CASINO
„VADERTJE
LANGBEEN"
WOENSDAG 18 DECEMBER 1940
No. 24766
De aanvallen op Engeland
De bommen op Bazel
Engeland's verzoek om
financieelen steun
Verduisteren
81ste Jaargang
Duitsch
W eermachtsbericht
Oöbbels spreekt werfarbeiders toe
De strijd om de
Middellandsche Zee
DE FILM VOOR DE KERSTDAGEN
VANAF VRIJDAG IN
Uit Engeland
Aan Amerika
17.28 uur
9.47 uur
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
t
Telef."prs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden235
per week0JL8
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 per 3 mnd.)
Het oppenbevel der Duitsche weermacht
deelde gisteren mede:
Duitsche motortonpedobooten stieten in
den nacht van 15 op 16 December bij een
actie in het Kanaal op een sterkere forma
tie van vijandelijke torpedoboot jagers. Na
een 'korte schermutseling verdiwenen de
vijandelijke strijdkrachten uit het gezicht.
Onze motortonpedobooten keerden onbe
schadigd op haar bases terug.
Kapitein-luitenant Kretzschmer, die zoo
juist met zijn duikboot is teruggekeerd,
heeft, zooals reedis gemeld, op zijn tocht
34.935 ton vijandelijke koopvaardijscheeps-
ruimite tot zinken gebracht. In totaal heeft
deze officier 352.100 br. ton scheepsruimte
tot zinken gebracht; hij is de eerste duik
bootkapitein. die boven de 250.000 ton is ee
komen. Tot de schepen, die door zijn duik
boot tot zinken zijn gebracht, behooren
drie vijandelijke hulpkruisers en de Brit-
sche torpedoboot jager Darling.
In den nacht van 15 op 16 December is
Sheffield opnieuw en met waarneembaar
succes door gevechtsformaties der lucht
macht aangevallen. Ontploffingen en een
groot aantal branden konden worden waar
genomen. In den loop van den dag zijn
tengevolge van het zeer mistige en nevelige
weer slechts weinig vliegtuigen opgestegen.
In Londen en op andere plaatsen slaagde
de luchtmacht er in verscheidene treffers
te plaatsen op voor den oorlog belangrijke
doelen, verkeerswerken en een troepen-
kamp.
Vijfhonderd kilometer ten Westen van
Ierland zijn twee vijandelijke koopvaardij
schepen met bommen bestookt. Op het eene
schip werd de stuurinrichting beschadigd,
het andere werd zoo ernstig getroffen, dat
het verloren geacht moet worden.
In den nacht van 16 op 17 December zijn
Britsche vliegtuigen alleen boven West- en
Zuid-West-Duitschland verschenen.
Te Mannheim werd door explosieve en
brandbommen schade aangericht, onder
meer aan het sliot en een ziekenhuis, In
een andere stad werd eveneens een zieken
huis door bommen getroffen.
De beperking der productie in twee fa-
brieksinstallaties is onaanzienlijk. Onder de
burgerbevolking zijn tien dooden te betreu
ren, vijftig personen werden gewond.
Een Bristol-Blenheim en een Soitfire 7-nn
door luchtdoelgeschut neergeschoten. Ja
gers hebben een vijandelijke versperrings
ballon vernietigd. Ds Duitsche luchtmacht
heeft geen verliezen geleden."
DE BOMMEN OP MANNHEIM.
Britsche vliegers hebben, zooals reeds
boven kort gemeld, het grootsche slot van
Mannheim, een waardevol architectonisch
monument uit de achttiende eeuw, door
bommen zeer beschadigd. De groote zalen
uit den keurvorstentijd, waarin kostbare
verzamelingen ten toon waren gesteld, zijn
door explosieve en brandbommen ernstig
getroffen.
