De Russische eischen
aan Roemenië
81ste Jaargang
VRIJDAG 28 JUNI 1940
No. 24618
Na den Wapenstilstand
Boekarest stelt besprekingen voor
Roemeensche
kabinetsreconstructie
Russische troepen trekken
opgeeischte gebieden binnen.
Frankrijk onder den
nieuwen koers
Uit Zuid-Slavië.
EERSTE BLAD
Feiten van den dag
Bericht aan onzeA bonné's
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES
90 ctfl. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen
van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel.
Voor zalcenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend
bU vooruitbetaling 's Woensdags en 's Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal
woorden van 30 stuks. - Incasso volgens postrecht. - Voor opzending van
brieven moet 10 ets. porto betaald worden. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Witte Singel no. 1, hoek Noordeindsplein
Telef. nrt. Directie en Adminutratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Postcheque- en Girodienst no. 57055 Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT i
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maandenƒ235
per week ƒ0.18
Franco per post ƒ235 per 3 maanden portokosten
(voor binnenland ƒ030 per 3 mnd.)
O
OeUJk wU ln een deel onzer vorige oplaag
nog konden meedeelen, heelt de Roemeen-
sche gezant te Moskou van Molotof een nota
ontvangen, waarin de Sovjetunie van Roe
menië teruggave vraagt van geheel Bcssa-
rablë en afstand van het geheele Noordelijke
deel der Boekowlna.
Stefani voegt daaraan toe, dat dc
elach van de Sovjetunie ten aanzien van
de Boekowlna zich beperkt tot de kleine
zone, welke voornamelijk door Roethe-
nen wordt bewoond.
Het Duitache Nieuwsbureau meldt
nog, dat van Sovjetzijde ook vlootbases
te Constanza en in eenlge andere
Donauhavens worden verlangd.
Officieel wordt uit Boekarest het volgende
communiqué gepubliceerd:
„1. Onder voorzitterschap van den koning
is gisteren om halfeen ln het koninklijk slot
een vergadering van den kroonraad gehou
den
2 De kroonraad heeft beraadslaagd over
de Woensdag om 22 uur door de regeering
der Sovjet-unie aan den Roemeenschen ge
zant te Moskou overhandigde nota. waarin
de Sovjet-regeering het afstaan van Bessa-
rablë en de Noordelijke Boekowlna elscht.
ZU verlangde ln den loop van dezen dag een
antwoord van de Roemeensche regeering.
3. In het verlangen, vreedzame be
trekkingen met de Sovjet-unie te on
derhouden. heeft de kroonraad zijn
goedkeuring gehecht aan het besluit der
Roemeensche regeering, tot de Sovjet'
regeering het verzoek te richten, plaats
en tijdstip te bepalen voor een samen
komst van vertegenwoordigers van
belde regeeringen, om de nota der
Sovjet-regeering te bespreken.
Het antwoord der Sovjet-regeering op
het voorstel van de Roemeensche regee
ring wordt afgewacht".
Het communiqué Is op de persconferentie
door den minister van propaganda voorge
lezen. Het ls door acht leden van den kroon
raad, 18 leden van de regeering en den chef
van den generalen staf onderteekend.
De minister van propaganda beslbot met
de verklaring, dat de Roemeensche natie
zich vol vértrouwen in den koning en de
regeering. rond den koning schaart
De Koning had voor den Kroonraad de
gezanten van Dultschland en Italië ont
vangen
Hoe Dultschland en Italië staan tegen
over deze Russische eischen la nog niet
bekend.
Na oen tijdperk van betrekkelijke kalm
te. aldus de Italiaansche Popoio dl Roma
ln f-en cursief gedrukt artikel, trekt de
Balkan opnieuw de Internationale aan
dacht. Het „ultimatum", dat door Rusland
aan de regeering te Boekarest ls gezonden
en waarin de teruggave wordt geëischt van
Bessarablë. benevens afstand van het
Noorden der Boekowlna. heeft levendige
beroering gewekt ln Roemenië en een
breede reactie ln de andere Donauhoofd-
steden.
Het besluit der Roemeensche regeering
om besprekingen te aanvaarden, wordt uit
gelegd als een substantleele aanvaarding
van de sovjet-Russische eischen. Men moet
echter opmerken, zoo besluit de Popoio dl
Roma. dat Moskou tot gisteravond niet
geantwoord had op dit Roemeensche aan
bod en Integendeel zijn troepen had doen
oprukken in gebieden van Bessarablë.
