Csaky te Belgrado De aanvallen op Engeland Raad-adviseur inzake Volksvoorlichting en Kunsten DONDERDAG 12 DECEMBER 1940 No. 24761 Ir. W. L. Z. van der Vegte benoemd Verduisteren 81ste Jaargang Duitsch schip door Britsche versperringen Uit Engeland De „Carnarvon Castle" vertrokken Italiaansche cijfers Aanmelding van Joodsche zaken Dr. Todt en zijn medewerkers bij den Fuehrer Rust op den Balkan Streven naar concentratie op omroepgebied 'n TIP VAN BOOTZ Welke hulp kan Engeland van de V. St. verwachten! 17.27 uur 9.41 uur EERSTE BLAD Feiten van den dag LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bfj maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden ƒ2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) LONDEN EN LIVERPOOL HET DOELWIT VAN HEVIGE AANVALLEN. Volgens Amerlkaansche berichten uit Londen zijn Londen, Liverpool en verschei dene andere belangrijke steden van Enge land gisteravond en hedennacht weer. aan hevige aanvallen van het Duitsche lucht- wapen blootgesteld geweest. De eerste aan val op Londen geschiedde, meldt Interna tional News Service, reeds om 6 uur des avonds Engelsohen tijd. Weer werden bom men van zwaar kaliber uitgeworpen, wel ker explosies te zamen met de uitbrekende branden den avondhemel helder verlicht ten. United Press meldt, dat een stad in de Westelijke midlands des nachts en de eer ste ochtenduren van Donderdag door Duit sche bommenwerpers is aangevallen, die in golven, op afstanden van twee tot drie mi nuten, over de stad vlogen. De aanval heeft reusachtige verwoestingen veroorzaakt. Andere aanvallen waren gericht op Li verpool, Wales en gebieden in Noordwest-, Zuidwest- en Zuidoost-Engeland. In een kuststad in Zuidoost-Engeland lsi aanzienlijke materieele schade aangericht. (D.N.B.) DE „HELGOLAND" VAN AMERIKA NAAR EEN DUITSCHE HAVEN. Het aan de Norddeutsche Lloyd toebe- hoorende 3664 ton metende s.s. „Helgoland" Is den Atlantischen Oceaan overgestoken en veilig een Duitsche haven blnnengeloopen. Het schip, dat te Puerto Colombia lag, had deze aan de Caraïblsche Zee gelegen haven der republiek Columbia eind Octo ber' verlaten. De in de hoofdstad Bogota verschfjnende bladen hadden destijds veel aandacht aan het vertrek van het schip geschonken en gewezen op de moeilijkhe den, die de „Helgoland", die door twee Britsche versperringslinies moest breken, te overwinnen zou hebben. De Engelschen bewaken namelijk de door de Bahama- eilanden en Kleine Antillen gevormde na tuurlijke eilandenversperring streng en bovendien hebben zij aan de Europeesche zijde van den Atlantischen Oceaan een ver sperringsgordel Ingericht. Het bericht van de behouden aankomst van de „Helgoland" in een Duitsche haven heeft daarom, naar uit Bogota gemeld wordt, daar groot opzien gebaard. Deskun digen verklaren, dat als gevolg van den langen ligtijd ln de haven de scheepsromp onder de waterlinie sterk was aangegroeid, zoodat het schip niet veel meer dan 7 zee mijl per uur zou kunnen loopen. Ondanks deze geringe snelheid is het schip aan de waakzaamheid van den vijand ontsnapt. (D.N.B.) CRITIEK IN. HET PARLEMENT. Bij de gisteren ln het Lagerhuis gehou den debatten hebben, naar Aftonbladet uit Londen meldt, sprekers van rechts zoowel als links de Engelsche regeering aan een scherpe critiek onderworpen in verband met' de behandeling van sir Oswald Mosley, kapt. Ramsay en andere opgesloten Brit sche fascisten. Alle gearresteerden,hebben niets te hooren gekregen over de redenen hunner arrestatie. Zelfs hun advocaten hebben niet met hen mogen spreken. Op deze aanvallen heeft de minister voor de binnenlandsche veiligheid, Morrison, zijn spijt tot uitdrukking gebracht over de noodzakelijke afwijkingen van de Britsche regeering van de beginselen van het libe ralisme. Morrison heeft echter, zoo besluit het genoemde blad, niet beloofd, dat er verbetering in zijn methodes zou komen. Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft lord Strabolgi in de vergadering van het Hoogerhuis o.a. betoogd, dat de Brit sche regeering het Engelsche publiek in de meest uitgebreide mate over de verliezen, welke de Britsche koopvaardij den laatsten tijd geleden heeft, opheldering moet ver schaffen. Deze opheldering, aldus de lord, is reeds alleen daarom noodzakelijk, omdat de breede massa ln Engeland haar aan dacht hoofdzakelijk richt op de gebeurte nissen in den luchtoorlog, doch er niet in het minst van op de hoogte is, hoe zwaar Engeland zich tev zee tegen den vijand te verdedigen heeft. Wel is waar is de levens middelensituatie van het Britsche volk nog niet al te vertwijfeld, daar men ln Enge land op tijd vrij groote hoeveelheden le vensmiddelen heeft opgeslagen. De in den laatsten tijd geleden verliezen aan koop vaardijschepen zijn echter desondanks een voor Engeland, ernstige aangelegenheid. De lord eischte in het bijzonder een herziening van het convooistelsel. (D.N.B.) MINISTERS DOEN EEN BEROEP. De Engelsche minister voor openbare ge zondheid, Macdonald, heeft gisteren naar uit Londen gemeld wordt, opnieuw een be roep gedaan op de Londensche bevolking de kinderen terstond voor evacuatie te laten Inschrijven en tegen diphteritis te laten Inenten. De Engelsche minister van landbouw, Hudson, heeft gisteren zoo meldt Asso ciated.Press uit Londen voor een verga dering van boeren verklaard, dat de Engel sche positie der voedselvoorziening even ernstig is als in 1917. De minister wees er op, dat de taak van de vloot om zich te weren tegen vijandelijke duikbooten en bommenwerpers thans driemaal zoo zwaar is als toen. Hij verzocht den boeren de eigen productie te verhoogen. De landbouw kan echter niet op nieuwe arbeidskrachten afgezien van vrouwen rekenen. (DH.B.) STRIJD TEGEN RATTEN EN MUIZEN. De Britsche ministeries van levensmidde len en landbouw zijn, naar uit Londen ge meld wordt, een grootsch opgezette cam pagne tegen de ratten- en muizenplaag ln den Engelschen landbouw begonnen. Er zijn commissies gevormd, welker taak het zal zijn, ervoor te zorgen, dat vooral uit de En gelsche pakhuizen en de schuren der boe ren al het ongedierte verdwijnt. (D.N.B.) De Engelsche hulpkrulser „Carnarvon Castle" is Dinsdagmiddag 5 uur uit de •haven van Montevideo vertrokken, nadat hot schip er 72 uur had gelegen om de dringendste herstelwerkzaamheden te on dergaan, aldus het D.N.B. Het verbod, zich op de havenkaden te be vinden, was opgeheven en een groote me nigte had zich «verzameld om het vertrek van het schip gade te slaan. Het publiek kon waarnemen, dat de schade, die het schip in den strijd met een Duitschen hulp kruiser had opgeloopen, aan den buiten kant was hersteld. Volgens havenarbeiders is ook de machinekamer grootendeels ge repareerd en kan het schip op vollen stoom varen. Op de Falkland-eilanden zullen de repa ratie-werkzaamheden worden voortgezet. Het vermoeden, dat het aantal dooden en gewonden op den Britsohen hulpkruiser grooter is dan door de Engelschen gemeld werd, is bevestigd, aldus het D.N.B. Van de zijde der bemanning, die een ruim gebruik maakte van het verlof om in de stad te vertoeven, is uitgelekt, dat het zeegevecht m^t den Duitschen hulpkruiser 27 dooden en 80 gewonden heeft geëischt. onder wis zich vele officieren bevinden. Om de zware verliezen niet bekend te laten worden, heeft de commandant van het Britsche oorlogs schip geweigerd de gewonden te laten op nemen in het militaire lazaret van Uru guay. Eén matroos is van zijn verlof aan wal niet teruggekeerd en wordt door de politie van Uruguay gezocht. In de eerste zes maanden van den oorlog zijn, naar in welingelichte kringen te Rome verluidt, door de Italiaansche lucht- en zeestrijdikrachten in totaal 70 eenheden, waaronder 4 kruisers, 13 torpedobootjagers, 20 duikbooten en 33 koopvaardijschepen ln den grond gehoord. In denzelfden tijd wer den 97 eenheden getroffen, waaronder 7 slagschepen, 29 kruisers, 6 vliegtuigmoeder schepen, 11 torpedobootjagers, 3 duikboo ten en 34 koopvaardijschepen. In denzelfden tijd bedroegen de verlie- De aanmelding van Joodsche zaken had