De strijd tegen Engeland STADSNIEUWS ZATERDAG 18 JANUARI 1941 No. 24790 Amerika's hulp aan Engeland De ramp van de „Soemba Verduisteren: 81ste Jaargang Duitsch Weermachtsberïcht De aanval op Malta Britsch slagschip ernstig beschadigd Goederentreinen op elkaar geloopen Rede van Churchill Verspreide Berichten Spoed bepleit Zestien opvarenden worden vermist BLAUWLICHT ZAKLAMTAARNLAMPJES 18.02 uur 9.39 uur 18.03 uur 9.38 uur De verstrekking van warme maaltijden EERSTE BLAD Feiten van den day IS UW RADIO DEFECT? LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet, 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte gisteren bekend: In de vroege middaguren hebben Duit sche gevechtsvliegtuigen Engelsche zee strijdkrachten in de haven van La Valette op Malta met voortreffelijke uitwerking aangevallen. Op het reeds den lOden Ja nuari sterk beschadigde vliegtuigmoeder schip zijn verscheiden voltreffers van mid delbaar en zwaar kaliber geplaatst. Boven dien hebben talrijke bommen het gebied van het arsenaal getroffen. Een koopvaar der kreeg een bom-voltreffer van het zwaarste kaliber. De door de aanvallen van Duitsche en Italiaansche gevechtsformaties op 19 Januari zwaar getroffen Engelsche kruiser „Southampton" was dermate be schadigd, dat hij intusschen gezonken is. In den loop van de gewapende verken ning zijn gisteren op drie koopvaarders van in totaal 13.000 b.r.t. ten Westen van Noord-Schotland en aan de Zuid-Oostkust van Engeland verscheiden bomtreffers ge plaatst. In den afgeloopen nacht hebben forma ties gevechtsvliegers een haven in West- Engeland en doelen in Schotland met suc ces aangevallen. De vijand heeft in den afgeloopen nacht met zwakke strijdkrachten weinig talrijke brisant- en brandbommen op Duitsch ge bied laten vallen. Slechts geringe schade aan gebouwen ontstond. De vijand heeft Woensdag en gisteren in totaal vijf vliegtuigen verloren. Sedert den avond van den 15den Januari zijn drie eigen vliegtuigen niet teruggekeerd. De Romeinsche bladen publiceeren uit voerige berichten van hun speciale ver slaggevers over den grootscheepschen luchtaanval, dien de Duitsche luchtmacht op Malta heeft ondernomen. Naar de correspondent van het Giornale d'Italia schrijft, was een der hoofddoelen van de Duitsche vliegtuigen het vliegtuig moederschip Illustrious, waarvan het woe dende afweervuur na verscheidene treffers van bommen van 500 en 1000 kg. tot zwij gen gebracht werd. Zonder acht te slaan op den helschen afweer waren de Duitsche duikbommenwerpers tot vlak bij hun doe len gedoken. Malta en vooral La Valetta hadden nog zelden zulk een bommenregen beleefd. De Duitsche vliegers hadden, tot dat de laatste bom was uitgeworpen, rond de afzonderlijke objecten gecirkeld. De speciale berichtgever van de Tribuna schrijft, dat deze eerste aanval van Duit sche Stuka's op Malta een nieuw bewijs ge leverd heeft van de samenwerking van de luchtmacht der beide verbonden naties. Men kan aannemen, dat meer dan hon derd vliegtuigen in opeenvolgende golven boven Malta zijn verschenen. Hun bomme^- jegen richtte onder de daar liggende oor- logs- en koopvaardijschepen, alsmede aan de havenwerken en het arsenaal, zeer zware schade aan. Het vliegtuigmoederschip Illustrious was met een waren bommenhagel bestookt. Bo vendien, aldus de berichtgever, blijkt uit de fotografische opnamen overduidelijk, dat een groote kruiser alsmede een stoomschip van middelgroote tonnage, zwaar getroffen zijn. Naar het DNB van welingelichte zijde verneemt, heeft men vastgesteld dat het Britsche oorlogsschip, dat Woensdag ern stig beschadigd te Gibraltar is blnnenge- loopen, het slagschip Malaya is. Ofschoon de Engelschen getracht hadden, de schade te verbergen door middel van houten