De strijd tegen Engeland fcilsie Jaargang MAANDAG 15 JULI 1940 No. 24632 Over de grondslagen van een nieuw Europa Duitsche legerberichten Italiaansch legerbericht Churchill voor de radio Engelschen vallen Roode Kruisvliegtuig aan EERSTE BLAD Feiten van den dag Twee artikelen van Karl Megerle Uit Engeland LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zl)n. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DER ADVERTENTIES Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden 2.35 per weekƒ0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden portokosten (voor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Het opperbevel van de Duitsche weer- nacht maakte Zaterdag bekend: Sinds gerulmen tijd ondernemen Duitsche zeestrijd krachten in overzeesche wateren met succes operaties. Verscheidene koop vaardijschepen met waardevolle ladingen, die bij deze ondernemingen als prijs zijn opgebracht., kwamen onze havens binnen. Een duikboot meldt bet tot zinken brengen van 24.684 bruto registerton vijandelijke koopvaardljscheepsrulmte. Gevechtsvlieg tuigen deden weer aanvallen op scheeps- doelen voor de Engelsche oostkust en ln het Kanaal alsmede op vliegvelden, havenwer ken en fabrieken der bewapeningsindustrie ln Engeland en Schotland. Het gelukte een patrouilleboot en een koopvaardijschip van 2000 bruto registerton tot zinken te brengen en vijf koopvaardij schepen zwaar te beschadigen. Op het vlieg veld St. Merryn werden acht Brltsche ge vechtsvliegtuigen op den grond vernield. In Exeter werden petroleumopslagplaatsen, in Portland, In Newport en Dundee havens en kaden, In Blllingham en Newcastle fabrie ken der bewapeningsindustrie krachtdadig met bommen bestookt. Britsche vliegtuigen wierpen ook ln den nacht van 12 op 13 Juli bommen ln Noord-Dultschland uit. Daarbij erden verscheidene huizen vernield en eenige burgers gedood. De op 12 Juli ge melde verliezen van den vijand moeten met vier vliegtuigen verhoogd worden, die des nachts door luchtdoelartillerie werden neergeschoten. De verliezen van den vijand bedroegen gisteren 13 vliegtuigen, daarvan werden er vier in luchtgevechten overdag en een door nachtjagers neergeschoten. Vijf eigen toe stellen worden vermist. En gisteren werd gemeld: Een van onze oorlogsschepen meldt, dat het 18.500 bruto register ton vijan delijke koopvaardijtonnage in overzee sche wateren tot zinken heeft gebracht. In het kader der gewapende verkenning ln het Kanaal vielen Duitsche gevechtsfor maties verscheidene convoolen aan en wis ten 4 koopvaardijschepen zwaar door bom treffers te beschadigen. Hierbij kwam het tot verbitterde luchtgevechten, waarbij onze jachttoestellen tegenover een sterke vijandelijke overmacht slechts één vliegtuig verloren en tien Brltsche Jachtvliegtuigen neerschoten. Bij een poging om Noord-Dultschland binnen te vliegen werden twee Britsche ge vechtstoestellen in een luchtgevecht neer geschoten. In den nacht van 13 op 14 Juli wierpen vijandelijke vliegers opnieuw ln Noord- en West-Duitschland bommen neer, die slechts geringe materieele schade aanrichtten, zon der militaire doelen te raken. Het gelukte hierbij drie vijandelijke vliegtuigen door luchtdoelartillerie neer te schieten. Het to tale verlies van den vijand bedroeg vijftien vliegtuigen. Drie eigen vliegtuigen worden vermist. Het frontbericht geeft hierbij nog vol gen de commentaarUit bovenstaande blijkt duidelijk, dat sedert de bezetting van de Noorsche kusten de blokkadeoorlog van Engeland tegen Duitschland ln hooge mate ineffectief is geworden. Duitschland heeft zich uit den „natten driehoek" bevrijd. Een