Jonge menschen
in 't Jonge land
BINNENLAND
OORLOGSSCHADE
81ste Jaargang
LE9DSCH DAGBlA9r Zaterdag 31 Augustus 1940
Derde Blad No. 24673
Iets over Slootdorp
Vrijstelling betaling
collegegeld
Haagsche vuilnisauto's gaan op
lichtgas loopen
Zeep op bon 115
Vervroeging van den
beurstijd
WENDT U TOT UW
ASSURANTIEBEZORGER
RECHTZAKEN
Het raadsel van dc Wieringermeer cn de tele
foon van meneer Blaaubocr als redden engel
(Van een bijzonderen medewerker).
Het raadseltje luidt zóó: „Dc postbode, die
me hier het ochtendblad brengt, is tevens
barbier van beroep en des winters verkoopt
hij er nog Kerstboomcn bij". De vraag Is:
..Ra, ra, waar zit ik?" En dc oplossing: ln
Slootdorp!"
Immers, alleen in zoo'n gemoedelijk
plaatsje, ergens in de Wlerlngermeer, ls het
mogelijk dat de barbier, na zijn eerste
ocbtcndklanten geschoren te hebben, de
witte Jas aan den kapstok hangt en ver
wisselt tegen het Tante-Pos-uniform, op
het kantoor informeert of er wat te bestel
len valt en zoo- ja, de ronde doet, en zoo
neen, dan maar aan het knippen gaat; dc
Kerstboomcn verkoop in den winter dient
ter vergoeding van het feit dat de men
schen hun haren dan langer laten staan.
Met deze penneveeg zij de rustieke sfeer
van Slootdorp geteekend. Wat doen we hier
op dit eenzame plekje in de wereld? Ge zult
u afvragen of ik zal blijven raadseltjes op
geven, maai- dat is niet de bedoeling. We
zijn ln zoo'n raadseltjesstemming gekomen,
omdat we hier zelf met zoo'n raadsel zitten
„De Wieringermeerpolder is 20.000 H.A.
groot, er zijn 330 pachtboeren, de boerde
rijen liggen kilometers uit elkaar, 110 Jon
gens en meisjes uit Den Haag en Rotterdam
vertoeven op de landerijen en wel zóó dat
slechts één op zoo'n landerlj is onderge-
gebracht; waar kunnen we deze kinderen
vindon?"
Wc reden ln de autobus, kilometer na
kilometer ging voorbij, een eindelooze rij
gele schoven, regelmatig afgewisseld door
frischrood-gedakte hofsteden, maar nergens
een Jongen of een meisje te bekennen. We
dachten aan de naald ln den hooiberg en
aan de manier, waarop die gevonden kan
wordenverbrand dien hooiberg, want hooi
wordt tot stof, de naald is van metaal en
blijft dus bestaan, diep deze derhalve uit
de asch. Deze manier wil zooveel zeggen als:
breng ingewikkelde problemen terug tot de
eenvoudige kern. En die eenvoudige kern
bleek voor ons het moeilijke geval te zijn:
de heer A. Blaauboer. In zijn hand rusten
de onzichtbare draden, die door het vlakke
uitgestrekte landschap feilloos leiden tot de
naar alle windstreken verspreide Haagsche
en Rotterdamsche jongens en meisjes, die
in staat worden gesteld voor een drietal
maanden den penhouder te verwisselen met
het landbouwwerktuig, het schoollokaal met
de boerderij en het vrije veld en de lesroos
ter met de verschillende stadia van den
oogst. Hier wordt een begin gemaakt met
het streven om de jeugd waardeering bij te
brengen voor de basis van het volksbestaan:
landbouw en de veeteelt.
