Zuid- en Midden-Engeland
hevig gebombardeerd
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1940
No. 24676
J Isie Jaargang
Verwoestingen kunnen worden
vergeleken met Warschau
en Rotterdam
Ver. Staten stellen vijftig torpedobootjagers
ter beschikking van Engeland
Naar een Europeesche
autarkie
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
De ontruiming van
Zevenburgen
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zakonadvortentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bij vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ235
per weekƒ0.18
Franco per post 235 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ030 p. 3 maanden)
Bij de aanvallen der Duitsche jagers
en gevechtsvliegtuigen op Zuid-Enge-
land ls het naar het D.N.B. verneemt,
gisterochtend tot verscheidene lucht
gevechten gekomen, waarbij volgens de
tot dusverre ontvangen berichten negen
en dertig Brltschc vliegtuigen werden
neergeschoten.
Bij aanvallen op Britsche vliegvelden
werden nog vijftien vliegtuigen op den
grond vernield.
Tot dusverre worden twaalf Duitsche
vliegtuigen vermist.
De luchtaanvallen hebben 's middags
voortgeduurd. Duitschc gevechtsvlieg
tuigen bestookten verscheidene mili
taire doelen in Zuld-Engeland met
bommen. Er ontstonden hier en daar
weer luchtgevechten, waarbij meer
Engelsche vliegtuigen werden neerge
schoten.
Uit Dhltsohe vliegtuigen zijn Maandag op
verscheidene plaatsen in Engeland branden
waargenomen. Zoo hingen boven Swansea,
Cardiff en Portsmouth zware, deels git
zwarte rookwolken. Boven Bristol werd een
rookzuil waargenomen, die tweeduizend me
ter omhoog steeg. Vermoedelijk zijn deze
branden te wijten aan Duitsche luchtaan
vallen, die op 1 September op militaire
doelen ln deze gebieden ondernomen wer
den.
De Brjtsche ministeries van luchtvaart
en veiligheid deelen volgens Reuter mede,
dat groote groepen vijandelijke vliegtuigen
gistermorgen over de Engelsche Zuid-Oost
kust zijn gevlogen. Volgens tot dusverre
ontvangen berichten zijn eenlge bommen
ln de graafschappen Kent en Essex neerge
worpen.
Reuter meldt nog, dat gisterochtend te
Londen luchtalarm ls gemaakt, terwijl bo
ven de stad een buitengewoon hevig lucht
gevecht woedde. Aangenomen wordt, dat
ten minste twee Duitsche machines daarbij
zijn neergeschoten. Dit was het grootste
luchtgevecht, waarvan tot dusverre mel
ding is gemaakt, ln dit district. Groote for
maties bommenwerpers vlogen, begeleid
door jachtvliegtuigen over de Zuid-Oost
kust Britsch gebied binnen.
Ten slotte meldt Reuter, dat gisteren om
13.49 uur ln het gebied van Londen lucht
alarm is gemaakt. Gisterochtend duurde
het luchtalarm tot 10.35 uur. Gistermiddag
duurde het tot 15.01 uur, d.w.z. 72 minuten.
De luchtaanvallen van gisteren op Enge
land hebben, naar het D.N.B. verneemt, zoo
hevige branden doen ontstaan, dat de Duit
sche vliegers zich des nachts zonder raad
pleging van hun kaarten konden oriëntee-
ren. Op vele plaatsen hebben de Engelschen
daarom zelf vuur aangelegd, om de Duit
sche vliegers in hun oriënteering te mis
leiden. Ook in den afgeloopen nacht waren
Duitsche gevechtsvliegtuigen naar Enge
land onderweg en hebben zij op verschei
dene doelen die voor den oorlog van be
lang zijn gelegen op de Zuidelijke helft
van het Engelsche eiland, bommen van
het zwaarste kaliber geworpen.
DE SCHADE.
