A De Unie groeit! 1 I5CH DAGBLAD - Tweede Blad Donderdag 1 Augustus 1940 Het goud in de menschelijke samenleving Westlandsche bloemen verliezen het afzetgebied in 't Binnenland mogelijk groenten op den bloemengrond. bver de vooruitzichten wordt niet gesproken. Reeds een millioen adhaesie- betuigingen ontvangen RACIC :ntfi De ideeën van Rijksminister Funk over de toekomstige economie Duitschland en de autarkie O— piangen de prachtige, donkere trossen. Reeds hanteeren vlugge, geroutineerde de scharen. Het valt te hopen, dat het binnenland dit gezonde product op prijs zal weten te stellen. *an onzen specialen verslaggever) •(II). Jaar 1939 zal bij de Westlandsche iwers als een der ongunstigste be llij ven. De arbeid van de kweekers ln de opbrengst van de voortgc- producten geen belooning gevon- iladercnd in het Jaarverslag over 1939 n „Bond Westland" is het deze zin, lar voren springt, vooral omdat on- lijk daarop volgt, dat de door de ing getroffen steunmaatregelen in *39 fl onveranderd van kracht gebleven Deze maatregelen bestonden in een :ellng, welke er op gericht was om Iding van den tuinbouw tegen te gaan regeling van den minimumprijs, ten doel had te voorkomen dat de fmen producten tegen een te lagen lan de markt kwamen en in een toe- ip het product, dat voor een te lagen 'erkocht moest worden. Uit het Land- islsfonds was voor een toeslag op luct en voor uitbetaling van de ver- voor het doorgedraaide :t van den oogst 1939 een bedrag van 10.000.ter beschikking gesteld. De fers mogen en dit wordt ook alge- erkend daarvoor dankbaar zijn. t zwarte Jaar '39, dat de Westlanders en andere deelen van ons land, welke an ders trouwe koopers leveren, verscheen thans niemand. „We hebben", aldus de heer Barendse, „tijdens den oorlog en voor zoover dat ln verband met de rijpheid ging de aangevoerde groente (sla voor namelijk) zoo veel mogelijk opgehouden. En omdat Nederland na 5 dagen reeds tot capitulatie gedwongen was, waarna het prijspeil tot een behoorlijker niveau steeg, is op die wijze gelukkig nog eenige red ding mogelijk gebleken. Direct nadat de oorlog afgeloopen was, is alles weer normaal doorgegaan. Tenmin ste, voor zoover de koopers over de noodlge vervoermiddelen konden beschikken. De Westlandsche veilingen moeten het nog altijd hebben van de menschpn, die met hun eigen vrachtauto komen, hun in- koopen doen en dan met den volgeladen wagen het land in trekken. Zij schep pen het binnenlartdsch afzetgebied, dat het Westland zoo dringend noodlg heeft. Dit is nu wel sterk veranderd door het benzine gebrek. Gelukkig wijst de practijk uit dat d? moeilijkheden bij het transport niet on overkomelijk zijn. Dit is anders bij de bloemenbedrijven. Want zij, die gewend waren per vracht wagen de Westlandsche bloemenveilingen te bezoeken de echte scharrelaars en die onmiddellijk met de gekochte voorra den wegreden om deze in alle deelen van het land aan den man te brengen, ver keeren niet in de mogelijkheid het afzet gebied in het binnenland voor het Westland te behouden. Nu heeft Aalsmeer vergunning gevraagd om den grond, anders aangewend voor het telen van bloemen, voor tulnbouwdoelein- den geschikt te maken. En ln de bollen streek Is men, na verkregen permissie, haas tig aan den slag gegaan. Ik breng hierbij", aldus de heer Barendse, „graag naar vo ren. dat ook de Westlandsche bloemisten deze gelegenheid zouden willen benutten. Alleen zal dan de vergunning verlengd moe ten worden. Deze loopt thans tot 1 Juli 1941 En dit nu is voor de Westlanders een on mogelijkheid. Wanneer zij vergunning tot eind September krijgen, zullen zij wel den grond Intensief kunnen gebruiken. Daar over is al te