Uit den Leidschen raad
Ons Kort Verhaal
^estland, Holland's eerste
tuinbouw-district!
Dinsdag 30 Juli 1940
ïzet der 12 veilingen beliep tot 30 Juni 1940
bijna 3 ton minder dan in 1939
|uli bracht echter
uitkomst
Een verklaring namens
alle partijen op één na
„Luchtpost"
Het land van het glasZóó ziet
de bezoeker Westland, als hij voor
het eerst daar een deel van zUn
tUd zoek brengt. En hij denkt dan
meteen terug aan zijn schooljaren,
waarin hij zoo een en ander, via
een .blinde" kaart over het West-
land in zijn hoofd stampte: het
land van groente, fruit, bloemen
enbroeikassen.
Hoe heeft dit prachtige gebied het
er in de laatste maanden afge
bracht? Hoe reilt en zeilt het
thans? Ziedaar benige vragen,
waarop één onzer redacteuren in
een serie korte artikelen het ant
woord zal geven. Bijgaand publi-
ceeren wij diens eerste bijdrage, de
weergave van een gesprek met den
heer J. Barendse, voorzitter van
den „Bond Westland", welke in
1939 het 10e lustrum herdacht!
filing in Poeldijk (Westland) is in vollen gang. Schuit na schuit, volgeladen met
fc en fruit vaart door de nauwe vaargeul langs den „afslager" en de kooplustigen
[an onzen specialen verslaggever).
den vergoedingsprijs, die voor het doorge
draaide product Is uitbetaald, aldus voegt
dê voorzitter van den „Bond Westland" hier
aan toe. En daarbij overhandigt hij het
staatje, dat op de 12 veilingen betrekking
heeft en dat er als volgt uitziet:
bedrijven is de beslissing gevallen. En de
opbrengst daarvan ls schraaltjes. In hoe
verre dit goed gemaakt zal worden kan
niemand zeggen. Want niemand weet wat
de tuinders straks zullen moeten betalen
voor de dingen die zij noodig hebben. De
prijs van het hout Ls al gestegen. En hoe
zal het gaan met de kustmest en de kolen?
Zullen daarvan wel voldoende hoeveelheden
te krijgen zijn? De Westlanders hebben in
het voorjaar een goeden prijs gemaakt voor
de sla. Hun commentaar is dan: ziezoo, dat
hébben we! Méér zeggen zij niet. Want hun
gedachten zijn al weer bij de tomaten en
de druiven en de andere soorten fruit en
I groente, vooral nu bekend ls geworden, dat
j er op het oogenblik veel fruit uit Italië
Ingevoerd wordt, zooals roode pruimen, die
tegen zeer behoorlijke prijzen verkocht wor
den, perziken en citroenen. Daardoor wordt
meteen al weer een nieuw probleem toege-
1 voegd aan de vele, waarop het antwoord
nog moet komen.
Een paar van die problemen noemen? In
I dc eerste plaats is er het feit, dat de aard-
beienoogst, waarvan de aanvoer toch
al niet met veel optimisme tegemoet
gezien werd, heel erg tegenviel. In totaal
zijn er in 1939 ruim 111.000 k.g. aan de
Westlandsche veilingen gebracht. En nu?
Nog geen kwartOch. het voorjaar is nu
niet zoo bijzonder mooi geweest. Veel vorst-
schade, lange dooi.
Is voor den -geringen aanvoer van aard
beien dus nog wel een oorzaak aan te wijzen,
een puzzle is het met de komkommers ge
weest. Berkel leverde er 12000, Pijnacker 24
25.000, Delft met honderdduizend ramen
ook maar weinig. Wat daarvan de oorzaak
I.
land's tulnbouwdlstrict bij uitnemend-
i,Zóó wordt in het Gedenkboek, dat
Begenheid van het tiende lustrum van
pond Westland" werd uitgegeven, het
md getypeerd. En de Nederlander, die
trein en bus in Juli 1940 heen reist
fdie zich de moeite getroost om zijn
I de kost te geven beseft hoe raak,
fcrecles het Westland daarmede ls ge-
tyd.