Hedennacht ls de kroonraad opnieuw bij
eengekomen ln het koninklijk paleis. Alle
vensters van het palels waren verlicht en
groepen belangstellenden stonden voor het
gebouw den toestand te bespreken. Het Roe
meensche publiek had door de avonduit
zending van de Roemeensche radio om 20
uur 46 kennis gekregen van de sovjet-
Russische eischen en het Roemeensche
voorstel.
Na kennis te hebben genomen van de
eischen, die de Sovjet-Unie aan Roe
menië heeft gesteld, heeft de regeertng
te Sofia zich terstond in verbinding
gesteld met de regeeringen te Rome
en Berlijn.
Medegedeeld wordt, dat hedenochtend
een vergadering van den ministerraad zal
worden gehouden, die uitsluitend gewijd
zal zijn aan een bestudeering van den
nieuwen toestand ln het Donau- en Bal-
kangebled, gezien ln het licht der natio
nale belangen van Bulgarije.
De minister van buitenlandsche zaken
Csaky* en minister-president Telekl,
hebben gisteravond langdurige bespre
kingen gevoerd met den Italiaanschen
en den Dultschen gezant. Deze bespre
kingen hielden verband met den nieu
wen toestand, die ln het gebied van
den Donau en den Balkan ontstaan is,
als gevolg van de nota, die Molotof aan
Bovenstaand kaartje spréékt voor zich
zelf.
Het huidige Bessarablë heeft ln den loop
der eeuwen veel beroering gekend. Staat
kundig en ethnologisoh was het aan groote
veranderingen onderhevig, terwijl pas ln
het begin der 19e eeuw onder het toenma
lig Russisch bewind eenlgozins normale toe
standen ontstonden.
Desondanks kan men ook thans niet van
een normale bevolking spreken.
Het tegenwoordige Bessarablë heeft een
oppervlakte van ruim 44.000 km2 met een
bevolking van bijna 3 mlllioen en een be
volkingsdichtheid van slechts 64 per km2
Het Noordelijk deel omvat het best ont
wikkelde landbouwgebied, het Zuiden vormt
een grassteppe, het midden een boschrijk
(heuvelgëbied.
De bevolking bestaat voor ongeveer 57 pet.
uit Roemenen, voor 13 pet. uit Russen «vnl.
kleln-Russen en Roethepen), voor 9 pet. uit
Joden, voor 5 pet. uit Bulgaren en voor 2.7
pet. uit Duitschc kolonisten. De Russen
wonen in het Noordelijk landbouwgebied.
De voornaamste landbouwproducten zijn
tarwe en maïs, verder fruit, wijndruiven,
suikerbieten en gerst; de voornaamste bo
demproducten vormen zout, salpeter en
marmer.
Bessarablë besloot, na de bolsjewistische
revolutie in Rusland, zich, na een kortston
dige autonomie, aan te sluiten bij Roeme
nië, welke verbintenis door Rusland nooit
erkend werd. Engeland, Frankrijk en Italië
erkenden de annexatie, hoewel Italië eerst
ln 1927 het verdrag ratificeerde.
De Boekowlna telt ongeveer 850.000 in
woners. ls dichter bevolkt (81 per km2) en
staat economisch sterker. Het werd destijds
door Oostenrijk geannexeerd. In den oorlog
14'is leed het land zwaar onder twee
Russische invallen.
BIJ het verdrag van St. Germain werd het
land aan Roemenië afgestaan, met uitzon
dering van vier gemeenten, die aan Polen
kwamen.
De bevolking bestaat grootendeels uit
nauw met de Russen verwante Roethenen
(pirn. 38 pet.), welke ln het Noorden en
Westen wonen In het Zuidelijk deel wonen
plm. 34 pet. Roemenen; verder oyer het
geheele land verspreid ruim 30 pet. Dult-
schers, 4,5 pet. Polen en 1.3 pet. Magyaren.
Bijna 70 pet. der bevolking ls Grleksch-
Kathollek. 15 pet. Roomsöh-Katholiek. 13
pet. Israëliet en 2.5 pet. Protestant.
den Roemeenschen gezant te Moskou
heeft overhandigd.
Zooals bekend, heeft de sovjet-unie weer
den acht-urlgen werkdag en een werkweek
van 7 dagen Ingevoerd.
