BINNENLAND
Onze Puzzle-Rubriek
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Bfcd
Zaterdag 22 Juni 1940
2000 gram brood per week
of 2Vt brood van 8 ons
per week?
Kinderen uit getroffen
gebieden naar
Groningen
GEMEENTEZAKEN
Duizend vluchtelingen uit
Breda en omgeving in
Zuid-Frankrijk
Rijkscommissaris
Seyss-Inquart deelt
geschenken uit
VRAGENRUBRIEK
Kruiswoord-raadsel
Oplossingen vorige
week
HET WEGEN VAN BROOD EEN ONJUISTE
METHODE TER VASTSTELLING
DER VOEDINGSMIDDELEN.
De Nederlandache bakkerij stichting
meldt om het navolgende:
Rekenmeeiters zullen van oordeel zijn
dat 2000 cram gelijk i> aan 2", x R on« en
In dezen tijd. nu Iedere hulavrouw een re-
kenmeeaterea la geworden en wel moet zijn
dreigen er conflicten tuaachen haar
den bakker. Immers, wanneer de bakker
dea morgena op 4 of 8 bona een half of een
heel broodje komt afleveren, dan nemen
•sommige hulavrouwen de weegaehaal om te
controleeren of «IJ wel voor haar gezin de
volla maat krijgen. Daarbij kan blijken dat
een broodje een half brood, dat In de
wandeling een brood van 4 ona genoemd
wordt soma minder, eoma ook meer dan
400 gram weegt.
Teneinde de disputen, die daaruit zou
den kunnen voortvloeien, te voorkomen,
willen wU het publiek op het navolgende
wijzen:
Brood la een product, dat. gelijk zooveel
voedingsmiddelen, voor een deel uit water
bestaat Dat beteekent dat het onderhevig
1* aan een utldroglngsproces. zoodat het
gewicht van een brood nimmer constant ls
Een stevig, goed doorbakken brood beval
minder water dan een brood, zooals In
aommlge .streken van het land door het
publick gewenst wordt, dat hoog van vorm
la en minder doorbakken
Aangazlen de voedingswaarde, die een
brood heeft, natuurlijk niet berust op
het cewlcht aan water, dat daarin alt.
maar wel op het gewicht aan zooge
naamde droge stof, la het wegen van
een brood geen nauwkeurige methode
om vaat te atellen de hoeveilheid voe
dingsmiddelen, die erin aanwezig ls.
Toen de overheid voor ons dagelijkse!)
brood eenheidsgewichten ging voorschrijven
ls dit vanzelfsprekend ook ln het oog ge
houden. Vandaar dat het broodbeslult, dat
op de warenwet berust, wel eenheidsge
wichten voorschrijft voor brood, maar die
eenheden uitdrukt ln een aantal grammen
droge stof. Een half brood, dl een zooge
naamd brood van 4 ona. moet tenminste
240 gram droge stof bevatten (voor bruin-
brood ls dit Iets minder, voor roggebrood
Iets meer). Een heel brood (een brood van
8 mis) moet derhalve tenminste 480 gram
droge stof bevatten, en zoo vervolgens.
De naleving van dit broodbeslult door de
bakkers wordt gecontroleerd door de keu
ringsdiensten en de ambtenaren daarvan
Wanneer er dus ln de couranten een be
richtje verschijnt, dat deze of gene bakker
bekeurd wordt en veroordeeld la wegens
het verkoopen van te licht brood, dan be
teekent dit niet, dat hij brood heeft ver
kocht, dat minder dan 400 of 800 gram
woog, doch brood, dat minder dan 240 of
480 gram droge stof bevatte Het ls heel wel
mogelijk, dat een brood van 750 gram meer
droge stof bevat dan het voorgeschreven
minium van 480 en dat een brood van 850
gram niet voldoet aan het minimum.
BU de thans Ingevoerde rantsocneerlng
van brood heeft het publiek dus weinig
houvast aan de grootte van het dagelljksch
rantsoen wanneer dat zou worden uitge
drukt ln grammen. Gemakshalve wordt
weliswaar gesproken van een wekelijkse!)
rantsoen van 2000 gram, doch ln werkelijk
heid ls daarmee bedoeld een hoeveelheid
brood, waarin voorkomt tenminste 2'/. x 480
gram droge stof.
