8Isle Jaargang WOENSDAG If SEPTEMBER 1940 No. 24682 Londen nog steeds doelwit Berlijn uit de lucht bestookt Aanval op aanval Verliezen te Londen Wat de Noordsche pers meldt Duitsche kustbatterijen in den aanval Koning George bezoekt de gebombardeerde wijken De oogst in Duitschland zeer goed EERSTE BLAD Feiten van den dag Historische gebouwen getroffen Ook Hamburg getroffen Afschuwwekkend Engelsch wapen Duitsche pers in felle verontwaardiging LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 cta. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zjjn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakcnadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bfj maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moot 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nra. Directie en Adminiatratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Poatcheque- en Girodienat no. 57055 - Poatbua no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn: per 3 maanden ƒ2.35 per week ƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden 4- portokosten (voor binnenland 0.80 p. 3 maanden) Niet minder dan zesmaal hebben gis teren in den loop van den dag de sirenen in de Britsche hoofdstad geloeid om de Londenarcn te waarschuwen, dat er weer Duitsche vliegtuigen op komst waren. Het eerste luchtalarm werd 's middags om 12.55 uur gegeven en duurde tot 13.19 uur; het tweede kwam om 15 uur en om 16.25 uur, bijna onmiddellijk nadat het „alles veilig" signaal had geklonken, werd ten der den male alarm gemaakt; om 16.56 uur weerklonken opnieuw, thans voor de vierde maal, de sirenen ln de stad. Om 17.25 uur kwam weer het waarschu- wlngsteeken; tot 17.42 uur duurde dit alarm, doch kort daarop, om vijf minuten voor zes, loeiden de sirenen weer. Dat was nog voor de nacht inviel! Maar ook toen zijn wederom voortdu rend bomaanvallen ondernomen op do Britsche hoofdstad door Duitsche ge vechtsvliegtuigen. De gezochte doelen waren ook in den nacht duidelijk te zien, daar nog steeds ln de havenwerken en fabrieken groote branden woeden, die ontstaan zijn tijdens de aanvallen der laatste dagen. Op enkele plaatsen staan nog verscheide ne olietanks ln brand, die reeds op 8 Sep tember getroffen waren. In de nabijheid der oude haarden zijn thans nieuwe brandhaar den ontstaan, welke den Duitschen vliegers de volgende nachten weer den weg zullen wijzen. Het onophoudelijk denderen van de mo toren der Duitsche bommenwerpers en het loeien van de neervallende bommen moet, naar de Engelsche regeering zelf toegeeft, op den duur een demorallseerende uitwerking hebben. Aldus de Londensche correspondent van de New York Times. Een andere Lon densche correspondent, die het einde van Warschau heeft medegemaakt, verzekert dat niets te vergelijken ls met datgene, wat Londen op het oogenbllk begint door te maken. Enkele omgevingen van Londen ge lijken thans op de toekomstfantasieën van den schrijver H. G. Wells over de verwoes ting van de moderne wereld. (D.N.B.). United Press meldt: Dinsdagmorgen heeft de luchtoorlog bo ven Londen een nieuw hoogtepunt bereikt. Bijna elke minuut hoorde men het Inslaan van Duitsche bommen. Des morgens gingen de Londenaars naar hun werk door straten, die duidelijk de sporen van de Duitsche luchtaanvallen vertoonden. Op vele plaatsen lagen glas scherven en puin. Uit gesprongen water leidingbuizen stroomde het water. Op an dere plaatsen waren de ralLs van de tram ontzet. Verschillende straten, waar z.g. „blindgangers" waren Ingeslagen, waren door de politie afgezet. Van het bureau van de United Press uit behoeft men niet ver te gaan om de ge volgen van de nachtelijke bombardementen Officieel is medegedeeld, dat bij den luchtaanval in den nacht van Zondag op Maandag in Londen 268 personen zijn gedood en ongeveer 1400 zwaar gewond. (United Press). te ontdekken. Slechts enkele huizenblok ken verder is de 3traat door een grooten bomkrater vernield en kale boomstompen steken, beroofd van hun takken, in de lucht. Slechts weinige deelen van de stad zijn bij dezen derden achtereenvolgenden luchtaanval gespaard gebleven. De Londensche correspondent van Göte- borgs Morgenpost meldt aan zijn blad het volgende: In de meeste Londensche bedrijven ls het werk als