De aanval op Londen
op hoogtepunt
- iPRQVETA
i TUKfflAKKI
81 sfe Jaargang
WOENSDAG 9 OCTOBER 1940
No. 24706
Onafgebroken golven de
Duitsche vliegtuigen aan
Verklaring van Churchill
De Britsche bommen
op Berlijn
Congres der Britsche
vakvereenigingen
Geen Duitsche troepen
in Roemenië
Uit het Verre Oosten
Verspreide Berichten
De ordening der
Europeesche economie
DE MOND
KUNSTGEBIT
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ2.35
per week0.18
Franco per post 2.35 pier 3 maanden 4- portokosten
(voor binnenland 0.80 p. 3 maanden)
Een hel van bommen van alle kalibers op
Londen, zoo noemt de Londensche cor
respondent van United Press de Duitsche
vergeldingsaanvallen van Maandag. In ten
minste dertien wijken van Londen en vier
voorsteden, aldus wordt in het bericht ver
der gezegd, was het oplaaien van brand
waar te nemen. De Duitsche aanvalsgolven,
die uit alle richtingen naderden, werden
gedurende den geheelen dag gevolgd door
hevige luchtgevechten, die zich bijna over
geheel Engeland uitstrekten. Meer dan tien
uur lang, aldus wordt in andere Ameri-
kaansche berichten gezegd, duurden Maan
dag de Duitsche aanvallen op Zuid-Enge-
land voort. Te Londen werd tot aan het in
vallen van de duisternis negen maal lucht
alarm gegeven en spoedig daarop vielen de
Duitsche eskaders opnieuw de Britsche
hoofdstad aan.
De nieuwste Duitsche bommenwerpers
zijn door een groot aantal jagers vergezeld
geweest. Het is tot verscheidene hevige
luohtgevechten gekomen. Te Londen raamt
men het aantal Duitsche vliegtuigen, dat
Maandag de stad heeft aangevallen op meer
dan 450, Reuter meldt, dat Londen in den
naoht van Maandag op Dinsdag het lang
ste luchtalarm heeft gehad.
Het heldere sterrelioht, zoo schrijft het
Engelsche agentschap, verleidde de Duit
sche aanvallers ertoe, hun aanvallen nog
meer uit te breiden en nog meer verbitterd
dan anders uit te voeren. Als een ware ha
gel zijn de brandbommen boven het mid
delste gedeelte van Londen uitgestrooid.
Het DNB meldde gisteravond uit Berlijn:
Sinds vanmorgen acht uur ronken bijna
onafgebroken de motoren van formaties
Duitsche bommenwerpers boven de Brit-
sohe hoofdstad. Haast zonder ophouden trilt
Londen van de zware ontploffingen der
bommen. Waarschijnlijk is het luchtalarm
in den loop van den dag nauwelijks onder
broken. Met felle trefzekerheid kwamen de
zware en zeer zware bommen vooral in de
Noordwestelijke bocht van de Theems neer.
Belangrijke haven- en ravitailleeringsin-
stallaties zijn daar door de verwoesting ge
troffen.
Een groote gasfabriek viel aan een ande
ren aanval ten offer, die met onweerstaan
bare kracht gedaan werd. Hier kon men
drie reusachtige branden waarnemen. Maar
ook over de Zuidoostkust loeide de aanvals-
orkaan van het Duitsche luchtwapen. Door
het werpen van brisantbommen op voor
den oorlog belangrijke doelen in havenin
stallaties werden ingrijpende verwoestingen
aangerioht.
Gisteren zijn bij de luchtgevechten boven
de Britsche eilanden en het Kanaal volgens
tot dusver ontvangen berichten 10 Britsche
vliegtuigen neergehaald. De Duitsche af-
weerkanonnen slaagden er voorts in, een
vijandelijke machine, die het N.W. Duitsche
grensgebied binnen trachtte te dringen,
neer te schieten. Een ander vliegtuig, dat
een haven aan de Noorsche Westkust na
derde, kon door den afweer, die direct in
werking trad, gedwongen worden om te
keeren. De Duitsche luchtmacht moet tot
nu toe rekening houden met het verlies van
3 vliegtuigen (DNB).