bevoegder plaatse het een en ander gezegd. Wellicht zal deze verlenging alsnog afkomen En wat het drogen van groenten betreft, het Westland heeft daarbij niet veel be lang. Verschillende fabrieken zijn er al een goede week geleden -mee begonnen, o. m. met boonen. Veel voordeel beteekent dit echter niet, al kan dit nog beter worden dan het momenteel ls....!" En hiermede eindigt het gesprek met den heer Barendse. Als voorzitter van den „Bond Westland" heeft hij op dezen druk ken veilingdag meer te doen. Er zijn er ve len, die hem dringend moeten spreken. En daaraan kan hij zich wel gedurende een half uur onttrekken, maar niet langer. Trouwens hij is zoo ln hart en nieren Westlander, dat hij graag zijn plichten op de v .'illng waarneemt. En de bezoeker, voor wlen de veiling nog alle bekoring van het onbekende heeft, volgt den raad om zelf eens met koopers een praatje te maken, maar al te graag op. Het praatje ls gemaakt. Over ditjes en datjes, over koetjes en kalfjes. Maar nau welijks' v/as een rechtstreeksche vraag naar het oordeel over den toestand in het West land gedaan, nauwelijks was de vraag om trent prijzen en vooruitzichten gesteld, of de mededeelzaamheid veranderde ln ge slotenheid. Een plaatje maken? Best! Een praatje maken over datgene, wat de men- schen hier toch het meest Interesseert Ho maar. „Zulke vragen moet men ons niet doen. Die hooren thuis bij degenen, die het geheel kunnen overzien", conclu deerde er een. En het instemmend geknlk van anderen bewees, dat men den spreker volkomen gelijk gaf. De eigenaar van een der grootste West landsche bedrijven zelf regelt in een wip de rondleiding langs de eindelooze rijen kassen. Hij weet precies waar de beste foto gemaakt kan worden. En hij besteedt er graag een deel van zijn tijd aan om den nieuwsgierigen stedeling deze plaatsen te wijzen. Maar wanneer deze, die nieuwsgie rig kas in, kas uit meeloopt, een vraag doet omtrent de verwachtingen van den oogst stuit hij al weer op een stilzwijgen. De Westlander kan nog niet zeggen, wat er te verwachten valt. En liever dan zich te wagen op glad ijs, wachten de kweekers maar af, hoe het ln de practijk zal uitval len. Als alles meeloopt en wie hoopt dit niet! is het tijd genoeg om over de be reikte resultaten te spreken. Dit te doen aan het begin van de campagne der hoofd producten druiven en tomaten wordt niet alleen als voorbarig beschouwd, maar eveneens als een verdeden van de huid, vóór de beer is geschoten. En de nuchtere kweekers die de werkelijkheid weten te on derscheiden van den schijn, passen daar voor wel op. Vandaar dat zij op vele vra gen nog het antwoord schuldig blijven. En de stedeling? Och, die let er alleen maar op, hoe prachtig het fruit er in zoo'n Westlandsch bedrijf voor staat. Die ziet met goedkeurende blikken naar de rijpende per ziken, naar de tomaten en naar de donkere druiven-trossen: een „boomgaard", die een lust voor de oogen is, een verzamelplaats van oergezond fruit, dat in hooge mate den lust tot plukken opwekt. En niet zoodra neemt de Westlandsche gids daarvan ken nis of hij biedt den bezoeker, die niets komt koopen en die eigenlijk alleen maar last veroorzaakt, een paar perziken aan, waar tegen het buitenlandsche goed het glans rijk af moet leggen. De belangstelling voor de „Nederland- sche Unie" groeit met den dag en gis teravond meende men te mogen ver klaren dat een millioen adhaesiebetui- gingen bereikt was. Hiertoe werd ge rekend een getal van 214.500 leden van het R.-K. Werkliedenverbond, die door het bestuur collectief werden aange meld! Ook de Aartsdiocesane R.K. Boe- ren- en Tuindersbond, welke te Deven ter vergaderde met afgevaardigden van 204 afdeelingen, heeft zijn instemming betuigd. 