Groot is de Fransche verontwaardiging over het Britsche optreden -HET RIJWIELPLAATJE 1940-41 Bekendmaking van den bevelhebber der weermacht in de Nederlanden 81 sfe Jaargang ZATERDAG 6 JULI 1940 No. 24625 Mededeeling van de Fransche admiraliteit Per fiets er op uit! Minister Baudoin over het verbreken der betrekkingen Verklaring van Prouvost Hitier vanmiddag te Berlijn De ware pedaalridder voelt zich veilig. EERSTE BLAD Feiten van den dag IS UW RADIO DEFECT LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES 30 ct«. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein Telef. nrs. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Redactie 21507 Postcheque- en Girodienst no. 57055 - Postbus no. 54 PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden 2.35 per week0.18 Franco per post 2.35 per 3 maanden -4- portokosten fvoor binnenland ƒ0.80 per 3 mnd.) Het D.NJ3. meldt uit Genève: De Fransche admiraliteit deelt over den Engelschen aanval op de Fransche oorlogs schepen, die bij Oran voor anker lagen, het volgende mede: ft Vlce-admiraal Oensoul heeft op het ulti matum van den Engelschen admiraal ge antwoord, dat het eerste Engelsche kanon schot de geheele Fransche marine tegen Groot-Brlttannlë ln het vuur zou brengen. In het communiqué van de Fransche ad- Iralltelt wordt dan verder gezegd: De ransche admlrallltelt heeft bevel gegeven eweld tegenover geweld te plaatsen. De geering heeft het besluit der admiraliteit oedgekeurd en de wapenstilstandscommis sie daaromtrent Ingelicht. Frankrijk heeft zich niets te verwijten. Frankrijk herinnert er aan, dat Dultsch- land en Italië niet de uitlevering van de Fransche vloot hebben verlangd, doch slechts de demobilisatie en concentratie daarvan ln Fransche havens met Fransche bemanningen, onder Fransch commando en onder toezicht van de wapenstilstands commissie. Frankrijk zou er ook nooit in hebben toegestemd zijn overwonnen vloot uit te leveren. Maarschalk Pétaln, admiraal Darlan en de minister van buitenland- sche zaken, Baudoin, hebben deze op vatting wel twintigmaal herhaald tegen over Churchill, Sir Alexander, den ad miraal van de vloot en den Engelschen ambassadeur. De Fransche admiraliteit heeft den pUn- ïyken Indruk, dat de slagen, welke Frankryk hebben getroffen, de leidende persoonhjk- heden ln Engeland, die er alleen maar op bedacht waren zich meester te maken van de Fransche vloot, onberoerd chebben gela ten. De vloot moest Fransch zyn of onder gaan. zy heeft zeker niet verdiend ln den rug te worden aangevallen op bevel van Churchill, die in den laatsten winter de Fransche admiraliteit heeft gesmeekt haar voornaamste krachten te wyden aan de be scherming van de Canadeesche schepen, daar de Britsche admiraliteit niet meer over voldoende middelen daartoe beschikte. Ad miraal Darlan heeft den dank van Churchill nog niet vergeten. De Engelsche admiraal heeft zelfs nog voor den afloop van het ultimatum aan admiraal Gensoul door zyn vliegtuigen magnetische mynen in de haven van Mers el Kebir laten leggen en heeft daardoor een typisch vyandelljke daad begaan. Uit berichten, die door de admiraliteit zyn ontvangen, biykt, dat het oude pantserschip Bretagne ln de lucht ls gevlogen en dat aan boord van de Dunkerque en van de Pro vence, evenals op de Mogador brand is uit gebroken. De Fransche zeelleden, die sedert maanden hun kracht hebben gegeven tot steun van die Britsche marine, die ln haar taak heeft gefaald, hebben met ontzetting het verraad van hun vroegere wapenbroe ders aanschouwd. Het verschynen van de Britsche strijd krachten was de Fransche regeering, naar 'thans uit Vichy wordt vernomen, op geen enkele wyze, diplomatiek of anderszins, aan gekondigd. Het verschynen van de Britsche vloot voor Oran was voor de Franschen dan ook als een volkomen overrompeling ge komen. Het D.N.B meldt verder nog de volgende byzonderheden. De Fransche eenheden lagen, geheel vol gens de bepalingen van het wapenstilstand verdrag, voor anker, zy waren nog niet ont wapend .De bemanning was echter reeds verminderd. Ook lagen de schepen niet ln strydformatle. Bygevolg