8 hie Jaargang
WOENSDAG 30 OCTOBER 1940
No. 24724
De Grieksch-Italiaansche
oorlog
Jeugdige saboteurs voor het
Kriegsgericht
Nieuwe Italiaansche
verwijten
Gevoelige straffen geëischt tegen
middelbaar scholieren
De aanvallen op
Engeland
DE INSTUIF
5 O'CLOCK TEA
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Na de bijeenkomst van
Florence
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ct-s. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per weekƒ0.18
Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Volgens inlichtingen te Rome is de Ita
liaansche gezant in Athene. Grazzi, nog niet
uit de Grieksche hoofdstad, vertrokken. Ook
as Grieksche gezant, Politis, vertoeft nog
in Rome.
De Italiaansche gezant heeft woonplaats
gekozen in het huis, dat de Duitsche gezant
in een van de voorsteden van Athene be
woont. In het geibouw van het Italiaansche
geza-ntscJhaip, dot zorgvuldig bewaakt wordt,
bevindt zich een groot aantal vooraan
staande Italianen.
Uit Patras wordt ge-meld, dot politie
beambten en soldaten het Italiaansche
stadsgedeelte aldaar, waar de grootste Ita
liaansche kolonie in Griekenland woont,
hebben aifgezet om te voortkomen dat de
groote anti-Italiaansche demonstratie van
gisteren herhaald wordt. Ook voor de ge
meenschappelijke begrafenis van de eerste
slachtoffers der luchtaanvallen, die heden
zal plaats vinden, zijn met hetzelfde doel
militaire voorzorgsmaatregelen getroffen.
Een groot aantal gendarmes en politie
beambten in burger zijn te Rome op de been
om het Grieksche gezantschap te bewaken.
Intussohen worden de noodige maatregelen
genomen om de Italiaansche diplomaten in
Athene uit te wisselen tegen dfe Grieksche
diplomaten te Rome.
In een Interview met United Press ver
klaarde de Grieksche gezant in Rome, Nico
las Politis, dot hij volkomen van zijn land
tos afgesneden. Ik geloof niet, aldus de ge
rant, dat het mij moeilijk zal vallen de wei
alge honderden Grieken, die in Italië wo
nen, te beschermen. Ik heb tot dusver nog
geen pogingen ondernomen om mij met
Ciano of iemand anders van het ministerie
van buitenlandse he zaken in verbinding te
stellen. Zaterdag kreeg ik voor de laatste
maal instructies uit Athene en in gevolge
deze instructies was ik bezig de Grieksche
aangelegenheden in Italië hier af te wik
kelen.''
Uit Athene wordt gemeld, dat dc Ko
ning zelf het opperbevel op zich ge
nomen heeft over alle strijdkrachten
te land, ter zee en in de lucht.
Tot bevelhebber is benoemd generaal
Papagos.
9
Sedert het aanbreken van den dag, aldus
United Press uit Athene, verdrongen de
menschen zich in groote geestdrift in de
straten van de Grieksche hoofdstad. Een
delegatie van voormalige officieren, die
vroeger tot de beste regimenten van het
Grieksche legqr behoorden en die wegens
deelneming aan den opstand van 1935 ont
slagen zijn, heeft een petitie gericht tot den
koning en tot Metaxas met het verzoek
deel te mogen nemen aan de verdediging
van het vaderland.
Volgens een officieele mededeeling bonl-
bardeerden de Italiaansche vliegtuigen het
Atheensche vliegveld Tatoi. Op Athene zelf
zijn geen bommen geworpen. Een door het
ministerie voor de veiligheid uitgegeven
communiqué bevestigt, dat bij den aanval
op de stad Patras in de eerste plaats de
havenwerken werden gebombardeerd.