reilt en zeilt het Westland op dit
pbllk? Hoe zijn de vooruitzichten? Is
'den voor optimisme? Ziedaar de drie,
ir elkaar gestelde vragen, die den
wiewer op den voorzitter van den
ld Westland", den heer J. Barendse
lirt. Zij zitten ln het moderne gebouw
veldijk ruim 9 K.M. van Den Haag
honderden hun fruit en groente per
Tt aanvoeren voor de veiling. Vijf mlnu-
Jeleden stonden zij samen te kijken
[het veilen, zagen zij hoe schuit voor
Et door de smalle opening het velling-
liw binnenvoer, langs de stelle tribune,
I de kooplustigen zich bevinden. Thans
jtten zij de stilte voor het vraag-en-
fooid-spel, dat nieuwsgierige Journalis-
pu eenmaal plegen aan te wenden om
ne te weten te komen, wat zij van
l achten.
heer Barendse, een doorgewinterde
lander, begint met het overleggen van
s, welke den veilingomzet van de 12
Bandsche veilingen tot en met 30 Juni
"aangeven. En daaruit trekt hij de con-
J dat deze bijna 3 ton minder is dan in
IDe omzet is berekend met inbegrip van
Poeldijk
f. 691.516.27
f. 598.558.02
f92.'958.06
Westerlee
689.982.89
694.846.15
f. 4 863.26
Naaldwijk
's Gravenzande
552.578.52
474.077.16
78.501.36
468.460.19
505.764.78
37.304.59
Honselersdijk
557.045.73
494.988.32
62.394.00
Kwintsheul
559.126.51
469.988.82
39.137.69
Monster
342.467.67
350.1Q1.97
7.724.30
Wateringen
269.531.86
233.072.58
36.459.28
Zwartendijk
101.982.55
104.616.64
2.634.09
Woutersweg
169.316.13
181.990.55
12.674 42
165.338.62
20.025.00
Sammersbrug
121.734.38
113.190.68
8.543.70
f. 85.225.66 f. 367.994.08
Men ziet het: ultimo Juni was de op
brengst f282.768.42 minder dan ln 1939. Ge
lukkig is ln Juli en dit geeft aanleiding
om met eenig optimisme de toekomstige
ontwikeling af te wachten de achter
stand Ingehaald.
„Een moment-opname van den toestand
kan ik onmogelijk geven", zoo zegt de heer
Barendse. En hij licht meteen toe, waarom
dit niet gaat. „Het Westland heeft 2 hoofd-
Eroducten: tomaten en druiven. En die
eginnen op dit oogenblik volop aan de
markt te komen. Met de stooktomaten zijn
we aan den schralen kant gebleven. Nu
komen de tomaten van den kouden grond
aan de beurt. Hekent men er mede, dat in
totaal 17 a 18.000 ton (17 18 mlllioen kg!)
druiven geveild moeten worden en 35000
ton (35 millioen kg!) tomaten, waarvan de
groote hoop nog moet komen, dan begrijpt
iedereen, dat er op dit oogenblik nog niets
gezegd kan worden. Alleen voor de stook-
.Zlebicr een overzicht buiten het veilinggebouw te Poeldijk (Westland). Op den voor
land het in 1931 onthulde standbeeld van pastoor Franciscus Verburgh, die van 1618
—1708 geleefd heeft cn die als de grondlegger van de druiventeelt in het Westland
beschouwd wordt.
kan zijn? Wij weten het niet. Het eenige
dat ons bekend is. Ls het feit, dat er ver
leden jaar meer dan V/t millioen komkom
mers geveild zijn en ln 1938 dito dito
En zoo zijn er meer dingen die den West
landers voor onverwachte moeilijkheden
plaatsen. Neem het vraagstuk van den
export, b.v. van tomaten. Er is een prachtige
aanvoer te verwachten. Zal met name
Dultschland door veel vraag invloed op den
prijs uitoefenen? Het is op dit moment nog
niet te bekijken. Ik hoop en met mij het
geheele Westland er het beste van. Voor
het oogenblik richten wij ons nog op het
binnenland. En wij verwachten ten aanzien
van den export, dat ook deze niet zal
tegenvallen, vooral wat den prijs betreft.
