LAATSTE BERICHTEN
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Bled
Vrijdag 3 Januari !94t
Het biologisch station
te Wijster
0FFIC6EELE KENNISGEVING
PUROl
Een onderhoud mét
dr. W. Beijerinck
Binnenland
Brand in gasfabriek te
Wormerveer
Goede vangst van de
Huizer politie
Buitenland
Dagbladreclame
is niet te vervangen
Uit de Rijnstreek
Erica onder de loupe.
Even bulten het dorp Wijster in de Drent-
sche gemeente Beilen ligt aan den weg naar
Spier het Biologisch Station, dat in Mei 1927
gebouwd werd, nadat de huidige directeur,
dr. W. Beijerinck, daar reeds van 1922 af
met zijn biologischen arbeid bezig was.
In ons land is een biologisch station een
zeldzaamheid. Naast dat te Wijster heeft
men het zoölogisch station te Den Helder,
het Hugo de Vries-station te Abcoude en
verder nog een zeer gering aantal instellin
gen welke zich op een speciaal gebied be
wegen, zooals het entomologisch laborato
rium van dr. Voute, op de Veluwe, waar de
bestudeering van de ziekten der boomen
het bijzonder studie-object Is. Het buiten
land kent een veel grootere verspreiding van
dergelijke stations. Rusland spant de kroon
met over de honderd en de Vereenigde Sta
ten zijn er een tachtig rijk.
Wat is een biologisch station? Wat ge
beurt er?
Het beantwoorden van deze vragen is niet
zoo eenvoudig voor een leek. Misschien zou
men kunnen zeggen„Een biologisch station
bestudeert het leven in zijn verschijnings
vormen in een bepaalde streek". Dit omvat
heel veel, maar zeker niet te veel, want, de
rond vijftig publicaties van den heer Beije
rinck bewijzen dit reeds door de verschei
denheid en veelsoortigheid der onderwerpen.
Een eenzame post.
Kort geleden zijn wij enkele uren de gast
geweest van den heer Beijerinck, die zoo
vriendelijk was ons het een en ander van
zijn werk te vertellen. Wij hebben dit als
een voorrecht beschouwd, omdat het gebouw
waarin de heer en mevrouw Beijerinck
wonen en waarin de directeur der stichting
een goed geoutilleerd laboratorium en een
uitgebreide bibliotheek ter beschikking
heeft, gewoonlijk uitsluitend door geleerden,
afgestudeerden en studenten wordt bezocht.
De heer Beijerinck heeft in het Drentsche
land een eenzamen post betrokken, van
waaruit hij evenwel een nauw contact on
derhoudt met Universiteiten en andere
wetenschappelijke instellingen.
Dit contact, vertelde onze gastheer, was
er natuurlijk van het begin in 1922 af. Maar
het werd steviger in 1933, toen de stichting
tot stand kwam, waaraan het laboratorium
nu verbonden is. Wii hebben een Rijkssub:
sidie en steun van Universiteiten en allerlei
liehamen gekregen. Hiertegenover Staat de
gelegenheid voor studenten en afgestudeer
den om hier cursussen te volgen of speciale
onderwerpen uit te werken. Ook lever ik
onderzoekingsmateriaal aan Universiteiten
en er zijn nog meer werkzaamheden, welke.
Vicks VepoRub op de keel wrijven en
met warm flanel bedekken. Pappleis
ter-werking en ingeademde dampen
zuiveren de aangedane luchtwegen.
5658
(Ingez. Med.)
WINTERHULP NEDERLAND.
De Burgemeester van Leiden wijst er "win
keliers en handelaren op, dat die verstrekte
waardebonnen Winterhulp Nederland
slechts mogen worden aangewend voor den
aankoop van die artikelen, welke vallen
ibinnen het kader, zooals op de bonnen ver
meld. 5686
De Burgemeester voornoemd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Winterhanden
Wintervoeten
Winteiteenen
Doos 30 cent.
Bij Aipofh. en Drogist.]
5651
(Ingez Med.)
