De strijd tegen Engeland De situatie in Amerika 8Isle Jaargang No. 24791 MAANDAG 20 JANUARI 1941 Duitsch Weermachtsbericht Italiaansche Weermachtsberichten Petain en Laval De toestand der Britsche scheepvaart Belgische handelsdelegatie uit Berlijn teruggekeerd Radiorede van Kennedy Verspreide Berichten Verduisteren: 18.05 uur 9.37 uur .J EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum, aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht jsewysnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn: per 3 maanden 235 per week 0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden 4- portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Het opperbevel der Duitsche weermacht deelde gisteren mede: „Een duikboot heeft twee stoomschepen met een gezamenlijken inhoud van 8600 ton tot zinken gebracht. In den nacht van 17 op 18 Januari heeft de luchtmacht aan vallen gedaan op voor den oorlog belang rijke doelen te Swansea. Er braken ver scheidene groote branden uit, vooral bij de havenwerken en verkeersinstallaties, die in het Zuiden der stad gelegen zijn. Afzonder lijk vliegende Duitsche gevechtstoestellen hebben in denzelfden nacht belangrijke militaire doelen in het gebied van het Suez- kanaal en Egypte aangevallen. Een gevechtsvliegtuig heeft gisteren bij verrassing en met succes, van geringe hoogte bommen geworpen op twee vlieg velden in het Zuid-Oosten van Engeland en de vliegvelden met machinegeweervuur bestookt. Temidden van een aanzienlijk aantal vliegtuigen, die moesten tanken, konden bominslagen geconstateerd worden. Voor den mond van de Theems is een koopvaardijschip door een bom op het ach terschip getroffen. In de eerste middaguren van den 18den Januari hebben Duitsche gevechtsvliegtui gen en Stuka's onder bescherming van Duitsche en Italiaansche af deelingen jagers de vliegvelden Halfar en Luca op Malta gebombardeerd. Hangars, onderkomens en startbanen werden door bommen van zwaar kaliber getroffen. Een vijandelijke jager van het type Huricane werd neergeschoten. Twee eigen vliegtuigen worden vermist. Verdragend geschut heeft in den afge- loopen nacht een Britsch convooi. dat met groote onderlinge afstanden door het Ka naal trachtte te kómen, en de haven van Dover beschoten". In zyn weermachtsbericht no. 220 maakte het Italiaansche hoofdkwartier Zaterdag: het volgende bekend: In den sector van het elfde leger aan het Grieksche front zijn de vijandelijke aanval len afgeslagen. In Cyrenaioa valt een toegenomen bedrij vigheid waar te nemen van de artillerie en van patrouilles aan het front van Tobroek. Tijdens een vijandelijken luchtaanval is een Hurricane door het afweergeschut neer gehaald. Aan het front van Dzjaraboeb hebben onze vliegtuigen vijandelijke troepen en ge mechaniseerde middelen met bommen en machinegeweervuur bestookt. In Oost-Afrika zijn vijandelijke pantser wagens, die een van onze posten aan het front van den Soedan genaderd waren, op de vlucht gedreven. Aan het front van Kenya hebben wy een aanval van vijandelijke- strijdkrachten, welke door vliegtuigen en gevechtswagens gesteund werd, afgeslagen en den vijand zware verliezen toegebracht. Onze lucht macht heeft installaties en magazijnen van de vijandelijke basis te Port Soedan gebom bardeerd. Vijandelijke luchtaanvallen op Dzjoed- doega, Berbera, Diredaoea, Goera en To- belli hebben geen schade veroorzaakt. In den ochtend van 17 Januari heeft de vijand een luchtaanval ondernomen