Hoe Londen is geteisterd 8Isle Jaargang VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1940 No. 24684 De Roemeensche omwenteling Ook elders in Engeland voltreffers Engelsche bommen op Duitschland Slagschip „Warspite" naar den slooper Critiek op Churchill's rede EERSTE BLAD Feiten van den dag Verspreide Berichten Verklaring van Antonescu LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bh vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zfjn: per 3 maanden ƒ2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Het D.N.B. meldt: Duitsche gevechtsformaties hebben giste ren laat ln den namiddag opnieuw de Zuld- Engelsche afweerverspcrrlngen doorl oken. Het opgeklaarde weer maakte het mogelijk, over de versperringsballons heen te vliegen. Het Engelsche afweervuur trof geen doel. Dc Dultsche vliegtuigformaties konden boven Londen bijna ongestoord haar bom- menlast uitwerpen. Andere formaties had den tot taak. de verwoestingen ln de Lon- densche stadsdeelen fotografisch vast te leggen. Op vele plaatsen verhinderden nog steeds dikke rookwolken het zicht. De Dult sche vliegtuigen ondernamen hun bewa pende verkenning niet alleen tegen Londen. Ook andere plaatsen, die de laatste dagen hevig gebombardeerd zijn, werden weer op gezocht. Van Engeland terugkcerende Dultsche vliegers melden nieuwe brandhaarden, die ln de vroege avonduren ln Zutdoost-Enge- land moeten zijn ontstaan. De vliegtuigen, die van Londen kwamen en boven het wolkendek vlogen, bemerkten een door de wolkenlaag heen schljncnden rooden gloed. Eenlge Dultsche machines Heten zich zakken en konden duidelijk ver scheidene brandende hallen, blijkbaar vllcg- tulgloodsen zien. Voor het Engelsche af weergeschut het vuur opende bemerkten zij nog een ln de nabijheid woedenden brand op een spoorwegemplacement. Dultsche verkenningsvliegtuigen hebben gistermorgen vroeg vastgesteld, dat het beeld van enkele buitenwijken en stads deelen van Londen van de lucht uit niet meer te herkennen ls. In totaal zijn 33 branden waargenomen, waaronder een brandhaard met een doorsnede van onge veer 500 meter. Van de Sllver-town havens aan den bene denloop van de Theems kan de plaats alleen nog aan de hand van de orlcnteerlngskaar- ten worden nagegaan. D.N.B. meldt uit Stockholm: Volgens berichten uit Londen zijn als ge volg van de zware beschadigingen, die het Londensche verdedigingsstelsel dc laatste vijf nachten ondergaan heeft, uit alle moge lijke deelen van Engeland ln allerijl lucht- afweerbatterijen naar de hoofdstad ge bracht. De verdediging van Londen ls dus, naar hierbij opgemerkt wordt, ten koste van de rest van het land versterkt moeten worden, hetgeen meer dan al het andere kenmer kend ls voor den waren stand van zaken, die thans na zes dagen ononderbroken strijd rondom Londen bestaat. HET ARSENAAL TE WOOLWICH GETROFFEN. Gistermiddag zijn, naar het D.N.B. ver neemt bijzonder doeltreffende aanvallen op industrie-Installaties en dokken aan de monding van de Theems gedaan. Drie Dult sche gevechtsvliegtuigen, die zich ondanks het krachtige luchtafweergeschut en den afweer der Jagers strijdend snel een weg baanden tot hun doelen, wierpen welgemik te bommen op een groote electrlsche cen trale, de Becktongasfabrleken en het Arse naal te Woolwich. Ondubbelzinnig konden de treffers door een reusachtigen vuurgloed en geweldige ontploffingen vastgesteld wor den. Een voltreffer, gekenmerkt door een steekvlam van honderden meters, kwam terecht op een gieterij van het arsenaal te Woolwich, een der grootste wapenfabrie ken van Londen. Een Dultsch gevechtsvliegtuig, dat een