LEIDSCH DAGBLAD - Eersfe Blad Zaterdag 19 October 1940
De handelingsbevoegdheid fen
aanzien van ondernemingen
en vermogens.
V ernietigingsverbod
voor oude materialen
en afvalstoffen
Buitenland
De Japansche bomaanvallen op
den Birmaweg.
De aanvallen op
Engeland
Keuring van Leerboeken
in Belgie.
Nieuwe successen van
Duitsche duikbooten.
Italiaansch
W eer machtsbericht
BEURSO VERZICHT
Heit veKffdsningeniMad bevat heden een
verordening van den Rijkscommissaris voor
hst bezatte Nadenlamdischie gebied betref
fende de handielingsböTO9gd!heid ten aan
zien van ondernemingen en wmmogms.
Daarin wordt het volgende bepaald:
Antikei 1 Ten aanzien van de bevoesd-
heid tot het verrichten. zoo in als buiten
rechte, van aille' rechtshandelingen en an
derszins, welke samenhangen met het drij
ven van een ln het Groot-Duitsche rijk, met
irjbegxip van het proteotoraat Bohemen en
Monavië, of ln het gouvernement-géneraal
voor het bezette PooLsche gebied gevestigde
ondlaraiemine of welke bateekking hebben
op een vemmogen, dat zich geheel of ten
deele in bovengenoemde gebieden bevindt.
Is uitsluitend het ln het betreffende gebied
geldende recht beslissend. Dit geldit meer
bepaaldelijk ten aanzien van de bevoegd
heid van hen, die dis bewindvoerder (Treu-
hlnöer), commissaris of beheerder door de
bevoegde instanties in bavengmoemde ge
bieden met de leiding van omdemneimingen
ol met het beheer van vermogens zijn
belast.
Artikel 2. (1) Vbor zoover schuldena
ren, die hun zatel, woonplaats of verblijf
plaats in het bezette Nederlandsche gebied
hebben, na 31 Augustus 1939 vorderingen,
welke tot een onderneming of bot een ver
mogen ix loeren, voor weükie onderneming
of voor welk vermogen een persoon, als be
doeld in den tweeden volzin van artikel 1
is benoemd, zonder goedkeuring van dezen
aan andere personen hébben voldaan, heeft
dras voldoening geen bevrijdende werking.
Dit geldt niet, indien en voor zoover voldoe
ning voor 10 Mei 1940 op grond van een in
kracht van gewijsde gegaan vonnis, van
een gerechtelijke minnelijke schikking of
van een gehomologeerd accoord lieeft
plaats gevonden.
(2) De secretaris-generaal van het depar
tement van handel, nijverheid, en scheep
vaart kan in bijzondere gevallen:
1. Op verzoek van den schuldenaar ver
dere uitzonderingen op het ln den eersten
volzin van lid 1 bepaalde toestaan;
2. bepalen, dot, in afwijking in zooverre
van het bepaalde ln den eerstein volzin van
lid 1, ook beta,ling, door den schuldenaar
in het tijdvak van 1 Januari 193® tot en
met 31 Augustus 1939 verricht, geen be
vrijdende werking heeft.
Artikel 3. De secretaris-generaal van
het departement van handel, nijverheid en
scheepvaart kan bepaalde rechtshandelin
gen en anderszins, welke betrekking hebben
op een onderneming of een vermogen,
waarvoor een persoon, ais bedoeld in den
tweeden volzin van artikel 1, is benoemd,
van eerwaarde verklaren, wanneer deze na
31 December 1937 zijn verricht door of ben
opzichte van personen, die bij overeenkom
stige toepassing van artikel 1 op het tijd
stip, dat de rechtshandeling of anderszins
met betrekking tot de onderneming of het
vermogen geschiedde, geen handelingsbe
voegdheid meer zouden hebben bezeten.
Artikel 4. Deze verordfening treedt
heden ln werking.
GESCHILLEN TUSSCHEN
BOUWHEEREN EN BOUWMEESTERS.
Scheidsgerechten voortaan niet meer
uitsluitend door architecten gevormd.
