Duitsche
zee tot
aanval van de
de Argonnen
Noorwegen staakt de
vijandelijkheden
8Isle Jaargang
MAANDAG 10 JUNI 1940
No. 24602
De Aisne bij Soissons overschreden
Duitsche beschouwing
EERSTE BLAD
De rechtmatigheid der
regeering-Pierlot betwist
Feiten van den dag
Koning en regeering
naar Engeland
Proclamatie van
Noorschen koning en
regeering
Uit Roemenië
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ctz. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordemdiplein Telefoonnummer» voor
Directie en Adminiitratie 25041 (2 lijnen)
Redactie 21507
Poitcheque- en Girodiemt no. 57055 - Postbus no. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gereiflgd rflH!
per 3 maanden (.238
per week Mt
Franco per post f. 235 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland t. 083 per 3 mnili
Hoofdkwartier van den Führcr
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede:
In den vierdaagschen slag ln het
gebied van Somme en Oise hebben
Duitsche infanterie- en pantserdivisies
in nauwe samenwerking met de lucht
macht sterke vijandelijke strijdkrach
ten vernietigd en andere, die voor een
deel paa ln den strijd waren geworpen
tot den terugtocht gedwongen. De po
ging van den vijand, den Dultschen
aanval tot lederen prijs tot staan te
brengen, heeft schipbreuk geloden.
In de richting van de Beneden-Seine
zijn achterwaartsche vijandelijke ver
dedigingslinies doorbroken en omvang
rijke opslagplaatsen en voorraden van
den tegenstander bult gemaakt.
De luchtmacht heeft de operatics van
het leger ten Zuiden van de Somme onder
steund. Stellingen van artillerie- en lucht
doelgeschut, alsmede colonnes van allerlei
aard zijn gebombardeerd, concentraties van
troepen en pantserafdeellngen verstrooid,
Verder naar het Oosten achtervolgen
onze divisies den vijand. Aan weers
kanten van Soissons is de Aisne onder
strijd overschreden. Vanmorgen vroeg
zijn de Duitsche troepen ook in andere
sectoren van het Duitsche front in
Frankrijk tot den aanval overgegaan.
De luchtmacht heeft de haven van Cher
bourg opnieuw met succes aangevallen.
Verschelden vliegvelden ten Noorden en ten
Zuid-Oosten van Parijs, alsmede straat
wegen en spoorwegen ten Noord-Westen
van Parijs zijn gebombardeerd.
De vijand verloor gisteren ln totaal acht
en vijftig vliegtuigen en een kabelballon
Negen en dertig dezer vliegtuigen zijn bij
luchtgevechten, dertien door luchtdoelge
schut neergeschoten. De rest ls op den
grond vernield Negen Duitsche vliegtuigen
worden vermist.
Duitsche zecstrljdkrachtcn, waaronder
de beide slagschepen „Gneisenau" en
„Scharnhorst" opereerden onder com
mando van admiraal Marschall op de
Noordzee, ter ontlasting van de bij
Narvik strijdende troepen. (Zooals be
kend heette volgens Britsche opgave
de „Scharnhorst" beschadigd, terwijl
de „Gneisenau" gezonken" zou zijn'
Red. L.D.). Daarbij z(Jn op 8 Juni door
een eskader het Engelscbe vliegkamp
schip „Glorious" (22.600 ton) en een
vijandelijke torpedobootjager In den
grond geboord.
Een tweede eskader vernietigde het
21.000 ton groote troepentransportschip
„Oramo", het Engelschc marlnctank-
schlp „OU Pioneer" (9100 ton) en een
modernen onderzeebootjagcr. Het eska
der maakte verder verscheidene hon
derden gevangenen. De eigen strijd
krachten zetten baar operaties voort.
Ook in den nacht van 8 op 9 Juni heeft
de vijand boven West-Dultsch gebied ge
vlogen. Schade van militaire beteekenls ls
niet aangericht.
Het tot zinken gebrachte Britsche vlieg-
kampschip „Glorious" was een zusterschip
van de ln September J.l. getorpedeerde
„Courageous".