zwaren treffer ln den motor kreeg, moest op den terugweg ln het Kanaal dalen. De bemanning werd door den reddingsdienst ln veiligheid gebracht.. AANVAL OP EEN ENGELSCH CONVOOI. Twee Dultsche watervliegtuigen vloten op 11 September tusschen de Morray Flrth en Aberdeen een convool aan. Een koopvaardij schip van 3000 brt. werd midscheeps getrof fen. Een waterzuil van 120 meter hoogte kon worden waargenomen. Dit schip kan als verloren worden beschouwd. (D.N.B.) Het D. N. B. meldt: De Engèlsche vliegers hebben bij hun aanval op Hamburg en Bremen Woensdag nacht wederom woonwijken gebombardeerd De vijandelijke vliegtuigen wierpen hun bommen o.a. op een gebouw van een lief dadige instelling ln een noordelijke voor stad van Hamburg, alsmede meer in de buurt van de stad. In totaal werden in Hamburg 36 woningen aanzienlijk bescha digd. Een school werd door dynamietbom- men bijna verwoest. Slechts enkele kan toren werden getroffen. In Bremen werd een groot aantal brand en dynamietbommen op de binnenstad ge worpen. Hierbij werden houtopslagplaat sen, kistenfabrieken en dergelijke onderne mingen, doch geen voor de oorlogvoering belangrijke of militair belangrijke doelwit ten getroffen. In Hamburg werden vijf burgers gedood. Bovendien werden drie burgers zwaar en twaalf licht gewond. Onder de gewonden bevinden zich vier kinderen. Het waren dc Engelschen, zoo schrijft de Frankfurter Zeitung, die naar Duitsch land kwamen en er mede begonnen zijn de burgerbevolking tot voorwerp van hun aan vallen te maken. Het waren de Engelschen. die dan weken en maanden lang deze oor logvoering hebben voortgezet en het waren wederom de Engelschen, die op dit werk thans de kroon hebben gezet, doordat zij uitsluitend gebouwen tot doel van hun bommen hebben gekozen, waarvan ln de geheele wereld de kunstwaarde en het nlet- rnilitaire doel bekend is. Dit zal niet zon der gevolgen blijven en het zal nog veel minder vergeten worden. Het past Enge land zeer slecht te weeklagen over het bom bardeeren van Londen, want het is niet de schild van Duitschland, wanneer de oorlog thans dezen vorm aanneemt. De Rijksdag, de Brandenburger Tor. de Slegenssaule, de Amerlkaansche ambassade, en de academie der kunsten, schijnen voor Churchill militaire doelen te zijn, aldus schrijft het Berliner Zwölf Uhr Blatt. Men weet thans, dat de vliegers van de Royal Air Force het bevel hebben gekregen met niets, maar dan ook met niets rekening te houden. Het Engeland van Churchill geeft hierdoor blijk, aldus het blad. niet te wil len veranderen en moet derhalve thans met geweld tot Inzicht worden gedwongen. In zijn hol opgezocht en met bommen bedekt, probeert Engeland des nachts nog eenmaal uit zijn hol te komen en wraak te nemen op Dultsche vrouwen en kinderen. Ook deze nieuwe moorden, zoo schrijft deNachtaus- gabe. zullen duizendvoudig vergolden wor den. Deze oorlog zal zoolang gevoerd wor den, totdat Engeland Iedere mogelijkheid tot oorlog op te flitsen ontnomen zal zijn. Maandag jl. ls uit Londen gemeld, dat het Britsche oorlogsschip „Warspite" voor de sloop is verkocht. Van Dultsche zijde wijst men er op, dat het Britsche slagschip „Warspite" (30.100 t.) in het zeegevecht van Narvik van het Dultsche luchtwapen een bomtreffer van zwaar kaliber kreeg. Het schip kon slechts onder escorte van andere schepen de thuishaven bereiken. Daar ech ter de voor een dergelijk groot schip ge schikte dokken op de Britsche staatswer- ven alle bezet waren, werd de „Warspite" nog voor de oorlogsverklaring van Italië naar Alexandrië gebracht. Ondanks maan- denlangen arbeid kon de door den bomin