In den loop van den middag had minis
ter-president Metaxas gisteren een telefo
nisch onderhoud met den Turkschen presi
dent Inönö. Het gesprek had betrekking, op
den toestand van Griekenland na den Ita-
liaanschen eisch. Vervolgens ontving Meta
xas den Engelschen gezant. Deze heeft zijn
regeering een niet gechiffreerd telegram
gezonden over de besprekingen, die hij met
Metaxas heeft gevoerd. Daarin zet hij
uiteen, dat Metaxas een beschrijving heeft
gegeven van den toestand en om hulp van
Engeland heeft gevraagd. De Grieksche
regeering ontving in den loop van den dag
het antwoord van de Engelsche regeering,
volgens hetwelk deze de aan Griekenland
gegeven garantie zou nakomen. Engeland
zal Griekenland volledige ondersteuning
bieden. Metaxas ontving verder den Turk
schen gezant en zette hem den toestand
uiteen, zooals die was geworden na het
overschrijden van de grens door Italiaan
sche troepen in Epirus.
De „Giornale d "Italia" schrijft:
„De Italiaansche politiek is door de tot
Athene gerichte nota duidelijk omschreven.
Zij richt zich niet tegen het Grieksche volk
en zijn legitieme belangen. Zij richt zich
uitsluitend tegen de militaire, strategische
en tactische organisatie, die Engeland met
openlijke medeplichtigheid van de Atheen
sche regeering op Grieksch gebied heeft
ingericht.
In dit verband haalt de Giornale d' Italia we
derom nieuwe gevallen aan van actieve hulp
verleening van Griekenland aan Groot-
Britannië. Alle uit de Zwarte Zee komende
Britsche konvooien hebben volgens het
blad koers genomen langs de Grieksche
kust en door de Grieksche territoriale wa
teren om aan de controle en de aanvallen
der Italianen te ontkomen. Bewezen is, dat
deze konvooien met Britsche oorlogssche
pen in de verscheidene Grieksche havens,
die op de eilanden speciaal daartoe waren
ingericht, de noodige steunpunten voor
hun ravitailleering en camouflage vonden.
Kenteekenend waren in dit verband de
ontzaglijke hoeveelheden brandstof, welke
Griekenland de laatste maanden heeft in
gevoerd, hoeveelheden welke ver uitgingen
boven de mate van de eigen normale be
hoefte en welke bestemd waren om de
Britsche vloot in het geheim van brand
stof te voorzien.
Bewezen is echter ook, dat Britsche sche
pen tijdens hun verblijf in de Grieksche
territoriale wateren blijkbaar met stilzwij
gende toestemming van de regeering van
Athene hun vlag door de Grieksche vlag
*%aande kaart geeft een algemeen overzicht van het Grieksche rijk met de voornaamste
Plaatsen en eilanden- - De dikke lijn is de grens van Griekenland, de magere die van
bet Turksche rijk. - De eilanden die met stippellijn zijn omgeven behooren tot Italië
(Dodecanesos-groep)
hebben vervangen. Te allen tijde heeft
Griekenland voorts bereidwillig aan de
Engelsche spionnage medewerking ver
leend. Officieele instellingen, agenten,
koopvaardij- en visschersvaartuigen van
Griekenland, zijn overal en te allen tijde
in Engelschen dienst gesteld om terstond
elke beweging van de Itaansche vloot en
luchtmacht te melden.
De Londensche Daily Telegraph erkent
dat door den Engelschen en den Grlekschen
marinestaf gemeenschappelijke plannen
uitgewerkt zijn, die thans in daden omge
zet kunnen worden. De besprekingen heb
ben zich volgens het blad ook met Grieken-
land's behoefte aan sterke kustbatterijen
bezig gehouden. Engeland heeft zijn uiter
ste best gedaan om Griekenland met mo
derne stukken geschut van voldoende
draagwijdte uit te rusten. (D.N.B.)
Het Romeinsche middagblad Piccoli
meldt uit Athene, dat naar verluidt het
eenige vliegveld van den geheelen Griek-
schen archipel n.l. dat op Kreta, reeds se
dert eenige weken in handen van de Brit
sche luchtstrijdkrachten zou zijn.
(United Press).
HET TURKSCHE STANDPUNT NOG NIET
NADER BEPAALD..
De Turksche ministerraad, die Maandag
te Ankara gehouden is, heeft gelijk bekend,
nog geen definitieve bepaling van positie
nopens het Italiaansch-Grieksche conflict
gebracht.