Het Londensche ministerie van verkeer
heeft Maandag een verordening gepubli
ceerd, op grond waarvan vpor des middags
4 uur geen Londenaar meer een plaats op
de stationstrappen van de ondergrondsche
kan innemen, terwijl het reserveeren van
slaapplaatsen op trappen, gangen en per
rons geheel verboden is. De perrons mo
gen voor 19.30 niet gebruikt worden en
pas na 22 uur staan de perrons geheel
ter beschikking van de menschen. die
dekking tegen luchtaanvallen willen zoe-
ken.
Het is voorgekomen, dat reeds in ae
vroege middaguren de trappen naar de
ondergrondsche perrons door groote men-
schenmassa's werden bevolkt. Dit is thans
tot de late avonduren niet meer toege
staan. Aa
Tenslotte wordt medegedeeld, dat de
evacuatie der vrouwen en kinderen be
spoedigd moet worden. Vrouwen, die zich
met haar kinderen voor evacuatie melden,
moeten binnen 48 uur weggebracht wor
den. De regeering draagt de kosten van
de reis en van het verblijf in de provincie.
Toekomstige moeders genieten een voor
keursbehandeling. (D.N.B.)
AANVALLEN OP BRITSCHE
SCHEPEN.
Duitsche gevechtsformaties hebben bij
haar actie van gisteren tegen Zuid-Enge-
land ook verscheidene Britsche schepen
aan de Kanaalkust ontdekt. Een reeks
vliegtuigen liest zich deze loonende doelen
niet ontgaan en ging met goed gevolg tot
bombardeeren over Zoo werden in de na
bijheid van Dover twee schepen door vol
treffers van zwaar kaliber zoo zwaar ge
troffen, dat zij korten tijd daarop zon
ken. (D.N.B.)
Het D.N.B. meldt:
Churchill heeft gisteren in het Lager
huis o.a. gesproken over het incident van
Dakar. Hij verklaarde, dat door een aantal
vergissingen, die op het oogenblik worden
bestudeerd in een officieele enquête, noch
de eerste Lord der admiraliteit, noch het
oorlogskabinet er van in kennis v/aren ge
steld, dat Fransche oorlogsschepen de
Straat van Gibraltar naderden. Het was
derhalve te laat geweest om ze te verhin
deren door de Straat heen te varen.
Churchill noemde vervolgens het aan
tal van 8500 dooden en 13.000 gewon
den, die de luchtaanvallen op Enge
land tot Zaterdag j.l. geëischt hebben.
Ten aanzien van de door zekere kringen
gewenschte represailles tegen Duitsch-
land zeide Churchill: Engelands doel moet
zijn om het Duitsche vermogen om den
oorlog voort te zetten een maximum van
schade te berokkenen.
Aan het slot van zijn rede heeft Chur
chill nog gezegd „al heerscht er ook ver
trouwen in ons hart, al zien wij ook veel
duidelijker dan eenige maanden geleden
onzen weg door alle moeilijkheden en ge
varen, wij mogen geen oogenblik den vree-
se) ijken en gevaarlijken toestand vergeten,
waarin wij ons bevinden. Wij willen niet
het vertrouwen verliezen, dat wij ons door
voortdurende buitengewone Inspanning
kunnen redden.
Niemand kan voorzier., niemand kan er
ook maar een denkbeeld van hebben, welke
wending "deze vreeselijke oorlog zal nemen.
Lange en donkere maandën van beproe
vingen en lijden liggen voor ons. .Niet al
leen groote gevaren, maar ook talfljke an
dere onheilen, ontberingen, fouten en te
leurstellingen zullen zeker ons deel zijn.
De dood en het ieed zullen onze reisgezel
len zijn, ontberingen ons kleed en stand
vastigheid en dapperheid ons eenige
schild. Wij moeten eendrachtig zijn en on
verschrokken, wij moeten onbuigzaam zijn."