slag veroorzaakte schade niet hersteld wor den. Het Britsche ministerie van Marine laat den oorlogsbodem thans sloopen om ten minste nog het in Engeland zoo schaarsch geworden ijzer te winnen. (D.N.B.) Het slagschip Warspite, van de 5 sche pen tellende Queen Elizabeth klasse, meet- te 31.100 ton. In 1915 en 1916 werd het ge bouwd, zoodat het tot de oudste slagsche pen van Engeland behoort. De bewapening bestond uit 8 kanonnen van 38 c.M., 12 van 15 c.M.. 8 stukken luchtdoelgeschut van 10 c.M. en twee torpedolanceerbuizen. Boven dien had het vier katapult vliegtuigen aan boord. De maximum snelheid bedroeg 25 k ïoopen. DE VERLIEZEN VAN ITALIË EN ENGELAND IN DRIE MAANDEN. Van bevoegde Itallaansche zijde zijn naar Stefanl uit Rome meldt de volgende ver gelijkende cijfers verstrekt over de verlie zen bij de vloot cn het luchtwapen van Engeland en Italië gedurende drie maan den oorlog, dus van 11 Juni tot 12 Sep tember 1940. De Engelsche luchtmacht: tijdens ge vechten neergeschoten of op den beganen grond vernield: 303 vliegtuigen, bij dit ge tal moeten nog tien andere vliegtuigen worden opgeteld, die waarschijnlijk ver nield zijn, waardoor het getal stijgt tot een totaal van 373 vliegtuigen. De Itallaansche verliezen bedragen 03 vliegtuigen, welk getal overeenkomt met ongeveer een zesde gedeelte van de Engel sche verliezen. De vloolverliezen van Engeland en Italië in deze periode zijn als volgt: Engeland: tot zinken gebracht 31 schepen, waaronder twee kruisers, zeven torpedojagers, twaalf dulkbooten, tien koopvaardijschepen. Bo vendien werden 59 schepen min of meer ernstig beschadigd, waaronder zes linie schepen, dertien kruisers, tien torpedoja gers, drie dulkbooten, drie vllegtuigmoeder- schepen en 24 koopvaardijschepen. Italië: Tot zinken gebracht: 14 schepen, waaronder een kruiser, drie torpedojagers, acht dulkbooten. twee snelle patrouille schepen. Bovendien werden zestien sche pen min of meer ernstig beschadigd, waar onder een linieschip, een kruiser, drie tor pedojagers. acht dulkbooten en drie lichte eenheden. Bij elkaar opgeteld vormen de Itallaan sche vlootverliezen slechts een derde ge deelte van die der Engelschen. De Deutsche Diplomatisch-Politische Korrespondenz schrijft o.a. het volgende over de jongste radiorede van Churchill: Churchill, die er in hoofdzaak toe heeft bijgedragen, dat de oorlog uitbrak en dat alle door den Fuehrer geboden mogelijk heden tot vrede steeds weer door Engeland werden afgewezen, voelt zich geroepen bij het Engelsche volk de stemming van haat tegen het nieuwe Duitschland en den wil tot oorlog wakker te houden. Het eerste meerit hij door voortdurende beschimping van de Dultsche regeering te bereiken, en om het tweede te bereiken is hij genood zaakt de vooruitzichten van den oorlog zoo al niet gunstig dan toch minstens als niet hopeloos voor te stellen. Want anders zou hij toch zelf nu reeds de mislukking van zij n oorlogspolitiek moeten inzien. Thans blijft hem niet anders over dan met be wuste leugens zijn volk over den werkelij- ken oorlogstoestand te misleiden. Want zoo geschiedt, wanneer hij in de volledig ge fantaseerde Britsche aanvalssuccessen de verhouding der Duitsche en der Britsche oorlogsverliezen omkeert. En wanneer hij ten aanzien van de uitwerking der Duitsche bomtreffers op de militaire doelen van Lon den zijn volk meent te kunnen wijsmaken, dat Duitschland zijn aanvallen tegen het Britsche eiland met ondraaglijke verliezen betaalt. Desondanks ziet Churchill steeds duidelijker het spook eener Dultsche invasie voor zich, en nadrukkelijk verklaart hij eiken duim