St. NICOLAAS
VROOM EN
DREESMANN
VRIJDAG 29 NOVEMBER 1940
No. 24750
Onjuiste
argumenten
De aanvallen op Engeland
De gebeurtenissen in Roemenië
Verduisteren:
Siste Jaargang
Finland's president
afgetreden
Aanvallen op Plymouth
en Liverpool
Engelsch eskader
opnieuw aangevallen
Geen Kerstbestand
De Duitsche actie op den
Indischen Oceaan
SPREEKUUR
ook Zaterdagmorgen
van 10.30-12.30 uur
Ook prof. Jorga gedood
17.32 uur
9.26 uur
Een rede van Göbbels
Feiten van den dag
Italiaansche critiek op
Zwitserland
EERSTE BLAD
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. by maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden2.35
per weekƒ018
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.)
In den afgeloopen nacht is gelijk men
elders ln dit Blad kan lezen, wederom een
aantal groote spiegelruiten van den pro-
paganda-winkel van De Nederlandsche
Unie op den hoek van Kort Rapenburg en
Noordeinde, op moedwillige wijze vernield.
Dit Incident is helaas niet het eenige
van dien aard, dat zich in de laatste dagen
hier ter stede heeft voorgedaan. Twee nach
ten geleden werd van het zelfde perceel
eveneens een spiegelruit ingegooid en den
volgenden avond moest een ruit van „Het
Nationale Dagblad" aan de Kalserstraat het
ontgelden.
In i". eerste twee gevallen was van den
dader geen ander spoor te ontdekken, dan
de straatklinker, waarmede deze geweld
daad werd gepleegd; het door de recherche
ingestelde onderzoek naar de betreurens
waardige gebeurtenis van den afgeloopen
nacht zal moeten uitwijzen of thans wel
licht meer licht in deze ln dubbel opzicht
duistere zaak kan worden gebracht.
Zonder op de resultaten van dat onder
zoek ook maar in het minst te willen en te
kunnen vooruitloopen, lijkt de veronder
stelling toch niet te gewaagd, dat politieke
hartstochten de drijfveer tot deze euvel
daden zijn geweest.
En tegen deze minderwaardige methode
van bestrijding van elkanders standpunt
willen wij een woord van ernstig protest
en vermaan laten hooren. Leiden ls altijd
een stad geweest, waar een intensief poli
tik leven heerschte. Uit den aard der zaak
botsten de meeningen daarbij meermalen
tegen elkaar, maar nimmer, voor zoover wij
ons uit laatste decennia herinneren, leidde
zulks tot conflicten van zóó ernstigen vorm
als wij thans moeten signaleeren.
Afgezien nog van het minderwaardige
om het nachtelijk duister te misbruiken als
dekmantel voor dergelijke daden van ge
weld en terreur, moet toch in hooge mate
worden betwijfeld of door de bedrijvers
daarvan het beoogde doel, afbreuk te doen
aan den politieken tegenstander, wordt be
reikt. De ervaringen wijzen eerder in te
genovergestelde richting.
Wij weigeren aan te nemen, dat de lei
ding van eenige politieke partij voor het
gebeurde rechtstreeks of zijdelings eenige
verantwoordelijkheid draagt, doch zijn er
van overtuigd, dat hier politieke heethoof
den op eigen initiatief aan het werk zijn
geweest. Maar dusdanig individueel optre
den is evenzeer verfoeilijk, en legt de leiding
dier partijen den plicht op om, onafhanke
lijk van het politioneel onderzoek, nauwge
zet na te gaan of de daders mogelijk in
hun eigen rijen schuilen.
In het belang van de openbare rust en
veiligheid is het noodzakelijk, dat de be
drijvers dezer wandaden worden opgespoord
en zwaar gestraft.
Er moet onherroepelijk een einde komen
aan een dusdanig gewelddadig eigenmach
tig optreden.
Gebeurt dit niet, dan is het met de rust
en veiligheid in de Sleutelstad gedaan,
waarbij toch niemand gebaat zou zijn. In
tegendeel I
KALLIO GAAT OM GEZONDHEIDS
REDENEN HEEN.
Het D.N.B. meldt:
De Finsche staatspresident Kallio heeft,
naar officieel wordt gemeld, om gezond
heidsredenen besloten zijn functie neer te
leggen. Wanneer de verkiezing van een
nieuwen president plaats vindt, is nog niet
bekend, doch alle politieke groepen en par
tijen zijn het er over eens, dat de verkie
zingen, welke door kiesmannen móeten ge
schieden, zoo spoedig mogelijk gehouden
moeten worden.
Foto-archief „L. D."