0 0 In het „Christelijk Sociaal Dagblad", het welk onder redactie staat van het bestuur van het Christelijk Nationaal Vakverbond, wordt de lezers aangeraden, achter de Ne- derlandsche Unie te gaan staan. De redac tie meent met vrijmoedigheid te kunnen advlseeren tot persoonlijke aansluiting bij deze Nederlandsche Unie. „ZIJ moet, door massale aansluiting, het orgaan worden waardoor het Nederland sche volk als geheel spreekt. Zij moet, door nauw contact met alle volksdeelen het ech te Nederlandsche geluld laten hooren van geünieerde samenwerking, zonder de ver vlakkende eenheid. Zij moet, ook door uit breiding van het aantal mannen, dat zich publiekelijk met hun naam achter haar stelt, een beeld geven van de bonte geva rieerdheid, maar toch ook van de krach tige samenbinding van het Nederlandsche volk. Slaagt de Unie er in, zich in dezen geest te blijven ontwikkelen, dan kan zij voor het contact met de Dultsche Over heid, voor de bewaring van het eigen ka rakter van ons volksleven en in dit alles voor de toekomst van ons volk groote be- teekenis hebben." Het dagelljksch bestuur der R.-K. Staats partij heeft tot de kring- en afdeelings- besturen een rondschrijven gericht, waar in tot aansluiting bij „De Nederlandsche Unie" wordt geadviseerd. In dit rondschrijven stippen wij het vol gende aan „Ook ln onzen kring heeft zich het ver langen van de overgroote meerderheid van ons volk, om zich in sterke eensgezindheid in een waarlijk nationale eenheidsbeweging aaneen te sluiten, duidelijk geopenbaard. Dat. Juist met het oog op het optreden van enkele kleinere politieke groepen, waaraan elke grondslag en waarborg voor de tot standkoming van een zoodanige eenheids beweging ontbraken, dit verlangen ook in onzen kring steeds levendiger werd. is ons in de afgeloopen weken nimmer ontgaan." „Ons bestuur hecht er aan u langs dezen weg te doen weten, dat het in de mannen die de leiding van de „Nederlandsche «Unie" hebben aanvaard, vertrouwen stelt, en dat het, in dat vertrouwen, venvacht, dat zij de gevaren die ongetwijfeld een dergelijke beweging bedreigen, zullen we ten te overwinnen. Daarenboven ls naar ons oordeel het nut van een nationale een heidsbeweging zóó groot, dat wij onzen aangesloten leden en aanhangers aanra den: doet mee, sluit u aan. en steunt!" De Westlander kan zwijgen. Maar dat neemt niet weg, dat hij daaraan een niet genoeg te waardeeren gastvrijheid paart. En dat laatste is een eigenschap, welke hem ten volle tot eer strekt (Nadruk verboden) NOG GEEN PLAATSELIJKE AFDEELINGEN. Van de zijde der Unie schrijft men ons: In verband met het allerwegen tot uit drukking komende streven om tot oprich ting van plaatselijke afdeelingen der Ne derlandsche Unie te geraken, acht de Ne derlandsche Unie het gewenscht, het vol gende te doen uitkomen. Abusievelijk Ls ln enkele gevallen aan een plaatselijk comité, dat zich met het verza melen van adhaesie-betuigingen aan de Nederlandsche Unie belast, de naam van oprichtingscomité of zelfs van plaatselijke afdeellng gegeven. Het is evenwel onjuist, deze plaatselijke groepeeringen als afdeelingen der Neder landsche Unie aan te merken, aangezien nog geen plaatselijke afdeelingen der Ne derlandsche Unie gesticht zijn en de oprich ting hiervan slechts kan geschieden in overleg met en onder leiding van het cen traal bureau der Nederlandsche Unie, ge vestigd te 's-Gravenhage. Indien particulieren zich belasten met het verzamelen van adhaesie-betuigingen, zullen deze natuurlijk gaarne op het cen trale bureau worden ingewacht. Ter infor matie diene voorts, dat men de Nederland sche Unie veel strafport kan besparen door adhaesiebetuigingen. welke op visitekaarten worden ingezonden, niet als drukwerk, doch als brief te frankeeren. VRIJDAG 2 AUGUSTUS Jaarsveld 414,4 M. VARA-Uitzending. 