Volgens te Stockholm ontvangen re
cente berichten uit Londen is, naar het
d!n.B. meldt, de schade, die door de
Duitsche bomaanvallen in verschillende
steden van Zuid- en Midden-Engeland
is aangericht, zoo groot, dat zij kan
worden vergeleken met de verwoestin
gen in Warschau en Rotterdam. Boven
een heele reeks Engelsche steden hangt
een ondoordringbare, brecde rookwolk,
afkomstig van branden, die vuurzuilen
van vele meters hoogte hebben doen
ontstaan. De aanblik van deze bran
dende steden is verschrikkelijk en heeft
een verpletterend effect op de stem
ming der bevolking.
Van officieele Britsche zijde is het giste
ren aan Britsche verzekeringsmaatschap-
Pijen en andere organisaties verboden om
zonder speciale vergunning registers bij te
houden betreffende in Engeland aange
richte schade. Het ls bekend geworden, dat
verscheidene maatschappijen dergelijke re
gisters hadden aangelegd. Op grond van de
defensiebepalingen is dit thans niet meer
geoorloofd, aangezien de registers, wanneer
zij in handen van den vijand vielen, aldus
de motiveering, voor hem uiterst waarde
vol zouden zijn.
EDEN OVER ENGELANDS TOEKOMST.
Naar uit Londen gemeld wordt, heeft de
minister van oorlog, Eden, ter gelegenheid
van een groot noenmaal verklaard, dat het
zeer onvoorzichtig Ls aan te nemen, dat het
gevaar voor een Inval ln eenig opzicht min
der dreigend ls. De komende weken kunnen
zich nog veel ernstiger gebeurtenissen dan
tot dusver afspelen. Engeland heeft even
wel nog nooit een beter leger gehad.
Eden heeft voorts een boodschap tot het
leger en de luchtafweertroepcn gericht,
waarin hij naar aanleiding van den vry-
jaardag der oorlogsverklaring hun met m
taak geluk wenscht. (D.N.B.)
EEN ENGELSCn-AMERIKAANSCHE
OVEREENKOMST.
Naar officieel te Washington ver
luidt, is tusschen Engeland en de Ver-
eenigde Staten een overeenkomst ge
sloten, waarbij de Vereenigde Staten
talrijke vloot- en luchtbascs en Britsche
bezittingen in den Atlantischen Oceaan
voor 99 jaren pachten en daarvoor
Engeland de onmiddellijke beschikking
over vijftig verouderde torpedoboot
jagers geven. (D.N.B.)
Naar „Associated Press" meldt is ver
der officieel te Washington bekend ge
maakt, dat Engeland de regeering van
de Vereenigde Staten de stellige ver
zekering van haar bedoeling gegeven
heeft de „Britsche vloot niet over te
geven of tot zinken te brengen, ingeval
de wateren rondom de Britsche eilan
den voor Z.M.'s schepen niet meer te
houden zijn". In plaats hiervan zal de
Britsche vloot, als laatste toevlucht (in
the last resort) over zee tot verdediging
van andere rijksdeelcn gezonden wor
den.
De opperbevelhebber van de Amerikaan-
sche vloot, admiraal Stark, heeft verklaard,
dat de voorgenomen ruil van vijftig oude
Amerikaansche torpedojagers tegen steun
punten voor de vloot en de luchtmacht in
den Atlantischen Oceaan geen schade
lijken Invloed zal hebben op de totale ver
dediging der Vereenigde Staten en dat
dientengevolge deze torpedojagers van het
z.g. 1200 ton type niet van essentieel be
lang zijn voor de verdediging van de Ver
eenigde Stoten.
De minister van marine Forrestal heeft
een commissie van zeven deskundigen be
noemd, welke te zamen met de Engelschen
de juiste positie der nieuwe Amerikaansche
steunpunten voor vloot en luchtmacht zal
bepalen. (D.N.B.)