De centrale raad van de vakvereenlgin-
gen heeft ln een oproep, welke de voor
pagina van de Moskousche dagbladen in
nam, den dag van zeven uren onvoldoen
de genoemd voor de taak, welke de Sovjet-
Unie voor den boeg heeft. Ook de week
van zes dagen heeft de productie Inge
krompen en een onderscheid tusschen ar
beiders in de stad en te platten lande
veroorzaakt. Van allen worden nu offers
ter versterking van de weerkracht des
lands verwacht. En de JCrasnaja Zwezda
voegt erbij: meer metaal, kolen, petroleum,
machines, tanks, kanonnen, munitie, wa
gons en auto'.., want dat beduidt minder
menschenoffers ln een toekomstlgen oorlog.
Tegelijk bevat de pers berichten over be
toogingen ln alle deelen van het rijk, waarin
de vakvereenlglng haar Instemming met
deze maatregelen betuigen.
Turkije heeft een deel zijner vloot voor
controle ln de Turksche wateren doen uit-
loopen, w.o. den slagkruiser Yawoes en een
kleine kruiser.
Naar het Roemeensche nieuwsagent
schap Rador mededeelt, is het Roemeen
sche kabinet als volgt gereorganiseerd
Afgetreden zijn de minister van buiten
landsche zaken, Gigurtu. staatssecretaris
Gurdarianu, staatssecretaris bij het minis
terpresidium Badu Probochla, de minister
voor den buitenlandse hen handel Christ,
de minister voor eerediensfe Clobanu en de
onderstaatssecretaris voor ©eredienst Sivl-
ceanu.
Tot nieuwe leden van tiet kabinet zijn
benoemd: de voorzitter van de Kamer,
Vajda Vojvod. tot minister-staatssecretaris,
de president van den Senaat Argetolanu
tot minister van buiteolandsehe zaken. In-
culete en Nistor tot staatssecretarissen. De
minister voor economische aangelegenhe
den, Canciov, belast zich ad Interim met
het ministerie voor den bultenlaadschcn
Stefani meldt uit Boekarest:
Hedenmorgen, bij het aanbreken van
den dag, hebben sovjet-Russische troe
pen den opmarsch aangevangen in de
gebieden, welke aangegeven waren in
de nota van Molotof. Gemotoriseerde
detachementen en af deelingen infan
terie begonnen met de bezetting van
Bessarablë en de Boekowlna. Volgens
het uitgegeven bevel zullen de sovjet-
Russische troepen zich voor heden
avond moeten meester maken van de
stad Cernauti, de hoofdstad van de
Boekowlna en Chisinau, de hoofdstad
van Bessarablë, evenals van de stad
Cetatea Alba, aan de monding van de
Dnjester.
Volgens de eerste berichten zouden
zich geen incidenten hebben voorge
daan en zouden de Roemeensche troe
pen bevel hebben gekregen, zich orde
lijk en zonder weerstand te bieden,
terug te trekken.
Heele escadrilles vliegtuigen gaan
vooraf aan. begeleiden en beschermen
den opmarsch der sovjet-Russische
troepen.
Het antwoord van de regeering der
sovjet-unie op de nota, die gisteravond
is overhandigd door de Roemeensche
regeering zou dus den Russischen wil
weergeven om eerst de opgeëischte ge
bieden te bezetten en daarna even-
tueele detailkwesties te bespreken.
handel. Giurcscu gaat ad Interim van het
ministerie voor de propaganda over naar
het ministerie voor eeredienst, Sidorovicl
ls benoemd tot minister voor de propa
ganda.
Volgens Stefani zijn Inculetz en Nistor
bekende Bessarabische politici.
Daar verschillende naar het buitenland
gevluchte Franschen op agitatorische wijze
actie tegen de Fransche regeering voeren,
heelt de regeering besloten, tegen deze per
sonen een rechtsvervolging ln te stellen,
wegens samenzwering tegen de veiligheid
van den staat
De Daily Herald beklaagt zich er over dat
de Fransche regeering op voorstel van La-
val. de bevolking nog slechts onvolledig op
de hoogte houdt van de gebeurtenissen In
de wereld. Zoo ls In opdracht van de regee
ring een begin gemaakt met het storen van
de uitzendingen van de Engelsdhe radio ln
de Fransche taal.