(Nadruk verboden).
Nadat agenda en aanvullingsagenda met
eenig debat van ondergeschikt belang wa
ren afgedaan, zette de Leidsche Raad zijn
zitting aldais voort:
WERKVERSCHAFFING.
Wethouder WILBRINK zegt, dat B. en W.
zich zeer hebben beraamd op werkverrui-
min al wordt dit zeer belemmerd door ver-
eischte goedkeuringen, aanwezigheid van
materiaal, enz. Leiden was een der eerste 4
gemeenten die haar aanvragen Indienden.
Bijzonder weinig wordt toegestaan, geen
bouwwerken, alleen weg- en straatbanen en
dat is voor Leiden zeer moeilijk, gelet op
ons territoir.
Ook is gedacht aan volkstuinen, maar ln
dit opzicht is het wachten nog op ver
nieuwing van het uitbreidingsplan, waarbij
storing is Ingetreden tengevolge van den
brand in Rotterdam. Een andere moeilijk
heid is, dat de gemeente nog niet alle be-
noodlgde terreinen ln handen heeft. Wel
licht zijn er evenwel straten aan te leggen
achter den Lammenschansweg en achter
den Maresingel, ook af ondervindt de bouw
van woningen moeilijkheden, zelfs voor wat
betreft de 180 reeds goedgekeurde wonin
gen achter den Maresingel, wegens gebrek
aan materiaal. Dit uit te voeren als gewoon
werk geeft kans op extra-rente-verlies en
dat heeft B. en W. op het idee gebracht:
zijn zij niet als werkverschaffingsobject in
aanmerking te brengen? Ook waar dan
meer werklieden te werk zijn te stellen?
Gelet op de houding van den raad in deze
materie, wilden B. en W. echter eerst het
oordeel van den raad weten alvorens met
voorstellen te komen, daar anders een on-
gewenschte stagnatie zou intreden, ook met
het oog op te voeren besprekingen met hoo-
gere Instanties.
Voor den heer WILMER is het zonne
klaar. dat het denkbeeld van B. en W. moet
worden aanvaard, waar er dan meer ar
beiders te werk gesteld kunnen worden.
De heer SNEL, vroeger scherp tegenstan
der van werkverschaffing, zegt namens zijn
fractie thans prijs te stellen op het uit
voeren van werk, al is het in werkverschaf
fing, gelet op de omstandigheden, opdat van
gemeentewege met de uitvoering kan wor
den begonnen.
De heer HUURMAN meent, dat niet al
leen bij werkverschaffing, doch ook bij ge
wone uitvoering meer arbeiders te gebrui
ken zijn door bepalingen in het bestek geen
mechanlschen arbeid te doen verrichten, al
zouden er wellicht daaraan financieele na-
deelen zijn verbonden.
Spr. vraagt de inschakeling van de ge
wone uitvoerders, en niet het opdragen b.v.
aan de Heide Mij.
Wethouder WILBRINK wijst er op, hoe
de heer Huurman zelf reeds erkent, dat
uitvoering in gewone uitvoering veel duur
der komt en dat is afdoende! Persoonlijk
wil spr. wel zeggen, dat hij zoo mogelijk
den aannemer wil inschakelen, doch dit is
van nader onderzoek.
De VOORZITTER meent, dat thans vol
doende zekerheid aanwezig is, dat door B.
en W. geen monnikenwerk zal worden ver
richt door het voorbereiden van desbetref
fende voorstellen, die men dus tegemoet
kan zien,
EEN VERKLARING.