Reeds jaren lang worden alle geschillen,
die tusschen architecten en hun opdracht
gevers waren ontstaan, door arbitrage be
slecht. De Bond van Nederlandsche Archi
tecten had daartoe een z.g. commissie van
geschillen, bestaande uit 12 architecten (al
oi niet leden van den B.N.A.) met een niet-
architect als voorzitter ingêsteld.
Uit dit college werden telkens de scheids
gerechten, bestaande uit drie arbiters,' ge
vormd. Dit bevorderde ten zeerste de zoo
noodzakelijke continuïteit in de opvolgende
beslissingen.
Toch vernam men bij voortduring uit
beide kampen bezwaren tegen de manier
waarop de scheidsgerechten werden samen
gesteld.
Daarom is een ingrijpende verandering
aangebracht in de commissie van geschil
len. Zij zal niet meer uit slechts 12 archi
tecten bestaan, doch uit 30 personen, waar
van 10 architecten, aan te wijzen door het
bestuur van den Bond van Nederlandsche
Architecten, uit 10 ambtelijke functiona
rissen, werkzaam in het bouwvak (bijvoor
beeld aan te wijzen door den directeur-
generaal van den rijkswaterstaat, het hoofd
van den rijksgebouwendienst en door de
Vereeniglng van Nederlandsche Gemeen
ten) en voorts uit 10 personen, die geen
beoefenaar van het bouwvak zullen zijn,
maar die uit hoofde van hun positie en
ervaring geacht kunnen worden de bou
wende gemeenschap te vertegenwoordigen.
Uit iedere groep van 10 personen zal in
ieder scheidsgerecht een arbiter zitting
nemen.
REGELING IN VOORBEREIDING.
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van handel, nijver
heid en scheepvaart, maakt het volgende
bekend.
Op grond van een besluit, dat 19 Octo
ber in het Verordeningenblad is verschenen
(„oude materialen- en afvalstoffenbesluit")
is het verboden, oude materialen "en afval
stoffen te vernietigen, weg te werpen
(waaronder is begrepen het in den aschem-
mer werpen of aan den reinigingsdienst
roeclegeven van bedoelde stoffen), dan wel
°P zoodanige wijze te bewaren, dat zij hun
waarde als grondstof voor de industrie ge-
eel of ten deele verliezen.
Or,der „oude materialen en afvalstof
fen" in den zin van genoemd besluit
wordt verstaan:
a. alle geheel of ten deele uit metaal,
Papier, karton, linnen, katoen, jute, wol
ziJde, kunstzijde of andere vezelstoffen,
huiden, vellen, leer, glas. rubber van elk
soort, mineralen, oliën, celluloid, hoorn,
been, kurk, dierlijk haar. borstels of
veeren bestaande stoffen of voorwerpen,
welke niet meer overeenkomstig hun
oorspronkelijke bestemming gebruikt
worden;
b. alle andere door den secretaris
generaal aan te wijzen stoffen of voor
werpen.
De genoemde voorschriften gelden voor
alle afvalstoffen als bovenomschreven, wel
ke uit de huishouding, alsmede uit in-
dustrieele en andere bedrijven en instel
lingen afkomstig zijn.
Oude materialen en afvalstoffen in bo
venbedoelden zin moeten op de gebruike
lijke wijze worden afgeleverd aan den er
kenden vakhandel, die daarvoor, naar ge
lang van de waarde, een zekere vergoeding
zal geven. Voor wat betreft afvalstoffen
afkomstig uit de huishouding, zal de ver
goeding in overeenstemming zijn met het
geen tot nu toe gebruikelijk was.
Ingeval geen handelaar te vinden is,
dient men zich voor nadere aanwijzingen te
wenden tot het rijksbureau voor oude ma
terialen en afvalstoffen, Paleisstraat 7,
's-Gravenhage. Het rijksbureau is op het
oogenblik bezig een regeling te ontwer
pen, welke beoogt den geheelen handel in
afvalstoffen op nieuwe grondslagen te or-
ganlseeren. In het kader van deze aan
staande regeling zal ook voor een regelma
tige inzameling der afvalstoffen worden
zorg gedragen.
