Duitsche successen in de lucht Fransche grondwet wordt gewijzigd 31ste Jaargang DONDERDAG 11 JULI 1940 No. 24629 Tegen de Engelsche vloot Roemenië uit den Volkenbond getreden Maatregelen op Ierland Vluchtelingen-misère Duitsch-ltaliaansch-Hongaarsche besprekingen EERSTE BLAD Feiten van den day Goedkeuring door het volk gevraagd Avontuurlijke reis van Z weedsche torpedojagers LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden2.35 per week0.18 Franco per post 235 per 3 maanden portokosten fvoor binnenland ƒ0.30 per 3 mnd.) Het opperbevel van de Duitsche weer deelt mede: De reeds bij het ver slaan van Frankrijk bewezen Duitsche su perioriteit ln de lucht, komt thans ook te genover Engeland duidelijker tot uiting. Zooals bekend, is het reeds ln een speciaal bericht gepubliceerde aantal van twaalf neergeschoten vliegtuigen bij Stavanger ln den loop van den dag, na nieuwe luchtge vechten tot 28 neergeschoten vliegtuigen gestegen. Volgens de tot dusver ontvangen be richten werden gisteren opnieuw alle vliegtuigen van een aanvallende En gelsche gevechtsgroep neergeschoten. De Duitsche luchtdoclartilleric dwong de zeven Britsche bommenwerpers voor het bereiken van het aanvalsdoel, n.l. het vliegveld van Amiens-Glissy van koers te veranderen en hun bommen zonder te mikken en voortijdig neer te werpen. Schade aan militaire objecten werd dientengevolge niet aangericht. Na het staken van het vuren van de luchtdoelartillerie vielen de Duitsche jagers aan en schoten alle vijandelijke bommenwerpers op den terugtocht den een na den ander neer. De eigen luchtmacht leed geen verliezen. En later: Zoojuist worden nieuwe buiten gewone successen van het Duitsche lucht- wapen bekend. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in de Straat van Dover gistermiddag een zwaar beveiligd Britsch konvooi aangevallen en door bomtrcffers een kruiser alsmede vier koopvaardijsche pen, in totaal- metende 21.000 br. t., tot zinken gebracht. Verder kregen een kruiser en drie koopvaardijschepen, van in totaal 19.000 br. t., zware tref fers, zoodat zij gedeeltelijk met zware slagzij en brandend bleven liggen. De vijandelijke jagers, die het konvooi be veiligden, werden in luchtgevechten gewikkeld, waarbij er tien werden neer geschoten. Vier eigen vliegtuigen keer den niet terug. De Duitsche pers vraagt: waar de van Engelsche zijde steeds beweerde superiori teit der Engelsche vliegtuigen blijft De Deutsche Allgemeine Zeltung schrijft: Het is van de grootste beteekenis, dat de Itallaansche luchtmacht en marine gelijk tijdig in de Mlddellandsche Zee omvang rijke en succesvolle gevechtshandelingen tegen twee Britsche vlooteenheden heeft uitgevoerd. De opmarsch van Alexandrië en van Gibraltar ln de richting van Italië is even gevaarlijk. Engeland wordt door de moderne met bijzondere dapperheid ge hanteerde wapenen der verbonden asmo- gendheden verslagen waar zijn strijdmacht zich vertoont. Roemenië ls uit den Volkenbond getre den. De minister van buitenlandsche zaken, Manollescu, heeft hierover de volgende ver klaring afgelegd: Door het uittreden van Roemenië uit den Volkenbond wordt definitief een streep getrokken onder een politieke Illusie, die mc-n langen tijd heeft nagejaagd. Van den Volkenbond heeft Roemenië ondanks luid ruchtige uiterlijke teekens nooit eenlg nut metterdaad gehad. Daarentegen werd het in een automatisch mechanisme van scha delijke politieke acties getrokken, die ln strijd waren met zijn ware gevoelens te genover eenlge bevriende groote naties. Roemenië, dat