Over den jongsten Britschen aanval op
Berlijn meldt het D. N. B.:
Profiteerend van de gunstige weersom
standigheden verschenen na een lange on
derbreking in den nacht van Maandag op
Dinsdag weer Engelsche vliegtuigen boven
de rijkshoofdstad. De weinige machines,
die door het spervuur van de luchtdoelar
tillerie heenkwamen, wierpen hun bommen
neer. ver verwijderd van militaire of in
dustrieele objecten, temidden der arbei
dersbevolking van Berlijn. Geen enkele bom
viel op een industrieel bedrijf of op een
militaire installatie. Getroffen werden hef
in de geheele wereld bekende Robert Koch-
ziekenhuis, een kinderziekenhuis en een
tehuis voor kraamvrouwen, beide gelegen
in het Noordwesten van de stad. alsmede
een vrij groot ziekenhuis in het Noorden.
Onder de zieken, volwassenen en kinde
ren. alsmede onder het dappere verplegings-
personeel zijn dooden en gewonden geval
len. De zusters werden midden in haar op-
offeringswerk "oor de veiligheid van de on
der haar hoede gestelde personen, getrof
fen. Het Robert Koch-ziekenhuis werd door
verscheidene dynamiet- en brandbommen
getroffen. In de groote zalen liggen heele
stapels glasscherven en splinters, de bed
den zijn met splinters, scherven en stuk
ken muur overdekt. Ock in de operatie
zalen en laboratoria ziet men overal de
sporen van de Engelsche bommen. In de
chirurgische afdeeling van het ziekenhuis
sloeg een bom in, dicht naast een bran
cardwagentje, waarop een vrouw naar de
operatiezaal werd gebracht. Deze vrouv. en
een zuster kwamen om het leven. Een
andere zuster en twee ziekendragers wer
den door bomscherven gewond. Naar de
dokforen en de leden van den luchtbe
schermingsdienst zonder eenigen twijfel
hebben kunnen vaststellen, hebben de vlie
gers eerst langen tijd nadat zij lichtfakkels
hadden laten vallen, dus na een zeer zorg
vuldige verkenning, hun bommen uitge
worpen.
25 dooden, van wie ruim de helft vrou
wen en kinderen, zijn in totaal liet re
sultaat van den nachtelijken bomaan
val door Britsche vliegers op Berlijn
Alleen reeds in verscheidene ziekenhui
zen werden vijf personen gedood en
talrijken gewond. Ongeveer zestig per-
nen hebben deels zware verwondingen
opgeloopen.
Ee Duitsche pers is zeer verontwaardigd
over deze aanvallen. Als voorbeeld citeeren
wij de Mediodia: „Wie nog menschelijk en
godsdienstig gevoel in het hart draagt en
niet slechts op de tong, moet in rouw hulde
brei.gen aan de onschuldige slachtoffers
dezer aanvallen, die begonnen met een
bombardement op een kinderspeelplaats te
Freiburg en sedertdien werden voortgezet
met een lange reeks aanvallen op kerken,
ziekenhuizen, vreedzame dorpen en woon
wijken in Duitsche steden. Indien de Duit
sche luchtmacht bevel krijgt, volgens het
„oog om oog, tand om tand" te handelen,
zal niemand het recht hebben, daarvoor
Duitschland aan te klagen".
Gisteren is te Southport het congres der
Britsche vakvereenigingen geopend. Reeds
is een resolutie aangenomen, waarin ge-
eischt wordt, dat de regeering alles zal
doen om een einde te maken aan het ma
ken van oorlogswinst, hetgeen, aldus de
resolutie, niets anders is dan uitbuiting
van het Engelsche volk. Niemand mag
rijker uit den oorlog komen, dan hij bij
den aanvang geweest is.
Aangezien de leider van het vakverbond,
Bevin, thans als minister van arbeid deel
uitmaakt van het oorlogskabinet en andere
socialisten als Attlee, Greenwood en Mor
rison in nauwe relatie met de vakvereeni
gingen staan, wordt aan deze resoultie
bijzondere beteekenis gehecht, daar niet
verwacht kan worden, dat de socialistische
leden der regeering, den toon der verkla
ring niet goedkeuren.