Zoodra de bedoelde regeling gereed is, zul
len nadere bijzonderheden, alsmede de da
tum waarop zij zal ingaan, worden bekend
gemaakt.
Voor bijzondere gevallen kan de directeur
van het rijksbureau aan bedrijven of in
stellingen, voor een bepaalden termijn of
tot wederopzegging toe, geheele of gedeelte
lijke ontheffing van de voorschriften van
het besluit verleenen. Verzoeken tot onthef
fing moeten bij het rijksbureau worden in
gediend.
In verband met het bovenstaande wordt
ons van bevoegde zijde de volgende toe
lichting gegeven:
Zeer veel waardevol materiaal gaat nog
dagelijks verloren: Hoeveel wordt niet
achteloos weggeworpen of vernietigd? In
dezen tijd, nu de aanvoer van grondstoffen
uit andere landen nagenoeg geheel stil
ligt, mag dit niet meer geschieden. Oude
materialen en afvalstoffen vormen een
kostbare binnenlandsche grondstof, waar
van een stelselmatige inzameling door den
handel ten behoeve van onze eigen Neder
landsche industrie een dringende noodza
kelijkheid is geworden. Bovendien ont
vangt men het oude product in een nieu
wen vorm terug. Iedere Nederlander dient,
èn uit nationaal belang èn uit eigen be
lang er toe mede te werken, dat ons land
op deze wijze voor zijn grondstoffen min
der afhankelijk van het buitenland wordt.
Ervaringen, die op dit gebied in andere
landen zijn opgedaan, toonën aan, dat in
eigen land voor millioenen aan nuttige
grondstoffen kan worden gewonnen, waar
mede tevens aan vele menschen werk en
brood wordt verschaft. Een ieder kan en
moet hier zijn bijdrage leveren voor het ge
meenschappelijke doel. In geen geval mag
in dezen tijd nog iets verloren gaan.
Daarom is het begrijpelijk, dat ver
nietiging van oude materialen en afval
stoffen thans strafbaar is gesteld en
wel met een hechtenis van ten hoogste
6 maanden of geldboete van ten hoo'gste
duizend gulden.
GROENTEN-, FRUITCONSERVEN- EN
EIE RREGELIN G.
Bij besluit van den secretaris generaal
van het departement van landbouw en
visscherij is bepaald, dat ten aanzien van
het bereiden, voorhanden en in voorraad
hebben, verhandelen en vervreemden, afle
veren en vervoeren van conserven van war-
moezerijgewassen, landbouwerwten, fruit,
zuidvruchten en eieren, beperkende regelen
in den zin van artikel 9 van de landbouw-
crlsiswet worden gesteld.
De door de uitvoering hiervan noodlge
bepalingen van den secretaris-generaal
worden in de Nederlandsche Staatscourant
afgekondigd. Tevens wordt bekend ge
maakt dat de beperkende regelen in den
zin van artikel 9 van de landbouwcrisiswet
voor melk, kaas, melkproducten, zoomede
melkvet bevattende producten, ook zullen
gelden voor caseïne.
HET BEKENDMAKEN VAN BEPAALDE
RECHTSVOORSCHRIFTEN.
In het Verordeningenblad is opgenomen
een verordening van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied be
treffende de wijze van bekendmaken van
bepaalde rechtsvoorschriften. Wij ontlee-
nen daaraan:
Artikel 1. (1) Algemeen rechtsverbin-
dende voorschriften, welke door de secre
tarissen-generaal van de Nederlandsche de
partementen van algemeen bestuur worden
uitgevaardigd, kunnen in plaats van in het
verordeningenblad voor het bezette Neder
landsche gebied in de Nederlandsche
staatscourant worden afgekondigd.
(2) In het geval van afkondiging van niet
algemeen rechtsverbindende voorschriften
van de secretarissen-generaal geschiedt
zulks in de Nederlandsche staatscourant.