PERSSTEMMEN OVER EEN JAAR OORLOG
De .Deutsche diplomatisch-politlsche Kor
responde nz bespreekt heden den verjaardag
van de Engelsche oorlogsverklaring aan
Duitschland en schrijft daarover:
De dag van heden moest eigenlijk voor
het Engeland van de Churchills, Edens, Duff
Coopers en consorten een soort vreugdedag
zijn, want een Jaar geleden werd hun oude
droom verwezenlijkt. Jarenlang waren zij
bezig geweest met de omsingelingspolitlek
tegen liet Duitsche Rijk. Door een royale
uitdeeling van even onvoorwaardelijke als
waardelooze veiligheidsgaranties was een
moreel onevenwichtig volk als het Poolsche
in een toestand gebracht, waardoor alle
vroegere gevoelens van bereidwilligheid tot
overleg veranderd waren in een matelooze
grootspraak. Niets scheen te zijn verzuimd
om het Britsche Empire voor eens en altijd
dc hegemonie ln Europa en elders ter wereld
te verzekeren. Het afgeloopen jaar heeft
vervolgens voldoende getoond of de werke
lijke Britsche waarde ook met de Britsche
pretenties overeenkomt. Groot-Brittannië,
dat zich eens met bijzondere voorliefde als
dc beschermheer van de kleine volkeren
voordeed, heeft thans bewezen onbekwaam
te zijn om werkelijke hulp te verleenen en
aangegane verplichtingen na te komen.
Vooral heeft dit afgeloopen jaar de Brit
sche beschermersrol in een licht geplaatst,,
waarin geenszins de Britsche wensch den
kleinen landen vrede en veiligheid te ver
schaffen, doch integendeel openlijk het
streven voor den dag kwam, zooveel moge
lijk landen als slagvelden en hulpvolkeren
alleen voor Engelsche belangen te winnen.
Ja, het ware Engeland openbaarde zich aan
zijn teleurgestelde vrienden als een „hel
per", die zijn bondgenooten smadelijk ln
cien steek liet en hun na hun ineenstor
ting, zooals bij Oran, nog den dolkstoot in
den rug toebracht. Verdc-r toonen de tegen
het Volkenrecht indrulschende hongeroor-
log, de moedwillige miskenning van het
Roode Kruis en de poging om door aansla
gen van allerlei soort neutralen ln den oor
log te betrekken ook den graad aan van
den moreelen ondergang van het Britsche
wereldrijk. De regeerders van Engeland
hebben vervolgens lang genoeg geprobeerd
hun volk en anderen met brutale leugens
den waren toestand te verheimelijken. Ook
thans nog worden op de meest onverant
woordelijke wijze overwinningen aan de
wereld voorgelogen, om door suggestie een
wegzinkende werkelijkheid te vervangen.
De „Times" moet in een beschouwing
over de eerste twaalf oorlogsmaanden toe
geven, dat het verloop van de militaire
opertles ieder verrast heeft, aangezien men
niet had verwacht, dat de Duitsche plan
nen met zulk een nauwkeurigheid en vol
komen vooruitzJenden blik waren opge
steld.
Vrijmoedig wordt vervolgens toegegeven,
dat Engeland heel wat tegenslagen heeft
moeten beleven. Wij hebben, zoo schrijft de
„Times", een reeks ergere strategische ca-
tastrophen moeten verduren dan de meest
pessimistische voorstelling nog voor een
Jaar zich had kunnen indenken.
„Wij hebben nieuwe methodes en nieuwe
mannen noodig. De operaties van het leger
in den -loop van het vorige jaar hebben
ons getoond, dat onze leiding precies zoo
gefaald heeft als de Fransche en den oor
log, waarin zij gewikkeld was. niet begreep.
Thans eerst beginnen zij juist te denken.
Leiders met gedachten, die nog afkomstig
zijn uit de jaren 19141918. moeten vol
komen uit de leidende positie verdwijnen.
(D.NB.).
In een overzicht van de „Daily Mail"
over het eerste oorlogsjaar staan de op
merkelijke zinnen: Te land was het een
rampjaar, ter zee hebben wij ons best ge
daan. Wij willen ons echter geen illusies
maken over den algemeenen toestond. Hij
ls verre van bevredigend.