In verschillende circulaires, die van het
centraal distributiekantoor zijn uitgegaan,
wordt dan voorzichtigheidshalve ook ge
sproken van een hoeveelheid van onseveer
400 of 800 gram, die men op 4, respectieve
lijk 8 enkele bons kan krijgen.
Het zal na het vorenstaande duidelijk
zijn, dat de hulsvrouw zich niet behoeft te
bekommeren om het gewicht van het halve
of het heele brood, dat zU krijgt Indien zij
maar zorgt, dat zij voor vier enkele bons
een half broodje krijgt en voor 8 enkele
bons een heel brood, dan kan zij er rustig
van verzekerd zijn, dat zU dan Inderdaad
het rantsoen krijgt, dat haar toekomt. Dat
er ln het halve brood Inderdaad de voor
geschreven 24C gram droge stof zit en ln
liet heele brood de hoeveelheid van 480
gram. daarvoor staan het broodbeslult en
het geheelc apparaat van de keuringsdien
sten haar borg
Het brutogewicht aan brood, dat men
ontvangt, zal ln de verschillende doelen des
lands ulteenloopen cn ook bij de eene
broodsoort anders zijn dan t>U de andere,
doch het nettogewicht, dat men ontvangt,
ls ln alle gevallen hetzelfde.
deaux teruggekeerden inwoner van
Breda blijkt ongeveer de helft ln de
omgeving van Angers en Nantes en het
overige gedeelte In de Landes, Cha-
rente, Inferieure, Dordogne en Deux-
Sevrex te bevinden.
In CHnnelkcn zUn maatregelen in voorbe
reiding oen de vluchtelingen uit die ge
meente zoo spoedig mogelijk uit Frankrijk
naar Nederland te doen terugkeeren
Het tijdstip en de wijze waarop deee
terugkeer zal geschieden, la echter afhan
kelijk van de beslissing der Dultsehe auto
riteiten
Wal den toestand van de geévacueerden
betreft, deelde onze zevsmun mede. dat hun
die zich ln ZuId^-TTankrlJk ophielden, al
daar een goede behandeling ten deel viel.
ln tegenstelling met Noord-Frankrijk
Enkelen traöhUen loopende de Spaanaehe
grens te overschrijden, doch zij slaagden
hierin niet Anderen, dte het voornemen
hadden naar Italië te goan, moesten hun
plannen laten varen, daar het hun niet
mogelijk was door de Fransohe stellingen
te komen, omdat alle toegangswegen ten
eenenmale waren afgesloten.
DONDERDAG DE EERSTE GROEP.
De „Groninger Gemeenschap" ontving
bericht, dat de eeretc groep kinderen
uit de getroffen gebieden Donderdag
a.s. te Groningen zal aankomen. Deze
groep gaat in haar geheel naar het
platteland. In overleg met de commissie
voor de burgerbevolking te Den Haag
wordt de komst van meer groepen kin
deren geregeld.
SANEERING
GEEREGRACHTKRAAIERSTRAAT.
ZU GENIETEN EEN GOEDE
BEHANDELING.
Een van de vele uit Breda geëvacueer-
den, die gisteravond per auto uit Frank
rijk terugkeerde, heeft bij het comité
tot registratie en hulpverleening aan
gcëvacueerden te Ginneken de blijde
tijding gebracht, dat van de nog uit
Breda en de randgemeenten vermiste
burgers, een groot deel ongeveer een
duizendtal binnen enkele weken kan
worden terugverwacht.
Behoudens een klein aantal van de
vluchtelingen, dat vla Calais en Lc
Havre naar Engeland is overgestoken,
bevindt xlcli naar uit de mcdcdee
tingen van den gisteravond uit Bor-
DK TROELSTRA-BEWEGING EN HET
NATION AAL-SOCIALISTISCH
ARBEIDSFRONT.