De eerste toonaangevende uiting ver
scheen gisteren, naar het D.N.B. meldt, in
een hoofdartikel van de officieuze Oeioes,
dat de verzekering van zijn sympathie aan
Grikenland geeft en overigens als richtlijn
van de Turksche politiek het streven ver
meldt buiten den oorlog te blijven en uit
sluitend de eigen grenzen te verdedigen,
alsmede de onafhankelijkheid te handha
ven, zoolang Turkije niet aangevallen wordt
Van semi-officieele kringen is uit Istan-
boel vernomen, dat de Duitsche ambassa
deur in Turkije, Franz von Papen, zijn op
onthoud in het zomerverblijf van de Duit
sche ambassade te Therepia heeft beëin
digd en naar Ankara is teruggekeerd.
United Press meldt nog uit Istanboel:
Terwijl onder de Turksche bevolking een
zekere nervositeit over de uitbreiding van
den oorlog is vast te stellen, is de regeering
klaarblijkelijk niet van plan een overhaaste
beslissing te nemen over de houding, die
Turkije zal innemen.
goedingelichte kringen is men van
meening, dat een opheldering van de offi-'
cieele Turksche houding niet voor den eer
sten November te verwachten is; dit betee-
kent op den dag, dat de president de nieuwe
parlementszitting met een rede opent.
Van hooge gezaghebbende zijde verluidt,
dat de regeeringen van Griekenland en
Turkije de laatste twee dagen voortdurend
in verbinding hebben gestaan. Men heeft
waarschijnlijk besprekingen gevoerd over
het verdrag van 1938, waarin werd
vastgelegd, dat wanneer een der part
ners van het verdrag door een vij
andelijke mogendheid aangevallen wordt,
de andere zijn geheelen invloed ten gunste
van zijn partner gebruikt en beiden ge
meenschappelijk de situatie aan een onder
zoek onderwerpen teneinde een oplossing
te vinden.
Een directe belofte van Turkije om Grie
kenland hulp te verleenen is echter slechts
voor het geval, dat Bulgarije de aanvaller
is gegeven.
Militaire hulp zou aan Griekenland
slechts over de smalle Macedonische land-
strook tusschen Bulgarije en de Egeïsche
Zee verleend kunnen worden.
Indien in dat geval Bulgarije zou ingrij
pen, zou Turkije in een moeilijke positie
geraken, daar de Europeesche flank van
Turkije in dit geval in een uiterst gevaar
lijke positie zou zijn gebracht.
Men kan dientengevolge aannemen, dat
de Turksche regeering haar afwachtende
houding nog niet zal opgeven en minstens
nog zal afwachten welke ontwikkeling de
volgende dagen zullen brengen.
Het D.N.B. meldt ten slotte: Het blad
Katan publiceert een interview met den
minister van buitenlandsche zaken, Sarad-
jogloe, waarin deze verklaart, dat temidden
der bewapende wereld de koelbloedigheid
en het behoud van kalmte het belangrijkste
afweerwapen vormen. Dit is vooral zoo voor
Turkije, dat rustig en aandachtig de ont
wikkeling volgt. Turkije wil vrede en vei
ligheid voor zich en zijn omringende wereld
en houdt zich verre van alle eerzuchtige
aanspraken.
Het Kriegsgericht heeft in het gebouw
van het kantongerecht te Haarlem zitting
gehouden ter behandeling van een geval
van sabotage.
Terecht stonden de 16-jarlgen: H. v. L.
uit Bloemendaal, H. S. uit Haarlem en W.
N. uit Bloemendaal. de 18-jarige A. v. d.
K. uit Haarlem, de 19-jarige B. K., even
eens uit Haarlem en de 20-jarige A. W.
uit Bloemendaal. Allen waren leerlingen
van M.U.L.O., H.B.S. en Lycyeum.
Uit het verhoor kwam vast te staan, dat
zij een vereeniging hadden gesticht „A.D.
J.O." genaamd.
Deze vereeniging „A.D.J.O." bestond reeds
vóór de komst der Duitschers. Daarna werd
zij gereorganiseerd en van een anderen
naam voorzien; het werd toen de „A.N.
S.O.", ofwel „Anti Nationaal Socialistische
Organisatie", waarvan eerst H. S. en later
A. v. d. K. als leider optrad.
De vereeniging telde ongeveer 70 leden,
allen schoolgaande Jongens. De voornaam
ste opdracht, die deze jongens uitvoerden
was: ieder die N.S.B.-er was of van soort
gelijke sympathieën verdacht werd, op een
lijstje te plaatsen.