gevolg van de bomaanvallen neergelegd. Van officleele zijde ls mede gedeeld. dat de havens ln de buurt van de monding van de Theems geheel zijn vernield en dat alle pogingen om de vuur haarden te blusschen, moesten worden op gegeven. Men beperkt zich er'toe, de modernste Installaties te redden, die gelegen zijn op den Noordelijken oever van de Theems. Bljzxmdere pogingen worden in het werk gesteld om de groote voorraden goederen bij de Victoria en Alberthavens ln veilig heid te brengen. Hier bevinden zich n.l. groote graanpakhulzen, waarvan echter de Installaties geheel vernield zijn. Verschei dene straten bij deze havens staan ln vlam men en ook hier staan geweldige maga zijnen ln brand, waarin anders voor het levensonderhoud noodzakelijke goederen liggen opgestapeld. Een groot aantal vrij willigers probeert hier te redden, wat er te redden valt. Dichtbij de Westindia-ha- vens woeden, naar de correspondent ver der meldt, geweldige vuurhaarden. Boven dien staan de voor den oorlog belangrijke Installaties ten Zuiden van de Londensche brug te Wapping in brand. Met onverminderde kracht, zoo heet het ln een correspondentie van „Stockholms Tidningen" uit Londen, wordt de strijd om Londen voortgezet. De geweldige branden hebben de donkerste uren van den nacht van Zondag op Maandag ln daglicht ver anderd. De eene brand volgde op den an dere. De Londenaars beleefden de gewel digste explosies, die ooit in een oorlog voorgekomen zijn. De aarde en de lucht beefden kilometers ln flen omtrek, toen groote bommen Insloegen. De uitwerking der groote bommen, die nu nacht ln, nacht uit op Londen geworpen worden, ls fantas tisch. Het effect der explosies ls enorm. De bevolking van Londen buigt haar rug van angst voor de eeuwige aanvalsgolven. De branden ln de nabijheid van de havens woedden nog altijd, toen ik gelegenheid kreeg om de haveninstallaties te bezichti gen, waar ook de petroleumreservolrs nog altijd hun vettige rooksluiers verbreidden. Daar stonden volkomen verwoeste tank auto's en op de kaden hingen totaal ver bogen, onnatuurlijk verwrongen kranen. Aan de kaden lagen vaartuigen met zware slagzij na den brand. Ook verder naar het Oosten was er brand waar groote lndustrieele Installaties ln asch en puin gelegd waren. Achter de mu ren der enorme pakhuizen stegen nog al tijd geweldige rookmassa's omhoog en bijna alle hulzen in de buurt waren door het vuur verwoest. Zelfs de gasbuizen wa ren ln brand geraakt en de waterleidingen gesprongen. Langs de kaden, waar vroeger lange rijen opslagplaatsen en pakhuizen stonden, liep de teer als een dikke massa over den rijweg. Het heeft hier geen zin meer de ongehoorde schade te verheime lijken. Dit was een brand van dusdanige afmetingen, dat ik niet weet of Engeland iets dergelijks beleefd heeft sinds den grooten brand van Londen in 1666, toen driekwart van de stad met den grond ge lijk werd gemaakt. Deze week wordt door velen wellicht de krltlekste in de geschiedenis van Engeland genoemd. Met deze uitlating begint het verslag van een anderen correspondent. Hij stelt de vraag hoe lang de bevolking, die door de schuld van de clique van Churchill eveneens moet lijden, dezen stormaanval zal doorstaan. Hij prijst het moreel van de bevolking en vervolgt: Geen objectieve toe schouwer kan qntkennen, dat vele proble men moeten ontstaan, waarvan de oplos sing thans onmogelijk voorzien kan wor den. Het vraagstuk van het zedelijk weer standsvermogen der burgerbevolking berust op factoren, die niet precies kunnen wor den weergegeven. Geen beoordeelaar, die eenlge aanspraak op objectiviteit wil ma ken, kan spreken van eenigerlei waarborg, dat dit moreel gelijk zal blijven. Van Lon den uit bezien kan niet geloochend wor den, dat de uitslag van den luchtoorlog Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede: Op 9 September des avonds werd een Britsch convool, komend van Dover, door Duitsche kustbatterijen onder vuur geno men. Het convool werd uit elkaar gesla gen. Vier schepen keerden naar Dover en twee naar Deal terug. Een beschadigd tankschip werd eveneens naar Deal ge sleept. Het achtste schip van het convool bleef liggen, waarbij zich een sterke rook ontwikkeling voordeed. Het vuren werd door het Invallen van de duisternis