op een van onze bases in den Dodecanesos. Dank zij het afweergeschut werd de aanval af geslagen. De bommen vielen in het open veld zonder schade aan te richten. En Zondag: Aan het Grieksche front heeft overvloe dige sneeuwval.de bedrijvigheid van onze zijde en van die van den tegenstander zeer beperkt. In Noord-Afrika bedrijvigheid van de ar tillerie in den sector van Tobroek en van onze gemotoriseerde patrouilles in de woes- tyn van Zuid-Cyrenaica. In Oost-Afrika heeft onze luchtmacht vijandelijke luchtbases in den boven-Soe dan en te Aroma het station en troepen doeltreffend gebombardeerd en bovendien gewapende groepen in het gebied van Ma- eia (beneden Soedan) met mitrailleurvuur en 'bommen bestoot. De vijand heeft-luchtaanvallen op Mas- sawa gedaan, waarbij lichte schade aan een gebouw aangericht werd en op Assab, zonder dat schade veroorzaakt werd. Formaties Duitsche bommenwerpers heb ben onder escorte van Italiaansche en Duit sche jagers enkele vliegvelden op het eiland Malta aangevallen. Hangars, kazernes en startbanen zijn getroffen en talrijke uitge breide branden zijn waargenomen. Een En- gejsch vliegtuig van het type Hurricane is neergeschoten. Een Duitsch toestel is niet teruggekeerd op zijn basis. ILLUSTRIOUS OPNIEUW DOOR DRIE BOMMEN GETROFFEN. Naar het D.N.B. verneemt, hebben de be manningen van de reeds teruggekeerde Duitsche vliegtuigen gemeld, dat bij den aanval van Zaterdag op de haven van la Valetta het Engelsche vliegtuigmoederschip Illustrious door drie zware bommen ge troffen is. Twee bommen troffen vaartui gen, die vlak by de Illustrious lagen. Een treffer werd geplaatst op een in het dok liggenden torpedoboot jager', terwijl door andere bommen havenwerken, het tuighuis en de fabrieksinstallaties aan de kade wer den getroffen. Verscheidene groote bran den braken uit. Drie Duitsche vliegtuigen zijn niet terug gekeerd. De Popoio d'Itaüa zegt o.m.: Tot begin November 1940 had Engeland waarschijnlijk ongeveer 40 procent van zijn geheele vloot in de Middellandsche Zee. Dit deel is thans waarschijnlijk tot 60 procent verhoogd. Ook het Britsche lüchtwapen heeft De cember en Januari strijdkrachten in de Middellandsche Zee samengetrokken. De taaie Italiaansche tegenstand in Albanië en Afrika heeft na de eerste beginsuccessen de verwerkelijking van het groote Britsche plan vertraagd. Nog slechts omstreeks ze ventig dagen resteeren het Engelsche op perbevel ter verwerkelijking van het stra tegische. succes in de Middellandsche Zee en in Afrika, dat den grondslag moet vor men voor het geheele Engelsche oorlogsplan van 1941. Anderzijds wordt de Italiaansche tegen stand steeds heviger. De verplaatsing van een Duitsch luchtleger wijst op toebereid selen die de strategische leiding van de as treft, om een tegenzet contra het Britsche plan. De as heeft ook andere, nog niet zichtbare maatregelen getroffen. Het is algemeen bekend, zoo merkt het blad ten slotte op, dat tegenwoordig van Engelsche zijde ontzaglijk veel moeite gedaan wordt om de concentratie van strijdmiddelen te bespoedigen. Engeland concentreert men- schenmassa's en oorlogsmateriaal in Egyp te, den Soedan, Griekenland en Kenya. OVEREENSTEMMING BEREIKT. Officieel wordt uit Vdchy aan het D.N.B. medegedeeld: Het Fransche staatshoofd, maarschalk Péta/in, heeft gisteren een ontmoeting ge had met Laval. Zij hebben een langdurig onderhoud gehad, in den loop waarvan de misverstanden, die tot de gebeurtenissen van