)r. Colïjn en de Nederlandsche Unie I Hess over den strijd tegen Engeland JEIDECH DAGBLAD - Tweede Blad Maandag 12 Augustus 1940 J lEen nieuwe oriënteerihg op nationaal terrein is noodzakelijk ïrnationaal moeten de gewijzigde toestanden als feit worden aanvaard Jnmaak van groenten De handelsbetrekkingen tusschen Duitschland en Sow jet-Rusland Naar een verdere uitbreiding Rede te Weenen VRAGENRUBRIEK FAILLISSEMENTEN LAND- EN TUINBOUW Onze telefoonnummers Directie en Administratie25041 Redactie No. 21507 erdag ls ln de Apollohal te Amster- pcn vergadering gehouden, welke door rovlnclale comité van de A. R. Kles- llgingen ln Noord-Holland, ln overleg c betrokken instanties der Ohr. Hlst. was belegd en ln welke vergadering irekcrs het woord hebben gevoerd de i dr. H. Colljn en prof. dr. Slotemakcr fuïne deze vergadering bestond een zoo belangstelling, dat de groote zaal, Jilm vijfduizend personen kan bevat- lij lange na geen plaats bood om allen, vergadering wilden bijwonen, plaats feden. Daarom werden drie vergade- n achter elkaar belegd, n.l. des mid- half twee en te vier uur en des avonds fif acht. [voorzitter van het provinciaal comité V.r. Klesvereeniglngen ln Noord-Hol- f prof. dr. V. H. Rutgers, ging hierna in gebed en sprak een openingswoord, hij alle aanwezigen, ln het bljzon- belde sprekers hartelijk welkom [volgens verkreeg dr. H. Colljn het REDE DR. H. COLIJN. begon met de herinnering aan den van zijn Jongste geschrift. HIJ heeft lltlek vernomen, dat men niet op de s van twee werelden moest blijven doch moedig de nieuwe wereld, die Ions lag, moest binnentreden. Op zlch- ferelscht die crltiek geen wederlegging, it spreker het er mee eens ls. Iter ls het niet Juist het nieuwe, dat fcootendeels onbekend ls, ongezien te Karden en het oude als waardeloos Ito werpen. En toch zijn er velen, die aatste zonder eenlge bedenking doen. name geldt de crltiek dan ons staats- >1 en het partijwezen. Énneer spr. met die crltiek gedeeltc- iistemt, dan ls dat geen novum. Twin- Vaar lang heeft hij in woord en ge- Jft op do fouten van de moderne de- lalle gewezen. Fouten, die tot gevolg len onzelfstandigheid van de kabinet- Iafhankelijkheid van de politieke par- verzwakking van het eigen recht d?r Iheld. Ook de volksvertegenwoordiging Is in de vervulling van haar taak dik- gehinderd door druk van bulten de _ier laar omdat men op fouten uit het ver in wijst, behoeft men nog niet alles, wat llilcuw wordt aangeprezen, met gretlg- 1 te aanvaarden. jan alle kanten klinkt het haastig ge er moet wat gebeuren, er moet wat Hen gedaan en dan liefst ln hetzelfde (po, waarmede de Duitsche weermacht aanvallen verricht. Men ls daarbij al |dig tevreden en denkt iets gedaan te wanneer men ergens een kaartje ïstuurt met een adhaesie-betuiging. ir om iets te doen is meer noodig. Om te doen ls het hebben van bestuurs- :'nt vercischt en de vrijheid om die be- irsmacht uit te oefenen. Aan die voor- rde is op het oogenblik echter niet te oen. DE NEDERLANDSCHE UNIE. dit verband wilde spreker iets mede- Ben over den gang van zaken met de nerlandsche Unie en van deze gelegen- 1 gebruikmaken, om zijn advies aan de ivereenlgingen in het openbaar toe te |ten. eersten Juli van dit jaar zijn te pravenhage bijeengekomen twaalf per- jen, twee aan twee afkomstig uit de zes Jote politieke partijen. Voor de antl- plutlonnairen waren dat de heer Schou- I en spreker zelf. Deze twaalf personen, Itulgd van de noodzakelijkheid van ter eensgezindheid, besloten er naar treven dat de politieke partijen haar ehlllen laten rusten en dat zij zich len vereenigen op een kort program 1 actie, dat aller instemming zou moeten Iben. Ie