be timmeringen en verfcamouflage, kon men zien, dat groote verwoestingen waren aan gericht op het dek en in de geschut- en commandotorens. Het schip is onmiddellijk in dok gegaan. Het maakte deel uit van het Britsche eskader, dat op 10 Januari in dé Middellandsche Zee door Duitsche en Ita liaansche gevechtsvliegtuigen werd aange vallen en verstrooid. De Malaya, die ruim 31000 ton meet, behoort tot de zwaarste schepen der Britsche vloot. Het schip is ge wapend met 8 stukken geschut van 38 c.m., 12 stukken van 15.2 c.m. en 8 stukken lucht doelgeschut van 10.2 c.m. Het heeft vier vliegtuigen aan boord. CROSS WAARSCHUWT VOOR OPTIMISTISCHE BEOORDEELINGEN. De Engelsche scheepvaartminister, Cross, heeft in een rede zftn landgenooten ge waarschuwd voor een al te optimistische heoordeeling van den oorlog ter zee, vooral wat de aanvallen op de Engelsche koop vaardijvloot betreft, uitsluitend omdat vol gens het jongste communiqué van de Brit sche admiraliteit de weekcijfers der verlie zen in de eerste week van Januari geringer geweest zijn. Men moet er zich, zoo meen de Cross, veeleer op voorbereiden, dat der gelijke lage cijfers een uitzondering vor men, en dat de Engelsche koopvaardijvloot zeer harde en bittere tijden tegemoet gaat, want de vijand zal zijn voornaamste tref kracht ook tegen de Engelsche scheepvaart en daarmede tegen de overzeesche verbin dingen tusschen Engeland en de rest van de wereld gebruiken. Daarbij kwam Cross te spreken over het duikbootgevaar, dat hij zwart afschilderde. Overigens, zoo betoogde Cross verder, heeft de Britsche vloot drin gend torpedojagers noodig (DNB). ENGELSCHEN IN GRIEKENLAND. Een uit Athene aangekomen reiziger, die tijdens zijn verblijf in Griekenland ook te Saloniki heeft vertoefd, heeft, naar hij ver klaarde, opgemerkt, dat zoowel te Saloniki als te Athene de Engelschen zeer talrijk zijn. Te Saloniki bevinden zich reeds Engel sche gespecialiseerde troepen, lucht- en vlootstrijdkrachten en gemechaniseerde troepen. In de stad heeft deze reiziger kun nen constateeren, dat de Italiaansche lucht macht enorme schade heeft aangericht, in het bijzonder bij de jongste bombardemen ten op de haveninstallaties, op de twee vliegvelden der stad en op verscheidene ge bouwen. De inwoners van Saloniki zijn he vig aangegrepen door de uitwerking der Italiaansche bombardementen. VERBINDING GOUDA-UTRECHT GESTOORD. Hedenmorgen te 6.20 uur zijn nabij de Derde Kade in de buurt van het station Gouda twee goe derentreinen op elkaar geloopen. Tengevolge hiervan zijn in- en uit gaande sporen van Gouda naar Utrecht versperd. Van Gouda uit wordt nu een pendeldienst naar Rotterdam onderhouden. Persoon lijke ongelukken deden zich niet voor. De Engelsche minister-president Chur chill heeft in een gisteravond te Glasgow gehouden rede o.a. gezegd: Voor ons liggen gevaren, die ons, wan neer we ze veronachtzamen, ten verderve zouden kunnen voeren. Voor ons liggen vele maanden, waarin wij het bombardeeren van onze steden en industriegebieden uitgehou den hebben, zonder de macht een gelijk waardig antwoord te geven. Voor ons staan lijden en kwellingen. Churchill verklaarde verder, dat hij niet wilde beweren, dat een gemakkelijk verloop voor het Engelsche volk in het verschiet ligt. Dooh wat het einde zal zijn, daarover kan hij niet den gering- sten twijfel koesteren. Na gewezen te héb ben op de uit Amerika verwachte hulp, richtte Churchill heftige aanvallen en las terlijke uitlatingen aan het adres van Duitschland, waarvan hij toegaf, dat het een groot deel van Europa beheerschte en dat zijn legers zich bijna overal op het vasteland kunnen bewegen, waar zij willen. In het slot van zijp rede verklaarde Chur chill: „Ik hoop aan het einde van dit jaar of