Het zwarte Piet-probleem
Uit het Verre Oosten
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1940
No. urn
Mr. dr. A. baron Röell overleden
Verduisteren
Hoogewoerd 93 - Tel. 23103
Siste Jaargang
Rechtsomkeert
marsch
Hij was ruim 25 jaar Commissaris der Provincie
Noordholland
17.32 uur
9.26 uur
17.31 uur
9.27 uur
Verdrag tusschen
Nanking en Tokio
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
IS UW RADIO DEFECT?
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewysnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn:
per 3 maanden#3-36
per week/W38
Franco per post ƒ2.35 per 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
Nederland heeft in het verleden vele po
litieke partijen gekend. Er waren er zóó
vele, dat men sommige kleurschakeeringen
ternauwernood van elkander vermocht te
onderschelden, maar er waren er ook bij.
die in politiek opzicht elkanders antipode
waren. Niet altijd stond de onderlinge be
strijding op een even hoog peil; wij herin
neren ons tal van vergaderingen, waarop
de sprekers de aandacht van hun gehoor
niet zoozeer bepaalden bij hetgeen de eigen
partij aan goeds bood als'wel bij de ver
foeilijke hoedanigheden der politieke te
genstanders. Dergelijke bijeenkomsten
droegen over het algemeen een weinig ver
heven karakter, doch het bleef ten slotte
slechts bij woorden, die bij vele der
toehoorders volgens -het aloude gezegde,
het eene oor i n en het andere oor u i t
gingen.
De gebeurtenissen der laatste dagen,
waarop wij ook gisteren op deze plaats de
aandacht vestigden, wijzen er evenwel op,
dat in den politieken strijd, welke tot een
aanmerkelijk geringer aantal fronten is in
gekrompen, andere methodes worden toe
gepast, waarbij het geweld de plaats
heeft ingenomen van het gesproken woord.
De moedwillige vernieling van ruiten bij
den propaganda-winkel van „De Neder-
landsehe Unie" en „Het Nationale' Dag
blad" zijn daarvan de eerste bedenkelijke
symptomen, waarover iedereen, die het wèl
meent met de toekomst van ons volk en
vaderland zijn scherpe afkeuring zal uit
spreken.
Nauwelijks was ons artikeltje van giste
ren uit de pen gevloeid, of wij kregen ken
nis van een ander strijdmiddel, waartegen
eveneens een woord van krachtig protest
past. Duistere elementen hebben namelijk
de volslagen donkerte der laatste nachten
misbruikt door op tal van lantaarnpalen
en dergelijke plaatsen biljetten aan te
plakken-, waarin -op minderwaardige wijze
stelling wordt genomen tegen de gisteren
en heden gehouden inzamelingen voor de
Winterhulp en waarin op niet te misken
nen wijze <^e suggestie wordt gewekt als
zou deze opbrengst bestemd zijn „voor
Duitschland". Wij hadden verondersteld,
dat de oprechte en vertrouwenwekkende
oproep, welken onze burgemeester eenige
dagen geleden in ons Blad tot zijn stadge-
nooten richtte, bij alle nog aarzelende in
gezetenen het laatste restje twijfel omtrent
de werkelijke bestemming der ingezamelde
gelden zou hebben weggenomen.
Waar onze burgemeester eerlijk en on
omwonden verklaarde aanvankelijk ook
eenigszins aarzelend te hebben gestaan
tegenover het doel dezer collecte, doch op
grond van persoonlijke informaties tot de
conclusie was gekomen, dat zij een volko
men nationaal en bovendien geheel
v r ij w i 11 i g karakter droeg, hadden wij
op zijn minst verwacht, dat zij, die deson
danks een andere overigens door niets
te motiveeren zienswijze waren toege
daan, zich afzijdig zouden houden en des
noods niet tot het gestelde doel zouden bij
dragen. Juist het v r ij w i 11 i g karakter
dezer inzameling liet die mogelijkheid
open.