De vijand kan een inval bij ons doen of
niet, in ieder geval maakt hij gebruik van
deze campagne om ons te verhinderen onze
legers in het Nabije Oosten en in Afrika
te versterken. Niemand in ons land mag
zich er over verwonderen, wanneer de
vijand binnenkort zich keert tegen de lan
den in het Oosten der Middellandsche Zee
om zich den toevoer van olie uit Iran en
Irak te verzekeren. Wij zullen groote pro
blemen op te lossen hebben.
VERMINDERDE ACTIVITEIT BOVEN
DUITSCHLAND.
Het frontbericht van het D.N.B. zegt
o. m.:
In tegenstelling tot de levendige bedrij
vigheid der Engelsche vliegers ln de laatste
dagen zijn, naar uit het weermachtsberlcht
van 3 September blijkt, ditmaal geen noe
menswaardige vluchten naar Duitschland
gemaakt. Dit opmerkelijke verschijnsel zal
men nauwelijks kunnen verklaren uit den
ongunstigen weerstoestand. Dit zou ook in
strijd zijn met het feit. dat gisteren het
Duitsohe luchtwapen in onverminderde
mate opgetreden is. Al staat dit niet vol
komen vast, men kan de veronderstelling
niet van de hand wijzen, dat de laatste bij
zonder geslaagde aanvallen op Britsche
vliegvelden in midden- en Zuid-Engeland
niet zonder invloed zijn gebleven.
Afzonderlijke Britsche vliegtuigen hebben
na middernacht op groote hoogte boven
Berlijn gevlogen. Er werd luchtalarm ge
maakt. Luchtdoelartillerie en nachtjagers
kwamen in actie. De vijandelijke toestel
len kwamen afzonderlijk op bepaalde af
stonden en wierpen op verscheidene plaat
sen lichtkogels uit. Er zijn geen bommen
gevallen.
Tijdens him vluchten zijn de Engelschen
in den afgeloopen nacht door de Duitsche
artillerie, die blijkbaar haar posities deels
gewijzigd had, en in vele gevallen het vuur
op den vijand niet eens behoefde te openen,
misleid. Boven een vliegerskamp ten Zuiden
van Berlijn is een luchtgevecht tusschen
Duitsche nachtvliegers en een Bristol-Blen
heim toestel ontstaan: door handige op
stelling van de zoeklichten konden de Brit
sche vliegtuigen in deze streek ge ruimen
tijd in de stralenbundels worden vastge
houden. Op deze wijze gelukte het een
Duitsche Messerschmitt-mach ine van
groote hoogte uit het duister verrassend op
de Blenheim af te komen. Na een verwoede
schietpartij slaagde de Brit er in om door
lager te gaan vliegen aan hét licht van dc
schijnwerpers te ontkomen en zoo den Duit-
schen achtervolger te ontvlieden.
Bij Maagdenburg is, naar verluidt, een
Engelsche machine tegen een versperrings
ballon opgevlogen en omlaag gestort.
(D.NB.).
Van bevoegde zijde wordt thans in
resumé bekend gemaakt, dat de meeste
Engelsche vliegtuigen, die in den afgeloo
pen nacht naar Duitschland gevlogen zijn,
koers zetten naar Berlijn, w-aar kort na
middernacht alarm gemaakt werd. Naar
reeds gemeld, zijn geen bommen op de
rijkshoofdstad gevallen. De Engelschen
hebben bij hun nadering den afweer van
het Roergebied vermeden, een deel van dc
vijandelijke vliegtuigen werd reeds voor de
Elbe tot terugkeer gedwongen.
Vrij levendige activiteit van Duitsche en
Engelsche toestellen viel in de omgeving
van Maagdenburg waar te nemen, doch
hieromtrent zijn nog geen bijzonderheden
bekend.
POOLSCH VLIEGTUIG bu
WARSCHAU GELAND.