heden van de Duitsche marine kunnen thans op volle zee opereeren zonder dat de Engelsche vloot ln staat is de Duitsche handelsoorlogsvoering in den Atlantischen Oceaan en andere wateren tegen te gaan. Deze vaarten der Duitsche oorlogsschepen in overzeesche wateren beteekenen direct en indirect een ernstige benadeeling van den Engelschen zeehandel. Bovendien dwingt deze bedreiging der toevoerwegen van het Engelsche verkeer overzee de Brit sche marine ter bescherming van den han del en voor konvooieering een deel van haar oorlogsschepen aan andere doeleinden te onttrekken. Met voldoening gewaagt men voorts van de bewezen superioriteit der Duitsche lucht macht boven de Engelsche. Het 34ste legerbericht van het Algemeen Hoofdkwartier van de Italiaansche weer macht luidt als volgt: Verplicht het tempo te vertragen bij het zoeken naar een schuilplaats bij Alexan- drië, is de Britsche vlootformatie gisteren den geheelen dag opnieuw door onze lucht macht ingehaald en aangevallen. Kruisers en slagschepen werden wederom dikwijls door bommen van middel- en zwaar kali ber getroffen, waardoor hy de reeds toege brachte beschadigingen opnieuw ernstige schade werd aangericht. Tijdens deze bomaanvallen werden vier vijandelijke Jachtvliegtuigen, waarvan drie twe motorige, door onze bommenwerpers neergeschoten. Een van onze vliegtuigen is niet teruggekeerd. Een aanval van onze jachtvliegtuigen op de bases van Malta heeft geleid tot een ge vecht met vijandelijke jagers. Twee vijan delijke vliegtuigen werden neergeschoten. Al onze vliegtuigen keerden tijdens den pacht terug. In opeenvolgende golven werd het bombardement op de militaire doelen van het eiland herhaald, waardoor groote branden ontstonden. Een van onze torpedojagers bracht een Britsche duikboot tot zinken. Een van onze duikbooten is niet op haar basis terugge keerd. In Noord-Afrlka heeft de vijand nach telijke luchtaanvallen ondernomen op de vliegvelden van Cyrenaïca. Er vielen geen slachtoffers. Schade werd niet aangericht. In Oost-Afrlka Is een Britsche luchtaan val op Ita-liaansdh. Mbjala door de lucht doelartillerie afgeslagen, die een vijandelijk toestel neerhaalde. Zoowel van Duitsche als Italiaansche zijde blijft men melding maken van. groeien de ontstemming ln Egypte tegen Engeland, da dit laatste land Egypte ln den oorlog wil trekken, terwijl Egypte er buiten wil blijven. RADIOREDE VAN ANSALDO. Ansaldo heeft in een radiotoespraak tot do Dtallaanssohe weermaohJt een biLcJLf- wekkend overzicht gegeven van de Brltsche strijdkrachten en haar verdeeling. De Britsche landstrijdkrachten becijferde An saldo op ongeveer 120.000 man ln Egypte en Palestina: contingenten, die uit Engel schen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Indiërs zijn samengesteld. Aan zeestrijdkrachten heeft Engeland ln de Middellandsche Zee twee groepen sa mengetrokken: de eene ln het Oostelijke en de andere in het Westelijke deel van de Middellandsche Zee. Belde hebben elk de beschikking over een vllegtulgmoederschip, over ln totaal 7 slagschepen, 10 zware krul sers, 7 lichte kruisers, verkenningsschepen en torpedojagers, talrijke kleinere eenhe den en ruim 15 onderzee booten. De Oostelijke groep heeft haar voor naamste basis te Alexandrlë, terwijl eenige eenheden ook te Haifa alsmede in havens van een vreemde mogendheid liggen. Deze vreemde mogendheid wilde Ansaldo niet noemen. Doch, zoo aeide hij, zij zal beter doen met haar havens voor zichzelf te ge bruiken. Ten slotte legde Ansaldo de jongste be wegingen van de Britsche vloot zoo uit, dat Distributie voor