volgens de verordening van den rijkscom missaris no. 189 van 26 October 1940 tot 30 November 1940 bij de Wirtschaftspruef- stelle, den Haag, Korte Vijverberg 5, moe ten plaats hebben. Er is aanleiding er op te wijzen, dat volgens paragraaf 1 der ver ordening niet alleen die ondernemingen zich hadden moeten aanmelden, welke bij het Handelsregister ingeschreven zijn, doch ook die, welke zich volgens de Handelsre gisterwet 1918 bij het Handelsregister moe ten aangeven. Hieronder vallen practisch alle, ook de kleinste firma's, dotailzaiken, vertegenwoordigers enz. Ten einde dezen zakenlieden alsnog gele genheid te geven, hun aanmeldingsplicht, voorzoover dit tot dusver niet is geschied, na te komen, wordt voor deze gevallen de aanmeldingstermijn tot 31 December 1940 verlengd. De aangifteformulieren zijn bij de Ne- derlandsche Kamers van Koophandel te verkrijgen. Een aanmelding na genoemden termijn of niet-nakomlng der verordening is straf baar. zen bij de Italiaansche vloot 23 eenheden, waaronder 1 kruiser, 5 torpedobootjagers, 10 duikbooten en 7 kleinere eenheden, die tot zinken werden gebracht en 4 eenheden, waaronder 3 slagschepen en een torpedo boot jager, die wenden getroffen. De Italiaansche verliezen aan vliegtuigen op alle fronten bedroegen in dezen tijd 110 machines, terwijl door de Italiaansche strijdkrachten 608, d'.wz. zes maal zooveel toestellen van den vijand neergeschoten werden. (D.N.B.) Ten slotte zijn de totale Italiaansche ver liezen sedert het begin der vijandelijkheden tot eind November gepubliceerd. Voor de Italiaansche troepen zijn de cijfers: 3655 dooden, 7538 gewonden, 2835 vermisten; yoor de Albaneesche troepen: 14 dooden, 43 gewonden, 20 vermisten; voor de ge kleurde troepen362 dooden, 2474 gewon den en 1333 vermisten. HITLER DANKT DE DUITSCHE BEWAPENINGSINDUSTRIE. De Fuehrer heeft gistermiddag in de nieuwe rijkskanselarij in tegenwoordigheid van den chef van het opperbevel def weer macht, generaal-veldmaarschalk Keitel, den rijksminister voor bewapening en mu nitie, dr. Todt, met zijn medewerkers uit weermacht, bedrijfsleven en partij, die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de verhooging der capaciteit van de Duitsche bewapeningsindustrie, ontvangen. Rijksminister dr. Todt stelde den Fuehrer de bewapeningsinspecteurs der verschillen de militaire districten voor onder leiding van den chef van het bureau voor militaire huishouding en bewapening bij het opper bevel der weermacht, generaal der infante rie Thomas, benevens de economische lei ders, die beroepen zijn ln den raad van ad vies, directeur-generaal Kessler, evenals de lasthebbers in de militaire districten van den rijksminister voor bewapening en mu nitie. De Fuehrer begroette de verschenen be heerders der Duitsche bewapening en liet zich door hen rapport uitbrengen over hun De Zuid-Slavische prins-regent Paul heeft gistermiddag in zijn wit kasteel den Hon- gaarschen minister van Buitenlandsche Za ken, graaf Csaky, ontvangen. Hierbij wa ren de Hongaarsche gezant baron Bak ach- Sessenya en de Joego-slavisohe minister van Buitenlaiidsche Zaken, Cincar-Marko- witsj, tegenwoordig. Des ochtends had Csaky drie bezoeken afgelegd, aan Cincar-Markowitsj, aan den minister-president, Tswetkowitsj, en aan den viee-premier, dr. Matsjek. Dezen heb ben dit bezoek 's middags beantwoord. Ver der had Cincar-Markowitsj ter eere van den Hongaarschen gast een intiem noenmaal aangeboden. Hedenmiddag biedt de kort geleden opgerichte Joegoslavisch-Hongaar- sche vereeniging een thee aan in de Aero- club. Semi-officieel wordt uit Berlijn gemeld: „Wij hebben met de naties van het Zuid- Oosten een nauw contact, dat in overeen stemming is met het feit, dat Duitschland in deze ruimte zijn groote, vitale economi sche belangen ziet. Daarom verbinden ons met deze landen speciale banden van be lang, kameraadschap en vriendschap". Met deze woorden liet men zich in de Wilhelm- stras^e uit over de betrekkingen tusschen Duitschland. en het Europeesche