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
J. Dubbeldam, Tramstraat 6 a, Katwijk a.
Zee. Broodbakker en winkelier in koek,
banket en aanverw. art. Deze zaak heeft,
door het oprichten van een naamlooze ven
nootschap opgehouden te bestaan. Opge
richt is: Jac. Dubbeldam N.V. Dir.: J. Dub
beldam. Maatsch. kap.: f. 10,000.—, waarvan
geplaatst en gestort f. 2.000.—
Naamlooze Vennootschap Dubbeldeman's
Boekhandel, Brcestraat 7, Leiden. Nieuwe
directeur: P. F. I. M. van Solt, 's-Graven-
hagc. Nieuwe onder-directrice: C. E. Dub-
beldemanTrago, Leiden. o
Stokhuyzen's Vruchtensap en Jamfabriek
N.V., Wilhelminastraat 34. Alphen a. d.
Rijn. Bij de opgave van 9 Juni 1939, ver
meldende dat de heer P. J. van Kesteren
was uitgetreden als procuratiehouder, had
tevens moeten worden vermeld dat deze
heer ook was uitgetreden als liquidateur
van de N.V. en dat het door de N.V. uitge
oefende bedrijf had opgehouden te bestaan.
De N.V. blijft bestaan, terwijl de heer W. L.
Stokhuyzen optreedt als directeur en 'de
heeren F. Stokhuyzen en J. B. Samsom als
commissarissen.
Naamlooze Vennootschap G. F. W. Hern-
green's Fijnhouthandel, Steekterweg 39, Al
phen a. d. Rijn. De procuratiehouder J.
Vierbergen is benoemd tot directeur.
Opheffing:
ELBI (Eerste Brilmonturen Industrie),
Aloëlaan 49, Leiden.
hier geschieden ten bate van de natuur
wetenschap, Verschillende monografieën en
kortere publicaties zijn in den loop der
jaren van het Station uitgegaan of er door
gesteund.
Een groote verscheidenheid.
Hiervoor hebben wij al gewezen op het
uitgestrekte gebied, dat het biologisch sta
tion bestrijkt. De eerste omvangrijke publi
catie van Dr. Beijerinck was diens, in 1927
verschenen, dissertatie over de verspreiding
en periodiciteit (regelmatig afwisseling) der
zoetwaterwieren in de Drentsche plassen.
Gedurende ruim drie jaren daarna heeft hij
in opdracht van het bestuur der Stichting
Landbouw Export Bureau Fonds te Wage-
ningen de subfossiele plantenresten in
Friesche en Groninger terpen onderzocht.
Voor hem zijn hydrobiologie (kennis van
de in het water levende organismen) en
botanie' (plantkunde) de hoofdzaak, maar
daarnaast heeft hij gewerkt op het gebied
der bodemkunde, entomologie (insecten-
kunde), praehistorie, aardrijkskunde, ken
nis van bloemen en dieren, natuurbescher
ming, geologie en weerkunde. Niet ten on
rechte maakte dr. Beijerinck in een artikel,
dat hij in 1937 schreef voor het Vakblad
voor Biologen de opmerking, dat het, in
verband met de verscheidenheid van door
hemzelf en anderen behandelde onderwer
pen, misschien beter zou zijn, te spreken
van een natuurwetenschappelijk station,
zooals men een dergelijke inrichting, welke
door de Zweedsche Akademie van Weten
schappen in Lapland is gesticht, noemt.
Dit gebied van heiden en veenvor-
mingen, zei hij thans, leidt als vanzelf tot
een behandeling en bestudeering van een
ongemeen groote verscheidenheid van
vraagstukken, welke zich voordoen, wan
neer men als bioloog de levensverschijnse
len van dier $n plant in hun omgeving ob
serveert. Ik begon met het onderzoek van
het waterleven, kwam later tot de mossen
en de veenplanten en publiceerde onlangs
een monografie over de struikheide (Cal-
luna) waarvan op het terrein van het sta
tion een negentig vormen zijn gekweekt.