een politiek voert van zijn ware belangen en van een Europeesch rea lisme. Ls van opvatting, dat zijn blijven in den Volkenbond geen doel meer heeft. (D.N.B.) Uit Londen meldt Reuter: De Engelsche bladen nemen met groote belangstelling de nieuwe verdedigingsmaatregelen in Ier land op. Zoo ls het Iersche leger uitgebreid tot 100.000 man. De kustverdediging ls ver sterkt en men verneemt, dat reeds op ver scheidene plaatsen aan de kust mijnenvel den zijn gelegd. Voorts zouden zich opeen oproep van De Valera 80.000 man vrijwillig voor het leger hebben aangemeld. Welk een ontreddering de tallooze vluch telingen over de Fransche wegen gebracht hebben wordt in de Kölnische Ztg. beves tigd door een ooggetuige, die 12 Juni den stroom zuidwaarts van Parijs uit gevolgd is. Het uitrijden uit de stad was verschrik kelijk. Aan de Porte dltalie begon het drama al. Op bepaalde plaatsen kunnen op dezen weg naar Fontainebleau acht auto's naast elkaar rijden, er gingen er 10 tot 12. Dikwijls stieten er met kracht op elkaar, elke wagen leek een lastkameel. Aan alle kanten pullden er huisraad uit. Reeds aan de genoemde poort werd de zegsman door 50.000 misschien 100.000 automobielen meegesleept. Tusschen één uur 's middags en twee uur in den nacht, dus in 13 uren, is hij wat meer dan 20 km. Hitier heeft gisterochtend in aanwezig heid van den rijksminister van buitenland sche zaken, Von Ribbentrop, en dep sedert Zondag op uitnoodlging van de rijksregee- rlng in Duitschland vertoevenden Italiaan- schen minister van buitenlandsche zaken, graaf Clano. In den Führerbau den op uit noodlging van de rijksregeerlng in München aangekomen Hongaarschen minister-presi dent Graaf Telekl en den Hongaarschen minister van buitenlandsche zaken Graaf Csaky ontvangen. De bespreking werd in den geest der traditloneele vriendschap pelijke betrekkingen tusschen de drie sta ten gevoerd. Na de ontvangst bij den Führer heeft minister van buitenlandsche zaken Von Ribbentrop de te München vertoevende Hongaarsche gasten en graaf Ciano een maaltijd aangeboden, gevolgd door 'n tocht naar het Chlemmeer. In het rusthuis aan het meer vertoefden de minister en zijn gasten eenlge uren ln het gezelschap van hier ter genezing aanwezige gewonde sol daten. Om kwart over zeven vertrokken Te lekl en Graaf Csaky met een specialen trein uit Salzburg. Kort daarop ging ook graaf Ciano heen, na hartelijk afscheid te hebben genomen van den minister van bui tenlandsche zaken. De Messaggero publiceert over deze be sprekingen een uitvoerige correspondentie van zijn specialen berichtgever, waarin deze schrijft, dat de dag van Muenchen een be vestiging is van het souvereine prestige, dat de as op het continent en in de geheele wereld verkregen heeft door haar prachtige denkbeelden van herstel en door de onver gelijkelijke kracht van haar wapenen. Hon garije zoo vervolgt het blad heeft ver zocht zich met de as te verstaan en zijn actie te verbinden aan het werk van Italië en Duitschland. Daarom ls het gesprek van Hitier en Clano met Telekl en Csaky en de Invloed welke daarvan zal uitgaan op den loop der gebeurtenissen ln het Donaubek- ken en op den Balkan en in het geheele Westelijke bekken van de Middellandsche zee, van de grootste beteekenis. Na de Rus sische bezetting van Bessarabië en de Boe- kowina, is het in het wezenlijke en drin gende belang van alle Donau- en Balkan - volkeren gewenscht en noodig, dat zich geen nieuwe „coup de theatre" voordoet. Het blad zegt er zeker van te zijn, dat Hon garije nooit Iets zal