8.00 Berichten ANP. gr am .muziek 10.00 Piano- voordracht 10.30 Declamatie 10.50 Gram - muziek 11.00 Bont programma (opn.) 12.00 Esmeralda en solist 1245 Berichten ANP 1.00 VARA-orkest (opn.) 1.30 Orgelspel en zang 2.00 VARA-Strijkorkest (opn.) 2.30 3.00 Declamatie 3.20 „Een zuinig gebruik van gedistribueerde artikelen", causerie 3.40 Grammuzlek 4.00 Gramjnuzlek (met toelich ting) 4.30 Voor de kinderen 5.00 Gram.- muziek 5.15 Berichten ANP 5.30 Viool en piano 600 .Barnsteen en zwanen" causerie 6.20 Orgelspel en zang 6.30 VPRO: „De dich ter A. C. W. Staring", lezing 6.45 Orgelspel en zang 7.00 Vragen van den dag (ANP) 7.15 Berichten 7.20 Felicitaties 7.30 Voor de kinderen 7.50 Gram.muzlek 8.00 Berich ten ANP 8.15 Declamatie 8.30 VARA- Meisjeskoor ..De Krekels" en soliste 8.50 Es meralda en soliste 9.15 Radlotooneel 9.30 De Ramblers 10.00 Grammuzlek 10.15 10.25 Berichten ANP. Kootwijk 1875 M.: NCR V-Uit zending: 7.00 Berichten (Dultsch) 7.15 Berichten (En- gelsch) 7.30 Grammuzlek 8.00 Berichten ANP 8.10 Schriftlezing, meditatie 8.25 Ge wijde muziek (gr. pi.) 8.35 Gram.muzlek 9.45 Celesta-ensemble en grammuzlek 11.15 Berichten (Engelsch) 11.30 Gram.muziek 12.30 Berichten (Dultsch) 12.45 Berichten ANP 1.00 Haagsch Harmonie-orkest en gram. muziek 2.00 Berichten (Dultsch) 2.15 Grammuzlek 2.45 Haagsch Harmonie-orkest 3.15 Berichten (Engelsch) 3.30 Zang met pianobegeleiding en grammuzlek 4.15 Gram. muzlek 4.30 Jac. Stoffer's Sextet (5.00—5.15 Berichten Dultsch; 5.155A0 Berichten ANP) 6.15 Berichten (Engelsch) 630 Grammuzlek 7.00 Vragen van den dag (A.NP.) 7.15 Be richten 7.25 Orgelconcert 8.00 Berichten (Dultsch) 8.15 Berichten ANP 8.30 Berich ten (Engelsch) 8.45 Grammuzlek (9.15— 9.30 Berichten Engelsch) 10.00 Berichten (Dultsch) 10.1510.30 Berichten ANP 10.30 —10.45; 11.15HBO; 0.15—0.30 en 1.15—1.30 Berichten (Engelsch). •edingsraad ziet dit graag: tomaten Westlandsche stelling bevatten Öie grondstoffen, welke voor het men- |jk lichaam onontbeerlijk zijn. Geluk- er dit Jaar een overvloed ln het jand. En de kweekers rekenen er op, ïederland de tomaten ln groote hoe- Jden zal afnemen tegen een behoor lijken prijs I le door Engeland en Duitschland tfdafnemers getroffen maatregelen zich voornamelijk op het binnen- richten, zou anders voor velen den i§9j.ariS gebracht hebben, stellig zal het Westland ook nu nog met de toekomst tegemoet zien. Ll^t'voorJaar-1940 zette al heel slecht zoodat de stookbedrljven nauwelijks jKjSuntrek kwamen. Hierop volgde een «Ode van mooi weer, maar op 10 Mei ra ons land in den oorlog medegesleept. B<Ln eeft het Westland toen niets innen doen. De heer Bareridse, de voor- •w van den ..Bond Westland" heeft tlj- oorlo& ln Poeldijk nog gepoogd op gang te brengen. Er waren ajjS^Sge an schrijve twee kooplieden, BMLi kans toe Zftgen om naar Den 8 te komen. Maar uit Limburg, Utrecht Onze Berlljnsdhe correspondent schrijft ons d.d. 29 Juli: Het ls alweer een Jaar of wat geleden. We maakten een gezellige dienstreis door Oost-Pruisen en landden op een goeden dag te Trakenen. De daar gefokte hengsten genieten een wereldreputatie, welke voor die der Hannoversche werkpaarden niet onderdoet. We troffen het bijzonder goed, want juist was er bezoek uit Berlijn ge arriveerd: de toenmalige pers-chef van het Propaganda-Ministerie Walther Funk. We volgden van dichtbij de hartelijkheid, waarmede deze hier ontvangen werd en weldra kwamen we te weten, dat hij zich hier in zijn geboorteplaats bevond. Nu be grepen we