boter, vet, gruttersivaren, enz. KARNVERGUNNING VOOR BOT ERBEREIDING VEREISCHT. In het Verordeningenblad van Zaterdag is opgenomen een beschikking van den secreta ris-generaal van het departe ment van Landbouw en Vis- scherij, waarbij van gisteren al als distributiegoederen in den zin van de distributiewet 1939 zijn aangewezen: rijst, gebroken rijst, rijstemeel, gort, havermout, havervlokken, grutten, maize na, griesmeel, puddingpoeders, spaghetti, macaroni en vermicelli. Voorts zijn van gisteren af als distributiegoederen aangewe zen: boter, margarine, spijs- vetten en spijsolie. Voor de bereiding van boter is een karnvergunning noo- dig. (Voor nadere bijzonderheden zie men elders in dit Blad). de Oostelijke groep, nadat zij gezien heelt, aan welke gevaren zij van de zijde van de Italiaansche luchtmacht bloot staat, van plan ls, een poging te ondernemen, naar het Westen door te breken. De Britsche premier Churchill heeft gis teravond een radiorede gehouden voor het empire en de Amerlkaansche luisteraars. Hij begon met zijn vroegere verklaringen over de Brltsche overvallen op Fransche oorlogsschepen te herhalen. Hij verklaarde ditmaal zelfs, dat anders niet slechts Enge land, doch ook de Vereenlgde Staten ln ge vaar waren gebracht. Engelands „pijnlijke taak", zoo vervolgde hij, is thans beëindigd. Ofschoon het nog niet voltooide Fransche slagschip „Jean Bart" zich nog ln een Marokkaansche ha ven bevindt en bovendien nog een aantal Fransche oorlogsbodems in Toulon en in verschillende havens over de geheele we reld ligt, zijn deze Fransche oorlogsschepen niet ln staat, het Engelsche „overwicht" ter zee op eenlgerlel wijze te verstoren. En geland zal de overgebleven Fransche oor logsschepen, indien zij geen pogingen doen om terug te keerem naar de havens onder Duitsche of Italiaansche controle, niet las tig vallen. Vandaag een Jaar geleden was Churchill getuige geweest van de Imposante parade van het Fransche leger en het Fransche imperium op de Champs Elysées. Destijds had hij niet kunnen voorspellen wat in den loop van één enkel Jaar kon gebeuren. Doch ondanks alles meende hij, dat weder een Veertiende Juli zou komen. Indien de vijand, zoo vervolgde Churchill, een aanval zou ondernemen, dan zouden alle in Engeland geconcentreerde krachten zich tegen hem keeren. Elk dorp en iedere stad zullen verdedigd worden. Engeland zal er ook niet voor terugschrikken Londen daarbij te laten verwoesten. Vervolgens besprak Churchill de activi teit van het luchtwapen. Hij wees er op, dat dit slechts voorloopige gevechten waren en dat de eigenlijke aanval nog verwacht moest worden. De krachtsinspanning van Engeland diende, alles bij elkaar genomen, nog verdubbeld te worden, niet slechts voor dezen zomer. Ten slotte gewaagde hij van de „donkere schaduw van Hitler", die En geland bedreigde. (D.N.B.). Uit Berlijn meldt het D.N.B.: een z.g. „Zeenoodvllegtuig" startte op 11 Juli om de in nood geraakte bemanning van een Dit Nummer bevat TWEE Bladen Binnenland Voorschriften voor radlo-distributle-cen- trales. (Binnenland, 2e Blad). Minder lesuren voor gymnasia, H.B.S.'en, enz. (Binnenland, 2e Blad). Tweedaagsche zeilwedstrijden op het Braas- semermeer. (Sport, 2e Blad). Naar aaneensluiting der bestaande gym- nastiekorganisaties. (Sport, 2e Blad). AMSTERDAMSCHE BEURS. Veel belangstelling. Alles in afwachting Buitenland De strijd tegen Engeland. (Ie Blad). De opbouw van Europa. (Ie Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN" EERSTE BLAD. Tussohen vrees en hoop, ln gespannen af wachting, welke plaats en welke functie hun de historische