bij het begin van het volgende, dat wij te land en in de luoht niet in het nadeel zullen zijn, voor zoover het de uitrusting met betrekking tot den Dultschen vijand betreft. (D.N.B.) VERSPREIDING VAN GERUCHTEN IN IN DENEMARKEN STRAFBAAR. De Deensche minister van justitie heeft in het Folketing een ontwerp voor een tij delijke toevoeging aan het wetboek van strafrecht ingediend. Dit ontwerp bedreigt onder meer verscherpte straffen tegen de verspreiding van geruchten. Wie geruchten verspreidt, welke de belangen van het land in de betrekkingen tot het buitenland kun nen schaden, kan veroordeeld worden tot boete, hechtenis of gevangenisstraf tot een jaar. Verspreiding van berichten over mili taire aangelegenheden wordt met levens lange gevangenisstraf en in minder ernstige gevallen met een gevangenisstraf van ten minste één jaar gestraft. (D.N.B.) De Amerikaansche minister van oorlog, Stimson, heeft voor de commissie voor de buitenlandsche politiek van het Huis van Afgevaardigden verklaard, dat het nood zakelijk is, dat het congres het wetsont werp tot steun aan Engeland zeer snel aan neemt. Deze bespoedigde goedkeuring van het wetsontwerp is daarom noodzakelijk, omdat naar zijn meening de crisis binnen zestig of hoogstens negentig dagen zal in treden. Op een vraag van den republikeinschen afgevaardigde, Yongham, of het wetsont werp Amerika niet in den oorlog zal bren gen, antwoordde Stimson ontkennend. Op een andere vraag van den afgevaardigde, of de in het wetsontwerp bepaalde hulp noodig is, om Engeland voor de nederlaag te bewaren, antwoordde Stimson bevesti gend. (D.N.B) Stimson, heeft volgens een United Press bericht uit Washington verklaard, dat hij er tegen was, dat bij het wetsontwerp tot steun aan Engeland een verbod zou worden gevoegd, waardoor het aan Amerikaansche oorlogsschepen verboden zou worden de oorlogszone te bevaren. Niemand kan voor spellen, zoo verklaarde Stimson, welke ge beurtenissen zich zullen voordoen, die het voor de verdediging van de Vereenigde Sta ten noodzakelijk zouden maken Amerikaan sche oorlogsschepen naar de oorlogszone te sturen. De onderstaatsscretaris voor oorlog, heeft aangekondigd, dat de Vereenigde Staten in Juni van dit jaar 14 millioen man troepen onder de wapenen en in hoofdzaak uitge rust zullen hebben. Volledig uitgerust en gereed om te velde te worden gebracht, zouden deze troepen dit jaar echter nog niet zijn. (U. P.) VERKLARING VAN KNOX. De minister van marine, Knox, heeft naar de „Associated Press" meldt, voor de com missie voor buitenlandsche aangelegenhe den verklaard, dat de vloot der Vereenigde Staten in 1942 uit 342 schepen zal bestaan, terwijl de vloten der asmogendheden te zamen over 803 schepen zullen beschikken. Een jaar later zal de Amerikaansche vloot 422 en zullen de asmogendheden 962 sche pen hebben. Knoz betoogde, dat de Vereenigde Staten alleen door ondersteuning van Groot-Brit- tannië de Monroeleer in de laatste 125 jaar hebben kunnen handhaven. Voorts betoog de hij, dat zes jaren noodig zijn, alvorens de Vereenigde Staten zelf twee Oceaanvloten zullen hebben. Wanneer de Amerikaansche vloot dus genoodzaakt wordt, zoo vervolgde Knox, om eenigerlel gevaar op beide Oce anen onder het oog te zien, moet zij nood zakelijkerwijze gesplitst worden. Of zij dan sterk genoeg zal zijn. is een kwestie, die niet vooruit gezegd kan worden. (D.N.B.) WILLKIE STEUNT. In een openbaar debat met den leider der socialisten, Thomas, heeft Willkie de Ame rikaansche bevolking opnieuw opgewekt, het programma tot hulpverleening aan Enge land te steunen. Hij verklaarde zijn stand punt daarmede dat hij er niet van overtuigd is, dat Amerika na een nederlaag van Enge land, economisch kan voortbestaan. De „Associated