den 13en December hebben geleid, uit den weg geruimd zijn. De bespreking is ge houden in den salonwagen van het staats hoofd op het station van La iferte Haute Rive, op 21 k.m. van Moulins. Na het onder houd, dat van 17 tot 18.35 duurde, is Pe tain i-er specialen trein naar Vichy ver trokken, terwijl Laval per auto naar Parijs terugkeerde. In tegenwoordigheid van den vertegen woordiger der Fransche regeering te Parijs, ambassadeur de Brinon, heeft professor Grimm aldaar een voordracht gehouden over de Duitsch-Fransche samenwerking. Toenadering en samenwerking, aldus prof. Grimm, kunnen slechts nagestreefd worden door war- Franschen en ware Duitschers, die hun vaderland liefhebben en die uit de geschiedenis hebben geleerd, dat juist het belang van dit vaderland toenadering nood zakelijk maakt. Er is echter geen samen werking mogelijk zonder vertrouwen, waar- dighel en eer. Duitschland leeft op het oogenblik niet in den geest der revanche of van de triomf, doch in den geest der ver antwoordelijkheid voor de toekomst. Het schijnt echter, alsof men in Frankrijk ver geet, wat de oorzaak is van al datgene, wat de Fransche natie thans tot haar lijden veroordeelt. Prof. Grimm besloot mette zeggen, dat Frankrijk weder eens op den tweesprong staat; te Montoire heeft maarschalk Pétain voor samenwerking beslist, thans moet Frankrijk beslissen. De nieuwe orde, die zich voltrekt, is een historische gebeurte nis, waartegen niemand zich kan verzetten. (DNB). Sir Arthur Salter, parlementair onder staatssecretaris in het Engelsche. ministerie van scheepvaart, heeft, naar uit Londen gemeld wordt, een rede over den boestand der koopvaardijvloot gehouden. Salter zedde onder meer, dat het week- cijfer der gemiddelde Engelsche scheeps- verliezen sedert Juni van het vorige jaar meer dan verdubbeld is. Daar komt bij, dat Engeland in vergelijking met normale tij den veel meer scheepsruimte noodig heeft, doordat de schepen groote omwegen moeten maken om bijzonder gevaarlijke zones te vermijden. Zoo heeft men de vaart om de Kaap inplaats van door de Middellandsche Zee. Verder komen vele schepen, die vroe ger geregeld naar Engeland voeren, in het geheel niet meer. De Britsche regeering, aldus Salter, heeft zichdan ook genoopt gezien, alle zeesche pen te requireeren. Men moet in aanmer king nemen, dat in vredestijd een derde van den geheelen Britschen invoer door buiten- landsche schepen werd gebracht. Op het oogenblik wordt met de Vereenigde Staten onderhandeld over het ter Engelsche be schikking stellen van 38 Deensche schepen met e gezamenlijken inhoud van 150.000 ton, die in Amerikaansohe havens liggen. Dit punt is nog actueeler dan dat van de overdracht van de in Amerikaansche havens liggende Duitsche, Italiaansche en Fran sche schepen. Salter kenmerkte den toe stand als bijzonder ernstig door te consta- teeren, dat de scheepsreserve, die Engeland uit de Vereenigde Staten kon krijgen, uit geput is. De Engelsche vloot zal met genoegen Amerikaansche vrachtschepyen in convooi begeleiden. De Engelsche scheepswerven hebben acuut gebrek aan bekwame vaklie den. Het is daarom noodig, dat men de ton nagebehoefte in de Vereenigde Staten dekt en de productie der Amerikaansche werven bevordert. Engeland moet de zekerheid heb ben, dat het oorlogsmateriaal uit de Veree nigde Staten kan betrekken, niet alleen dit jaar, maar zoo noodig ook in de volgende jaren. Engeland heeft de burgerbevolking reeds sterke