Oeneraal Doumenc, die benoemd ls tot
Fransch commissaris voor den wederop
bouw. heeft opdraaht ontvangen om onder
algemeene leiding van den minister van
openbare werken, alle verkeerevraagstukken
te regelen die door den overgang van oor-
logs- naar den vredestoestand ontstaan
zijn. Het behoort verder tot zijn taak het
spoorwegnet en het straatwegennet van
Frankrijk te herstellen.
Tenslotte moet hij den terugkeer van de
vluchtelingen naar hun vroegere woonplaat
sen lelden en zorg dragen voor het herstel
ln functie van de bestuurslnstantles.
Uit Genève komt nog het bericht, dat de
Fransche burgervluchtelingen alle Genève
weer verlaten hebben, om zich naar hun
woonsteden ln Frankrijk te begeven (DNB).
VERSCHUIVINGEN IN HET FRANSCHE
KABINET.
Pomaret heeft de portefeuille van bln-
nenlandsche zaken verwisseld met die van
arbeid. Févrler. die tot dusver minister van
arbeid was. wordt minister van PTT. Fros-
sard, tot dusver minister van openbare wer
ken en PTT, behoudt de portefeuille van
openbare werken. Minister van blnnen-
landsche zaken wordt Marquet. die reeds
minister zonder portefeuille was.
DE GAULLE VOOR DE RADIO.
DNB meldt uit Londen. „Generaal" de
Gaulle, die door de Fransche regeering ls
ontslagen en gedegradeerd, heelt nog altijd
gelegenheid om voor de Londensche radio
beschuldigingen tegen maarschalk Pétaln
te uiten. In zijn laatste uitzending stelt de
Gaulle er maarschalk Pétaln verantwoorde
lijk voor, dat Frankrijk geen goede pant
ser- en tankwapens heeft gelhad. Weliswaar
heeft Pétaln in den wereldoorlog voor
Frankrijk groote verdiensten gehad, maar
nu heeft hij zich van zijn kleinsten kant
doen kennen, den vijand een wapenstil
stand aangeboden en Frankrijk ln de sla
vernij gestooten Pétaln heeft de oorlogs
inspanning van Engeland als quantlté né-
gllgeable beschouwd Te Londen en buiten
Frankrijk worden intusschen legers ge
vormd die Frankrijk ln werkelijkheid zul
len redden.
HET LEGER IN SYRIË.
Uit Londen wordt gemeld, dat de Daily
Mali ln een bericht uit Jeruzalem melding
maakt van hardnekkige geruchten, volgens
welke Weygand zich een dezer dagen naar
Syrië zou begeven. Het doel van de reis ligt
ln het duister. Hoe het ook zij, de Franschen
lit Syrië weigeren te gelooven, dat Weygand
het leger zal kunnen dwingen, zich over te
geven.
De correspondent te Belgrado van „Afton-
bladet" meldt, dat het ln Syrië tot botsingen
tusschen lnheemsche en Fransche troepen
ls gekomen. Men wacht met spanning af, of
generaal Mlttelhauser de Instructies der
Fransche regeering zal opvolgen, dan wel
aan Engelands zijde verder zal strijden
(DJJB.l.
DUITSCHE TROEPEN AAN SPAANSCHE
GRENS.
Als eerste Dultsche troepenonderdeel is
gisteren bU de Spaansche grens een com
pagnie oorlogscorrespondenten aangekomen.
ZIJ verklaarden aan den correspondent van
het DJ1B., dat zij Dinsdagmiddag Parijs
hadden verlaten en over Versailles, Orleans.
Tours, La Rochelle. Bordeaux en Biarritz
naar Irun zijn gereisd.
Tijdens de geheele reis hebben zij geen
Franschen soldaat ontmoet Eerst ln de
omgeving van Hendaye stootten zij op twin
tig zwaar bewapende Senegaleezen, die zich
onmiddellijk overgaven. De Franschen. al-
dus de Dultsche oorlogscorrespondenten,
waren overal zeer verbaasd; zij wisten ln
het begin niet, wat voor soldaten het waren.
De Dultschers werden op de Internationale
brug door Spaansche autoriteiten begroet
VASTE PRIJZEN VOOR HET GRAAN.
De leider der Kroaten en plaatsvervan
gende Zuid-Slavische minister-president,,
dr. Matsjek, heeft tegen den vertegenwoor
diger van het D.NJ3 te Belgrado verklaard,
dat de bevolking van Zuidslavié verheugd
is over het staken der vij andelij kheden
tusschen Dultschland. Italië en Frankrijk.