doen, dat op eenigerlei wijze de plannen van den vijand zal kun nen begunstigen. In een artikel, getiteld ..Het kenmerk van de diplomatieke ontmoeting te München", schrijft Ansaldo, de directeur van het blad „Telegrafo", ln een correspondentie uit Berlijn o.a., dat de Hongaarsche regeering reeds sinds eenigen tijd heeft aangedrongen op een bespreking van den toestand met de asmogendheden. De bezetting van Bes sarabië v/as voor den natlonalen trots van Hongarije een soort zweepslag. Eigenlijk is het oogenblik voor deze besprekingen slecht geschikt, omdat de asmogendheden betrok ken zijn ln een oorlog, welke het oude Europa moet veranderen en een nieuw Europa moet oprichten, maar wat den Bal kan betreft, hebben zij om bijzondere rede nen van dit oogenblik er belang bij daar dien vrede gehandhaafd blijft. Ansaldo zegt het waarschijnlijk te achten, dat de Hongaarsche leiders, na den binnenlandschen toestand te heb ben uiteengezet en de gevoelens te heb ben gekregen van het warme begrip dat nale elschen, opnieuw de bevestiging heb ben gekregen va nhet warme begrip dat Italië en Duitschland hebben voor de Hon gaarsche verlangens en voor de offers, welke Hongarije zich thans getroost door met het geweer aan den voet te blijven. Die bevesti ging zal stellig vergezeld zijn gegaan van de verzekering, dat de huidige status quo van den Balkan niet verstoord zal worden en dat het tijdelijké offer van Hongarije niemand eenig voordeel zal brengen. In het nieuwe Europa, dat Italië en Duitschland bezig zijn te vormen, zal Hongarije een eereplaats krijgen overeenkomstig zijn heldhaftige traditie en zijn geestelijke be teekenis. opgeschoten. Vóór het verwoeste vliegveld van Orly liep alles vast. Het was onmoge lijk voor of achteruit te gaan, al werd soms doorgang voor vocdseltransporten geëischt. De nacht werd ln een welde aan den kant van den weg doorgebracht. Den vol genden ochtend begonnen de moeilijkhe den opnieuw. De wagen van dezen oogge tuige werd opgehouden en moest langs zij paden of over de velden zijn weg zoeken ten einde den militairen den voorrang te laten. Opeens klonk het bevel: alle parti culiere rijtuigen uit den weg. Assen braken banden barstten, één op de tien werd bul ten dienst gesteld. De Inzittenden grepen dan de gelegenheid aan zich in 'n korenveld aan de meegebrachte proviand te goed te doen. Eindelooze militaire transporten trokken voorbij. Het was zaak het stuurrad niet uit han den te geven. Telkens moest uitgeschakeld Dit Nummei bevat TWEE Bladen Binnenland Feestelijke opening van het sportpark ln den Leidschen Hout op 7 en 8 Sept. (Sport, 2e Blad). De De verkoop van room wordt verboden (Binnenland, 2e Blad). zorg voor (2e Blad). het Rotterdamsche kind Hernieuwde waarschuwingen aan post- duivenhouders Binnenland. 2e Blad). Buitenland de lucht Nieuwe Duitsche successen tegen Engeland (le Blad). Besprekingen van Hitier en Ciano met de Hongaarsche staatslieden (le Blad). De Fransche Nationale Vergadering aan vaardt grondwetswijziging (le Blad). Roemenië uit den Volkenbond (le Blad). Nieuw voorstel van Roosevelt tot verhoo ging der defensie-uitgaven (le Blad). en de motor weer aangezwengeld worden. Benzine was kostbaar als bloed, een onweer brak los en uit alle hoeken en gaten kwa men de vluchtelingen aanzetten op boere- wagens, handkarren, rijwielen, kinderwa gens, te voet. Duitsche vliegers vlogen over, er viel geen schot. Toen werd gemeld, dat Parijs tot open stad verklaard was. Twee dagen voordien heette het nog: redde zich wie kan, de stad zal