Zuid- Oosten. Ten aanzien van de reis van den Hon gaarschen minister van buitenlandsche za ken naar Belgrado verwees men naar de verklaringen van de verantwoordelijke mannen van beide staten, dat het daarbij, naar men gelooft, uitsluitend om een aan gelegenheid gaat, die de Hongaarsch-Zuid- slavische betrekkingen als onderwerp heeft. In dit verband voegt men hieraan toe, dat Duitschland en Italië steeds het begin sel hebben aangehangen, dat de tusschen de afzonderlijke landen van het Europeesch Zuid-Oosten hangende kwesties langs den weg van wederzij dsch direct contact gere geld moeten worden en men ziet daarom in de reis van Graaf Csaky een feit, zooaLs het in werkelijkheid is. Volgens het blad „Cumhuryet" heeft de Turksche minister van buitenlandsche za ken om. gezegd, dat voor de Balkanlanden steeds duidelijker de mogelijkheid blijkt, buiten den oorlog te blijven. Duitschland heeft getoond er geen belang bij te.hebben, dat de rust op den Balkan wordt verstoord. Inderdaad zijn de betrekkingen van Duitschland met de Balkanlanden normaal, aldus de minister. 1-Iet schijnt, alsof alles gedaan wordt om verwarring in deze ge bieden te verhinderen. Evenzoo schijnt al les erop te wijzen, dat de Sovjets tevreden zijn met de rust, die steeds duidelijker op den Balkan terugkeert. Op besluit van den Turkschen minister president wordt van gisteren af een deel der verduisteringsmaatregelen opgeheven, straatverlichting en de verlichting van de gebouwen zal weer ingevoerd worden. In de winkels en woningen echter moeten de ver- duisteringsmiddelen bewaard en in gereed heid gehouden worden om zoo noodig ter stond weer te kunnen worden gebruikt. De verkeersmiddelen blijven verduisterd. Bij besluit van den secretaris-gene raal van het departement van volks voorlichting en kunsten is, gerekend te zijn ingegaan 1 Decenriber j.l. benoemd tot raad-adviseur bij genoemd departe ment de heer ir. W. L. Z. van der Vegte te 's-Graven ha ge, die tevens is benoemd tot voorzitter van den Radio-raad. Bij besluit van den secretaris-gene raal van het departement van volks voorlichting en kunsten is verder, gere kend te zijn ingegaan 1 December j.l., de heer ir. A. Dubois, te Amsterdam, benoemd tot gemachtigde voor de con centratie van de radio-omroepverecni- gingen in Nederland. Voorts is benoemd, gerekend te zijn ingegaan 1 December j.l. tot hoofdcom mies bij genoemd departement, de heer M. Wink, te Amsterdam. De nieuwbenoemde raadadviseur, ir. Van der Vegte, werd 7 Januari 1895 te Valken burg geboren. Na het doorloopen van de lagere en middelbare school studeerde hij van 1913 tot 1920 aan de technische hooge- school te Delft met een onderbreking van drie jaren voor het vervullen van zijn mili tairen dienstplicht. In 1920 behaalde hij het diploma van technisch ingenieur en trad direct daarop in dienst van het toenmalige filiaal voor Nederland der Siemens Schuckert Werke te Den Haag. Daar bleef hij gedurende vijf jaren werk zaam in welken tijd hij vele malen gedu rende langere perioden in Berlijn arbeidde. In het jaar 1925 ging hij als ingenieur in algemeenen dienst van de Nederlandsche hoogovens- en staalfabrieken te IJmuiden. In die functie bleef ir .Van der Vegte ge durende dertien jarén werkzaam. Al spoe dig na zijn indiensttreding kreeg hij" pro curatie om later tevens belast te worden met de leiding der stikstoffabriek „Mekog" (Maatschappij tot exploitatie van kook- ovengassen) eveneens te IJmuiden geves tigd. In het jaar 1938 werd ir. Van der Vegte ten slotte aangezocht om directeur te worden van de Nederlandsche Siemens Maatschappij, welke positie hij tot heden bekleedt. Desgevraagd deelde hij ons nog mede, dat zijn bijzondere belangstelling immer uit ging naar de electro-techniek. Door. zijn al- gemeene werlaaamheden bij de hoogovens Is hij echter eveneens op allerlei andere ge bieden, het ingenleursberoep betreffende georiënteerd. Voorts heeft hij zich door tal van leiden de functies ook verdiept in verschillende sociale en economische aangelegenheden, die