De heer BEEKENKAMP legt daarop vol
gende verklaring af:
De vertegenwoordigers van de politieke
partij ?n in den gemeenteraad, die prijs stel
len op een rechtmatigen volksinvloed op
wetgeving en bestuur, hebben mij gemach
tigd de volgende verklaring af te leggen:
De buitengewone omstandigheden, waarin
ons- vaderland verkeert, maken het tot een
dwingende noodzakelijkheid, alle krachten
richtend op de handhaving van een poli
tiek beleid in overeenstemming met den
Nederlandschen volksaard en de nationale
tradities, een zoo groot mogelijke eenheid
onder de verschillende volksgroepen te
verkrijgen,
In overeenstemming met den toestand,
zooals die voor het bezette Nederlandsche
gebied is geschapen, constateeren wij, dat
wij binnen de grenzen van de Gemeente
wet betrokken zullen blijven bij de uit
oefening van het Gemeentebestuur.
Wij verklaren met handha/vlng van de be
ginselen, die ons tot dusver hebben ge
leid, en met eerbiediging van elkanders op
vattingen, bij voortduur onze krachten te
zullen inspannen om de gemeentelijke
saamhoorigheid te dienen ter bevordering
van de belangen dear Leidsche burgerij,
zoowel in geestelijk als in stoffelijk op
zicht.
Samenwerking tot dit doel zal met kracht
worden nagestreefd.
(Nadien bleek ons. dat deze verklaring
is afgelegd namens alle partijen, behalve de
communistische. De heer van Weizen heeft
de zitting voor de verklaring reeds ver
laten. Red- L. D.)
RONDVRAAG.
De heer KEY klaagt over het lang wach
ten bij de uitreiking der boter- en vet
kaarten en vraagt: is verbetering niet mo
gelijk?
De VOORZITTER meent, dat het hier
nog zoo slecht niet is gegaan, doch er zal
aandacht aan geschonken worden.
De heer SNEL wil eenige vragen tot B.
en W. richten over het uitzenden van ar
beiders naar Duitschland. Velen hebben be
zwaren, die echter niet geaccepteerd wor
den. Men weet niet de voorwaarden van
uitzending, weet niet hoe het gaat als men
daar ziek wordt, gedood wordt of een on
geval krijgt
De VOORZITTER is van oordeel, dat dit
de bedoeling van de rondvraag te boven
gaat en adviseert een anderen weg in te
slaan, die practisch ook de voorkeur geniet.
Na nog enkele opmerkingen volgt nog
voor halfvier sluiting der openbare zitting.
De Raad gaat over in geheime zitting.
VOOR WOENSDAG 31 JULL
Jaarsveld, 414.4 M. KRO.-Uitzending
8.00 Berichten ANP. 3.05 Wfj beginnen de
dag 8.15 Gr.muz. 10.00 VPRO. Morgen
wijding 10.15 Gr.muz. 11.30 Godsdienstig
halfuur 12.00 Gr.muz. 12.15 Rococo-octet
12.45 Berichten ANP. en grmuz. 1.15
KRO.-Melodisten 2.00 Vrouwenuur 3.00
Grmuz. 4.30 Kinderuurtje 5.15 Berichten
ANP. 5.30 KRO-Nachtegaaltjes 5.45 In
leiding volgende uitzending 5.50 Uit Bay-
reuth: tweede acte van de opera „Gotterd&rn-
merung" 6.50 Gram.muziek 7.00 Vragen
van den dag (A.N.P.) 7.15 Berichten
7.20 Zang cn piano - 7.30 Cyclus „Uitingen van
nationale cultuur" - 7.45 Reportage 8.00 Ber.
ANP. 8.15 Gevarieerd orkestconcert 10.00
Gr.muz. 10.10 Wij sluiten den dag 10.15—
10.25 Berichten ANP.
Kootwijk, 1875 M. AVRO.-Uitzending
7.00 Berichten (Duitsch) 7.15 Berichten <En-
gelsch) 7.30 Grmuz. (Om 8.00 Berichten
ANP.) 10.00 Morgen-wijding' 10.15 Gram.
muziek 10.30 Solisten, koor en orkest (opn.)