In een van de laatste Jaren van den
wereldoorlog kwamen belde schepen ln
dienst als snelle slagkruisers, welke ge
bouwd warén op Initiatief van den toen-
maligen eerster, zeelord lord Fisher en be
stemd waren voor operaties ln de Oostzee
Vandaar hun gerlngt diepgang De belde
22.500 ton groote scheper, hebben in No
vember 1917 onder admiraal Napier nog
deel genomen aan een act.le in de Bocht
van Helgoland Zij waren toen bewapend
met vier kanonnen van 3£ c.M In 1929 ls
de ..Glorious" omgebouwd ln een vlieg-
kampschlji Het kreeg eer. vllegtfek van
246 meter voorts liften naai de hangars er
onder, waar ruimte was voor 46 vliegtuigen,
welke van het dek konden opstijgen en
er op neerkomen. Bovendien waren er twee
catapulten.
In 1935 is de „Glorious" nogmaals ver-
verbouwd en voorzien van torpedobescher
ming
Het schip had een maximum snelheid
van 31 mijl terwijl de bewapening, afge
zien van dc meegevoerde vliegtuigen be
stond uit 16 luchtdoelkano"*»n van 12 c.M
en 24 luchtdoclmitrailleurs van 4 e.M„ in
drie groepen met acht affuiten opgesteld.
Bovendien had de „Glorious" een pantser-
gordel en twee pantserdekken. De beman
nlng bestond uit ongeveer twaalfhonderd
koppen.
Reuter meldt: Fransche militaire krin
gen veiïüaren, dat alle aan het Westelijke
front beschikbare Duitsche troepen gister
ochtend bij het aanbreken van den dag in
den strijd zijn geworpen. Deze geweldige
massa valt aan op een front, dat zich uit
strekt van de zee tot de Argonnen. Men ver
wacht. dat de slag nog ln hevigheid zal toe
nemen en dat het voor de Franse hen. die
zich met vastberadenheid verdedigen, een
dag van beslissende beteekenls wordt
BRITSCH-FRANSCn MILITAIR OVERLEG.
Lmltenant-genraal Po-wnal, de chef van
den generalen staf van Gort, den opperbe
velhebber van de Britsche expeditietroepen
is ln Frankrijk aangekomen. HIJ heeft een
onderhoud gehad met den generalissimus
Weygand en generaal Georges.
Stefanl publiceert een bericht van zijn
correspondent te San Sebastian over een
dringend verzoek om hulp, dat Parijs tot
Londen gericht zou hebben.
Volgens dit bericht heeft minister-presi
dent Reynaud, onder den druk van bepaalde
parlementaire groepen en zelfs van presl
dent Lebrun van de regeerlng te Londen
verlangd, dat terstond groepen, pantserwa
gens en luchtafweergeschut zouden worden
gezonden Engeland heeft daarop Frankrijk
laten weten, dat het niet ln staat ls. aan
dit dringend verzoek om hulp te voldoen
daar het al zijn strijdkrachten beslist noo-
dlg heeft voor zijn eigen verdediging als
mede die van zijn Imperium.
Volgens hetzelfde Stefanl-bericht maken
de Britsch-Fransohe betrekkingen een kri
tiek stadium door Het afzijdig blijven der
Engelschen van den beclls.senden slag van
Frankrijk heeft ln het leger, alsmede bij de
bevolking, groote ontstemming gewekt
Verscheidene vooraanstaande nolltlcl heb
ben tegenover Reynaud. maarschalk Petaln
en zelf- ook den Franschen president Le
brun uiting aan deze ontstemming ge
geven
Naar het oordeel van de Engelsche bla
den ls de militaire situatie ernstig, maar
nog niet wanhopig De bladen komen op
voor het zenden van nieuwe troepen en
nieuw materiaal naar Frankrijk. De Fran
schen vechten prachtig schrijft de Daily
Mali WIJ moeten hun onverwijld elke gram
hulp doen toekomen, waarover wij beschik
ken. De News Chronicle rekent op een
spoedige beslissing, daar zelfs de Duitsche
troepen een dergelijke Inspanning niet zeer
lang kunnen volhouden De Daily Herald
zegt.: het ls niet te vermijden geweest, den
vijand eenige strooken terrein over te laten
Een zoo geweldig gebruik van wapens en
menscheen door den vijand moest wel tot
cenlg succes lelden. Alle physisch mogelijke
hulp moet onvoorwaardelijk aan Frankrijk
verleend worden. De Dally Telegraph be
weert, dat het front tot dusver niet door
broken ls. Thans moet aJler. gedaan worden
om de offensieve kracht van de Britsche
luchtaanvallen te verhoogen en om de
Britsche troepen te versterken die ten Wes
ten van de Unie strijden.