De leden werden niet bij naam, maar bij
een geheim nummer, b.v. „X 13" genoemd.
Sabotage stond nog niet op hun pro
gramma. Toen echter de kranten een waar
schuwing tegen sabotage-daden bevatten,
werd nogmaals een nieuwe vorm aan de
vereeniging gegeven en kreeg zij als doel:
sabotage plegen!
Men verkleinde de vereeniging, op voor
stel van A. W., die het werken met zooveel
jongens te gevaarlijk vond en meer nuttig
effect van een kleine vereeniging verwacht
te. Hij werd, om zijn idee en zijn uiteen
zetting omtrent de eventueele werkwijze,
als leider gekozen. Een nieuwen naam had
men voorloopig nog niet gevonden.
De president: Wie heeft het voorstel om
trent sabotage van een kabel gedaan?
Verdachte weet het niet meer, maar ge
looft, dat het W. kan geweest zijn. Zij had
den, zonder te weten waarvoor het voor
werp diende, vastgesteld, dat ergens een
kabel was aangelegd. Die kabel was er vóór
den oorlog niet, dus moest het een Duit
sche kabel zijn. Men besloot nu dezen ka
bel te vernielen. W. had op 14 September
j.l. de opdracht gegeven dat verdachte H.
v. L. de daad zou uitvoeren, terwijl de
rest van het gezelschap op wacht ging
staan. Verdachte S. bracht van huis een
appelstroopbus mee en daarin werd spiri
tus gedaan. Nadat het blik aan den kabel
bevestigd was met een ijzerdraad, werd het
in brand gestoken en vluchtte men op de
fiets v/eg. Het was toen 's avonds 9.15 uur.
Verdachte W. kwam den volgenden dag de
anderen, die reeds in vergadering bijeen
waren, mededeelen. dat de onderneming
niet gelukt was, omdat de zaak verkeerd
werd aangepakt. Men had n.l. niet voor
voldoende toetreding van zuurstof gezorgd.
Avonds werd het op dezelfde plaats
nog eens over gedaan. Zij dachten thans
geslaagd te zijn, maar hadden weer pech,
want juist toen de brand beloofde effect te
zullen hebben, kwam een politieagent voor
bij, die de vlammen doofde. Een toevallige
huiszoeking later bracht de gegevens om
trent de vereeniging aan het licht en toen
ging men ook eens nadenken over de ge
pleegde sabotage.
Uit de verklaringen van verdachte N.
bleek, dat niet alleen de namen en adres
sen van N£.B.-ers werden genoteerd, maar
ook die van leden der N.S.A.P., „Zwart
Front" en later „Nationaal Front".
Verdachte K. verklaart later, dat nog een
Duitsch bord met militaire aanwijzingen
door verdachten verwijderd is.
Verdachte d. K. ontkende, dat hij be
trokken was geweest bij de uitwerking van
het nieuwe plan. Pas een paar uur vóór de
tweede actie heeft men hem uitgenoodigd
mee te doen. Verdachte wilde afbreuk aan
de Duitschers doen.
De openbare aanklager begon zijn
eisch met vast te stellen, dat hij zeker
voor deze beklaagden de doodstraf zou
hebben geëischt, indien zij wat ouder
waren geweest. In ieder geval moet spr.
voor deze ongehoord zware overtreding
onmiddellijk arrestatie verlangen. Spe
ciaal in Haarlem en omgeving gebeur
den de meeste delicten tegen de Duit
sche weermacht.
Komt zoo'n geval echter nog eenmaal
voor, dan zal ongeacht den ouderdom der
verdachten, niet anders dan de doodstraf
kunnen volgen. Door de methoden, die ver
dachten toepasten, wordt het vaderland
niet gediend. De verdachten zeggen wel,
dat zij tegen de N.S.B. waren, maar heel
hun actie was anti-Duitsch. Spr. wil niet
temin rekening houden met de omstandig
heid, dat zij niet de volle draagwijdte van
hun daad begrepen hebben, maar een voor
beeld moet worden gesteld. De eisch is voor
de 16-jarigen drie-en-een half jaar gevan
genisstraf, zij moeten minstens tot het
einde van den oorlog opgeborgen worden,
voor v- d. K. drie jaar tuchthuisstraf, voor
K. vier jaar tuchthuisstraf en voor W. vijf
jaar tuchthuisstraf.