„Wij zouden de kinderen in ploeg ver
band hebben kunnen laten werken", zoo
vertelt de heer Blaauboer, secretaris van
de gemeente Wieringermeer, me, wanneer
we hem in zijn tijdelijke behuizing in Wie-
rlngerwerf hebben opgezocht", maar dat
systeem zou niet aan het doel beantwoor
den. De bedoeling is immers den Jongens en
meisjes waardeering bij te brengen voor het
werk op het land en dit zou hun niet ln
drie maanden tljds bijgebracht kunnen
worden wanneer we men in groepen in het
landbouwbedrijf lieten opnemen. We heb
ben daarom de 110 kinderen ieder op een
boerderij ondergebracht. Daar kunnen ze
ieder voor zich volop ooren cn oogen den
kost geven. Ze gaan met de boerenfamilie
naar bed, ze staan er mee op en volgen,
Ingeschakeld in den gang van zaken, den
loop van het boerenbedrijf van A tot Z".
„Is het geen bezwaar dat de kinderen zich
eenzaam gaan voelen?"
„Dat bezwaar ls er nu nog wel eenlgszins,
maar daar komt een eind aan, want binnen
een week hebben wij hier een sport- en
spelleider uit Rotterdam, die dc Jongelui
geregeld bij elkaar brengt".
De heer Blaauboer vertelt ons op dc
allervriendelijkste wijze alles wat we weten
willen. En dit gesprek heeft dan ook niet
den indruk achtergelaten van een droge
ambtelijke prelude tot de eigenlijke poëzie
van het akkerleven der jeugd,
De gemeentesecretaris leeft zelf enthou
siast mee met het door hem op initiatief
van Sociale Zaken georganiseerde experi
ment.
„Dit is werkelijk een heel goed streven,
een voortreffelijke gedachte om de jeugd
nader tot het land te brengen. Met vacan-
tles wordt ln dit opzicht weinig of niets be
reikt. De indrukken blijven aan den buiten
kant. Neen, de kinderen moeten daadwer
kelijk een poos in het boerenbedrijf mee
helpen werken, willen ze een besef krijgen
van hetgeen het landleven Inhoudt".
Achter het bureau van den heer Blaau
boer hangt een kaart, met kaarsrechte stre
pen horizontaal en verticaal, en vierkantjes
in het gelid; zij stellen respectievelijk de
wegen en de boerderijen in den Wieringer
meerpolder voor. Door het raam ter zijde
zien we de werkelijkheid van het Jn kaart
gebrachte. Daar tusschen die schoven, die
tot den horizont reiken, ginds in de velden
en op dc weiden zijn jongens en meisjes
van de stad uitgezwermd en straks keeren
ze naar hun .steden terug en brengen in
ons midden iets mee van de harmonie van
het land, waaraan de soms wel disharmo-
nlcerende stadscomposltie behoefte heeft.
Zij krijgen respect voor den arbeid van de
gespierde armen, voor den stoeren eenvou-
digen gang van den landman door het
leven, zij kunnen op dit respect als basis de
geestelijke eigenschappen die in den
mensch gelegd zijn, ontwikkelen, gewapend
tegen het gevaar voor intellectueele zelf
overschatting.
Van deze gedachtenvlucht, gemaakt ter
wijl de oogen over de velden zwierven, kee
ren wij binnenskamers terug tot een be
paald punt; de heer Blaauboer v/Jl namelijk
nog een misverstand opheffen. Er ls geen
sprake van dat men in de Wieringermeer
hulp voor den landbouw noodlg zou hebben
zooals door sommigen verondersteld wordt.
Br zijn hier arbeiders genoeg en men moet
het verblijf van de jeugd op het land hier
dan ook zuiver zien uit het oogpunt van
liefde voor de natuur en wat der natuur is.
De gemeentesecretaris grijpt den telefoon
hoorn. Wc begrijpen het: deze hoorn Ls ge
lijk een richtingboel in de eindelooze zee.
Deze hoorn verbindt ons met hen, die on
vindbaar schijnen ln de eindelooze vlakheid
van den polder. Want de Wierlngermeersche
boerderijen hebben allemaal telefoon. We
trekken er straks op uit, de verslaggever en
de fotograaf, om de jongens en meisjes op
te zoeken en te kijken of ze al wennen op
het land. En te vertellen aan de duizenden
Jongens en meisjes in Nederland hoe zij
het daar vinden bij de boeren, want na
tuurlijk moet hun voorbeeld in den loop der
tijden door velen, heel velen worden na
gevolgd.