Naar voorts verluidt, zal sir Walter Ci
trine na afloop een reis naar de Ver. Sta
ten maken, om een boodschap over te
brengen.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld,
dat talrijke tendentieuze berichten volgens
welke Duitschland Roemenië zou hebben
bezet, niet in overeenstemming zijn met 'de
feiten. In Roemenië bevinden zich slechts
een Duitsch generaal en eenige instructie
officieren, die naar Roemenië zijn gekomen
in antwoord op het verzoek van de Roe-
meensche regeering, dat Duitschland zich
met de reorganisatie-van het leger zou be
lasten. Dat er reeds pantserdlvlsleS~iTr~bf
op weg naar Roemenië zouden zijn wordt
met nadruk tegengesproken. Wel is het een
feit, dat Duitschland zijn garantie van
Roemenië serieuzer opvat dan Engeland
het de zijne heeft gedaan en er ernstig
voor zal waken, dat er storingen optreden,
speciaal voor zoover deze gericht zouden
zijn tegen de oliegebieden. (D.N.B.)
Churchill heeft in den loop van zijn
overzicht over den oorlogstoestand gis
teren in het Lagerhuis ook medege
deeld, dat de Birmaweg na afloop van
de tegenwoordige overeenkomst met
Japan heropend wordt. De overeen
komst loopt 17 October af.
De Britsche ambassadeur te Tokio, Crai-
gie, heeft, volgens een communiqué van het
Japansche departement van buitenland-
sche zaken, een bezoek gebracht aan minis
ter Matsoeoka, om hem op grond van in
structies uit Londen hiervan mededeeling
te doen.
De Japansche ambassadeur te Londen
heeft, naar te Tokio verluidt, een onder
houd van een uur gehad met den onder
staatssecretaris Butler Men gelooft, dat de
kwestie van den weg door Birma bespro
ken is.
Domei verklaart, dat de openstelling van
den weg door Birma een gevolg van „Chi-
'neeschAmerikaansche manoeuvres is. De
overeenkomst betreffende het vervoer van
wapenen en munitie over Hongkong naar
Tsjoengking blijft van kracht en wordt
niet aangetast door de laatste besluiten
van Londen.
United Press meldt uit Washington:
Voor het eerst sinds eenige weken heeft
de onder-staatssecretaris Sumner Welles
een conferentie gehad met den Russischen
gezantschapsraad Oemanski. Men neemt
aan, dat de kwesties van het Verre Oosten
besproken zijn. Tevoren ontving Sumner
Welles den Australischen gezant Casey,
terwijl de Britsche ambassadeur Lord
Lothian door staatssecretaris Huil ontvan
gen werd.
Het Amerikaansche staatsdepartement
heeft later verklaard, dat Welles en
Oemanski besprekingen hebben hervat,
welke twee maanden geleden waren afge
broken, betreffende een verbetering van
de betrekkingen tusschen de Ver. Staten en
de Sovjetunie.
ENGELSCHEN BRENGEN EEN FRANSCH
SCHIP OP.
De Engelschen hebben, naar uit Djiboett
gemeld wordt, het vrachtschip Esperance
aangehouden en naar Aden gebracht. De
Esperance was hall September "an Diego
Suares aan de Noordpunt 'an Madagascar
vertrokken en had levensmiddelen voor
Dzjiboeti aan boord. Deze daad der Engel
schen treft de Fransche kolonie Dzjiboeti
te zwaarder, aangezien de levensmiddelen -
schaarschte daar steeds toeneemt. De gou
verneur, Nouailhetas, die zich begin Sep
tember per vliegtuig naar Dzjiboeti had be
geven. heeft zijn regeering gerapporteerd,
dat de levensmiddelenvoorraden ter plaatse
binnen zes weken uitgeput zullen zijn.
(DNB).