Kallio.
Kyösti Kallio aanvaardde het president
schap van Finland op 1 Maart 1937 en volg
de daarmede president Svinhufvud op.
Naar United Press uit Helsinki verneemt
"ordt in een communiqué verklaard, dat de
sieuwe Finsche president door dezelfde
hesmannen zal worden gekozen, die in
Sterke krachten van het Duitsohe lucht-
wapen deden Woensdagnacht aanvallen op
Londen en op de haven Plymouth, aldus het
D.N.B. Het zwaartepunt van den aanval lag
op Plymouth, waar meer dan 100.000 kilo
gram brandbommen geworpen werden. Er
heersohte gunstig weer en goed uitzicht,
zoodat de aanvallende vliegtuigen hun doe
len nauwkeurig konden herkennen. De uit
werking was overeenkomstig deze gunstige
omstandigheden groot. De haveninstallaties
werden zwaar getroffen, waarvan eenige
groote, van veraf zichtbare en vele minder
groote en kleine branden getuigden.
Duitsche verkenningsvliegtuigen, die bo
ven Plymouth hebben gekruist, hebben,
naar het D.N.B. nader verneemt, geconsta
teerd dat ook de groote voorraden, die ln
de opslagplaatsen lagen, in vlammen zijn
opgegaan.
De groote, in het tuighuis der Brit
sche marine opgestapelde voorraden bran
den. Verder konden de waarnemers consta-
teeren, dat de spoorweginstallaties van de
Great Western Railway als gevolg van de
gevallen bommen in aanzienlijke mate zijn
vernield. Deze Installaties zijn voor de ver
binding van het Westen van Engeland met
Londen, alsmede met Devon, Cornwall en
de 'overige Engelsche gebieden van de
grootste bsteekenis. Het verkeer van het
uiterste Westen van het eiland met de
rest van het land is hiermede stilgelegd.
Plymouth behoort tot de belangrijkste
Britsche vlootbases en is beroemd door zijn
groote marinewerven, die de grootste mo
derne oorlogsschepen kunnen bouwen, uit
rusten en herstellen.
De Duitsche luchtmacht heeft reeds alle
gewichtige Britsche scheepswerven krach
tig aangevallen, met het gevolg, dat de ten
uitvoerlegging van het wapeningsprogram
ma aanzienlijk gestoord is en het groote
aantal oorlogsschepen, dat herstel behoeft,
niet onmiddellijk gerepareerd kan worden.
Van alle scheepswerven in het Britsche Rijk
wordt reeds het uiterste gevergd. Vele her
stellingen moeten in Canada worden uit
gevoerd.
Plymouth is ook als steunpunt voor de
koopvaardij van het grootste belang. Voor
al de installaties voor het laden en lossen
der Great Western Docks en van de Mll-
bay, de Suttonpool en het Cattewater moes
ten een deel der aanvoeren, die net meer
naar Londen konden komen, verwerken. De
stad beschikt o.m. over suikerraffinaderijen
stijfsel- en zeepfabrieken, zeilfabrieken, la
kenfabrieken, een glasfabriek en ten slotte
een uitgebreide houtbewerkingsindustrie.
Plymouth Is door zijn gunstige ligging
aan d Plymouth Sont een voortreffelijke
oorlogshaven. Een groote golfbreker be
schermt het binnendeel van de Sont, die
ook bevaarbaar is voor de grootste oorlogs
schepen. Dicht bij de stad ligt het station
voor zeevliegers, Mountbatten. Van oudsher
was Plymouth van groote beteekenis als
kustvesting. De fabrieken liggen niet alleen
aan de zeezijde, maar ook landinwaarts op
een heuvelrij, welke op afwisselenden af
stand om de stad heenloopt. De golfbreker
is bewapend met zwaar geschut. Het daar
achter liggende eiland Drake is van een
sterke pantsering voorzien. Gecamoufleerde
zware strandbatterljen voltooien de defen
sie naar den zeekant.
Liverpool brandt. Reusachtige brandhaar
den in Liverpool. Zoo rapporteeren reeds te-
rugkeerende Duitsche gevechtsvliegtuigen,
die hedennacht aan den grootschen aanval
van het Duitsche luchtwapen op deze stad
hebben deelgenomen. Steeds nog was de
aanval niet ten einde, een aanval, zonder
pauze, gericht op de op een na grootste
haven van het Engelsche eiland, het reus
achtige middelpunt voor de verzorging van
Groot Brittannië met levensmiddelen en
grondstoffen van allerlei aard. Nauwelijks
1937 Kallio hebben benoemd, daar er geen
tijd is om nieuwe aan te wijzen in zoo kort
bestek. De nieuwe president zal in functie
blijven tot de amtstijd van den tegen woor-
digen functionaris is verstreken, hetgeen in
1943 het geval zal zijn. Naar bekend wordt,
is de Finsche president voor den tijd van
zes jaar gekozen.