algemeene Instemming werd gemak - Jk verkregen en vijf dagen later (6 Juli) d een tweede vergadering gehouden, TblJ ook aanwezig waren drie heeren i de Nederlandsche Gemeenschap. Weer fée dagen later, den achtsten Juli, werd i met deze heeren overeenstemming ver- Jgen over een gemeenschappelijk door vijf heeren uit te vaardigen manifest. Op 18 Juli was er dus een Neder- ndsche Unie, een gemeenschappelijk 'kozen naam, die geacht kon worden ia verloop van tijd waarschijnlijk ne- mtig procent van het Nederlandsche lk te representeeren. Om redenen, die iet gelegen zijn in verschil tusschen dc vijftien heeren, heeft de uitvaardi- kig van dit manifest geen voortgang innen hebben. Een goede veertien dagen later duikt nu plotseling een nieuwe Nederlandsche IJnie op, geleid door dezelfde personen Salthans twee personen van de drie), die aan de vorming der eerste Neder landsche Unie hadden deelgenomen; dit optreden ging vergezeld van een 'fehcel nieuw program, dat sterk af- van het program, waarover ovcr- Hnstcmming was verkregen in de ecr- Nederlandsche Unie. UI Dit nieuwe program wekte al dadelijk het vermoeden, dat voor sommige volksgroe pen het moeilijk zou zijn met deze tweede Unie, waarover zij trouwens niet geraad pleegd waren, mee te gaan. Vooral de toe lichtingen, die van tijd tot tijd ln inter views op het program werden gegeven, versterkten dien twijfel. En na den derden Augustus word die twijfel zekerheid. Het blijkt niet het doel te zijn om te trachten de bestaande organisaties en stroomingen ln ons volksleven in één bed ding te brengen, teneinde een groote na tionale beweging te verkrijgen, maar feite lijk te komen tot de stichting van een nieuwe partij, met de daarbij gedachte al geheele oplossing van dc andere op begin selen opgebouwde partijen. Ook is vrij duidelijk aangekondigd, dat bijv. onze Jeugdbeweging, die bijna een eeuw oud ls. zal moeten worden samenge smolten met de andere onder eenhoofdige leiding. Toen spreker op 31 Juli in zijn advies aan de kiesverenigingen den raad gaf zich voorshands te onthouden, zal dit voorshands thans dienen te vervallen. Zóó, aldus vervolgde spreker, zoo kan het niet, want zoo wordt het voor een derde van het Nederlandsche volk on mogelijk mee te doen. Dit doet spreker leed voor de zaak, die hem zeer ter harte ging. Het doet hem ook leed voor het driemanschap, dat van goeden wille ls, maar dat door onvoldoen de Inzicht ln de structuur van het Neder landsche volk het spoor bijster ls geraakt. Op allerlei detallbezwaren tegen het program gaat spreker thans niet ln. Want veel belangrijker blijft de vraag, als het dan niet zoo kan, wat kan er dan wel ge schieden? Spreker begint op den voorgrond te stellen, dat hij voor zich nog altijd bereid is tot samenwerking op zoo breed mogelijke basis. Die samenwer king was verkregen in het program van de eerste Nederlandsche Unie. Die samenwerking is nog mogelijk, indien men zich niet verliest In fantasieën, maar de nuchtere, klare werkelijkheid tot uitgangspunt neemt. Die nuchtere, klare werkelijkheid bcteekent internationaal, dat men de gewijzigde toestanden op het conti nent van Europa als feit moet aan vaarden. Hoe de oorlog ook eindigt, naar den mensch gesproken kan men geen andere uitkomst zien dan dat het Duitsche overwicht op het vasteland van Europa moet worden aanvaard. Dat een nieuwe oriënteering op natio naal terrein noodzakelijk is, behoeft wel geen betoog. Maar even duidelijk is het, dat wij aan een vernieuwing van ons staatsbestel tijdens de bezetting niet kun nen bouwen en ook niet moeten willen bouwen, al zijn er tal van begeerten, die wij ln ons hart koesteren en al mogen wij