Naar te Berlijn bekend wordt Ls bij den
Jaatsten luchtaanval der Royal Air Force
op Berlijn een der vliegtuigen, die aan den
aanval deelnamen, niet naar het westen
teruggevlogen. Het zette de vlucht in oos
telijke richting voort. Bij Frankfort aan
de Oder werd het toestel door het Duit
sche luchtafweergeschut hevig onder vuur
genomen.
Tot verbazing der Duitschers zochten de
„vijandelijke" vliegers radio-contact met
een vliegveld bij Frankfort. Ze verzochten
het vliegveld bij Oklece ln de nabijheid van
Warschau er van in kennis te stellen, dat
ze het voornemen hadden daar te landen
cn landingsbakers ln werking te stellen.
Inderdaad, aldus het D.N.B.-bericht, land
de het toestel kort daarna op het aangege
ven vliegveld. Het bleek, dat het toestel
behoorde tot de vliegergroep van het „Pool
sche leger" van generaal Sikorskl. De be
manning, voormalige Poolsche vliegeroffi
cieren had zich vrijwillig aangemeld
voor een aanval op Berlijn. De Poolsche
vliegers zelden de zinneloosheid van den
strijd te hebben ingezien eh bereid te zijn
alles wat de Duitsche Instanties Interes
seerde, mee te deelen, indien men hen op
vrije voeten liet. Deze toezegging werd hun
gegeven (D.N.B.)
SLUITING VAN HANDELSVERDRAGEN.
In verband met de door minister Funk
te Weenen gehouden rede verneemt het D.
N.B. to Berlijn van economische zijde: De
rede van Funk heeft verdere opheldering
gebracht In de vraag, hoe Duitschland zich
de economische reorganisatie van Europa
voorstelt. Behalve over verbetering der
clearing-methoden, die dringend herzie
ning behoeven, heeft de minister gespro
ken over „economLsche demobilisatie."
Daaronder moeten vooral worden ver
staan het tor zijde stollen van de handels-
mmeringen en gezonde arbeldsverdee-
ling tusschen het bedrijfsleven van het
eene en dat van het andere land. De te
genwoordige toestand maakt het mogelijk,
dat men voor het begrip autarkie van een
anderen maatstaf gebruik maakt. In plaats
van aan een Duitsche denkt men nu aan
een Europeesche autarkie. In de toekomst
zullen de vermogens en tradities van elk
land tot hun recht komen in de lijst der
arbeidsverdeeling Dit sluit geenszins de
concurrentie uit. Het Duitsche bedrijfsle
ven is ook thans niet bang voor de mede
dinging van de bedrijven uit andere lan
den, daar die mededinging gezond is en het
bedrijf verheft.
Door de arbitrale uitspraak van Weenen
is de economische arbeidsgemeenschap tus
schen Duitschland en het zuidoosten, die
reeds lang bestond, ook tot een politieke
lotsgemeenschap geworden. De legers in
Roemenië en Hongarije zijn al gedemobili
seerd, wat vooral den lanbouw ten goede
komt. die hier den laatston tijd wat ver
onachtzaamd was. De nieuwe politieke lots
gemeenschap wordt door Duitschland zeer
ernstig opgevat. De samenwerking tusschen
Duitschland en het zuidoosten is voor
beide partijen uiterst nuttig en volkomen
natuurlijk en de beste waarborg voor de
toekomst. Het is Duitschlands wensch, dat
de volken van zuidoost Europa welvaren
der worden, want daardoor krijgt men be
tere leveranciers en betere koopers. Dat kan
deels bereikt Worden door een intensieve-
ren landbouw: de gemiddelde opbrengst
van de akkers in het zuidoosten bedraagt
de helft van die in Duitschland. Verder
moet ook de productie van grondstoffen
worden vergroot: het zuidoosten is rijk aan
delfstoffen.
De Balkan was vroeger de onweershoek
in het Britsche stelsel van machtseven
wicht. De spil wil den Balkan doen accli-
matiseeren. Ze zal probeeren onder de
machtige bescherming van haar opbouwen
de politiek van den Balkan een vreedzaam
gebied met naarstigen arbeid en een ge
zond bedrijfsleven te maken.