waren zy in hooge mate kwetsbaar. Het was onmogeiyk de be manning aan land te brengen. Aan de komst van de Britsche strydkrachten was zooals reeds is gemeld geen enkele waar- In breeden kring blijkt onze foto- herkennigsprijsvraag de aandacht te hebben getrokken. Reeds zijn verschil lende oplossingen (góede oplossingen!) bij ons binnen gekomen en wij weten dat nog vele andere In de komende dagen zullen volgen. Niettemin meenen wij er nog eens even de aandacht op te moeten vestigen omdat hier een fietstocht van een uur of drie is uit geschreven, welke zeer de moeite waard is. Hij voert door een schitte rend landschap, biedt dus ruimschoots ontspanning cn verkwikking, en geeft bovendien kans op een der vele door onze directie beschikbaar gestelde prijzen. Men ga: per fiets er op uit! Oplossingen worden tot 1 Augustus bij onze redactie ingewacht. schuwing vooraf gegaan. Nauwelijks twee uur na de overhandiging van het ultimatum was het geheele Fransche eskader door Engelsche magnetische mynen Ingesloten. Het D.N.B. meldt uit Bern: Baudoin, de Fransche minister van bul- tenlandsche zaken heeft gisteren voor de pers te Vichy verklaard, dat Frankryk's betrekkingen tot Engeland op een nieuw plan komen. HIJ zeide onder meer: „Op het oogenbllk, dat op onze vloot een aanval ge daan werd, die een onultwischbare smet op de Engelsche eer zal biyven, UJkt het ons noodlg, in het kort de geschiedenis der be trekkingen met onzen vroegeren bondge noot te schetsen. De Fransohe bultenlandsche politiek 'werd sedert lange Jaren gedicteerd door den wensch, niets te doen, dat ln tegen stelling tot de bultenlandsche politiek van Engeland zou staan. WIJ zijn ln het kielzog van Engeland met Duitschland in oorlog gekomen. Engeland heeft het eerst den oorlog verklaard." Baudoin zette daarna uiteen, hoe de Fransche Noordeiyke legers en het Belgi sche leger door de Engelsche.. in den steek werden gelaten. Hy sprak vervolgens over de houding van zyn regeering bij de wa- penstllstandsonderhandellngen ten aan zien van de vlootkwestle. Maarschalk Pé taln en Ik zelf, aldus zelde hij, hebben ln dit opzicht tegenover de Britsche regee ring herhaldciyk de plechtigste verklarin gen afgelegd. De Dultsche regeering heeft geen uitlevering, van onze vloot verlangd. Wij hebben jegens onzen vroegeren bondgenoot steeds loyaal gehandeld. Chur chill had zelfs by de vergadering van den oppersten oorlogsraad op 13 Juni verklaard, dat Engeland ook in geval van een afzon derlijken vrede Frankryk volkomen trouw zou biyven, indien Frankryk zyn oorlogs vloot niet aan den vyand zou uitleveren. Baudoin sprak van de smartehjke ver bazing, waarmede Frankrijk kennis heeft genomen van den Britschen aanval op zyn schepen. Nochtans, zoo zelde hy, blokkeert de Britsche marine op de reede van Alexan- drië een ander Fransch eskader, dat be dreigd ls met den ondergang, wanneer het tracht uit te loopen. Deze feiten kunnen niet anders dan een grooten invloed op de oriënteering onzer politiek hebben. Wij hebben vanochtend met smart het besluit moeten nemen, onze diplomatieke betrekkingen met het land, dat schuld heeft aan het bloedvergieten onder onze zeelieden, te verbreken. Tegenover Amerlkaansche journalisten heeft de Fransche hooge commissaris voor de Propaganda, Prouvost, gisteren verklaard „Churchill heeft een aanvalsdaad begaan OPROEP VAN DR. GOEBBELS TOT DE BEVOLKING. Minister Goebbels richt naar aanleiding van de aankomst van den Fuehrer te Ber- ïyn een oproep tot de Berlijnsche bevolking, waarin hij zegt: „de oorlog tegen Frankrijk ls ten einde. Zooals de Fuehrer ln zijn rede op den doodengedenkdag van dit Jaar voor speld heeft, ls deze ooifog bekroond met de schitterendste overwinning der Dultsche ge schiedenis. Sedert het begin van het offen sief op 10 Mei verblijft de Fuehrer in zijn hoofdkwartier in het Westen. Van daaruit heeft hy de slagen, die het oude Frankrijk verpletterden, voorbereid en ten uitvoer gebracht. Thans keert hij voor het eerst na een afwezigheid van acht weken ln de rijkshoofdstad terug. Vanmiddag te 15 uur zal hy op het Anhalter station