President Kallio is 64 jaar oud en sedert
eenige maanden was het een publiek ge
heim, dat zijn gezondheidstoestand niet al
te best was. Men is van meening, dat na
het aftreden van Kallio voor de functie van
president in de eerste plaats in aanmerking
komen maarschalk Mannerheim, minister
president Ryti en de oud-minister van bui-
tenlandsche zaken Tanner. Als Manner
heim zich bereid verklaart deze functie op
zich te nemen, zal hij, naar men veronder
stelt, in het geheel geen oppositie onder
vinden. In vele kringen rekent men er ech
ter op, dat de oude veldmaarschalk het
presidentschap niet zal aanvaarden, daar
ook zijn gezondheidstoestand in den laat-
sten tijd te wenschen overlaat.
De verkiezing van den nieuwen president
zal waarschijnlijk- nog voor Kerstmis plaats
vinden.
zijn de branden in Birmingham gebluscht,
nog rooken de puinhoopen van het in asch
gelegde Coventry. Daar branden ook reeds
kilometers lang de graanpakhuizen en silo's,
de ollefabrieken en droogdokken, de benzine
opslagplaatsen en vliegtuigfabrieken langs
de Mersey. De groote in- en uitvoerhaven
aan de Britsche Westkust, een der voor
naamste slagaders van het Engelsche be
drijfsleven en van de oorlogsindustrie, is
hedennacht vernietigend getroffen. Na Lon
den en Britol, na Coventry en Birmingham,
na Portsmouth en Southampton, hebben
zich thans de vergeldingsaanvallen van het
Duitsche luchtwapen met onverbiddelijk ge
weld ook op dit geweldige steunpunt van het
insulaire Britsche leven gericht. (D.N.B.)
Het A.N.P. meldt uit Berlijn, dat men in
Duitschland van zins was het Kerstfeest in
vrede te vieren, maar dat Churchill reeds
bekend maakte, dat de Britsche regeering
elk voorstel, door bemiddeling van een on-
zijdigen staat over te brengen, om geduren
de de Kerstdagen de wapens te laten rusten,
met kracht van de hand wil wijzen.
In een hoofdartikel valt de Regima Fas-
cista de Vatikaansche radio aan. „Churchill
heeft den oproep van den Paus voor een
wapenstilstand met Kerstmis kortweg met
neen beantwoord", aldus het blad. „Men
zou meenen, dat de radio van het Vatikaan
zich over dit antwoord op 'zijn minst veront
waardigd zou toonen, dit was geenszins het
geval. Integendeel, de Vatikaansche radio
bediende zich van dit feit om Duitschland
opnieuw aan te vallen, „dat door een hei-
denschen geest wordt geïnspireerd".
Stefani meldt uit Rome:
Tegen het einde van gistermiddag is een
belangrijke vijandelijke vlootformatie ten
Westen van Malta verscheidene malen aan-
gevallën door Itallaansche bommenwerpers
in formatie en in duikvlucht. De vliegtuigen
wierpen op de vijandelijke eenheden bom
men van groot en zeer groot kaliber en van
groote explosieve kracht. Bijzonderheden
omtrent de resultaten van deze actie zijn
nog niet bekend, doch wel weet men, dat de
bombardementen doeltreffend zijn geweest.
De Itallaansche jachtvliegtuigen, die de
bommenwerpers escorteerden, hebben de
actie van de jagers, die van een vijandelijk
vliegkampschip waren opgestegen, geneu
traliseerd.
TEN MINSTE VIJF ENGELSCHE SCHEPEN
TOT ZINKEN GEBRACHT DOOR
EEN OORLOGSSCHIP.
De bemanning van het s.s. Exchange, welk
schip behoort aan de American Export Line
en dat Woensdag uit Britsch-Indië te Bos
ton is aangekomen, heeft verklaard, dat een
Duitsch oorlogsschip in September en Oc
tober in den Indische Oceaan ten minste
vijf Britsche schepen tot zinken heeft ge
bracht en nog steeds in die wateren ope
reert. De kapitein van de Exchange is voor
zijn vertrek uit Indië daarop opmerkzaam
gemaakt. De reis van zijn schip is echter
zonder incidenten verloopen.