In den maanlichten nacht bood het slot,
dat een zeer groote oppervlakte beslaat
het is een der grootste kasteelen van Euro
pa een doel, dat zelfs van geweldige
hoogte van zijn omgeving duidelijk viel te
onderscheiden. De Engelschen hadden ech
ter voor het kasteel evenmin eerbied als
voor de woongebouwen van de Volkswohl-
fahrt in de onmiddellijke omgeving van het
slot, die volkomen zinloos in brand zijn ge
worpen.
De eerste steen voor het kasteel werd in
1720 gelegd. Veertig jaren lang werkte men
om het reusachtige bouwwerk gereed te
krijgen. Met zijn reusachtige binnenplaat
sen, zijn ruime trappenhuizen en de reek
sen vorstelijke zalen was het slot tot een
indrukwekkend museum geworden.
ENGELSCHE BELOFTEN.
Rijksminister dr. Göbbels heeft gisteren
voor het personeel der scheepswerf Blohm
und Voss te Hamburg een rede gehouden,
waarin hij den thans door Duitschland ge-
voerden oorlog een volksoorlog in den bes
ten zin van het woord noemde. De strijd te
gen Engeland, aldus zei hij, zal beslissen
over leven en toekomst van het Duitsche
volk van 80 millioen zielen. Voor het Duit
sche rijk bestaat geen „terug" meer. Aan
het voorbeeld der bittere twintig jaren na
den wereldoorolg kan iedereen, zich een
voorstelling maken van de verwoesting en
volksvernietiging, die de vijanden van
Duitschland zouden begaan, indien het hun
zou lukken het Duitsche rijk te verslaan.
De daad van Versailles heeft het Duitsche
levensgebied op onduldbare wijze beknot en
het Duitsche volk verplichtingen van astro
nomische afmetingen opgelegd. De Duitsche
arbeider heeft gedurende lange bittere
jaren moeten ondervinden, wat het betee-
kent een verloren oorlog te moeten betalen.
In zijn wanhopigen toestand strooit het
uit diepe wonden bloedende Engeland
kwistig beloften voor den tijd na den
oorlog. Zijn arbeidersleiders prediken een
gereorganiseerd Europa van het maat
schappelijke vergelijk. Duitschland ant
woordt daarop slechts met de vraag:
waarom heeft Engeland, het nieuwe
Europa niet reeds in 1919 geschapen?
Minister Göbbels herinnerde er verder
aan, dat de Führer dezen oorlog niet ge
wild heeft. Hij legde er den nadruk op, dat
Adolf Hitler jaren lang een beroep op het
gezonde verstand van Europa heeft gedaan,
vredesvoorstellen deed en de wereld ont
wapeningsplannen voorlegde. Het heeft
niets geholpen. Nu Engeland echter het
Duitsche volk den oorlog heeft ongedron-
gen zal Duitschland er alles op zetten om
dien te winnen.
De minister bracht den arbeiders dank
omdat ze in weerwil van de vele nachtelijke
luchtalarmen hun discipline onverstoorbaar
bewaren. De arbeider, die dag aan dag het
pantser der Duitsche wapening ter zee
sterkt, kan ook het best getuigen, dat de
Britsche nachtbommenwerpers er niet in
geslaagd zijn, ook maar op één plaats ge
voelige schade aan de oorlogsproductie van
Hamburg toe te brengen.
Uit Rome wordt gemeld:
Naar van betrouwbare zijde gemeld wordt,
hebben de Engelschen, toen zij bij hun
aanvallen voor de eerste maal op de Ita-
liaansche verdedigingdinies aan de Libi
sche grens stieten, zeer zware verliezen ge
leden. Volgens de Maandagavond laat uit
Benghasl binnenkomende berichten, hebben
de Engelschen thans versterkingen, die in
hoofdzaak uit Britsch-Indische éliteregi
menten bestaan, in den strijd geworpen.
Het schenen Mohammedaansche regimen
ten te zijn, want de soldaten hadden het
hoofd bedekt met een tulband en droegen
een baard met gevlochten haar. Velen de
zer Indiërs zijn in het gevecht door de Ita
lianen gevangen genomen.