omwenteling in een nieuw georganiseerd avondland zal toewij zen, vragen de middelgroot» en kleine sta ten naar de grondslagen van het nieuwe Europa, zoo verklaart de diplomatieke medewerker van de Börsenzeitung, Karl Megerle, ln het eerste opötel van een reeks artikelen over de grondslagen van het nieuwe Europa. Ter inleiding wijst de schrijiver er op, dat over de territoriale en andere wijzigingen, die noodzakelijk verbonden moeten zijn met de verplaatsing van het Europeesche zwaartepunt van de Westelijke randen naar de van het Noorden naar het Zuiden loo- pende mlddenas, nog niet ban worden ge sproken. Daarentegen zijn zekere grondsla gen en punten van uitgang reeds thans zichtbaar en geven het recht om vast te stellen, dat de volkeren van Europa met vertrouwen den nieuwen tijd kunnen tege moet zien. Er zijn thans reeds, zoo wordt in het ar tikel verder gezegd, in Europa zekere'objec- tief zakelijke en psychologische voorwaar den, die dringen in de richting van een nieuwe Europeesche solidariteit, een lots- geuieenschap. In het tijdperk van het moderne ver keer en de moderne economie, van de moderne oorlogstechniek en strategie gevoelt ieder, dat Europa te klein is om zooals tot dusverre in talrijke, niet tot leven bekwame eenheden versplinterd te blijven, of zelfs in vijandelijke kam pen verdeeld te zijn en in oorlogen, die een zelfmoord beteekenen, met haar kracht ook haar positie in de wereld te verliezen. Al deze inzichten dringen naar de Euro peesche solidariteit ,naar de op de een of andere wijze te vormen economische en verkeers-geografische groote ruimte. De kleine en middelgroote staten van Europa hebben door dezen oorlog de les gekregen, dat het levensgevaarlijk is een op zich zelf staand bestaan tusschen rivallseerende groote mogendheden of zelfs ln het gevolg en in dienstbaarheid van die mogendheden te leven. Daar komt bij het toenemende in zicht, in de onhoudbaarheid van de tot dusverre bestaan hebbende sociale, econo mische en politieke systemen en de nood zakelijkheid om het blnnenlandsche regime der volkeren opnieuw te onderzoeken en aan te passen. Al deze factoren begunstigen de psycho logische bereidheid om loyaal deel te nemen aan de nieuwe organisatie van Europa en de lotsgemeenschap van de oude wereld, maar vooral ook de noodzakelijkheid van een dui delijke leiding te erkennen. Voor de meeste staten van Europa beteekent het zich kee ren naar het nieuwe tegelijk een grondige, vaak smartelijke en met offers gepaard gaande losmaking van het oude. In dit verband wijst Megerle er op dat de betrokken staten zich moeten hoeden om nieuwen wijn in oude zakken te gieten en hun zaken toe te vertrouwen aan oude en onbekwame handen. Met een paar rede voeringen, verordeningen en oppervlakkige gebaren zal het niet gebeurd zijn. Noordig is een voor zichzelf eerlijk inzicht in de ver andering der dingen, een afkeeren van het opportunisme, een afstand doen van over spannen politieke en economische nationa- lismen en de erkenning van het beginsel. dat het met de eer van een kleinen staat volstrekt vereenigbaar is wanneer hij zich toevertrouwt aan de leiding en de bescher ming van groote rijken. Eerst thans ls het mogelijk, zoo merkt Megerle tenslotte op, tegelijkertijd een goed onderdaan van zijn volk ,een goed patriot en een goed Europeaan te zijn, zonder dat dit laatste woord dien valschen klank heeft dien het in den na-oorlogtijd van Versailles aankleefde. Karl Megerle geeft in een tweede artikel de lijnen aan voor een herbouw van Europa. Hij gaat van het feit uit, dat Duitsch land niet alleen komt als