beperkingen moeten opleggen. De hoeveelheid importgoederen, beschik baar voor de burgerbevolking, is reeds t 30 procent verlaagd. (DNB). De Belgische handelsdelegatie die ver scheidene dagen in Berlijn heeft vertoefd, is na een met succes bekroond verloop der DuitschBelgische onderhandelingen over de Belgische voedings- en grondstoffenpo- sitie, weer in Brussel teruggekeerd. Van Duitsche zijde is verzekerd, dat Duitschland de benoodigde aanvullende hoeveelheden broodgraan en grondstoffen aan België zal leveren, wanneer de Belgi sche overheid en de Belgische producenten en verbruikers van hun kant hun plicht tegenover de volksgemeenschap vervullen. Bovendien werd de mogelijkheid in het vooruitzicht gesteld van Belgische han delsbesprekingen met de Sovjet Unie en andere landen. Op voorwaarde, dat België door een overeenkomstige organisatie - van zijn bedrijfsleven zich bij de behoeften van den tegenwoordigen tijd aanpast en zijn productie in' die richting stuurt, is Duitschland bereid, om daarbij zooveel mogelijk behulpzaam te zijn en desnoods door het opslaan of beschikbaar stellen van de noodige grondstoffen de productie van de vereischte goederen te ondersteu nen, welke België in geval van een ruil zou moeten leveren. Van Belgische zijde werd er de nadruk op gelegd, dat het volledige begrip van Duitschland voor de behoeften van het Belgische- bedrijfsleven in het kader van de nieuwe Europeesche orde tot uiting ge komen is, en dat op deze wijze tevens een verlichting in het DuitschBelgische clea- ringverkeer bereikt kon worden. Op het ge- De voormalige Amerikaansche ambassa deur te Londen, Kennedy, heeft in een groote radiorede zijn standpunt nopens de actueele problemen van de buitenlandsche politiek uiteengezet. Als het treurigste symptoom van Ame- rika's huidige situatie qualificeerde Kenne dy de onverdraagzaamheid. Fatsoenlijke be weegredenen van mannen, die de waarheid liefhebben, onder wie ook hij, worden be wust in twijfel getrokken, alleen omdat ze afwijken van de opvattingen van slechts een minderheid. Een geliefd middel van deze wild-agressieve minderheid bestaat daarin, dat zij alle Amerikanen, die een Britsche overwinning niet onvoorwaardelijk waarschijnlijk achten, defaitisten noemen. Kennedy noemde steun aan Engeland in het belang van de V. St. Deze hulp moet en mag evenwel niet gaan tot een punt, waar oorlog onvermijdelijk is. Als tegen prestatie moeten de Engelschen aan de V. St. alle saldi beschikbaar stellen, die deze kunnen gebruiken. Wanneer deze bronnen van Engeland uitgeput zyn. en de politiek van hulp aan Engeland nog steeds de juiste voor de V. St. mocht zijn, dan kan men rechtstreeks geschenken aan Engeland ge ven, daar op terugbetaling van leeningen toch niet te rekenen valt. Kennedy verweet daarop den V. St.. dat zij reeds dikwijls onneutraal gehandeld heb ben. Hij betoogde, dat het Amerikaansche volk geen deel behoeft te nemen aan den oorlog, zoolang Amerika niet zelf aange vallen wordt. Een rechtstreeksche aanval op de V. St. achtte Kennedy even onwaar schijnlijk als onmogelijk. Hij wees er op, dat Amerika voorloopig nog lang niet vol doende bewapend is om maar oorlog te kun nen voeren. Zelfs de wildste interventionis- ten, zoo verklaarde Kennedy, kunnen zich niet verbeelden, dat zij een expeditiecorps naar Europa kunnen sturen, dat groot ge noeg is, om het numerieke verschil tus- schen het Engelsche en Duitsche leger op te heffen. Bovendien zal