„Uw werk is dus zuiver wetenschappe
lijk?", vroegen wij.
In zijn opzet althans. Het Werk is voor
een groot deel observeeren en statistisch
materiaal verzamelen, .terwijl er ook op ex
perimenteel gebied wat is en wordt gedaan.
Maar mijn studie bracht mij, zooals
eigenlijk wel vanzelf spreekt, met de wer
kelijkheid van het dagelij ksch leven in
nauw contact. Niet alleen door het geven
van cursussen en het verzamelen van ma
teriaal voor hortussen, en dergelijke, dat ik
u reeds noemde. Met het Staatsboschbeheer
heb ik op practisch gebied contact inzake
bodem-samenstelling opvolging van plan
tengroei en dergelijke. In de boschwachterij
Dwingeloo hebben wij proefheuvels aange
legd, waarin de lagen van den bodem in
verschillende opeenvolging zijn aange
bracht; nagegaan wordt nu .in hoeverre
hier in den loop der jaren veranderingen
optreden,
Dank zij de medewerking van mijn
vrouw heb ik nog andere werkzaamheden
op mij kunnen nemen zooals het onder
houd van den tuin, waarin ca. 700 planten
soorten voorkomen, het driemaal per dag
verrichten van waarnemingen voor het
Nederlandsch Meteorologisch Instituut, het
leiden van excursies enzoovoort. U zult be
grijpen, dat dit nogal wat tijd van ons
vergt. Er was juist sprake van eenige uit
breiding en verbetering, toen de oorlog uit
brak. We zullen nu eerst weer moeten af
wachten.
Een belangrijk werk.
Zij, die den heer Beijerinck kennen, we
ten dat dit afwachten voor hem niet be-
teekent rusten. Ook al maakt het ontbre
ken van normale reisgelegenheid het hem
moeilijk geregeld ver van huis te werken, in
en bij huis heeft hij meer. dan genoeg te
doen. Hij heeft thans een zeer groot en be
langrijk werk onderhanden, namelijk het
samenstellen van een zadenatlas, in hoofd
zaak van de Nederlandsche planten, daar
naast van de belangrijkste cultuurgewassen
en enkele 'geïmporteerde planten.
Toen hij hiertoe van de Ned. Academie
van Wetenschappen de opdracht had ge
kregen, is hij dadelijk begonnen de reeds
aanwezige zadencollectie te completeeren.
Dit is geen gering werk. Het gaat hier na
melijk om een 1400 soorten, waaronder er
zijn van zeer zeldzaam geworden planten
en van planten, waarvan heel moeilijk zaad
gewonnen kan worden. Veel hebben de heer
en mevrouw Beyerinek zeif verzameld en
bovendien zijn er over het geheele land
medewerkers, zoodat er nu reeds een 1200
soorten bijeen zijn gebracht. Dr. Beijerinck
is al begonnen deze zaden te teekenen, wat
een uiterst nauwkeurige en tijdroovende
arbeid is. In een paar jaar hoopt hij den
zadenatlas gereed te hebben en dan zal er
een uniek standaardwerk zijn ontstaan.
Want wel bestaan er enkele kleine zaden-
atlassen voor practisch gebruik op een
speciaal gebied, maar een werk van dezen
omvang is ook in het buitenland niet ver
schenen.
Evenals men met behulp van een flora
een plant kan thuisbrengen, zoo zal dit ook
met den zadenatlas het geval zijn. Hiertoe
was het echter noodig systematisch de ken
merken vast te leggen, wat'tot dusver even
min was geschied.
Deze atlas zal ongetwijfeld van practisch
nut zijn voor plantkundigen, landbouwkun
digen, keuringsdiensten e.d. Hij zal ook zijn
nut kunnen hebben bij politioneele onder
zoekingen.