huls voor huis verde digd worden. En aldoor bij nacht en bij dag stortten zich beken in de stroomen vluch telingen, burgers en militairen. Af en toe kwam hij een wagenlengte vooruit. Dit geschiedde wanneer een be stuurder, door uitputting overmand, zijn vehikel in een greppel stuurde en daar liet liggen. Van middernacht tot elf uur 's ochtends ging het iets meer dan een km. vooruit, door de anderen opgeduwd zonder dat de motor behoefde aangezet te worden. ZIE VOORTS „LAATSTE EERSTE BLAD. BERICHTEN" De Fransche Nationale Vergadering heeft gisteravond, naar uit Vichy wordt gemeld, met groote meerderheid het volmachtcnontwerp aangenomen, dat de regccring machtiging geeft tot uit werking van een nieuwe grondwet. Daarmede heeft het laatste parlement van dc Derde Republiek ook zijn eigen afdankipg onderteekend. Overigens is thans het woord aan de regeering. Zij zal de nieuwe grondwet op stellen volgens de beginselen, die in de eer gisteren aan het parlement voorgelegde mo tiveering zijn samengevat. In Vichy zullen alleen de in aanmerking komende parlementaire commissies de re geering ter raadpleging ter beschikking staan en aldus de achterhoede vormen van het scheidende parlement. Laval legde een verklaring af. waarin hij uiteenzette, dat hij het initiatief tot het voorstel heeft genomen, de nieuwe grondwet door het volk te laten ratificccren. Deze passage is in het reeds gemelde resolutie-ontwerp van de regeering. waar over de nationale vergadering een oordeel heeft uitgesproken, ingelascht. De wijze waarop de ratificatie door het volk zal ge schieden. zal door de nieuwe grondwet be paald worden. Laval las een brief voor van Pétain, waarin deze verzoekt, hem in de zittingen van het Parlement en de Nationale Verga dering te vertegenwoordigen, omdat het hem moeilijk valt zelf daaraan deel te nemen. Uit Vichy wordt voorts nog vernomen dat politieke kringen aldaar voor het einde van deze week een reorganisatie van het kabinet-Pctain verwachten. Bij den aanvang der zitting heeft de voorzitter van de Kamer, Herriot, volgens een bericht uit Vichy verklaard, dat de afwezige parlementsleden indertijd op in structie van de regeering vertrokken waren er dat hij, Herriot, in het bezit was van den tekst dezer instructie. Zij hadden zich ingescheept op het stoomschip Massilia, dat hun door de regeering ter beschikking wa- gesteld. Herriot verklaarde stappen te hebben ondernomen om hun den tijdigen terugkeer naar Vichy mogelijk te maken, doch hij had hiermede geen succes gehad. De plaatsvervangende minister-president Laval bevestigde, dat het waar was, dat de regeering met het vertrek van de Massilia accoord ging. Hierop las Laval het eenige artikel van de machtigingswet voor. welke op zijn voorstel werd voorgelegd aan een speciale commissie, bestaande uit de leden van de senaatscommissie voor burgerlijke wetge ving en de kiesrechtcommissie van de Ka- mei. De speciale commissie nam het ont werp met 47 tegen 4 stemmen aan. Daarop werd, de machtigingswet door de Nationale Vergadering in geheime zitting met 569 tegen 80 stemmen aangenomen, waarna de zitting werd opgeheven. De volksstemming over de grondwet, die de beteekenis eener ratificatie zal hebben en de verkiezingen van de ver- vertegenwoordigende lichamen, waarin door de grondwet wordt voorzien, zul len niet samen vallen, maar zullen achtereenvolgens en onafhankelijk van elkaar worden gehouden. Het agentschap Stefani meldt tenslotte uit Vichy: De jonge rechtsche afgevaardigde Tixier- Vignancourt heeft in de Fransche