Artikel 2. Worden rechtsvoorschriften,
als bedoeld in het eerste lid van artikel 1,
in het verordeningenblad voor het bezette
Nederlandsche gebied afgekondigd, dan
kunnen deze ter verdere bekendmaking
ook in het staatsblad worden openbaar ge
maakt. De bekendmaking in het staatsblad
geschiedt niet eerder dan de afkondiging
in het Verordeningeblad.
V OORZIENING IN KASBEHOEFTEN EN
CONSOLIDATIE VAN VLOTTENDE
SCHULD.
Het heden verschenen verordeningenblad
bevat een verordening van den rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche ge
bied. betreffende voorziening in kasbehoef-
ten en consolidatie van vlottende schuld.
Daarin wordt met ingang van heden de
secretaris-generaal van het departement
van financiën gemachtigd, ter voorziening
in kasbehoeften, tot het beloop daarvan,
schatkistbiljetten oj schatkistpromessen uit
te geven, schatkistbiljetten te beleenen en
leeningen op korten termijn te sluiten.
Voorts wordt de secretaris-generaal ge
machtigd ter consolidatie van vlottende
schuld ieeningen op langen termijn aan te
gaan. Het tijdstip en de voorwaarden van
uitgifte worden door hem bepaald.
VOLKSGAARKEUKENS IN ANTWERPEN.
Tijdens de gemeenteraadszitting te Ant
werpen kwam ook de inrichting van volks
gaarkeukens ter sprake.
Het komende winterseizoen heeft het col
lege aangezet de inrichting van volksgaar
keukens onder het oog te zien. Door den
aankoop van grondstoffen in groote hoe
veelheden, door de bereiding van spijzen op
groote schaal, zal het den armen lieden
mogelijk worden een eenvoudigen voedza-
men en warmen maaltijd te gebruiken tegen
een prijs, welke volgens de huidige gegevens
fr. 3.per maaltijd bedraagt. De maaltij
den zullen kunnen genuttigd worden in de
lokalen, voorzien van keuken en eetzaal,
tegen afgifte van de distributiebonnen, in
verhouding tot de hoeveelheid gerantsoe
neerde producten, aanwezig in de spijzen.
Een eerste, reeks van twaalf spijshuizen,
verspreid over de gansche stad, zal weldra
voor het publiek open gesteld worden, na
melijk op 4 November a.s. De noodige maat
regelen werden getroffen voor de inrich
ting dezer spijshuizen, het aanschaffen van
voorraden vleesch, aardappelen, enz.
Iedereen stemde dan ook met het aange
vraagde eerste crediet van 10 millioen frs.
dat de onkosten van dit werk zal dek
ken, in.
AANSLAG OP ITALIAANSCHE
DRUKKERIJ.
Naar de Amerikaansche scheepsradio uit
Philadelphia meldt, is door drie ontploffin
gen een drie verdiepingen hooge drukkerij
aldaar vernield. De politie neemt aan, dat
hier sprake is van een aanslag en dat de
ontploffing door tijdbommen veroorzaakt
is. In deze drukkerij zou een Italiaansche
krant worden uitgegeven (DNB).
De Japansche bomaanvallen op den Blr-
ma-weg, schrijft de Kokoemin Sjimboen,
toonen aan, dat Japan vastbesloten is op de
Engelsche maatregel dienovereenkomstig te
antwoorden. De opening van den weg via
Hongkong beteekent een nieuwe inmenging
en openlijke uitdaging van Japan, waarop
slechts één antwoord mogelijk is.
De Mikajo Sjimboen constateert, dat de
opening van den weg door Hongkong niet
meer alleen als een onvriendelijke maar als
een vijandige houding beschouwd moet wor
den. Engeland moet daarom wel weten, dat
Japan besloten is uit zelfverdediging en om
den weg van leveranties naar den vijand te
blokkeeren, tot wapengeweld over te gaan.
Japansche vlidlger.s die gisteren den door
de Engelschen heropenden Birmaweg ge
bombardeerd hebben, rapporteerden, dat
nergens verzet is gepleegd en dat er nau
welijks nog teekenen van vervoer te bespeu
ren zijn. Bij een nieuwen bomaanval op de
stad Joennan zijn een munitiefabriek en
andere belangrijke militaire inrichtingen
vernield. (Domei).