Volgens persberichten krijgt men den in
druk, dat de Engelschen als gevolg van den
hevigen regenval op vele plaatsen Indische
Inboorlingen in den strijd hebben moeten
werpen, in plaats van de gemotoriseerde
eenheden, die zij tot dusver gebruikten.
Deze regimenten inboorlingen hebben plot
seling een grootere beteekenis gekregen
dan ooit sedert het begin van den oorlog in
Afrika. In hoofdzaak zouden de Indische
rementen de plaats moeten innemen van
de Nieuw-Zeelandsohe regimenten, die tot
dusver bij de aanvallen ln de voorhoede
stonden.
Blijkbaar hebben de Italianen in den
driehoek, welke door de sectoren Solloem-
Fort Capuzzo en Bardia gevormd wordt,
hun strijdkrachten samengetrokken om den
Engelschen opmarsch te stuiten.
De speciale correspondent van Reuter
aan de Albaneesche grens meldt: Sneeuw-
stormen bemoeilijken de operaties aan het j fo T.orinötl
Noordelijk front. Den geheelen dag heb- OCnerp protest IC L,<JIlUfcMl
ben schermutselingen tusschen voorposten
plaats gehad. In de dalen van Skoembi en
Devoli ligt twee meter sneeuw. Italiaansche
kanonnen beschieten de Grieksche ravitail-
leeringscolonnes, om de voorbereidingen
voor een opmarsch naar Elbasan te belem
meren.
Rond Pogradetz blijft de artillerie actief.
De Duitsche pers blijft wijzen op de rea
listische wijze waarop Italië tegenslag weet
te dragen. Zoo zegt de „Voelkischer Beo-
bachter", dat Italië naar de wapens gegre
pen heeft in het bewustzijn, dat er wisse
lende kansen zijn in den strijd tegen een
wereldrijk en dat tegenslagen daarom het
voornemen van Italië om te overwinnen
niet in het minst kunnen beïnvloeden.
Sterke volkeren, die zeker van hun over
winning zijn, zien in tegenslagen slechts
den spoorslag tot grooter energie. In Abes-
synië en Spanje heeft Italië dergelijke epi
sodes eveneens meegemaakt, doch voor het
verdere verloop van den strijd waren zij
van geen belang. De Engelschen, zoo
schrijft het blad, geven zich aan den groot-
sten drogreden over, wanneer zij meenen,
dat de Duitscher, die steeds naast zijn wa
penbroeders gestaan heeft, thans zijn
plaats niet zou weten. Hij staat aan de
zijde van Italië, dat schouder aan schouder
met Groot Duitschland vecht voor de over
winning der bevrijding. Het feit, dat
Duitschland ln dezen oorlog overwinnin
gen van onvergetelijke historische grootte
behaald heeft, heeft zijn blik niet vertroe-
beid voor de prestaties van den bondgenoot
zelfs wanneer dezen het oorlogsgeluk eens
niet toelacht. Getrouwheid en vertrouwen
binden beide volkeren onwrikbaar te za-
men. De overschatting van hun successen
zal de Britten er niet voor vrijwaren, zeer
spoedig op den bodem der werkelijkheid te
staan, die er .heel anders uitziet dan de
hersenschim, waarop men te Londen bouwt.
Want altijd nog is het een teeken ge
weest van onzekerheid en gebrek aan ver
trouwen in eigen kracht, wanneer men aan
den tegenstander inwendige zwakte toe
schreef en zijn trouw van bondgenoot ln
twijfel trok.
Volgens opgave van het ministerie van
arbeid zijn er in October j.l. 101 officieuze
stakingen uitgebroken, hetgeen een verlies
van 87.000 arbeidsdagen voor 25.000 per
sonen beteekent. Het aantal stakingen in
de eerste tien maanden, van 1940 bedroeg
762 met een verlies van 844.000 arbeidsda
gen voor 265.800 personen (D.N.B.).