Naar Reuter betreffende het in den grond
boren van het Britsche s.s. Port Brisbane,
groot 10.612 b.r.t., in den Indische Oceaan
meldt, geschiedde de aanval des nachts. Het
Duitsche schip vernielde met zijn vuur het
eerst de draadlooze installatie en de com
mandobrug, terwijl de stuurinrichting on
klaar raakte. Daarop werd de Port Brisbane
verlaten. Alle opvarenden namen plaats in
drie reddingbooten. De inzittenden van twee
reddingbooten werden door het Duitsche
Wegens enormen toeloop
ontvangt St. Nicolaas
DES MIDDAGS VAN 2l-5 UUR
LEIDEN
(Ingez. Med.)
Het D.N.B. meldde gisteren uit Boekarest:
In dén nacht van Woensdag op Donder
dag. heeft generaal Antonescu militaire
voorzorgsmaatregelen getroffen. Geduren
de den geheelen nacht hadden in de stad
sterke 'troepenbewegingen plaats. De be
langrijkste gebouwen, zooals de postkanto
ren en het gebouw der telefoonmaatschap
pij werden door soldaten bezet. Na midder
nacht werd het geheele telefoonverkeer
verbroken. Tot 10 uur in den ochtend kon
den geen gesprekken niet het buitenland
gevoerd worden.
De legionnaire beweging heeft haar af-
deelingen geconcentreerd en houdt ze ge
reed. Er heerscht een zekere zenuwachtig
heid in de stad, waarbij nauwelijks nog
wordt gesproken over de executie der moor
denaars van Codreanu, omdat deze daad
door het volk algemeen wordt goedgekeurd.
Men heeft veeleer het oog op de mogelijk
heid, dat door enkelingen acties worden on
dernomen, die volgens den tekst van de in
de bladen gepubliceerde regeeringsoproepen
ook door de leiding der legionnaire bewe
ging beslist worden afgev/ezen.
De afzonderlijke actie van Woensdag,
welker omvang nog niet bekend is, is dan
ook niet ondernomen door de legionnaire
politie, maar door een groep van legion-
nairs, die zich hebben vereenigd in het
zoogenaamde „Korps der verstrooiden", dat
indertijd ook Calinescu heeft doodgescho
ten. Dit corps had zich toegang verschaft
tot de militaire gevangenis Jilava en daar
het vonnis aan de moordenaars van Co
dreanu voltrokken. De individueele daders
zijn niet bekend. Met dit corps stond het
hoofd der politie te Boekarest, kolonel Avi-
anu, in relatie, weshalve hij werd afgezet.
In zijn plaats Is, naar verluidt, prof. Pa-
langeanu benoemd. Deze is een der onder
wijzers van koning Michael geweest en werd
uit die functie ontzet, omdat hij zich bij de
legionnaire beweging had aangesloten. Een
deel der bijzonder gehate politici van het
vroegere regime bevindt zich nog steeds in
arrest. Het valt niet met zekerheid vast te
stellen, wie gearresteerd en wie op vrije voe-
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan komt heden op te
9.03 uur en gaat onder te 18.11
uur.
vy
schip aan boord genomen, de opvarenden
van de derde boot werden later door een
Australisch oorlogsschip gered. Toen het
Australische oorlogsschip zoch naar verdere
overlevenden van de port Brisbane, vond het
een reddingboot van den Britschen koop
vaarder Maimoa (8011 b.r.t.).
Reuter gelooft, dat de Maimoa eveneens
door het Duitsche schip tot zinken is ge
bracht en dat de opvarenden gevangen zijn
genomen. (D.N.B.)
Het D.N.B. meldt uit Milaan:
De Regime Fascista toont zich ontevreden
over de houding, die door Zwitserland wordt
aangenomen tegen het regelmatig over
vliegen van Zwitsersch gebied door Engel
sche vliegtuigen. Het blad is van meening,
dat het den schijn heeft, dat de Zwitsersche
bondsregeerlng niet meer de noodzakelijk-
hed inziet om ook maar formeel te protes
teeren.
Maar zelfs, zoo gaat het blad verder, wan
neer zij mocht besluiten tot een van de vele
diplomatieke stappen in Londen, zal nie
mand de Zwitsersche besluiten au serieux
nemen, welke zijn gebaseerd op een „onge
hoord toegeeflijke neutraliteit". Het blad
herinnert er aan, dat van Zwitsersche zijde
v/erd overgegaan tot aanzienlijk energieker
afweermaatregelen, toen voor eenigen tijd
niet-Engelsche, buitenlandsohe toestellen
de Zwitsersche grens waren gepasseerd.