deelneming aan den oorlog de democratie in de V. St. ver nietigen. Kennedy keerde zich met nadruk tegen het argument, dat Engeland Amerika's oor log voert. „Dat is onze oorlog niet", betoog de de ambassadeur. ..Men heeft onze mee ning bij den aanvang niet gevraagd en wij bezitten ook geen veto, nopens voortzetting van den oorlog." Ten slotte merkte Kennedy op, dat het Amerikaansche volk geen oorlog wil en dat zijns inziens het gevaar thans niet zoo groot is, dat men den president de volmachten van de wet tot hulpverleening aan Enge land behoort toe te kennen. (D.N.B.) VERDERE VERKLARINGEN VAN MINISTER KNOX. De Amerikaansche minister van marine, Knox heeft voor de commissie voor buiten landsche zaken uit het Huis van Afgevaar digden naar de New York Times neg meldt, ook de kwestie eener inter-Amerikaansche tolünie besproken en beweerd, dat zulk een tolunie slechts de veiligheid van de Ver eenigde Staten ten goede zou komen. Elke tolbarrière tusschen de Amerikaansche lan den moet worden weggenomen, aldus Knox. Het komt er op aan, de Amerikaansche lan den met economische stalen banden aan de Vereenigde Staten te binden. Op de vraag, wat de Vereenigde Staten zouden doen, in geval Engeland ondanks de hulp uit de Vereenigde Staten de nederlaag zou lijden, antwoordde Knox, dat de Vereenigde Sta ten dan de grootste vloot, het sterkste lüchtwapen en een reusachtig leger zouden vormen en twintig jaar lang niet anders zouden doen dan bewapenen. Het voorstel om van Engeland den afstand van steun punten in West-Indië te elschen, wees Knox van de hand, zeggende dat men den Engel schen niet iets afhandig moet maken, nu zij vechten voor hun leven, te meer niet, aangezien deze steunpunten te zijner tijd toch vrijwillig door Engeland aan de Ver eenigde Staten zouden worden afgestaan. (D.N.B.) WEER EEN AMERIKAANSCHE COM MISSIE NAAR ENGELAND. Het' Amerikaansche ministerie van bui tenlandsche zaken heeft bekend gemaakt dat drie leden van het American Legion naa:. Engeland zullen vertrekken om de En gelsche burgerlijke verdediging te bestudee- ren. Hun opdracht is evenwel niet officieel van aard. (D.N.B.) WILLKIE's REIS. Het Witte Huis heeft bekend gemaakt, dat Roosevelt den minister van buitenland sche zaken, Cordell Huil, uitgenoodigd heeft bij zijn onderhoud met Wendell Willkie de zen in elk opzicht volledig in te lichten over de situatie in Europa en het politieke stand punt der V. St. Het onderhoud duurde verscheidene uren In aansluiting hierop bracht Willkie Roo sevelt een bezoek, met wien hij zich in tegenwoordigheid van Huil ongeveer een half uur onderhield. Na de bespreking verklaarde Willkie, dat Roosevelt en hij gesproken hebben over den Europeeschen toestand. De president heeft hem voor zijn reis naar Engeland een per soonlijke nota aan Churchill meegegeven. Willkie weigerde den inhoud van den nota mede te deelen. Voorts heeft Willkie bij zonderheden omtrent zijn plannen bij zijn bezoek aan Engeland aan Roosevelt mede gedeeld en hem gezegd, dat hij zoo moge lijk alle leidende Engelsche persoonlijkhe den en in het bijzonder Bevin en Eden wil spreken. (D.NB.) VLAGINCIDENT. De Duitsche vlag. die door het Duitsche consulaat-generaal te San Francisco uit gehangen was, is door betoogers afgerukt. De politie trad tegen hen op en arresteerde twee matrozen, die de vlag kapot getrokken hadden. Naar aanleiding hiervan heeft de Duit sche zaakgelastigde te Washington krach tig bij het staatsdepartement