Het Britsche ministerie van veiligheid
heeft bekend gemaakt, dat door de Dult-
sche luchtaanvallen in September 6954 per
sonen gedood en ongeveer 10.000 personen
ernstig gewond zijn. (U.P.)
VERLICHTING LOT VAN FRANSCHE
KRIJGSGEVANGENEN.
Uit Vichy wordt gemeld: De groote tege
moetkomendheid welke Duitschland tegen
over Frankrijk bij de behandeling van de
Fransche krijgsgevangenen toont, komt in
een nieuwe maatregel tot uiting, welke het
lot van de krijgsgevangenen aanmerkelijk
verlicht. De Duitsche overheid heeft be-
bekend gemaakt, dat de in Frankrijk ge-
interneerde krijgsgevangenen met onmid
dellijke inwerkingtreding paketten mogen
ontvangen. Elke maand wordt een paket
van vijf K.G. inhoud toegelaten. Voorts
wordt bekend gemaakt, dat binnenkort bij
zonderheden zullen worden meegedeeld,
waardoor de familieleden der krijgsgevan
genen op de hoogte komen van de moge
lijkheid voor het zenden van post en paket
ten aan de krijgsgevangenen teneinde alle
vergissingen te voorkomen. (D.N.B-)
DE WATERSNOOD IN CATALONIE.
De overstroomingen in Cataionië nemen
steeds grooteren omvang aan. Nabij Wich
heeft het water van de Ter, die binnen
enkele uren ruim vier meter was gestegen,
ontzettende verwoestingen vooral in Torello
aangericht. Binnen twintig minuten waren
ongeveer 200 huizen vernield. Tachtig men
schen worden vermist. Heele gezinnen zijn
met hun have en goed spoorloos verdwenen.
Nauwkeurige cijfers over het aantal ge
wonden zijn nog niet beschikbaar. Toen
een trein met geringe snelheid over de
spoorbrug van de Ter reed, stortte de brug
in. Verscheidene wagons en de locomotief
vielen ln het water en twee passagiers ver
dronken. Bij het instorten van een brug te
Gerona zijn tien personen omgekomen. Aan
de spoorlijn van Gerona naar de Spaansch-
Fransche grens is een aardstorting ont
staan. waarbij een trein bedolven werd. Het
aantal slachtoffers is nog niet bekend. De
bevelhebber van het district Barcelona,
generaal Orgaz, en vertegenwoordigers van
het provinciale bestuur zijn naar het ge
teisterde gebied vertrokken om het red
dingswerk te leiden.
Generaal Franco heeft het bevel gegeven
tot uitgebreide hulpmaatregelen, om den
eersten nood te lenigen. De regeering heeft
100.000 peseta's voor dat doel ter beschik
king gesteld.
Höt hoofd van het militair bestuur in Bel
gië 'heeft aan 'de commissie voor he't toe
zicht op de schoolboeken te Antwerpen vol
gend schrijtven 'gericht.
Bij een verordening van den secretaris
generaal van het ministerie van onderwijs
van 8 October 1940 heeft uwe commissie tot
opdracht gekregen de schoolboeken voor
het normaal, middelbaar, lager en bewaar-
schoolonderwijs na ta zien. Als reden voor
de aanstelling van uw commissie wordt on
der meer opgegeven
„Dat het noodig was tot nazien van een
zeker aantal schoolboeken, die dbor den
raad voor verbetering van het normaal,
middelbaar, lager en bewaarschoolonderwlj s
waren aangenomen, over te gaan".
Deze motiveering toornt noot nauwkeurig
de taak aan, die uwe commissie werd toe
vertrouwd.
Het militair bestuur acht heit daarom
noodig, u bij die uitvoering van uw taalk te
laten weten, waarin het voornaamste werk
van uwe commissie naar zijn opvatting moet
bestaan.