om 20.40 uur gestaakt. Een uur later nam ons verdragend geschut een Britsche batterij bij Dover onder vuur. Deze batterij had om 20.30 uur getracht het vuur van onze batterijen op het convool te beantwoorden. Zij werd in een strijd, die bijna twee uur duurde, tot zwijgen ge bracht. thans op bepaalde factoren berust, die ver der niet geanalyseerd kunnen worden. De Londensche correspondent van „Da- gens Nyheter" schrijft: In bevoegde Londensche kringen geeft men toe, dat de Duitsche bomaanvallen ln den nacht van Maandag op Dinsdag op de verkeersknooppunten gericht waren. Het spoorwegverkeer heeft eenige beperking ondergaan. Het verkeersmlnlsterie heeft de bevolking verzocht niet onnoodlg naar en uit Londen te reizen. Het verkeer van de ondergrondsche treinen ls gedeeltelijk ge staakt. Ook het autobus- en tramverkeer is gedesorganiseerd. (D.N.B.). Koning George VI heeft Maandag, naar uit Londen wordt gemeld, de door de Duit sche luchtaanvallen het zwaarst getroffen stadswijken bezocht. Uit alles bleek, dat hU diep geschokt was. Verscheidene uren vertoefde de koning bij het oprulmings- werk en zag hij toe bij de wanhopige po gingen van de brandweer om de door brandbommen veroorzaakte branden te blusschen. Een dramatisch hoogtepunt be reikte de Inspectietocht, toen de koning in een door een enkelen bom geslagen kra ter, waarin twintig huizen waren verdwe nen, klom. (A.N.P.) Het grootste deel van de Londensche schouwburgen en bioscopen is in verband met de onophoudelijke Duitsche bomaan vallen op de Engelsche hoofdstad, tot na der order gesloten. De Britsche minister van P.T.T. verklaar de voor de radio, dat het Engelsche post verkeer niet meer functionneert als in nor male tijden het geval was. De bevolking moet echter niet ongeduldig worden. Zij moet veeleer bedenken, dat de posterijen reeds sedert het terugtrekken van de En- gelschen uit Frankrijk veel arbeid hebben moeten verrichten. Na de Duitsche aanval len moeten de posterijen echter eerst weer eenlge orde scheppen in vernielde stads gedeelten. De directie der Londensche watervoorzie ning heeft over de radio een bekendmaking laten uitgeven, waarin er bij het publiek op wordt aangedrongen ln den eerstvolgen- den tijd zeer bijzonder zuinig te zijn met water. Het verbruik moet met het oog op de door de luchtaanvallen aangerichte schade verminderd worden. (D.N.B.) Ten gevolge van het slechte weer in den groeitljd ls in de meeste landen der arde de graanoogst beneden de betrekkelijk hooge opbrengsten der laatste jaren geble ven. Ook voor Duitschland werd een be langrijke achteruitgang gevreesd, die vaak wrra geschat op 10 tot 20 procent van den normalen oogst. Volgens de August usraming van het rijks bureau voor de statistiek, die natuurlijk nog geen definitief beeld kan geven, is deze vrees, wat Duitschland betreft, ongegrond. Voor Groot-Duitschland zonder het protec toraat en de nieuwe gouwen in het Oosten Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland Per 1 October waarschijnlijk weer huls slachtingen toegesta? (Binnenland, 2e Blad) Wenken voor den inmaak. (Binnenland, 2e Blad) Kinderen speelden met een buisje dyna miet; drie ernstig p^wonden. (Gemengd 2e Blad) AMSTERDAMSCHE BEURS Vaste, onder beurs flink oploopende markt Onder leiding van Aku's meer- endeels belangrijke koersstijgingen O lie's willig Amerika vast Beleg gingen onregelmatig. Buitenland Onverminderd duurt de luchtaanval op Londen voort. (Ie Blad) Engelsche vliegers boven ^-ïrlijn. (Ie Blad) Een afschuwwekkend Engelsch wapen. (Ie Blad) De vroegere Belgische premier de Broque- ville overleden. (Ie Blad) ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. wordt een graanoogst van 24.600.000 ton' verwacht, hetgeen slechts 2 procent minder ls dan het gemiddelde in "e vredesjaren van 1934 tot 1938, toen het gemiddelde 25.100.000 ton bedroeg. Bovendien is dit ge middelde wat aan den hoog^n kant door den recordoogst van 1938. De graanoogst van dit jaar moet dan ook zeer goed genoemd worden. Verder moet men nog in aanmerking nemen, dat deze cijfers het nieuwe gebied in het Oosten, dat een overschot aan graan oplevert (Dantzig, Westpruisen en het Wartheland) niet be grepen is. Hier zal de oogst op zijn minst 3.500.000 ton bedragen. Het