de omtrekken van het toekomstbeeld voor ons zelf trachten in gereedheid te brengen. Her-oriënteerlrig is ook op sociaal en eco nomisch gebied noodzakelijk, al was het alleen maar door de veranderde verhou dingen, die op het continent van Europa geboren zijn. Maar hierbij zal men er wel op hebben te rekenen, dat sommige sociale of economische hervormingen zoodanig afhankelijk zijn van de toestanden, zooaLs die na den oorlog zullen zijn. dat het dwaasheid is er nu reeds bespiegelingen over te houden. Het is dan ook verheugend te kun nen zeggen, dat anti-revolutionnairen en christclijk-historiscüicn begonnen zijn hun eigen organisaties met elkan der in aanraking te brengen, door een contact-commissie in het leven te roepen, waarin die organisaties met elkaar haar parallel loopende belangen kunnen bespreken. Spreker besloot met de betuiging van inzicht, dat de vormen waaronder een groote nationale beweging zich moet openbaren, bijzaak zijn, mits de leidende gedachte van die vormgeving Nederlandsch is in den historischen zin, dat volksinvloed niet wordt bui tengesloten. Ook de vraag, welke personen leiding moeten geven is bijzaak, mits deze leiders inderdaad berekend zijn voor hun taak, zuiver Nederlandsch denken en voelen en een goede dosis historisch besef bezitten, en tegelijk beseffen, dat de Nederlandsche bevolking Ls samengesteld uit een derde roomsch-katholieken, een derde orthodox protestanten en een derde op wie het hu manisme beslag heeft gelegd. Met alle twee aspecten zal rekening moeten worden ge houden, wil men op vruchtbare resultaten kunnen rekenen. zonder risico met ItgtLU van Boekei Het hygiënisch bereide en verpakte keukenzout 13d 6925 (Ingez. Med.) Over de Duitsch-Sovjet-Russische eco nomische betrekkingen schrijft de uit den tijd der Dultsch-Russlsche handelsbespre kingen bekende economische deskundige, gezant dr. Schnurre, een artikel in de Bor- senzeltung en wel in een bijzondere bij lage die is verschenen ter gelegenheid van dc Duitsche Ostmesse te Koningsbergen. Dr. Schnurre wijst er allereerst op, dat het te begrijpen ls, dat een zoo groot op gezet economisch programma als neerge legd ln de crediet- en handelsovereenkom sten tusschen Duitschland en de Sovjet- Unie, in het buitenland twijfel wekte wat betreft de mogelijkheid het uit te voeren. Beslissend voor de succesvolle ontwikke ling, welke op het oogenblik overal zicht baar ls, aldus deze deskundige, bleek ech ter ook het aan belde zijden bestaande streven alle belemmeringen uit den weg te ruimen. Van den Sovjet-Russischen partner zijn, zonder vertraging, de grond stoffen afgenomen, welke voor Duitsch land van belang zijn en deze aankoopen worden, geheel volgens de verdragen, ver der voortgezet. De Duitsche autoriteiten hebben van hun kant alles gedaan om het uitvoeren van de bestellingen, die door de organen van den Sovjet-Russichen buiten- landschen handel bij Duitsche firma's wa ren gedaan, te vergemakkelijken en te be spoedigen. Door het uitvoeren van de om vangrijke Sovjet-Russische bestellingen, naast de geweldige eischen, gesteld door de oorlogsinspanning, geeft de Duitsche in dustrie zich een prachtig getuigschrift. Een niet gering aandeel aan de onbelemmerde uitvoering van het verdrag, zoo gaat dr. Schnurre voort, heeft het feit, dat het mogelijk was de vervoersproblemen opeen wijze, die buitengewoon tevreden stelt, op te lossen. Zelfs moeilijk schijnende ver- keersvraagstukken konden met succes wor den opgelost en thans staat een ruitvor mig, zich van de Oostzee tot de Zwarte Zee uitstrekkend net van zee-, binnenwa ter- en spoorwegen het Duitsch-Sovjet- Russische goederenvervoer ter