Maar dat er niettemin individuen zijn
geweest, die zich niet hebben ontzien om
door de aanplakking van de hierboven ge
signaleerde pamfletten stemming te maken
tegen de collecte voor „Winterhulp", ver
dient evenzeer afkeuring als de gememo
reerde terreurdaden, zooals die tot uiting
komen in het vernielen van glasruiten, on
verschillig of deze zijn aangebracht in een
pand van „De Nederlandsche Unie" of
„Het Nationale Dagblad".
Dergelijke elementen voeren ons op den
weg, die tot binnenlandsche onlusten leidt.
En voor dezulken geldt het onvoorwaar
delijke bevel:
„Rechtsomkeert marsch."
Gisteren is de Commissaris der pro
vincie Noord-Holland, mr. dr. A. baron
Röell, plotseling overleden.
De Commissaris was juist wegens
ambtsbezigheden in Amsterdam ge-
Foto-archièf ..L. D."
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt heden op te
10.10 uur en gaat onder te
19.06 uur.
Zondagavond
tot Maandagochtend
De maan komt morgen op te
11.08 uur en gaat onder te
17.30 uur.
Wijlen Mr. Dr. A. Baron Röell.
weest. Hij "had Dinsdag en Woensdag
de begrootingszittingen nog voorgeze
ten. Gisteravond was hij thuis en is
toen plotseling tengevolge van een be
roerte overleden. Alleen mevr. Röell
was daarbij tegenwoordig.
Als waarnemend-Commissaris van de
Provincie treedt op mr. J. B. Bomans,
lid van Ged. Staten van Noord-Hol
land.
Baron Röell werd op 21 Augustus 1864
geboren te 's-Gravenhage, waar hij het
gymnasium doorliep om vervolgens aan de
Rijksuniversiteit te Leiden te studeeren in
de rechts- en staatswetenschappen. In 1892
promoveerde hij op een proefschrift, geti
teld „Wetgeving op de hulsvesting der ar
beidende klassen," waarna hij in 1893 werd
benoemd tot adjunct-commies ter Provin
ciale Griffie van Gelderland. Reeds het
jaar daarop volgde zijn aanstelling tot
afdeelingschef ter Provinciale Griffie van
Overijsel. Hier werkte baron Röell vier jaar
Al zou ik er een uur voor moeten loopen,
Bij LAMAN ga ik mijn pijpen koopen.
4110 (Insez. Med.)
tot hij in 1893 werd benoemd tot burge
meester van Leeuwarden, welke plaats hij
in 1904 verwisselde voor Arnhem en ver
volgens in 1910 voor Amsterdam, waar hij
het burgemeesterambt als opvolger van mr.
dr. van Leeuwen vervulde tot hij in 1915
werd bevorderd tot commissaris der pro
vincie Noord-Holland.
Tijdens zijn bewind is aldaar het Pro
vinciaal Waterleidingsbedrijf en het Pro
vinciaal Electridteitsbedrijf tot stand ge
komen, terwijl voorts vooral de gezond
heidsdiensten, als de bestrijding der tuber
culose en de verDlegijm van geesteszieken,
alsmede het handelsüiderwijs steeds zijn
bijzondere belangstelling genoten. Maar ook
andere sociale belangen als de arbeidsvoor
waarden voor het provinciaal personeel en
de werkloosheidsbestrijding hadden in hem
een warm verdediger, terwijl ten slotte de
aanleg van wegen en kanalen en de land
en tuinbouw eveneens zijn aandacht had
den.
Ook naar velerlei ander terrein ging in den
loop der jaren de interesse uit van baron
Röell. Zoo heeft hij veel gedaan voor de
muziek in het algemeen, terwijl zijn naam
onafscheidelijk blijft verbonden aan het
Concertgebouworkest te Amsterdam, waar
van hij jarenlang voorzitter was.