Het „Nationale Dagblad'' publiceert een
brief van Paul Klès, den leider der Troel
stra-beweging. die onlangs ln zijn orgaan
de wenschelljkhctd betoogd had van één
arbeidsfront De heer Klès schrijft thans,
dat ,ln de gegeven hlstoriach m.l. onher
roepelijk geworden situatie de aangewezen
leider van het überhaupt wensohclljke ééne
Nederlancls<he arbeidsfront (la): Uw beste
man op dit gebied. Woudenberg". De heer
Woudenberg heeft onlangs van den heer
Mussert de opdracht tot vorming van een
Nederlandsch Arbeidsfront ln ontvangst
genomen.
ER KOMEN 55 NOODWINKELA
TE MIDDELBURG.
In totaal hebben 56 middenstanders, wier
zaken verloren gingen, het gemeentebe
stuur bericht, dat zij een noodwinkel wil
len betrekken Sommigen wenachen hun
winkel zelf te bouwen, anderen hefatoen te
kennen gegeven zoo'n winkel van de over
heid te willen huren.
Het gemeentebestuur heeft alle aanvra
gen toegewezen, en dezer dagen zal met
den bouw der noodwinkela, die voorname
lijk op den Dam zullen komen, een begin
worden gemaakt. „N.R.Crt."
15-TON8 WAGENS KUNNEN HET
KATERVEER PASSEEREN.
Nadat Maandag een bepaling was ge
maakt, dat wagens zwaarder dan zes ton
niet meer aan het Katerveer bij Zwolle
overgezet mochten worden, kunnen wij
aldus de „Prov. Zw. en Ov. Crt." thans
mededeelen. dat men er nu reeds, dank slj
energiek werk van de Waterstaat, ln ge
slaagd is een pont met een capaciteit van
15 ton ln de vaart te brengen. Voor het
goederenverkeer tusschen het Noorden en
iet Westen van het land ls deze verbete
ring van het grootste belang.
AAN GEWONDE DUITSCHE EN
NEDERLANDSCHE M FIJT AI REN.
Rijkscommissaris, rijksminister Seyas-
Inquart, heeft gisteren Dultsche cn Neder-
landsche gewonde militairen, die thans nog
ln Nederlandsche ziekenhuizen worden
verpleegd, bezocht en geschenken aangebo
den Eenlge dagen geleden ontvingen deze
militairen een circulaire met het verzoek
hierop hun wenschen ten aanzien van een
geschenk, waarvoor een bepaald en aan
zienlijk bedrag was uitgetrokken, kenbaar
te maken. Het spreekt vanzelf, dat de mili
tairen deze geste van den rijkscommissaris
op prlj.s stelden en dat de Ingevulde circu
laires binnenstroomden Het totaal aantal
Dultsche en Nederlandsche gewonde mili
tairen. dat voor een geschenk ln aanmer
king kwam, bedroeg ongeveer 1000 In het
bijzonder de cadeaux. die de Nederland
sche gewonden op het verlanglijstje plaat-
sten, waren zoo vernamen wij van
practlschen aard. zooals bv. schoenen,
overhemden, ondcrkleeren, enz. Even tal
rijk waren intusschen geschenken als vul
penhouders en andere meer hixe-voorwcr-
pen Zelfs waren er gewonden, die baar
geld vroegen. Het ls niet gemakkelijk ge
weest de wen.s<;hen te vervullen en dagen
lang zijn de vrouwelijke leden van de
Dultsche kolonie ln Nederland en andere
hulpvaardige vrouwen op pad geweest om
de op de verlanglijsten geplaatste goederen
cn voorwerpen te koopen
Er waren echter ook gewonden, die de
geste van den rijkscommissaris beant
woordden met een even sympathieke daad
zij stonden het geld, dat voor hun geschenk
was uitgetrokken, af ten behoeve van
oorlogsslachtoffers, zooals de gezinnen van
gesneuvelde kameraden enz
Alvorens zich naar het Rotter<lamsche
stadhuis te begevep apen zie elders ln dit
Blad), vertoefde de rfjïüèomml&saris giste
ren geruimen tijd temidden zijner gewonde
landgenooten. Voor iedereen had hij een
vriendelijk woord, iedere gewonde ontving
uit zijn handen hei geschenk, dat op het
verlanglijstje had gestaan of indien het
niet mogelijk wa.s geweest hieraan te vol
doen een cadeau, dat er mee overeen
kwam.