Uit Rome meldt Stefani: De minister
voor wissels en deviezen, Riccardij zal
dezer dagen op uitnoodlging van de Duit
sche regeering een bezoek brengen aan
Berlijn om met den Duitschen Rijksmi
nister voor economische zaken, Funk, de
verschillende en ingewikkelde problemen
te bespreken betreffende de ordening der
Europeesche economie na de overwinning
van de spil op de demoplutocratlsche mo
gendheden.
De beide spilmogendheden, die nauw
verbonden zijn in den gemeenschappe-
lijken strijd, zullen stellig deze proble
men tot een oplossing weten te bren
gen in een realistischen geest en met
juist begrip, zoowel van hun vitale we-
derzijdsche belangen als van de fun-
damenteèle economische noodzakelijk
heden van een nieuw Europa, dat voor
altijd bevrijd zal zijn van het Jood-
sche kapitalisme.
De besprekingen te Berlijn tusschen
Riccardi en Funk zullen bij gevolg een
zeer bijzonder belang hebben en de leven
digste belangstelling trekken, niet alleen
in de Italiaansche en Duitsche economi
sche kringen, maar ook in de landen, die
hun ordening zullen moeten vinden in het
kader van de nieuwe Europeesche econo
mie.
ri .HK.HMRIEMMSTR
WUCHUNOÊH
lEDEftj-N DAC fin .van
t 7 9 óp'Mci.Wo; cnVr ."tv
ïf.lr P.WMK.-f.l7
GEHEEl IN ORDE
DOOR
TANDARTSEN
823
Ongea Med.)
TWEE NOORSCHE SCHEPEN GEZONKEN.
Weer zijn twee Noorsche koopvaardijsche
pen, die voor Engeland voeren, gezonken,
melden de Noorsche bladen. Het zijn de
beide motorschepen Tancred, (9900 ton) en
Vestward (4300 ton'. Zij voeren in een En-
gelsch- konvooi. Het eerste schip zonk ten
Zuidwesten 'van Engeland, het tweede in
de buurt van de Hebriden. (D.N.B.)
DE CRISIS IN DE HONGAARSCHE
REGEERINGSPARTIJ.
Om snel een einde te maken aan de door
het uittreden van den vroegeren minister
president Imredy en den oud-minister voor
Opper-Hongarije, Jaross, ontstane crisis in
de regeeringspartij heeft de Hongaarsche
regeering tol de „wankelende'' regeerings-
afgevaardigden de uitnoodlging gericht
binnen een bepaalden termijn een schrifte
lijke verklaring van trouw af te leggen. Als
de afgevaardigden niet schriftelijk ant
woorden zal het partijbestuur hen van de
lijst der, rcgeeringsafgevaardlgden schrap
pen. (DNB).
HIMAILER VEERTIG JAAR.
De Führer heelt den rijksleider der SS en
chef der Duitsche politie, Heinrlch Himm-
ler, op diens veertigsten verjaardag tele
grafisch zijn gelukwenschen doer, toekomen
en hem door zijn adjudant zijn foto met een
eigen opdracht doen overhandigen.
Voorts hebben r.a. rijksmaarschalk Go
ring. de plaatsvervanger van den Fiihrrr,
Rudolf Hess. de ministers von Aibbentrop,
dr. Göbbels en dr. ammers. alsmede rijks
leiders dr. Ley en dr. Dietrich den jubilaris
hun gelukwenschen doen toekomen (DNB).
FRANSCHE LICHTING NIET NAAR HUIS.
Volgens een officieele mededeeling "an
het Fransche ministerie van oorlog zal de
lichting 1938, die na de demobilisatie een
groot deel van het Fransche leger uitmaakt
en'die deze maan naar huis zou zijn ge
zonden, nog onder de wapenen blijven, tot
zij kan worden vervangen door een even
groot aantal vrijwilligers. Als motief voert
men in bevoegde Fransche kringen nar., dat
door het naar huis zenden van dc geheele
lichting de werkloosheid nog in belangrijke
mate zou toenemen Het ministerie deelt
verder mede, dat de soldij voor den extra
diensttijd verhoogd wordt. (D.N.B.).