Generaal Weygand, zoo schrijft de Mon-
tag, moet met dc volgende vijf feiten re
kening houden:
1. De door hem ln groote haast en met
alle middelen der moderne vestingtechniek
opgebouwde Weygand-linle heeft op som
mige plekken slechts enkele uren stand ge-
houder Zij was in haar geheele breedte
van de monding van de Somme tot de
Aisne ln twee dagen doorbroken.
2. De verdedigingsgordel, welke Weygand
door verordeningen over strategisch en
tactisch optreden der Fransche divisies op
een diep terrein aan de Somme en de
ALsne gemaakt had, Ls gebleken een ver
keerde speculatie te zijn De Duitsche aan
val was er natuurlijk, bijzet gebruik van
troepen en wapenen, oo MMfffttcid. dat het
terrein aan de oycrzifcfrrzr: de 8omme
en de Aisne vele kljome^i diep den
Franschen divisies de mogelijkheid tot
verdediging bood In bosaphen. dalen en
dorpen.
3. De buitengewoon taaie tegenstand van
enkele Fransche regimenten heeft niet ge
baat De Fransche divisies, die den ver
dedigingsgordel moesten houden, zijn ver
slagen. Nieuwe divisies zjjn reeds weer tot
den aftocht gedwongen
4 De voorstelling van Weygand, dat de
Duitsche aanval ln een verbonden linie
zou plaats hebben, of dat hij den Duit-
schers deze aanvalstactlek door zijn ver
dedigingslinie en zijn verdedigingsgordel
kon opdwingen, ls geblekpn verkeerd te
zijn.
Weygand heeft zijn plan uitgewerkt naar
voorstellingen, die ln den vorlgen oorlog
golden, maar die door de Duitsche aan
valstactlek zijn achterhaald. De Duitsche
troepen hebben weer in samenwerking tus-
.schen luchtwapen, pantserafdeelingen en
gemotoriseerde troepen, alsmede de na
komende divisies Infanterie, op bepaalde
plaatsen van het front breede en diepe
Inkervingen gemaakt en daardoor ln het
geheele gebied een vrije beweglngwlag
ontwikkeld, waarvoor de Duitsche plannen
en niet de plannen van de Fransche ver
dediging gelden.
5. Terwijl Weygand deze volledige mis
lukking van zijn voorbereidingen voor een
langdurige verdediging tegen den Dult
schen aanval moet constateeren, en ter
wijl hij Duitsche successen zoowel ln de
richting van de beneden-8elne als van
Parijs moet toegeven, worden nieuwe Duit
sche aanvallen op andere deelen van het
front gemeld. Het ls Weygand daarbij niet
meer mogelijk de geheele verdediging stel
selmatig te organlseeren.
MILITAIRE BENOEMINGEN
IN ENGELAND.
Met toestemming van*den Engelschen
koning is generaal Sir Robert Gordon-
Flnlayson tot opperbevelhebber van het
Westelijke militaire dJgUUct ten luitenant-
generaal Sir Ronald *VKAn tot opper
bevelhebber van het Noordelijke militaire
district benoemd.
Generaal Gord on-Flnlayson was vroeger
opperbevelhebber van de Britsche troepen
ln Egypte. Luitenant-generaal Adam heeft
tot voor kort het bevel gevoerd over een
corpö van het Britsche expeditieleger.