gronds, elk dorp en elke straat te willen verdedigen, kortom. Engeland thans reeds tot een groot oorlogsterrein te maken. Sprekende over de aanvallen op de Dultsche burgerbevolking door het Britsche luchtwapen zegt de Korrespondenz ten slotte, dat de puinhoopen, die Churchill achterlaat, voortdurend zullen herinneren aan den tijd toen de Engelsche oorlogsop hitsers nog de macht bezaten het Europee- sche vasteland in zijn bestaan te bedreigen, waarbij zij echter tevens hun eigen land moedwillig van de Europeesche solidariteit hebben uitgesloten. Die puinhoopen zullen echter tevens een herinnering vormen voor de volkeren van het Europeesche vasteland, die, bevrijd van den druk der eeuwige ver stoorders van den vrede, in gemeenschap pelijke samenwerking een betere toekomst tegemoet willen gaan. De Japansche Jomioeri Sjlmboen schrijft: Churchill's .ede toont duidelijk aan, hoe het met Engeland staat. Het in herinnering brengen van Nelson en de overwinning op de Spaansche vloot moet het Engelsche volk nieuwen moed geven. Het ls echter niet waarschijnlijk, dat dergelijke wonderen zich zullen herhalen. Ook Frankrijk heeft een wonder verwacht en het is overwonnen. Churchill heeft laten doorschemeren, dat de komende week beslissend zal zijn voor het lot van Engeland. Alles wijst er op. dat de naaste toekomst het grootste onheil voor Engeland zal brengen. Het moreel der En gelschen is ook verzwakt door de mededee- ling van Roosevelt, dat geen troepenzen dingen of directe hulp van de Vereenigde Staten verwacht moet worden". De Nitsji-Nitsji noemt de rede van Chur chill het hulpgeroep van een mensch op zijn doodsbed. Als de Britsche luchtvloot sterk genoeg zou zijn om zich als evenwaar dige tegenover de Duitsche te plaatsen, dan zou Churchill een rede als deze waarschijn lijk nooit gehouden hebben. Dit Nummei bevat DRIE Bladen Binnenland De ütrechtsche najaarsbeurs is goed ge slaagd. (Btnnenland, 3e Blad). Actie ter bevordering van het vischver- bruik. (Binnenland, 3e Blad). De gemeenten Breda, Helmond en Den Bosch worden uitgebreid. (Laatste Be richten, le Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS Onregelmatige, voor sommige waarden iets vastere markt Olies sterk fluc- tueerend Aku's vast Beleggingen hooger Youngleening oploopend. Buitenland Nog altijd luchtaanvallen op Engeland. (le Blad). Generaal Antonescu over de omwenteling in Roemenië, (le Blad). Het Britsche slagschip „Warspite" naar den slooper. (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. De Roemeensche staatsleider generaal Antonescu heeft in een bekendmaking de chronologische volgorde der gebeurtenissen medegedeeld, die tot de abdicatie van koning Carol geleid hebben. In deze bekendmaking verklaart Anto nescu, dat hij 4 September om 12 uur bij den koning ontboden werd. die hem na een uitvoerige uiteenzetting van de situatie des lands op het gebied van de binnenlandsche cn buitenlandsche politiek met de vorming van een regeering belastte. Reeds om negen uur 's avonds moest hij evenwel deze op dracht van de Hand wijzen, daar allen, met wie hij overleg pleegde, hun steun van het aftreden van den koning afhankelijk stel den. Na lange aarzeling en op aandringen van Antonescu en van minister Valer Pop droeg de koning 5 September om vier uur 's mor gens Antonescu op grond van de destijds gepubliceerde decreten de regeering met dictatoriale volmachten over. Heel dien vijfden September deed hij, Antonescu, moeite om een regeering te vormen, die in staat zou zijn den toestand, die van seconde tot seconde ernstiger werd, te beheerschen. Zijn pogingen mislukten evenwel, zoodat hij den koning reeds discreet te verstaan gaf, dat deze met de mogelijkheid van abdicatie rekening moest houden. 