Het D.N.B. meldt uit Bern:
Ten aanzien van de bommen, die in den
nacht van 18 op 17 December op Bazel zijn
geworpen, deelt de Zwitsersche legerstaf
nader mede:
Om 23 uur werd te Bazel geronk van mo
toren gehoord waarop om 23 uur 05 vier
hevige ontploffingen volgden. Om 23 uur 14
weerklonken de alarmsireneo uit het nabu
rige Baden, waarop om 23 uur 18 ook te
Bazel alarm werd gemaakt.
Het doel van den aanval was klaarblijke
lijk de spoorweg-installatie ten Oosten van
het centraal station van Bazel. Een bom
viel van den Zuidoosthoek van het stations
dak op straat en ontplofte tegenover het
hotel Bristol, waarbij afgezien van ge
broken ruiten en een beschadigde taxa-
meter geen schade van belang werd
aangericht. Zwaar getroffen werd de Gun-
deldinger wijk, waar aanzienlijke schade
werd aangericht. In een straat werd een
krater van twee meter diepte en vier meter
breedte geslagen. Een jonge vrouw werd
door een splinter in het hoofd getroffen.
Zij was op slag dood. Om 0 uur 30 weer
klonk opnieuw uit het Westen gezoem van
motoren en kort daarop hoorde men drie
bommen inslaan in Binnengen, waar in een
huis het dak door een bom doorboord en
een vrouw, benevens haar moeder en doch
ter, door de neerstortende halken gedood
werden.
In totaal weren tijdens de beide aanval
len twaalf inslaande projectielen geteld.
Het politieke departement te Bern deelt
mede: Nadat uit het onderzoek de Britsche
nationaliteit gebleken is van de vliegtuigen
welk met schending van de Zwitsersche
neutraliteit boven het gebied van Bazel
hebben gevlogen, alsmede de Britsche her
komst van de op het S.B.B.-station van
Bazel en de aangrenzende stadswijken ge
worpen hommen, heeft het Zwitsersche ge
zantschap te Londen opdracht gekregen,
tegen dit nieuwe bombardement op een
Zwitsersche stad met te meer nadruk te
protesteeren, daar de volle maan en de
sneeuw het zicht volkomen deden zijn en
het den piloten mogelijk maakten zich te
oriënteeren. Het gezantschap zal volledige
schadevergoeding verlangen en er opnieuw
op aandringen, dat alle maatregelen wor
den genomen om herhaling van deze inci
denten te vermijden.
4799
(Ingez. Med.)
NOORSCHE BEMANNING OP OUDE
ENGELSCHE TORPEDOJAGERS.
De Londerische radio heeft op 15 Decem
ber meegedeeld, dat enkele der door de
Ver. Staten geleverde torpedojagers met
Noorsdhe bemanning onder Noorsche vlag
Naar United Press meldt, heeft president
Roosevelt gisternacht het officieele Engel-
sche verzoek om financieele hulp bestu
deerd. In een onderhoud van anderhalf uur
heeft hij met Cordell Hull en Norman Davis
den internationalen toestand besproken.
Roosevelt gaf op een persconferentie als
zijn meening te kennen, dat een versterking
der militaire macht van Engeland tevens de
beste verdediging vormt voor de Ver. Sta
ten. In dit verband betoogde hij opnieuw,
dat voor de Amerikaansche defensie een
toeneming der productie zoowel op de
scheepswerven als in de wapenfabrieken
van de grootste beteekenis is. De orders uit
Engeland, aldus de president, zijn daarom
zoo belangrijk, omdat zij mede tot deze
productiestijging bijdragen. Banaal noemde
Roosevelt de voorstellen om de Johnson-
wet en de neutraliteitswet te veranderen en
Engeland credieten te verleenen. Banaal
noemde hij het ook, Engeland een som gelds
ten geschenke te geven, en de Amerikaan
sche belastingbetalers daarvoor te laten op
komen. Er zijn andere wegen en middelen
en deze worden thans onderzocht.