De fotograaf heeft me gezegd: „De koeien
hangen met hun koppen boven de sloot, dat
beteekent slecht weer". Het kan ons niet
schelen. De Noordwester mag blijven
waaien. Wie alleen maar met mooi weer het
land bewondert ls geen rechtgeaard natuur
liefhebber. Regen en wind maken de plan
ten evenzoo goed groot als de zon. Wij zul
len den Noordwester trotseeren. Dat schrijf
ik nu zoo dapper ln het vriendelijke kamer
tje van hotel „Wieringermeer". Maar ik zal
u waarschijnlijk de gedachten moeten ver
zwijgen, die in me opkomen, wanneer we
op weg gaan met dc tandem, de vlakte voor
ons, de wind aanstormend op zijn prooi
SLOOTDORP, Augustus.
(lngcz. Meel.)
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van O., K. en W. heeft
goed gevonden te bepalen, dat het aantal
achtereenvolgende studiejaren aan de
Rijksuniversiteiten en voor de Technische
Hoogescholen, waarna vrijstelling van be
taling wordt genoten voor de verschillende
faculteiten als volgt is vastgesteld:
a. dc faculteit der Godgeleerdheid vier;
b. de faculteit der rechtsgeleerdheid
drie; c. de faculteit der geneeskunde
vijf; d. dc faculteit der wis- en natuur
kunde vijf; e. de faculteit der letteren
cn wijsbegeerte vijf; f. dc faculteiten
der rechtsgeleerdheid en der letteren
en wijsbegeerte: 1. Nederlandsch-In
disch recht drie; 2. Indologische studie
vijf; g. de vcrccnigde faculteiten der
wis- en natuurkunde en der letteren
cn wijsbegeerte vijf; h. de tandheel
kunde vijf; i. dc faculteit der vee
artsenijkunde vijf; j. dc technische
wetenschappen vijf.
Foto's De Haas
BENZINEBESPARING 1000 A 1200 LITER
PER DAG.
Na eenige maanden van proefnemin
gen heeft de directie der Haagsche Ge
meentereiniging besloten 53 vuilnis
wagens in te richten voor lichtgas-
tractie. Men heeft reeds een aanvang
gemaakt met het aanbrengen van twee
kleine reservoirs onder eiken auto. De
benzinebesparing, welke rtien hierdoor
denkt te bereiken, bedraagt 1000 a 1200
liter per dag.
Aan het centraal depot aan de Gaslaan
zullen twee groote reservoirs worden ge
bouwd, die het gas rechtstreeks van het ge
meentelijk gasnet betrekken. Die reservoirs
zijn 5000 M3. groot, zoodat ze samen 300.000
liter lichtgas kunnen bevatten. Hier zullen
de vuilnisauto's kunnen „tanken", wanneer
zij hun vuil komen storten, hetgeen drie- of
viermaal per dag geschiedt.
Een grooten afstand kan men namelijk
niet afleggen op lichtgas. Naar schatting zal
dit 10 a 15 K.M. zijn. al naar gelang van
het aantal malen, dat de auto onderweg
heeft moeten stoppen. Daar de ritten der
gemeentelijke vuilnisauto's echter niet groo-
ter zijn en de wagens eiken keer, wanneer
ze vol zijn, toch hun vuil op het centraal
depot moeten gaan storten, levert dit hier
geen bezwaar op.
De reservoirs onder de auto's zullen een
kubieken inhoud hebben van 300 liter elk.
Ze zijn er op berekend, dat het gas tot een
spanning van 30 atmosferen kan worden
samengeperst, zoodat de belde reservoirs
gezamenlijk 18.000 liter lichtgas zullen kun
nen bevatten.
Het ls niet uitgesloten te achten, dat,
wanneer deze eerste proefneming op groote
schaal slaagt, ook andere gemeentebedrijven
tot het verbouwen van hun wagenpark zul
len overgaan. De verbouwde wagens zullen
omstreeks 1 October in bedrijf komen.
Tel.
lieer Blaauboer, secretaris van de gemeente Wieringermeer in zijn werkkamer
DE VOLKSHOOGESCHOOL.