11.15 Berichten (Engelsch) 11.30 Grmuz.
11.45 AVRO.-Amusements-orkest 12.30
Berichten (Duitsch) 12.45 Berichten ANP.,
grmuz. 1.00 Orgel, zang en viool 2.00
Berichten (Duitsch) 2.15 Omroeporkest en
solist (opn.) en gr.muz. 3.15 Berichten (En
gelsch) 3.30 AVRO.-Amusements-orkest,
AVRO.-Musette-ensemble en grmuz. 5.00
Berichten (Duitsch) 5.15 Berichten ANP.
5.30. Grmuz. 5.45 AVRO.-Dansorkest 6.15
Berichten (Engelsch) 6.30 Onderwijsfonds
Scheep v.: Technische causerie 7.00 Vragen
van de dag (ANP.) 7.15 De Romancers en
soliste 8.00 Berichten (Duitsch) 8.15 Be
richten ANP. 8.30 Berichten (Engelsch)
8.45 Grmuz. (9.159.30 Berichten-Engelsch)
10.00 Berichten (Duitsch) 10.15—10.30 Berich
ten ANP. 10.3010.45; 11.15—11.30; 0.15—030
en 1.15130 Berichten (Engelsch).
door JOHN FRESCO.
„Als we het een beetje handig aanleggen",
zei Eddy Flint, „dan kunnen we de volgende
week van ons geld gaan leven. Lady Plumm
zal morgenavond bij het bal van Lord
Hartley de beroemde Borgiabroche dragen.
James Morgan in Houstonstreet weet ervan
en hij geeft zevenduizend pond voor het
dine".
Jèrry Clark haalde onwillig zijn schou
ders op.
„Alles goed en wel, Ed, maar je moet niet
vergeten, dat Hartley de vijf bekwaamste
detectives van Scotland Yard heeft ge-
engageerd, speciaal om de Borgiabroche te
bewaken. Je kunt er zeker van zijn, dat ze
lady Plumm geen oogenblik uit het oog zul
len verliezen. Er is geen schijn van kans,
dat iemand de gelegenheid zal krijgen, een
hand naar het sieraad uit te steken, zonder
dat hij onmiddellijk gearresteerd wordt".
Eddy lachte geheimzinnig.
„Dat weet ik allemaal, beste jongen, maar
ik zei, met een beetje handigheid en geluk.
Ik weet zelfs nog meer. Zoodra lady Plumm
de broche kwijt is, zal ze als een bezetene
tekeer gaan en dan worden alle deuren
automatisch gesloten. Niemand kan de bal
zaal verlaten en iedereen zonder uitzonde
ring zal worden ondervraagd en gefouilleerd.
Voor dat doel heeft Hartley de vrouwelijke
detective Letty While aangenomen".
Clark keek zijn vriend verwonderd aan.
„En ondanks deze voorzorgsmaatregelen
denk jij de broche in handen te krijgen?"
„Ik denk het niet alleen, ik weet het
zeker. Luister. We zijn beiden uitgenoodigd
en we gaan samen naar de villa van lord
Hartley. Ik zal in een koffertje een van mijn
postduiven stoppen, die jij tijdens het bal
onder je costuum moet verbergen. Ik zal
zorgen, dat het raam aan de zuidzijde open
staat en precies om elf uur maak jij, dat
je in de onmiddellijke nabijheid van lady
Plumm bent. Dan zal het licht een oogen
blik uitgaan en van die gelegenheid maak
JU gebruik de broche te stelen en aan den
poot van de duif te bevestigen. Het beest
vliegt rechtstreeks naar zijn hok en morgen
gaan wij met het sieraad naar James Mor
gan. Laat de heeren en dames detectives
maar vragen en fouilleeren zooveel zé wil
len, de broche is dan allang in veiligheid".
Jerry Clark knikte goedkeurend.
„Een schitterend plan. Een soort lucht
post dus?"
„Precies".