beschikking. Gezant Schnurre wijst er vervolgens op, dat in den loop van het jaar, dat sedert de afsluiting van de credietovereenkoms> Ls verstreken, door de successen der Duit sche wapenen vele problemen der econo mische voorziening voor Duitschland ge heel van karakter zijn veranderd en dat daardoor in den Duitsch-Russischen goe- derenruil wisselingen zijn voorgekomen. Ook de politieke veranderingen, die ln den laatsten tijd in de Baltische landen zijn Ingetreden, aldus vervolgt de deskundige, zullen het Duitsche handelsverkeer met het Oosten niet schaden. De goederenruil, die tot dusver met dit gebied, evenals met Bessarabië bestond, zal in dezelfde mate ook verder kunnen geschieden. De Duitsch- Sovjet-Russlsche goederenruil beweegt zich aan beide zijden in sterk opgaande rich ting. Beide regeeringen hebben den wil deze neiging met alle middelen te bevor deren, zoodat reeds thans de totale omzet een vroeger nog nimmer bereikten om vang heeft aangenomen. De beide groote Duitsche en Sovjet-Russische economische gebieden bieden elkaar thans, meer dan ooit tevoren, een groot aantal wederzijd- sche mogelijkheden van aanvulling. REDE VAN PROF. DR. J. R. SLOTE- MAKER DE BRUINE. Vervolgens sprak prof. dr. J. R. Slote- maker de Bruine over het Nederlandsche volkskarakter. Wij zijn samen aldus spr. om ons bewust te worden van ons volkskarakter en van onze eigen plaats in het volksge heel. Een volk draagt een stempel. Het is niet maar een verzameling van personen, wonend op eenzelfde stuk grond, het volksleven is niet maar de som van maat regelen op administratief, economisch en ander gebied. Een volk is een grootsche innerlijke eenheid met eigen ziel en eigen stempel. Het ls geen toeval, dat meer dan vroeger de menschheid zich daarvan bewust wordt. Alom, waar Duitschers wonen, breekt er eene Duitsche ziel naar buiten. Zoo willen wij een klaar naar bulten tre den van de Nederlandsche ziel. De diepste geestelijke overtuigin gen hebben dan slechts recht van be staan, indien zij zich in de volksver bondenheid laten invoegen en daaraan ondergeschikt willen zijn. Eerst wanneer Engeland op de knieën zal zijn gedwongen, krijgt de wereld den werkelijken vrede. Er zal een nieuw Europa opstaan. Daarin zullen de volkeren in rust kun nen arbeiden voor hun welstand en hun oude cultuur. Dc plaatevervanger van den Führer, rijksminister Hess, heeft Zaterdag op plechtige wijze de wijziging voltrokken ln de leiding van den gouw Weenen. HIJ bracht den leiders uit weermacht, staat en partij, die bijeengekomen waren ln de feestelijk versierde Weensche Concert gebouwzaal, de hartelijke groeten van den Führer, In aansluiting hierop overhandig de hij den gouwleider Bürckel en den rijks leider Von Schirach twee persoonlijke brie ven van defi Führer. In den brief van den Führer aan Bürckel wordt o.m. gezegd: „Op het oogenblik, dat gij Weenen ver laat om uw nieuwe functie te aanvaarden, breng lk u mijn hoogste waardeering en mijn dlepgevoelden dank tot uitdrukking voor de voortreffelijke wijze, waarop gij den u op 11 Maart 1938 opgedragen arbeid in de Oostmark van het Rijk verricht hebt. Wanneer ik u desondanks uit dezen ar- beidskring moet losmaken, dan geschiedt dat op grond van de waardeering der voortreffelijke geschiktheid van juist uw persoon voor den u toegedachten nieuwen arbeid. In hartelijke verbondenheid, uw Adolf Hitler". In zijn brief aan Von Schirach zegt de Führer o.m.: „Aangezien het uw verzoek was om eerst na het einde van den strijd ln het Westen uit uw regiment te mogen treden, neemt gij thans uw nieuwe functie op u. Mijn vertrouwen in de u thans gestelde sociale en cultuurpolitieke taak ontspringt