HET IJZEREN KRUIS.
De Fuehrer en opperbevelhebber van de
Duitsche weermacht heeft bij verordening
ln dc onderscheiding van het ijzeren kruis
een krans van eikenloof opgenomen, wel
ke kan worden verleend als bijzondere on
derscheiding aan dragers van het ridder
kruis hiervan.
De orde van het IJzeren kruis ls derhal
ve als volgt Ingedeeld, het IJzeren Kruis
tweede klasse, het IJzeren Kruis eerste Twaalfduizend
klasse, het ridderkruis van het IJzeren
Kruis, het ridderkruis van het IJzeren
Kruis met eikenloof, het grootkruis van
het IJzeren Kruis.
DUITSCHE WAARSCHUWING TEGEN
VERSTERKING TAN PARIJS.
Met verwijzing naar het voorbeeld van
Warschau waarschuwt de Duitsche pers er
tegen, dat Parijs tot een bolwerk tegen de
Duitsche troepen wordt gemaakt, zooals het
opwerpen van barricaden in de straten doet
vermoeden. Zoo schrijft de „Lokal Anzeiger
„in een verstandsverbijstering zonder weer
ga elschen menschen als de Kerillls, dat
Parijs als bolwerk tegen de Duitsche troe
pen wordt gebruikt. Men wil een stad van
vier millloen zielen versterken. Het zou een
reusachtige misdaad zijn, wanneer Parijs
als militaire versterking aan den oorlog
werd overgeleverd. Dat men dergelijke din
gen verlangt, toont aan, hoe wanhopig maar
ook gewetenloos de mannen zijn, die dezen
oorlog hebben voorbereid en ontketend
Volgens de „Boersen Zeltung" kan men
nauwelijks aannemen, dat in de Fransche
hoofdstad Iemand nog kan gelooven, dat
door het opwerpen van barricades en der
gelijke middelen het noodlot kan worden
afgewend, vooral ook, omdat het voorbeeld
van Warschau nauwelijks onbekend kan
zijn Massa-arrestaties, politieterreur op
allerlei wijze en barricades eenerzljds, aan
de andere zijde krampachtige pogingen om
het volk de werkelijkheid te verbergen, het
ls geen wonder, dat bij terroriseerenden en
geterrorlseerden het gevoel steeds sterker
wordt, dat men op een vulkaan zit. Barri
cades te Parijs, evenals voor zeventig Jaar.
Het schijnt Reynaud duidelijk geworden te
zijn, dat hij niet slechts de gevolgen van
zijn politiek, welke tegen volken en vrede
gekeerd is. maar ook die van de vijandig
heid jegens zijn volk heeft te vreezen.
Dit Nummer bevat TWEE bladen
Binnenland
Nederlandsche krijgsge
vangenen zijn gisteren uit Duitschland
teruggekeerda (2e Blad en Laatste Be-
rclhten, le Blad).
Middenstandsaangelegenheden in moeilijke
tijden. (?e Blad).
Osendarp geslagen bij nationale atletiek
wedstrijden te Amsterdam. (Sport, 2e
Blad).
Buitenland
Van de zee tot de Argonnen zijn de Duit-
schers in den aanval. Bij Soissons is de
Aisne geforceerd, (le Blad).
Noorwegen ziet van verderen strijd af.
Koning en regeering gaan buitenslands
(le Blad».
De houding van Italië, (le Blad).
ZIE VOORTS „LAATSTE BERICHTEN"
EERSTE BLAD.
VOLGENS BRUSSELSCH RECHTER.
De uitgeweken Belgische regeering die
zich thans op Franschen bodem bevindt, is
ongrondwettig, aldus luidt volgens een
Stefani-bericht uit Brussel het antwoord
door den hoogsten rechter te Brussel ge
geven op de vraag of de besluiten, welke
door het kabinet Pierlot op vreemden bo
dem genomen werden, rechtmatig zijn en
kracht van wet hebben of niet.