DE ENGELSCHEN IN ROEMENIË.
Volgens een Reuterbericht heeft de Brit
sche gezant Hoare allen Engelschen, die in
het Roemeensche petroleumbedrijf werk
zaam zijn, aangeraden Roemenië onver
wijld te verlaten. De volgende week Maan
dag moesten alle desbetreffende Engel
schen uit Roemenië vertrokken zijn.
BRITSCHE MARINESLEEPBOOT
VERGAAN.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
dë Briteche marinesteeptooot Sauey op een
vijainctelijiloe mijn geloopen en gezonken ls.
NORMALE TURKSCH-RUSSISCHE
BETREKKINGEN.
Alvorens naar Mqsköu terug te keeren,
heeft de ambassadeur van Turkije bij de
sovjet-unie verklaard, dait de betrekkingen
tusschen beide landen normaal en vriend-
schappelijlk zijn. De ambassadeur zeide te
Moskou te zullen streven naar versterking
vam de Turksch-Russische vriendschap. De
Russische ambassadeur te Ankara zal het
zelfde doen, teneinde de goede betrekkingen
tusschen de twee landen, die buiten het
conflict zijn gebleven, te waarborgen.
(Stefani)
JOODSCH GRONDBEZIT IN ROEMENIË.
Officieel wordit medegedeeld, dat met in
gang van heden al het grondbezit in Roe
menië, dat eigendom is van Joden, overgaat
in wettig eigendom van den Roemeenschen
staat. (Stefani)
VERKLARINGEN VAN WILLKIE.
De republlkeinsche candidaat voor het
Amerikaansche presidentschap Willkie heeft
in een radiotoespraak verklaard, dat hij
voorstander is van een versnelde bewape
ning. De Vereenlgde Staten, aldus Willkie,
zijn op het oogenblik in elk geval onvol
doende voorbereid, zoodat de succesvolle
tegenstand ook voor de Vereenlgde Staten
van de grootste beteekenis is. Men moet
Engeland door de versnelde vervaardiging
van tanks, vliegtuigen en munitie, helpen.
Echter zullen de Vereenlgde Staten in ieder
geval buiten den oorlog moeten blijven,
want alleen op die wijze ls een doeltreffen
de hulp voor Engeland mogelijk en is er ge
legenheid ons zelf voor te bereiden. In
eenige toespraken in verschillende wijken
van New-York heeft Willkie president Roo
sevelt verzocht te verklaren, of er geheime
overeenkomsten met andere landen over de
deelneming van de Vereenlgde Staten aan
den oorlog bestaan. De beslissing over oor
log en vrede, zoo besloot Willkie, kan enkel
en alleen door de Amerikaansche kiezers
genomen worden (DNB).
TERUGKEER VAN FRANSCHE
VLUCHTELINGEN.
Volgens een mededeeling van het Fran
sche ministerie van binnenlandsche zaken
zijn van 15 Juli tot 6 October ongeveer drie
en een half millioen vluchtelingen uit het
niet-bezette gebied naar het bezette gebied
teruggebracht. Circa 200.000 menschen
moeten nog naar hun huizen terugkeeren.
(D.N.B.).
Dit Nummer bevat TWEE Bladen
Binnenland
Dc distributie van vaste brandstoffen gaat
met ingang van heden in (2de Blad).
De inkrimping van den pluimvecstapel
(Binnenland, 2de Blad).
De Engelsche aanval op Amsterdam; tragi
sche indrukken tijdens een rondgang
(2de Blad).
4MSTEKDAiVlSCHk BEURS
Vaste markt - Opgaande koersbeweging
- Duitsche fondsen prijshoudend - Ne-
derlandschc Staatspapieren weifelend -
Amerikanen kalm.
Buitenland
Dc aanvallen op Londen nemen nog in
felheid toe (1ste Blad).
Engeland heropent den weg via Birma
(lste Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.