's Avonds vielen toen ln de nabijheid van het minister-presidium schoten. De demon stranten wilden iets tegen het slot onder nemen. Antonescu was besloten zich onder de demonstranten te begeven en hen tot rust te brengen, maar hij moest zich er toe bepalen naar den koning te gaan en diens abdicatie te eischen. Van half tien tot- elf uur 's avonds had hij een onderhoud met den koning en wees dezen op alle misslagen van diens tienjarige heerschappij. Hij ver langde van den koning, dat deze voor vier uur 's morgens aftrad. De koninklijke ad judanten, met wie hij tevoren overleg ge pleegd had. hadden dezelfde opvatting ge had als hij. Daarna had de koning nog in den loop van den nacht generaal Rescu en den chef van den generalen staf. generaal Mlhall, ontvangen, die hem abdicatie afrieden; voorts ontving hij den rentmeester der do meinen, generaal Baliff, alsmede prof. George Bratianu, prof. Cuza, den minister van buitenlandsche zaken, Manoilescu, en dien van binnenlandsche zaken Popescu. die de opvatting van Antonescu deelden. De zesden September 's morgens om vier uur was het antwoord van den koning nog niet binnengekomen. Daarop had hij Anto nescu, door bemiddeling van-den officier een brief gezonden, die reeds gepubliceerd is en waarin Antonescu ook schriftelijk abdi catie eischte. Deze officier, een luitenant- kolonel, had de opdracht gehad mondeling den koning mede te deelen. dat Antonescu uiterlijk 's morgens om zes uur antwoord verwachtte. Onder den indruk van dezen brief besloot de koning toen afstand te doen ten gunste van zijn zoon. Mevrouw Lupescu kwam nog tusschenbelde met de bedoeling, dat de troonopvolger zich mede in balling schap zou begeven. Dit was een laatste poging geweest om het land In den chaos te storten. Onder den druk der adjudanten was deze misdadige poging evenwel mislukt. Om tien minuten over zes ontving Anto nescu bericht van de abdicatie van den koning. Reeds om acht uur 's morgens had dc nieuwe koning Michael den eed van trouw op de natie afgelegd. Vervolgens had Antonescu zijn eerste audiëntie bij den nieuwen koning, aan wien hij de volgende verklaring overhandigd had: ..De oplossing, waardoor men tot de huidige situatie ge komen is. is de eenige, die tot- de redding van het land, de natie en de dynastie leidde. Twee doeleinden heb ik mij voor de rest van mijn leven gesteld: de zedelijke verhef fing van dit volk uit het moeras, waarin het zooveel jaren verkeerd heeft en eerlijkheid, werklust en gerechtigheid bij alle Roemenen te doen herleven. Ik ben er zeker van, dat ik dit doel zal bereiken. Voorts zal ik het land in zijn eeuwige rechten herstellen". Aan het slot van de bekendmaking ver klaarde generaal Antonescu. dat het na be ëindigden strijd thans tijd is om woorden van geweld te vermijden. Van nu af moeten allen den troon met achting omringen en het verleden doodzwijgen. (D.N.B.) DE ONTVANGST VAN DE KONINGIN MOEDER VAN ROEMENIË. Van officieele Roemeensche zijde wordt het programma gepubliceerd van de ont vangst van de Koningin-moeder van Roe menië. Koning Michael zal vanavond naar het grensstation Jimbolia vertrekken, waar hij morgenochtend vroeg zal aankomen. Iets later, om 11.15 uur, komt de uit Italië ko mende Koningin-moeder in dit grensstation aan. De Koning en zijn Moeder zullen dan ge zamenlijk naar Boekarest reizen, waar zij door de regeering zullen worden begroet In aansluiting hierop zal een plechtige godsdienstoefening in de