De aanstelling van uwe commissie was
noodzakelijk geworden wegens de met die
Duitsche eer en met de geschiedkundige
objectiviteit niet overeenkomende wijze,
waarop in vele Belgische schoolboeken de
verhouding van het land tot Duitschland
wordt behandeld. Dit geldt vooral voor de
moderne en de jongste geschiedenis. Sr zijn
immers thans nog, met toestemming van die
Belgische regeering, schoolboeken voorhan
den, die inzake verhandelingen over de ge
beurtenissen van den wereldoorlog met de
ergste voortbrengsels van de gruwelpropa
ganda kunnen gelijk gesteld worden.
Sedert geruimen tijd waren er bij het
militair bestuur reeds berichten ontvangen,
die op dit feit, dat de loyale samenwerking
ten zeerste in gevaar brengt, wezen. Er werd
dan ook bij uw minister van onderwijs op
de verdwijning van dezen toestand aange
drongen. Men heeft herhaaldelijk moeten
ingrijpen, opdat door locale maatregelen de
algemeene regeling, die door het militair
bestuur noodig werd geacht, niet in gevaar
zou worden gebracht.
In verband met dezen toestand ziet u
thans het buitengewoon dringend karakter
van uw opdracht in. Zooals van het ministe
rie van onderwijs reeds herhaaldelijk schrif
telijk en mondeling werd medegedeeld, zal
de voornaamste taak van uw commissie er
in bestaan, die werken van de lijst der in
België toegelaten schoolboeken te schrap
pen, welke bij de behandeling van de
Duitsch-Belgische betrekkingen tegen de
historische waarheid en tegen de Duitsche
opvattingen der eer indruischen. Er wordt
spoedig een lijst van dergelijke, door u aan
gewezen werken verwacht. Gezien de groote
dringendheid van deze opdracht ligt het
voor de hand, dat uwe commissie op de hulp
van jonge krachten, die bereid zijn mee te
werken, beroep doet.
Een verdere taak voor uwe commissie is
de eenmaking van het Belgische leerboek
wezen, waarbij het aantal schoolboeken tot
een gezonde hoeveelheid beperkt wordt. Bin
nen het tijdsbestek van zes weken wenscht
het militair bestuur een schriftelijk verslag
over de bedrijvigheid van uwe commissie
te ontvangen. In dit verslag zal telkens een
overzicht van de gekeurde boeken met de
motiveering van het genomen besluit ten
opzichte van leder werk worden gegeven.
Het militair bestuur hoopt, dat het werk
der commissie een wezenlijke bijdrage zal
zijn met het oog op de wederzijdsche ver
standhouding en de noodzakelijke samen
werking. (Belga).
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Het Duitsche duikbootwapen heeft in de
oorlogvoering ter zee tegen Engeland nieu
we belangrijke successen behaald. Duik
booten brachten de laatste dagen deels uit
krachtig beschermde konvooien 31 vijande
lijke koopvaardijschepen met gezamenlijk
173.650 br. r. t- Inhoud tot zinken.
HERSTEL VAN BELGISCHE
WATERWEGEN.
Waar het Albert-Kanaal van Hasselt (de
oude kanaalarm Inbegrepen) tot Antwer
pen weer bevaarbaar is gemaakt, door het
opruimen van alle achtergebleven wrak
stukken en puin van opgeblazen bruggen,
zal eerlang niet alleen het vervoer der Llm_
burgsche steenkolen te water mogelijk ziin
tot Antwerpen, doch ook langs de vertak
king der Zuid-Willemsvaart naar Neder
land. De Nederlandsche cokes- en gasfa
brieken zullen in het a.s. winterseizoen weer
gebruik kunnen maken van de goedkoope
en voor hen zoo voordeeüge Limburgse!)c
steenkolen met hun hoog percentage, soms
tot 36 procent, aan vluchtige stoffen.
De verhooging der productie een alge
meene toekomstmogelijkheid der Limburg-
sche kolenmijnen zal dus aangemoedigd
kunnen worden. Nederland bezit geen vol
doenden steen kool voorraad om zijn zware
industrie (gasfabrieken, cokesovens, me
taal- en verfstoffennij verheden te voor
zien. (Belga)
ERVARINGEN VAN FRANSCHEN
PERS-ATTACHÉ.