Een soortgelijke critiek oefent de Regime
Fascista uit op de houding van de Zwitser
sche pers, die geert protest en geen verweer
bevat tegen de Engelsche vluchten, maar
wel dagelijks een voorwendsel vindt om een
standpunt t.e bepalen tegen de politiek van
de spil. Den laatsten tijd Is het anti-fascis-
me der Zwitsersche dagbladen steeds duide
lijker geworden. De Zwitsers, aldus het blad
ten slotte spelen een slechte kaart.
ten is. Van de laatste gebeurtenissen zijn
geen verdere politieke gevolgen te verwach
ten, daar er volledige overeenstemming be
staat tusschen generaal Antonescu en Ho-
ria Sima.
Naar verluidt, bevindt zich onder de hoog
waardigheidsbekleders van het regime van
Koning Carol, die ten offer zijn gevallen
aan de legionnairs, ook professor Jorga.
Deze vertoefde de laatste weken in Sinaja,
waar hij in den loop van Woensdag door
verscheidene legionnairs uit zijn woning is
gehaald. Gsterochtend vond men hem dood
in de nabijheid van Ploesti aan den land
weg liggen, doorboord door verscheidene
revolverschoten.
Professor Jorga, die onder koning Carol
in 1931 en 1932 minister-president was,
werd'van legionnaire zijde beschouwd als de
auctor intellectualis der veroordeeling van
Codreanu. Hij had in het voorjaar van 1938
een aanklacht ingediend tegen Codreanu,
daar hij zich als officieele persoonlijkheid
door een brief van Codreanu beleedigd ge
voélde. Codreanu werd toen wegens belee-
diging van een ambtenaar veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf.
GEBEENTE VAN CODREANU
OPGEGRAVEN.
De opgravingswerkzaamheden aan het
graf van Codreanu in de gevangenis van
Jilava bij Boekarest zijn voltooid. De lijken
konden betrekkelijk gemakkelijk en ondub
belzinnig worden geïdentificeerd. Nadat
het opgravingswerk was afgeloopen, wer
den de beenderen der dertien andere legion
nairs in groene kisten gelegd, die bedekt
waren met de nationale vlag. Het gebeente
van Codreanu werd echter in een brons
kleurige kist gelegd. Bij het licht van fak
kels werden daarop Woensdagavond alle
veertien kisten naar de legionnalrskerk te
Boekarest gebracht en daar voor het al
daar op een baar gelegd. De kist van Co
dreanu rust op een hooge katafalk. Legion
nairs houden dag en nacht de eerewacht
bij de kisten. Morgen zal de plechtige bij
zetting plaats vinden. Op dien dag zullen
in heel Roemenië feestelijkheden en voor
stellingen van allerlei soort verboden zijn.
DE LAATSTE VIJAND.
Het DN.B. meldt uit Oslo;
Tijdens een voorstelling van het ensem
ble van het theater am Nollendorfplatz, dat
te Oslo gastvoorstellingen geeft, heeft rijks
minister dr. Göbbels in het bioscooptheater
voor de Duitsche weermacht voor meer dan
duizend soldaten een rede gehouden.
In een overzicht van de politieke en mili
taire successen van het eerste oorlogsjaar
schilderde Göbbels den zegetocht der Duit
sche wapenen. Engeland is van het conti
nent verdreven. Niemand weet beter dan de
Duitsche soldaat, dat een wereldrijk als het
Britsche niet in één dag ineenstort. Doch
Duitschland staat thans in een zóó gun
stige positie in den strijd tegen Groot-
Brittannië, als nooit tevoren een met En
geland in oorlog zijnde mogendheid heeft
ingenomen. Wanneer Churchill in zijn ver
twijfelde situatie thans zijn toevlucht neemt
tot fantasieën en het sprookje van een op
handen zijnd offensief laat verkondigen,
dan is het hier in Noorwegen juist de aan
gewezen plaats om te vragen, waarom hij
dan eerst zijn troepen uit Narvik of Duin
kerken heeft teruggetrokken. Duitschland
heeft thans slechts één doel: zijn laatsten
vijand ter aarde te werpen.
Binnenland
De kwestie der Joodsche ambtenaren. (3e
Blad).
Luit.-kolonel A. W. de Koningh benoemd
tot inspecteur-generaal der Nederland
sche politie. (Binneland, 3e Blad).
Buitenland
Nieuwe aanvallen op Engeland. (Ie Blad).
De gebeurtenissen in Roemenië. (Ie Blad),
De Finsche president, Kallio, treedt af.
(Ie Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN»
EERSTE BLAD.
HET OVERVLIEGEN VAN ZWITSERLAND
DOOR ENGELSCHE VLIEGTUIGEN.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