De verdediger, mr. Van Leyenhorst, zeide
dat de jeugd in Nederland is opgevoed in
een geest die anti-nationaal socialistisch
was, Deze jongeren zijn dus niet ten volle
verantwoordelijk, doch zelf de bedrogenen.
Het Kriegsgericht ging vervolgens in de
raadskamer.
Na heropening deelde de president
mede, dat de volgende uitspraak was
gedaan: De twintigjarige A. W. is ver
oordeeld tot drie jaar tuchthuisstraf, de
negentienjarige B. K. tot twee jaar
tuchthuisstraf, de achttienjarige A- v. d.
K. tot een jaar tuchthuisstraf, de zes
tienjarige H. van L. tot een jaar en zes
maanden gevangenisstraf, H. S. tot een
jaar en drie maanden gevangenisstraf
en W. N. tot een jaar en drie maanden
gevangenisstraf.
Volgens Stefani vertegenwoordigen de
geblokkeerde Grieksche credieten in Ame
rika ongeveer acht millioen en de plaatsin
gen van de V. S. in Griekenland 14.800.000
dollar.
De aanvallen op Londen zijn gisteren en
vannacht onophoudelijk voortgezet, van
nacht zelfs met eenige honderden vliegtui
gen, zegt het D.N.B.
Een golf lichte Duitsche bommenwerpers
viel verscheidene schepen in de haven van
Ramsgate met succes aan. Twee schepen
werden bijzonder zwaar beschadigd. Eén
schip kreeg een voltreffer op het voordek
en bleef met slagzij liggen. Een tweede
schip kreeg een zwaren treffer op het ach
terschip. Bij Dungeness werd in scheer-
vlucht een transporttrein gebombardeerd.
De locomotief werd getroffen en ontplofte.
ELKEN MIDDAG in
van het TRIANON-THEATER
Breestraat no. 31 - Leiden
ORKEST KETH - GRATIS SURPRISES
voor de Dames.
2626
(Ingez. Med.)
Dit Nummei bevat TWEE Bladen
Binnenland
Dr. Fischböck over economische vraagstuk
ken in het nieuwe Europa. (2e Blad).
Het Kamper-eiland is geen eiland meer.
(Binnenland, le Blad.
Uitwisseling van archiefstukken. (Binnen
land, le Blad).
Dc trein ontspoorde. Verscheidene wagens
schoven in elkaar en vielen van den dijk.
Verscheidene escadrilles Britsche jagers
waren voor een tegenaanval gestart. Zij
onttrokken zich echter met uitzondering
van één escadrille aan elk contact met de
Duitsche vliegtuigen.
Zes vliegtuigen zijn neergelegd. Een
Duitsch vliegtuig wordt vermist. Luit-ko-
lonel Moelders bevocht zijn 54ste over
winning.
De diplomatieke medewerker van het
agentschap Stefani zegt, dat de toestand
na de bijeenkomst van Florence in de vol
gende punten kan worden samengevat:
1. De oorlog tegen oorlog wordt onver
biddelijk tot de totale overwinning voort
gezet, welke Europa van de ondraaglijke
hegemonie van Groot-Brittannië zal ver
lossen-
2. De as zal stap voor stap een nieuwe
organisatie in het Europeesche leven schep
pen en de door Versailles gemaakte wan
orde wegnemen. Deze nieuwe ordening zal
tot stand komen, doordat men Engeland
definitief van het continent uitschakelt,
welks politiek steeds berustte op de twee
dracht van Europa.
(Men zie voor het vervolg pag. 2 ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
van het Eerste Blad). I EERSTE BLAD.
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Opgewekte handel - Vaste locale markt -
Suikeraandeelen willig - Duitsche
waarden prijshoudend Amerikanen
meerendeels hooger - Nederlandsche
beleggingen kalm.
Buitenland
I"L oorlog in Griekenland, (le Blad).
Voortdurende luchtaanvallen op Londen.
(le Blad).