alles plotseling veel beter. Want Oost-Pruisen is een stukje land „fiïr sich". Het lag onder den druk van den Poolschen Corridor sedert den Vrede van Versailles vrijwel geïsoleerd en de van huls-uit eenigszdns stugge terughoudendheid der bevolking was er onder die omstandigheden stellig niet beter op geworden. Wij hadden dat reeds omstreeks 1920 vastgesteld, dus kort na den wereldoorlog, toen we van Ber lijn naar Koningsbergen getogen waren om vandaar langs de Duitsch-Russische grens het gerestaureerde gebied, waai* eenmaal de Russische troepen over de Dultsche grens gekomen waren, te bezoeken. Men begroette er den vreemdeling met argwaan, begreep niet al te best. wat hij hier kwam zoeken en pa* bij nadere kennismaking b^ron men dat wantrouwen te begrijpen. De b-volklng voelde zich als het ware aan haar lot over gelaten en Oost-Pruisen heeft onder Pool schen invloed een reeks van moeUUke Jaren doorgemaakt. Wij kennen den huldigen President van de Duitsche Rijksbank nog uit den tijd, toen bij de „Berliner Börsen-Zeitung" de' financieele af deeling onder zijn redactio- neele leiding had. En toen wij omstreeks 1935 door hem in zijn nieuwe functie als pers-chef in de Wilhelmstrasse ontvangen werden, herinnerde hij persoonlijk aan dien tijd. begroette hij ons. een zestal Neder landsche journalisten, min of meer als col lega's. Die natuurlijke voorkomendheid is hem bijgebleven tot op den huldigen dag. Het duurt even voor het discours in gang komt, hij neemt zijn .Pappenheitffer" eerst eens- goed op, wil precies weten, wat men nu eigenlijk van hem wil, maar heeft hij eenmaal gemerkt, dat oprechte belangstel ling het uitgangspunt is. dan overwint hij zlin Oost-Pruisische terughoudendheid met één slag en hij begint te vertellen op de korte, zakelijke manier, d-ie in zijn volks aard ligt. Dat wil zeggen: hij gaat direct op het doel af en slaat den spijker op zijn kop. Dienzelfden indruk deden wij thans ook weer op. nu de Rijksminister van Econo mische Zaken on President van de Rijks bank. Walther Funk. voor de te Berlijn go- accrediteerde vertegenwoor*i«rers dor bui- tt-nlandschc pers een causerie hield over een der belangrijkste problemen van den huidigen lijd: het e^nomi^eh en finan cieel systeem, hetwelk Duitschland. te zamen met zijn bondgenoot Italië, na af loop van dezen oorlog in het kader van de nieuwe Europer^he ordening aan F-nrooa zal onl^Ten. Minister Funk in b*d r^cht v»n s-rohen. hij k*n r,n"c z*dd*^n in vr» r,Q p—""-l'ik" pi,,y->rf pu j- C r"'-v ;*wonr C om wm de ollom?prt« t~oh~rpsf ec-> flnancieel- e-coucmisch stH-el uit werken. In zijn uiterlijk ontreden en in zijn nuch tere formuleering heeft Funk ongetwijfeld iets gemeen met zijn voorganger dr. Hjal- mar Schacht: zijn uiteenzettingen over een der meest gecompliceerde vraagstukken gaan gepaard met geestige opmerkingen, die niet van ironie ontbloot zijn en als vak man houdt hij rekening met de moeilijk heden. welke er juist voor den leek op dit gebied bestaan. Een duidelijk voorbeeld: het netelige goudprobleem wordt ter sprake gebracht, het feit, dat meerdere Europe e- sche staten hun goudvoorraad ..bijtijds" naar Amerika hebben overgebracht in de hoop, daarmede het belang van land en volk te dienen. Men wil haarfijn weten, wat minister Funk daar nu van denktZijn antwoord luidt: HET GOUD EN DE KNIKKERS. „Ergens in den Bijbel staat te lezen: Uit stof zijt gij en tot stof zult gij weder- keeren! Het goud is onder den invloed van de gebeurtenissen der laatste jaren allang geen basis meer voor den muntstand ln Europa. Het is ermee gegaan als met de knikkers, waar wij als jongens zoo graag mee speelden. Tenslotte kon het gebeuren, dat