Kamer voorgesteld de voor de catastrophe verant woordelijke politici op te sporen en te be straffen. Herriot heeft dit voorstel ter zijde willen leggen onder voorwendsel, dat het onvereenigbaar was met een clausule in het reglement van orde. Daarop verweet Tlxier-Vignancourt hem onder stormachti- gen bijval van het Huis, dat hij zich tot medeplichtige maakte van degenen, die met misdadige lichtzinnigheid geëischt hadden, dat de oorlog zou worden voortgezet tot den definitieven ondergang van Frankrijk. Bo vendien protesteerde Tlxier-Vignancourt tegen de aanwezigheid van Reynaud en van den multimilllonnair Dreyfuss als twee der grootste oorlogsophitsers. De woorden van Tlxier-Vignancourt deden een zooda nig tumult ontstaan, dat de voorzitter zich gedwongen zag de zitting op te heffen. Zoowel van Duitsche als Italiaansche zijde wordt er op gewezen, dat Frankrijk zich niet schoon kan wasschen van schuld door nu om te draaien. Naar de Romeinsche correspondent van de „Deutsche Zeitung in den Nieder- landen" meldt, heeft Gayda in een hoofd artikel in de „Giornale d'Italia" het mili taire en politieke standpunt van de spil, zooals dit na het laatste ophelderende con tact gebleken is, als volgt omschreven: 1. Tusschen de beide spilmogendheden bestaat volledige overeenstemming met be trekking tot de voortzetting van den oorlog tegen Engeland en zijn imperiale posities tot. aan de definitieve overwinning. 2. De acties van Duitschland en Italië vinden plaats op grond van een verdeeling van werkzaamheden. Hun doel is de blok kade van de Britsche eilanden en het rechtstreeksche breken van het verzet op het nationale grondgebied, de overzeesche bezittingen van Engeland en op de zeeën 3. Met het oog op de aanstaande ontwik keling van deze onverbiddelijk beslissende acties verdienen de mistastende buiten landsche geruchten over een adempauze niet eens een tegenspraak. 4. Tegelijkertijd met den strijd tegen En geland zorgen de spilmogendheden voorde uitvoering van den wapenstilstand, waar om Frankrijk op grond van zijn erkende nederlaag en in het bewustzijn van de noodzakelijke consequenties heeft gevraagd. De dramatische ineenstorting van het En- gelsch-Fransche bondgenootschap vermag in de voorwaarden niets te wijzigen. De overwonnene blijft 'met zijn geheele poli tieke schuld in zijn positie tegenover Duitschland en Italië. 5. Duitschland en Italië zullen overeen komstig hun gegronde rechten en die hun ner vrienden rechtvaardigheid oefenen. Verder zegt het Duitsche blad nog: De Duitsche revolutie was de uit inner lijke regeneratie gegroeide nieuwe geboor te van een Jong volk, dat zich gereed maakte tot de historische hoogte te stijgen, welke het lot het gewezen had. In Frank rijk echter stortte een vermolmde en niet meer aan de werkelijkheid beantwoordende politieke en maatschappelijke vorm ineen en onder de huidige volledige Ineenstorting maakt men zich op om Iets nieuws te zoe ken. Daar dient zich een bij andere volke ren deugdelijk gebleken stelsel aan, dat men tracht over te nemen. Nationaal-so- cialisme en fascisme hebben echter steeds verklaard, dat hun stelsels geen export artikelen zijn en hun overneming door Frankrijk beteekent geenszins een politieke scheppingsdaad, kan niet worden opgevat als de zegevierende doorbraak van iets op- strevends nieuws, maar het is een symp toom van de ineenstorting." Het blad betoogt dan verder, dat dit Frankrijk's eigen schuld is. Frankrijk heeft zich aan den oorlog medeschuldig gemaakt en het feit, dat het door zijn