Er zou heel wat meer te schrijven zijn
over het Biologisch Station te Wijster. Al
leen al over de zeldzame verzameling van
planten, welke daar bije'en is gebracht. Of
over de uitgebreide verzameling van vlin
ders, kevers en andere insecten. Het doel
van ons bezoek bepaalde zich er toe, onzen
lezers iets van de beteekenis van dit sta
tion op wetenschappelijk en practisch ge
bied te kunnen vertellen. De schets, welke
wij hiervan hebben gegeven, is in elk op-
zich onvolledig, maar zij toont toch, naar
onze meening, voldoende aan, dat de stich
ting te Wijster voor wetenschap en samen
leving van groot nut is, zoodat een uitbouw
van het door één man met zooveel toewij
ding en doorzettingsvermogen begonnene,
alleszins gerechtvaardigd is.
Hedenmorgen om zes uur brak brand uit
in de gasfabriek te Wormerveer. Door het
weigeren van de voedingspomp der verwar
mingsinstallatie voor de gashouders liep
deze installatie droog, met het gevolg dat
brand ontstond in het boven gelegen kan
toor van den bedrijfsleider. De bedrijfsleider
die naast het kantoor woont, werd gewaar
schuwd door een veiligheidssysteem. Hij
trachtte het vuur met behulp van een
bluschapparaat te dooven doch slaagde hier
niet in.
De brandweer, die op het terrein van het
gasbedrijf is gestationneerd, kon direct in
grijpen, zoodat erger werd voorkomen. Het
kantoor met archief en bescheiden is echter
geheel uitgebrand. In de fabriek is veel
waterschade aangericht. Men Ijoopt de ver
warmingsinstallatie weer spoedig in orde
te hebben.
Een beurtschipper te Huizen deed aan
gifte van de vermissing van elf vaten stook
olie inhoudende 200 liter elk. De politie
stelde een onderzoek in en zij ontdekte een
spoor, dat leidde naar Laren, Blaricum en
Huizen.
Zekere M,, die naast het pakhuis woont
van den gedupeerden beurtschipper, had
met een anderen beurtschipper P. uit Laren
een afspraak gemaakt, waarbij de olie van
zijn buurman aan een ander zou worden
verkocht.
Met zekeren B. uit Blaricum kwamen zij
voorts overeen, dat deze een kooper zou zoe
ken en dan een deel van de winst zou krij
gen. B. vond. een kooper n.l. zekeren D. in
Laren, die wel zin had in de vaten met in
houd, temeer daar men hem vertelde, dat
er benzine in zat. Een deel van deze „ben
zine" verkocht P. weer aan zijn buren v. D.
en T. en zoodra dit zaakje beklonken was
zou de „benzine" geleverd worden.
De buurman van den beurtschipper wilde
echter eerst geld hebben en de Laarder L.
gaf als voorschot f. 1000. Des avonds in het
donker werden de vaten afgeleverd.
Toen D. Maandag de vaten per auto wilde
gaan vervoeren, ontdekte hij dat er geen
benzine in zat. Hij had inmiddels nog f. 500
•betaald en voelde zich derhalve „opgelicht"
voor f1500.
Een korporaal van den opbouwdienst was
bereid, te zamen met D., den leverancier
hierover onderhanden te nemen. Uit angst
voor de politie gaf M. f500 terug. De kor
poraal en de tusschenpersoon B. kregen elk
f. 100, terwijl P. f. 200 kreeg voor zijn be
moeiingen.
De politie was inmiddels op het spoor van
dieven en helers gekomen en gisteren ging
zij over tot arrestatie van het viertal, ter
wijl ook de vrouw van M. en haar zoon wer
den aangehouden, die ervan werden ver
dacht, het geld te hebben verstopt. Bij een
onderzoek in de woning van M. werd het
ontbrekende geld onder een vloerzeil aan
getroffen, waarop de vrouw en haar zoon
in vrijheid werden gesteld.
Na de arrestatie van het viertal lekte nog
meer uit. De korporaal bleek n.l. van het
gekregen geld een half varken te hebben
gekocht, welk varken clandestien geleverd
was door een veehouder uit den omtrek
van Amsterdam.