De op een diplomatenpas reizende pers
attaché van de Fransche ambassade te
Washington, Brousse, die gisteren aan
boord van het Amerikaansohe schip „Exe
ter" in Jersey-City is aangekomen, heeft
meegedeeld, dat de Engelschen hem op de
Bermuda-eilanden twee offlcieele stukken
hebben afgenomen, welke het Fransche de
partement van buibenlandsche zaken aan
de Fransche ambassade te Washington ge
richt had. De Engelschen zeiden, dat de
Franschen de stukken via de Britsche am
bassade te Washington zouden terugkrij
gen. Bovendien haalden de Engelschen 770
zakken post uit de .Exeter". Aan boord
van het schip bevond zich ook een hoeveel
heid goud ter waarde van 3,2 millioen dol
lar van de Bank van Portugal voor de Fe
deral Reserve bank te N.-York (D.N.B.). I
In zijn weermachtsbericht no. 134 maakt
het Italiaansche hoofdkwartier het volgen
de bekend:
In het Oostelijke bekken van de Middel-
landsche Zee heeft onze luchtmacht Engel
sche oorlogsschepen aangevallen die een
konvooi begeleidden en een kruiser
van 10.000 ton met bommen geraakt.
Vijandelijke vliegtuigen deden herhaalde
aanvallen op vliegvelden op Rhodos waar
bij een persoon werd gedood en twee per
sonen gewond. De gebouwen leden lichte
schade. De vliegtuigen bleven onbeschadigd
In Noord-Afrika was de gebruikelijke be
drijvigheid van snelle afdeelingen en ver
kenners. Een vijandelijke patrouille die
onze vooruitgeschoven stellingen was gena
derd te Elwa Rabia ten zuiden van Sidi el
Barrani, werd door ons vuur op de vlucht
gedreven. Onzel uchtformaties bombardeer
den vijandelijke werken en vliegvelden te
Mersa-Matroe, El Daba, Maaten-Bagush,
Foeka en Bir-Aboe-Smeit, waarbij branden
werden veroorzaakt.
Andere luchtformatles deden aanvallen
op vijandelijke vliegvelden, barakken en
kamipen te Siwa, waarbij zij de doelen met
zware en lichte bommen, alsmede met ma
chinegeweervuur rechtstreeks bestookten.
De vijandelijke luchtmacht herhaalde het
bombardement op de haven van Benghazi
zonder schade te veroorzaken of slachtof
fers te maken.
In Oost-Afrika heeft men een bijna ver
nield Engelsch vliegtuig teruggevonden,
dat op 2 October Afmadoe gebombardeerd
had. zooals meegedeeld in het weermachts
bericht No. 119.
Op 16 October heeft de vijand met twee
gepantserde afdeelingen, beschermd door
vliegtuigen, onze post van Doboi (grens van
Kenya) aangevallen. De aanval werd afge
slagen. De vijand liet eenige dooden van
het blanke ras op het slagveld achter, on
der wie de aanvoerder van een der afdee
lingen. Aan onze zijde werden drie man
schappen gewond. De vijandelijke lucht
macht bombardeerde Gondar, waarbij on
der de inlanders een man werd gedood en
eenige anderen gewond. In Diredawa wer
den twee personen gewond. Voorts vielen
bommen op de spoorlijn naar Djibouti na
bij Erer, op Goera, Toselli, Decamere. Kas-
sala, Gherilli en Neghelli zonder slachtof
fers te maken. De materieele schade is ge
ring.
Men zie voor Nagekomen Berichten
pag. 2 van het Vierde Blad.
AMSTERDAM, 19 October.
Voor een Zaterdag was de handel op de Am-
sterdamsche effectenbeurs vrij aanzienlijk. Dit
kwam sterk tot uiting in den rubberhoek. als
mede ln de afdeeling, waar industrieele fondsen
verhandeld werden. Vaster was bij opening Ne
derlandsche Petroleum, waar een flinke koop
order de noteering een zestal punten deed op-
loopen.