bondgenoot verraden is, ontlast het niet van zijn schuld De historische verantwoordelijkheid moet worden goedgemaakt en de grondslagen voor een nieuwe Europeesche orde moeten vrij van alle sentimentaliteit geschapen worden. „Frankrijk zal daarin geenszins meer de rol kunnen spelen, welke het tot schade van het Rijk in vorige perioden gespeeld De geruchten over een optreden van de Engelsche vloot tegen de vier torpedoboot- jagers, die Zweden in Italië heeft gekocht, en tegen de begeleidende schepen Patricia en Castor worden te Stockholm bevestigd. De Engelsche marine heeft de onder Zweedsche oorlogsvlag varende schepen bij de Faroër-eilanden in beslag genomen. Ver der zijn de torpedoboot jagers, nadat zij weer wareh vrijgegeven, op hun tocht naar Zweden door een Engelsch vliegtuig met bommen bestookt. Het officieele persbureau publiceert over deze voorvallen na aankomst van de tor pedoboot jagers en de begeleidende schepen in de Zweedsche territoriale wateren het volgende officieele communiqué, waarin gezegd wordt: „De reis van de torpedoboot jagers is bij zonder gevaarlijk en vol onaangenaamhe den geweest. Het ergste voorval deed zich voor bij de Faroër-eilanden, waar op 20 Juni een sterke Britsche vlootafdeeling de Zweedsche jagers in beslag nam. De niet geheel voor een strijd uitgeruste jagers bo den geen tegenstand met de wapens. Nadat de Zweedsche regeering bij de Britsche re geering een scherp protest had ingediend, werden de torpedobootjagens vrijgelaten. Intusschen haddèn deze schepen verschil lende beschadigingen opgeloopen, waar door hun zeewaardigheid was verminderd. De Britsche regeering verklaarde zich be reid. de schade te vergoeden, die door maatregelen van Britsche zijde zijn ont staan. Op 3 Juli des morgens heeft een Britsch vliegtuig voor de Noorsche kust vier bom men op de schepen geworpen, die echter geen doel troffen. De Britsche regeering heeft haar spijt over het bombardeeren tot uitdrukking gebracht en verklaard, dat dit op een misverstand berust. De Duitsche marine-autoriteiten hebben de reis op ver schillende manieren vergemakeklijkt. Zoo hebben zij o.a. een vaargeul door het ge bied aangewezen, dat door mijnversperrin- gen gevaarlijk is Het blad „Nye Dagligt Allehanda" zegt nog: De Engelsche bemanningen der torpedo jagers zijn met de hun onbekende schepen, zoo onhandig omgegaan, dat een der tor pedojagers. terwijl hij onder Britsch com mando stond, in botsing kwam en zwaar werd beschadigd. Ook een der begeleiden de schepen, het tankschip Castor werd tij dens de vaart- in den Atlantischen Oceaan door een Fransch oorlogsschip opgebracht en in een controlehaven gebracht. De En- :elschen hebben de schepen langen tijd in heeft. Het heeft ons eeuwen nationale ont- Queenstown vastgehouden. Out totaal" on- wikkeling ten achter gebracht en daarom bekende redenen moesten de Zweedsche ls het tijd een stabielen grondslag voor de torpedojagers daarop naar de Faroër-eilan- wisselvallige betrekkingen te scheppen Het den vertrekken. zullen de betrekkingen moeten zijn tus- Op de Patricia het tweede begeleidende schen den overwinnaar die omhoog streeft schip bevonden rich ongeveer tweehonderd en een leidende rol in Europa vervult en Zweden, die uit Engeland vertakken In tusschen den overwonnene, wiens rol van i totaal heeft de reis van de Zweedsche tor- groote mogendheid is uitgespeeld, daar hij I pedojagers van Italië naar Zweden van 18 er niet tegen opgewassen was." 1 April tot 10 Juli geduurd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1