aankomen. Mannen en vrouwen van Berhjn, ik weet, dat lk een hartewensch van u allen uit spreek, wanneer lk u oproep tot een ont vangst van den Fuehrer, zooals Berlijn nog nooit gezien heeft. Met een geestdrift zon der weerga willen wij den Fuehrer op den grond van onze mlllloenenstad begroeten. Het gejubel, dat hem op zyn weg naar de rijkskanselarij uit honderduizenden kelen zal tegenkllnken, moet de brandende dank baarheid tot uiting brengen, die wij na mens ons geheele volk kunnen vertolken. Berlijnsche mannen en vrouwen, binnen enkele uren moet onze stad één enkele vlaggenzee zijn. Siert en bekranst geheel Berlijn, ln het bijzonder de straten, waar langs de weg van den Fuehrer voert. Van middag te 12 uur sluiten bedrijven en kan toren, "met uitzondering van het levensmid- delenbedrijf en de vitale cn wapeningsbe- drijven. Het werkende BerHJn marcheert ln gesloten opmarsch naar den weg van den Fuehrer. Het luiden der klokken zal den Fuehrer op zijn rit door Beriyn vergezellen, wy allen willen hem uit ons van diepe dankbaarheid vervulde hart onzen wel komstgroet toeroepen en daarmede tot uiting brengen, hoezeer het ons verheugt hem weer binnen onze muren te hebben. Leve de Fuehrer. Leve ons volk en ons rijk." die ln de geschiedenis geen voorbeeld heeft. Frankryk, welks soldaten eenige weken ge leden nog schouder aan schouder met de Engelschen streden, moet met ontsteltenis vernemen, dat een Engelsch eskader het vuur op onze schoonste schepen heeft geopend." Nadat Prouvost herinnerde had aan den tekst van het officieele communiqué over den aanval, vervolgde hy: „Amerika kent de omstandigheden, waaronder Frankrijk gedwongen werd een wapenstilstand te vragen. Twintig dagen van heldhaftlgen strijd; een week van dramatische onder handelingen, welker verloop Engeland van uur tot uur gevolgd heeft, terwijl het Fransche leger, aan zichzelf overgelaten, zonder hoop bleef strijden voor de eer van zyn vaandels. Engeland had geen geldige motieven voor zyn aanval, zoo vervolgde Prouvost. Het kon ook niet vreezen, dat de Fransche schepen eens tegen Engeland zelf gericht zouden worden. Churchill had niets te vree zen van deze voor anker liggende schepen, die veel te ver van de Dultsche en Itali- aansche troepen verwyderd lagen en mach teloos waren. Gisteren heeft Churchill er in toegestemd dat Londen tegehjkertyd een toevluchts oord wordt voor de Fransche politici, die hun deel aan het leed van het vaderland niet wilden dragen en een haard van intri ges tegen de regeering van Pétain vormen. Frankryk is, aldus besloot Prouvost, zon der waarschuwing en zonder wettigen grond, door Engeland aangevallen. Als gevolg van de gebeurtenissen in Oran heeft de Duitsche wapenstilstands commissie in een nota de Fransche delegatie doen weten, dat het opper bevel van de weermacht bereid is, de in artikel 8 van het wapenstilstandsver drag vervatte eisch tot ontwapening van de Fransche oorlogsvloot voorloopig op te schorten. Men zie voor vervolg pag. 2 le blad. De bevelhebber van de weermacht ln de Nederlanden, generaal der vliegers Fr. Christiansen, maakt bekend: Er ls misbruik gemaakt van de in de ge schiedenis zonder voorbeeld zynde lank moedigheid en grootmoedigheid, waarmede de Feuhrer de soldaten van een vyandeUjke weermacht vrije beweging heeft toege staan en de demobilisatie ten uitvoer Het brengen, ln plaats van hen ln gevangen schap te laten wegvoeren. Indien krijgsgevangene Nederlandsche militairen niet in staat zyn, de hun toege stane vrijheid te waardeeren, dan Ugt daar in een smakeloos gebrek aan discipline je gens de bezettingsmogendheid, die het Ne derlandsche leger weinig eer aandoet. Generaal Winkelman heeft nagelaten hiertegen op te treden en daardoor bewe zen, dat hij zyn positie en den toestand niet zoo heeft opgevat, als ieder, die nuchter denkt, moest verwachten. Hy is daarom, zooals reeds is medege deeld, ontheven uit zyn functie als opper bevelhebber der zich in demobilisatie be vindende Nederlandsche land- en zee macht en ln krijgsgevangenschap gebracht. Bovendien hebben de voorvallen van den laatsten tyd er. in het