Voorts was baron Röell sinds 1915 voor
zitter van de Hollandsche Maatschappij
van Wetenschappen en werd hij in 1926 be
noemd tot voorzitter van de Vereeniging
„Koloniaal Instituut" in welke functie hij
op 16 Januari 1933 werd opgevolgd door
den oud-minister van Waterstaat, Jhr. ir.
O. C. A. van IAfith de Jeude. Het is in
laatstgenoemdanStvaliteit, dat baron Röell
in 1929 werd beftoemd tot gedelegeerde van
onze- regeering b" het Pacific Science Con
gress, dat op Java werd gehouden, bij wel
ke gelegenheid baron Röell tevens Ball en
Sumatra bezocht.
Van zijn overige functies zij nog ver
meld zijn lidmaatschap van het college
van curatoren der universiteit te Amster
dam en zijn commissariaat van de Stoom
vaartmaatschappij „Nederland."
Met een buitengewone vitaliteit gaf baron
Röell ondanks zijn vrij hoogen leeftijd tot
het laatst blijk van zijn verregaande inte
resse in tal van actueele problemen, terwijl
zijn optreden in de vergaderingen van zoo
wel de Gedeputeerde als Provinciale Staten
niet alleen blijk gaf van een groote kennis
van zaken en een heldere visie op de din
gen, doch tevens getuigde van een bijzon
dere tact en zelfbeheersching.
Tal van onderscheidingen waren in den
loop der jaren zijn deel geworden.
Op Dinsdag 16 Januari 1.1. werd baron
Röell op grootsche wijze gehuldigd, ter ge
legenheid van zijn zilveren jubileum als
Commissaris der Provincie. Vele sprekers
voerden het woord en bij die gelegenheid
werd hij benoemd tot Commandeur in de
Orde van den Nederlandschen Leeuw. Na
mens de Statenleden heeft de heer Van
der Wal hem toen de gouden eeremedaille
overhandigd.
0
0
Naar wij vernemen zal de begrafenis
plaats vinden op de algemeene begraaf
plaats te Heemstede op Woensdag 4 Decem
ber a.s. te 14.30 uur.
Twee jaar na den vrede zouden
de Japansche legers China
verlaten hebben.
Het D.N.B. meldt uit Sjanghai:
Wang Tsjing-wei heeft naar welin
gelichte Chineesche kringen vernemen,
bij de onderhandelingen tusschen Nan
king en Tokio over de liquidatie van het
Chineesche conflict in zooverre succes
gehad, dat het hem gelukt is een bM
verdrag vastgelegden termijn voor de
terugtrekking van het Japansche be
zettingsleger uit China te bewerken.
Deze terugtrekking moet binnen twee
jaar na het sluiten van den vrede in
geheel China ten uitvoer zijn gelegd.
Hiervan zou de houding van de regeering
van Tsjoengking en de pacificatie des
lands afhankelijk gesteld zijn. De regeering
van Tsjoengking zou thans definitief dé
verantwoordelijkheid krijgen voor de -ver
lenging van den oorlogstoestand. Ook in de
kwestie van de regeling van de schadeloos
stelling zou Wang Tsjing-wei een zeker
succes hebben bereikt. Hoewel nog in Ja
nuari, zooals bewezen wordt door indertijd
in Hongkong gepubliceerde documenten, de
Japanners betaling van schadeloosstellin
gen eischten voor alle schade, die de Ja
pansche regeering geleden heeft, is thans
nog slechts een aanspraak van Japansche
onderdanen op schadevergoeding erkend.
In overeenstemming met de verklaring van
Konoje wordt geen schadevergoeding be
taald voor de kosten van de militaire ope
raties van Japan.
Het verdrag tusschen Tokio en Nanking
bestaat, naar het D.N.B. meldt, uit een in
leiding en negen korte paragrafen, terwijl
de bij het verdrag behoorende twee aan
vullende overeenkomsten elk vijf artikelen
beslaan.