aan de waardeering voor de unieke prestatie, die gij reeds tot stand gebracht hebt als schep per en leider der jeugdbeweging van het Duitsche Rijk. Gij zijt mij daarom ook in de toekomst in uw eigenschap van Rijks leider steeds voor de Duitsche jeugdbewe ging uitsluitend verantwoordelijk. In har telijke verbondenheid, uw Adolf Hitler". Minister Hess hield voorts nog een rede. Hij verklaarde o.m.: Met de leden van alle andere Duitsche stammen staan thans ook weer Oostmar kers bij alle deelen der weermacht gereed om te zamen met de soldaten van het fas cistische Italië den laatsten tegenstander tot den vrede te dwingen. Zij zijn gereed om met de wapens in de hand den vrede te veroveren, dien een misdadige regcering ln Engeland eenmaal verbrak, toen zij Duitschland den oq:!?g »c:klaarde. Zij rullen voor den vrede strijden, dien de regcerende Engelsche plutocratenkliek vol hoon en spot heeft afgewezen, toen de Führer hem nog eenmaal aan Engeland aanbood, nadat zijn helpers en handlan gers tegen den grond waren geslagen. Nog nooit in de geschiedenis is een grootmoediger aanbod gedaan aan een land, dat zich in den ergsten toestand sedert den aanvang van zijn bestaan be vindt. En men kan rustig toegeven, dat het aanbod van den Führer door de groote meerderheid van het Duitsche volk nau welijks werd begrepen. Want de verbitte ring ten aanzien van Engeland is grenze loos, ten aanzien van dat Engeland, dat te zamen met Frankrijk nu reeds voor de tweede maal, binnen een menschenleeftijd ons den oorlog verklaarde. Ieder van ons weet, hoe wijdverbreid in ons volk de overtuiging is, dat er geen rust in de wereld kan bestaan, voor Engeland definitief neergeslagen zal zijn. Thans nu alle machtsmiddelen van Duitschland en het verbonden Italië op Engeland kunnen worden geconcentreerd, is zoo zegt het volk het oogenblik gekomen om einde lijk opruiming te houden, en Engeland's macht te breken tot het uiteenvallen van het geheele wereldrijk. En terecht is ons volk deze overtuiging toegedaan. De superioriteit van Duitsch land en Italië is zoo geweldig, dat aan het resultaat van zoo'n strijd niet de geringste twijfel kan bestaan. Een klein voorproefje van wat het te wachten staat, heeft Enge land gekregen en krijgt het dagelijks. En geland weet tenminste even goed als wij, zoo niet beter, welke slagen onze vliegtui gen, onze duikbooten en onze motortorpe- dobooten dagelijks toebrengen. Er is voor gezorgd, dat in Engeland alle twijfel wordt opgeheven of het aanbod van den Führer uit zwakte was ontsproten. Het zal hun zeer ondubbelzinnig duidelijk worden, dat de superioriteit 'der spilmogendheden door loopend sterker wordt. Engeland zal nog verbaasd staan, wat de Duitsche natie eerst vermag te presteeren, wanneer alle krachten alleen op dezen oorlog zijn ingesteld: bij de aanwezige fabrieken der bewapeningsindustrie komen nieuwe, in grooten getale. De heer Chur chill kan er zeker van zijn: de Duitsche duikbooten nemen voortdurend in aantal toe. Wat de vliegtuigen betreft, zal hij wel geen twijfel meer voelen. En aan den ande ren kant wordt Engelands s ."'heepsruimte doorloopend minder. Engelands wapenfa brieken nemen ook niet toe, maar verzin ken steeds meer in as:h en puin. Mijnheer Churchill, hoe lia cler onze slagen worden, hoe dichter wij den vrede naderen. Mej. B. te L. Als er tevoren niets is afge sproken. behoeft geen geld gegeven te worden voor den tfjd, dat niet gewerkt wordt. J. P. te L. De genoemde onderneming valt niet onder de vestigingswet. M. V. te L. U dient zelf voor de verduiste ringsmaatregelen te zorgen. In de week van 5 tot en met 10 Aug. werden ln Nederland 23 faillissementen