Na het bezoek aan de gewonde Duit-
schers, begroette dr. Seyss-Inquart twee
Engelse he gewonde militairen, die hier
worden verpleegd. Ook aan hen werden
geschenken aangeboden Vervolgens waren
de Nederlandsche gewonde soldaten aan de
beurt. Hartelijk schudde de rijkscommis
saris onze gewonde landgenooten de hand
en overhandigde hij hun het geschenk, dat
vroeg de rijkscommissaris ook aan de Ne- J/aadsman der gemeente, hebben de onder-
derlanders naar den aard hunner verwon- "il £*5n.nm<fpr ineT* ?i!drJï!11
dingen en onderhield hij zich geruimen JE™;."?
tijd met hen.
Heden zal dr. Seyss-Inquart op andere
plaatsen ln ons land gewonde militairen
bezoeken en hun de gevraagde cadeaux
persoonlijk overhandigen.
DE VELDPOSTDIENST.
Deze zal over eenige dagen volledig
worden opgeheven.
verkregen van de perceelen behoorende
tot het saneeringsplan Geeregracht
Kraalerstraat niet tot overeenstemming ge
leld
Thans moet aan die eigenaren officieel
de som worden aangeboden, die de ge
meente voor hun perceelen wenscht te
geven, waarna zij, bij volharding ln hun
weigering tot minnelijke overdracht, voor
de arrondissements-rechtbank moeten wor
den gedagvaard, teneinde de onteigening
te hooren uitspreken en het bedrag van de
Nog steeds worden op het hoofdexpeditie-F
kantoor van de veldpost groote hoeveel- ft
heden correspondentie ontvangen, voorzien
Met betrekking tot de overige, nog niet
o m've^dlenMotuk'- I ^«Tlln^V
laturen mlnnélljüe overeenkomxt die ^PceeSlS
Jeveranclms
particuliere eorreoporwJenWe beatemd voor GEEN APWEER-GESCHUT.
m Hit ruit blUfci. dat de afzender» deaer L Blijken» >chrljven van de Luchtalwaer-
corTewpondentie niet bekend zijn met de
mogelijkheid, hun oorr«*pondent4e recht
streeks te richten aan de plaats van lege
ring. dan wel dat de legeringsplaats aan de
afzenders onbekend ls.
Na de opheffing van den veldpost-
dienst op 1 Juni JJ., is het hoofdexpe-
ditiekantoor der veldpost nog voorloo-
pig in stand gehouden om in dergelijke
gevallen tusschenkomst te verleenen.
Het ligt echter in de bedoeling, ook het
hoofdexpedltiekantoor der veldpost over
eenige dagen op te heffen.
In verband hiermede wordt aan allen, dlc
noe correspondentie moeten afwikkelen met
militairen en leger-onderdeelen waarvan de
.standplaatsen hun ombekend mochten zijn.
aanbevolen, dit aoodra mogelijk te doen en
aan hun correspondenten in het leger te
verzoeken hen op de hoogte te stellen van
d plaats, waar het legeronderdeel waartoe
zij be hooren. zich bevindt.
Verzending van correspondentie voor-1
zien van een veldpo*tadre«. ls dus nog
slechte korten tijd mogelijk.
Commissie Lelden heeft die Commissie ge
meend hare werkzaamheden te moeten
staken.
In verband hiermede kunnen de raads-
besluiten ter zake van de aanschaffing van
luchtafweergeschut worden ingetrokken
MARKIEZEN
AMERIKAANSCHE
TUINPARASOLS en
TUINMEUBELEN
ROLLUIKEN
Thans bestellen is voor
delig, maar dan bij
Fabriek MOLENSTEEG 27
294
Telef. 21375
Na 5 uur Tel. mi7
(Insta UM.l
SPECERIJEN EN ZUIDVRUCHTEN.
In het gisteren verschenen Verordenln-
Senblad is opgenomen het Eerste Ultvoe-
ngsrbesluit van den secretaris-generaal
I van het departement van landbouw en
vlsscherij
Daarin wordt bepaald, dat het voorhan
den of in voorraad hebben van specerijen is
verboden.