overwinnaar van het systeem van Versailles, doch ook als een rijk, dat Europa veel te bieden heeft. Het brengt zoo schrijft hij verder Europa den vrede, veiligheid en bescher ming tegen aan het gebied vreemde inbreu ken van buiten af. tegen verwikkelingen in Europa zelf en tegen de economische worging van buiten af. Het brengt de ter zijdestelling van de rivaliteiten der groote mogendheden, waaronder Europa en niet in het minst de kleine en middelkleine staten de laatste eeuwen geleden hebben. Met Frankrijk ls het belangrijkste kristalli satiepunt van bondgenootschappen, coali tie-oorlogen en een politiek uitspelen van den een tegen den ander verdwenen. Met Frankrijk is ook de laatste vastelandsdegen en het bruggehoofd van Engeland in Euro pa verdwenen. Het bondgenootschap van de spilmogendheden en de duidelijke duur zame afbakening van de belangengebieden tusschen het rijk en de sovjetunie vergroot ten de mogelijkheid, aldus de schrijver, om de politieke reorganisatie van Europa bul ten de rivaliteiten van de groote mogend heden ten uitvoer te leggen. De kleine landen behoeven geen partij te kiezen, trawanten te zijn van afzonderlijke groe pen of tusschen de partijen door te lavee- ren en zich door bedriegelijke militaire in spanningen in hun eigen nadeel strategisch belangrijk te maken. Tevens kunnen zij er zeker van zijn, dat het rijk van hen niet verwacht, zooals de geallieerden na den wereldoorlog, dat zij borgen of medeplich tigen van den overwinnaar worden en zich, zooals ln den Volkenbond onder het voor wendsel van collectieve veiligheid, met den overwinnaar gelijkstellen tot nadeel van de overwonnenen. Vervolgens schrijft Megerle over de nieuwe economische en sociale ordening in Europa. Duitschland stelt Europa nieuwe economische denkbeelden en een beproefd economisch systeem ter beschikking. Dit beteekent zekere afzetgebieden, rechtvaar dige prijzen, stabiele valuta, een bestand zijn tegen crises en voor iedereen bereik bare van de kapitalistische overmacht vrij zijnde handelsmethoden. Aan dit gemeen schappelijke economische leven kan iedere staat, hetzij klein of groot, arm of rijk aan kapitaal, agrarisch of industrieel, op grond slag van rechtsgelijkheid deelnemen, omdat dit systeem berust op de basis van de ar beid, prestatie en productie en niet op het toevallige bezit van goud en kapitaal. De nieuwe economische denkbeelden raken ook de nieuwe sociale denkbeelden, die het nationaal-socialistische Duitschland het nieuwe Europa eveneens ter beschikking stelt. Duitschland beoogt niet, anderen volken zijn sociale orde of zijn wereldbe schouwing op te dringen. Het ls er echter van overtuigd, dat zijn nieuw gewonnen sociale waarden naar den inhoud van meer dan nationale beteekenis zijn en de uit drukking zijn van de eischen van de twin tigste eeuw. Het is voor Europa ook van beslissende beteekenis, dat zijn nieuwe or dening geschiedt onder de eigenlijke leiding van het beste en meest beproefde organi satievolk. Terwijl bij het einde van den wereldoorlog overwinnaar, overwonnene en neutralen door een golf van pessimisme en ontkenning werden meegesleurd, kunnen de overwinnaars van dezen oorlog voor Europa een hoopvoller beeld ontwerpen. Het nieuwe Europa van de eensgezinde samenwerking van allen, het Europa zon der werkloosheid, zonder economische- en valutacrises. het Europa van plannen en arbeidsverdeeling, dat. de modernste tech nische productieapparaten en gemeen schappelijk doorgevoerd, geheel Europeesch verkeerssysteem ter beschikking staat, zal na het overwinnen van economische en na tionalistische