Op de laatstgehouden hoofdbestuursver
gadering der Vereeniging tot Stichting van
Volkshoogescholen is aan dr. H. G. W. v. d.
Wielen op zijn verzoek tijdelijk verlof ver
leend als landelijk leider van het Volks-
hoogeschoolwerk in verband met het aan
vaarden van de functie van secretaris-gene
raal der Nederlandsche Unie. Beide veel-
omvattende functies zijn niet te vereenigen.
Zoo neemt derhalve de grondlegger en
I hoofdleider van het Nederlandsche volks-
hoogeschoolwerk voorloopig afscheid er van,
om zich aan werk van anderen aard te wij
den. Het volkshoogeschoolwerk zelf zal in
middels geheel zelfstandig worden voortge-
zet en wel volkomen in den geest zooals
het door dr. Van der Wielen is opgezet. Als
tijdelijk plaatsvervanger Is aangewezen drs.
H. D. de Vries Reillngh leider der Volks-
hoogeschool „Diependaal" bij Markelo.
Scheerzeep op bon 116.
EEN EXTRA-RANTSOEN TOILETZEEP.
De Secretaris-Generaal, waarnemend
hoofd van het Departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart maakt het vol
gende bekend:
Zooals reeds eerder in de pers werd ge
publiceerd, wordt op 31 Augustus een aan
vang gemaakt met de distributie van zeep.
Gedurende het tijdvak van 31 Augus
tus tot en met 24 September a.s. geeft
de met „115" genummerde bon van het
algemeen distributiebonboekje recht op
het koopen van 150 gram toiletzeep
(nieuwe samenstelling) óf 120 gram
huishoudzeep, óf 200 gram zachte zeep
óf 250 gram zeeppoeder óf voor zoo
ver voorradig 125 gram zeepvlokken
óf 250 gram zelfwerkende waschmidde-
len óf 200 gram vloeibare zeep.
Voor zoover de verpakking dit toelaat,
kan de verbruiker desgewenscht gedeelten
van bovenstaande hoeveelheden in combi
natie op één bon koopen. Men zal dus b.v.
op één bon 60 gram huishoudzeep plus 100
gram zachte zeep kunnen verkrijgen.
Wasscherijen zullen voor de behandeling
van de gezinswasch gedurende bovenge
noemd tijdvak den met „115" genummerden
bon van het algemeen distributiebonboekje
van hun clientèle in ontvangst kunnen ne
men voor het koopen van waschpoeder, en
v/el één bon per acht kilogram droog wasch-
goed. De wasscherij zal per bon 600 gram
waschpoeder kunnen betrekken. De aan
dacht wordt er op gevestigd, dat wasch
poeder slechts verkocht wordt aan was
scherijen. Het product is niet in den detail
handel verkrijgbaar.
De als extra-rantsoen door de distri
butiediensten uit te reiken bonnen voor
„één rantsoen toiletzeep" geven gedu
rende het tijdvak van 31 Augustus 1940
tot en met 24 Januari 1941 elk recht op
het koopen van een stuk toiletzeep
(oude samenstelling) van gemiddeld ge
wicht.
Voorts zal gedurende het tijdvak van 31
Augustus tot en met 31 December a.s. de
met „116" genummerde bon. welke tegelijk
met de textielkaart is uitgereikt aan man
nelijke personen boven 15 jaar, recht geven
op het koopen van 50 gram scheerzeep of
voor zoover voorradig een tube scheer-
crème dan wel één pot scheerzeep.
MET INGANG VAN DEN WINTERTIJD
VAN 1—2 UUR S MIDDAGS.
Naar de Dag. Beurscrt. verneemt, heeft het
bestuur van de Vereeniging voor den Effec
tenhandel in zijn gisteren gehouden be
stuursvergadering besloten het beursuur bij
aanvang van den wintertijd te vervroegen.
Zoodra dus de wintertijd wordt ingevoerd,
zal beurs worden gehouden van 12 uur des
(Thans wordt de beurs gehouden van
halfdrie tot kwart voor drie),
namiddags.