Dit verbod geldt niet:
a. voor zoover betreft voorraden, aange
houden door particulieren voor huishou
delijk gebruik:
b. ten aanzien van detaillisten;
c. Indien van de voorhanden of in voor
raad zijnde hoeveelheden specerijen op de
door of vanwege den secretaris-generaal te
bepalen wijze en tijdstippen opgave is ver
strekt en voorraadstaten zijn bijgehouden.
Voor te is verboden het verhandelen, doen
verhandelen, afleveren, doen afleveren van
specerijen.
Dit verbod geldt niet, indien en voor
zoover:
a. het verhandelen, doen verhandelen,
afleveren, doen afleveren geschiedt met
respectievelijk aan consumenten;
A. v. 'tW. te A. - De kortste route 1s:
Alphen, Uodegraven, Woerden. Utrecht De
Bilt. Zeist. Driebergen. Doorn. Anterongen veer
bi) Eek en Wiel, Ingen. Deze route is 76 KM.
lang.
J G. S. te L. - Ad. 1: Beide uitdrukkin
gen zijn goed en beteekenen hetzelfde, nJ.
iemand moed inpraten.
Ad. 2 In waarde van f.2.80 en f.1,—.
b. ontheffing hiervan is verleend door
of vanwege den secretaris-generaal en in
dien de voorwaarden, zoo noodlg door of
vanwege den secretaris-generaal aan deze
ontheffing te verbinden, zijn nagekomen
Dit besluit is gisteren in werking getre
den en eindigt met ingang van 1 Januari
1941 Het kan worden aangehaald als
Crisis-specerij en-besluit 1940.
In het Tweede Uitvoeringsbesluit van den
genoemden secretaris-generaal ls het voor
handen of ln voorraad hebben van Zuid
vruchten verboden, evenals het verhan
delen, doen verhandelen, afleveren en doen
afleveren hiervan.
Ten aanzien van deze producten gelden
soortgelijke uitzonderingsbepalingen als
hierboven zijn vermeld voor specerijen.
Het Tweede Uitvoeringsbesluit treedt
vandaag in werking en eindigt eveneens op
1 Januari 1941.
Het kan worden aangehaald ala Orisls-
Zuidvruehtenbealult 1940
HORIZONTAAL
1. monumentale
zaal in Nederland
9, overheerschen
17. merci
18. muzieknoot
19spll
20. plaats in Zeeland
21. de oudste
23. Jongensnaam
25. kloosterzuster
27. legeronderdeel
28. heen en weer (af
korting
29. zwarte subetantle
31 dier
34. nu
38. grondsoort
40 nauw
41. opbrengst van een
leening
42. vrucht
43. bijwoord
44. muzieknoot
46. plant
48. mogelijkheid
51. voorzetsel
52. persoonlijk voor
naamwoord
53. rivierschip
54. zware storm
57. heks
58. riviertje in Ne
derland
59. Zwltsersch kanton
61. bergplaats voor
geld
83. hoofddeksel
64. deel van een mast
66. roode vloeistof
68. overheidsbedrijf
69 wijd
70. lidwoord
71. kar
73. doordrenkt
75. oppervlak tem aat
76. tocclgenen
78. onaantastbaar
heid
79. korrel
83. bejaard
84. burgemeester van
Rotterdam
85. scheikundige stof
89 deel van een mast
90. Indische radio--
omroep
91. wig
93. huishoudelijk
artikel
94. voorzetsel
95. op grooten afstand
96. kamer
98. zegelsubstantie
99 titel
101 bu woord
103 vechten
104. meisjesnaam
105. van den datum
<afk.)
106 muzieknoot
107 naad
109 lusthof
110. muzieknoot
llf. plaats ln Gel-
derland
113. meer Jaren tel
lend
116. water voor de
haven
118. hooge kaart bU
liet kaartspel
119. Jongensnaam
121. duikbommen
werper
122. met een arre-
slede rfjden
123. kleedLngstof
124. voorzetsel
125. dierengeluid
127. ton
128. uitroep
129. sociaal democraat
130 lam
133. lidwoord
134 landbouwwerktuig
136. bijwoord
139 waar Alibaba
woonde
140. maatschappelijke
instellingen
VERTICAAL
1. waaruit een om
heining vaak be
staat
2. van den datum
afk.»