patriarchale kerk worden gehouden, waaraan de Koning, de Koningin-moeder en de regeering zullen deelnemen. BELANGRIJKE BESLUITEN VAN DE ITALLAANSCHE AUTARKIE-COMMISSIE. Op de bijeenkomst, die de autarkie-com- niissie gisteren onder voorzitterschap van den Duce gehouden heeft, is volgens mede- deeling van den minister der corporaties een geheele reeks verzoeken tot uitbreiding van de zware, de chemische en de rubber industrie Ingewilligd. De Duce, die herhaal delijk bij de beraadslaging ingreep en tot slot de richtlijnen voor de snelle, organi sche toepassing van de verschillende autar- kieplannen uiteenzette, heeft bovendien be kend gemaakt, dat nieuw hoeveelheden ijzererts van zes millioen ton gecontracteerd zijn,' zoodat Italië thans over 15 millioen ton ijzererts beschikt. Van belang ls voorts nog de stelselmatige bevordering van de industrieele verwerking van een genista - plant, waarvan de vezel de buitenlandsche jute kan vervangen. (Stefanl). VIJF VAN DE ACHT VERKOCHTE - SCHEPEN VERGAAN. De reederij United States Lines deelt mede, dat haar vroegere schip „American Shipper 17430 ton), dat na verkoop aan een Belgische reederij „Ville de Mons" heette, op 1 September in de Britsche wa teren is getorpedeerd en tot zinken go- bracht. Hierdoor zijn in totaal vijf van de acht schepen, die door deze Amerikaansche maatschappij in Februari aan een nieuw opgerichte Belgische reederij waren ver kocht, vergaan. (D.N.B.). GEEN BRITSCHE VERZEKERING IN FRANKRIJK. Krachtens een verordening van de Fran- sche regeering kunnen Engelsche verzeke ringsmaatschappijen voortaan ln Frankrijk en Algerië geen overeenkomsten meer slui ten. Ook Engelsche herverzekeringen zijn verboden. (D.N.B.). HENRY FORD STEUNT WILLKIE. In een schriftelijke verklaring aan de pers heeft Henry Ford zich formeel voor Wendell Willkie, den republikeinschen can- didaat voor het Amerikaansche president schap, uitgesproken. Deze, aldus Ford, is een „zakenman, die weet, wat de Vereenigde Staten op de eerste plaats en het meest dringend noodig hebben." (A.NP.). ECONOMISCH DECREET VAN PÉTAIN. Naar uit Vichy gemeld wordt, heeft maarschalk Pétain een verordening onder teekend, krachtens welke de regeering voor- loopige bestuurders kan aanstellen voor die industrie- en handelsondernemingen, die voor het oogenblik zonder leiding zijn. Het zelfde geldt voor de verzekeringsbranche. (D.N.B.). EX-KONING CAROL TE MADRID. Ex-koning Carol van Roemenië is op de doorreis naar Lissabon te Madrid aange komen (D.N.B.). MILITAIR BESTUUR IN ZEVENBURGEN. In de door de Hongaarsche troepen be zette streken van Zevenburgen treedt het militaire bestuur in werking. Het is de be doeling, dat metvermijding van bureau cratische vormen zoo snel mogelijk maat regelen worden genomen om het gebied nieuw leven in te blazen. Spoorwegen, post. autobussen en politie hebben den dienst hervat. De hoogste instantie voor het mili taire bestuur is de chef van den generalen staf. onder wien drie generaals, drie verte genwoordigers der regeering en een reexs deskundigen staan. (D.N.B.). TURKSCH PARLEMENT VERDAAGD. Het Turksch^ parlement is tot 1 October verdaagd. Het heeft nog een dringend wets ontwerp aangenomen, dat de regeering machtigt, onder bepaalde voorwaarden., ge oefende soldaten voor onbepaalden tijd op te roepen. De minister van binnenlandsche zaken wordt in dit ontwerp gemachtigd, in geval van nood, gendarmerie-oficieren. die wegens het oereiken van de leeftijdsgrens den dienst verlaten hebben, weer voor on bepaalden tijd op te roepen. (DJ43.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1