Naar het Hbld. verneemt, zal waarschijn
lijk in den loop van de volgende week een
nieuwe belangrijke uitbreiding aan het aan
tal officieel genoteerde fondsen worden ge
geven.
Het betreft hier in de eerste plaats de
certificaten van Amerikaansche fondsen.
Zooals bekend, worden deze certificaten
als binnenlandsche waarden beschouwd in
dien zij door Nederlandsche administratie
kantoren zijn uitgegeven.
Of inderdaad alle centificaten van deze
afdeeling tot de officieele dagelijksche no
teering worden toegelaten is nog niet be
kend. daar in sommige sedert de heropening
van de Amsterdamsche beurs nog slechts
sporadisch affaires tot stand zijn gekomen.
HET WINKELSTRAATJE VOOR HET
POSTKANTOOR TE ROTTERDAM.
Versieringen door Rotterdamsche
kunstenaars.
Het winkelstraatje voor het Postkantoor
te Rotterdam, waarvan de winkels binnen
kort betrokken zullen kunnen worden, krijgt
enkele versieringen, ontworpen en vervaar
digd door Rotterdamsche kunstenaars.
De beeldhouwer Han Richters maakt
vier beelden aan de koppen der winkelblok-
ken en brengt plastiekjes aan boven de
toegangsdeuren tot de winkels.
De schilders Benschop en Bronkhorst
hebben op zich genomen de verzorging van
muurschilderingen op de vier wanden langs
het toegangspad tot den ingang van het
postkantoor. Beide schilders zijn vrij in de
keuze van hun onderwerp.
Alle winkels van deze vier blokken worden
ten slotte voorzien van een uithangbord,
waarvan de vervaardiging is opgedragen
aan de heeren Van Leeuwen en Van der
Laan. N.R.Crt.
ONDERLINGE
VERZEKERING MIJ.
's-Gravenhage, Javastraat 76,
Tel 11.30.41.
Deze maatschappij, opgericht door
directeuren van oude, belangrijke
onderlinge maatschappijen, heeft een
voorzichtig evenwicht betracht tus
schen het door verzekerde te brengen
offer en een practische schaderege
ling. In 6 weken werd reeds voor
f. 75.000.000.verzekerd, verdeeld
over 5000 posten. Voorschotheffing: 1
per mille p. halfjaar. Maxim, na-
heffing: 4 per mille p. halfjaar.
Schade-uitkeering halfjaarlijks.
Geen dekking te zamen met groote
(industrieele) risico's; maximum per
object f. 50.000.—110
Clngez. Meü.)
ADRES DER REPRESAILLE
GEÏNTERNEERDEN BEKEND.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis bericht, dat:
1. Bekend is geworden dat het kampadres
van de z.g. represaille-geïnterneerden is:
Buchenwalde, Thüringen. Hun adres moet
dus zoolang bijzondere aanwijzingen ont
breken, luiden:
Den heer
KJL.Z. Buchenwalde
Welmar
Thüringen.
Deze correspondentie kan dus zoowel
rechtstreeks als door bemiddeling van het
informatiebureau van het Nederlandsche
Roode Kruis (Zwarteweg 75. Den Haag'
worden gevoerd. In beide gevallen ls zij
vrijgesteld van port.
2. De zjg. eenheidspakketten, die verzorgd
worden door het Nederlandsche Roode Kiuis
zullen zoo spoedig mogelijk aan eiken geïn
terneerde verzonden worden. De betrokken
familieleden ontvangen hierover nader be
richt.
3. Ten overvloede vestigt het hoofdbe
stuur nogmaals de aandacht er op, dat de
verzending van eenheidspakketten onverlet
iaat de bevoegdheid om pakketten voor
eigen risico te sturen, welke uitsluitend die
nen te worden aangeboden aan de postkan
toren. Op uitdrukkelijk verzoek van het
hoofdbestuur van de P.T.T. heeft het Roode
Kruis de verzending daarvan niet op zich
genomen.
Ook deze pakketten zijn vrijgesteld van
port.
NATIONALE LUCHTVAARTSCHOOL.
Haar vliegtuigen worden hersteld.