Het besluit, dat koning Leopold in over
eenstemming met zijn generalen staf en
met de bevelhebbers van het leger en met
dc stilzwijgende instemming van het ge
heele leger heeft genomen, vormde, zoo be
toogden de Belgische rechters, niet slechts
het uitsluitende voorrecht van den souve-
rein, maar bovendien een soort uiting van
der volkswil, waartegen elk protest van de
Het Zweedsche telegraafagentschap
verspreidt het volgende uit Tromsoe
gedateerde bericht van het Noorschc
telegraafagentschap.
Het Noorschc opperbevel deelt mede:
Het Noorschc opperbevel heeft bevel
gegeven, dat de vijandelijkheden Zon
dagnacht om 24 uur gestaakt moeten
worden. Onderhandelaars zijn onder
weg.
De oorlog ln het Noorden van Europa ls
geëindigd Dit bericht heeft in politieke
kringen te Stockholm geweldig opzien ge
baard en tevens onmiskenbare volloenlng
gewekt.
Men is van meening, dat het besluit van
het Noorsche opperbevel vooral ls Ingege
ven door het besef, dat zelfs wanneer men
plaatselijke successen ln den sector van
Narvik had kunnen behalen, dit op het ver
loop der operaties in haar geheel geen in
vloed zou hebben gehad. De overwinningen
der Duitsche troepen aan het Westelijk
front, zoo verklaart men ln politieke krin
gen te Stockholm, spreken een te duidelijke
taal, dan dat men thans ln de Scandina
vische landen op een uiteindelijk succes der
yVestelijke mogendheden zou kunnen reke-
lende geruchten de ronde. Het waarschijn
lijkst acht men het, dat zij zich met En
gelsche schepen naar Engeland hebben be
geven.
Het Zweedsche telegraaf agentschap pu
bliceert de volgende mededeeling van het
nen. Dil is waarschijnlijk van besllssenden Noorache telegraaf agentschap uit Tromsoë:
invloed geweest op de besluiten van de
Noord-Noorsche legerleiding, geheel afge
zien nog van de Jongste successen der Duit
sche marine voor Narvik en van den waar
lijk heldhaftlgen tegenstand, dien dc Duit
sche troepen in den sector van Narvik on
der uiterst moeilijke omstandigheden gebo
den hebben. Men gelooft, dat de Noorsche
legerleiding de ontoereikendheid van de
geallieerde .hulp" zeer duidelijk ondervon
den heeft en derhalve niet meer bereid ls,
nog langer Noorsch gebied ln een vrijwel
geen kansen biedenden strijd aan de ver
woestingen van den oorlog bloot te stellen.
Ook moeilijkheden met de ravitailleering
zijn wellicht, naar de meening van Zweed
sche deskundigen op het besluit, van de
Noord-Noorsche legerleiding van Invloed
geweest In Zweedsche militaire kringen
geeft men ln dit verband uiting aan zijn
bewondering voor de prestaties der Duit
sche troepen, die ondanks ontzaglijke moei
lijkheden door hun taaie volharding een
beslissing in hun voordeel hebben afge
dwongen.
De Duitsche troepen In Narvik, zoo zegt
men in deze kringen, hebben met hun da
den een nieuw heldenepos in de geschiede
nis geschreven Omtrent de verblijfplaats
van den Noorschen koning en de vroegere
Noorsche regeering doen do meest verschil -
zijde der gevluchte ministers lachwekkend
ls. De rechters hebben zich op het stand
punt gesteld, dat de koning op grond van
dc Belgische wetgeving, zijn ministers kan
benoemen en ontslaan In geval van oorlog
dienen deze ministers echter op het laatste
stuk van het nationale grondgebied de re-
geerings-macht te blijven uitoefenen en ln
directe verbinding te blijven met het land
en zijn souvereln. Elk verschil van meening
tusschen den koning en de regeering dient,
aldus luidt verder deze rechterlijke uit
spraak. onmiddellijk het aftreden der re-
geerinc tengevolge te hebben. Op grond
van de thans bekende feiten, ls de regee
ring reeds sedert 25 Mei de facto afgetre
den toen de laatste vier Belgische ministers
onder wie Pierlot zelf, den koning aan zijn
lot overlieten om de andere leden der regee
ring te bereiken, die reeds naar Frankrijk
waren gevlucht. Bovendien zijn, naar de
Belgische deskundigen vaststelden, de
krachten des volks, die in de 750.000 gemo
biliseerde militairen zijn belichaamd, om
hun koning en opperbevelhebber geschaard.