aanzienlijke overschot zal voor het eerst dit jaar ter be schikking van het Duitsche rijk zijn. De in- voermogelijkheden uit Zuid-Oost-Europa en Rusland zijn groot en verder heeft men nog de buitengewoon groote voorraden van het vorige jaar. die alleen voor broodgraan reeds 6.200.000 ton bedragen en zelfs nog k.s grooter zijn dan bij het egin van den oorlog. De hakvruchtenoogst wordt als steeds pas In October officieel geraamd, doch reeds In den afgeloopen nacht hebben, aldus het D.N.B., de Engclschcn wederom nlet- militairc doelen in Noord-Frankrijk, België en Duitschland met bommen be stookt. Het zwaartepunt van hun optre den lag daarbij in België en Berlijn. In Berlijn werden bommen in groote ge tale, terwijl de maan heider scheen, op de binnenstad en het Westen der stad geworpen. Er ontstonden talrijke branden en ont- plofflngsschade werd aangericht, vooral in eenlge ziekenhuizen, hotels, staatsgebou wen, ln zaken- en woonwijken. Branden, die op zolderverdiepingen waren ontstaan, werden snel gebluscht. Een reeks waarde volle kunstvoorwerpen, woninginrichtingen en de inrichtingen van ziekenhuizen wer den vernietigd. Verscheidene gebouwen kre gen ernstige schade aan de muren. Van verscheidene hulzen zijn de muren inge drukt, bij andere bestaat gevaar van in storting, zoodat heele stratenblokken in de binnenstad ontruimd moesten worden. Er zijn vijf dooden en verscheidene zwaar- en lichtgewonden te betreuren. Dank zij het gedisciplineerde optreden der Berlijnsche bevolking werd verhinderd, dat de vele explolsieve en brandbommen niet nog groo- tere persoonlijke schade hebben aange richt. Twee vijandelijke vliegtuigen werden neergeschoten, een daarvan door luchtaf weergeschut, het tweede door nachtjagers. Later werd nog door het D.N.B. gemeld: In den afgeloopen nacht zijn wederom Britsche vliegtuigen boven Noord-Dultsch- land verschenen. Verscheldenen hunner gelukte het door te dringen tot Berlijn. De Engelsche wierpen hier en daar bommen op woon- en zakenwijken. Van de enkele bommen, die neergeworpen werden, troffen er sommige doelen, die niet alleen nationale maar ook in uitgebrelden zin internatio nale beteekenis hebben. Zoo werd het in de geheele wereld bekende „Haus der Vereins Deutscher Ingenieure", dat voortdurend onderkomen en vergaderruimte biedt aan talrijke studenten, geleerden en technici, in brand gestoken. Bovendien werd de Acade mie der Kunsten, die gelegen is bij den Brandenburger Poort op den Pariser Platz, getroffen. In de Academie bevinden zich be halve de lokalen voor het geven van .les en voor het werk, voortdurend tentoonstellin gen van werken van moderne binnen- en bultenlandsche kunstenaars. In het centrum der stad werd het Hedwigs ziekenhuis, dat ln een der volkrijkste wijken der stad ligt: door brandbommen getroffen. Het optreden der Britsche vliegers was klaarblijkelijk nauwkeurig overlegd en met voorbedachten rade ondernomen, vooral daar in den door maan en sterren helder- verlichten nacht het beeld van de rijks hoofdstad duidelijk te zien was en de tegen stander bovendien nog talrijke lichtbommen gebruikte. Behalve de reeds gemelde schade werd o.m. de Rijksdag door een bom getrof fen. voort-s de Branderburger Poprt. en een reeks woonhuizen ln het dichtbevolkte cen trum der rijkshoofdstad. Geen enkel der ge noemde objecten kan ook maar in de verste verte aangeduid worden als militair of voor den oorlog belangrijk doel. De systematische uitvoering van den aanval door de Britsche bommenwerpers, welke niet kan worden be streden, geeft de gevolgtrekking aan, dat de hoogste militaire leiding ln Londen on dubbelzinnig bevel heeft gegeven om het hart van de rijkshoofdstad meedoogenloos te bombardeerèn. In de afgeloopen nacht is ook de burger bevolking te Hamburg opnieuw het object van Engelsche luchtaanvallen geweest. De Britsche vliegtuigen lieten talrijke bommen vallen, die voor het grootste deel terecht kwamen ln de arbeiderswijk en daar ver scheidene woningen vernielden. Dicht bij een ziekenhuis zijn twee groote bomtrech- ters gevonden en eenige brandbommen heb ben branden in een villawijk aan den West rand veroorzaakt. Een boer verloor twee paarden. Fabrieksinstallaties en militaire objecten hebben geen schade