Roosevelt zelf zweeft het volgende voor
den geest: Men zou de toekomstige Engel-
sche orders kunnen overnemen en ze in
Amerikaansche orders veranderen. Zijn de
bestelde goederen gereed, dan zou men z
naar Engeland kunnen sturen en ze den
Engelschen ofwel uitleenen ofwel onder hy
potheek verkoopen. Na afloop van den oor
log, zal Engeland aan Amerika geen lee
ningen behoeven ..erug te betalen, doch uit
sluitend goederen tegen goederen behoeven
uit te wisselen. Dat geldt zoowel van koop
vaardijschepen als van oorlogsmateriaal.
Op de vraag wie het eigendomsrecht over
de naar Engeland gestuurde schepen en
oorlogsmateriaal zal hebben, antwoordde
Roosevelt, dat deze eigendomskwestie een
juridische spitsvondigheid is, die hem niet
interesseert. Toen iemand erop wees. dat de
door hem voorgc telde methode de Ver-
eenigde Staten eventueel in nog sterkere
mate bij den oorlog kan betrekken, ant
woordde de president, dat dit niet het ge
val zal zijn, aangezien hij slechts wil voort
zetten hetgeen Amerika thans reeds doet,
n.l. Engeland naar beste vermogen met oor
logsmateriaal helpen.
Evenwel moet hij voor zijn methode
de toestemming zien te krijgen van het
congres, dat vooral zijn goedkeuring moet
hechten aan het uittrekken van de midde
len, welke noodig zijn om nieuwe fabrieken
en werven te bouwen. Op de vraag, of de
Vereenigde Staten goederen op Amerikaan
sche schepen naar Engeland zullen zenden,
antwoordde Roosevelt, dat zijn antwoord
ontkennend luidt, indien men bedoelt, dat
schepen onder Amerikaansche vlag en met
Amerikaansche bemanning naar Engeland
zullen varen.
De officieele Britsche persdienst meldt,
dat het gaat om de kwestie van den wis
selkoers tusschen dollar en pond. Engeland
heeft in steeds grooter mate behoefte aan
vliegtuigen, schepen en munitie en ander
oorlogsmateriaal en de Engelsche regeering
heeft het voornemen haar groote hulpbron
nen daartoe zooveel mogelijk te gebruiken:
Het D.N.B. meldt nog:
De Amerikaansche minister van finan
ciën, Morgenthau, heeft aan de begrotings
commissie van het Huis van Afgevaardig
den medegedeeld, dat de Britsche onder
staatssecretaris van financiën, Philips, hem
verklaard heeft, dat Engeland geen nieuwe
verplichtingen voor den aankoop van Ame-
rikaansch oorlogsmateriaal op zich kan
.nemen, indien het geen financieele hulp
ontvangt.
Associated Press meldt uit Washington,
dat Huil den commissarissen voor de de
fensie en anderen regeringscommissarissen
heeft verklaard, dat Groot-Brittannië waar
schijnlijk in het komende voorjaar zal ko
men te staan voor een ernstige crisis, wan
neer de huidige leverantieplannen der Ver
eenigde Staten ten aanzien van de oorlogs
behoeften niet aanzienlijk worden versterkt
Deze bekendmaking der opvatting van
Huil volgde direct op het Britsche verzoek
om financieele hulp der Vereenigde Staten
Huil heeft dringend alle slechts mogelijke
haast bij de vervaardiging van wapens,
vliegtuigen li ander materiaal geëischt.
Schenkingen?
(Jnited Press meldt ten slotte:
Op een persconferentie verklaarde mevr.
Roosevelt, de echtgenoote van den. president
dat thans de tijd nog niet gekomen is, En
geland leeningen te verleenen, doch dat
men dit land liever schenkingen moet doen.
Op een vraag legde zij uit: „Ik geloof dat
het de tijd is, waarop wij met schenkingen
zouden moeten beginnen. Zekere lieden
schijnen den indruk te hebben dat wij dit
reeds in aanzienlijken omvang doen, doch
tot dusverre heeft Engeland voor alle goe
deren, die wij gel°verd hebben betaald. De
leveranties aan Engeland zijn voor ons in
hooge mate nuttig, daar onze productie-ca
paciteit hierdoor vergroot wordt.