Daardoor hebben slechts het leger en de
op Belgisch grondgebied achtergebleven
burgers het recht een oordeel uit te spre
ken en de beslissing, door den koning ge
nomen, te billijken of niet. De even aan
doenlijke als veelbeteekenende plechtighe
den van de laatste dagen zoo hebben de
rechters verder vastgesteld, bewijzen, dat
ook de overwegende meerderheid der Bel
gische bevolking, naar het voorbeeld van
kardinaal-aartsbisschop van Roey. zich
nauwer dan ooit te voren om haar moedigen
en menschlievenden koning heeft ge
schaard.
Geen oogenblik kan men aannemen, al
dus wordt vastgesteld, dat de naar den
vreemde gevluchte minderheid der bevol
king. een tegenover haar vaderland ge
richte politieke houding heeft aangenomen.
Elke door Pierlot en zijn gevluchte minis
ters verrichte daad dient Juridisch als nie
tig te worden beschouwd. Het volkenrecht,
zoo verklaren de juristen, stelt, met betrek
king tot de huidige situatie ln België, uit
drukkelijk vast. dat alle Belgische onder
danen door tusschenkomst van een neu
tralen staat naar hun woonplaatsen moe
ten worden teruggebracht. Het tegoed en
de bezittingen, alsmede de schatkist van
der. staat, die ln Amerika, te Londen en
te Parijs in bewaring zijn, zoo luidt deze
uitspraak verder, moeten in beslag geno
men worden. Met geen enkel recht zal de
z.g. regeering-Pierlot over de schatkist en
het tegoed van den staat kunnen beschik-
De koning, de kroonprins en de re
geering verklaren in een proclamatie
dat de harde noodzakelijkheid van den
oorlog de geallieerde regeeringen ertoe ^en- daar deze eigendom zijn van den Bei-
gedwongen heeft al haar krachten op sta^ *ïHei? ?e sck*tfclsl en
Vtegoed van den Belgischen staat aangetast
andere fronten te concentreeren, waar WOrden. bestaat er gevaar, dat het bezit
alle menschen en al het materiaal van de staten, op wier grondgebied zulks
noodig zijn. De Noorsche troepen, die in geschiedt, ln België ln beslag genomen en
een strijd van twee maanden moed en onteigend wordt,
dapperheid hebben getoond, bezitten niet I
voldoende munitie en jachtvliegtuigen
en kunnen den strijd tegen de Duitsche
overmacht niet voortzetten. Maar de
Noren nemen aan den strijd op andere
fronten deel. Om een verdere verwoes
ting der nog ongeschonden gebleven
landsdeelen te verhinderen, hebben de
koning en de regeering besloten, den
raad van het opperbevel te volgen en
voorloopig den strijd in het land op te
KONING CAROL'S 10-JARIG BEWIND.
Koning Carol van Roemenië heeft naar
aanleiding van zijn tienjarig regeeringsju-
bileum Zaterdag de leden van den kroon
raad. van de regeerlng en hooge militaire
bevelhebbers uitgenoodlgd tot een gala-
dejeuner
Voorts heeft koning Carol een groote ad-
nestie afgekondigd. Kleine gevangenis- en
geven en dezen naar buiten het land geldstraffen worden verminderd Van ie
te verplaatsen. Tevens zal de arbeid amnestie ?ijn slechts uitgezonderd degenen
voor het herstel v*n de vrijheid er. de optreden ten
j ladeele van den staat, als verraad, spion
rechten van het land worden voort- age( verduistering van openbare middelen,
gezet. 1 enz