steeds zijn warme belangstelling hadden Uit hoofde van zijn studie ging zUn be langstelling al vroeg uit naar alle vraag stukken betreffende de radio, een belang stelling die eerst als amateur tot uiting kwam om later, tengevolge van zijn werk zaamheden, door een nauwer contact ge volgd te worden Ir. van der Vegte is steeds een vurig voor stander geweest van eenheid op omroep gebied, voor de verwezenlijking van welk ideaal hij gaarne bereid is alle krachten te geven en geheel zijn persoon ln te zetten. „Het Vette Baarsje", een Meppeler vischplocg, Ging visschen; 'twas 's morgens nog heel vroeg. De Voorzitter zei: „TIP van Bootz hoort er bij, 'tls het beste wat 'k ooit aan den haak sloeg." Inz. M. J, H. te Meppel ontving een fleseh TIP 4635 (Ingez. Med.) taak en het bedrijf, waartoe' zij behooren. Rijksminister dr. Todt bracht vervolgens den Fuehrer rapport uit over de tot dus verre verrichte prestaties der organisatie voor de opvoering der capaciteit van de Duitsche bewapeningsindustrie. HIJ liet daarbij het licht vallen op de gemeen schapsprestatie van weermacht, bedrijf, wetenschap en partij en verklaarde, dat de Duitsche bewapeningsindustrie met achter uit stellen van alle afzonderlijke belangen gaarne en met groot succes den haar opge dragen gemeenschapsarbeld op zich heeft genomen en daardoor een echt natio- naal-sociallstische fundamenteele houding aan den dag heeft gelegd. Door de aaneen sluiting van de bekwaamste en meest ener gieke vaklieden uit weermacht, bedrijfsle ven en partij ls, zonder dat daardoor een groot ministerie werd gevormd, een lnstru ment ln het leven geroepen, dat werkt met een andere houding dan de een materieel en egoïstische standpunt innemende ln nemende industrieelen aan den kant van den vijand. De Fuehrer sprak daarop de geheele Duit sche bewapeningsindustrie zijn dank uit voor haar schitterend werk. De Duitsche bewapening, zoo verklaarde hij, heeft alle haar gestelde taken in den meest volledigèn zin ten uitvoer gelegd. Evenals hij den Duit schen bewapeningsarbeider zijn dank had uitgesproken ln de overtuiging, dat zonder den arbeid, de vlijt, het kunnen en de be kwaamheid van den arbeider de groote suc cessen niet denkbaar zouden zijn geweest, zoo wilde hij nu de Duitsche bewapenings- industrie er dank voor zeggen, dat het door de bekwaamheid van haar uitvinders, tech nici en chemici, maar ook door haar ln- dustrieele leiders en door de economische leiding mogelijk ls geworden, in den meest volledigen zin te voldoen aan de eischen van de weermacht. In zijn dank aan de Duitsche bewapening betrok de Fuehrer ook de vertegenwoordigers der weermacht en der partij, die op dit gebied met zooveel succes werkzaam zijn. (D.N.B.) Bij een onderzoek naar de vraag, welke hulp Engeland van Amerika mag verwach ten, komt een hoofdartikel van het Ham burger Fremdenblatt tot- opmerkelijke con clusies. De laatste twintig jaar ls volgens dit blad de verhouding tusschen de V. St. en Engeland fundamenteel veranderd op grond van ervaringen, die de Amerikanen moesten opdoen. Het Amerlkaansche rea lisme is onmiskenbaar. Dat heeft bewerk stelligd, dat vele Amerikanen den voorrang geven aan de behoeften van hun eigen land op het terrein van de Internationale politiek. Het Engelsche verzoek om hulp wordt ingediend op een tijdstip, waarop de Amerikanen ontwaakt zijn tot het bewust zijn van zichzelf en van hun potentleele grootte. Het vraag- en antwoordspel tusschen van Hedenavond tot morgenochtend De maan komt heden op te 16.27 uur en gaat onder te 6.51 uur d.a.v. J Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland De waardebonnen der Winterhulp Neder land; een nadere toelichting. (Binneh- land, 2e Blad). Ongeluk in een garage te Bussum; man bij een brand om het leven gekomen. (Ge mengd, 2e Blad). Buitenland Nieuwe aanvallen op Engeland. (Ie Bad). Csaky te Belgrado. (Ie Blad). MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET TWEEDE BLAD.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1