hinderpalen zijn beveiligde basis en een snel opkomenden welstand vinden. Het biedt aan de Europeesche vol ken en niet in het minst aan de kleinen, de grootste mogelijkheden voor hun' tech nische. economische en verkeersmogelijk- heden. Of de volken van Europa hiervan een nuttig gebruik zullen maken, ligt voor het grootste gedeelte aan hen zelf. In ieder geval heeft de Jeugd van Europa een groote kans voor zich. Duitsch gevechtsvliegtuig te zoeken en te redden. Het was overeenkomstig de inter nationale overeenkomsten der Geneefsche Conventie wit geschilderd en voorzien van acht roode kruisen, benevens van de rijks- dlenstvlag. Het was ongewapend. Daarmede stond het onder bescherming van het Ge neefsche Roode Kruis. Desondanks werd het in strijd met alle regels van het volkenrecht bij de uitvoering van zijn moeilijken opsporingsdienst plot seling aangevallen door een Britsch vlieg tuig van het type Bristol-Blenheim, dat machinegeweervuur opende, waarbij de bak boordmotor en het dwarsroer, benevens de drijf Inrichting, stukgeschoten werden. De vliegboot moest neerstrijken en de uit 4 koppen bestaande bemanning moest in de rubberboot gaan. Het Britsche vliegtuig ondernam op deze nu zelf in nood geraakte, onder bescherming van het Roode Kruis staande reddingsmanschappen, nog vier aanvallen, waarbij de Duitsche bemanning als door een wonder ongedeerd bleef. Na het verdwijnen van het vijandelijke vliegtuig roeide de bemanning in haar rub berboot met alle kracht naar het Zuiden, doch kon spoedig waarnemen, dat opnieuw Blenheim-vliegtuigen verschenen, naar het schijnt om torpedoboot jagers der Britsche marine, die kort daarop aankwamen en het wrak ramden, de plaats aan te wijzen. Of schoon een vijandelijk vliegtuig nog een kwartier cirkelde boven het gebied waar de rubberboot voer, bleef de bemanning voor de Engelschen verborgen en kon na boven- menschelijke inspanning en na een strijd van 23 uur met wind en golven, bij de Ka naaleilanden gelukkig weer aan land komen. Deze daad vormt, naar van Duitsche zijde wordt vastgesteld, opnieuw een schakel ln de lange keten der Engelsche vergrijpen tegen alle regels der internationale volken rechten. Duitschland neemt er met afschuw kennis van, doch zal ze niet vergeten. Voor 1 Augustus zal aan 13.000 Engelsche kinderen een visum voor de Ver. Staten worden verstrekt. Het Britsche consulaat in Mexico heeft een verzoek aan het Mexicaansche ministe rie van buitenlandsche zaken gericht, asyl- recht te verleenen aan eenige honderden Britsche weeskinderen, „die wegens den komenden nazi-aanval", op de Britsche eilanden gevaar loopen. Naar verluidt, staat men welwillend tegenover het voorstel, om dat het een gunstige gelegenheid tot her vatting der diplomatieke betrekkingen tus schen Mexico en Engeland biedt. GEEN IJS OF GEBAK. Het maken van ijs en gebak wordt in Engeland met ingang van 5 Augustus geheel verboden. Het gebruiken van suiker ter gar neering van taarten en gebak wordt be schouwd als een misdaad tegen den staat. iD.NJB.) DE „ZESDE KOLONNE". De oprichting van een z.g. zwijgende tolonne. die onder redhtsreeksohe leiding van het ministerie van blnnenlandsche zaken en van Scotland Yard zal staan, wordt, naar het D.N.B. uit Stockholm meldt, als een teeken der toenemende politieke spanning in Engeland beschouwd. Haar taak is het ontdekken van alle plannen der ge heimzinnige vijfde kolonne. De zwijgende kolonne beschikt over betaalde en over vrij willige medewerkers uit alle deelen des lands, wigr ijver door het uitloven van deels

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1