3. aanwijzend voo-
naamwoord
4. slot
5. godsdienstige
richting
6. persoonlijk voo
naamwoord
7. voertuig
R. voorjaar
9. groot Itallaansch
dichter
10. dier
11. op dat woord
(afk.t
12. Fransche ont
kenning
13. roem
14. Jongensnaam
15. muzieknoot
16. besturen van een
schip
32. Jongensnaam
24. persoonlilk voor
naamwoord
26, tam
28. het verwijderd''
30. landbouwwerktuig
KRUISWOORDRAADSEL»
HORIZONTAAL.
31. zout
32. dorpje ln Drente
33. vervoeging van
stooken
35. meisjesnaam
36. deel van het
lichaam
37. dier
39. Fransch lidwoord
46. achternaam van
een filmster
47. eeuwig levend
49. noodzaken
50. voertuig
55. snel
56. stem van bepaalde
hoogte
60. firmant
62. aan banden leg
ging
66. riviertje ln Ne
derland
67. tijdsbepaling
69. scheur
70. lidwoord
72. mannetjeshond
74. Jongensnaam
76. bekende vracht
auto -onderneming
77. sc haak term
79. winkelier
80. deel van een mast
81. in elkaar
82. Arabische geurige
gomhars
85. vliegveld ln Ne
derland
86. overtreffen
•7. voegwoord
88. leden van den
gemeenteraad
91. wagen
92. opperwezen
96 prik
97. inboorling van
Afrika
100. beroemd beeld
houwer
102. twaalf dozijn
104. plaats bv) de
Roode Zee
105. ten deele
108 animo
10©. plaats ln Gelder
land
112. riviert.jp in Ne
derland
114. smal
115. bekend com poms t
116. waarfnee vogels
verjaagd worden
117. tuin
118. thans
120. paats in Rusland
123. telwoord
126. drank
128. meisjesnaam
130. meisjesnaam
131. bijwoord
132. vervoeging van
zijn
133. muzieknoot
135. persoonlijk voor
naamwoord
136 onbekende
137. getUdestroom
138. godsdienstige
richting
1. sloot
5. mosterd
11. meent
15. por
16. Anz
17. nor
18. Ank
19. Aa
21. kaars
24 toast
26. ge
27 ark
29. man
30. S.O.S.
32. mat
33. mal
34. kelk
36. ronkend
39. nest
40. aas
41. Tia
42. oud
41. zee
43. skat
47. Alpen
1.
spaak
2.
OP
3.
ook
4. tram
5. marmot
6.
ons
7.
as.
8.
en
9.
rot
10.
drom
11.
mast
12.
ent
13.
eJc.
14.
teelt
20.
are
22.
aar
23.
koe
25
aar
26.
gas
28.
klaar
30.
skalp
31.
snoek
33.
meent
35.
kat
37.
Nia
4©. Twente
86 eer
52. oer
87. nog
53. pad
88. Ank
55. pak
90. nee
56. Mla
91. teer
57. ton
94. meester
58. ui
97. Edam
59. motor
100. Ank
61. BaJbo
101. rel
68. T. T.
103. ree
64. oor
104. lap
65. vertier
106. sta
66 bon
107. St
67. ar
106. regel
69 steek
110. onder
71. liter
112. ar.
73. mr.
113. lel
74. aap
114. een
76. Ier
116 Ede
77. lof
117. eed
79. eer
119. haaks
80. ree
120. klavlw
81. striem
121. reede
83. serre
86. veen
VERTICAAL
38. dun
62. Ier
39. nee
83. som
43. zwabber
84. ent
44. soulaas
65. vee
45. kei
89. kelner
46. nat
91. taseh
46 pastoor
92. ent
49 til
93 log
50. tot
96. eed
51. enteren
96. rad
53. portier
96 als
54. Dover
99. M&me
56. Marlc
101. reis
59. mos
102. leek
60 rek
105. peer
61. bel
108. rek
62. oor
100 iel
68. rat
110. ode
70. Bern
111. ree
72. ter
113. la
73. mee
115. na
75. preek
116. el
77. leger
118. de
78. frase
00. reeds
S—2