Press" meldt uit Washing ton, dat het reeds zeker is, dat in het wets ontwerp tot hulpverleening aan Engeland de aan president Roosevelt te verleenen volmachten beperkt zullen blijven tot twee jaar. In regeeringskringen staat men niet af- keerig tegenover een dergelijke beperking, doch het voornemen om een clausule in het ontwerp op te nemen, waarbij de afstand van oorlogsschepen zou worden toegestaan, is zelfs in het regeeringskamp op verzet gestuit. Volgens berichten in de bladen uit Washington heeft de democratische senator Ellender, die behoort tot het Roosevelt steunende Zuidelijke statenblok, openlijk verklaard, dat hij weliswaar voorstander ls van een ver strekkende ondersteuning van Engeland, maar niet kan nalaten er op te wijzen, dat het aanhangige wetsontwerp op de hulp aan Engeland de Vereenigde Staten beslist in den oorlog zal brengen (D.N.B.). DE AMERIKAANSCHE VRACHTSCHEPEN VOOR ENGELAND. In officieele kringen verluidt, aldus United Press, dat de Vereenigde Staten niet in staat zijn nog meer Amerikaansche vracht schepen aan Engeland af te staan. De voor-' raad vrachtschepen in Amerika is reeds uitgepunt. Het zou minstens negen maanden duren, aldus wordt In het bericht verder gemeld, voordat de Vereenigde Staten in staat zouden zijn door het bouwen van nieuwe schepen de Engelsche tonnagever- liezen voor een gedeelte te vervangen. Ver wacht wordt, dat de federale scheepvaart- autoriteiten binnenkort aan Engeland twin tig Amerikaansche vrachtschepen, die sedert den wereldoorlog zijn opgelegd, zal afstaan. Dit zouden echter waarschijnlijk de laatste vrachtschepen zijn. die Amerika aan Enge land kan afstaan tot het tiidstip. waarop de door Engeland aan de Amerikaansche werven in opdracht gegeven zestig wacht schepen voltooid zullen zijn. Dit zal echter voor October of November niet het geval zijn. JAPAN'S HOUDING. Naar is medegedeeld heeft de Japansche regeering besloten, met betrekking* tot de uitlatingen van staatssecretaris Huil voor de commissie van buitenlandsche aangelegen heden van het Huis van Afgevaardigden geen verklaring af te leggen. De Japansche pers blijft fel. (D.N.B.). De Stoomvaart maatschappij „Nederland" deelt ons mede, dat zij uit New, York telegrafisch bericht heeft gehad, van den eersten stuurman van het rs. „Soemba", dat de gezagvoerder, J. E. Leguit uit Amsterdam, de tweede stuurman F. Legger (Emmen) en de volgende leden van de bemanning vermist worden: bootsman A. Kok (Egmond aan Zee), timmerman E. Middelberg (Amsterdam), kwartiermaker S. Bosma (Wormer), de matrozen C. A. Heyjer (Amsterdam), P. van Duyn Jzn. (Katwijk aan Zee), D. Visser Pzn. (HoUum Ameland), J. van Duin Adzn. (Noordwijk aan Zee), C. van Duyvenbode (Katwijk aan Zee), de lichtmatroos W. Woonink (Amsterdam), de olielieden K. Th. Hamstra (Amster dam), J. Ase (Amsterdam), A. Greutcr (Monnikendam), de hofmeester W. C. de Boer (Hilversum) en de kok S. Haantjes (Amsterdam). (Wij herinneren er aan, dat het D.N3. op 10 Januari gemeld heeft dat de Soemba, geladen met staal, op den Atlantischen Oceaan was gezonken en dat de overlevenden in een Oost-Canadeesche haven aan land waren gezet). II MET RIJKSKEUR FL. 0.23 P.ST. I.E.M.C.O. N.v. IT.RIJM 32 6253 (Ingez. Med.) ENGELAND BIEDT EXCUSES AAN. De Britsche gezant te Montevideo heeft gisteren, naar A.N.P. vermeldt, aan den mi nister van Buitenlandsche Zaken van Uru- uay de onvoorwaardelijke verontschuldi gingen van de Britsche regeering aangebo den wegens het opbrengen van het Fran- sche s.s. „Mendoza" door den Britschen kruiser „Asturias" binnen de territoriale wateren van Urugay. DE DUITSCHE WINTERHULP. In de buitenlandsche persconferentie heeft de rijksgevolmachtigde voor het Duit sche Winterhulpwerk, Oberbefehlsleiter