geleden. (D.N.B.) Van bevoegde zijde te Berlijn zijn gisteren mededeelingen gedaan over een bijzonder afschuwwekkend en gemeen strijdmiddel van het Britsohe luchtwapen. Sedert 11 Augustus werden eerst enkele en daarna ln groote hoeveelheden zooge naamde brandplaatjes door de Engelsche vliegers op hun nachtelijke tochten boven Duitschland over groote afstanden van het land neergeworpen. Deze plaatjes zijn ge maakt van celluloid, zijn ongeveer vijf bij vijf centimeter groot en vertoonen in het midden een gat, waarin zich een in brand- watten verpakte brandpil bevindt. De plaatjes vlogen door de inwerking van de zuurstof in de lucht, nu en dan door de in werking der zonnestralen in brand, waar door alles ln brand moest geraken wat in de buurt lag. Het is onnoodlg te zeggen, aldus wordt in de mededeeling gezegd, dat deze brand plaatjes totaal ongeschikt zijn voor het be schadigen van millitalre doelwitten. In geen enkel geval ls dan ook getracht hiermede een militaire installatie ln brand te steken. Het doel van dit strijdmiddel was klaar blijkelijk, die objecten te vernietigen, waar voor de Royal Air Force geen groot aantal brandbommen wilde gebruiken, zooals b.v. boerenwoningen, schmuren, akkers, die rijp zijn voor den oogst, bosschen, enz. Deze plaatjes zijn veelvuldig ln buitengewoon groote aantallen neergeworpen. Door ge bruik te maken van alle ter beschikking staande organisaties werd het gevaar, dat deze branplaatjes opleverden, bezworen. Desondanks zijn enkele boerenhofsteden, graanmijten. schuren, eenige bosschen en stukken heide aan dit strijdmiddel ten offer gevallen. Voornamelijk liepen personen brandwonden op. die dit strijdmiddel zon der te weten, wat het was. aanpakten of in den zak stopten, waarna het onverwachts ontbrandde. „Wanneer thans, zoo wordt ten slotte in de mededeeling van bevoegde zijde gezegd, na zoo talrijke afgewezen vredesaanbiedin- gen en zoo talrijke in den wind geslagen waarschuwingen. Duitsche bommen mili taire objecten te Londen treffen, dan zijn deze bommen tevens de vergelding voor <ieze onwaardige Britsche strijdmethode." (DNB). De Berlijnsche correspondent van het Hamburger Fremdenblatt geeft commen taar op een uitlating van Churchill, die. volgens Reuter, tijdens een tocht door de verwoeste wijken in de hoofdstad de be volking moet hebben t-oegeroepen: houdt goeden moed, wij overwinnen reeds. Men is geneigd, zoo schrijft de corres pondent, te vragen naar den geestestoe stand van een staatsleiding, die in staat is tot een dergelijke uitlating te midden van een dergelijke hel. Wij hebben nooit de fout gemaakt, te twijfelen aan de be kwaamheid van het Britsche ras. Het zal ook niet ontkend worden, dat de Londen sche bevolking ln deze dagen, waarop da Ruiters van de Apokalypse over de hoofd stad schijnen te stormen, trouw gebleven is aan haar bekende verbeten, men zou haast gunnen zeggen, verstokte hardnek kigheid. Daarop komt het echter niet aan. Het gaat er om. dat de schuldigen aan den oor log in Londen al het mogelijke doen. wat in hun vermogen ligt, om de uitbreiding van het Duitsche strafgerecht met alle middelen te provoceeren. Zij voeren deze politiek door de grootspraak, waarmede zij de pers vullen en door het voortgaan met de Duitsche bevolking speldenprikken toe te dienen, zooals zij die reeds toegediend hebben, toen nog niemand aan het bom bardeeren van Londen dacht. Wanneer na het verstrijken van een nieuwe periode nog meer gebieden van Londen in den afgrond zullen zijn gestort, dan zal men zich moeten herinneren, dat het Churchill en zijn organen in de pers zijn geweest, die op de eerste etappe vjm den Duitschen vergeldingsslag geantwoord hebben met spot en nieuwe uitdagingen. De correspondent herinnert er dan verder aan. dat de woonwijken van de Engelsche hoofdstad tot op dit oogenblik nog niet het doel van den Duitschen aanval zijn ge weest. Hetgeen totaal vernietigd is. is de oorlogseconomische kern van de hoofdstad in de bocht van de Theems. Bovendien schijnt het onverbiddelijke werk der Duit sche bommenwerpers fcich thans met bom men. ook van het zwaarste kaliber, te rich ten op andere.militair belangrijke objecten in andere buurten van de hoofdstad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1