Het heeft niet veel zin thans over leenin
gen te spreken, doch de tijd is gekomen, dat
men dit over schenkingen wel doet, zoo
noodig over schenkingen in baar geld. Het
is beter realistisch te denken en niet meer
in de fouten van het verleden te vervallen.
Welke winst hebben wij dan verkregen uit
de leeningen, die wij ln den laatsten oorlog
verleenden?"
Op de vraag, waar de schenkingen van
daan zouden moeten komen, antwoordde
mevrouw Roosevelt: „Uit Uw zakken en uit
de mijne, langs dezen of langs genen weg".
Men legt dit laatste zoo uit, dat zij daar
mee geschenken van de zijde der regeering
bedoeld heeft; zij heeft echter vermeden
de regeering in dit verband te noemen.
De Daily Herald schrijft omtrent de te
genwoordige Britsche financieele politiek
o.a., dat men van de Engelsche arbeiders
niet kan verlangen, dat zij het eene offer
na het andere brengen, indien men hun
niet de toezegging kan geven, dat de oorlog
geenszins uitgevochten wordt om b.v. „de
huidige grove onrechtvaardigheden van den
rijkdom in stand te houden."
Indien men den oorlog uitsluitend met
behulp van geleend geld financiert, zooals
de Britsche regeering dat thans doet, dan
speelt men den welgestelden kringen het
tegenwoordige nationale inkomen in han
den en wel ongeveer naarmate de rente
last voor de nationale schuld verhoogd
wordt. Het blad rekent uit, dat de nationale
schuld van Engeland bij een eenigszins ge-
ruimen duur van den oorlog de fantasti
sche hoogte van twintig milliard pond zou
bereiken, zoodat de rentelast op dat tijdstip
omstreeks zeshonderd millioen pond zou
bedragen, hetgeen tweederde van de totale
vooroorlogsche belastingopbrengst vormt.
Dan blijft vrijwel niets meer over voor welke
sociale doeleinden ook, omdat al deze be
dragen in de zakken van de bezittende klas
sen vloeien, onder wie de aandeelhouders
der banken, zoo schrijft het blad woordelijk.
Tot slot stelt de Daily Mali de vraag:
„Is niet het juiste tijdstip voor een defla-
tionistischen maatregel, een periode van
inflatie, thans?" (D.NJ3.)
zullen varen. Naar men weet, betreft het
hier torpedojagers, die nog van den tijd
van den wereldoorlog dateeren en die door
de Amerikaansche marine reeds lang ge
leden als verouderd buiten dienst waren
gesteld. In Beriijnsche commentaren komt
de mening tot uitdrukking, dat de door de
Engelschen tot den krijgsdienst gepreste
Noren er plezier van zullen beleven, als zij
met deze verouderde sohepen den strijd
moeten aanbinden tegen de moderne Duit
sche torpedojagers, die reeds onder den
naam „Narvik-flitielje" bekend zijn ge
worden. In elk geval, zoo verklaart men, is
is hieruit te zien, dat de Britsche admirali
teit de eigen zeelieden voor den dienst op
deze doodensebepen te goed acht. (D.N.B.).
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt hedenavond op
te 21.54 uur en gaat onder te
11.50 uur d.a.v.
J
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
De Nederlandsche Arbeidsdienst verplich
tend voor alle jongens van 18 jaar,
(2e Blad).
De meeste centrale keukens begin Februari
in werking (2e Blad).
Plannen tot stichting van een crematorium
bij Zwolle (Binnenland, 3e Blad).
Voorstel inzake electriciteitsvoorziening in
Zuid-Holland goedgekeurd (Binnenland
3e Blad).
Buitenland
Engeland's beroep op Amerika om finan
cieelen steun (le Blad).
De positie in Zuid-Afrika (le Blad). 5
Goebbels spreekt te Hamburg (le Blad).
Zwitsersch protest te Londen (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