een van ons alle knikkers in zijn zak gestoken had en danwas het immers uit met het spel. Misschien zou het wel het beste zijn. wanneer men al het goud van deze wereld naar een onbewoond eiland zou overbrengen, in geval van een natuurcatastrofe zou dat eiland dan plot seling met het goud verdwijnen en we zou den gedwongen zijn. alles van voren af aan te beginnen!" Nadat wij allen stevig ge lachen hebben om deze zoo al niet waar schijnlijke, dan toch geestige oplossing van een netelig probleem, voegt minister Funk er dadelijk ernstig aan toe: „Ik wil daar mee natuurlijk niet gezegd hebben, dat het goud geen doelmatig middel is ter vereffe ning van de betalincssaldi der verschillende landen, maar dan moet het veel minder co één hoop liggen en ln ieder geval mag de economische regeline niet meer van het goud afhankelijk zijn." Al van te voren hoorden wij den mi nister nadrukkelijk verklaren, dat wij op deze perseonferentie van hem geenerlei sensationeele mededeelingen moesten ver wachten. een waarschuwing, welke hoogst waarschijnlijk verhand hield met de vele sensationeel b<wi~ht°n. welke er in ver band met. dit vrT~«duk d°n laatster* th'd in ren deel van de buitenlandsche soe- ciaal de Amerikaansche pers verschenen zijn. Waarom deze voordracht, welke ongeveer anderhalf uur in beslag nam en nog ge volgd werd door allerlei vragen, welke op minzame wijze beantwoord werden dan toch op ons een min of meer sensationee- len indruk maakte? Waarschijnlijk, omdat we nu pas van bevoegde zijde een vrij dui delijk beeld voor ons zagen oprijzen van het toekomstige Europa, gebaseerd op continentale economie zonder de medewer king of den invloed van Engeland, maar niet onvoorwaardelijk gescheiden van het overzeesche gebied. „Wij nationaal-socia listen aldus minister Funk doen niet aan starre dogmatiek, maar richten ons steeds zooveel mogelijk naar de practiik van een bepaalde periode. Ook in de naaste toekomst zullen wij gaarne met andere landen samenwerken, maar hierbij dient voorop te staan, dat Duitschland zich aan de methodes zal houden, waarbij het voor en tijdens dezen oorlog het beste baat be vonden heeft. De toekomstige Europeesche volkshuishouding zal gebaseerd zijn op een geboden economisch beleid en met het spel van de vrije krachten zal onherroe pelijk gebroken worden". HET AUTARKISCH STREVEN. Over een volledige handhaving van de autarkische gedachte hoorden wij minister Funk niet spreken, maar wel wenscht hij Duitschland geheel en al onafhankelijk te zien van leveranties, die slechts uit het buitenland betrokken kunnen worden. Men heeft te dien opzichte reeds in den vorigen oorlog zijn bittere ervaringen opgedaan"en de gang van zaken ln den huidigen oorlog heeft duidelijk bewezen, dat Duitschland inderdaad bij machte is. voor een zeer be langrijk deel in zijn eigen behoeften te voorzien. Het Duitsche volk heeft ln den loon van een maand of tien geleerd, ronder koffie en thee te leven, met betrekkelijk weinig groente uit te komen, zich streng te houden aan de vele en vaak harde voor schriften der distributie en het heeft daar bij niet meer gemopperd dan noodig w$s, want het besefte, dat deze maatregelen ten slotte het algemeen belang ten goede zou den komen. Het verloop van den strijd heeft tot dusver bewezen, dat deze gedach- tengang de juiste was en als het zoo mocht blijven voortgaan, dan zal het ons niet ver bazen. wanneer de thans ongedane erva- rir.een een basis zullen vormen vc*r *»**e landen van Furor® om d° t^ans pc*? v"u- g°nde moeilijkheden tot een voor allen be vredigende oplossing te brengen. (Nadruk verboden). 3—2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 7