Vrij levendig werden aandeelen Aku verhan
deld. Men kon evenwel een duidelijk gepronon
ceerde neiging waarnemen, ten opzichte van
winstnemingen. Tijdens de jongste koersstijging,
die voornamelijk was uitgelokt door vraag af
komstig van een bepaalde zijde, waren er zoo
wel van zijde van het publiek alsook van zijde
van den beroepshandel, tal van „meeloopers"
aanwezig. Waar zich in de laatste dagen de op-
waartsche koersbeweging van dit fonds niet ver
der kon voortzetten, gaan deze kringen hoe lan
ger hoe meer tot realisaties over, hetgeen een
drukkenden invloed op het koersverloop heeft.
Vanmorgen werd al dadelijk een drietal punten
beneden het vorige slot gehandeld. Later in den
ochtend trad een daling in tot even beneden de
118 Ook Unilevers moesten na lagere ope
ning. onder beurs nog een tweetal punten prijs
geven. Per saldo werd met de noteering van
130 een koersverlies van 4% geleden. Aandee
len Philips lagen aanvankelijk Iets vaster in de
markt, maar ook hier sloeg de noteering onder
beurs een dalende richting in, zoodat met 197 1/4
een fractioneel koersverlies werd geleden.
De minder courante soorten in de industrieele
afdeeling lagen eveneens iets gemakkelijker in
de markt. Goede belangstelling bestond heden
wederom voor bankaandeelen, die in de laatste
dagen weer flink waren opgeloopen.
Voor Cultuurwaarden bestond, zooals reeds
gezegd, ten aanzien van Rubberaandeelen eenige
attentie. Zoowel het hoofdfonds alsook de min
der courante soorten werden tegen vrijwel on
veranderde koersen verhandeld. Van Suiker
fondsen bleven H.V.A's met 408 nauwelijks
veranderd. Eenige vraag ontmoetten Vorsten
landen. die echter in het verloop een drietal
punten moesten prijsgeven. Vrij aanzienlijke
vraag was in den tabakshoek voor Deli Batavia's
aanwezig die 4 opliepen tot omstreeks 154
Ook Deli Mij. wisten eenzelfde stijging te be
halen. De hoogere noteeringen van deze fondsen
konden zich ook tegen het slot van de beurs
goed handhaven.
Scheepvaartaandeelen lagen verlaten in de
markt. De vorige koersen werden over het al
gemeen goed gehandhaafd. Nederlandsche
Scheepvaart Unies werden om en nabij de 147
verhandeld, terwijl Vaarten met 105 een
fractie boven gisteren noteerden.
Olies waren bij opening bepaald vast. Spoedig
bleek evenwel dat toen de bovengenoemde koop
order, die de noteering tijdelijk tot 243 deed
stijgen, was uitgevoerd, de betere koers niet
behouden kon blijven. Tegen het slot van de
beurs werd met de noteering van 238 het
zelfde niveau van gisteren behaald.
In de Amerikaansche afdeeling bestond eenige
attentie voor staal- en koperwaarden, hetgeen
echter niet tot hoogere koersen leidde. Vooral
U.S. Steel en Republic Steel werden vrij druk
van eigenaar verwisseld. Ook voor Spoorweg-
aandeelen bestond eenige belangstelling. Penn
sylvania Railroad steeg tot 19 3/4.
Op de beleggingsmarkt waren Nederlandsche
staatsfondsen zoo goed als onveranderd. Voor de
Youngleening was de noteering met 38 een
tweetal punten lager.
Geld op prolongatie 2 3/4
OFFICIEELE VALUTAKOERSEN
DER NEDERLANDSCHE BANK.
19 October
Valuta's (schriftelijke en tel. transacties).
New York 1.88 3/16—1.88 9/16; Berlijn
75.28—75.43; Brussel 30.11—30.17; Helsinki
3.81—3.82; Stockholm 44.81-44-90; Zürich
13.5943.68.
Banxpapier:
New York 1.86 1/2—1.90 1/4; Brussel
30.08—30.20; Stockholm 44.76—44-94; Zürich
43.55—43.72.
3—1