De Nationale Luchtvaart School meldt,
dat zij met steun van de overheid en na
vergunning verkregen te hebben van de
Duitsche militaire overheid, haar zes be
schadigde vliegtuigen in de komende maan
den gaat repareeren.
Haar technische dienst geniet thans gast
vrijheid in het proefstation van de Bataaf-
sche Petroleum Maatschappij te Delft, waar
een deel van het N. L. S.-personeel met het
herstel is belast.
Naar schatting zullen eenige maanden
met dit werk gemoeid zijn.
ROZEN NAAR DUITSCHLAND.
Op het oogenblik gaan beduidende kwan
ta rozen uit het Westland en Aalsmeer naar
Duitschland. Dit seizoen wordt aan bloemen
vier maal zooveel naar Duitschland uitge
voerd, als over dezelfde periode van het
jaar 1939.
De binnenlandsche markt wordt hierdoor
aanmerkelijk verlicht, wat in de prijzen
duidelijk tot uitdrukking komt.
Verwacht wordt, dat wanneer in October
a.s. het Westland met zijn millioenen chry
santhen komt. hiervan ook een groot kwan
tum naar Duitschland zal kunnen gaan,
daar deze enorme aanvoer van chrysanthen
de komende maanden niet door het binnen
land alleen verwerkt zal kunnen worden.
BEPLANTING VAN OORLOGSGRAVEN
MET BLOEMBOLLEN.
Het A.N.P. verneemt uit Naaldwijk:
Het comité ter versiering van oorlogs
graven in Nederland ontmoet bij zijn pië
teitvol werk overal in den lande groote
medewerking en warme belangstelling.
Thans heeft genoemd comité van de Al-
gemeene vereeniging voor bloembollencul
tuur te Haarlem de aanbieding ontvangen,
de graven der gesneuvelde Nederlandsche en
Duitsche militairen met bloembollen te be
planten.
Deze blijvende en voor den winter geschikte
versiering der oorlogsgraven zal bestaan uit
hyacinten, crocussen. tulpen cn narcissen.
Het comité ter versiering van oorlogsgra
ven in Nederland heeft dit sympathieke
aanbod in dank aanvaard.
De algemeen secretaris-penningmeester
der vereeniging voor bloembollencultuur zal
bij deze beplanting het comité met advies
ter zijde staan.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Hjj bleef weg.
Een inwoner van Alphen had een oproep
gekregen om dienst te doen bij de luisterpost
van den luchtbeschermingsdienst. Hij had aan
dien oproep geen gevolg gegeven zoodat proces
verbaal werd opgemaakt, Verdachte zei door
zijn werk te laat thuis te zijn geweest waarvan
hij ook nog kennis had gegeven.
De Officier wilde rekening houden met- de
poging van verdachte om het verzuim goed te
maken en vorderde f. 15 boete subs. 15 dagen
hechtenis. In verband met financieele bezwaren
legde de Politierechter f. 10 boete subs 10 dagen
hechtenis op.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Rijwieldiefstal.
Terzake diefstal van diverse rijwielen, ge
pleegd te Leiden, er. omgeving had zich te ver
antwoorden een arbeider uit Leiden, thans ge
detineerd in het Huis van Bewaring.
Verdachte bekende hetgeen ten laste was ge
legd.
De Officier wees erop dat verdachte reeds
eerder is veroordeeld en hij nog maar kort gele
den uit de gevangenis was ontslagen. In ver
band hiermede vorderde spr. een jaar gevan
genisstraf. Uitspraak over 14 dagen.
Medeplichtigheid inbraak.
Terzake medeplichtigheid aan een inbraak
slond voorts terecht B. uit Rijnsburg. thans ge
detineerd in het HuLs van Bewaring.
Verdachte had met nog enkele andere per
st men getracht le Den Hang ln te brek-n welke
poging was mislukt.
Verdachte bekende rijn aandeel in het werk.
doch betoogde door anderen te zyn overgehaald.
De Officier vorderde een jaar gevangenisstraf.
De verdedigster pleitte een meer clemente
straf. Vonnis over 14 dagen.