Alles ging, zooals Eddy Flint het voorspeld
had. De berekening klopte als een bus. In
den vooravond waren ze in de villa van lord
Hartley gearriveerd en ze hadden ieder een
afzonderlijke kamer ter beschikking gekre
gen. Het koffertje met de postduif werd
zorgvuldig onder den divan op Jerry's kamer
verborgen.
Juist toen het bal op zijn hoogtepunt was,
ging het licht uit en op hetzelfde oogenblik
voelde lady Plumm, dat haar diamanten
broche werd gestolen. Ze gaf een gil en
schreeuwde om licht.
Nog geen minuut later was de balzaal
weer helder verlicht en bij iedere deur stond
een detective.
„Niemand mag de zaal verlaten", beval
inspecteur Pendelton met bulderende stem
en direct was het doodstil in de zaal. „Er
zal gefouilleerd worden", ging Pendelton
voort. „Ik hoop, dat geen der aanwezigen
zich daartegen zal verzetten".
Zonder morren volgden de gasten ieder op
zijn beurt den inspecteur naar een aparte
kamer en de dames werden onderzocht door
miss Letty While, maar er werd van de
broche geen spoor gevonden.
Pendelton moest toegeven, dat hij voor
een raadsel stond.
Het bal werd voortgezet, maar de detec
tives zaten niet stil. Het geheele bedienden-
personeel werd ondervraagd, maar ook van
dezen werden de politiemannen niet veel
wijzer.
Middernacht was allang voorbij, toen de
gasten een voor een afscheid van hun gast
heer namen en ook Eddy Flint en Jerry
Clark maakten zich gereed voor den aftocht.
Ze drukten lord Hartley vriendelijk de hand.
maar ze zagen niet, dat er een ondeugende
glinstering in zijn oogen lag.
Bij de deur werd Jerry staande gehouden
door inspecteur Pendelton.
„Excuseer, mr. Clark", zei hij stroef. „Wilt
u mü even volgen naar de kamer hiernaast?
Ik wilde nog een paar vragen stellen".
„Met genoegen", zei Clark kalm. in de
overtuiging, dat Pendelton niets kon weten.
Hij volgde den detective naar het vertrek
ging in een gemakkelijken stoel zitten.
„U wenscht, mr. Pendelton? Ik meen, dat
ik alles gezegd heb, wat ik weet".
„Toch niet alles", zei de inspecteur met
een geheimzinnig lachje: „U hebt bijvoor
beeld niets gezegd over die postduif in uw
koffertje".
Er trok een doodelijke bleekheid over
Clark's gelaat en daarmede verried hij zich
zelf.
„W&bllef?"
„Het is heel eenvoudig", grijnsde Pendel
ton. „Toen het dienstmeisje van lord Hart
ley op uw kamer kwam om op te ruimen,
hoorde ze een vreemd geluid onder den
divan. Ze schrok zoo hevig, dat ze weg
vluchtte om Henderson, den butler te halen.
De man stelde een onderzoek in en vond
onder den divan uw koffertje met de duif.
maar hij was zoo onhandig om het beest
door het openstaande raam te laten ont
snappen. Hij was bang. dat u er kabaal over
zou maken en toen nam hij uit zijn eigen
duiventil een andere duif, die hij in het
koffertje deed.
Tien minuten geleden kwam Henderson
toevallig voorbij de til en daar vond hij zijn
duif terug met de diamanten broche van
lady Plumm aan zijn poot".
Pendelton zweeg en keek Clark uitdagend
aan.
.Dat wilde ik u zeggen, mr. Clark en als
u mij een verklaring kunt geven, hoe de
broche aan den poot van een duif komt,
die in uw koffertje zat. dan ben ik tevre
den".
Maar die verklaring kon Jerry Clark niet
geven en daarom moest hij toelaten, dat
rendelton een paar stalen armbandjes mi
jriin nols.rn pn een poosje later wist
hij. dat die duivenhistorie hem maar even-
i tjes vijf jaar kostte.
(Nadruk verboden).
(Auteursrecht voorbehouden).
3—2