Hil- genfeldt, over sociaal-politieke vraagstuk ken gesproken. Hij verklaarde oa: Het jongste winterhulpwerk heeft rond 630 millioen Rijksmark aan baar geld op gebracht en, nu de helft achter den rug is, schat ik de inkomsten van het thans aan den gang zijnde winterhulpwerk op 800 tot 840 millioen Rijksmark. van hedenavond tot morgenochtend en van morgenavond tot Maandagochtend De maan gaat heden onder te 11.51 uur en komt op te 0.40 uur d.a.v.; voor morgen zijn deze tijdstippen: op 0.40 uur, onder 12 u. 19. V.J VANGT A.S. DINSDAG AAN. In aansluiting aan het bericht van eenige dagen geleden kan thans worden medege deeld, dat de verstrekKing van warm voed sel zol aanvangen Dinsdag as. De uitreiking zal dagelijks plaats hebben om 12 uur aan de volgende lokalen: 1. Gebouw „voormalig Pniël", thans be- hoorer.de tot de fabriek van de firma Tie- leman en Dros, aan de Middelstegracht. 2. Morschweg 34 (voorheen het gebouw van het Christelijk Militair Tehuis). 3. Gebouw Staafrjk. Heerer.straat hoek 3 Octoberstraat. Op Woensdag en Zaterdag heeft de uit reiking niet in dit gebouw Staalwijk plaats, doch in het Gymnastieklokaal van de school Duivenbodestraat, ingang 3 Octoberstraat. De kleuren der dagbonnen zijn resp. voor lokaal 1: groen, voor lokaal 2: rood en voor lokaal 3: geel. De eerste verkoop en afgifte van dag bonnen en knipkaarten zal voor alle uit- reiklokalen plaats hebben op Maandag 20 Januari a.s. van 1012 uur in de voormalige kweekschool, Oude Vest 35. Verzoeke zooveel mogelijk met gepast geld te betalen! Zooals reeds werd medegedeeld, moet dus voor het verkrijgen van een knipkaart, die recht geeft op het koopen van 9 dagbonnen van een portie, ingeleverd worden: een halve geldige boter- of vetbon en 4 geldige vleesphbonnen. Wanneer men dus slechts één knipkaart verlangt* ontvangt men, daar op de distributiekaarten slechts heele boter- of vetbonnen voorkomen, een wisselbon ter waarde van een halve boter- of vetbon te rug. Tegen afgifte van deze wisselbon en 4 geldige vleeschbonnen kan men dan een nieuwe knipkaart verkrijgen. Wanneer bonnen voor peulvruchten moe ten worden ingeleverd, zal dit tijdig in de uitreiklokalen bekend worden gemaakt. De verkoop van dagbonnen en afgifte van knipkaarten na 20 Januari zal plaats hebben aan de bovengenoemde uitreiklokalen. da gelijks om 12 uur, dus tegelijk met de uitrei king van het warme voedsel. De aandacht wordt er op gevestigd, dat bij het koopen van bonnen of het afhalen van knipkaarten steeds de distributiestamkaart moet worden medegebracht! De levering van het benoodigde glas werk voor de nieuwe dekenfabriek der Gebrs. van Wijk en Co. N.V. is door de fir ma M. Ziegelaar en Zoon opgedragen aan van Dam's glashandel alhier. TRAMONTSPORING. Gistermiddag is een stadstram der N.Z. H.T.M. op een ingesneeuwde wissel bij de Koenesteeg op de Hoogewoerd ontspoord, waardoor de tram dwars over den rijweg kwam te staan, en beide trambanen ver sperde. Daar de trams niet meer konden wisselen, moesten de trampassagiers ter plaatse van de ontsporing overstappen. Spoedig was een auto met personeel der N.Z.H.T.M, aanwezig, dat de tram weer in het goede spoor bracht, zoodat om 6 uur de trambaan weer vrij was. Dit nummer bevat VIER Bladen Binnenland Twee jaar wegens verduistering geëischt tegen advocaat te Assen. (3e Blad). Willem Bakker, een der bekendste redders uit Den Helder overleden. (Binnenland, 3e Blad). Buitenland De strijd om Roosevelt's voorstellen (le Blad) De hevige Duitsche aanval op Malta. (le Blad) ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET 4e BLAD. Bel 24244 De Radiotechnische Dienst IEMCO n.v. NIEUWE RIJN 32. 6798 (Ingez. Med.),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1