geprotesteerd en geëischt, dat de regeering der V. St. de daders behoorlijk straft en het bij verdrag gewaarborgde en internationaal erkende recht om de rijksvlag op de Duitsche offi- cieele gebouwen te hijschen, beschermt. Volgens i^sociated Press heeft ^het mi nisterie van buitenlandsche zaken jegens Duitschland het leedwezen van de Ameri kaansche regeering uitgedrukt over dit incident. (D.N.B.) ARBEIDSMOEILIJKHEDEN IN AMERIKAANSCHE BEWAPENINGS- FABRIEKEN. Volgens de New York Daily Mirror heerscht er in regeeringskringen groote ongerustheid over de ontevreden stemming der arbeiders in de Amerikaansche fabrie ken, die voor het leger werken. De arbei ders eischen loonsverhoogingen, en hun vakvereenigingen dreigen met staking, wanneer die eischen niet worden ingewil ligd. In regeeringskringen vreest men, dat in deze omstandigheden niet alleen het Amerikaansche bewapeningsprogram, maar ook de Amerikaansche hulp aan Engeland in gevaar komt. (D.N.B.) bied van de verzorging met grondstoffen en de deelneming van België aan handels besprekingen met derde landen is reeds een principieele overeenkomst bereikt, welke gedeeltelijk wordt uitgevoerd, b.v. wat den aanvoer van textiel grondstoffen betreft. (D.N.B.) VAN DE FRANSCHE NATIONALITEIT VERVALLEN VERKLAARD. Naar uit Vichy wordt gemeld, zijn onge veer 250 Franschen in de koloniën en het buitenland van de Fransche nationaliteit vervallen verklaard. Het waren aanhangers 'van de Gaulle. DE IN ZWITSERLAND GEÏNTERNEERDE FRANSCHE MILITAIREN. Uit Vichy wordt gemeld: Het ministerie van oorlog deelt mede, dat heden de terug keer begint van de in Zwitserland geïnter neerde Fransche krijgsgevangenen. Dage lijks zullen 2 tot 3 treinen loopen. De terug keer van de ongeveer 30.000 in Zwitserland geïnterneerde Franschen zal in totaal 20 dagen duren. De terugkeerende krijgsge vangenen zuilen in verschillende steden in het onbezette deel van Frankrijk worden gedemobiliseerd. Het ministerie van oorlog wijst er op, dat de Duitsche autoriteiten alle noodige facili teiten hebben verleend, opdat de terugkee renden, die in de bezette zone wonen, zoo spoedig mogelijk naar hun gemeenten kun nen terugkeeren. (DN.B.) HET LEVEN IN DUINKERKEN. Onlangs werd een telling gehouden van de personen, die in de ruïnen van Duinker ken leven. Er zijn 12.074 Inwoners, waarvan de meesten in zwaar beschadigde woningen gehuisvest zijn, waar men fel te lijden heeft van het gure weder. Voor den oorlog telde Duinkerken 35.000 inwoners, (Belga). RUSSISCH-HONGAARSCHE SPOORWEGBESPREKINGEN. Naar in diplomatieke kringen verluidt, worden tusschen de sovjet-unie en Hon garije onderhandelingen gevoerd over het tot stand brengen van een directe treinver binding tusschen Lemberg en Munkaczover de Karpathen. Dezer dagen worden te Mos kou eenige vertegenwoordigers der Hon- gaarsche spoorwegen verwacht voor het voeren van besprekingen over de bijzonder heden. (D.N.B.) van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 1.58 uur en ging onder te 12.47 uur (L. K.). Dii Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Het teeltplan „Akkerbouw 1941" (2e Blad) Wedstrijden op de schaats; Buyen zege vierde weer over Langendijk. (Sport, 2e Blad). Buitenland Amerika en het Volkenrecht. (2e Blad) Dr. Goebbels in „Das Reich" (2e Blad) De strijd in Amerika om Roosevelt's plannen (ie Blad) Maarschalk Pétain en Laval worden het eens (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1