De Huizer politie had echter nog meer
geluk. Want toen zij na het onderzoek naar
huis ging trof zij op den weg een Hilver
summer aan met een varken, dat uit Loos-
drecht afkomstig was en in Huizen moest
•worden afgeleverd. De man werd aange
houden en tegen hem werd proces-verbaal
opgemaakt wegens clandestien vervoer van
vee.
KIND DOOR ELECTRISCHÊN
STROOM GEDOOD.
Gistermiddag is te Groningen het zes
jarige zoontje van de familie P. door elec-
trischen stroom gedood.
Het kind schakelde in de huiskamer een
electrisch kacheltje in. Tengevolge van een
kleine fout bij den aanleg van den kabel
kreeg het kind den stroom door het
lichaam en was op slag dood.
NIEUWE ENGELSCHE VLIEGTUIGEN.
Lord Beaverbrook verklaarde, dat Enge
land thans 2 nieuwe types bommenwer
pers en 1 nieuw type jaachtvliegtuigen be
zit, n.l. de Manchester, een 4-motorige
bommenwerper en de Stinling.
De Wirkwind is een 2-motorige jaager.
Engeland heeft thans meer vliegtuigen
dan ooit te voren en een reserve als nooit
tevoren. Voorts zullen de in Amerika voor
1941 betaalde vliegtuigen ook dit jaar wor
den afgeleverd.
De nieuwe jaager Tarnedo is een groot
succes gebleken, aldus lord Beaverbrook.
(United Press).
ZWEDEN BREIDT VLIEGTUIG
INDUSTRIE UIT. i
De Zweedsche rijksdag heeft kortgeleden
een regeeringsplan goedgekeurd betreffende
een verdere uitbreiding van de Zweedsche
vliegtuigproductie. Doel van het plan is
Zweden onafhankelijk te maken van buiten-
landsche industrieën voor de behoefte aan
vliegtuigen van allerlei aard. Deze behoeften
zijn door de aanzienlijke uitbreiding van het
Zweedsche luchtwapen sterk gestegen.
De vliegtuigindustrie van Zweden is de
laatste jaren aanzienlijk uitgebreid en
bouwt thans vliegtuigen van verschillende
types. Er bestond echter nog een zekere
import van machines, aangezien deze ech
ter door den oorlog moeilijk is geworden,
heeft Zweden besloten zijn eigen productie
uit te breiden om zeker te zijn van de
leveranties. (A.N.P.).
AANVAL OP WALES.
In den afgeloopen nacht heeft de nach
telijke Duitsche luchtaanval, naar uit En
geland gemeld wordte zich hoofdzakelijk
op Zuid-Wales gericht, het grootste Engel-
sche mijnbouwgebied.
Naar de Engelsche radio vanmorgen me
dedeelde, stond een ongenoemde stad in
Zuid-Wales in het middelpunt van dezen
aanval. Naar alle waarschijnlijkheid is dit
de grootste stad van dit gebied, Cardiff.
Urenlang heeft boven deze stad een hevige
aanval gewoed. Duizenden brandbommen
zijn uitgeworpen. Nadat een geheele reeks
branden ontstaan was, begon een even he
vige, zoo niet heviger aanval met brisant
bommen van elk kaliber. Talrijke huizen
en gebouwen zijn verwoest of een prooi der
vlammen geworden.
Tevens hebben andere formaties van het
Duitsche luchtwapen de Britsche hoofdstad
opnieuw aangevallen en op deelen van
Londen talrijke brand- en brisantbommen
laten vallen. Weer zijn branden uitgebro
ken, en een heele reeks huizen en gebou
wen is met den aardbodem gelijkgemaakt.
Volgens de berichten zijn tegelijkertijd ver
schillende andere streken in Engeland,
waarvan de namen evenwel niet genoemd
werden, in den loop van den nacht aange
vallen. (D.N.B.)
DE DUITSCHE ACTIE IN DE
STILLE ZUIDZEE.