uitgesproken. VRAGEN EN ANTWOORDEN. Vraag: Kunt U meedeelen hoe appels ge droogd kunnen worden en moeten de vruchten rijp geplukt. A. de R. te L. Antw.: De vruchten worden boomrijp geoogst en dan geheel of gedeeltelijk geschild, ln vieren partjes gesneden, van kelk en klokhuis ontdaan en ln den oven van een keukenfornuis bijv. ge droogd. Hierbij moet men door de practljk rou tine opdoen, het eene soort leent zich hiervoor beter dan het andere. Goed droog zijnde kun nen de appeltjes in -blikken bussen bewaard. Vóór het gebruik zet U ze een nacht in het water. In Gelderland en Utrecht gebruikt men hiervoor vaak afgevallen vruchten, welke dan door den bakker op den oven worden gedroogd. Vragen op Tuinbouwgebied aan de Redactie onder motto: „TUINBOUW". (2 lijnen) DINSDAG 13 AUGUSTUS. Jaarsveld 414,4 M. AVRO-Uitzending: 8.00 Berichten ANP. gr am .muziek 8.30 Orgelspel 8.50 Gram.muziek 10.00 Morgenwijding 10.15 Gram .muziek 10.30 Causerie „Mijn moe dertaal" 10.35 Ensemble Jonnv Kroon 11.00 Wenken voor de huishouding 11.20 Ensemble Jonny Kroon 12.00 AVRO-Amusementsor kest 12.45 Berichten ANP eventueel gram.- muziek 1.00 De Speellieden en een koor 1-20 AVRO - Aeolianorkest 2.00 Causerie ..Ver standig verduisteren" 2.10 Phüharmonisch kwartet 3.00 Causerie ,JEen dag bij het KW" 3.30 Pianovoordracht 4.00 Puszta-orkest (opn.) 4.25 Declamatie (gr. pL) 4.45 De Vroolijke Vijf 5.15 Berichten ANP 5.30 Omroeporkest en soliste 6.30 VPRO: Jeugd uitzending 6.45 Gram muziek 7.00 Vragen van den dag (ANP) 7.15 Berichten 7.20 Grammuziek 7.40 Causerie ..De afbeeldingen op onze zomerpostzegels" 8.00 Berichten ANP 8.15 Cabaret-programma 8.55 Grammu ziek (met toelichting 9.25 „De Opbouwdienst" interview 9.45 Omroeporkest 10.15 Berich ten ANP, sluiting. Koolwijk 1875 M. KRO-Uitzending: 7.00 Berichten (Duitsch) 7.15 Berichten Engelsch 7.30 WiJ beginnen den dag 8.00 Grammu ziek 9.00 Haarlemsche Oratoriumvereeniging het Utrechtsch Stedelijk orkest en solisten (opn.» 9.45 Grammuziek 11.15 Berichten (Engelsch) 11.30 Grammuziek 12.30 Be richten (Duitsch> 12.45 Berichten ANP 1.00 Grammuziek 2.00 Berichten (Duitsch) 2.15 Grammuziek 3.15 Berichten (Engelsch) 330 Grammuziek 5.00 Berichten (Duitsch) Rijksminister Hess. Op den weg naar den vrede heeft het Duitsche volk overwinningen bevochten die zonder weerga zijn. Zij aan zij met het fascistische Italië heeft het een wending in de tijden ingeleid. De kracht tot deze onvergelijkelijke prestaties heeft ons, Duitschers, de Führer gegeven en zijn nationaal-socialisme. De zekerheid van de eindoverwinning geeft ons Duitschers, het geloof aan den Führer en zijn idee. In dit onwrikbare geloof plaats ik ook de hiermede voltrokken wisseling in de politieke leiding van den gouw Weenen onder het devies: voor Adolf Hitler en -,cn.r:,,.(6n AKTr> n zijn natlonaal-soclalistisch Groot-Duitsche Berichten (Engelsch! - ,dÜ Rijk- i natuurkunde van het vrije veld" 7.Ö0 Vragen In aansluiting op de rede van rijksminis-van dm dag iANP> 7.20 Grammuziek 8.00 ter Hess gaf Bürckel een kort overzicht Berichten Duitsch) 8.15 Bericht-en ANP over zijn werk in Weenen. Vervolgens s30 Berichten (Engelsch) 8 45 Grammuziek sprak Baldur von Schirach. Hij herdacht ZT-S B«-ichten (Engelsch) 9.30 Grammu- vonral de vpIp eevnllenen nnrtpr de lpldcrs sbliten den dag 10.00 Be- voorai ae veie ge\anenen onaer ae ïeiaers nChten «Duitsch) 10.15 Berichten ANP der Hitlcrjeugd en noemde zijn nieuwen10.30—10.45; 11.15—1130: 0.15-0.30 en^Lis— arbeid in Weenen zijn levenswerk, waaraan] 1.30 Berichten (Engelsch). hij al zijn zorgen en zijn trouw zou geven. 32

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 7