Overeenkomstig de verklaring van prins
Konoje, over het gemeenschappelijke doel
van een nieuwe ordening in Oost-Azië,
spreken beide mogendheden in de inleiding
den wensch uit naar vrede in Oost-Azië en
daarmede tevens naar den wereldvrede. In
de volgende artikelen beloven de beide ver
dragsluitende mogendheden elkaar weder-
keerig respect voor de souvereiniteit en on
schendbaarheid van gebied, alsmede ver
dieping der vriendschap en der cultureele
betrekkingen en beloven zij de daartoe
„Ik
zal je maar een streekje geven, Piet, anders raak ik je
in het donker kwijt".
noodlge maatregelen te nemen. Zij willen
elkaar wederkeerlg bij de bestrijding van
communistische actie van eiken aard steu
nen. Daartoe zullen Japansche troepen ge
legerd worden ln Binnen-Mongolië en op
bepaalde punten van Noord China. Tijdens
den duur der bezetting zal worden samen
gewerkt om rust en orde te handhaven.
China zegt Japan het recht toe, deelen van
de vloot te statlonneeren in bepaalde Chi
neesche havens met het oog op den tegen-
woordlgen toestand.
Een ander art*kel betreft de nauwe eco
nomische samenwerking volgens de begin
selen der geUjkgerechtigheid en weder-
zijdsch nut alsmede de nauwste Japansche
.medewerking bij het ontsluiten van de bo
demschatten, vooral in Noord-China en
Mongolië, voorts bij de ontwikkeling van
den handel in het benedendal van de
Yangtse. Japan belooft, na de versterking
der wederzijdsche betrekkingen, de af
schaffing der exterritorialiteit en het te
ruggeven der nederzettingen in overweging
te nemen, waartegenover China vrijheid
van vestiging en vrije handelsmogelijkhe
den aan de Japanneezen in China toezegt.
De aanvullende overeenkomsten betref
fen den toestand welke een gevolg is van
de nog bestaande vijandelijkheden, waarbij
de Chineesche regeering zich, door over
eenkomstige maatregelen, zal aanpassen.
Zij behelzen de Japansche toezegging, dat
de Japansche troepen zich binnen twee
jaar na herstel van den vrede in heel
China zullen terugtrekken, alsmede de Chi
neesche verplichting schadevergoeding aan
Japansche burgers uit te keeren. Voorts is
nog een overeenkomst, waarbij aan
China het recht van belastingheffing en de
controle op den buitenlandschen handel
wordt teruggegeven ln het kader van de
Chlneesch-Japansche samenwerking, en
waarbij voorts de onvoorwaardelijke terug
keer van de Chineesche fabriekscomplexen
en mijnen alsmede een nieuwe ordening
van het verkeerswezen ln uitzicht wordt
gesteld.
Generaal Noboejoeki Abe, de buitenge
woon ambassadeur en gevolmachtigd ge
zant van Japan, en Wang Tsjing-wei, de
president der nationale regeering van
China, hebben formeel hun handteekening
geplaatst onder het verdrag, waarmede de
normale betrekkingen hersteld worden, die
verbroken werden op 7 Juli 1937, toen het
eerste schot weerklonk op de Marco Polo-
brug nabij Peking, dat het begin beteeken-
de van de vijandelijkheden tusschen Japan
en China.
Dit nummer bevat VIER Bladen
Binnenland
Nieuwe maatregelen
(4e Blad).
inzake de distributie
Algemeene vergadering van „Het
Kruis" (Binnenland, 4e Blad).
Groene
Buitenland
Een regeling tusschen Nanking en Tokio
(le Blad).
Codreanu in eere hersteld (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 1 VAN HET VIERDE BLAD.
Bel 24244
De Radiotechnische Dienst IEMCO n.v.
6798
NIEUWE RIJN 32.
(Ingez. Med.)