Uit Melbourne wordt aan de United Press
gemeld, dat manschappen van de tot zin
ken gebrachte Engelsche schepen verklaren
dat meerdere Duitsche oorlogsschepen ge
zamenlijk opereerden, begeleid door een
lichter bewapend voorraadschip.
Van de eensgezinde leiding getuigt het
feit, dat zij, soms uit verschillende rich
ting komend, gelijktijdig verschenen.
Het Engelsche schip „Turakina", dat
slechts met 1 stuk geschut was gewapend,
leverde een gevecht van 2Va uur voor het
tot zinken werd gebracht, waarbij 2/3 der
bemaniïing verloren ging. 58 man zijn nog
aan boord der Duitsche schepen.
DE AMERIKAANSCHE HULP AAN
ENGELAND.
In New Yorksche scheepvaartkringen
wordt het Engelsche voorstel, volgens het
welk Amerikaansche schepen op de Engel
sche verkeersroutes op den Stillen Oceaan
zouden varen, fel becritiseerd. De United
Press meldt uit Washington, dat het Engel
sche plan ook in de politieke kringen van
de hoofdstad slechts een „lauwe" ontvangst
heeft gevonden. In regeeringskringen aldaar
wijst men er op, dat de Ver. Staten hun
buitenlandschen handel niet door arrange
menten op het spel kunnen zetten, welke
zouden ophouden aan het einde van den
oorlog.
Men verklaart in Washington, dat de
Amerikaansche schepen reeds thans slechts
40% van den buitenlandschen handel der
Ver. Staten kunnen vervoeren. Daarom kan
niet verwacht worden, dat de Ver. Staten
overeenkomsten aangaan, die hun normalen
handel in gevaar brengen (D.N.B.).
BOTSINGEN IN MEXICO.
Bij de installatie van de nieuwe gemeente
besturen is het in talrijke Mexicaansche
plaatsen tot min of meer bloedig verloopen
botsingen gekomen. De gouverneur van den
staat Tamaulipas moest, naar uit Matamo-
ros gemeld wordt, zelfs den staat van beleg
afkondigen om onlusten te verhinderen. In
talrijke Mexicaansche plaatsen zijn thans
twee gemeentebesturen aanwezig, die in min
of meer vormen tegen elkaar in werken. Tot
bijzonder bloedige0 botsingen, waarbij ver
scheidene dooden en gewonden vielen, is
het in Valladolid en andere plaatsen in den
staat Yucatan gekomen. Ook uit Torreon en
andere steden in den staat Coahuila komen
berichten over felle vechtpartijen. (D.N.B.).
DE OORLOG TEGEN ENGELAND.
De oorlog tegen Engeland is geen kinder
spel, aldus de Lokal Anzeig^r. Dit grootste
wereldrijk der historie is een reus en de
Britten zijn geen lafaards. Het is treurig
genoeg, maar een feit, dat zich bij den
drang naar het soldatendom, die ook in
Engeland ontwaakt, wanneer het oorlog is,
dé besten van hun ras voor de plutocrati
sche oplichters en de snobistische zaken-
politici strijden. De Duitsche soldaten heb
ben dus niet te doen met het gespuis van
de beurzen, banken en clubs, die dezen oor
log ontketend hebben, maar met het Engel
sche element, dat hard is in geven en
nemen. Desondanks zal de Duitsche soldaat
de Britten overwinnen, want hij is beter en
zijn taak is beter. (D.N.B.).
ZWAMMERDAM.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Elizabeth Hendrika, D. van Cornells
Adrianus Klever en Jacoba Maria van der
Hulst.
Opbrengst Collecte Winterhulp.
De tweede openbare collecte voor Winterhulp
heeft hier ruim f.38 opgebracht.
ZOETERMEER.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Wilhelmina, d. v. D. Kühlman en
G. Veweij: Jacoobus Leonardus, z. v. C. J. Moers
en E, A. WestermanCelia Arida, d. v. L. Pol
derman en A. van Veen.
Gedurende December werd op het
postkantoor alhier op de Spaarbank inge*
legd £.336 en terugbetaald f. 14250.34.