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
Binnenland
De moordaanslag te Holten; tegen beidt
verdachten levenslang geëischt (Recht
zaken. 3e Blad).
Jonge menschen ln het jonge land; bijzon
dere reportage (2e Blad).
Septemberwerkzaamheden in den moestuin.
(3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS
Kalme handel - Prijshoudende locale
markt - Duitsche papieren vrij leven
dig - Amerikanen kalm - Beleggingen
prijshoudend.
Buitenland
Duitsche luchtaanvallen veroorzaken groote
verwoestingen in Zuid- en Midden-
Engeland. (Ie Blad).
Een Engelsch-Amerikaansche overeenkomst
(le Blad).
Naar een Europeesche autarkie, de Blad).
Italië's agrarische revolutie. (3e Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN»
EERSTE BLAD.
Tusschen de Sovjet-Unie en Hongarije is
te Moskou een overeenkomst onderteekend
over het goederen- en betalingsverkeer
tusschen beide landen. In de overeenkomst
wordt in een wederzijdschen goederenruil
voorzien ter waarde van zeven millioen
dollar. Hongarije zal naar de Sovjet-Unie
in hoofdzaak transportschepen uitvoeren
van een tonnenmaat van duizend ton, als
mede spoorwagenwielen en -assen. De Sov
jet-Unie zal aan Hongarije mangaanerts,
hout, asbest en smeerolie -leveren. (DJN.B.)
De leveranties van levensmiddelen van
Hongarije naar Zwitserland zullen binnen
kort worden hervat, nadat door het Duitsch-
Zwitsersche clearingverdrag de doorvoer
naar Duitschland wederom is toegestaan.
Hongarije zal groote hoeveelheden fruit,
eieren en gevogelte leveren, terwijl Zwit
serland op zijn beurt textielgoederen en
machines in ruil zal exporteeren.
Omtrent het verdrag, dat op 31 Augustus
te Berlijn door Duitschland en de Sovjet-
Unie onderteekend is, betreffende de rege
ling van den rechtstoestand aan de grens,
verneemt het D. N. B. nadere bijzonderhe
den. Het verdrag is het slot van een reeks
moeilijke werkzaamheden, die afgedaan
moesten worden bij de afbakening van de
Dultsch-Russische grens. Het betreft voor
al de opmetingen, die met de onderteeke-
ning van het „grensoorkondenwerk" van 17
Augustus eindigden en de DuitschRussi
sche overeenkomst over de regeling van
conflicten en incidenten aan de grens van
10 Juni 1940.
In verband met de genoemde verdragen
werd in een tijdsbestek van slechts tien
maanden een grens van 1389 K.M. vastge
steld en op de noodzakelijke staatsrechte
lijke basis geplaatst. Dit resultaat werd
vooral mogelijk gemaakt door de samen
werking vol begrip van de Duitsche en Rus
sische grenscommissie en door de weder
zij dsche technische verrichtingen bij opme-
tinL en afbakening, die ondanks den on
gunstigen weerstoestand van den afgeloo
pen winter zonder ophouden zijn uitge
voerd.
INCIDENTEN IN ROEMENIË.
Uit Boedapest meldt D.NJ3.: De gemeng
de RoemeenschHongaarsche commissie
heeft aan de grens bij Grosswardein giste
ren haar beraadslagingen voortgezet en de
bescherming van leven en eigendom der
bewoners van het gebied, dat door Roeme
nië ontruimd wordt, geregeld. Volgens
persberichten vordert in het Noorden van
Zevenburgen -de ontruiming door de Roe-
meensche militairen snel, zonder dat er
eenige wrijving bestaat. In Grosswardein
en in andere plaatsen zouden de Roemenen
bezig zijn de door hen opgerichte nationale
monumenten te verwijderen.
Na de voltooiing van de Hongaarsche