Men mag hopen, dat dit het begin zal zijn
van een langdurige vredesperiode ln Euro
pa, die bij aal dragen tot een algemeene
ontspanning der geesten, alsmede tot een
ontlasting der schatkisten, nu voortaan
het grootste gedeelte der belastinggelden
niet meer voor de eigenlijk gezegd onpro
ductieve bewapeningsdoeleinden, doch voor
het verhoogen van den welstand der be
volking zal kunnen worden gebruikt.
Met betrekking tot de binnenlandsche
vraagstukken van Zuidslavié zelde Matsjek.
dat wanneer een volk een eigen staat niet
alleen kan hebben, het zich met andere
volken op rechtsgelijken grondslag in een
federatief staatsbestel moet aaneensluiten.
In Zuidslavié heeft men deze oplossing ter
hand genomen.
Dit Nummer bevat DRIE Bladen
Binnenland
Regeling van bet deviezen-verkeer (3ê Blad)
Een verordening betreffende de behandeling
van vijandelijk vermogen (2e Blad).
De textieldistributie: sommige soorten
zomerkleeding zijn vrij (3e Blad).
De bomaanvallen op Haarlem en Den
Helder (3e Blad).
Buitenland
Roemenië stelt de sovjets besprekingen
voor over het gestelde ultimatum (le
Blad).
Willkie republikeinsch candidaat voor het
Amerikaansch presidentschap (le Blad).
Reconstructie der Roemeensche regeering
(le Blad).
Vrede van Versailles heden herdacht (le
Blad).
Nieuwe koers in Zuid-Slavië. Vaste graan
prijzen (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN1*
EERSTE BLAD.
Ingevolge besluit dei Veree-
niging „De Nedeilandscbe
Dagbladpers" is bet den dag
bladen met ingang van den
lsten Juli a.s. niet meei toe
gestaan aan de abonnemen
ten verzekeringen, van wel
ken aard ook, te verbinden.
Met ingang van genoemden
datum zal de ongevallenver
zekering voor onze abonné's
dus een einde nemen.
DE DIRECTIE.
In economisch opzicht streeft Zuid-
slavië naar een nieuwe ordening in het
binnenland met het graan als grond
slag. De boer moet namelijk weten, dat
hij bijv. voor een dubbele centenaar
rogge of maïs een bepaalde hoeveel
heid goederen krijgt, onafhankelijk van
de wereldprijzen of de speculatie.
De einde Juni afgekondigde bepaling
over een vastgestelden aankoopprijs
van het nog aanwezige graan van den
laatsten oogst, heeft hiermede een be
gin gemaakt. Onmiddellijk bij het be
gin van den nieuwen oogst zal een
soortgelijke verordening worden uitge
vaardigd, waarbij de prijzen van rogge
en maïs voor het geheele jaar worden
vastgesteld. Deze bepaling der prijzen
zal rekening houden met de grootte en
de kwaliteit van den oogst.
De opperste raad ter bescherming van
het economische leven, gesticht door mi
nister-president Tswetkowitsj en door
Matsjek. zal ook voortaan als hoogste in
stantie worden gehandhaafd bij de steeds
verder door te voeren economie volgens een
bepaald plan. Voor een dergelijke economie
ls echter, behalve de stabiliteit der prijzen,
ook nog een inwilliging van langdurige
verdragen noodzakelijk. Dit geldt voorna
melijk voor het sluiten van overeenkomsten
tusschen de afzonderlijke economische or
ganisaties van den staat. Evenals het goud
als waardemeter reeds is overwonnen, zoo
moet ook de geheele klaploopende tus-
schenhandel opgeruimd worden, dit ln
ieder opzicht de egoïstische particuliere be
langen hooger stelt dan het welzijn der ge
meenschap. Hierdoor is tevens ook duide
lijk, dat de boeren democratie, die door de
Kroatische boerenpartij is nagestreefd,
niets gemeen heeft met de ten einde loo-
pende bourgols democratie in West-Europa.
De volken van Zuidoost-Europa moeten
daarom probeeren op politiek en econo
misch gebied, alsmede voor den vorm van
hun staatsorganisatie en voor de samen
werking tusschen de staten onderling, een
dienovereenkomstige oplossing te vinden.