byzonder de gebeur tenissen der laatste dagen my aangetoond, dat talrijke Nederlanders niet meer weten, of ook niet w 11 le n weten, in wel doen ondubbelzinndgen toestand zy zich be vinden na de neupraliteltsschennls door hun vroegere regeering en de overwinning der Duitsche wapenen. Ik beperk my er toe deze houding te kenteekenen door enkele voorbeelden, die hier volgen, om eens en vooral grove en gevaarHjke vergissingen onmogeiyk te maken 1. Uit het karakter van talrijke Engel sche bombardementen kan onomstooteiyk worden opgemaakt, dat zy berusten op in lichtingen van Nederlandsche zyde. Ik wensch er geen twyfel over te laten be staan, dat een dergeUjke handelwyze met alle middelen, waarover de Duitsche or ganen beschikken, zal worden opgehelderd en volgens de Dultsche landsverraadwetten, welke voor den oorlog verscherpt zyn, zal worden gestraft. Deze wetten treffen ook' degenen, die een dergeUjke handelwyze opzettehjk niet aan geven of daarby zelfs hulp verleenen. Dat geldt ook voor handelingen tegen de belan gen der Duitsche weermacht als zoodanig en tegen instellingen van verkeer, bedrijf en industrie. Verder moeten de Nederlanders van het volgende nota nemen: wie een mogendheid, die met Duitschland in oorlog is, in eenigen vorm voordeelen verschaft, berichten doet toekomen of op andere wyze bevoordeelt, brengt tegeiykertyd het leven en den eigendom van zy'n eigen volksgenooten in gevaar en benadeelt het. 2. Tot de dwaze menschen van deze soort behoort ook hij. die uiting geeft aan een gezindheid, welke de gerechtvaardigde trots van den Duitschen soldaat en van den Duitschen mensch kwetst. Als beveUiebber der weermacht in de Nederlanden beschouw ik een dergeUjke houding als een teeken, dat de Duitsche maatregelen tot beveüi- ging van en het bewaren van de rust in de Nederlanden niet begrepen zyn of dat men ze niet wil begrijpen. Als dergeUjke gevallen noem lk onder anderen de vol gende a. De veelvuldige overtreding van den bevolen groetpUcht tegenover le den van de Duitsche weermacht door geüniformeerde leden van de zich in demobilisatie bevindende Nederland sche land- en zeemacht. Ik herinner eraan, dat de bevryding uit de krijgs gevangenschap, die berust op de voor zorgen en de welwiUendheid van den Führer, door my op ieder oogenblik ongedaan kan worden gemaakt en on gedaan zal worden gemaakt voor leder, die zich in het vervolg aan zyn groet pUcht onttrekt of zich van dien plicht slordig kwUt. Voor het brengen van den groet wordt de Dultsche maatstaf aangelegd, die er van uit gaat. dat hy. die de discipline overtreedt, ook niet verdient een goed stryder te worden genoemd. b. Hy, die of hy soldaat of burger is het aanzien van Duitsche solda ten of gezagsdragers schaadt, of tekort schiet in zyn achting voor de Duitsche symbolen, zal voortaan streng ter ver antwoording worden geroepen. Handtasteiykheden tegen leden der Duitsche weermacht worden eventueel met den dood gestraft. Ik waarschuw verder voor elke de monstratie voor de vroegere Neder landsche regeering of leden daarvan. De Duitsche weermacht heeft Neder land moeten bezetten, omdat de vroe gere Nederlandsche regeering neutra- liteitsschennis heeft begaan. Ik wensch, dat dit niet wordt ver geten. De bevelhebber der weermacht in de Nederlanden Christiansen, generaal der vliegers. Den Haag. 6 Juli 1940. Dit Nummer bevat DRIE Bladen Binnenland Dr. Ringers over den wederopbouw. (3e BI.) De varkensstapel wordt tot de helft inge krompen. (2e Blad). Ingaande 1 Augustus a^. één nationale voetbalorganisatie. (Sport, 2e Blad). Het volgend voetbalseizoen waarschijnlijk weer een noodcompetitie. (Sport, 2e Blad). Buitenland Heden komt de Fuehrer naar Berlijn. Een grootschc ontvangst wacht hem. (le Blad). Fransche verontwaardiging over het En gelsche optreden, (le Blad). Ciano naar Berlijn, (le Blad). ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN** EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD. Bel 24244 De Radiotechnische Dienst IEMCO n.v. ■NIEUWE RUN 32. 5798 fïnees. MedJ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1940 | | pagina 1