigde, naar Belgrado gegaan. Vandaar gaat hij naar Turkije, om dan naar Washington terug te kceren. EEN PERMANENT DUITSCH-FRANSCH INDUSTRIE-STATUUT. Als resultaat van de te Parijs gevoerde besprekingen tusschen de Duitsche ende Fransche bedrijfsorganisaties in de ijzer en metaalindustrie, zijn vijf commissies ge vormd voor den machinebouw, de mecha nische en optische industrie, de electrici- teitsindustrie, de staal- en metaalwarenin- dustrie en den scheepsbouw, welke in een permanent Duitsch-Fransen orgaan wor den verbonden, Dit lichaam stelt tweemaal- per maand de voor de fabrieken in Frankrijk benoo- digde grondstoffen, vooral ijzer en erts vast. De Fransche fabrieken zullen groote orders uit Duitschland ontvangen. (DN.B.) CHINEESCHE PIRATEN IN ACTIE. Vier jonken, bemand met omstreeks zes tig Chineesche zeeroovers, hebben vorige week het eiland Pingtsjau in de baal van Mins in de nabijheid van Hongkong over vallen. Zonder opgemerkt te worden door de waterpolitie van Hongkong landden zij op het eiland, plunderden de bewoners volkomen uit en vertrokken met een twin tigduizend dollar bult en 25 Chineezen als gijzelaars. Dit is de eerste actie van eenigen om vang, die de Chineesche piraten sedert ja ren ondernomen hebben. De baai van Mins was vroeger berucht in de zeerooverij. (D.N.B.) SCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT. Een Duitsche bommenwerper met groo- ten actieradius heeft gistermiddag meer dan 200 k.m. ten Westen van Ierland in den Atlantischen Oceaan een koopvaarder van 3000 brt. tot. zinken gebracht. Het schip kreeg een voltreffer van middelbaar kali ber, die zoo ernstige verwoestingen aan- reeds bezig met het opstellen van een des-richtte, dat het binnen twintig minuten betreffend wetsontwerp. onderging. (D.N.B.) De handelsdeskundige van de op het oogenblik in de Peruaansdhe hoofdstad ver toevende Engelsohe economische missie, die onder leiding staat van lord Wdllingdon, heeft in een toespraak tijdens een dejeu ner, aangeboden door de Britsche Kamer van Koophandel, ln Lima verklaard, dat de taak der missie gelegen ls ln uiteenzetting van de rechtvaardige zaak van Engeland en in werving van sympathie voor deze zaak. De deskundige, Brand, gaf uitdrukking aan de opvatting, dat de toekomst van de Zuid- Amerikaansöhe landen ten nauwste ver bonden is met een Britsche overwinning en duidde daarbij aan, dat Peru zekere offers ten gunste van de Engelsche zaak op zich zal moeten nemen. Tegelijkertijd wees hij er op, dat het actiegebied van de Engelsche blokkade niet beperkt, maar nog uitgebreid zal worden. Tenslotte verklaarde Brand, dat Engeland op het oogenblik bij voorkeur in het Britsche rijk moet koopen en dat het voor het oogenblik zijn importen tot een uiterst minimum heeft 'beperkt, (DNB). ZUID-AMERIKA EN DE OORLOG. Sedert de uitvinding van de „vijfde co lonne" is in de meeste Zuldamerikaansche landen het woord „bewapening" leus ge worden. Het Uruguaysche blad El Debate schrijft in dit verband in een hoofdarti kel, dat materieele bewapening alleen dan zin heeft, wanneer zij in een verstandige verhouding staat tot de economische pro ductiecapaciteit. Een gezonde hulshouding ln Zuid-Ameri'ka zou zijn beste bescherming, vormen. Dit doel kan echter niet bereikt worden met leeningen en het openen van credieten, maar wel met veiligheid van han delswegen. De sedert het begin van den Europeeschen oorlog door eenige Ameri- kaansche staten voorgestelde economische en militaire maatregelen ter versterking van de positie van het Amerikaansche vasteland zijn slechts een teeken voor hun egoistischen geest. Nog slechts een week na de verklaring van Wallace Voerde de regeering van Arizo na reeds officieel oppositie tegen den In voer van Zuidamerikaansch vleesch. Bij een voortduren van een dergelijke houding zouden aanbiedingen van militaire hulp, leeningen, credieten, bezoeken van techni sche commissies, conferenties, raadplegin gen en hooggestemde redevoeringen slechts kalmeeringsmiddelen zijn, waarmee men tracht het toekomstige bankroet van La- tijnsch-Amerlka te verbergen. In 1938 heeft Uruguay nog 65 pet. van zijn uitvoer naar Europa gezonden. „Wie koopt deze producten thans?", zoo vraagt het blad. Oplossingen, plannen of programma's, die deze vraag niet duidelijk beantwoorden, zijn doelloos. Het blad besluit zijn artikel met een oproep tot eensgezindheid van de Zuld-Amerikaansche landen. (D.N.B.) MIJNRAMP IN AMERIKA. Naar uit Welch In West-Virginia (V. St.) wordt gemeld, ls een der diepste gangen van de Carswell steenkoolmijn aldaar door een explosie geteisterd. Vier mijnwerkers wérden gedood, veertien gewond, van wie drie levensgevaarlijk. Men neemt aan, dat het een ontploffing van steenkoolstof be treft. vcm hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 5.38 uur en ging onder te 14.43 uur. J Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland De wederopbouw van Rotterdam (2e Blad). Bijslag op loonen en salarissen gemeente- personeel (Binnenland, 2e Blad). De samenstelling van het weekmenu; ad viezen van den Voedingsraad (le Blad). Buitenland Nieuwe aanvallen op Engeland (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1